Proef met elektronisch betalen en winkelen
Jémfaphv.
Cl
Via tv neuzen in informatiebestanden
Semafoon met 12 geheugens
NIEUW GELUK
STICHTING CENTRUM EUROPA
l%vl.
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1
Woerden en Amstelveen gelijktijdig betrokken bij project
werkingskosten voor banken en de-
tailhandel.
Bij het elektronische A'tel-project
in Amstelveen is de Postbank als
enige betrokken. Dat komt omdat
men de Girotel-mogelijkheden
biedt, het echte thuisbankieren via
een terminal of computer. Daar
naast nemen aan de proef James Te-
lesuper van Ahold deel, PTT Tele
com en Philips. De proef is minder
grootschalig dan die in Woerden
(omvat maximaal 1000 gezinnen die
een mini-beelscherm thuiskrijgen)
maar dient ook een ander doel.
In Amstelveen gaat het vooral om
'netwerkbeproeving' maar ook om
het afwerken en bezorgen van
boodschappen, wat het Ahold-con-
cern voor zijn rekening neemt. Al-
bert Heijn heeft van het begin af aan
belangstelling gehad voor allerlei
nieuwe technieken, zoals de streep
jescodes voor de kassabon en voor
raadbeheer. Daar is nu James Tele-
super bijgekomen. Ahold ziet na
melijk steeds meer computers in de
Nederlandse huishoudens verschij
nen. De verwachting is dat daar
door het kopen via telenetwerken
zal stijgen. Volgens een recent on
derzoek zullen teleshops in 1995 een
omzet van 2 tot 3 miljard gulden
boeken.
Ahold is ervan overtuigd dat de
computer in de komende jaren een
zelfde functie krijgt in de gezinnen
als telefoon en televisie. Het is de
taak van het bedrijfsleven om de
consument door middel van tele-in-
fo, telediensten en telebanking van
dienst te zijn. Voorbeeld daarbij is
Frankrijk. Daar kwamen vijf mil
joen Minitels in gezinnen en bedrij
ven te staan, overigens dank zij
enorme subsidies van de overheid.
De kleine beeldschermen voor de
Videotex-norm 'Minitels' worden in
Nederland (net als in Frankrijk) ge
leverd door Philips. Voor 500 Am-
stelveense huishoudens wordt er
een gratis ter beschikking gesteld.
Nog eens 500 gezinnen kunnen hem
voor een gereduceerd bedrag aan
schaffen. Daarmee kan men aan de
proef deelnemen, waarbij Philips,
als leverancier van de apparatuur,
tevens zijn technische databank
Mickey open zet voor de deelne
mers. Zij kunnen daar wat algeme
ne gegevens ophalen en tevens een
elektronische postbus openen, be
richten en advertenties opgeven en
lezen.
PTT is verantwoordelijk voor het
netwerk en biedt nog een (betaalde)
008-faciliteit. 'Telegids' is een elek
tronische telefoon-, telex- en fax-
gids die via de kleine beeldscherm-
Op twee plaatsen in
Nederland draait sinds
enkeled weken een
belangrijke proet met
elektronisch betalen en
winkelen: in Woerden en
Amstelveen. In Woerden
gaat het er vooral om het
betalingsverkeer verder te
automatiseren. In
Amstelveen draait het om
elektronisch 'winkelen' en
zonodig op afstand betalen.
door
Hugo van der Heem
De standaarduitrusting: één (druk-
toets)telefoontoestel, één televisie
met teletekst en een aansluiting op
het kabelnet. Een paar simpele han
delingen en hopla, de gevraagde in
formatie wordt voorgeschoteld,
netjes via het televisietoestel. "Een
encyclopedie, regionaal weerbe
richt, de cd top 100", somt directeur
Fred Kappetijn van RITS-exploi-
tant Brokerits, gevestigd in
Utrecht, op, "en ja, ook het onver
mijdelijke seks-gedoe..".
In vier steden, Amsterdam, Eind
hoven, Tilburg en Rotterdam, staat
RITS nu op de kabel. Daar komen
750.000 'huiskamers' in aanmerking
voor het aangeboden informatie
pakket.
"Het aanbod via de Teletekst-ca-
roussel", zegt Kappetijn, "is be
perkter dan de hoeveelheid infor
matie die via RITS is op te vragen.
Zowel in de diepte als in de breedte.
Het systeem is simpel. De kijker
kiest het telefoonnummer dat on
deraan RITS teletext is vermeld. De
verbinding met de computer komt
tot stand, waarna een paginanum-
mer wordt doorgegeven, dat de ge
bruiker intoetst op de afstandsbe
diening van de televisie. Enkele se
conden later verschijnt het 'wel
kom-beeld' van RITS Interactief.
Daarna kan de afstandsbediening
terzijde worden gelegd.
"Alle keuzen", stelt Kappetijn,
"om informatie op te vragen, spelle
tjes te spelen, produkten of folders
te bestellen, en het reageren op ra
dio- en televisieprogramma's wor
den met de toetsen van de telefoon
gegeven. Het telefoontoestel wordt
dan als het ware de afstandsbedie
ning van de teletekst-televisie".
Het raadplegen van RITS Interac
tief is in principe gratis; de gebrui
ker moet alleen het lokale telefoon
tarief te betalen. Voor een deel van
de diensten van de circa dertig zelf
standige informatieleveranciers
echter wordt wel een vergoeding
verlangd. De kosten variëren van 35
tot 50 cent per minuut. Voor het
raadplegen van die informatie dient
de geintereséeerde zijn eigen, gehei
me RITS-code te gebruiken, die
gratis kan wórden aangevraagd.
De kleine beeldschermpost die de gebruikers van de Amstelveense A'tel-proef zullen gaan gebruiken.
posten kan worden geraadpleegd,
tegen ongeveer 35 cent per minuut.
De postbank hangt Girotel in het
netwerk, een vrij succesvolle ma
nier van thuisbankieren waar reeds
15.000 mensen gebruik van maken
voor zo'n 20.000 rekeningen. De
Amstelveense proef-abonnees ko
men daar nu bij.
Betaalautomaten
Bij de praktijkproef Chipcard in
Woerden zijn 175 winkels en bezine-
stations betrokken. Er zijn nu zo'n
200 betaalautomaten geplaatst, die
betrekkelijk eenvoudig zijn. Bij be
taling met een magneetcard zijn
veel ingewikkelder machines no
dig, die via telefoonlijnen altijd het
saldo en de indentiteit van de be
trokken consument controleren
(zoals de betaalautomaten van de
Postbank bij Shell bijv.).
De chipcard laat zich vergelijken
met een kleine, zelfstandige compu
ter. De kaart heeft daardoor een ze
kere intelligentie. Je kunt een chip
card 'opladen' met gegevens over
het saldo, waardoor de controle van
de transactie via de telefoonlijn
meestal overbodig is. Alle betaling
hoeven dan pas aan het einde van
de dag in een keer te worden 'opge
haald' door de gezamenlijke bank
en de Postbank, wat veel telecom
municatie- en transactietijd scheelt.
De chipcard lijkt uiterlijk wel op
de magneetkaart. Ook de betalings
handelingen zijn eender. Wanneer
een winkelier van een consument
een bedrag krijgt, stopt men de
kaart in een lezer. Het te betalen be
drag wordt aangeslagen en de con
sument gaat akkoord en toetst als
'handtekening' zijn PIN-code in. De
betaalautomaat gaat in de chipcard
na of er voldoende 'geld inzit' en of
de PIN bij de kaart hoort.
Wanneer de transactie dan vol
gens plan verloopt wordt het saldo
in de chipcard verminderd en in de
betaalautomaat bijgeschreven. De
consument krijgt een kassabon en
terwijl de afrekening wordt verricht
krijgt hij of zij ook nog het resteren
de saldo in de chipcard te zien. Alle
gegevens in de chipcard (8 Kbyte
EPROM) zijn versleuteld' opgebor
gen. Het is praktisch niet mogelijk
de gegevens eruit te halen of te ver
anderen.
Steekproef
Niet in alle gevallen wordt een
transactie door automaat en' chip
card alleen afgehandeld. In vijf pro
cent van de gevallen zoekt de be
taalautomaat toch contact met de
centrale van bank of Postbank. Bij
voorbeeld als een bedrag onevenre
dig hoog is: als bijvoorbeeld bij een
kapper een bedrag van 1000 wordt
afgerekend. Ook wanneer een kaart
lange tijd niet gebruikt is contro
leert de betaalautomaat en soms bij
wijze van steekproef.
Bij de chipcard-proef zijn het Mi
nisterie van Economische Zaken en
de Nederlandse Bank als waarne
mers betrokken. Deze proef kost
naar schatting tien miljoen gulden,
waarvan twee miljoen voor reke
ning van het Ministerie komt. De
proef heeft als secundair doel frau
de te minimaliseren en berovingen
nutteloos te maken, zowel aan de
kant van de consument als bij de
winkelier.
Deze maand komt er een nieuwe 'pieper' of semafoon op de markt die ge
bruik maakt van de mogelijkheden van het nieuwste PTT-semafoonnet.
Het is een semafoon Axess-N van Nira Nederland in Utrecht met de moge
lijkheid om 12 berichten elk met maximaal 20 tekens zichtbaar te maken.
De Axess-N is een nummerieke semafoon. Een pieptoon en een cijfer in
het display laten de gebruiker weten dat er een boodschap is, wie de afzen
der is en via welk nummer hij of zij bereikt kan worden. Zo kunnen er
twaalf berichten worden opgeslagen, waarbij steeds het tijdstip van ont
vangst wordt aangegeven. Berichten die de gebruiker wil behouden kun
nen 'beschermd' worden: ze kunnen niet worden gewist wanneer het ge
heugen van semafoon vol is.
Beide projecten sluiten op elkaar
aan. Wie in winkels per 'intelligente'
chipcard betaalt zal vroeg of laat
ook behoefte hebben om van huis
uit bestellingen te doen. Wie van
huis uit bankiert en bestellingen
doet zal als hij in de winkel is
graag elektronisch betalen.
Toch is er op dit moment geen
contact tussen de twee projecten, al
neemt de Postbank wel aan beide
projecten deel. De Chipcard-proef
in Woerden is namelijk opgezet
door het Hoofdbedrijfschap Detail
handel, de gezamenlijke banken, de
Postbank en de Consumentenbond.
Doel van de Chipcard-proef is
vooral ervaring opdoen met een
nieuwe vorm van elektronisch beta
len: het gebruik van de intelligente
chipcard. Daarnaast wil men goed
kope betaalautomaten beproeven
en inzicht krijgen in de (lagere) ver-
ZAKEN TRANSACTIES
PRIMA
gasthof Hochzillertal in
Kaltenbach! 10-dgse
busreis inkl. superskipas
voor het Zillertal (135 lif
ten) al v.a. 639,-! Ook
nog plaats voor Kerst!
Met eigen auto 120,- kor
ting. Rekro Reizen 010-
4142233 tot 22.00 u.
PSC GERECHTS INCASSO
Voor een snelle en effectieve incasso belt U met
ons! Voor ondernemers/verhuurders zijn er speciale
tarieven en een gratis advies. Tel. 071-132554.
Ass. Adm. kantoor
"BIG BEN"
voor uw verzekeringen,
hypotheek, boekhouding
en belastingaangifte. In
fo 071-171806.
Heeft u woonruimte te
huur? Een huurder vin
den is niet duur! Want u
adverteert in de rubriek
Woonruimte aangebo
den.
SPORT- EN
GEZONDHEIDS
MASSAGE
Nico Vis. Medi Ambulant
Doezastr. 27. Tel.
071-132745
OPLEIDINGEN CURSUSSEN
RIJBEWIJS IN 10 DAGEN
Stegemann's Autorijscholen organiseert, overal in
Nederland, een rij-opleiding die zo'n 10 dagen duurt;
deze rij-opleiding wordt afgeslotn met het officiële
CBR-rijexamen. Bel voor informatie: 05788-4500.
ONDERHOUD
REPARATIE
VERBOUWEN
is dat duur?! Bel voor
gratis advies/offerte voor
-verbouwingen - timmer
werk -badkamer/keu
kens -onderhoud
FREBOUW
071-760059.
VERKEERSSCHOOL THEO PETERS
voor een vlotte, veilige en eerlijke rijopleiding voor
de rijbewijzen A-B-C-E. 071-124343.
ZELF KLEDING MAKEN
Leuke groepjes voor jong en oud, middag en avond
lessen. (Stevenshof) voor Inl. 071-316419.
DRUMLESSEN
Door prof. drummer af-
gest. conserv. per heel
of per half uur. inl. 070-
450737/01717-5116.
Fysicus, drs. geeft bijles
Nat., Wisk., event.
Scheik. React.: brfkrt. m.
tel.nr. Postbus 2224,
2301 CE Leiden.
CORPEL
"Alleen voor het betere
meubel" Voor al uw stof-
feerwerk van antiek tot
modern en losse kus
sens. Vraag vrijblijvend
prijsopgaaf, beleefd
aanbevolen: Corpel, Ou
de Rijn 28. Leiden, tel.
071-123431.
Verkeersschool
"TEMPO"
33,90 per les, div. au
to's, tel. 071-122046
1e LES ƒ3,95
Ook vrachtwagen en
autobus. Nu ook in Al
phen e.o.
Ontplooi uw Innerlijke
Zelf. Hét geheim van uw
SUCCES
Info 02520-21111.
PIANOLES
enkele plaatsen vrij tel:
01720-38387.
AFVOER
VERSTOPT
Bel Barthen B.V. 071-
222688.
GITAARLESSEN
klassiek of modern. 071-
225672.
Grimeren, Visagie stat
ten jan./feb. '90 In-
fo./Opg. 071-177148
Lieke v.d. Berg.
ZEILMAKERIJ
KATWIJK
Valkenburgseweg 40 te
Katwijk. tel. 01718-
75169. Bootkappen.
bootstoffering, alle repa-
SPORT RECREATIE
ZEILMAKERIJ KATWIJK
Valkenburgseweg 40 te Katwijk, tel. 01718-75169.
Bootkappen, bootstoffering, alle reparaties.
Tuinman voor al Uw tuin
en tegelwerk a 20.- per
uur. Tel. 071-170235.
APK KEURING
Garage van Goozen,
Karei Doormanweg 3a,
tel.: 071-211125.
Caravan voortenten te
gen winterprijzen, be
kende merken. Theo
Stet B.V., tel. 01720-
93844/45. Alphen a/d
Rijn.
WINTERSPORT
SPECIALIST
Rekro Reizen voor su
pervoordelige busreizen
en reizen per eigen auto
naar Oostenrijk! Vertrek
elke vrijdag van 22/12
t/m 13/4. Vraag gratis
fullcolor reisgids groot
formaat 010-4142233 tot
22.OO u.
Voor electr. install, mat.
en een goed advies
Techn. bur.
V.D. BORN BV
Watermolen 10, Leiden
(Merenwijk). Tel.
215.215. Landelijk er
kend installateur.
6 Dagen in de week kunt
u uw Sleuteltje plaatsen.
Kies zelf uw geluksdag.
071-143545.
Voor al uw behang-'
en tegelwerk,
klusjesman
43043.
KOZIJNEN
maat gemaakt
en geplaatst 35 subsi
die mogelijk. Gratis of
ferte. tel. 071-223519.
UITGAANSTIPS
Voor disco's perso
neelsfeesten en bruilof
ten Drive-in discoshow.
Dance Emotion. Nu ook
geluidsverhuur vanaf
150,-. 01714-14577.
KENNISMAKING
VRAGEN OVER AIDS
Bel gratis de Aids-infolijn. Bereikbaar op werkdagen
van 14.00 tot 22.00 uur. 06-0222220.
Een nieuwe relatie, een nieuw leven. Stichting Centrum
Europa zoekt mét u naar uw toekomstige partner. Onze
regio-medewerksters vertellen u graag meer over onze
relatiekring van ruim 6000 partnerzoekers (m/v).
DE REIATIEIIJN
Een nieuwe service van Nederlands grootste relatieburo.
Vrouwen bellen mannen: 06-320.325.27
Mannen bellen vrouwen: 06-320.321.37
Als u vandaag belt. hoort misschien wel de
stem van uw partner van morgen (50 ct. p/m|.
Erkend door de Raad van Toezicht van het Ministerie van WVC.
Sinds 1981 organiseert de
STICHTING SOLAS
binnen clubverband op non-profit basis aktiviteiten
voor aleenstaanden. Twee clubs in Zuid-Holland,
één in Midden Nederland. Gezelligheid, ontmoe
tingsavonden, praatavonden, gezamenlijk theater
bezoek. bridgen, dansles, wandelweekenden en
nog veel meer. Sociale kontakten in beschermende
omgeving en betrokkenheid op elkaar. Momenteel
hebben wij in Zuid-Holland plaats voor mannen van
af middelb. nivo, Ift. 30-50, die een (nieuwe) vrien
denkring willen opbouwen. Vrouwen mogen ook re
ageren maar moeten rekenen met aanzienlijke
wachttijd. Bel voor vrijblijvende info van 12.00-22.00
uur; Ekke (m) 01726-12882. Margreet (v) 010-
4711791 of Thea (v) 070-934453 of vraag ons fol
dertje aan bij Stichting Solas, postbus 129 2810 AR
Reeuwijk.
J. van 24 zoekt kontakt
met een meisje van 23
om leuke relatie op te
bouwen. Br.o.hr. 01895
bureau van dit blad.
Ital. man 36 jr. zoekt
meisje-vr. voor serieuze
relatie. Brieven o.nr.
01695 v.d. blad.
Zoekt u een reisgenoot,
partner, (pen)vriend(in)?
Vraag gratis folder:
INTERCOMPAS
Postbus 15, Eindhoven.
Ingevolge de regelen
voor het advertentiewe
zen kan de Uitgever zon
der opgave van redenen
advertenties weigeren
die in haar ogen niet
voor plaatsing in aan
merking komen.
Wedn. 76 jr. goed ge
zond zkt. een vriendin
om Sint, Kerstmis en ou
de jaar mee te vieren en
de eenzaamheid op te
lossen. Br.o.nr. 01945
bureau van dit blad.
Zaterdag staan er nog
meer fijne banen in de
krant. Ook op de perso-
neelspagina's.
KUNST EN ANTIEK
ANTIEKBOERDERIJ HOEVE
Duizenden m broodkasten, glaskasterv eethoeken.l j
salontafels, secretaires, commodes, dekenkisten enz.
EIKEN en SPAANS. Klein-antiek. Veel BLANKGRENENI I
allergrootste keus van Nederland
BOERENMEUBELEN ZONDER TIERELANTIJNEN
VERKOOP ANTIEKE MEUBELEN
o.a. eiken, mahonie en grenen
P.H. V. ROIJEN
Showroom Bijdorplaan, Oegstgeest (bij de Dorps-
str.) Dagelijks geopend. Tel.: 071-170178.
Bezoek onze
showrooms
voor antieke Franse
kasten, eethoeken,
salontafels en kasten
voor uw tv
TEVENS exclusieve
verlichting.
Hoofdweg 629
J. C. Beetslaan 2
Hoofddorp
Tel. 02503-13354/14649
Dagelijks geopend Vrijdagavond koopavond
T.k. antieke eethoek
(Duitse cafétafel begin
1900) met 6 stoelen,
2350,-, antiek linnen
kastje 950,-, oude bu-
rostoel 600,-. Tel. 071-
895049.
T.k. t.e.a.b. 3-delig An
tiek slaapkamerset best.
uit: bed 140x200 met
hoog voor- en achter
wand, spiegelkast met 2
binnendeurspiegels en 1
buitendeur spiegel,
nachtkastje met marme
ren boven- en binnen
plaat. Op bed, kast, en
nachtkastje is motief in
gelegd van mahonie
hout, en alle hoeken zijn
voorzien van koperen
beleg. Tel. 01712-8365.
Gevr. leuk schilderij met
eenden, poesjes, hon
den of goed landschap.
Tel. 01726-12923.
T.k.a. antieke 2-drs. kast
met origineel hang- en
sluitwerk en eiken profie
len HxBxD: 184x166x66
prijs 1200,- tel. 071-
130308.
T.k. antieke Franse kast,
veel snijwerk. Tel.
01718-75723.
MUZIEK,
TADIO, T.V.
Voor wie het beste wil...
trio The
MELLOW TONES
01714-13796.
Aangeb. voeding 80.000
MF, ringkern, L.S. bev.
01721-8951.
RADIO - TV - VIDEO DEFECT
VAN DER GREFT TV SERVICE
Reparatie en onderhoud van alle merken audio
video apparatuur. Plaatsen van televisie antenne
en schotelantennes voor satelliet ontvangst.
Showroom met ruim 80 modellen TV-Video-Hifi e
CD apparatuur, ook occasions met garantie.
Gerrit Doustraat 4a, Leiden. Tel. 071-120310.
All-round
dansorkest
TOETSENIST(E)
net ervaring Tel. 071-
311765 of 221733.
079-169998.
Ktv, video en stereo v.a.
30,-p.mnd. Ligtvoet,
Gangetje 12, 071-
140941.
T.k.a. Betamax Video
banden 5,- p.stuk 7
voor 25,-, bij Video-
world Maresingel 64 en
Vinkweg 5 in Leiden.
Gevr. goede accordeon
80 of 120 bassen, tel.
01726-12923.
T.k. uniek gerest, kerk-
harmonium -+• 1 besklari
net. Tel. 01713-13143.
KTV's v.a. ƒ195,- 3
mndn gar.; versterkers,
tapedecks, tuners, etc.
met garantie.
LAMBERS
Hogewoerd 23-25, 071-
125985.
T.k. KTV Aristona J
875,-, KTV
letekst en stereo 950,-,
Bluawpunkt KTV -4- AB
450,-, Videorec. VHS
Hitachi nw. 950,-,
Panasonic VHS 8-uurs
recorder 77£j,-,
Panasonic VHS recor
der 675,- Div. Midisets
v.a. 250,- Nieuw in
doos. tel. 01717-9148.
Dames 2 V.V.L., kop op
schouders recht en...
NIGHTSHIFT
all-round band 071-
171880.
HUISDIEREN
GROTE AQUARIUMSHOW
van 16-11 tot 6-12
KOM DAT ZIEN
DIERENSUPER VLIELAND
Nieuwe Rijn 50, Leiden tel. 071-120824. Tijdens
aquariumshow gratis digitale thermometer bij aan
koop van 25,- vissen of planten. Watersneltest PH-
GH-KH compleet van 29,50 voor 19,95. Grote sorte
ring vissen en planten. Diverse superaanbiedingen.
Slechte plantengroei??? Koop nu een CO apparaat
compleet van 32.95 voor 19,95. Diverse aquarium
meubels halve prijs!!! Bij aankoop van Eheim aqua-
riumpomp dubbele kranen van 29,50 voor 19,95.
Hebt u een dode hoek?? Wij hebben het ideale
aquarium. Het gehele Juwel assortiment bij ons te
bezichtingen.
DIERENSUPER VLIELAND
Nieuwe Rijn 50, Leiden. 071-120824. Show van 16-
11 tot 6-12.
Goed tehuis gezocht, v.
jonge poesjes tel. 071-
153988.
Wgns omsthdn t.k. ge--
stroomde bouvier pup 3
1/2 mnd met stamb. reu
400,- Tel. 071 -146173.
ROZENSTEYN
Hondenkapsalon. Erva
ren vachtverzorgers
voor honden en lang-
haarkattten. Tevens
horidën en kattenpen-
sioen. Leiderdorp,
01714-12470 Halen en
brengen mogelijk.
2e hands spullen verko
pen, maar hoe? Een
Sleuteltje heeft zeker
succes en is niet duur.
Wij helpen u graag met
het opstellen van de
tekst. Bel ons vrijblij
vend: 071 143545.
