Euro-parlement wil sterke sociale wet Mineraalwater is meer dan vocht met bubbeltjes Californische wijnen het ontdekken waard 1? Granaatappel Fracties waarschuwen voor verwatering NIET MEER 'SLEGS VIR BLANKES' Roemenië eist Moldavië op van Sovjetunie Bundeling bij bouwers bussen Kritiek partijkrant op Krenz WOENSDAG 22 NOVEMBER 1989 i=4:a=i;i»]:ii;i:<=4; Rotterdamse 'waterfilosoof' Theo Kop Jansen begrijpt 'kraandrinkers' niet De geschiedenis van ons land is van oudsher met het water verbonden. Nederlanders bevaren sinds eeuwen de wereldzeeën, vechten al even lang tegen diezelfde zee om droge voeten te houden en wonen zelfs onder de zeespiegel. Sinds enige tijd is aan ons waterige imago een v aspect toegevoegd. Op een steenworp afstand van het klotsende water van de Rotterdam se haven, aan de Westerstraat, is de enige 'waterwinkel' van ons land gevestigd. Een in Jugendstil inge richt pand waar uitsluitend mine raalwaters worden verkocht. Een uniek bedrijf, weet eigenaar Theo W. Kop Jansen, zeker in Nederland, maar waarschijnlijk in heel Europa, en mogelijk zelfs in de wereld. Wie hem die bewering hoort maken, zal niet snel een poging wagen hem te gen te spreken, want de verkoop ruimte biedt een indrukwekkend overzicht van meer dan driehon derd mineraalwaters uit de hele we reld. Alles is in feite enkele jaren gele den ontstaan door het contact dat Kop Jansen had met de beeldend kunstenaar Marcus Delanjo uit Vlagtwedde, die na exposities op verscheidene plaatsen in de wereld, steeds flesjes mineraalwater mee naar huis nam en zo de belangstel ling van de Rotterdammer wekte. Verdere oriëntatie draaide uiteinde lijk uit op de opening van 'De Wa terbron', waarbij een schilderij van Delanjo, 'De ongelovige Thomas', een centrale plaats kreeg. Volgens de eigenaar een toepas selijk schilderij, want bij het horen van de naam waterwinkel heeft de argeloze voorbijganger niet gauw een idee waar het om gaat. Theo Kop Jansen maakt al snel duidelijk dat het niet alleen een kwestie is van verschillende smaken voor ver schillende gelegenheden, maar ook een kwestie van gezond leven. Het gaat namelijk al jaren niet meer zo goed met ons drinkwater, zoals wei nigen zal zijn ontgaan. Milieuverontreiniging beperkt zich natuurlijk niet tot lucht en bo dem, ook ons drinkwater is in de loop van de tijd steeds verder ach teruit gegaan. Kop Jansen heeft zich in de mate rie verdiept en gaat sinds een half jaar door het leven als zelfbenoemd waterfilosoof. Hij voorzag zijn be drijf, dat hij met compagnon Coen Veldhoen runt, van een soort van in tentieverklaring, waarin korte, maar veelzeggende feiten staan op gesomd over de kwaliteit van het Nederlandse drinkwater en de mo gelijkheden voor de gebruikers daarvan de schade beperkt te hou den. Deskundigen Gegevens die laten zien dat het erg ste valt te vrezen voor de toekomst van het leidingwater. De lijst haalt deskundigen aan, die hebben vast gesteld dat zo'n zeven- a dertigdui zend verschillende sporen van on definieerbare chemische stoffen door onze leidingen stroomt en dat daarvan met de huidige stand van de techniek maar zo' vierhonderd elementen kunnen worden herkend en worden uitgezuiverd. Terwijl de rest soms niet eens kan worden her kend of slechts na gericht onder zoek kan worden aangetoond. In één liter water komen zelfs 150.000 deeltjes asbest voor. Kop Jansen is heel serieus, wan neer hij het heeft over de gevaren die dit allemaal met zich mee brengt: "Tegen bacteriologische sporen kun je maatregelen nemen, maar tegen chemische niet En inwoners van de wat noorde lijker streken, Friesland en Gronin gen bij voorbeeld - maar volgens Kop Jansen geldt hetzelfde voor Scandinavië - moeten vooral niet denken dat het vervuilingspro bleem alleen een zaak is van Rotter dam en omstreken. Circulatie Mineraalwater dus, dat is duidelijk. Kop Jansen gaat niet erg in op het i de naam Spa, toch De granaatappel is de leverancier van de grenadine, een van de ou dere soorten limonade. Als vrucht komt hij in Nederland maar heel weinig op tafel. Toch zijn de eet bare pitjes zeer decoratief in vruchtensalades, op taarten of over ijs. En gehalveerd leent de vrucht zich ook om uitgelepeld te worden. Eigenlijk is de granaatappel een schijnbes. Ze groeit aan een struik of boom die acht meter hoog kan worden. De vrucht heeft de grootte van een sinaasappel. De schil is leerachtig, glad en glanzend. De kleur van een rijpe granaatappel is roodbruin. In de tijd van de Phoeniciërs, de Egyptenaren en de Joden, was de granaatappel heilig en een sym- 'EXOTISCH FRUIT' bool van de liefde. De vele pitjes waren het symbool van de vrucht baarheid. - Een huismiddeltje van later da tum is thee, gezet van de gedroog de schillen van de granaatappel. Dat zou helpen tegen diarree. De harde schil van de granaat appel is een perfecte natuurlijke verpakking. Maar dat niet alleen. De vrucht is door die dikke schil ook goed houdbaar. Zelfs als de schil al wat uitgedroogd raakt, blijft de vrucht heel sappig en eet baar. Thuis kan de vrucht zowel in de koelkast als op de fruitschaal bewaard worden. De smaak van de granaatappel wordt omschreven als 'zuurachtig zoet'. Het aroma ligt tussen de ro de bessen en appels in. De gra naatappel kan uitgeperst worden als een sinaasappel. Doormidden- gesneden kan de vrucht uitgele peld worden. Of de schil in vieren gesneden en teruggebogen. Als de partjes dan naar buiten gebogen worden, vallen de pitjes vanzelf uit de vrucht. Het sap van schil en vruchtvlees werd vroeger gebruikt voor het maken van een verfstof voor Per zische tapijten. Het sap veroor zaakt vlekken die bijzonder moei lijk te verwijderen zijn. Het blijft dus wel oppassen met kinderen. HUUB KLOMPENHOUWER vaak het eerste merk dat je als modale drinker te binnen schiet. "Spa heeft eigenlijk van zijn zwakte zijn kracht gemaakt. Het is een mi neraalwater, maar daar is eigenlijk ook alles mee gezegd. Mineraalwa ter is een produkt dat zijn kracht moet ontlenen aan de jarenlange circulatie onder de grond, waar de betere soorten soms dertig, soms zelfs wel zestig jaar op weg zijn naar de bron, waar ze de mineralen kun nen opnemen, voordat ze worden opgepompt". "Soorten als Spa en Perrier zijn zeer zwak mineraalhou dend, omdat ze maar betrekkelijk kort gecirculeerd hebben. Maar het zijn natuurlijk mineraalhoudende waters. Die naam staat voor waters die aan de bron gebotteld worden. Anders mag het die naam niet dra gen. Er zijn ook waters die eerst ver voerd worden en elders verwerkt. Dat noemen we bronwater. Dat moet ook aan bepaalde eisen vol doen, maar het is niet te vergelijken met mineraalwater". "Normaal spreek je van mineraal water bij een inhoud van 1000 milli gram aan mineralen, maar er zijn ve le die dat lang niet halen". Maar er zijn meer aspecten aan het 'levende water', die van belang kunnen zijn bij de aanschaf. De zuurgraad bij voorbeeld en de aanwezige hoeveel heid koolzuur. Er zijn ook uitge sproken zoute, zure of bittere soor ten. Kop Jansen blijkt in betrekkelijk korte tijd te zijn uitgegroeid tot een ware watergoeroe. Het begrip wa terfilosoof is dus echt niet alleen een woord op zijn naamkaartje. Me dewerkers van de Amerikaanse am bassade wisten de weg naar zijn ne ring te vinden en ook gerenom meerde restaurants wenden zich tot de Waterbron. Tot de klanten beho ren onder meer de toprestaurants van de Alliance Gastronomique. Een 'waterkaart', vergelijkbaar met een wijnkaart is daar inmiddels een vertrouwd gegeven. Kop Jansen verwacht niet dat zo'n waterkaart spoedig op meer plaatsen zal opduiken: "Zo'n 90 pro cent van de Nederlandse horeca hoort bij een brouwerij en is dus min of meer verplicht bubbeltjes- water te schenken. Sommigen schenken zogenaamd bronwater ook zo uit de tap, beetje toegevoegd koolzuurgas erbij, en klaar. Sommi ge mensen drinken gewoon uit de kraan, die kan het gewoon niets schelen. Reformwinkels De Waterbron levert voorts mine raalwaters aan reformwinkels in het hele land. En diëtisten van bejaar denhuizen maken gebruik van de 'ondersteunende werking' van som mige soorten. Bij voorbeeld in ge vallen van magnesiumtekorten door het eten van te veel welvaarts- voedsel. Maar er zijn ook waters die gunstig werken bij problemen met de stoelgang of bronchiale aandoe ningen, om maar een paar te noe- Terwijl de wijnbouw in Europa honderden jaren oud is, dateert die in Californië eigenlijk pas uit de tweede helft van deze eeuw. Weliswaar werden de eerste druivestokken rond 1770 geplant en kwamen vorige eeuw enkele commerciële wijnbedrijven tot stand, maar daarna brachten èn een vernietigende druifluis èn de Drooglegging de Californische wijnindustrie volledig aan de grond. Slechts 200 wijnbouwers bleven tijdens de Drooglegging actief. De wet stond hen toe om wyn te leveren voor de eredienst en voor medicinaal gebruik. keldermeesters zijn namelijk universitair geschoold, terwijl hun bedrijven zonder uitzondering over moderne apparatuur beschikken. Nog altijd laat men in Frankrijk de wijnen meestal gewoon gisten, maar de meeste Californische wijnmakers gebruiken eigen, zorgvuldig geslecteerde gistculturen. Ook heeft men in deze staat intensief geëxperimenteerd met verschillende soorten eikehout voor de rijpingsvaten; wat dat betreft loopt men eveneens op heel veel Franse producenten Nadruk op wit De Drooglegging werd herroepen in 1933, maar pas na de Tweede Wereldoorlog bloeide de Californische wijnbouw werkelijk op. Tussen 1946 en 1986 steeg de produktie met 400 procent. In de jaren '60 werden op grote schaal nobele Franse druivesoorten aangeplant. Zoete wijnen verdwenen van het toneel en maakten plaats voor droge. In 1967 werden er voor het eerst meer droge witte wijnen dan zoete verkocht. Voorts wonnen witte wijnen het ook van rode. De verhouding is ongeveer drie flessen wit tegen één fles rood. De Californische wijnbouw is dus jong en heeft een stormachtige ontwikkeling gekend. Dat de wijnen uit deze zonnige staat niet alleen in heel Amerika, maar ook elders momenteel een goede naam genieten, is mede te danken aan de zeer deskundige wijze waarop ze worden gemaakt. Vrijwel alle Californische Assortiment Dank zij de relatief lage dollarkoers en het gestegen aanbod zijn momenteel heel wat Californische wijnen in ons land te koop. Sommige wijnen komen van grote huizen (als Glen-Ellen, dat een kleine 40 miljoen flessen verkoopt), andere van zogeheten 'boutique wineries' waarvan de wijnen worden gecontingeerd. Kleinere bedrijven worden in hoofdzaak vertegenwoordigd door Wijnkoperij De Gouden Ton in Den Haag terwijl kleine en grote firma's aanwezig zijn in het assortiment van de Gastrovino-groep (zo'n 50 winkels in het hele land). Laatstgenoemde groep voert ruim 30 wijnen, waaronder een zeer fraaie witte Chardonnay 1987 van Canterbury (f21,50) en een aantrekkelijke rode Cabernet-Sauvigon 1986 van Estancia (f 19,75). Voorts voeren individuele slijters- wijnhandelaren Californische wijnen van onder andere Robert Mondavi en Inglenook. HUBRECHT DUIKER Bescheiden zijn wijnbouwers in Californië zeker niet BUITENLAND ECONOMIE STRAATSBURG (ANP/GPD) - Het Euro pees Parlement heeft gisteren de Europese Commissie gewaarschuwd dat het sociaal handvest, dreigt te verwateren. Het hand vest dat de Europese interne markt van 1992 een 'sociaal gezicht' moet geven, wordt door de regeringsleiders besproken tijdens de topconferentie op 8 en 9 decem ber in Straatsburg. De wijzigingsvoorstel len van de raad van ministers heeft de soci alisten en christen-democraten echter te leurgesteld en de beide fracties willen wet ten die de sociale rechten van alle bewoners in de Europese Gemeenschap waarborgt. EG-commissaris voor sociale za ken, mevrouw Vasso Papandreou, heeft een sociaal actieprogramma opgezet voor specifieke wetgeving over bijvoorbeeld veiligheid op de werkplek, nachtarbeid, tijdelijk werk, ontslagregelingen, bescher ming van de vrouw op de werkplek en minimumeisen voor werkende jongeren. De Europese Commissie heeft dit plan maandag aanvaard. Het Europarlement verklaarde'gis teren echter belangrijke regelingen te missen, zoals voor ouderschaps verlof en deeltijdarbeid. De Nederlandse christen-demo cratische afgevaardigde Ria Oomen zei: "Er is geen rechtsgrond en men gaat er vanuit dat de uitbouw van regelingen natuurlijk zal plaatsvin den". Oomen wil dat het sociaal handvest en sociaal actieprogram ma verder worden bijgestuurd. EG-commissaris Vasso Papan dreou zei echter liever over een tekst te beschikken die wordt aan vaard dan een niet aanvaarde ver langlijst. Het is een belangrijke poli tieke stap als het sociaal handvest tijdens de top in Straatsburg wordt aanvaard. Er mag zich geen uitstel van de sociale dimensie voordoen, terwijl de economische integratie van de Europese Gemeenschap doorgaat, verklaarde zij. BOEKAREST (AP/AFP) - De Roe meense president Nicolae Ceauses- cu heeft maandag bij het 14de par tijcongres in bedekte termen Mol davië van de Sovjetunie opgeëist. Het gebied maakte voor de Tweede Wereldoorlog als Bessarabië deel uit van Roemenië, maar viel in 1941 toe aan Sovjetunie door een een pact van dat land met Nazi-Duits- land. Ceausescu riep in zijn toespraak op tot nietigverklaring van het pact tussen Stalin en Hitler van 1939 op grond waarvan de Sovjetunie en Duitsland later grote delen van Oos teuropa inlijfden. Met deze uitda gende woorden aan het adres van de regering in Moskou onderstreepte Ceausescu zijn reputatie als ortho dox-communistische dwarsligger in het Oostblok. Volgens een diplomaat wil Ceau sescu zijn onafhankelijkheid de monstreren tegenover de Russische partijleider Gorbatsjov die juist her vormingen nastreeft. Ceausescu verwierp in de toespraak de politie ke en economische liberalisering in de meeste Warschaupactlanden zoals Polen en Hongarije. Ceausescu werd daarvoor giste ren geprezen bij het Partijcongres. Politburolid en vakbondsleider Miu Dobrescu zei dat Ceausescu's bijna zes uur durende toespraak van maandag "een toonbeeld was van een creatieve benadering van de he dendaagse realiteit, een ware schat aan maatschappelijk en politiek denken". Ook deze winter beperkt Roeme nië verwarming en licht ook voor woningen tot het uiterste mini mum. Winkels gaan vroeg dicht. Scholen, universiteiten en alle openbare gebouwen werkên alleen by daglicht. Theaters en bioscopen worden 's avonds sterk beperkt. De Britse premier Thatcher is na melijk tegen een sociaal handvest omdat dit econmisch contra-pro- duktief zou werken. Bovendien wil zij dat alle lidstaten zelf moeten kunnen blijven bepalen hoeveel rechten zij hun burgers, vakbonden en werknemrs geven. In een poging om Engeland niet uit de boot te la ten vallen hebben de ministers in middels een aantal concessies ge daan. De Europese rondetafelgroep van topindustriëlen zegt voorstander te zijn van een 'sociaal handvest' voor bedrijven in de Europese Gemeen schap, maar arbeidsvoorwaarden en medezeggenschap van de werk nemers moeten wel nationaal gere geld blijven. Na afloop van de na jaarszitting van de Rondetafel van Europese Industriëlen in Parijs werd meegedeeld dat de toponder nemers wel positief staan tegenover het beginsel van een sociaal hand vest - zoals in voorbereiding bij de Europese Commissie in Brussel - maar dat economische groei, indus triële bedrijvigheid en ook model len voor medezeggenschap in de lidstaten nogal afwijken. DEN HAAG (GPD) - De Oostduit- se partijleider Egon Krenz is giste ren scherp aangevallen door de krant National Zeitung. Het partij blad schrijft dat Krenz er, ondanks alle ontwikkelingen, niet in is ge slaagd het vertrouwen van de bevol king te winnen. De krant roept in herinnering dat Krenz tot voor kort deel uitmaakte van de partijleiding die nu vanwege haar starheid zo door het volk wordt bekritiseerd. Krenz, die op 18 oktober Honec- ker verving, kwam al eerder onder vuur te liggen over de vraag welke rol hij nu precies heeft gespeeld bij het terugdraaien van ex-partijleider Honeckers orders om op demon stranten te schieten. Volgens critici was dat niet aan Krenz te danken, maar aan lokale geestelijken en par- Onderzoek naar lood in bodem LELYSTAD (ANP) - Uit een giste ren gehouden onderzoek van de provincie Flevoland blijkt dat de vervuiling van de bodem in de om geving van Drogerij Marknesse in Dronten beperkt is. Vorige maand is bij dit bedrijf een met lood vergif tigde grondstof verwerkt in een par tij veevoer dat aan een groot aantal koeien in Nederland en Groot-Brit- tanië het leven heeft gekost. Het bodemonderzoek moet uit wijzen of bij het drogen van de grondstof lood in de omgeving van het bedrijf is neergeslagen. Het Rijks-Kwaliteitsinstituut voor Land- en Tuinbouwprodukten heeft gisteren als eerste in Neder land het Certificaat van Erkenning van de Nederlandse Stichting voor de Erkenning van Laboratoria ge kregen. Het instituut ontwikkelt onder meer methoden voor de con trole op het toegestane gehalte van diergeneesmiddelen in voer en voor controles van zuivelprodukten. DURBAN - Een zwarte op het strand dat voorheen slechts voor blanken toegankelijk was. Haargroeimiddel HAARLEM (ANP) - Genees middelenfabrikant Upjohn in Ede mag in Nederland als enige een haargroeimiddel op de markt brengen dat minoxidil bevat. President H.F. van den Haak van de rechtbank in Haar lem heeft dat gisteren bepaald in een kort geding van Upjohn tegen drie handelaren. De drie handelaren (Farzoo in Helmond, Makati in Kromme nie en Gerwi in Bussum) is al eerder verboden haargroeilo- tions met minoxidil op de markt te brengen. Mr. Van den Haak bepaalde dat op iedere overtre ding van het verbod een dwang som staat van 500.000 gulden. EINDHOVEN (ANP) Daf in Eindhoven en Auto- busfabriek Bova in Valkenswaard gaan hun krachten op het gebied van autobussen bundelen in een nieuwe onderneming United Bus. In deze vennootschap wor den alle activiteiten ondergebracht met betrekking tot de ontwikkeling, de produktie en de verkoop van autobussen en onderstellen. Een woordvoerder van de nieuwe onderneming heeft dit gisteren meegedeeld. Daf krijgt vooralsnog een meerderheid van de aan delen, ruim 50 procent. Om hoeveel procent het pre cies gaat wil de woordvoerder van United Bus bv niet zeggen. De twee particuliere aandeehouders van Bova krijgen ieder een gelijk deel van de resterende aande len. Zij dragen in ruil daarvoor hun aandelen Bova over aan de nieuwe vennootschap. Het is de bedoeling dat de positie van United Bus de komende jaren ver der wordt versterkt door overname, deelneming of sa menwerking met andere autobusfabrikanten in de Be nelux en andere Europese landen. De merknamen Daf en Bova blijven bestaan. Volgens de woordvoerder willen Daf en Bova met de samenwerking een antwoord geven op de verwach te sterke toename van het bustoerisme en het open baar vervoer per bus in het Europa van na 1992. Schaalvergroting en een betere benutting van man kracht en middelen zijn noodzakelijk om de sterke concurrentiepositie te behouden, aldus de zegsman. Bova exporteert bussen naar 15 landen. De omzet is de afgelopen tien jaar meer dan vertienvoudigd. Dit jaar wordt een omzet verwacht van ruim 145 miljoen gulden met een bevredigend financieel resultaat, al dus de zegsman. Het bedrijf is eigendom van W. Lij mer, een voormalige topmanager van Daf, en P.van Doorne, de zoon van een van de grondleggers van Daf. Daf produceert jaarlijks ongeveer 1700 onderstellen voor bussen. Daarnaast maakt het bedrijf speciale mo toren voor bussen en assen. In deze sector werken bij Daf 155 mensen. Bova produceert elke week acht com plete bussen. Er werken 420 mensen. Het is de bedoe ling dat alle werknemers in dienst treden van het nieu we bedrijf. tjjleiders. Ook Krenz' uitlating dat de Chinese partijtop terecht het Plein van de Hemelse Vrede met tanks schoonveegde, is hem niet in dank afgenomen, aldus de NZ. Op positiegroepen hebben opgeroepen om zondag een menselijke keten door de DDR te vormen om zo hun eisen voor een democratische sa menleving kracht bij te zetten. Over vier weken komt de Oost- duitse partijtop bijeen voor het kie zen van nieuwe bestuurders. Vol gens het Westduitse boulevardblad Bild bestaat een grote kans dat Krenz op het speciale partijcongres De afgezant van de Westduitse bondskanselier Kohl, minister Sei- ters, heeft na overleg met de Oost- duitse leiding verklaard dat in 1990 of 1991 vrije verkiezingen in de DDR gehouden zouden kunnen worden en dat de communistische partij (SED) haar machtsmonopolie volgend jaar kwijt zou kunnen zijn. Seiters is in Oost-Berlijn om het be zoek van bondskanselier Kohl voor te bereiden, dat waarschijnlijk na het partijcongres plaatsvindt. Zwarte handel De Oostduitse premier Hans Modrow heeft gisteren impopulaire maatregelen aangekondigd om de welig tierende zwarte handel en wisselen van Oostmarken tegen Westduitse marken tegen te gaan. In een toespraak tot fabrieksarbei ders in Oost-Berlijn zei Modrow dat niet kan worden toegestaan dat de DDR een land van speculanten wordt. De zes mihoen Oostduitsers die tot nu toe een kijkje over de grens hebben genomen, wisselen hun geld om in D-marken tegen een koers van 1 op 20. Ook worden zwaar gesubsidieerde Oostduitse artikelen in West-Berlyn aan de man gebracht. De Oostduitse tv meldde later op de dag dat een nieuw douanereglement in de maak is. Nadere bijzonderheden worden bekendgemaakt na de kabinetszit ting van morgen. De Westduitse minister van bui tenlandse zaken Genscher heeft tij dens een bezoek aan het Witte Huis president Bush een brok beton uit de Berlijnse Muur aangeboden. "Is een symbool van de dank van het Duitse volk aan het Amerikaanse volk voor hun vertrouwen en steun in goede en slechte tijden", aldus Genscher.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 11