Kohl biedt
DDR nog
geen hulp
Hereniging Duitsland voorlopig nog ver weg
Noodtoestand in El Salvador
Duitse politiek teleurgesteld
Overlijden Spaanse 'La Pasionaria"
sluit definitief Franco-tijdperk af
Verkiezingen in
Namibia vreedzaam
Adviescentra voor vluchters
die terug willen naar DDR
Poolse Duitsers stellen
eisen tijdens bezoek Kohl
MAANDAG 13 NOVEMBER 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
BONN De Duitse bondskanselier Kohl heeft ondanks
een speciaal kabinetsberaad nog geen concrete hulp voor
de DDR aangekondigd. Een aanbod in die richting, waarop
al dagen wordt gewacht, bleef ook dit weekeinde uit. Kohl
kondigde weliswaar een spoedig bezoek waarschijnlijk
nog voor de kerst aan de DDR aan, maar daar bleef het
bij.
stuur en fractie in Bonn: „Een dog-
ma maken van het bestaan van twee
dOOr staten is net zo afkeurenswaardig
AI,. l/nri| als uit het gebod tot eenheid in de
r ul grondwet als enige af te leiden dat
er een nationale staat moet komen".
Defensie
Kohl wil binhenlandse politiek De liberale minister van Buiten
voor de DDR bedrijven, zo luidde landse Zaken, Hans-Dietrich Gen-
de kritiek in politieke kringen, toen scher, verzekerde in een telefoonge-
de kanselier na afloop van de kabi- sprek met zijn Sovjetcollega Sje-
netszitting opnieuw vergaande ei- vardnadze dat de Bondsrepubliek
sen stelde aan de nieuwe leiders van zich aan alle afspraken van na de
Oost-Duitsland. En tegen de zin van oorlog zal houden. "Aan Westduitse
velen beriep hij zich weer eens zijde," aldus Genscher, "zal geen
krachtig op de Westduitse grond- misbruik worden gemaakt van de
wet, waarin hereniging van de twee problemen die zich bij de voortgang
Duitslanden als uiteindelijke doel van het hervormingsproces in Oost
van het Duitse leven is vastgelegd. Europa voordoen". Zowel bij SPD
In de rijen van de Beierse CSU werd als FDP wordt vooral nadruk ge-
zelfs al gezegd dat de bouw voor de legd op de mogelijkheden voor
nieuwe Bondsdag in Bonn maar snelle afspraken over een verdere
moest worden stopgezet in afwach- wapenvermindering. Vogel: "Nu de
ting van een snelle verhuizing naar militaire dreiging voor allen zicht-
Berlijn. baar drastisch is verminderd, kun-
De Oostduitse partijleider Krenz nen de defensie-uitgaven worden
diende Kohl later op de dag op de verlaagd. Geld dat de opbouw van
televisie van repliek: „Er bestaan democratie en vrijheid in het oosten
twee soevereine Duitse staten, -die dient, verzekert de vrede meer dan
goed met elkaar moeten uitkomen, nieuwe wapensystemen".
Wat er in de Westduitse grondwet Voor de christendemocraten ligt
staat, is zijn zaak. Voor ons staat het thema van de Duitse eenheid
hereniging niet ter discussie". Dat een stuk gevoeliger. Wat alleen al
laatste geldt (in ieder geval voor de bleek uit de uitval die Kohl in het
komende jaren) ook voor de SPD en openbaar naar de sociaaldemocrati-
de liberale coalitiepartner van Ko- sche burgemeester van West-Ber-
hls CDU, de FDP. lijn, Wa"
SPD-fractieleider Hans-Jochen had het
Vogel zei na afloop van een speciale spreken
vergadering dit weekeinde van be- dat een l
schiedenis heeft geschreven". Maar
in de christendemocratische filoso
fie bestaat er geen 'volk
MADRID Er zijn veel uitspraken
aan 'La Pasionaria' toe te schrijven.
"Liever staand sterven dan ge
knield leven" is er een. Of "Het is
beter de weduwe van een held te
zijn dan de vrouw van een lafaard".
Maar haar bekendste woorden zijn
toch "No pasaran", "Ze komen er
niet door"; een kreet die dateert uit
de tijd dat zij Madrid meeverdedig
de tegen de troepen van Franco en
die later door de Sandinisten zou
worden overgenomen in hun strijd
tegen het leger van Somoza.
door
Ruud de Wit
zoals ze haar autobiografie uit 1962 steeg haar ster in de communisti-
noemde. sche arbeidersbeweging van Astu-
Dolores Gomez werd op 9 decern- rië en Baskenland snel, wat onder
ber 1895 in de Baskische mijn- meer te danken was aan de artike-
dorpje Gallarta uit arme ouders ge- len, die zij onder het pseudoniem
boren. Geld voor onderwijs was er 'La Pasionaria' (de passiebloem) in
niet en in haar jeugd werkte ze als activistische krantjes schreef,
huishoudster, visverkoopster en
kleermaakster. Op 20-jarige leeftijd r rdnco
trad ze in het huwelijk met Julio In 1930 werd ze door de Baskische
Ruiz, die behalve mijnwerker ook afdeling naar de nationale conferen-
actief was bij de nog jonge sodalis- tie van de Spaanse Communisti-
Strijdbaarheid kon Dolores Ibar- tische beweging in Baskenland. sche Party (PCE) afgevaardigd en
ruri Gomez, die gistermiddag op 93- Dit huwelijk bracht haar in con- reeds een jaar later werd ze in het
jarige leeftijd in Madrid overleed, tact met het socialisme en spoedig centrale comité gekozen,
niet ontzegd worden. Want haar he- trad ze toe tot de pas opgerichte Gedurende de Spaanse burger-
Ie leven heeft in het teken gestaan Spaanse Socialistische Arbeiders- oorlog was ze voor de PCE voorzit-
barricades, loopgraven, gevan- partij, de huidige PSOE. Ondanks ter van het parlement, de Cortes, en
een zwaar huwelijksleven leerde ze speelde ze een prominente rol in de
lezen en schrijven en maakte zy zich strijd tegen Franco. Haar onver-
Marx en Engels ei- schrokkenheid in de loopgraven is
tot op de dag van vandaag in Spanje
Na de oktoberrevolutie in 1917 spreekwoordelijk gebleven, hoewel
genissen en ballingschap. En dat al
les voor het enige doel dat haar
ogen stond: socialisme en recht- de werken
vaardigheid. Zelf sprak ze over "El gen.
Unico camino", "De enige weg",
niet iedereen haar bewonderde. De
nationalisten van Franco versprei
den over haar het gerucht, dat zy
eens een priester met haar tanden
de keel had doorgebeten.
Na de overwinning van de troe
pen van Franco verliet La Pasiona
ria noodgedwongen Spanje en ver
trok ze naar de Sovjetunie waar ze
bijna veertig jaar zou wonen. Ze
moest wachten tot de dood van
Franco en de legalisering van de
PCE, voordat ze terug kon keren
naar haar geboorteland.
De laatste jaren van haar leven
bracht ze in Madrid door. Ze sprak
bijna niet meer met de media en uit
de schaarse interviews bleek, dat
lang niet alles meer tot haar
doprdrong. Desondanks bleef ze tot
haar dood een bindende factor in de
Spaanse communistische bewe
ging.
OSHAKATI De eerste vrije ver
kiezingen in Namibia zijn zonder in
cidenten van betekenis verlopen.
Waarschijnlijk meer dan 95 procent
in Ovambo-land gevolgd en was
zeer te spreken over het werk van
zijn manschappen. "Ze hebben het
gezien de barre omstandighe-
De spanning is af te lezen op de gezichten i
pogen zonder kleerscheuren de frontlinies vc
ten.
door
Peter van Nuijsenburg
Zaterdagmiddag besloot de spe
ciale VN-vertegenwoordiger in Na
mibia, de Fin Ahtisaari, de verkie
zingen niet te verlengen. Aanvanke
lijk was, gezien de enorme op
komst, rekening gehouden met een
verlenging van een of twee dagen.
Ahtisaari verklaarde tevens dat de
verkiezingen 'vrij en eerlijk' waren
an deze inwoners van San Salvador die, begeleid door vrijwilligers, ^OniTin Ovamhn-lanrf PPn tra Hi
i de felle gevechten tussen leger en verzet in de hoofdstad te ontvluch- tioneel roerig gebied in £et noorden
(foto AFP) van Namibia, waren de verkiezin
gen vrijwel rimpelloos verlopen.
Luitenant-kolonel Roos, de com
mandant van het Nederlandse VN-
detachement in Namibia, heeft de
oorlog pre- afêel°Pen week de gang van zaken
de vrede. En
Buitenland kort
ben'
vraagtekens "achter de kennis
Mmdszenty
Hongarye heeft besloten het proces voorstel van de sociaaldemocraten
tegen kardinaal Joszef. Mmdszenty om een ronde tafel conferentie te or-
te heropenen Daarmee is de hoop ganiseren met alle maatschappelij-
gestegen dat Mmdszenty, een van ke organisaties in de Bondsrepu
bliek over hulp aan de DDR
MEXICO-STAD - De Sal- ment echter nog altyd op verschil
lijn, Walter Momper, deed. Deze vadoraanse president Cristiani lende plaatsen geschoten.
West-Berlijn gewaagd te heeft vannacht de noodtoestand af- By de gevechten zijn minstens 78 daarmee dreigt de al negen jaar ou-
in "het volk van de DDR gekondigd in antwoord op een doden en 130 gewonden gevallen, de burgeroorlog in El Salvador ge-
fascinerend stuk Duitse ge- grootscheeps offensief van de link- De guerrilla beweert dat er meer
rTO°" T"Q,,Q" ">OT" se guerrilla. Daarbij vielen de rebel- dan 400 militairen 'buiten gevecht'
len dit weekeinde de belangrijkste zijn gesteld. Ook zeggen de rebellen
- ,j steden in het land aan. In de hoofd- dat ze vijf helikopters hebben ver-
DDR het zyn landgenoten dru- stad San Salvador werden zelfs ver- nietigd. Het gaat om het grootste of-
Kohl zette dan ook zyn schillende wijken door de guerrilla fensiefvan de guerrilla sinds het be-
i de 700.000 stemgerechtigde Na- den, de moordende hitte en werken
mibiërs hebben de afgelopen week in de meest afgelegen oorden,
Hij keek met enige spanning uit
naar het moment dat de uitslag be
kend wordt gemaakt. "Als aanhan
gers van een van de partijen de ver
kiezingsuitslag niet accepteren kan
er gedonder komen. De vraag is al
leen: op welke schaal. Blijft het be
perkt tot wat relletjes of gaan ze
echt muiten. Dat valt nu nog niet te
voorspellen, maar het is hier een
heethoofdig volkje, vooral als ze een
flinke slok op hebben", aldus de Ne
derlandse overste.
De Namibiërs kozen de afgelopen
week 72 leden voor een parlement
dat een nieuwe grondwet moet
schrijven voor deze laatste kolonie
in Afrika. Aan deze verkiezingen
deden tien partijen mee, maar de
voormalige verzetsbeweging
Swapo wordt ongetwijfeld de grote
winnaar. Onzeker is alleen de om
vang van haar winst. Haalt Swapo
een tweederde meerderheid, dan
kan zij in principe haar programma
tot wet verheffen.
door
Rob Sprenkels
Verlies Garcia bij
verkiezingen Peru
Cristiani heeft ook een avondklok
de ingesteld. Militaire woordvoerders
de meest prominente slachtoffers |J Iwuuiuvwiua
van de koude oorlog, postuum gere- honderdduizenden 'Dedies' die zich bèwêè"denTaimachrdarde rebeh
habiliteerd wordt. De kardinaal jn de laatste maanden in het Westen len inmiddels uit de hoofdstad
werd in 1949 wegens landverraad hebben gevestigd.
BERLIJN (AP) Het Rode Kruis gaat bij vier Duits-Duitse grensover
gangen adviescentra inrichten voor Oostduitsers die naar hun land wil
len terugkeren. De centra helpen bij het in orde maken van papieren en
bij het regelen van vervoer. Bovendien zullen de centra een coördine
rende rol spelen bij het herkrijgen van woonruimte en werk. De advies
centra gaan overmogen van start.
Volgens het Oostduitse persbureau ADN besloot het Rode Kruis tot
het opzetten van de adviescentra op verzoek van de permanente verte
genwoordiging van de DDR in Bonn. De Oostduitse diplomaten richt
ten zich tot het Rode Kruis in zowel de Bondsrepubliek als de DDR, na'
dat sinds vrijdag tientallen Oostduitse vluchtelingen bij de vertegen
woordiging in Bonn hadden aangeklopt met vragen over een mogelijke
terugkeer.
Volgens Günter Lampat, een functionaris van het Westduitse Rode
Kruis, zouden meer dan 1000 Oostduitsers die dit jaar naar de Bondsre
publiek zijn gevlucht, terug willen naar de DDR. In totaal zyn dit jaar
200.000 DDR-burgers naar de Bondsrepubliek geemigreerd of ge
vlucht. Lampat zei tegenover ADN dat de Oostduitsers die terug willen
hadden gezegd te willen meewerken aan de opbouw van een nieuwe
DDR.
tot levenslang veroordeeld. Hij
werd in 1956 bevrijd en vluchtte
naar de Amerikaanse ambassade,
die hij pas in 1971 kon verlaten.
Zuid-Korea
Ongeveer 600 arbeiders en studen
ten in Zuid-Korea zijn gisteren in
Seoul opgepakt bij een demonstra
tie tegen het bewind van Roh Tae
Woo. Ongeveer 5000 demonstran
ten, van wie sommigen waren be
wapend met molotov cocktails* le
verden enkele uren slag met de poli
tie, die traangas gebruikte. Volgens
ooggetuigen vielen er geen slachtof
fers.
Bulgarije
Oppositiegroepen in Bulgarije zou
den vandaag demonstreren voor
verdergaande hervormingen dan de
nieuwe secretaris-generaal van de
communistische partij, minister
van buitenlandse zaken Petar Mla-
denov, in het vooruitzicht heeft ge
steld. Mladenov, opvolger van Zhi-
vkov die eind verleden week onver
wacht aftrad, heeft wel veranderin
gen aangekondigd, maar de partij
blijft voor hem een leidende rol spe
len.
PSOE
De Spaanse socalistische PSOE van
premier Gonzalez verliest toch de
absolute meerderheid in het parle- BONN (DPA/Rtr) - De mogelijke hereni-
ment. De socialisten verliezen in het ging van de twee Duitse staten lijkt door het
district Murcia na hertelling een dramatische besluit van de DDR-leiding de
van de vijf behaalde zetels aan de grenzen te openen, minder ver weg dan tot
linkse coalitie Izquierda Unida(IU), voorheen werd gedacht. Voor de meeste
die om de hertelling had gevraagd. Westduitsers lijkt deze kwestie echter geen
De PSOE krijgt daarmee 175 in hoge prioriteit te hebben. Zij willen nauwe
plaats van 176 zetels in de 350 plaat- betrekkingen aanknopen met de DDR, maar
sen tellende Cortes. een politieke eenheid hoeft voor hen voor
O alsnog niet zo nodig,
örl JLRllKar Op grond van de Westduitse grondwet is
In het zuiden van Sri Lanka hebben Bonn formeel gebonden aan het herstel van
twee Singalese extremisten giste- de Duitse eenheid. Uit een recent opinieon-
ren drie moslim-regeringsfunctio- derzoek blijkt ook dat viervijfde van de
narissen doodgeschoten. Elders in Westduitsers een hereniging steunt. Maar er
het land werden zaterdag 24 Singa- zijn maar weinig politici die een duidelijk
lezen gedood, zo maakten militaire beeld hebben van hoe een herenigd Duits-
woordvoerders bekend. Extremis- land eruit zou moeten zien. „Er is een gebrek
ten vermoordden zaterdag en giste- aan ideeën", zo klaagde gisteren het West-
ren in het zuiden van Sri Lanka zes duitse blad Welt am Sonntag. "Moeten het
leden van twee Singalese families een echte eenheid worden, een confederatie
en doodden een vrouw met een hak- of alleen maar vorm van goede nabuur-
bijl. In het midden en iets hoger ge- schap?"
legen districten werden dit week- "De revolutie is nog maar net begonnen,
einde 17 Singalezen gedood. Hun onzekerheid over de politieke toekomst
p„ 0 van Duitsland toont aan hoe weinig de func-
r apanareOU tionarissen in Bonn erop voorbereid waren",
De leider van de Griekse socialisten zo concludeert het blad in een commentaar
Papandreou heeft gistreren tijdens op de stormachtige ontwikkelingen in Oost-
overleg met de leider van de Coali- Europa.
tie van Links en Vooruitgang Flora- De dramatische gebeurtenissen in de
kis geen overeénstemming bereikt DDR, en met name het feitelijk verdwijnen
over een nieuwe regeringscoalitie, van de Muur, heeft de christen-liberale coali-
Beide partijen zyn het in grote lij- tie in Bonn overrompeld. Niemand lijkt pre-
nen eens, maar het breekpunt ligt cies te weten hoe het nu verder moet met de
by de linkse eis voor de invoering twee Duitslanden. Er is geen duidelijk con-
van een evenredig kiesstelsel. Dat is cept voorhanden. Kohl zei zaterdag na een
gunstig voor kleinere partijen. speciaal kabinetsberaad dat hy zeer concre-
verdreven. Er werd op dat
gin van de burgeroorlog, negen jaar
geleden.
De hevigste gevechten vonden LIMA (AFP/Rtr/UPI) - Alle aansla-
plaats in de hoofdstad San Sal- gen van de guerrillabeweging Lich-
vador. Het regeringsleger bombar- tend pad ten spijt zijn de Peruaanse
deerde daar zondag vanuit helikop- gisteren in groten getale
ters de dichtbevolkte zones waar de naar de stembus gegaan voor de ge-
rebellen barricaden hadden opge- meenteraadsverkiezingen. De voor
worpen. Ook bestomide het leger lopige uitslag geeft een ruk naar
de nationale universiteit. Tientallen recbts aan ten koste van de regeren-
studenten werden op hardhandige de sociaal-democratische APRA
i president Garcia.
De guerrillabeweging Sendero
wijze afgevoerd.
Het was in San Salvador eigenlijk w w w
allemaal al zaterdagochtend begon- Luminoso had zich ten doel gesteld
i met een aanval tegen het hoofd- de "democratische farce" te versto-
kwartier van de 'Guardia Nacional'
Vervolgens kwam het tot gelijk- campagne tei
soortige acties tegen bijna alle be- kandidaten,
langrijke steden in het land.
In de hoofdstad San Salvador
voerde daarvoor een moord-
burgemeesters en
:ia roemde de op
komst van rond de 65 procent als
bewijs van burgermoed, al werd
werd zelfs de woning van president hem wel de rekening gepresenteerd
Alfredo Cristiani belaagd. Zondag-
r de inflatie van meer dan 1000
ochtend moest het internationale procent, de hoge werkloosheid
vliegveld na een aanval van de guer- het politieke geweld. Alle voorspel-
rilla voor enige tijd worden geslo
ten. En 's middags werd ook het
buiten de hoofdstad liggende stad haar traditionele bolwerk Tru-
militaire vliegveld beschoten.
Volgens president Cristiani be
wijzen de gebeurtenissen dat de
guerrilla geen vrede wil, maar een
'gigantische golf van geweld en ter
reur'. Een woordvoerder
Kohl en Mazowiecki schudden elkaar plechtig de hand onder het toeziend
het noorden wist te behou- oog van de madonna in de kerk van Kryzowa. (foto ap>
jillo
den.
Het Democratisch Front (Frede-
mo), een coalitie van drie centrum
rechtse partijen heeft volgens de
eerste schattingen tweederde
guerrilla in Mexico beweerde op alle burgemeesterszetels binnenge-
zijn beurt dat het gaat om een ant- haald. De Fredemo is volgens deze
woord op de toenemende repressie cijfers de voornaamste politieke
tegen de revolutionair gezinde kracht van het land geworden, met
'massa-organisaties' in El Salvador. Verenigd Links op een tweede en
Maar in feite komt het erop neer dat de APRA op de derde plaats.
KRYZOWA (Rtr/DPA/AFP) - Naar komst hebben van het bezoek van
schatting 8000 Polen van Duitse af- de Westduitse bondskanselier Hel-
mut Kohl aan Polen gebruik ge-
te denkbeelden heeft, maar daarover wilde
hy niet in het openbaar uitweiden.
Voor de regering in Bonn komt het er nu
vooral op aan de DDR te helpen bij het leni
gen van de ergste economische nood. Maar
tegenover Westduitse economische bijstand
moeten verdere politieke hervormingen
staan. Kohl vermeed wel de term voorwaar
de toen hij sprak van de noodzaak dat in de
DDR de socialistische planeconomie
plaatsmaakt voor een economische orde die
bepaald wordt door de vrije markt.
Naar de mening van de Westduitse rege
ring moeten er in de DDR nu eerst twee din
gen worden verwezenlijkt. Er dienen vrije
verkiezingen te komen en in de daaruit
voortvloeiende democratische regering mag
de communistische partij het niet meer al
leen voor het zeggen hebben.
Een probleem is dat de huidige leiders van
de DDR kennelijk pas in 1991 voor het eerst
vrije verkiezingen willen houden. Maar dat
vindt Bonn te laat. Juist om die reden zou
den de plannenmakers in Bonn zo snel mo
gelijk een duidelijk concept moeten opstel
len. Een concept dat verder gaat dan de
vraag of de Bondsrepubliek de Oostduitsers
meer behulpzaam moet zijn bij het verkrij
gen van reisdeviezen of dat zij dient te hel
pen bij de uitbreiding van het Oostduitse te
lefoonnet, zoals Kohl onder meer heeft geop
perd.
Verbetering
De meeste Westduitsers zyn gewoon ver
heugd dat het voor familieleden en vrienden
in de DDR mogelijk is geworden hen te be
zoeken. Zij willen dat de levensomstandig
heden in het Oosten verbeteren. Voor een
meer abstracte zaak als de hereniging heb
ben zij minder belangstelling. Rechtse West
duitse politici werden vrijdagavond tijdens
een manifestatie in Berlijn uitgejouwd toen
zij opriepen tot hereniging.
Ook voor veel Oostduitsers geldt dat her
vormingen belangrijker zijn dan een hereni
ging met de Bondsrepubliek. "Wij willen dat
de dingen hier veranderen, en niet daar. Wij
experimenteren hier met een democratisch
socialisme en we moeten proberen dat te la
ten werken", verklaarde een 35-jarige Oost
duitse telefoontechnicus.
Zelfs als zouden de Duitsers aan weerszy-
den van de grens een hereniging willen, zou
dit nog een zeer moeilijk proces worden.
"Sommige industrieën en boerderijen in de
DDR gebruiken nog machines en technie
ken die dateren uit de tijd van voor de Twee
de Wereldoorlog. Ook kennen zij andere
standaarden en onderwijsvormen", zei een
jonge Westduitser.
Bekend is ook dat de honderdduizenden
DDR-burgers die in het verleden de wijk na
men naar de Bondsrepubliek moeite hadden
zich aan te passen aan een samenleving
waarin de individualisering ver is voortge
schreden en de geborgenheid van allerlei so
ciale verbanden ontbreekt.
De meeste Westduitse politici zyn het er
over eens dat de hervormingen in de DDR
ondersteund moeten worden met Westduits
kapitaal. Oud-kanselier Helmut Schmidt
heeft voorgesteld een speciale btw in te voe
ren ter financiering van een grootscheeps
ontwikkelingsprogramma voor de Ooster
buren. De oppositionele SPD wil in het ka
der van een economisch hulppakket een
Duits-Duitse commissie en een gemeen
schappelijke bank in het leven roepen.
Zulke ideeën kunnen wellicht nader wor
den uitgewerkt als Kohl de komende weken
een ontmoeting heeft met de Oostduitse par
tijleider Egon Krenz. De Westduitse presi
dent Richard von Weizsacker heeft opgeroe
pen tot een periode van kalme bezinning.
"Wij hebben tijd nodig om alle gedachten en
gevoelens op een rijtje te zetten".
EG
Ook i
het buitenland vormt
Duitse hereniging een belangrijk onderwerp
van gesprek. De Amerikaanse president Ge
orge Bush zei in een krante-interview dat het
nog te vroeg is om over een herstelde Duitse
eenheid te speculeren. In dit verband meen
de hij dat het "zeer moeilijk is met zekerheid
te voorspellen wat er als volgende staat te ge
maakt om aandacht te vragen
hun positie. Zij juichten Kohl uit
bundig toe toen deze gisteren
Silezië bezocht, dat voor 1945 Duits
grondgebied was, en droegen span
doeken mee waarop zij rechten voor
de Duitse minderheid eisten.
In Kryzowa in Neder-Silesië
woonden Kohl en de Poolse pre
mier Mazowiecki een tweetalige
mis bij die de verbetering moest
symboliseren in de betrekkingen
tussen beide landen. Die zijn jaren
lang gespannen geweest vanwege
etnische- en grensgeschillen. Maar
de nieuwe niet-communistische re
gering is bezig met het opstellen
van een wet op minderheidsrechten
en de Polen van Duitse afkomst
worden daarin wellicht officieel er-
mogelyke kend als etnische minderheid.
Aanvankelijk wilde Kohl dat de
mis zou worden gehouden in Anna-
berg, een plaats waar etnische Duit
sers graag samenkomen. Maar Ma
zowiecki wilde niets weten van een
pelgrimstocht naar een plaats
Silezische Duitsers in 1921
beuren". Bush blyft zich behoedzaam op- Poolse opstand de kop indrukten.
Kohl ging als compromis akkoord
met Kryzowa.
Met zyn bezoek aan Kryzowa zet-
stellen tegenover de veranderingen in Euro
pa en wil vooralsnog niets weten van een be
zoek aan Berlijn. Zyn minister van buiten
landse zaken James Baker merkte op dat te Kohf zijn bezoek aan Polen i.a
Washington het idee van een herenigd Duits- een korte onderbreking voort. Vry-
land altyd heeft ondersteund, maar dan wel dag brak hij het bezoek voor 24 uur
als een hereniging op basis van de westerse af om thuis overleg te plegen over
waarden en normen. de jongste ontwikkelingen in de
Frankrijk, dat deze eeuw twee keer door DDR. Voor hy zyn bezoek onder-
het Duitse leger werd aangevallen, heeft op brak, hadden Kohl en Mazowiecki
zich niet zoveel moeite met een hereniging elf samenwerkingsovereenkom-
van de twee Duitslanden. Maar het is wel be- sten getekend, waaronder een West-
zorgd dat dit zal leiden tot een verminderde duits aanbod voor investeringskre-
de Europese Ge- dieten ter grootte van 1,62 miljard
aandacht i
meenschap.
Bonn
dollar.
