DE AMERIKAANSE
DROOM STAAT IN ONZE
SHOWROOM.
[Ml Het Motorhuis
5Rechtspraak is een
farce in Suriname
'Vrijwilligers
moeilijker te
interesseren'
Verzorgingsstaat is
geenszins aangetast
HET AUTO-VERKOOP-CENTRUM VAN DE REGIO
GM
YOU'LL BE IMPRESSED. US
Stanley Rensch is gewend aan intimidatie
VRIJDAG 8 DECEMBER 1989
BINNENLANDi/ECONOMIE
PAGINA 11
Vondellaan 80, 2332 AH LEIDEN, telefoon 071 - 769 313
OPEL
ISÜZU
CHEVROLET
PONTIAC
OLDSMOBILE
8UICK
CADILLAC
^mÊm
U moet vandaag of
morgen even flink
wat tijd uittrekken
om naar onze showroom te komen. Waarom?
Omdat de auto waarin u altijd al had wil
len rijden, bij ons voor u klaarstaat voor een
proefzit en.-rit die
langer zal duren
dan het gebruike
lijke halfuurtje. Het
wordt een meeting
die een snipper-
middag meer dan
waard is. Latén we
eens beginnen met de Chevrolet Corsica.
Wat krijgt u voor de zeer konkurrerendc
prijs van f 35.900,-? U krijgt een viercilinder
2.2-liter-injektie-
motor, die aan de
strengste milieu-
eisen voldoet.
U krijgt stuur
bekrachtiging. U
krijgt een op Euro
pese wegen afge
stemde wielophanging. U krijgt brede banden.
U krijgt een radiocasscttcrecorder plus spea
kers. U krijgt kuipstoelen. U krijgt een 24-uurs
brake-down service, 365 dagen lang, door heel
Europa, die u uit de brand helpt voor wat
betreft wegslepen,
hotelkosten en ver
vangende auto.
Deze exclusieve service kunnen we u ga
randeren, omdat een Chevrolet bijna onver
woestbaar is. Voor f 52.200,- krijgt u een 3.1 i
V6-motor in een
Corsica waar echt
alles op zit, inclu
sief airconditioning
en automatische
transmissie. Liever
sportiever?
De Chevrolet
Beretta biedt u vanaf f 38.900,- exact hetzelfde,
maar dan, zoals u ziet, in een strakker jasje:
sportvering met stabilisator, rallyvelgen, getint
glas en fraaie be-
schermstrips.
Nog één ding.
U moet weten dat
onze voorraad geli
miteerd is. Expres.
Want 'Chevy' rij
den moet natuur
lijk wel iets bijzonders blijven. Zo was het
vroeger. Zo is het nu. Zo zal het altijd blijven.
Reach out tor the stars!
Den Uyl-lezing Al tram de Swaan:
AMSTERDAM (ANP/GPD) - De
verzorgingsstaat is in het afgelopen
no-nonsense decennium weliswaar
uit de mode geraakt, maar het is een
mythe dat ze zou zijn afgebroken.
De uitgaven en de uitkeringen heb
ben zich in Europa en de VS op on
geveer hetzelfde niveau gehand
haafd. "De verzorging is in feite vrij
wel nergens teruggedrongen. Som
mige voorzieningen zijn met veel
gekrakeel afgeschaft, maar meestal
zijn geluidloos ergens anders de be
stedingen juist toegenomen".
Dat zei prof.dr. Abram de Swaan,
hoogleraar sociologie aan de Uni
versiteit van Amsterdam, gisteren
in Amsterdam. Hij hield een rede
aan zijn universiteit in het kader
van de tweede Joop den Uyl-lezing,
een jaarlijks terugkerende gebeur
tenis die de PvdA in het leven riep
om de naam van Den Uyl levend te
houden.
De Swaan liet er geen misver
stand over bestaan dat hij het niet
betreurt dat het fenomeen verzor
gingsstaat de tijdgeest heeft over
leefd. "Het is een hardnekkig mis
verstand dat in tijden van economi
sche teruggang de verzorgingsstaat
moet worden opgeschort. Het om
gekeerde geldt: de verzorging is er
voor slechte tijden. In de huishou
ding van individuen en in de econo
mie van volkeren".
De Swaan is socioloog, histori
cus, politicoloog en wiskundige te
gelijk. De rode draad in zijn oeuvre
is 'de verstatelijking van de zorg'.
De grondslag voor zijn theorie is de
stelling dat de rijken niet uit liefda
digheid de collectivering van de
zorg ter hand hebben genomen,
maar uit angst. "De rijken waren al
leen bereid om de zorg voor de ar
men op zich te nemen als ze zich
door die armen bedreigd meenden,
of als die armen hen in ruil daarvoor
ook iets te bieden hadden".
Hij pleit ervoor d^t het begrip ver
zorgingsstaat zijn intrede doet in de
landen van de Derde Wereld. "Het
probleem in deze landen is niet zo
zeer dat ze te arm zijn voor staats-
verzorging. Want zoals gezegd is de
verzorgingsstaat een verdelingsme
chanisme, ook van de armoede".
Het ontbreekt in die landen slechts
aan bestuurlijk vermogen en poli
tieke wil.
De positie van de arme landen in
de wereld wordt volgens De Swaan
verslechterd doordat zij door het
einde van de Koude Oorlog geen
kans meer krijgen om de grote mo
gendheden tegen elkaar uit te spe
len. Daar staat volgens hem tegen
over dat de arme landen gebruik
kunnen maken van de macht die zij
hebben om al dan niet mee te wer
ken aan milieumaatregelen. Ook de
wereldwijde migratie zal volgens de
socioloog meewerken aan een even
wichtiger verdeling van de welvaart
in de wereld.
"De grenzen aan de verzorgings
staat zijn allereerst de staatsgren
zen. Wie de allerarmsten echt zou
willen helpen moet hun geen geld
sturen, maar een Nederlands pas
poort. Daarover gaat het gedoe met
het fraudebestendig paspoort. Want
het Nederlands paspoort is honger-
bestendig", aldus De Swaan.
De Swaan greep de ontwikkelin
gen in het oostblok aan om te waar
schuwen tegen overwinningsge-
kraai voor het grootkapitaal. "De
mensheid wankelt voort van wan
begrip naar misverstand en zo zal
zich nog een vergissing van wereld
historische proporties voltrekken:
dat de westerse landen in hun broze
vrede en redelijke welvaart kunnen
voortbestaan alleen dankzij het
vrije ondernemerschap". Als we in
een triomftijdperk leven, dan niet
dat van het vrije ondernemerschap,
maar dat van de rechtsstaat en de
democratie, gedragen door sociaal
democraten, sociaal-liberalen en
christen-socialen, aldus De Swaan.
ROTTERDAM (ANP) Het vrijwilligerswerk, uiteenlo
pend van sportverenigingen tot bejaardenhulp, voelt zich
bedreigd door toenemende problemen om nieuwe krach
ten te werven voor het werk. Het vrijwilligerswerk moet
concurreren met een explosief gegroeide verscheidenheid
aan mogelijkheden om de vrije tijd te besteden, zo stelde de
Tilburgse hoogleraar dr. Th. Beckers gisteren op de Inter
nationale Vrijwilligersdag in De Doelen in Rotterdam.
Directeur Van Loon van de Lande
lijke Vereniging van Vrijwilligers-
centrales stelde in zijn bijdrage aan
het symposium dat de toekomst
van het vrijwilligerswerk wordt be
dreigd door twee verschijnselen.
Enerzijds is er sprake van een groei
ende vraag naar vrijwilligers door
bezuinigingen en in omvang toene
mende groepen die hulp nodig heb
ben. Anderzijds, zo stelde Van
Loon, neemt het aantal beschikbare
vrijwilligers af door vergrijzing, on
voldoende aanwas van jongeren en
het sneller afhaken van al actieve
vrijwilligers.
Hij hamerde er echter op dat de
vrijwilligersorganisaties ook bij
zichzelf te rade moeten gaan bij het
zoeken van een oplossing voor het
tekort aan vrijwilligers. Van Loon
wees er in dat verband op dat orga
nisaties als Greenpeace en Amnesty
International maar weinig hinder
lijken te ondervinden van de afne
mende interesse voor het vrijwilli
gerswerk.
Prof. Beckers, hoogleraar in de
vrijetijdswetenschappen, noemde
het opvallend dat vrijwilligerswerk
het sterkst is bij groepen waarin nog
sprake is van een sterke saamhorig
heid opgeroepen door kerk, politiek
of de belangen van een bepaald ge
bied, zoals respectievelijk gerefor
meerden, aanhangers van klein
links en inwoners van kleine ker
nen. "Waar solidariteit of gemeen
schappelijk belang ontbreken krijgt
vrijwilligerswerk het lastig", aldus
Beckers.
Men rolt volgens Van Loon veel
minder gemakkelijk dan in het ver
leden via sociale contacten het vrij
willigerswerk in. Er gaat veel meer
dan in het verleden een bewuste
keuze aan vooraf, waarbij de moge
lijke vrijwilliger zich afvraagt wat
het aan tijd gaat kosten en in hoe
verre het tegemoet komt aan zijn ei
gen behoeften.
belang, want dan is zijn rol uitge
speeld. Sterker nog: dan wordt hij
voor het gerecht gesleept", aldus
Rensch.
Vernedering
"Zelfs al heeft hij persoonlijk geen
opdracht gegeven tot de moorden
van 8 december 1982, dan nog zal hij
zich ervoor moeten verantwoorden.
Tot nu toe heeft Bouterse de zaak al
leen maar doen verharden. Hij hoeft
niet eens meer zelf te vechten; daar
heeft hij nu zijn Tucayana's voor.
Hij heeft bij de indianen een strijd-
methode geïntroduceerd die niet
eens in hun traditie past".
Rensch doelt op de Tucayana-in-
dianen die sinds eind augustus stra
tegische plaatsen in het land bezet
houden en beschikken over zware
wapens die hun door het leger zou
den zijn verstrekt. Niemand heeft
nog kunnen bewijzen dat het leger
achter de Tucayana-acties zit, maar
in zijn wekelijkse Nieuwsbrief legt
Rensch heel precies vast wie waar
gesignaleerd is, waar nieuwe leger
posten opgezet zijn en welke wa
pens de Tucayana's gebruiken.
Zo is bij de Tucayana-inval in de
Oostsurinaamse stad Moengo op 31
oktober een indiaan herkend als
Sweedo, de man die als militair be
trokken was bij de slachting in
Moiwana.
Rensch: "Een belangrijk punt
voor mij, in welke vredesbesprekin
gen dan ook, is dat er een oplossing
komt voor de slachtoffers van de
burgeroorlog. De basis voor vrede is
gelegd in juli in het Akkoord van
Kourou, hoewel ook daarin niets is
opgenomen over mensenrechten.
En Bouterse hoeft maar even te
brullen en het hele Akkoord is
weg".
"Op basis van Kourou is de nood
toestand in het land opgeheven.
Heel stiekem, door een afkondiging
in het Staatsblad. Met zo'n regering
leven we hier. Walgelijk. Ik heb
geen enkele reden om optimistisch
te zijn. Je kunt op een gegeven mo
ment perspectief zien als je het pro
bleem geordend hebt. Maar de orde
ning is er nog niet eens. Ja, theore
tisch kun je die ordening bedenken
en dat is dat Bouterse weg moet, ab
soluut. Daar is geen discussie over'
mogelijk", aldus de mensenrech
tenactivist. Volgens hem is Bouter
se, die de macht in het land heeft,
"de vernedering voor deze natie" en
betekent hij "de vernietiging van
onze samenleving".
"Eerst moet deze man er uit en
dan kun je gaan werken aan de pro
blemen die sec te maken hebben
met het feit dat we een ontwikke
lingsland zijn. Ik zegje, als het ons
lukt van deze man af te komen, dan
kunnen we tenminste ergens aan
beginnen". Het ziet er echter naar
uit dat het Bouterse eerder zal luk
ken van Rensch af te komen dan
Suriname van Bouterse. Als
Rensch monddood wordt gemaakt,
zijn het leger en de regering af van
hun lastigste criticus.
termeer voor
meer loon.
Voorzitter
Blankert van
de metaalwerk
gevers kreeg bij
de start van
cao-onderhan
delingen een
verlaat Sinter
klaasgeschenk
aangeboden.
Zowel bonden
als FME ver
wachten moei
zame bespre
kingen. De
werkgevers bie
den wel een
loonsverhoging
van 3 tot 4 pro
centmaar wil
len ook de vut-
uitkering fors
verlagen. De
bonden verzet
ten zich daarte
gen gaan uit
van zes procent
loonruimte.
PARAMARIBO - Toen
maandag de Surinaamse
president het leger opdracht
gaf op te treden tegen ieder
een die de staatsveiligheid in
gevaar brengt, moet Stanley
Rensch geweten hebben dat
zijn veiligheid nog meer dan
anders op het spel stond. De
kleine grijze Bosneger is de
militairen een doorn in het
oog, al sinds de militaire
coup van 1980. Nooit houdt
deze mensenrechtenactivist
zijn mond over de wandaden
van de militairen en van de
regering. Ook niet nadat hij
in december vorig jaar was
opgepakt en twaalf dagen
had vastgezeten op verden
king van staatsondermijnen-
de activiteiten.
door
Karolien Bais/ANP
Afgelopen woensdag werd er op
zijn huis annex kantoor geschoten,
waarna hij korte tijd moest onder
duiken. Intimidatie is voor Rensch
niets ongewoons. Medewerkers van
zijn mensenrechtenbureau Moiwa
na '86 worden regelmatig gevolgd,
opgepakt, ondervraagd, van hun
papieren beroofd en geïntimideerd.
Rensch's medewerker Anton
Vroegh werd in augustus op het
vliegveld Zanderij aangehouden
vanwege zijn omgang met "staats
gevaarlijke figuren". Hij vluchtte
onlangs naar Nederland, waar ook
het gezin van Rensch woont.
Vorige week nog vertelde Rensch
tijdens een vraaggesprek met het
ANP dat hij werd opgebeld met de
mededeling dat er weer een rode
Mazda voor zijn deur stond met
daarin mannen met Uzi's. Als zich
tijdens het interview voor het raam
een jongen posteert, legt hij snel uit
dat dat een vluchteling uit Oost-Su-
riname is, en niet iemand van de in-
lichtendienst.
Rensch maakt zich ernstig zorgen
over de sfeer in het land. Overal lo
pen groepen ongeüniformeerde
jongens met zware wapens rond.
Mensen die ervan verdacht worden
banden te hebben met het Jungle
commando van Ronnie Brunswijk,
worden ernstig mishandeld door
militairen. Bosnegerdorpen wor
den geplunderd en mensen ver
dwijnen spoorloos.
Brein
Moiwana '86, genoemd naar het
Bosnegerdorp waar op 29 novem
ber 1986 de ernstigste moordpartij
van de burgeroorlog plaats had,
Stanley Rensch: "Bouterse is de
vernedering voor deze natie", (foto
ANP)
krijgt veelvuldig bezocht van men
sen die mishandeling, verdwijning
of moord melden. Rensch verza
melt gegevens en probeert de zaken
voor het gerecht te brengen.
Met weinig succes overigens. "De
invloed van de militairen op de
rechtsgang is bijzonder groot", zegt
Rensch. "Zaken die belastend zijn
voor de militairen worden bijna al
tijd geseponeerd. De Surinaamse
rechtspraak is een farce. Maar ik
blijf zaken aanhangig maken, want
als je dat niet doet, lijkt het je je bij
de realiteit neerlegt."
Rensch wordt door velen en zeker
door legerleider Desi Bouterse be
schouwd als zo niet het brein ach
ter, dan toch de belangrijkste advi
seur van Brunswijks Junglecom
mando.
Het is maar de vraag of dat zo.is.
Rensch was in ieder geval niet op de
hoogte van de geheime ontmoeting
tussen Brunswijk en Bouterse eind
vorige maand. Het gesprek tussen
beide vijanden heeft even de hoop
op vrede doen opflikkeren, maar
die hoop is met de aanval op een le
gerpost ten zuiden van Paramaribo
afgelopen maandag weer aan flar
den geschoten. Blanke huurlingen
doodden zeven militairen en ver
wondden er nog eens zes. Bruns
wijk kon nog zo hard ontkennen dat
de huurlingen in zijn opdracht han
delden, de beschuldigende vinger is
op hem gericht.
Maar nog voor dit recente inci
dent gaf Rensch geen cent voor de
besprekingen tussen Bouterse en
Brunswijk. "Bouterse is een killer
die puur intuïtief handelt. Hij wan
delt in het donker en schiet raak. Hij
is de man die dit klimaat geschapen
heeft. Terugkeer naar normale om
standigheden is niet in Bouterse's
ZOETER-
MEER - Leden
van de Indus
triebond FNV
demonstreer
den gisteren bij
de FME in Zoe-
