Geen sekspop, geen minimumloon
Heremgingsdebat beheerst Oostduitsers
Beheersregeling
eindelijk gereed
VAN DOOL
ROLLUIKEN
Gevangenisregels beperken reehten gedetineerde
I REPORTAGEi
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1989
DEN HAAG - De gedetineerdenraad van de
Amsterdamse Bijlmerbajes ging onlangs te
vergeefs naar de rechter. De raad, een geko
zen vertegenwoordiging van de gevangenen,
vond anderhalf uur vergaderen per week een
aantasting van het recht op vereniging en ver
gadering. Maar de rechter stelde de directie
van de Bijlmerbajes vorige week in het gelijk.
Op grond van het huishoudelijk reglement
van de inrichting is de directie niet verplicht
om gedetineerden meer vergadertijd te ge-
door
Jos Heymans
Ook gevangenen hebben rechten.
Het feit dat ze een straf moeten uit
zitten, ontneemt de gedetineerden
nog niet de grondrechten zoals die
voor elke Nederlander gelden. Maar
volgens de Grondwet kunnen die
rechten wel aan beperkingen wor
den onderworpen, als ze zich niet
verdragen met de vrijheidsontne
ming. Tot 1983 mochten gevange
nen bij voorbeeld niet naar de stem
bus.
Er zijn tientallen regels voor wat
gevangenen wel en niet mogen en in
elke gevangenis gelden weer ande
re regels, afhankelijk van het heer
sende regiem. Ze zijn vastgelegd in
het huishoudelijk reglement. In een
open inrichting, waar gevangenen
overdag 'buiten' werken en in de
weekenden met verlof gaan, is na
tuurlijk veel meer toegestaan dan in
een gesloten gevangenis voor lang
gestraften zoals Scheveningen.
Toch zijn er enkele algemeen gel
dende regels voor arbeid, verlof, be
zoek, telefoneren en het ontvangen
en versturen van post.
In een huis van bewaring zijn de
bewoners niet tot werken verplicht,
in een gevangenis wel. Dat heeft te
maken met de aard van de inrich
ting. Een huis van bewaring is voor
personen, die nog voor de rechter
moeten verschijnen. Ze zitten daar
in afwachting van hun proces en
kunnen dus niet tot arbeid worden
verplicht. Na een veroordeling zou
den ze moeten verhuizen naar een
gevangenis, maar door het tekort
aan cellen blijven vele 'afgestraften'
in een huis van bewaring, totdat er
ruimte beschikbaar is in de gevan
genis.
Als een gevan
gene is geabon
neerd op kran
ten en tijd
schriften, mag
hij die als ze
rechtstreeks van
de uitgever ko
men ongecensu
reerd ontvan
gen. De directie
mag er wel stuk
ken uitknippen,
als een artikel
de orde en rust
in de inrichting
gevaar kan
Afleiding
Voor de meeste gedetineerden is ar
beid een welkome afleiding. Boven
dien is het de enige manier om aan
geld te komen voor de aanschaf van
artikelen uit de kantine. Het loon
stelt niet veel voor. Volgens Het Ba-
jesboek, een uitgave van de Bond
van Wetsovertreders, bedroeg het
basisloon in de huizen van bewa
ring in 1985 f 3,80 per dag. In de ge
vangenissen was dat vier gulden.
Voor overwerk en werk in de week
ends werd een toeslag gegeven van f
1,45. Er zijn in het verleden stem
men opgegaan om aan gedetineer
den het minimumloon te betalen,
maar dat is door de overheid als on
betaalbaar afgedaan.
Gedetineerden hebben het recht
om niet te werken op erkende chris
telijke feestdagen. Vanwege het
toenemend aantal buitenlandse ge
detineerden zijn ook het einde van
de Ramadan en het Offerfeest er
kend als dagen, waarop niet hoeft te
worden gewerkt. De gedetineerden
in gevangenissen hebben boven
dien recht op vrije (beter: arbeidslo
ze) dagen. Zij kunnen elke twee
maanden een dag opnemen met be
houd van het loon. Ook mogen ge
vangenen tijdens hun detentie stu
deren. Ze kunnen daarvoor een te
gemoetkoming in de studiekosten
krijgen.
Het loon wordt bijgeschreven op
de rekening 'zakgeld', waarmee
aankopen in de kantine kunnen
worden gedaan. Daarnaast hebben
de gedetineerden een rekening 'ei
gen geld'. Als het zakgeld onvol
doende is, mogen ze wekelijks
maximaal 40 gulden van de reke
ning 'eigen geld' overschrijven naar
'zakgeld'. De rekening 'eigen geld'
is bestemd voor aankopen die niet
in de kantine verkrijgbaar zijn,
zoals kleding en schoeisel.
Sekspoppen
Vroeger golden in de gevangenis
sen verschillende regels voor voor
werpen, die de gedetineerde in zijn
cel mag hebben. In de ene gevange
nis werd een radio met wereldont
vanger wel toegestaan, in de ander
niet. Sinds 1983 is er eenvormigheid
gekomen door de regeling 'Voor
werpen op cel'. Verboden zijn
beeld- en geluidsapparatuur (met
uitzondering van transsistorradio's
zonder FM), elektrische apparaten
(scheerapparaten en haardrogers
uitgezonderd), sportartikelen als
halters, springtouwen en hometrai
ners, zaklantaarns, verrekijkers,
kaarsen, olielampen en foto-, film
en videoapparatuur. Ook vibrators
en opblaasbare sekspoppen zijn
niet toegestaan.
In de praktijk valt het met die ver
boden wel mee. In bijna alle inrich
tingen zijn een eenvoudige televisie
en een FM-radio inmiddels toege
staan en ook kan de directeur toe
stemming geven voor bepaalde
sportartikelen en electrische appa
raten, zolang ze maar geen gevaar
opleveren voor de veiligheid, of de
bewegingsvrijheid in de cel aan
zienlijk beperken.
Volgens de Gevangenismaatregel
hebben gedetineerden recht op re
creatie, elke week minstens twee
maal drie uur of driemaal twee uur.
Ook mogen gevangenen per week
twee keer een halfuur sporten. Dou
chen na sport is verplicht. Daar
naast zijn er film- en toneelvoorstel
lingen en volgens Het B^jesboek
treedt er ook weieens een popgroep
op.
Elke inrichting beschikt over een
eigen bibliotheek. Boeken die niet
voorradig zijn, mogen in een open
bare bibliotheek worden geleend.
Als een gevangene is geabonneerd
op kranten en tijdschriften, mag hij
die als ze rechtstreeks van de uitge
ver komen ongecensureerd ontvan
gen. Het is de directie van een in
richting niet toegestaan om stuk
ken uit kranten te knippen, tenzij
hij aannemelijk kan maken dat een
artikel de orde en rust in de inrich
ting in gevaar kan brengen.
Wat de pot schaft
Voor de maaltijden geldt in het alge
meen 'eten wat de pot schaft'. Dat is
volgens Het Bajesboek magertjes
en de auteurs raden gedetineerden
aan om een deel van het zakgeld te
besteden aan extra broodbeleg en
fruit. Op grond van hun levensop
vatting mogen joden en moslims
van het gewone menu afwijken. De
staatssecretaris van justitie heeft
weieens geprobeerd om de ver
strekking van kosjer voedsel uit be
zuinigingsoverwegingen stop te zet
ten, maar dat leidde tot zoveel pro
test dat de maatregel onmiddellijk
werd ingetrokken.
De gedetineerden hebben voor
hun lichamelijke verzorging recht
op zeep, tandpasta, tandenborstel,
scheergerei, kam en shampoo. Ze
zijn verplicht ten minste een keer
per week te douchen of een bad te
nemen. En een keer per maand kun
nen de gedetineerden op kosten van
het Rijk geknipt worden door de
kapper van de inrichting. Wie vaker
naar de inrichtingskapper wil, zal
dat zelf moeten betalen.
De regeling voor bezoek is in bij
na elke inrichting anders, maar er
zijn wel algemene uitgangspunten.
In de huizen van bewaring mogen
gedetineerden minimaal een uur
per veertien dagen bezoek ontvan
gen. In de praktijk is dat meestal het
dubbele. Voor gevangenissen geldt
bezoekregeling. De ad
vocaat en de reclasseringsambte-
naar mogen in principe altijd ko
men, met uitzondering van de
avonduren en de weekends.
In het algemeen vindt het bezoek
onder toezicht van een bewaarder
plaats. De bezoekers moeten bereid
zijn zich te laten fouilleren. Visitatie
(onderzoek aan het lichaam) van be
zoekers is niet toegestaan. Het be
zoek mag de gevangene niets geven
en na afloop worden de gedetineer
den meestal gefouilleerd. In de in
richtingen voor langgestraften mag
sinds 1983 ook bezoek plaatsvinden
zonder toezicht van een bewaarder.
Voorwaarde is dat er een vaste rela
tie bestaat tussen de gevangene en
de bezoeker. Voor een dergelijk be
zoek geldt een limiet van een keer in
de maand.
Bezoek
Gedetineerden mogen in bijzonde
re gevallen ook zelf op bezoek gaan.
Dat geldt dan wanneer een direct fa
milielid (ouders, echtgenoot, kinde
ren, broers en zussen) ernstig ziek
zijn of in levensgevaar verkeren. De
bezoeken vinden plaats onder toe
zicht van een bewaarder en duren
doorgaans niet langer dan ander
half uur. Bij herhaald optredend
stervensgevaar mag de gedetineer
de drie maanden na het laatste be
zoek opnieuw een afscheidsbezoek
afleggen.
Ook mogen overleden, maar nog
niet begraven familieleden worden
bezocht. Het bijwonen van de be
grafenis is alleen toegestaan, als het
niet mogelijk is geweest om het
stervende of overleden familielid te
bezoeken. Voor een bezoek aan het
graf geldt als voorwaarde dat een
gedetineerde ook niet bij de begra
fenis aanwezig had kunnen zijn.
Verder mogen familieleden worden
bezocht die geestelijk of lichamelijk
niet in staat zijn om op bezoek te
gaan bij de gedetineerde. Ook mo
gen gevangenen op bezoek bij hun
vrouw na een bevalling en bij fami
lieleden die zelf in detentie zitten.
De gedetineerde ondervindt geen
beperkingen bij het versturen en
ontvangen van post. In de gesloten
inrichtingen wordt de inhoud van
de enveloppe altijd gecontroleerd,
de inhoud van de brief slechts
steekproefsgewijs. Sommige brie
ven worden ongezien doorgezon
den naar de geadresseerde of afge
geven aan de gevangene. Het gaat
hier onder meer om brieven van of
aan de Koningin (gratieverzoeken),
de Eerste en de Tweede Kamer, jus
titiële autoriteiten, de Nationale
Ombudsman, de Europese Com
missie voor de rechten van de mens
en het Comité voor de Mensenrech
ten van de Verenigde Naties. Ook
brieven van en aan de advocaat en
de reclasseringsambtenaar gaan on
gezien door.
Pakjes
Met het ontvangen van pakjes is dat
anders. In principe mogen gevange
nen alleen pakketten ontvangen op
hun verjaardag, een huwelijksjubi
leum, Sinterklaas en kerstmis. Het
pakket mag meestal niet door de ge
ver zelf worden samengesteld. Die
mag alleen maar maximaal 60 gul
den overmaken op de rekening 'ei
gen geld'. De gedetineerde kan zijn
pakket daarna laten maken door de
medewerkers van de inrichting. In
sommige gevallen mogen de. gevers
het pakket wel zelf samenstellen,
maar dat wordt dan wel uitvoerig
gecontroleerd. Ook mogen de pak
ketten geen spijzen, dranken of ver
snaperingen bevatten.
Voor de meeste 'rechten' moet de
gevangene toestemming vragen aan
de directie van de inrichting, wordt
die toestemming geweigerd, dan
kan de gedetineerde in beklag gaan.
Een speciale commissie, bestaande
uit leden van de Commissie van
Toezicht van de inrichting, behan
delt de klacht. Zowel de directie als
de gedetineerde wordt gehoord. De
gevangene kan zich door zijn advo
caat laten bijstaan. Als de klacht
wordt afgewezen, kan de gedeti
neerde in beroep gaan bij de Centra
le Raad van Advies.
STRALSUND - "Bij onze laatste
demonstratie riep een van mijn me
dewerkers: "Wij zijn één volk. her
eniging nu". Ik heb hem gezegd: als
het zo ver komt, dan ben jij de eerste
die werkloos wordt, want bij ons
voer je ook al geen zak uit". Een
voorman in de VEB Visverwerken-
de Industrie in Stralsund, een slape
rig stadje aan de Oostzee vlak tegen
de Poolse grens, zegt het met enige
verbetenheid.
door
Hans Hoogendijk
Een oude baas met schipperspet:
"Daar maak ik me nu niet druk om.
Nee, de mogelijke geldontwaar
ding, mijn spaarcenten, dat is het
probleem. Ik heb dat al twee keer
meegemaakt". Twee jonge studen
ten aan de Visserijschool: "Een her
eniging zal niet plaats vinden. Wel
meer samenwerking, economische
hulp en zo". Een ander: "We worden
dan een verlengstuk van de draai
bank van de BRD. Uitgebuit en af
geschreven als ze ons niet meer no
dig hebben".
Zelfs in het traditioneel uiterst
behoudende noorden van de DDR
is de 'Wiedervereinigung' het thema
van de dag. Al overheerst hier de
mening dat het niet zo'n vaart zal lo
pen. De mensen willen wel veel
meer samenwerking, maar geen in
lijving door -de rijke Bondsrepu
bliek Duitsland.
De communistische leiding
maakt zich echter meer zorgen.
Daar wordt gevreesd dat de stem
ming in het land ook in het noorden
zal omslaan als de economische ma
laise in zijn geheel zichtbaar wordt.
De net benoemde 39-jarige nieuwe
regionale-partijsecretaris dr. Aman-
der Kruger erkent dat zijn SED met
de rug tegen de muur staat.
"We hebben een revolutionaire
verandering nodig. Dat betekent
nieuwe socialistische structuren,
vrij van elk stalinisme. Maar na
twee weken in deze functie moet ik
toegeven dat we nog lang niet aan
vernieuwingen toe zijn, omdat de
oude structuren, apparaten en
denkpatronen dat nog altijd verhin
deren".
Hij heeft nog maar weinig tijd. In
zijn district Rostock hebben de
laatste weken meer dan 10.000 com
munisten hun partijboek terugge
stuurd. Dat is bijna 20 procent van
het ledenbestand.
Maar er heerst niet alleen paniek
in de communistische partijcentra
les, ook de buitenparlementaire op
positie van Nieuw Forum, via de
kerken, de sociaal-democraten tot
Demokratie Nu, ziet de hereniging
als een onheilspellend spook boven
de horizon opduiken.
In een open brief roepen kritische
auteurs als Stefan Heyman, Krista
Wolf, de communistische hervor
mer Berghofer, de popster Tamara,
de hervormde-kerkleider Krusche
en vele anderen het volk op te strij
den voor een onafhankelijke DDR.
Stefan Heyman noemde dé toe
spraak van kanselier Kohl "de ou
verture tot inlijving".
In hun appel zeggen de samen
stellers onder meer dat er twee mo
gelijkheden voor de DDR-bevol-
king zijn. "Of we staan op de zelf
standigheid van de DDR,
vrijheid, sociale gerechtigheid, tole
rantie en respect voor de natuur zijn
gegarandeerd, of we moeten dulden
dat de uitverkoop van ons land be
gint en na korte of lange tijd de
DDR door de BRD wordt ingelijfd".
"Laat ons de eerste weg gaan. Nog
hebben we een kans".
Dit appel werd door de DDR-tele-
visie uitgezonden, inclusief de
adressen waarheen sympathisanten
hun handtekening kunnen sturen.
Ook de kranten drukten de oproep
gisteren af. Een bewijs voor de enor
me angst in partij en oppositie dat
de emoties zullen zegevieren en de
roep naar hereniging nog luider
wordt. Officieel wordt er door de re
gering gematigd gereageerd, omdat
men weet dat alleen door snelle
hulp een totale ineenstorting van de
Oostduitse economie kan worden
voorkomen. Daarom houdt minis
ter-president Modrow zich
enigszins op de vlakte en onder
streept dat het idee van een 'ver
dragsgemeenschap' tussen beide
staten van hem afkomstig is.
De buitenparlementaire oppositie
zegt het harder. Dominee Eppel-
mann van Demokratische Door
braak: "De DDR-bevolking is er
nog niet rijp voor. We hebben veel
tijd nodig om onze gedachten er
over te ontwikkelen. Afgezien daar
van, je kunt dit niet los zien van wat
onze buurlanden zoals Nederland,
Denemarken, Polen en Frankrijk
ervan vinden. En natuurlijk moeten
we de mening van de Russen en de
Amerikanen horen".
Barbel Bohley van Nieuw Forum:
"Op het eerste gezicht klinkt het
plan van Kohl niet slecht, maar ik
wantrouw deze CDU net zo erg als
de communistische SED".
In Stralsund is al menig handte
kening onder het pamflet gezet. De
meeste nuchtere noorderlingen ui
ten hun zorg niet in zulke fraaie be
woordingen als de oude en nieuwe
politici, maar de strekking is duide
lijk. "Wij worden de vuilnisbelt van
de BRD en de nieuwe slaven van de
grote Westduitse bedrijven", "laten
ze ons eerst maar eens helpen de
tent hier op orde te brengen, dan
kunnen we verder praten" en "het is
toch waanzin om die ouwe troep
van ons op één lijn te zetten met de
hypermoderne toestand in het Wes
ten. Wij zouden weer tweederangs
burgers zijn".
In Leipzig begon de vreedzame
herfstrevolutie in de DDR met de
leus "Wij zijn het volk". In het zui
den van het land roepen ze nu ech
ter "wij zijn één volk". In Oost-Ber-
lijn worden deze geluiden ook dui
delijker hoorbaar.
Nu kunt u uw kostbaarheden beter beschermen
dan ooit. Met de professionele Van Dool rolluiken
voor uw ramen en deuren. En met beveiligen
houdt het niet op...! Want door die dikke Van Dool
rolluiken isoleert u gelijk uw ramen en deuren
tegen kou (of warmte natuurlijk).
Nodig Van Dool eens uit... voor 'n deskundig
advies en 'n vrijblijvende offerte.
Van Dool rolluiken...
Vakwerk
Showroom Hondert Margen 24. De Lier
Tel 01745 14145%
(Zaterdags v
10 tot 2 uur
geopend)
Zonwering, aluminium ramen en deuren,
rolluiken, balie-afsluitingen, dubbele
beglazing, isolatie.
Weer stap in Samen op Weg-proces
LUNTEREN (ANP) - De kogel is eindelijk dcor de kerk: de
gezamenlijke vergadering van de hervormde en gereformeerde
synode is gisteren akkoord gegaan met de beheersregeling
voor Samen op Weg-gemeenten. "Geen reden voor een feest
je", aldus de hervormde synodevoorzitter ds. B. Wallet, "maar
wel een zucht van verlichting dat het eindelijk zover is".
Nadat de Samen op Weg-regeling
unaniem was aangenomen, klonk
er een spontaan applaus. De dis
cussie over de regeling heeft zich
13 jaar lang voortgesleept.
In de regeling stelt de kerke-
raad de begroting vast, maar kan
het college dat verantwoordelijk
is voor de financiën, een besluit
van de kerkeraad aanvechten bij
een provinciaal orgaan voor be
heerszaken. Het gaat om een com
promis waarbij hervormden een
concessie moeten doen aan de in
vloed van hun kerkvoogdij en ge
reformeerden een stukje zelfstan
digheid van de plaatselijke kerk
moeten inleveren.
De combi-synode kon even
eens instemmen met een regeling
om als hervormden en gerefor
meerden eikaars attestaties (be
wijzen van lidmaatschap) te er
kennen. Acht Hervormde syno
deleden allen afkomstig uit Ge
reformeerde Bondsgemeenten
stemden tegen. Zij vondéh het
onjuist dat deze regeling niet
slechts voor Samen op weg-ge
meenten, maar voor alle gemeen
ten en kerken geldt.
Hun opmerkingen werden ge
pareerd met de mededeling dat
de 'staat van hereniging', waarin
beide kerkgenootschappen sinds
1986 verkeren, voor geheel de
kerk geldt. Aangezien de kerken
nog niet volledig herenigd zijn,
moet een hervormde die lid van
de gereformeerde kerk wil wor
den (en andersom) formeel nog
steeds de band met zijn kerk van
herkomst verbreken. Er kan geen
sprake zijn van dubbellidmaat-
schap, aldus de combisynode.
Oude zakken
Vele sprekers riepen tijdens de
discussie die de béide synodebe-
sturen ter verantwoording over
hun koerswijziging in het Samen
op weg-proces. Deze verandering
was in juni voor zeven prominen
te adviseurs aanleiding hun func
tie neer te leggen. Zij vinden dat
de kerkelijke besturen weinig of
geen ruimte toelaten voor de ge
dachte dat de hereniging van de
kerken ook vernieuwing moet in
houden.
De kerkelijk hoogleraar prof.
dr. R. Bons-Storm waarschuwde
er in bijbelse beeldspraak voor de
"wijn voor de wereld" niet te
stoppen in "de oude zakken van
de hervormde kerkorde". Hij
brak een lans voor ruimte voor
pluraliteit en creativiteit.
In april had het hervormde sy-
nodebestuur het ontwerp-statuut
afgewezen. Deze aanzet voor een
kerkorde van de herenigde kerk
kan pas worden ingevoerd als er
overeenstemming bestaat over de
grondlijnen van de toekomstige
kerk, aldus het hervormde be
stuur. Samen met de gerefor
meerde evenknie werd toen in de
bezinning over de toekomstige
kerk de hervormde kerkorde als
uitgangspunt gekozen.
De beide besturen beloofden
de ontevreden synodeleden giste
ren een rapport over de gang van
zaken, dat op de vergadering van
de 'combi-synode' van 14 februari
1990 zal worden besproken.
Bons-Storm sprak de hoop uit dat
zij tegen die tijd op hun schreden
zijn teruggekeerd. "U heeft straks
wel een mooi doortimmerd
kerkordelijk huis, maar het is de
vraag of er nog mensen zijn die
zich daarin thuis voelen".
De hervormde bestuursleden
dr. K. Blei en ds. B. Wallet achtten
de tegenstellingen tussen 'de ze
ven' en de kerkelijke besturen
"niet .onoverkoombaar". "Het
moet mogelijk zijn elkaar weer te
vinden", aldus Blei.
Kuitert: -...ongereformeerd..
Ontkenning van
autonomie mens
is misverstand'
AMSTERDAM (ANP) - Als de
ethiek niet kiest voor de zelfbe
schikking van de mens, heft ze
zichzelf als wetenschappelijke
discipline op. Met dit pleidooi
voor de autonomie heeft prof. dr.
H. M. Kuitert vandaag afscheid
genomen als hoogleraar ethiek en
inleiding dogmatiek aan de theo
logische faculteit van de Vrije
Universiteit te Amsterdam.
De 65-jarige hoogleraar legde in
zijn laatste college uit dat de
mens zelf zijn handelen bepaalt.
Autonomie is volgens hem het
zelfde als vrijheid en houdt in dat
"mensen geen dingen zijn, hun
handelingen niet als dingen ver
klaard kunnen worden en dus
niet tot oorzaken te herleiden
zijn".
Kuitert ging in zijn toespraak
het "christelijk misverstand om
trent autonomie" te lijf. Voor veel
christenen is autonomie uit den
boze omdat dit inhoudt dat de
mensen zichzelf tot norm stellen
en zo vergeten dat zij geroepen
zijn God te gehoorzamen. Deze
gedachtengang is volgens Kuitert
op logische en theologische gron
den onhoudbaar.
Het "ongereformeerde" begrip
zelfbepaling vooronderstelt niet
een wereld zonder God, maar een
mens die zichzelf in vrijheid be
paalt. Het begrip staat niet tegen
over God, maar tegenover oorza
ken van binnenuit of buitenaf:
"Ik bepaal mijzelf in plaats van
dat ik bepaald word". Dat is vol
gens de scheidende hoogleraar
geenszins strijdig met het christe
lijk geloof.
Peres: klooster
moet snel weg
ÖSWIECIM (Reuter) De Israë
lische vice-premier Shimon Pe
res heeft er bij de Poolse autori
teiten op aangedrongen het Kar
melietessenklooster zo snel mo
gelijk uit Auschwitz te verplaat-
"Ik hoop dat ddeze smet spoe
dig wordt weggenomen", aldus
Peres gisteren bij een bezoek aan
het voormalige concentratie
kamp. Het klooster overscha
duwt een van de belangrijkste
plaatsen in de joodse geschiede
nis, aldus Peres.
De Poolse RK Kerk heeft het
Joods Wereldcongres toegezegd
dat het klooster naar een bezin
ningscentrum buiten het kamp
zal worden verplaatst. Maar het is
nog niet duidelijk wanneer de
Karmelietessen zullen vertrek
ken uit het gebouw waar indertijd
het vernietigingsgas lag opgesla
gen.-
De in Polen geboren Peres leg
de een krans bij de dodenmuur
van Auschwitz waar gevangenen
werden doodgeschoten. Ook be
zocht hij het nabijgelegen vernie
tigingskamp Birkenau.
EN VER
Moker. De kerkelijk omroep
Moker besteedt vanavond (van
zeven tot half acht) o.a. aandacht
het ziekenhuispastoraat en de
Waalse Kerk in Leiden. Ont
vangst via FM 105.7 of kabel FM
88.1.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te Op-
sterland-Noord mw.. E. M. van der
Weijde-Wisselaar te Elahuizen en Ou-
dega (H.O.). te Zwammcrdam K. R.
Cuperus Oldemarkt-Paasloo; aange
nomen naar Haamstede C. Haasnoot
kand. Lissc, naar Broek in Waterland
H. J. Ekker Utrecht; bedankt voor Ge-
nemuiden J. C. Schuurman Rijssen.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Gramsbergen P. Ravensber-
gen Wijnjewoude.
Gcref. Kerken vrijgemaakt: beroe
pen te Musselkanaal-Valthermont drs.
E. Brink kand. Kampen; bedankt voor
De Bilt-Bilthoven C. Bijl Zwolle-cen-
Gercformeerdc Gemeenten: beroe
pen te Westkapelle J. Kareis Rijssen,
te Zoetermeer A. Bac Bodegraven; be
dankt voor Aalburg J. Mijnders Veen-
endaal.
