LEIDSCH
DAGBLAD
HEMCAR
LEIDEN IS
ONTZET-
'VS vechten
met leger in
El Salvador'
NODIG!
Tsjechen eisen hervormingen
bij massale demonstratie
Veel mensen bang voor ziekte als gevolg van milieuvervuiling
Nieuwe invasie uit DDR verwacht
Zwaardere straf in hoger
beroep vredesactivisten
Bij mijnbrand
Joegoslavië
al 90 doden
HEMCAR LEIDEN B.V.
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1989
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 39093 Prijs fl. 1,25
LEIDEN/ROTTERDAM
(ANP/GPD) - Veel mensen zijn
bang dat hun gezondheid wordt
aangetast door de milieuverontrei
niging, zo hebben onderzoekers van
het in Leiden gevestigde Instituut
voor Preventieve Gezondheidszorg
TNO vastgesteld bij een enquête.
Ruim 70 procent van de onder
vraagden noemt de vervuiling als
eerste in een rij van bedreigingen
van de volksgezondheid. Op de
tweede plaats komt kanker. Een
ruime meerderheid (56 procent)
zegt wel eens of vaék bang te zijn
voor deze ziekte.
Volgens onderzoeker Dijkstra is
het opmerkelijk dat doodsoorzaak
nummer één, hart- en vaatziekten,
pas op de zesde plaats komt. Slechts
34 procent van de ondervraagden in
de leeftijd van 15 tot 95 jaar gaf te
kennen daar bang voor te zijn.
Naar schatting eenderde van de
bevolking is wel eens bang dat de
gezondheid wordt aangetast door
een kernramp, slechte voeding of
spanningen. De ziekte aids staat on
deraan de ranglijst. Daarbij moet
volgens de TNO-onderzoeker wor
den opgemerkt dat jongeren en
i veel banger zijn voor aids
dan mannen en ouderen.
Dijkstra vindt het opmerkelijk
dat zoveel mensen bang zijn dat hun
gezondheid wordt aangetast door
milieuverontreiniging. Vanuit de
wetenschap is namelijk bij herha
ling te kennen gegeven dat gezond
heidseffecten bij de mens als gevolg
van milieufactoren moeilijk bewijs
baar zijn. Begrijpelijk vindt hij het
wel: "Wij worden vrijwel dagelijks
geconfronteerd met verontrustende
berichten in de media van en door
het milieu".
TNO vroeg de mensen ook wat ze
doen om van een lang leven in ge
zondheid te kunnen genieten. De
meesten (80 tot 90 procent) noemen:
gezond eten, regelmatig bewegen,
rusten en goed slapen, niet of wei
nig alcohol drinken of de buiten
lucht opzoeken. Bijna een kwart
van de mannen en 40 procent van de
vrouwen verlaten zich op bronwa
ter als bijdrage aan het in stand hou
den van hun gezondheid.
De Dienst Centraal Milieubeheer
Rijnmond (DCMR) meldde gisteren
een enorme toename van het aantal
klachten. Vooral stank- en geluids
overlast scoorden hoog. Volgens de
DCMR zijn er drie mogelijke verkla
ringen voor de opvallende toename:
het warme weer (waardoor meer
mensen langer buitenshuis verble
ven), een groter milieubesef bij de
burgers en enkele klachtengolven
als gevolg van grotere activiteit van
bedrijven.
Overigens werd begin
deze maand al bekend dat de
DCMR er volgend jaar 67 contro
leurs bij krijgt voor het toezicht op
de Hinderwet-nalevingen. Het to
taal aantal controleurs wordt daar
mee meer dan verdubbeld van 42
naar 109.
Beschuldiging verzet, VS ontkennen
SAN SALVADOR/DEN HAAG (DPA/UPI/AFP/Rtr/A-
P/ANP) - Bij de zware en bloedige gevechten tussen het
Salvadoraanse regeringsleger en het Bevrijdingsfront Fara-
bundo Marti (FMLN) zijn volgens waarnemers al meer dan
1.000 mensen omgekomen. Het FMLN heeft de Verenigde
Staten ervan beschuldigd direct bij de strijd betrokken te
zijn. Amerikaanse piloten zouden een deel van de leger
vliegtuigen besturen die de dichtbevolkte wijken van de
hoofdstad bombarderen.
Bij de Brandenburger Tor, waarvan gisteren aangekondigd werd dat hij wellicht over een paar dagen open
gaat om de nieuwe Duits-Duitse betrekkingen een extra feestelijk tintje te geven, lieten Oostduitsers gisteren grote
trossen ballonnen op met De beeltenis van Sovjetleider Gorbatsjov. Het is hun dankbetuiging aan de man die de
revolutionaire omwenteling in de DDR mogelijk maakte. (foto ap>
De VS spraken deze beschuldiging
tegen. Volgens een regeringswoord
voerder zijn er hoogstens 55 Ameri
kaanse functionarissen in El Sal
vador. Dat zijn slechts adviseurs die
absoluut niet bij de gevechtshande
lingen zijn betrokken, zo verzeker
de hij.
De Britse journalist David Blun-
dy is gisteren in een ziekenhuis
overleden nadat hij bij een vuurge
vecht in een wijk in San Salvador
door een kogel in het hoofd werd
getroffen. De 44-jarige Blundy was
voor de nieuwe zondagkrant Sun
day Correspondent in San Sal
vador.
In Guatemala werd
zoeken en benadrukte dat zij nog
niet weet wie de daders zijn. Neder
land heeft de regering van El Sal
vador gevraagd de daders van de
moord op zes priesters, hun huis
houdster en haar dochter, op te spo
ren en te bestraffen. In een gemeen
schappelijke verklaring hebben de
EG-landen de strijdende partijen in
El Salvador gevraagd de burgerbe
volking te sparen en onderhande
lingen over een politieke regeling
van hun geschillen te hervatten.
FIETSEN STELEN is zo langzamerhand een nationale
liefhebberij geworden. In Nederland verdwijnen ruw geschat
100 rijwielen per uur. Toch blijkt preventie vruchten af te
werpen.
In COLOMBIA heerst grote verwarring. Het web van de
drugsmaffia is uitermate fijnmazig en daarom moeilijk te
bestrijden.
ZWITSERLAND weet niet goed raad met z'n
drugsverslaafden. Het publiek loopt er met een grote boog
omheen.
REGIONALE POLITIE is nog een kwestie van tijd. Alles
onder één pet.
Belastingparadijzen: ANDORRA, een Staphorst in de
bergen.
VOETBAL in de oorlogsjaren: de bal rolde gewoon door.
BONN/HAMBURG (DPATRtr) -
De Westduitse autoriteiten berei
den zich voor op een invasie, van
Oostduitsers die in het weekeinde
vrienden en verwanten komen be
zoeken. Men verwacht nog een gro
tere toestroom dan een week gele
den, toen vier miljoen inwoners van
de DDR profiteerden, van het open
stellen van de grenzen.
Langs de Duitse grens zijn meer
dan 50 doorlaatposten ingericht, zo
dat er een passagepunt is op elke 25
km grensgebied. In Berlijn kunnen
Oostduitsers op 22 plaatsen de
Muur passeren voor een bezoek aan
West-Berlijn.
In acht dagen tijd heeft de DDR
ruim 9,5 miljoen visa afgegeven
voor particuliere reizen naar de
Bondsrepubliek of West-Berlijn.
Ruim 16.000 Oostduitsers kregen
papieren waarmee zij zich blijvend
in de Bondsrepubliek kunnen vesti
gen.
De Westduitse regering wil op
korte termijn een nieuwe regeling
invoeren voor het 'bezoekersgeld'
van mensen uit de DDR. Volgens de
geldende regels kunnen zij een keer
per jaar 100 D-Mark krijgen. In
Bonn denkt men hardop na over
een systeem, waarbij Oostduitsers
met ingang van 1 januari 1990 bij
banken in de Bondsrepubliek een
bepaald aantal DDR-Marken tegen
een speciale koers kunnen wisselen
DEN BOSCH (ANP) - Het Ge
rechtshof in Den Bosch heeft de
vredesactivisten Kees Koning en
Co van Melle gisteren in hoger be
roep een zwaardere straf opgelegd
dan waartoe de rechtbank in Breda
onlangs besloot. Daar luidde het
vonnis zes maanden onvoorwaarde
lijk voor de beschadigingen die zij
in januari op vliegbasis Woensd-
recht toebrachten aan gevechts
vliegtuigen die Nederland aan Tur
kije zou leveren. Koning heeft nu
tien maanden waarvan twee voor
waardelijk gekregen, Van Melle
tien, waarvan drie voorwaardelijk.
De officier van justitie was in be
roep gegaan tegen het Bredase von
nis. Procureur-generaal Sorgdrager
zei twee weken geleden tijdens de
behandeling van de zaak dat de acti
visten hun streven om volgens het
Zonnig maar koud
Droog weer en vooral in het oosten v;
het land flinke perioden met zon.
Middagtemperatuur ongeveer 6 gr
De vooruitzichten voor zondag tot en
met woensdag: Droog, bewolkt en vrij
koud met minimumtemperaturen van
rond het vriespunt en middagtempera-
turen van een graad of 6.
Zondag 19 november
zon op: 08.06 uur, zon onder: 16.44 uur:
maan op: 23.23 uur. maan onder: 13.33
Waterstanden te Katwijk
hoog water: 07.27 en 19.58 uur; laag wa
ter: 03.21 en 15.31 uur.
Maandag 20 november
zon op: 08.08 uur. zon onder: 16.42 uur;
maan op:uur, maan onder: 13.47
Waterstanden te Katwijk
hoog water: 08.28 en 20.57 uur: laag wa-
ter: 04.06 en 16.27 uur.
48 PAGINA'S
bijbelse woord 'zwaarden tot ploeg
scharen om te smeden' maar langs
legale en democratische wegen
moeten trachten te realiseren.
Zij vond dat Justitie tot nu toe
nogal mild is opgetreden tegen de
vredesactivisten. "Dat kan niet blij
ven duren. De verdachten hebben
zeer veel schade aangericht". De
verdediging voerde aan dat Koning
en Van Melle wellicht het nationale
recht hebben geschonden, maar dat
deden om het internationale recht
te behoeden.
Koning is in de Scheveningse ge
vangenis in hongerstaking gegaan
uit solidariteit met de Kurden in
Turkije. Hij wil zijn actie volhouden
totdat Nederland definitief stopt
met het leveren van wapens aan
Turkije.
BELGRADO (Rtr) - Bij een brand
in een kolenmijn in het oosten van
Joegoslavië zijn gisteren ten minste
90 mijnwerkers omgekomen. De
ramp gebeurde in de Aleksinac-
mijn, 200 kilometer ten zuiden van
Belgrado. Door de vlammen was
geen communicatie meer mogelijk
met de 104 mijnwerkers die nog in
de schacht zaten.
Eerder meldde de televisie dat
het uit onofficiële bronnen had her
nomen dat het vuur waarschijnlijk
het gevolg was van een menselijke
fout. De president van de republiek
Servië Slobodan Milosevic en de
leider van de communistische partij
Bogdan Trifunovic haastten zich di
rect naar de plaats van de ramp.
Familieleden van de mijnwerkers
en journalisten werden door de po
litie tegengehouden.
voor D-Marken. De koers zal ergens
liggen tussen 1:1 en 1:10, aldus een
woordvoerder.
(pagina 5: Parlement DDR stemt in
met hervormingen, pagina 7eigenaren
dure winkels zien Oostduitsers liever
niet komen)
.ETA vermoordt
Spaanse kolonel
MADRID (AP/AFP/Rtr) - Bij een
aanslag van de ETA in de Spaanse
hoofdstad Madrid is een kolonel
van het Spaanse leger om het leven
gekomen en is zijn chauffeur zwaar
gewond geraakt.
Op praktisch dezelfde plaats waar
in juli twee officieren werden ge
dood en hun chauffeur gewond
openden twee onbekende jonge
mannen om half zes gisteravond het
vuur op de auto van de kolonel. De
wagen stond stil voor een verkeers
licht op een druk verkeersplein bij
het station Atocha. De 51-jarige ko
lonel Jose Maria Martinez Moreno
was op slag dood en zijn 20-jarige
chauffeur raakte zwaar gewond.
De ETA heeft sinds 1968 de ver
antwoordelijkheid opgeëist voor
meer dan 600 moordaanslagen. Dit
jaar heeft de beweging 22 slachtof
fers gemaakt. De beweging vecht
voor onafhankelijkheid van de drie
Baskische provincies in Noord-
Spanje.
i elite-eenheid van het Guate
malteekse leger op weg zou zijn
naar El Salvador om het leger daar
te helpen. De Guatemalteekse rege
ring noemde dit bericht onjuist.
Ook werd bekend dat verschillende
Latijnsamerikaanse landen hebben
aangeboden te bemiddelen tussen
het Salvadoraanse leger en het
FMLN. Zij zouden vandaag een de
legatie naar El Salvador sturen.
Het Rode Kruis, dat opnieuw een
dringend beroep op de strijdende
partijen deed om een bestand in te
stellen, kan geen schatting maken
van het aantal slachtoffers. De orga
nisatie is "zeer bezorgd over de
moeilijke situatie waarin de burger
bevolking en de gewonden verke
ren zonder bescherming en zon
der bestand waardoor zij hulp zou
den kunnen halen". Woensdag riep
het Rode Kruis voor het eerst - te
vergeefs - op tot een gevechtspauze.
Tegen de moord op zes jezuïeten
en twee vrouwen donderdag is door
een groot aantal landen geprotes
teerd. Ooggetuigen vertelden dat de
zes mannen, onder wie de rector
van de universiteit, en de twee vrou
wen op het terrein van de Midden-
amerikaanse Universiteit werden
doodgeschoten door een groep van
30 tot 40 geüniformeerde mar
waarschijnlijk een doodseskader.
Een radiozender van de regering
eerder had opgeroepen de zes gees
telijken 'aan te pakken'.
De Amerikaanse regering kon
digde aan dat zij de zaak zal onder
PRAAG (AP/Rtr/DPA) - Tiendui
zenden, merendeels jonge mensen,
zijn gisteravond in Praag de straat
opgegaan om meer vrijheid, het af
treden van partijleider Milos Jakes
en een dialoog tussen regering en
oppositie te eisen. De demonstratie
was de grootste in Tsjechoslowakije
sinds de Praagse Lente van 1968.
De actie begon als een herden
kingvoor de 50 jaar geleden door de
nazi's vermoorde Tsjechische stu
dent Jan Opletal, maar groeide uit
tot een spontane demonstratie voor
sociale en politieke hervormingen.
De bijeenkomst werd ook bijge
woond door onafhankelijke groe
pen. De deelnemers riepen leuzen
OUD PAPIER/PLASTIC AFVAL
De Vries Recycling B.V.
N. Vennep/H.h. waard
02526-74171 /02207-17362
(rol) containers/zaterdag geopend
tend leuk bezig,
mjl 24 en 25 november a.s. feest en
vW voordeel in ons nieuwe pand.
Het plezier van persoonlijke service.
Amphoraweg 2-4, 2332 EE Leiden.TeL (071) 769226.
Ex-delinquenten
passen op fietsen
van studenten
AMSTERDAM (ANP) - De
Vrije Universiteit in Amsterdam
zet vanaf 1990 ex-delinquenten
en ex-verslaafden in om de dui
zenden fietsen van de studenten
te bewaken.
De VU heeft erin toegestemd
dat er na de kerstvakantie een
bewaakte fietsenstalling wordt
geopend. Jongeren die door hun
criminele of verslavingsverle
den moeilijk aan de slag kunnen
komen, krjjgen de kans om daar
een half jaar ervaring op te doen
als vrijwilliger.
als "houd op met ons voor te liegen"
en "dinosaurussen treedt af', een
oproep aan de bejaarde partijlei
ding om het veld te ruimen voor een
jongere generatie. President Gustav
Husak, die na de onderdrukking
van de Praagse Lente partijleider
werd, is nu 76.
Toen de menigte op weg ging
naar de Vysehhrad kathedraal om
kransen en bloemen te leggen, wer
den leuzen geroepen als "Weg met
Jakes" en "Wy Willen Vryheid en
Vrije Verkiezingen". Een topfiguur
uit de dissidente Jazz Sectie noem
de de demonstratie de grootste en
de beste die hij ooit had gezien; vol
gens hem was de sfeer nog beter
dan in 1968. "We weten dat we kun
nen winnen. Dit is niet tegen te hou
den," zei hij.
Toen een deel van de betogers na
het bezoek aan de kathedraal wilde
teruglopen naar het Wencelslas-
plein in het centrum van de stad,
greep de politie in. Zij zette traangas
in tegen de betogers, en verrichtte
volgens ooggetuigen een aantal ar
restaties. De staatstelevisie zei in
een verslag over de demonstratie
dat "sommige deelnemers de mas
sa-bijeenkomst misbruikten voor
anti-socialistische uitingen".
Ook in Bratislava, de hoofstad
van Slowakije, hielden 500
een demonstratieve tocht 1
Vredesplein naar de Comenius-uni-
versiteit, waar ze bloemen neerleg
den op de plaats waar tijdens de in
vasie van het Warschaup-Pact in
1968 een studente zou zijn gedood.
De politie kwam niet tussenbeide.
Gezin gedood
door koolmonoxide
NIEUWPOORT (ANP) - Koolmo
noxidevergiftiging door een slecht
functionerende geiser heeft een ge
zin van drie personen uit het Zuid
hollandse Nieuwpoort het leven ge
kost. Het gezin bestond uit de 29-ja-
rige vader, zijn 23-jarige echtgenote
en hun 1,5 jaar oude zoontje.
FORD SIERRA 1.6 Cl SPECIAL
met katalysator zilver metallic
25.000 km maart 1989 23.750f-
ZEG MAAR f O
TEGEN
KAMSTEEG
OCCASION
UNIQUE
Kantoorefficiency
DE VOORPRET VAN HET
KERSTPAKKET:
fiscaal voordeel!
Profiteer nu! Keuze uit 6 luxe
standaard feestpakketten.
Reeds vanaf ƒ48.-. Blijvende
waardering van personeel en
zakelijke relaties. Bel voor info:
071-146941
Bezoek onze showroom
Morsweg 55/D-E, Leiden
óók om te
weten wie er
eerste viool
speelt
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends. Dat wil ik niet missen!
Ik neem een proefabonnement voor
7 weken en betaal slechts 126,50
Ik neem een kwartaalabonnement f 72.40*
O Ik neem een jaarabonnement f275,70'
Voor het abonnement Ingaat ontvang ik de krant twee weken gratis!
(aankruisen wat van toepassing is)
Naam
Adres
Postcode.
-Tel..
Woonplaats
Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071-161400
