Binnenkort regionale teletekst op kabel
Vervuiling door garages
eenvoudig te verminderen
Marine oefent, Valkenburg slaapt onrustig
Simons: extra aandacht voor
langdurig zieken en ouderen
Ombudsman tikt politiemensen
'met losse handjes' op de vingers
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1989
PAGINA 15
LEIDEN De nieuwe staatssecre
taris van volksgezondheid Simons
gaat de komende jaren bij de verde
ling van gelden meer aandacht ge
ven aan de zorg voor langdurig zie
ken en aan de ouderenzorg. De
voormalige Rotterdamse wethou
der zei dit gisteren in Leiden op het
symposium 'Prioriteiten in preven
tie'.
Op dit symposium vierde het Ne
derlands Instituut voor Praeventie-
ve Gezondheidszorg TNO in Leiden
zijn 60-jarig bestaan.
Simons noemde een aantal be
leidsterreinen die de komende tijd
'grote uitdagingen' opleveren: de
uitwerking van het plan-Dekker,
gezondheidsproblemen waarbij de
genezende sector betrekkelijk
machteloos staat zoals langdurig
zieken, de vergrijzing, de hernieuw
de belangstelling voor preventie en
de vraag welke andere terreinen
van overheidszorg de gezondheid
beïnvloeden, zoals milieu, arbeid of
ruimtelijke ordening.
Volgens Simons is er een natuur
lijk spanningsveld tussen de over
heid en onderzoeksinstituten zoals
het jarige instituut. De overheid
heeft resultaten nodig van weten
schappelijk onderzoek voor het be
leid en is klant, dus koning. Het on
derzoeksinstituut zal zich echter
ook bezighouden met zaken waar
de overheid niet altijd wat aan heeft.
Omgekeerd geldt dat "niet alle
vragen van de overheid kunnen
worden vertaald in zinvol en hoog
staand onderzoek". De overheid zal
zich vooral richten op die instituten
die het beste kunnen inspelen op de
"altijd noodgedwongen wat vagere
beleidsvragen", aldus Simons.
Mogelijk ook Cable News Network en Eurostep op de kabel
OEGSTGEEST/LEIDEN Het
Leidsch Dagblad en Omroep
Rijnland hebben belangstelling
om op het regionale televisieka
naal teletekst uit te brengen. Op
dit kanaal verschijnt de kabel
krant van het LD en de televi
sieprogramma's en informatie
krant van Omroep Rijnland. De
regionale teletekst, die op de
zelfde wijze als de normale te-
letekst-programma's te ontvan
gen zal zijn, zal bestaan uit
nieuwsberichten, serviceru
brieken zoals medische dien
sten, mededelingen en adver
tenties uit deze streek.
Secretaris Noordermeer van
het regionale kabelnet denkt
dat de regionale teletekst op z'n
vroegst in januari begint. Het
kabelbestuur beslist binnen
kort wie van de gegadigden
wordt uitverkoren. Er zijn nog
enkele andere bedrijven geïn
teresseerd in het exploiteren
van plaatselijke teletekst. Het
bestuur hoopt, net als voor de
doorgifte van de LD-Kabel-
krant, een vergoeding te krijgen
voor het gebruik van het kabel
net voor teletekstdoeleinden.
Voor Leidsch Dagblad-direc
teur G. Arnold is de uitgifte van
regionale teletekst ecologische
aanvulling. "We willen een zo
compleet mogelijk pakket
nieuws bieden. Naast het dag
blad, Nieuwsweek en de kabel
krant hoort daar ook teletekst
bij. Ook onze andere Damiate-
vestigingen in Zaandam en
Haarlem verzorgen al plaatse
lijke teletekst".
Cable News
kaanse nieuwszender Cable
News Network (CNN) door te
geven op het kanaal dat eerder
was toegewezen aan het com
merciële station TV10. "Het al
gemeen bestuur had al eerder
een kanaal voor CNN gereser
veerd. Het probleem met dat
kanaal is echter dat het in de
meeste gemeenten nog niet is te
ontvangen".
"Ze zouden dus voorzieningen
moeten treffen om de zender te
kunnen doorgeven. Door CNN
nu op het kanaal van TV10 te
zetten, dat wel overal is te ont
vangen, zouden de gemeenten
dus geld kunnen uitsparen. En
de uitzendingen van TV10 zul
len voorlopig toch niet begin
nen", aldus Noordermeer.
Het kabelbestuur bekijkt ook
of de zender Eurostep op het net
kan worden gezet. "Eurostep is
een station waarop een groot
aantal universiteiten televisie
programma's gaat verzorgen.
De zetel van Eurostep is geves
tigd in Leiden. Het zou daarom
misschien wat raar zijn als de
zender juist in deze regio niet is
te ontvangen".
Natuur en Milieu onderzoekt gebruik chloorverbindingen
REGIO - Garages en verf-
spuiterjjen kunnen aanzien
lijk minder milieuvervui
lend werken dan nu het ge
val is. Met name het gebruik
van chloorkoolwaterstoffen
bij het reinigen en ontvetten
van motoronderdelen kan
sterk worden teruggedron
gen. Chloorkoolwaterstof
fen zijn uiterst giftig en bij
de verbranding ervan komt
onder meer dioxine vrij.-
Een en ander is de conclusie van
een onderzoek van de Stichting Na
tuur en Milieu, uitgevoerd in op
dracht van het ministerie verkeer
en waterstaat, directie Noordzee.
De directie Noordzee gaf de op
dracht tot het onderzoek omdat ja
ren achtereen chloorkoolwaterstof-
houdend afval op zee is verbrand.
Produkten met chloorkoolwater
stoffen worden in autospuiterijen
gebruikt om verfkoppen te reini
gen.
Natuur en Milieu onderzocht een
groot vrachtwagenbedrijf in
Utrecht en komt tot de conclusie
dat de giftige verbindingen kunnen
worden vervangen door alkalische
(zeepachtige) reinigingsmiddelen.
Garages moeten, om op de meer
milieuvriendelijke reinigingsme
thode over te stappen, wel een in
vestering doen van 10.000 tot 50.000
gulden. Daar staat tegenover dat al
kalische middelen goedkoper zijn
dan de tot nu toe gebruikte reini
gingsmiddelen.
Hoe groot de milieuschade is die
nu wordt veroorzaakt door de
chloorkoolwaterstoffen
kon woordvoerder M. Bruns
Natuur en Milieu niet zeggen. "In
elk geval is het aanzienlijk'.
Niet alleen Natuur en Milieu heeft
zich de afgelopen tijd met de relatie
milieu/garages bezig gehouden.
Gistermiddag werd bij het oplei
dingsinstituut VOC in Sassenheim
door het Duitse bedrijf Schwar-
zwalder een nieuwe methode gede
monstreerd voor het reinigen van
verfkoppen. De Duitse firma ont
wikkelde de stof Chryptól. De verf
koppen worden in een bak met deze
stof gelegd waarna er geluidsgolven
doorheen worden gestuurd. De stof
en dè golven samen zorgen voor
schone koppen. De Duitse overheid
onderscheidde de vinding met de
jaarlijkse nationale milieuprijs.
Bovag
De Bovag, de overkoepelende be
langenorganisatie van autobedrij
ven, onderschrijft de resultaten van
het onderzoek ten dele. Dit jaar was
het thema van de Bovag het milieu.
In dat kader zijn er voorlichtingsbij
eenkomsten georganiseerd en
brochures uitgegeven. "Wij hdvise-
ren ook om de chloorkoolwaterstof
fen te vervangen door zeepmidde-
len. Een groot aantal garages heb
ben dat ook al gedaan. Bedrijfseco
nomische motieven zijn daarbij
doorslaggevend", zegt R. Boon van
de Bovag.
In de brochures waarschuwt de
Bovag garagehouders voor het ge
vaar van chloorkoolwaterstoffen in
het gebruik en voor het milieu. De
garagehouders wordt erop gewezen
dat deze reinigingsmiddelen onder
de categorie chemisch afval vallen
LEIDEN/DEN HAAG - Het minis
terie van sociale zaken is in samen
werking met de arbeidsbureaus in
de vier grote steden een onderzoek
begonnen naar de kansen op de ar
beidsmarkt voor informatici. Tot
dit onderzoek werd besloten omdat
de arbeidsmarkt voor informatici
lijkt dicht te slibben. De arbeidsbu
reaus, die veel (omscholingscur
sussen in deze sector verzorgen,
willen weten waaraan ze toe zijn.
"Er is nu nog steeds vraag naar
goed geschoolde informatici", zegt
beleidsmedewerker A. Stikkel-
orum van het Leidse arbeidsbu
reau, "maar er zijn voorzichtige ten-
denzen dat de markt verzadigd
raakt". Dat komt volgens Stikkel-
orum omdat er een grote uitstroom
is van informatici van heao, hts en
mts.
Ook uit kwartaalcijfers van het
ministerie van sociale zaken blijkt
dat een afgestudeerde informaticus
Minder behoefte
aan informatici
op arbeidsmarkt
niet automatisch zeker is van een
baan. Per 1 november van dit jaar
waren landelijk 765 academici in
deze categorie werkloos. Bij het
Leidse arbeidsbureau staan mo
menteel -97 systeemontwerpers en
programmeurs als werkzoekende
ingeschreven. 23 procent is al min-'
stens een jaar werkloos.
Uit de novembercijfers van het
Leidse arbeidsbureau blijkt boven
dien dat academici steeds moeilij
ker aan het werk raken. Hoewel het
totaal aantal werklozen het afgelo
pen jaar in de regio Leiden daalde,
steeg het percentage werkzoekende
academici. Per 1 november van dit
jaar stonden 1546 academici (15,7
procent van het totaal aantal werk
lozen) bij het Arbeidsbureau inge
schreven. Het aandeel van mannen
en vrouwen in het totale aantal
werkloze academici was vrijwel ge
lijk.
De toename van het aantal werk
lozen deed zich in vrijwel alle stu
dierichtingen voor, uitgezonderd
die van de pedagogiek. Regelmatig
wordt op het ministerie van sociale
zaken een analyse gemaakt van de
kansen van academici op de ar
beidsmarkt. Als kansarme studie
richtingen staan momenteel geno
teerd: kunst, sociologie, psycholo
gie, pedagogiek, geschiedenis, lette
ren en wijsbegeerte. Kansrijke stu
dies zijn: medicijnen, wiskunde, na
tuurkunde, pharmacie en land
bouw. De studie rechten wordt als
redelijk kansrijk omschreven.
Veel garages maken nog gebruik vi
beurt wel volgens de voorschriften.
en dat chloorhoudend afval bijzon
der duur is om te laten verwijderen.
Bovendien zijn alkalische middelen
goedkoper en de conclusie van de
Bovag is dap ook dat zeepverbin-
dingen de voorkeur verdienen.
De kritiek die de Bovag op het on
derzoek heeft, is dat er slechts één
bedrijf onder de loep is genomen.
Van de constatering dat de garages
10.000 tot 50.000 gulden moeten in
vesteren voor het meer milieuvrien
delijke werken klopt volgens hem
dan ook niets. De belangenorgani
satie adviseert haar leden echter
wel niet te wachten met investerin
gen die gunstig uitwerken voor het
milieu. "De kosten van het oprui
men van milieuvervuiling later zijn
altijd hoger dan die van een milieu
vriendelijke investering nu".
Opvallend is overigens dat de
chef-monteurs van vier willekeuri
ge garages in Leiden en omstreken
geen van allen konden vertellen
waarmee de onderdelen worden ge
reinigd. "Die vloeistof zit in zo'n
bak en dat wordt later opgehaald",
aldus een van de chefs. Een ander
wist 'zeker', dat zij een milieuvrien
delijk reinigingsmiddel gebruiken,
maar welk middel dat dan is, daarop
bleef hij het antwoord schuldig.
Prijs Fasson voor
goed kwaliteitsbeleid
WASSEN AAR/LEIDEN/ALPHEN
- Het bedrijf Fasson, producent van
zelfklevende materialen, heeft de
FEM/PA-penning gekregen voor ef
fectief kwaliteitsbeleid. De prijs
werd gisteren uitgereikt door oud-
minister Smit-Kroes van Verkeer
en Waterstaat tijdens een studiedag
over kwaliteitsbeleid in Wassenaar.
Fasson, dat in Nederland vestigin
gen heeft in Leiden, Alphen en Ha-
zerswoude, is het eerste bedrijf dat
deze penning krijgt.
De kwaliteitsprijs is ingesteld ter
gelegenheid van het tienjarig be
staan van de penning voor vernieu
wend ondernemerschap, die jaar
lijks wordt toegekend door het Fi-
nancieel-Economisch Magazine en
de PA Consulting Group. Behalve
Fasson waren voor de kwaliteits-
penning Rank Xerox, Organon
Technica en Daf Trucks genomi
neerd.
De jury heeft Fasson uitverkoren
omdat het bedrijf 'zijn kwaliteitsbe
leid op een heldere wijze in de orga
nisatie heeft doorgevoerd'. Dank zij
dit beleid is het aantal klachten van
afnemers met 70 procent teruggelo
pen, het 'afvalpercentage' met 30
procent en het werkverzuim met 25
procent gedaald.
DEN HAAG/HAARLEMMER- regeld in de boeien worden gesla-
MEER - De zorgvuldigheid waar- gen zonder dat daar gegronde reden
mee de politie te werk gaat, laat voor is. Ze worden zomaar beetge-
soms ernstig te wensen over. Uit pakt en een politiebureau binnen-
rapporten van de Nationale Om- gesleurd of met een ijzeren voor-
budsman blijkt dat burgers nog ge- werp op het hoofd geslagen. De Om-
Plasticverpulver voor kwekers
NOpRDWIJKERHOUT - Op ver
schillende plaatsen in de Bollen
streek komen binnenkort verza
melplaatsen voor plastic. Kwe
kers en tuinders kunnen daar hun
plasticafval inleveren.
De verza
melplaatsen zullen regelmatig
worden bezocht door een nieuw
ontwikkelde machine die het
plastic versnippert waardoor het
opnieuw in produktie kan
den gebracht.
Het betreft hier
kingsproject van de Agrarische
Structuurcommissie Bollen
streek en het bedrijf Holinplast
uit Noordwijkerhout die de ma
chine ontwikkelde. De voorzitter
van de commissie, mevrouw
Zand wijk-van Hage, stelt maan
dag de eerste machine in gebruik.
VALKENBURG - Het krantear
tikel aan de muur doet wat provo
cerend aan: 'Laat de Russen maar
komen', staat er in vette letters
boven gedrukt. Overste Berkhout
lacht er wat om. Hij neemt die
kreet met een korreltje zout. La
coniek negeert de overste een op
merking die erover wordt ge
maakt. Niet zo verwonderlijk
want hij heeft andere dingen aan
zijn hoofd zoals de Joint Maritime
Course, een praktische training
voor de bemanning van de Ori-
ons, het opsporingsvliegtuig van
de marine.
Niet dat vliegveld Valkenburg
er echt van op z'n kop staat. Maar
toch zijn er zo'n dag of tien dag en
nacht bezigheden. Te land, ter zee
en in de lucht. En Valkenburg
doet er met twee vliegtuigen aan
door
Jan Westerlaken
Via de plaatselijke pers is de be
woners bericht dat ze gedurende
anderhalve week extra geluidhin
der van de vliegtuigen kunnen
verwachten, ook gedurende de
nachtelijke uren. Inderdaad bel
len enige mensen op of laten ano
niem per brief wéten dat ze zich
boos maken, bij voorbeeld de
klacht dat kleine kinderen 's
nachts huilend wakker worden
van het vliegtuiggeraas. Of de
klacht van die ene mevrouw bij
wie de pannen van het dak wer
den gezogen toen er een Spaanse
Orion aan zijn landing begon.
Door het windstille weer waren
de wervelingen achter de motor
extra sterk. Die pannen zijn in
middels op kosten van Defensie
vastgezet. Is de klacht reëel dan
wordt ér serieus óp ingegaan.
Straaljagers worden zoveel moge
lijk buiten de bebouw.de kom ge
houden. Nou ja, op die ene keer
na dan toen vier F-16 toestellen
bepaald niet geluidloos het mili
tairevliegveld op 300 meter hoog
te passeerden. Wonderwel geen
klachten.
Valkenburg oefent en andere
landen oefenen mee. Zeker 7000
man zijn ervoor op de been ge
bracht. Het merendeel van hen
Gecombineerde vloot-luchtmacht oefening gecoördineerd vanaf vliegkamp
Een Orion
wordt ger
gemaakt
deel te net
aan de trairung
Joint Maritime
Course.
bevindt zich op volle zee op opr-
logsschepen en onderzeeërs. Zo'n
dertig vaartuigen in totaal. Nog
een weekje en dan mogen ze weer
naar huis. Voor Valkenburg is de
rust van korte duur, want op 29 en
30 november en op 6 en 7 decem
ber is het opnieuw dag en nacht
vliegen. Bij deze. Het dorp Val
kenburg is al vast gewaarschuwd.
Dit keer wordt er geen oorlogje
nagebootst zoals nu op zee. De
gen land.
Oefenen baart kunst. Daar gaat
het om bij dit soort exercities. Als
de nood aan de man is moet ieder
een. van hoog tot laag, weten wat
hij moet doen. Nooit mogen twee
man tegelijk aan hetzelfde wer
ken. Vandaar dat er drie keer per
jaar zoveel mankracht op de been
wordt gebracht. Puur om vanaf
het land, vanuit de lucht en vanaf
het water op elkaar in te spelen.
Meestal wordt alles vanuit En
geland geregeld, de initiatiefne
mer van de nagebootste oorlog.
De Britten hebben de coördinatie
nog wel in handen, maar Valken
burg treedt dit jaar op als rege
laar. De marine ziet de training
voor de manschappen als een
voortraject voor de jaarlijkse
NATO-oefening die altijd plaats
heeft in september. De laatste is
dus net achter de rug of er wordt
al weer vooruitgekeken.
Nee, van topdrukte wil overste
Berkhout niet horen. Alleen in
zijn onderdeel, van waaruit de
vluchten naar de schepen in de
Noordzee worden begeleid,
heerst bedrijvigheid. Inpraten op
de bemanning alvorens ze de
lucht ingaat. Praten met de be
manning als zij terugkomt en dan
nog eens een analyse maken van
alles wat er tijdens de vlucht is ge
beurd. Tien uur vliegen is nor
maal. Maar dreigt het langer dan
achttien uur te worden, dan moet
de kist aan de grond blijven. Zo is
dat geregeld en daar mag niet van
worden afgeweken.
En als er niet wordt gevlogen?
Geen punt. De vliegers hebben
hun vluchtsimulator waarmee al
les kan worden nagebootst wat er
in werkelijkheid in een Orion kan
gebeuren. Niet van echt te onder
scheiden. De verslaggever mocht
het gistermiddag aan den lijve er
varen. Als grap werden de twee
motoren aan de linkerkant stilge
legd als gevolg van brand. Toe
ters, bellen en rode lampjes. Alles
wat geluid kon maken, maakte
ook geluid. Op de twee resterende
motoren verder vliegen en lan
den. Nee, dat was voor de piloot
geen makkie. Ternauwernood
zag hij kans de kist op de lan
dingsbaan te houden. Gelukkig
speelde zich dat af in de simulator
en niet in het echt.
De technici van het vliegkamp
komen eveneens volledig aan
hun trekken. Een kopie van de
Orion met alle apparatuur erop en
eraan staat voor hen klaar als een
soort tactische trainer. Zelfs de
puntenslijper is niet vergeten. Al
leen de stoel in de kopie zit, als we
overste Berkhout mogen gelo
ven, wat gerieflijker dan in de Ori
on zelf.
Het oog van de vloot worden de
Orions en die andere vliegtuigen
die aan de oefening meedoen ge
noemd. De bedoeling is dat ze de
bewegingen van de vijand op en
onder water en in de lucht in het
vizier krijgen. Over de richting,
van waaruit de vijand moet ko
men, bestaat sinds de gebeurte
nissen van de laatste tijd in Oost-
Europa steeds meer onduidelijk
heid.
budsman constateerde dergelijk
onbehoorlijk gedrag onder meer bij
het gemeentelijk politiekorps van
Haarlemmermeer. Ook agenten in
"Amsterdam, Smallingerland en Tiel
gingen buiten hun boekje.
De Ombudsman heeft de politie
van Haarlemmermeer berispt om
dat een hoofdagent in mei 1987 's
nachts een jongeman van de straat
plukte en het politiebureau insleur-
de, enkel en alleen omdat hij glasge
rinkel had gehoord. Dat had niet
mogen gebeuren omdat de man niet
als verdachte was aangehouden, al
dus de Ombudsman.
Toen de man tijdens het verhoor
te brutaal werd naar de zin van de
hoofdagent gaf die hem met een
ijzeren beugel een tik op het hoofd.
Later verklaarde de hoofdagent dat
hij het voorwerp bij de man op het
hoofd had 'gelegd'. De Ombudsman
keurt dat af. Politiemensen horen
geen metalen voorwerpen in aanra
king te brengen met het hoofd van
een burger, vindt hij, ook al ge
draagt die zich in hun ogen brutaal.
En de Ombudsman neemt dan ook
geen genoegen met de verklaring
dat de betrokken agent iemand is
die 'met zijn handen praat'.
Een woordvoerder van de Haar-
lemmermeerse politie laat weten
dat de weergave van het incident
door de Ombudsman 'zeer formeel
is'. "Als je het rapport leest, zou je
de indruk krijgen dat de verdachte
is mishandeld. Dat is echter onjuist.
Er is een aantal omstandigheden ge
weest die dat ingrijpen noodzake
lijk maakte. Er is veel meer gebeurd
dan de Ombudsman heeft geschre-
Ruim 100.000
wanbetalers bij
ziekenfondsen
AMSTELVEEN - Ruim 100.000
ziekenfondsverzekerden hebben
nog geen enkele keer de op 1 januari
ingevoerde nominale premie be
taald. Dit blijkt uit een evaluatie van
de Ziekenfondsraad die volgende
week donderdag in de voltallige
raad wordt besproken.
Het pakket van de ziekenfondsen
is begin dit jaar veranderd naar aan
leiding van de plannen van de com
missie Dekker. Toen is ook de opzet
van de premie-betaling gewijzigd.
Mensen moeten nu een zogeheten
nominale premie van 13 gulden per
maand betalen, met daar boven een
premie die afhankelijk is van het in
komen.
De wijzigingen zijn volgens de
Ziekenfondsraad redelijk goed ver
lopen. Eind september was het me
rendeel - ruim 98 procent - van de
verschuldigde premies geïncas
seerd. binnen. Wat echter nog altijd
betekent dat de ziekenfondsen per
maand gemiddeld 1,7 miljoen gul
den aan premies niet binnen heb
ben. Tot gerechterlijke stappen te
gen wanbetalers is het nog niet ge
komen. Het regionaal ziekenfonds
'Zorg en Zekerheid' heeft op dit mo
ment ongeveer 4000 wanbetalers
die in totaal 1,5 miljoen aan premies
verschuldigd zijn.
