Topontmoeting Malta in teken
van hondeweer en hartelijkheid
NABIJ
Tal missionarissen
zeer sterk gedaald
I REPORTAGE i
NNVK V N=> VOA 1
Bisschoppen:
geen gesprek
met Acht Mei
IKV wil brede
discussie over
Oost-Europa
MAANDAG 4 DECEMBER 1989
GEESTELIJK LEVEN
VALLETTA - George Bush
mag zijn broer William de
komende dagen wel eens be
danken. Hij was het die, na
een bezoek aan Malta deze
zomer, de president de tip
gaf om de top met Gor
batsjov hier te houden. "Een
mooi, zonnig eilandje", had
hij gezegd. Waarop Bush
Gorbatsjov voorstelde om
de top te houden op twee
oorlogsschepen in een rusti
ge baai, waar zij ver van het
mediavolk ontspannen over
de wereldproblemen zouden
kunnen praten. Maar daar
van kwam dit weekend niets
terecht. Een voor Maltezer
begrippen ongekend zware
storm met windkracht 10
beukte de rotsen en de sche
pen in de baai van Mar-
saxlokk.
door
Hans de Bruijn en
Henk Dam
In het midden daarvan lagen de
Amerikaanse kruiser Belknap en de
Sovjet-kruiser Slava te rukken aan
hun ankers. De schepen hadden het
toneel moeten vormen voor de top
ontmoeting, maar de storm gooide
alle zorgvuldig voorbereide plan
nen voor deze top letterlijk in het
Middellandse Zee-water. Zaterdag
morgen al ging het fout, toen de gol
ven in de baai zo hoog waren, dat
het onveilig was om Bush en zijn ge
volg van de Belknap naar de 500
meter verderop deinende Slava te
Besloten werd de eerste ontmoe
ting te houden aan boord van de
Gorki, die, stevig aan de wal afge
meerd, het echtpaar Gorbatsjov en
de Sovjet-delegatie een luxueus on
derkomen bood. De eerste ronde
had daar plaats in de bibliotheek
van het schip. De twee presidenten
zaten aan een tafel onder een portret
van Gorki, de revolutionaire Russi
sche schrijver. De tafel was zo smal
dat Gorbatsjov grapte "dat we el
kaar kunnen schoppen als we het
5 worden".
1
Twee Rolls Royce gestationeerd voor het Sovjetschip Maxime Gorki waar de twee leiders besprekingen
Alles verliep daarentegen in een
buitengewoon hartelijke sfeer. Er
werd bij het begin veel gelachen en
de ministers van buitenlandse za
ken, Baker en Sjevardnadze, liepen
met de armen over eikaars schou
der de bibliotheek in.
Na vijf uur keerde Bush naar de
Belknap terug. De golven waren
hoog maar ex-marineman Bush ge
noot zichtbaar. Hij stond fier op de
plecht van het kleine bootje en trot
seerde de storm en de overslaande
golven. Hij had de dag van zijn le-
Aan flarden
"Een fluitje van een cent", zei Bush,
terwijl Gorbatsjov grapte over het
schrappen van oorlogsschepen
"waarop je bij dit weer niet eens aan
boord kan gaan". Een prikje naar
Bush, die immers niet over
zeestrijdkrachten wil onderhande
len.
Enkele uren later hadden de ge
sprekken op de Gorki moeten ver
der gaan, maar de storm was intus
sen sterk toegenomen. Op Malta
vlogen de pannen van de daken en
woeien de Amerikaanse en Russi
sche vlaggen aan flarden.
Daarop werd de top geschorst. In
plaats van acht uur hadden de twee
slechts vijf uur gepraat, zodat zij een
lange nachtrust konden nemen.
Voor het slapen bracht Bush ander
half uur door op de brug en dek van
de Belknap om van de storm te ge
nieten.
Zaterdagnacht ging de wind wat
liggen. Maar Gorbatsjov voelde er
gisteren niets voor om met een wan
kel bootje naar de Belknap of de
Slava te varen. Hij heeft geen zeebe
nen zoals Bush. De top wordt op de
Gorki afgemaakt, werd toen beslist.
Die lag immers stevig aan de kant.
Nu wel. Iedereen herinnerde zich
immers dat de 25000 ton metende
trots van de Russische cruise-vloot,
op 20 juni van dit jaar nog voor de
Noorse kust met 600 Duitse passa
giers aan boord op een ijsberg bots
te.
Spelen
Terwijl Bush tijdens de top pleitte
voor Berlijn als organisator van de
Olympsiche Spelen in 2004, stelde
Gorbatsjov gisteren nog eens dui
delijk dat de Sovjetunie tegen een
hereniging van West- en Oost-
Duitsland is. Het zou de hervormin
gen in Oost-Europa ernstig kunnen
schaden, meent de Sovjetleider. Op
de Europese veiligheidsconferentie
in Helsinki in 1975 zijn de grenzen
van Europa bevestigd, zei Gor
batsjov na afloop van de top: "Daar
zijn de resultaten van de Tweede
Wereldoorlog vastgelegd. En de rea
liteit daarvan is dat we een Europa
hebben met twee soevereine Duitse
staten die beide lid zijn van de Vere
nigde Naties".
Bush hield zich nogal op de vlak
te over de Duitse kwestie. Hij erken
de dat 'Helsinki 1975' uitgaat van
blijvende grenzen, "maar we moe
ten niets doen dat onrealistisch is of
landen dwingt een stap terug te
doen", zei hij. Volgens Bush moet
ook in deze zaak met de nodige
voorzichtigheid worden opgetre
den. "Dat betekent dat we niet op
de Berlijnse muur hoeven te gaan
demonstreren om te tonen hoe blij
we zijn met de veranderingen". Vol
gens Bush is het geen taak van de
Verenigde Staten om het tempo van
de veranderingen te dicteren. Dat
doen de Europeanen zelf. „Wij ont
werpen hier niet de toekomst van
Europa. Maar betere samenwerking
tussen de Sovjet-Unie en de VS kan
die toekomst wel veiliger maken".
De recente herenigingsplannen
van bondskanselier Kohl zijn één
van de redenen waarom Gorbatsjov
volgend jaar een nieuwe Europese
veiligheidsconferentie wil houden.
Hij wil daar de afspraken van de
eerste conferentie over de Duitse
grenzen herbevestigd zien.
Intussen hebben de leiders van
beide partijen in het Amerikaans
Congres president Bush alle lof toe
gezwaaid voor de manier waarop hij
zich heeft opgesteld. Vooral waren
ze tevreden over Bush's voorstellen
tot verbetering van de relatie tussen
beide supermachten. George Mit
chell, fractieleider van de Democra
ten in de Senaat, waren onder meer
de voorstellen voor betere economi
sche betrekkingen "uit het hart ge
grepen". Zijn Republikeinse oppo
nent Bob Dole en andere Congres
leiders waren iets voorzichtiger. Zij
vinden het noodzakelijk dat bij het
complexe ontwapeningsvraagstuk
voorzichtig wordt geopeerd. "Het
zou gevaarlijk zijn als de ontwape
ningsgesprekken zo snel gaan dat
we een slecht akkoord krijgen in
plaats van een akkoord dat blijven
de waarde heeft", aldus de invloed
rijk senator Sam Nunn.
Kpn»
Foto links: een politieman baant zich een weg over door slagregens geteis
terd Malta. Foto boven: de storm gooide het zorgvuldig geplande program
ma van de top danig in de war. Foto rechtsonder: Veel gelach en hartelijk
heid tussen Bush en Gorbatsjov, die gisteren na afloop van de top samen
een persconferentie gaven. (foto's epa)
Vijf procent jonger dan 45 jaar
OEGSTGEEST Het aantal rooms-katholieke missionarissen
is in de afgelopen vier jaar fors gedaald. Waren er op 1 april 1985
nog 4417 priesters, religieuzen en leken in de missie werkzaam,
in juli 1989 waren dat er 3650. Dat is een daling van 17,5 procent.
Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Missiecommissariaat
(CMC) in Oegstgeest.
De oorzaak van de daling ligt met
name in de definitieve terugkeer
en het overlijden van veel oudere
missionarissen. De afgelopen vier
jaar keerden 625 missionarissen
voorgoed in Nederland terug. Er
overleden er 211 in de missie.
De verwachtingen voor de ko
mendejaren zijn ook niet bepaald
opwekkend: de leeftijdsopbouw
van het huidige bestand doet ver
moeden dat het aantal missiona
rissen in de nabije toekomst ver
sneld zal afnemen. Niet meer dan
vijf procent van hen is jonger dan
45 jaar en veertig procent is ouder
dan 65 jaar. Onder de jongeren be
vinden zich voornamelijk leken.
In Afrika werken de meeste
missionarissen: 1177. Daarna ko
men Latijns-Amerika (1131) en
Azië (953). In Oceanië, Noord-
Amerika en Europa werkten in
juli dit jaar respectievelijk 138,
144 en 107 missionarissen. De pa
ters vormen de grootste groep on
der hen. Ruim tweeduizend zijn
er aangesloten bij een congrega
tie of orde van priester-religieu
zen. Het aantal priesters van een
bisdom blijft tot 74 beperkt.
Van de paters en priesters is
tachtig procent actief in het pas
toraat. De zusters zijn vooral te
vinden in de gezondheidszorg,
het onderwijs en de dienstverle
ning. Bestuursfuncties worden
door 282 missionarissen, onder
wie 60 zusters, uitgeoefend. De le
ken zijn vooral in het ontwikke
lingswerk actief. Er is geen enke-
Minder priesters
Uit de kerkelijke statistieken van
het Kaski, instituut voor sociaal
wetenschappelijk onderzoek, die
zojuist zijn gepubliceerd, bij kt
dat het aantal actieve priesters in
de Nederlandse RK Kerk vorig
jaar met 4,3 procent is afgeno
men. Er zijn in ons lans nu 2.353
priesters werkzaam.
Het aantal pastoraal werkers is
intussen gestegen met bijna tien
procent; er zijn nu 485 door de
Oekrainse Kerk
dankbaar voor
officiële status
MOSKOU (KNA) De Oekrains-
Katholieke Kerk heeft de autori
teiten van de Oekraïne bedankt
voor de feitelijke legalisering van
de kerk.
Radio Moskou meldde dat de
voorzitter van de officiële raad
voor godsdienstzaken in de Oek
raïne, Nikolai Kolesnik, heeft
aangekondigd, dat Oekrains-ka-
tholieke parochies zich kunnen
laten registeren. Dit betekent vol
gens Radio Moskou een "legalise
ring door de plaatselijke autori
teiten" van de kerk die in 1946
door Stalin werd gedwongen op
te gaan in de Russisch-Orthodoxe
Kerk. Ook parochies van de auto
nome orthodoxe kerk in de Oek
raïne kunnen zich laten registe-
De in het geheim gewijde aarts
bisschop Sterniuk prees "de wijs
heid van de leiding van onze re
publiek", die de "tragedie" van de
Oekrains-katholieken heeft be
grepen en "echte menselijkheid"
heeft getoond.
Naar schatting telt de kerk zo'n
vijf miljoen leden.
EN VER
bisschop benoemde pastorale
werkers.
Op 1 januari van dit jaar stond
37,4 procent van de Nederlanders
geregisteerd als rooms-katholiek.
Dat is een lichte daling ten op
zichte van 1988. Het misbezoek
daalde eveneens: in maart dit jaar
bezocht gemiddeld 15,9 procent
van alle rooms-katholieken de
mis, een jaar eerder was dat 16,4
procent. Het aantal kerkelijke hu
welijken is in zeven jaar met ruim
zevenduizend (25 procent) afge-
DEN HAAG (ANP) - De bis
schoppen voelen niets voor her
vatting van de gesprekken met
het bestuur van de kritische Acht
Mei Beweging. Hoewel zij blij zijn
dat de beweging hun bezorgd
heid deelt over de eenheid binnen
de rooms-katholieke geloofsge
meenschap, menen zij dat nieuwe
gesprekken "niet het goede mid
del zijn om aan die eenheid te
werken".
Daarmee reageren de bisschop
pen op een oproep van de bewe
ging enkele maanden geleden om
uit hun "zelfgekozen, maar niet
noodzakelijk isolement" te ko
men. De bisschoppen besloten in
augustus vorig jaar de gesprek
ken op te schorten, totdat de be
weging haar "onjuiste en onvolle
dige visie op het katholieke kerk
begrip" zou hebben herzien.
Afzonderlijke bisschoppen zijn
wel bereid zijn met mensen uit de
kring van de Acht Mei Beweging
te spreken over "de wederzijdse
intenties, de hoop en zorg die wij
delen en de geloofsovertuiging
die ons moet dragen", aldus de
bisschoppen.
Bisschop R. Ph. Bar van Rotter
dam heeft inmiddels al met men
sen uit de Acht Mei Beweging ge
sproken.
DEN HAAG (ANP) - Het Inter
kerkelijk Vredesberaad (IKV)
komt in september volgend jaar
met een nieuwe positiebepaling
over de toekomst van Europa.
Het wil daarmee in kerk en sa
menleving een brede maatschap
pelijke discussie stimuleren over
de gevolgen van de veranderin
gen in Oost-Europa.
Dat zegt IKV-secretaris dr. M.
J. Faber. Hij betreurt het dat Ne
derland en het westen in het alg-
meen zo "traag en voorzichtig" re
ageren op de ontwikkelingen. Zo
zullen naar hij verwacht de Oost-
europese landen in toenemende
mate te kampen krijgen met soci
ale problemen als gevolg van de
invoering van een kapitalistisch
systeem.
Faber wijst erop dat zowel de
regering van de DDR als de
opppositiebeweging Neues Fo
rum "een vertwijfelde poging"
doet om "iets van de socialisti
sche idealen in stand te houden".
"Laat het westen hun die kans ge
ven en hun niet van alles opdrin
gen", aldus de IKV-secretaris.
Het IKV heeft komend week
einde in Berlijn overleg met op
positiebewegingen in de DDR,
Polen, Hongarije en Tsjecho-Slo-
wakije over de manier waarop or
ganisaties als het IKV de hervor
mingen in Oost-Europa kunnen
steunen. Het is dan voor het eerst
sinds 1982, dat Faber in de DDR
komt. Zeven' jaar lang is hem en
andere medewerkers van het IKV
een visum voor een bezoek aan
dat land geweigerd.
Ook de nieuwe wind in
Tsjecho-Slowakije heeft voor het
IKV gevolgen. De Tsjechoslo-
waakse ambassadeur heeft Faber
en IKV-voorzitter I. van de Heu
vel deze week uitgenodigd voor
een gesprek. Faber was een aantal
jaren niet welkom in Tsjechoslo-
wakije. In maart 1984 werd hij het
land uitgezet, nadat hij gesproken
had met vertegenwoordigers van
de opppositiebeweging Charta
'77.
Maaltijd. Tijdens de maande
lijkse maaltijd 'op wateren brood'
in het Knooppunt voor Jongeren
pastoraat en Diakonaat in Leiden,
spreekt een jongere vanavond
over zijn ervaringen in de Gand-
hi-leefgemeenschap 'De Weist' in
Handel (NB). De maaltijd duurt
van zes uur tot half acht en vindt
plaats in het Knooppunt (Oude
Rijn 44b). Inlichtingen bij Jac
queline of Jan Jetse, via telefoon
071-120070.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: aangenomen naar
streekgemeente Vredewold-Wester-
deel B. Stigter kand. Warffum, naar
Piershil D. Schreurs kand. Amster
dam; bedankt voor Boskoop A. Tromp
Krimpen a/d Lek.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Terneuzen L. de Ruiter
Heerenveen.
Gereformeerde Gemeenten: beroe
pen te St. Annaland A. Bac Bodegra
ven die bedankte voor 's-Gravenhage-
Zuid.
Vrije Evangelische Gemeenten: aan
genomen naar Bussum J. M. Weststra-
te Heerde.
