Snelle aanval
van Sovjets
is onmogelijk
msm
FEI30
ssssnss aasm
Gorbatsjov moet op Malta grenzen aangeven
Verzet El Salvador
biedt bestand aan
Spanning in Bayrut loopt op
Gorbatsjov: vloten uit Middellandse Zee
TPS©fflP
ckiüMwrf&J
De Nederlandse rentestand
is helaas aan grenzen gebonden.
Uw spaargeld gelukkig niet.
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1989
VS: NAVO minstens maand op de hoogte
WASHINGTON Het Warschaupact is al sinds enige jaren
niet meer in staat een snelle verrassingsaanval op West-Eu
ropa uit te voeren. Dat staat in een rapport van de Ameri
kaanse inlichtingendiensten, dat is uitgelekt naar de Was
hington Post. De Sovjetunie en haar bondgenoten hebben
zoveel tijd nodig om zo'n aanval voor te bereiden, dat de
NAVO minstens een maand van tevoren weet dat die op
komst is.
De conclusie wordt gedeeld door de Port, dat werd opgesteld vóór de
Amerikaanse chefs van staven, de jongste gebeurtenissen in landen
CIA, en de militaire inlichtingen- als Oost-Duitsland, Tsjechoslowa-
dienst, zo staat in het rapport dat is kije en Bulgarije schrijft dat de
opgesteld voor minister Cheney Sovjet-troepen zich momenteel in
(defensie). Het betekent ook dat een zeer lage staat van paraatheid
scenario's over verrassingsaanval- bevinden,
len van het Oostblok, zoals die nu
nog binnen de NAVO worden ge- Volledige mobilisatie zou de op-
hanteerd, uit de tijd zijn geraakt. In mars van 150.000 Sovjet- manschap
die scenario's wordt uitgegaan van pen naar de Oost-Europese landen
maximale waarschuwingstijd betekenen en het oproepen
verzetsbeweging FMLN i
vador heeft vanmorgen een bestand de dat vandaag. Volgens een diplo-
van zes uur aangeboden om de vele matieke zegsman zouden FMLN-re-
buitenlanders in de belegerde wij- bellen gisteren ook de woning
ken in de hoofstad de kans te geven
veilig heenkomen te zoeken.
Franse diplomaat hebben inge
nomen, maar de bewoners in staat
Het verzet begon gisteren een twee- hebben gesteld het huis te verlaten,
de offensief in de rijke buitenwij
ken, waar tot laat in de avond werd Naar verluidt werden in totaal een
gevochten. Het aantal slachtoffers twaalftal huizen door de rebellen
bedraagt ten minste elf. bezet.
Volgens een woordvoerder van
de Amerikaanse ambassade hebben
zich tussen de 100 en 200 rebellen in
kleine groepjes verschanst in de
wijken Escalon en San Benito. Via óok nog eens zéven burgers geexe-
de radio verklaarde het FMLN zich cuteerd, vermoedelijk door het le-
Twee dagen na de moord op zes
jezuïeten aan de Middenamerikaan-
se Universiteit in San Salvador zijn
ijk van de hoofdstad
Tanks van de christelijke milities onder leiding van generaal Aoun namen gisteren stellingen in langs de Groene
Lijndie het christelijke en islamitische deel van Bayrut van elkaar scheidt. Aoun kreeg gisteren steun van alle
christelijke milities en toonde zich bereid tot onderhandelingen. (foto afp»
bereid tot
het-'
regering van president Alfredo
Cristiani had vanmorgen nog niet
gereageerd op dit aanbod
De radiozender van het verzet Volgens de jongen zyn
meldde dat ook wijken waar veel
hoge militairen wonen, zijn bezet
dat het legerhoofdkwartier
kortstondig staakt- ger Dat' blijkt uit het reiaas
deze be.de wijken. De wanten van de vermoorde paters en
jongeman die ternauwernood
de executie wist te ontsnappen.
de slop-
s jonge-
tegen een muur gezet en dood-
cje geschoten. Een toevallige ooggetui-
wademie v^ de veihgheidspolitie «ecutm werd
BAYRUT (Rtr/AFP/DPA) De gelopen dagen met 7000 militairen
i 10 tot 14 dagen.
door
Henk Dam
800.000 reservisten in de Warschau-
pact-landen, aldus het rapport. Dat
zou snel opvallen. De nieuwste
Amerikaanse spionagesatellieten
zijn zo gevoelig en zo snel, dat de
Amerikaanse president binnen 24
uur op de hoogte is van elke grotere
mobilisatie in het Oostblok.
aan'd^basfs «dtSS?
op de hoogte zijn, aldus het rap-
spanning in Libanon is gisteren
der toegenomen. Alle christelijke Sy:
milities, ook die van het officiële Li- kenen
versterkt tot ongeveer 40.000
ook op steun kunnen i
15.000 soldaten
Diplomaten menen dat de troe
penversterkingen ter afschrikking
bedoeld kunnen zijn, maar sluiten
aanval op Oost-Bayrut niet uit.
onder
zet 2
gangswegen naar de hoofdstad,
clusief het vliegveld, onder controle
hebben. Ook
residentie vi
Cristiani is gevochten. Het Sal
vadoraanse leger probeert het
zet met behulp van
kopters terug te slaan
Een zegsman
dit
7iin opnnmpn vor vemiuuiu. nei leger, aai voor au
verder de belangrijkste toe- bloedbad verantwoordelijk wordt
gehouden, weigert elk commentaar.
Aartsbisschop Arturo Rivera y
de omgeving van de Damas van San Salvador heeft gis-
president„Alfredo teren in San Jose herhaald dat alle
aanwijzingen omtrent de moord op
de jezuïeten in de richting van het
zet met behulp van gevechtsheli- leger gaan. Rivera y Damas is deze
het Sal-
banese leger, hebben zich gisteren Libanese leger in het islamitische Honderden burgers, zowel christe- vadoraanse ministerie van buiten-
geschaard achter de ontslagen West-Bayrut, alsmede duizenden le- nen als moslims, zijn alvast de stad landse zaken beweerde gistereng
christelijke generaal Michel Aoun den van de moslim- en druzenmili- ontvlucht uit vrees voor het weder- dat de rebellen de Japanse ambas-
mogelijke ties. oplaaien van de gevechten. sade in San Salvador hadden inge-
zijn islami-
r het front te krijgen, en in dicht
bij het front liggende, massale op- rt
slag van munitie en andere p -
den
In theorie wordt het mogelijk ge
acht, dat de Sovjets snel een "onvol-
Deze uitermate kostbare handha- ledige aanval" zouden uitvoeren,
waarbij een eerste aanvalsgolf geen
lijkt nu niet la"nger°no*dig7e versterking zou krügen vanuit
i hoge staat van paraat-
zijn, en dat is een steuntje in de rug tw®ed® lin^' De maximale
jcnVlluuinrtctiirl rrr\\rlon IQ
voor Cheney bij diens grote bezuini
gingsoperatie op defensie. Het rap-
Abu Nidal zou
stervende zijn
ALGIERS (AP) - Abu Nidal, ex-
PLO-lid en leider van de Fatah-Re-
volutionaire Raad, zou op sterven
liggen. Volgens bronnen in Algerije
is de 52-jarige Nidal met kanker in
een militair ziekenhuis in Libië op
genomen.
PLO-functionarissen hadden ver
klaard dat Nidal, wiens echte naam
Sabri Khalil al-Banna luidt, in zijn
woning in een streng bewaakt oplei
dingskamp van Fatah-RC aan de
rand van Tripoli verpleegd wordt
wegens hartklachten. Nidal onder
ging in 1984 een open-hartoperatie
in Bulgarije en zijn huidige proble
men zouden zijn veroorzaakt door'
uitputting. De Amerikaanse krant
de New York Times berichtte dat
Nidal op aandrang van Egypte en de
PLO in Libië onder huisarrest was
geplaatst.
Een Algerijnse arts die de afgelo
pen weken verscheidene malen in
Tripoli was ontboden, houdt vol dat
Nidal terminale kanker heeft, maar
voegt daaraan eraan toe dat het be
richt over diens huisarrest net zo
goed waar kon zijn.
Uit Algerijnse bronnen is verder
vernomen dat Nidals Fatah-RC ver
brokkelt. Honderden extremisti
sche leden van de groep zouden
overstappen naar de shi'itische He-
zbollah-beweging. De Hezbollah, of
Partij van Allah is een koepel van
fundamentalistische moslimgroe
pen die door middel van een heilige
oorlog in de hele wereld een anti-
Amerikaanse staat willen stichten.
Een diplomatieke zegsman in. Al
giers bevestigde dat aanhangers
van Nidal naar extremistische shi-
'ietenorganisaties overstapten.
"Het is duidelijk dat er in de afgelo
pen dagen iets drastisch met de or
ganisatie van Abu Nidal is ge
beurd," zei de diplomaat.
Noord-Ierland
Bij een gewapende actie in een pub
in het Noordierse stadje Moortown
zijn gisteravond twee doden en een
gewonde gevallen. De pub is gele
gen in een overwegend katholiek,
sterk IRA-gezind gebied. Plaatselij
ke katholieken gaan ervan uit dat de
actie was bedoeld als vergelding
voor een IRA-aanslag in het nabij
gelegen Coagh in maart van dit jaar,
waarbij drie protestanten om het le
ven kwamen.
Nigeria
In Nigeriaanse gevangenissen zijn
de afgelopen twee maanden meer
dan 2000 gevangenen overleden als
gevolg van hun slechte levensom
standigheden of ondervoeding. Vol
gens voorzitter dominee Kayode
Williams van het Nigeriaanse Comi
té voor reclassering van gevange
nen verkeren veel gedetineerden
verkeren in levensgevaar omdat in
de gevangenissen epidemiën heer-
schuwingstijd zou dan 13 dagen
zijn. Het rapport omschrijft een der
gelijke aanval echter als "nogal ris
kant" voor de Sovjets omdat ze een
grote kans roepen dat de troepen in
de eerste lijn dan volkomen worden
afgesneden van bevoorrading en
een gemakkelijke prooi voor de te
genstander worden.
ADVERTENTIE
Grillburger
met puur
mager rundvlees
en fijne saus
afwachting
aanval van Syrië
tische böndgenoten,
Duizenden jongen christenen
vormden een menselijk schild rond
het in puinhopen veranderde presi
dentiële paleis in Baabda waar
Aoun zich heeft verschanst. De
Falange, de grootse christelijke po
litieke partij die over een eigen mili
tie van 2000 man beschikt, riep op
tot totale mobilisatie. Bevelhebber
Samir Geagea van de christelijke
milities van het Libanese leger zei
dat ook zijn 6000 manschappen
klaarstonden "om de christelijke
gebieden tot de laatste minuut te
verdedigen".
Aoun verklaarde gisteren in een
interview met de Franse radio dat
hij bereid is tot onderhandelingen.
Frankrijk, dat de christenen in Li
banon traditiegetrouw steunt, is
tussenbeide gekomen in een poging
een nieuwe uitbarsting van de bur
geroorlog te voorkomen. De afge
vaardigde van de Franse regering
Francois Scheer voerde dinsdag be
sprekingen met president Hrawi en
vertrok vervolgens naar Damascus
om overleg te voeren met Syrische
regeringsfunctionarissen.
Ondertussen stromen Syrische
versterkingen naar het front. Vol
gens waarnemers heeft Damascus
het Syrische leger in Libanon de af
week in de Costaricaanse hoofdstad
voor een conferentie van Midden-
amerikaanse bisschoppen, die pra
ten over hoe een einde kan worden
gemaakt aan het geweld in Midden-
Amerika.
ROME/WASHINGTON
(AFP/DPA/GPD/AP) - Sovjetlei
der Gorbatsjov zal de Amerikaanse
president Bush op de komende top
voorstellen zowel de Amerikaanse
als de Sovjetvloot uit de Middel
landse zee terug te trekken, zo heeft
hij gisteren op de eerste dag van zijn
bezoek aan Italië en het Vaticaan
gezegd.
De VS voelen daar echter voorals
nog niets voor. "Onze voorstellen
liggen op tafel bij de conferentie in
Wenen en daar valt de marine niet
onder", zo zei een woorvoerder van
het Pentagon.
Met de Italiaanse leiders sprak
Gorbatsjov gisteren vooral over de
Duitse hereniging. "Geen enkel
land in Europa ziet reikhalzend uit
naar een verenigd Duitsland, omdat
dat de huidige stabiliteit in Europa
in gevaar zou kunnen brengen", al
dus het commentaar van regerings
woordvoerder Gerasimov. Naar
verwachting gaat Gorbatsjov van
avond uitgebreid in op de ontwik
kelingen in Oost-Europa en zal hij
zijn visie op "het gemeenschappe
lijke Europese huis" nader uiteen
zetten.
De Italianen delen "tot op zekere
hoogte" de bezwaren van de Sov
jetunie tegen een Duitse hereni
ging, aldus de Italiaanse minister
van buitenlandse zaken Gianni de
Michaelis. "Tot dusver is het binnen
de perken gehouden, maar het kan
schade veroorzaken en het Europe
se integratieproces in gevaar bren
gen indien het niet tijdig bestreden
wordt."
De Amerikaanse president Bush
wil de top mede gebruiken om te
praten over betere handelsmoge
lijkheden voor de Sovjetunie, zo
heeft de Amerikaanse minister Ba
ker (buitenlandse zaken) gisteren
gezegd. Hij gaf in voorzichtige be
woordingen aan dat de Amerikanen
er voor zijn dat de Sovjetunie lid
worden van de GATT, de internatio
nale organisatie op het gebied van
handel. Lidmaatschap van de
GATT zou de handelspositie van de
Sovjetunie versterken.
Fiat
Het Italiaanse bedrijfsleven hoopt
vooral zaken te kunnen doen met
Gorbatsjov. De bewogen woorden
van lof, en de belofte van onvoor
waardelijke politieke steun die de
Italiaanse premier Andreotti voor
zijn hoge gast overhad, vormen
voor de Italiaanse ondernemers niet
meer dan de franje van een dik pak
ket economische akkoorden dat tij
dens het bezoek wordt getekend.
Het gaat het om meer dan twintig
contracten met een totale waarde
van ongeveer 6,5 miljard gulden
(4400 miljard lire).
In de economische grabbelton
van Gorbatsjov zit er voor ieder wat
wils. De Italiaanse bandengigant
Pirelli mag in de Russische stad Ni
zhnekamsk een nieuwe fabriek
bouwen waarin vijf miljoen auto
banden per jaar worden gemaakt.
De Italiaanse levensmiddelen kolos
Ferruzzi krijgt in de Russische Kau-
kasus een gebied toegewezen dat zo
groot is als Nederland, waar het een
hypermodern landbouw bedrijf
mag opzetten, met alle bijbehoren
de verwerkingsindustrie. Dan is er
ook nog het Italiaanse overheidsbe
drijf Italstat dat half Rusland mag
asfalteren, en een handelscentrum
mag bouwen van 5000 vierkante
meter dat zal luisteren naar de toe
passelijke naam van 'casa Italia'. In
Milaan zal tevens een Russische
bank geopend worden om Financie
ringen te geven aan wie in de Sov
jetunie investeert.
De reden waarom het juist Italia
nen zijn die mogen eten uit de ruif
van Gorbatsjov, heeft te maken met
het feit dat de Italianen de economi
sche pioniers van het Oostblok zijn.
Zo vestigde Fiat al in de jaren zestig
een autofabriek waaruit nu nog
steeds de helft van de Russische au
to's-komt. Het is ook Fiat dat in deze
dagen de dikste buit binnenhaalt.
Afgelopen dinsdag tekende het be
drijf een contract voor de productie
van 300.000 'Oka's' per jaar, de Rus
sische versie van de Panda.
Haarlemmerstr. 157, tel. 146459
kaanse president Bush op 31 okto
ber bekend maakte, dat hij op de
Middellandse Zee Sovjet-leider
Gorbatsjov zou spreken, onder
streepte hij keer op keer dat die ont
moeting niet zo veel zou voorstel
len. "Gewoon rustig praten, met de
benen op tafel", zei hij letterlijk.
"Nee, we gaan het niet over ontwa
pening hebben", zei hij verdér. "Ei
genlijk mag hier niet eens van een
door
Henk Dam
Dat was toen. Sindsdien is er in
Oost-Europa geschiedenis geschre
ven. Oost-Duitsland beleefde zijn
geweldloze revolutie, en de Berlijn-
ADVERTENTIE
Als u meer uit uw spaargeld
wilt halen, moet u eens een kijkje
over de grens nemen.
Niet dat het geld daar voor het
oprapen ligt. Maar omdat de rente
in het buitenland vaak hoger is dan
bij ons.
USS 7,3% FR. Francs 9,1%
CANS 7,8% BEL. Francs 8,6%
AUSS 16,1% IT. Lire 11,5%
ENGE 14 ECU 9,1%
DM 6,4%
Depositotarieven op aanvraag verkrijgbaar bij
elk Nutsspaarbankkantoor.
Met een Vreemde Valuta
Spaarrekening van de Nutsspaar-
bank kunt u daarvan profiteren.
Zonder het land te vedaten.
De rentetarieven spreken voor
zich. Maar als u meer wilt weten
over sparen in vreemde valuta, dan
kunt u de folder bij een van onze
kantoren ophalen.
Bij het dooriezen zult u mer
ken dat het niet eens zo'n verge
zocht idee is.
De Nutsspaarbank doet
meer voor spaarders.
se Muur kwam vol gaten te zitten.
Bulgarije kreeg een hervormingsge
zinde regering. En in Tsjechoslowa-
kije dwingen de honderdduizenden
het ancien regime tot de ene conces
sie na de andere. Het hele beeld van
een in twee stukken verdeeld Euro
pa, van een Oostblok en een West-
blok, is in een paar weken in snip
pers gescheurd. Het IJzeren Gor
dijn is grotendeels weggeroest. De
Koude Oorlog is afgelopen.
Daardoor kan de ontmoeting bui
ten de kust van Malta tussen de lei
der van het Vrije Westen en die van
het Oostblok natuurlijk niet langer
een vrijblijvende party babbelen
worden. Sinds begin deze week
wordt dat ook door het Witte Huis
erkend. Nog vorige week was Bush
in een van zijn schaarse tv-redes
even vaag over zijn aanstaande top
ontmoeting als hij op 31 oktober
was geweest. Hij zei dat hy Gor
batsjov zou vragen "de laatste bar
rières naar een nieuwe wereld van
vrijheid" neer te halen.
Hy zei dat hy hem zou vragen
"voor eens en voor altijd een einde
aan de Koude Oorlog te maken". En
hij verklaarde dat hij om garanties
zou vragen dat het hervormingspro
ces in Oost-Europa kan doorgaan.
Veel substantie had dit alles niet.
Dat is nu veranderd. Uitspraken
van de Amerikaanse minister Che
ney (defensie) in Den Haag en van
de woordvoerder van Bush, Marlin
Fitzwater, maken duidelijk dat
Bush wel degelijk met een concrete
agenda naar de scheepstop gaat.
Het belangrijkste onderwerp van
gesprek wordt uiteraard Europa.
Bush zal zeker van Gorbatsjov wil
len weten hoever de tolerantie van
de Sovjets, waar het gaat om de ont
wikkelingen in Oost-Europa, reikt.
Voorbeeld van het soort vragen dat
hij zal willen stellen: moeten Oost-
Duitsland en Hongarije in het War-
schau-pact blijven?
Ontwapening
Hij zal ook - Fitzwater zei dat maan
dag met zoveel woorden - wel dege
lijk over ontwapening gaan praten.
Er zal over beperking van het aantal
strategische (intercontinentale)
kernwapens, maar vooral over be
perking van de conventionele (niet-
nucleaire) wapenmacht in Europa
worden gepraat.
Over dat laatste onderwerp wordt
sinds maanden in Wenen onderhan
deld. Op de tafel daar ligt een Ame
rikaans voorstel om aan beide zij
den het aantal militairen terug te
brengen tot 275.000. Dat zou bete
ken dat de Sovjets 300.000 man
schappen uit Oost-Europa moeten
halen, en de Amerikanen 30.000 uit -
vooral - West-Duitsland.
Maar dat is niet langer genoeg. Uit
de woorden van Fitzwater en Che
ney mag worden afgeleid dat de
Matrozen van de Russische kruiser Slava (roem) poetsen hun schip in af
wachting van de top tussen Gorbatsjov en Bush. Samen met de Amerikaan
se USS Belknap vormt de Slava de plaats van de informele top tussen beide
wereldleiders. (foto ap>
Amerikaanse regering over verdere Oost-blok, logisch, maar ook nodig
reducties wil praten. De gedachte vanwege het nog steeds gapende te-
erachter is, dat het einde van de kort op de Amerikaanse federale
Koude Oorlog een grote militaire
spanning in Europa domweg niet
langer rechtvaardigt.
Hoe groot mag die verdere in
krimping zijn? Dat willen de Ameri
kanen niet zeggen. Er is,
sprake
begroting.
Cheney heeft het Pentagon zelf
om voorstellen gevraagd over de in
krimpingen, en wat hij heeft terug
gekregen is ronduit fascinerend.
Honderden gevechtsvliegtuigen, 62
Bush's woordvoerder, schepen en maar liefst 250.000 man
groot aantal mili- schappen zouden moeten worden
specifieke voorstellen naar Malta te se militaire macht in Europa met
troepenverminde-
Bush zal buiten de kust van Malta A«i
in ieder geval geen bindende afspra- Midden- AmeriKa
ken gaan maken. Dat wil hy niet, en Bush zelf zei inmiddels dinsdag, dat
dat kan ook niet, want de Amerika- hy niet alleen over Europa en ont-
nen streven eerst uitvoerig overleg wapening wil praten, maar ook over
met de NAVO- partners na. "Er Midden-Amerika. Dat zal niet nood-
wordt niet onderhandeld", aldus zakelijk een vriendelijk verlopend
Fitzwater maandag. Bush zelf voeg- onderdeel van de top zijn. Want de
de daar dinsdag aan toe: "Ik wil Amerikanen verwijten de Sovjets
alles met Gorbatsjov praten, dat zy, door hun omvangrijke hulp,
r daar komt geen overeenkomst vooral ook militaire hulp, aan Nica-
uit die onze bondgenoten gaat
rassen. Zo houd je een bondgenoot
schap niet sterk".
Maar dat neemt niet weg, dat op
ragua en Cuba de stabiliteit
Middenamerikaanse democratieën
in gevaar brengen.
Ter illustratie zal Bush daarbij ze-
:'n minst de toon kan worden gezet ker het in El Salvador neergestorte
snellere, veel ingrijpender vliegtuig gebruiken, dat vol Russi
sche SA-7 luchtdoelraketten zat.
inkrimping van het aantal militai
ren in Europa dan nog tot voor kort
voor mogelijk werd gehouden.
Dat komt de regering-Bush niet
slecht uit. Juist op dit moment
wordt een ingrijpende bezuini
gingsoperatie op het Pentagon
voorbereid. Cheney heeft laten we
ten dat in een periode van drie jaar
zeker 150 miljard dollar zal moeten
worden bezuinigd. Die bezuiniging
is niet alleen, gezien de adembene
mend snelle ontwikkelingen in het
Dat vliegtuig, aldus El Salvador
Amerika, kwam uit Nicaragua."
Bush zal Gorbatsjov dus met grote
klem vragen, zijn invloed in Cuba
en Nicaragua te gebruiken om aan
dit soort praktijken een eind te ma
ken. Sommige Amerikaanse com
mentatoren suggereren, dat Ameri
ka als tegenprestatie best z'n hulp
aan de toch niet erg succesvolle Af
ghaanse rebellen zou kunnen opge-
