Kijken naar een familiefilm
Absurde Japanse verhalen
Psychologische jeugdverhalen met droevige afloop
Naoorlogse poëzie
van Nobuo Ayukawa
LITERATUUR
Romantische weergave
Rode Revolutie in China
Aardig opwarmertje van Kobo Abe
Naarmate ik ouder word, krijg ik
een steeds grotere hekel aan literair
effectbejag. Aan schrijvers die niet
bezig zijn met het vertellen van een
interessant verhaal of het aanbie
den van een mooie gedachte, maar
zich uitsloven om Literatuur te pro-
duceren. Die het
ploert hebben als 3
het Nederlandse filmmuseum. Een nages: de familie, met in de hoofd-
de koperen paar jaar geleden begon hij aan het rol, Erics moeder, die met
len, die niet schrijven dat het waait,
maar dat de bomen als aangeslagen
boksers naar de hemel staan te
i de zon bedoe- opschrijven van zijn jeugdherinne-
Gelukkig zijn
rers die niet lijden aan literature-
luur, die bijvoorbeeld over hun
ringen, omdat hij zich tijdens de
kantie stierlijk verveelde.
Het resultaat was 'Aan
slist geen vervelend boek. Uit het met zoveel levenslust
genoeg schrij- tweede deel van De Kuypers' herin
neringen blijkt dat 'Aan Zee' géén
toevalstreffer was. 'De hoed
prachtige voortvarendheid
touwtjes in handen houdt. Ik ben
de Nederlandse literatuur nog
weinig moeders tegengekomen die plezierig avontuur maakt,
chaotisch
ze volstrekt oncalvinistische le
venshouding is het hele boek door-
de desemd, waardoor 'De hoed van
tante Jeannot' ongekend vrolijk is.
Wat het boek echter vooral tot een
de toon
jeugd kunnen schrijven alsof het de tante Jeannot' is namelijk even fris portemonnaie leidden ze op geïm-
huishouden weten te bestieren.
Want chaotisch was de familie De wone stijl is het alsof je
Kuyper. Bijna zonder geld in de miliefilm kijkt. Een film die is opge-
i 'De hoed' is de
proviseerde wijze het leven van de ke pretentie mist. Hij heeft gewoon
hogere stand. Dit alles volgens het de camera laten lopen. Die
Maarten in slaap viel en hoe neef
Cor ziek werd van de gebakjes.
"De aanwezige kinderen onder
gingen het eten van de taartjes nooit
als een boeiende ervaring. Behalve
Nicole was er bijna geen neefje of
nichtje dat veel op had met het
weelderig gebak. Ze waren immers
allemaal oorlogskindjes, voor wie
gebak iets vreemds bleef waarvan je
ziek kon worden. Het was vooral Het kan geen toeval zijn dat om-
iets voor de volwassenen, die in de streeks de tijd dat in China de veer-
De Kuyper. Zijn taalgebruik is jaren voor de oorlog de smaak van tigste verjaardag van de revolutie
alle pretenties. Door de ge- gebak hadden gekend, deze echter op grootscheepse wijze werd ge-
tijdens de oorlogsjaren verloren wa- vierd er twee lijvige boekwerken J
ren geraakt, en hem nu probeerden uitkwamen met diezelfde politieke sinds de jaren twintig in China. Hij
terug te vinden". omwenteling tot onderwerp: 'Pe- hangt de soms wrede en bittere his-
a.n'In het torieop 1
nerende wijze de geschiedenis van
het Vietnamese volk en zijn over
heersing door Fransen en Amerika
nen gestalte gaf. Op dezelfde wijze
beschrijft hij nu de gebeurtenissen
door c
i Jean elke artistie-
Kuyper, afgestudeerd in de film- kleine Eric, een kleine dandy, veel motto: geld is als water uit de kraan, les op: hoe tante Els een kop koffie
theorie en thans onderdirecteur van te wijs voor zijn leeftijd. Medeperso- of het stroomt, of het drupt. Van de- over haar schoot kreeg, hoe oom Kuyper; Uitgeverij SUN,
WIM BRANDS king' van Anthony Grey
spoor van de Rode Draak' door
Jeannot; Eric de Maxwell Grant.
de belevenissen
Engelse zendeling Jacob Kellner,
waardoor het geheel een menselijke
De journaalbeelden van de Chi- dimensie krijgt en hij - in dienst
Over de Japanse schrijver Kobo
Abe worden in een recensie altijd
twee dingen gezegd. Allereerst dat
Abe de schrijver is van het beroem
de boek "De vrouw in het zand" èn
dat hij de Japanse Kafka is. Beide
beweringen kloppen. De roman
"De vrouw in het zand" dateert uit Het is een absurdistische roman,
1964 en verhaalt over een man die waarin allerlei levensvragen aan de
opgesloten raakt in een zandkuil orde komen. Vanwege dit thema en
waar een vrouw bivakkeert. Het zijn schrijfstijl wordt Abe regelma-
verblijf in die kuil lijkt neer te ko- tig vergeleken met schrijvers als Sa
men op het nutteloos verplaatsen muel Beckett en Franz Kafka. De
zand.
Van de Japanse dichter Nobuo
Ayukawa (1920-1986) verscheen, on
der de titel 'Mens op de brug', een
keuze uit zijn gedichten, vertaald en
ingeleid door Cornelis Ouwehand.
Ouwehand wijst erop dat Ayukawa
een der grondleggers van de Japan
se naoorlogse poëzie is. Als woord
voerder van de groep 'Arechi' (het
barre land) brengt hij in een mani
fest uit 1948 de taak van de dichter
onder woorden. Als generatiegeno
ten met dezelfde oorlogservaringen
trachten deze dichters de vrede leef
baar te maken: 'de vlucht van de on
dergang, hèt protest tegen de ruïnes
betekenen voor ons de wil tot weer
stand tegen het eigen noodlot en
ook het bewijs voor ons bestaan'.
Die weerbaarheid moet vorm krij
gen door 'Van geen vrede willen we
ten, vragen, het intellectuele
vorsen geduldig voortzetten om het
inzicht in ons eigen leven te verdie- dichten. Ik kan niet oordelen
pen - alleen door zulke echte geeste- Ouwehands vertaling. Wel
lijke inspanningen kunnen wij in
dit barre land overleven'.
Ayukawa schrijft dus 'naoorlogse
poëzie' in een verstrekkende bete
kenis. Hij doet dat ook in engere zin
onder de titel 'Logboek van een hos
pitaalschip'. Daarvoor put hij uit
zijn dagboekaantekeningen bij zijn
repatriëring als Japans soldaat uit
Indië in 1944. De gedichten tonen
het leed van de naamloze soldaat en
zijn wanhoop over dë lege toe
komst, het universeel soort leed dat
niet aan partij gebonden is. Toch
twijfel ik enigszins aan de integri
teit van al dat leed, omdat ieder
spoor van schuld— of verantswoor-
delijkheidsgeVoel ontbreekt.
Het systeem van het kwaad, waar
van ook de dichter deel uitmaakte,
kan gerust een traumatische erva
ring genoemd worden. Maar geen
spoor daarvan in de poëzie. De tra
gische figuren in de gedichten zijn
alle slachtoffers. Dat laat een ge
mengd gevoel na: enerzijds de ont-
regisseur Teshigahara maakte
prachtige, succesvolle verfilming
van Abe's boek.
Abe werd mede door het succes
van de film één van Japans vooraan
staande auteurs. Geboren in Tokyo
in 1924 woonde hij tijdens zijn jeugd
in het door de Japanners bezette
Mantsjoerije. Abe voltooide zijn
studie medicijnen, maar zijn voor
liefde voor de letteren deed hem een
andere richting inslaan. In 1947 de
buteerde hij met een novelle ("Voor
het teken van de beëindigde weg").
In de jaren daarna schreef hij diver
se korte verhalen en toneel. Abe is
veelzijdig: hij publiceerde een
science-fiction roman als "Het tijd
perk der aquanen" en een aparte
thriller, "Een ander gezicht" (Ned.
uitgave als Zwart Beertje 1778, Ja
panse titel: Tanin no kao).
speciale Japan-actie heeft
reddering, anderzijds het gemis aan
afstand van het egocentrisch ver
driet.
van een onschuldige Mari in jouw
wereld zijn geen stenen die naar
stilte luisteren geen boomtoppen
die niet zingen geen woordeloze
hemel'. De romantische vlucht is
niet aan tijd of cultuur gebonden.
Maar Ayukawa weet ook dat hij, z'n VJV.
onvervuld verlangen als een loden Danse titel: Tanin no kao!. Kobo Abe
last met zich mee dragend, slechts t
kan blijven zwerven in nostalgische Meulenhoff vijf oudere, korte ver- zijn eten, geld,
gelatenheid. halen van Abe gebundeld en uitge-
Men kan deze poëzie de verwende geven onder de titel "Toverkrijt".
westerse lezer niet aanbieden als De verhalen dateren uit Abe's be-
begerenswaardige exotica. Vers- gintijd als schrijver: het vroegste
vormen als tanka en haiku, die ten verhaal is geschreven in 1950, het
onzent het plezierdichten verleven- verhaal "Een vreemd lijk" ver-
digden ontbreken. De bundel biedt scheen in 1964. De keuze voor deze
evenmin kersebloesem en ijl geve- bundel wordt niet verantwoord,
derte, waarmee wij de ondoorgron- Wel vertelt de vertaalster Noriko de
delijke oosterling plegen toe te Vroomen in een nawoord een en an
der over Abe's leven en werk.
nese herdenkingsfestiviteiten leven
nog het meest in de herinnering mantTsche"krenten
door de treffende tegenstelling tus- toevoegen,
de leesbaarheid enkele i
de pap kan
i het vriendelijk vlaggende kin
derlegioen en het grimmige militair dent
machtvertoon ter voorkoming van
verstoring van de manifestaties
door 'andersdenkenden'. Dergelij
ke soms schrijnende tegenstellin
gen kenmerken ook de loop
Anthony Grey was correspon-
>nt voor Reuter in het Verre Oos
ten. Tijdens de Culturele Revolutie
zat hij in eenzame opsluiting. In
hoeverre persoonlijke ervaringen
zijn verhaal hebben gekleurd, valt
moeilijk na te gaan. Maar zijn i
jongste Chinese geschiedenis. Men bere stijl indringend verteld verhaal
beide boeken terugvin- lijkt op historisch vrij vaste bodem
(pr-foto)
Een eeuwenlang door corruptie
en machtsmisbruik arm en murw
gemaakt volk was in de jaren twin
tig rijp voor een omwenteling. Een
rijke voedingsbodem derhalve voor
jonge enthousiaste en aanvankelijk
menslievend^ opstandige geesten.
"Als jongeman was ik vurig over
tuigd dat ik het oude chaotische
China redding kon brengen door er
het evangelie te verkondigen. Maar
naderhand had ik de nodige vragen.
Ik geloof dat mijn ervaringen me
lieten voelen dat het christendom
voor China geen betekenis had. Het
was duidelijk dat het communisme
een veel grotere aanhankelijkheid
bij de Chinezen opriep", constateert
de zendeling Jacob aanvankelijk in
zijn hoofdrol in het boek 'Peking'
van Anthony Grey.
Maar niet zo veel later moet de
zelfde figuur ervaren dat macht ook
jonge idealisten niet ongemoeid
laat. De drogerende werking van
macht maakt dat communistisch
blikopener, etc.
De enige moeilijkheid is dat alles
verdwijnt met het verschijnen i
roemdste fabeldichter van de oud
heid, door priesters uit Delphi
de zogenaamde Culturele Revo
lutie, een beweging die op
zijn grote verdienste dat hij
dichter aanbiedt die irriteert en ont
roert, koketteert en choqueert, en
ons raakt met wat er staat.
WIM VEGT
Mens op de brug, Noboyo Ayukawa,
vert. Cornelis Ouwchand, uitg. Meu
lenhoff. ƒ34,50.
het In alle verhalen gebeurt iets verdwij:
vreemds, iets absurds. Abe laat met
zijn afwijkingen van de werkelijk- cocon",
heid de realiteit des te scherper haal wil
zien. In het meest toegankelijke ver
haal van deze bundel, het titelver
haal, tekent de arme schilder Argon rollen tot
dingen op de muur van zijn kamer.
En zie: de dingen die hij tekent wor
den werkelijkheid. Zo zorgt hij voor
Ogenschijnlijk afwijkend var
ze thematiek is het historische
haal "Het verhoor van Aesopus".
Dp mvthp wil Ha* A«nr- transformatie
huis dicht. Het tekenen
mooie Eva betekent zijn ondergang, fI
In deze bundel staan ook langere vermoord. Abe geeft Aesopus
verhalen. "Een vreemd lijk" bij- andere naam, Plystos,
voorbeeld, over een man die bij trots aan zijn einde koi
thuiskomst een lijk in zijn kamer
aantreft en volkomen de kluts kwijt Deze verhalen, die aangenaam sfiei°er
- in vertaald vormen een intriee- stabiele demagoog van uu zijn ge-
rende bundel', al hebben ze niet het v;°rde?' die met opzet buren tegen
niveau van Abe's romans. De bun- elkaar had opgezet, kinderen tot vy
del vormt in elk geval
te zijn gebouwd. 'Peking'
gens de tweede roman uit Greys
'Verre Oosten Trilogie' die zal wor
den afgesloten met het boek 'To
kio'. Iets om naar uit te kijken.
Is Greys 'Peking' in de grond een
geromantiseerd stuk geschiedenis,
Maxwell Grants 'In het spoor van de
Rode Draak' is voor alles een avon
turenroman waarin de kleurrijke
hoofdpersonen veel belangrijker
zijn en veel meer nadruk hebben ge
kregen dan het China in revolutio
naire beweging, dat de achtergrond
vormt.
Ook dit boek overbrugt enkele
decennia China. Hoofdpersoon is
hierbij de jonge Amerikaanse arts
Kate Richmond die vurig wordt be
geerd door een meedogenloze Chi
nese generaal. Zelf houdt zij echter
van een Amerikaanse avonturier,
maar kan niet voorkomen dat zij
langzaam maar zeker ook in de ban
raakt van de idealen van de commu
nisten en hun leider Sjen Loeng.
Het noodlot brengt haar
leider Mao en de intelligentia elkaar communistisch kamp. Van daaruit
raakt als hy probeert het lijk te laten zijn vertaald,
Tu schaal als nooit tevoren haat, arg-
i laat hem waan en doodsangst oproept.
Op de vraag: "Kon die jonge in
spirerende leider de ziekelijke on-
zijn ge-
leuk OD van kun ouders bad gemaakt en
wandelaar een touwtje warmertje voor Abe's laatste roman vloedgolven van geweld had opge-
zijn schoen halen. Hy blijkt met "De ark Sakura", die nog niet in Ne- "f" £!e. Sï-l*if?
kleverige draad zichzelf op te derland is uitgebracht. sloegen, kan slechts met ja wor-
JOSDAMEN den geantwoord.
3 zij ooggetuige van de Lange Mars
in 1934 (er gingen zo'n 100.000 men
sen op stap, slechts 5000 haalden na
verschrikkelijke ontberingen op
ijzige bergplateaus en in eindeloze
moerassen de eindstreep) en maakt
zij kennis met de vele facetten van
het Chinese leven. Het blijft echter
nogal aan de oppervlakte.
Het roerige China vormt wel een
levendige entourage, maar dan ook
niet meer. Het gaat voor alles om
avontuur en romantiek. En ook wat
dat betreft komt Grant niet boven
de middelmaat uit.
KOOS POST
Een type-
t "gewo-
i" situatie wordt omgetoverd tot Toverkrijt. Kobo Abe, uitg. Meulen- ny 9reyschreef
hoff, 24,50. waarin hy i
De auteur van 'Peking' - Antho- 49,50
Peking, Anthony Grey, uitg. Sijthoff,
Nieuw probeersel Veronica Hazelhoff pakt slecht uit
Veronica Hazelhoff schrijft de
laatste jaren boeken die het niet he
lemaal zijn. Haar jeugdromans
'Fenna', 'Kinderkamp Utopia' en
'Ster!' laten een onbevredigd gevoel
fMisschien komt Ayuawa beter tot achter. Ze zijn niet slecht geschre-
'n recht als hij emoties toetst,
gen stelt en naar inzicht zoekt in
reeks indrukwekkende pogingen vormt °Heibel',
'het barre land' bewoonbaar te
ken. Is er
tussen m«
gelijk als er geen vrede bestaat
In het genadeloos onderzoek
'Het eind van de nacht' komt hij tot twee maal begriffeide "bo'ekên
dezelfde smartelijke conclusie als het meisje Maartje,
zijn niet saai, maar ongeloof
waardig. Het absolute dieptepunt
geconstrueerd
ruzieverhaal met een soort onder-
byvoorbeeld in de relatie koelde emotie. En juist in het be-
nog liefde mo- schrijven van gewone, begrijpelijke
emoties is deze schrijfster zo sterk.
Dat heeft zij wel bewezen met haar
Dat Hazelhoff op zoek is r
Leo Vroman in zijn gedicht 'Vrede'
'Liefde is een stinkend wonder van
onthoofde wulpsigheden als ik dere vormen bewijst haar
voort moet leven zonder vrede, boek 'In Sara's huis'
godverdomme, vrede;',
lezers
vanaf 12 jaar. Het lijkt heel lang een
Is het toevallig dat juist Vroman, prachtige psychologische
zelfs bewondering kon opbrengen bij hun tante Sara, omdat hun
voor het streven naar de absolute ders zijn verongelukt. Het samenle-
perfectie die de Japanse mentali- ven gaat niet soepel: Mette is erg af-
teit, ook in die kampen kenmerkte? wezig; Sara verlangt naar rust
Is ook Ayukawa niet uit op het vol-
maakte als hij in een ander vers bij
de dood van een in de oorlog omge
komen vriend toegeeft dat 'wie de
dood verzuimde', geen recht heeft
op leven.
schrijven en het broertje is onzeker
en wild.
Hazelhoff gebruikt een mooie
vorm om de lezer de geschiedenis
van de twee kinderen te laten ont
dekken. Vanuit een gebeurtenis i
Soms kan Ayukawa het niet laten de werkljkheid droomt Mette weg.
zijn stenig pad te verlaten
vluchtroute, bijvoorbeeld naar het
verloren paradijs van de jeugd. In
het prachtige 'Lied van de kleine
Mari' bouwt het kleine schuldeloze Een heel functionele
meisje een droomwereld. 'O droom fraaie
roering door zulke herkenbare ont-
Deze cursief gedrukte flash-backs
geven een beeld van hun vroegere
leven en verschaffen tegelijkertijd
inzicht in het karakter van Mette.
esthetisch
de Vogelstraat' is het
jongen
de terugweg voor hem afgesneden.
Zo maakt Marian de gevechten te-
Mette en Esther, een meisje uit
streng gelovig gezin. Esther pro- emotionele verhaal
beert zich daaruit los te maken, flirt die in het joodse getto
met een jongen en leest Sara's boe- schau wacht op zijn vader. In o
ken. Het contact tussen de twee half kapot geschoten huis houdt hij getto hoort hij hoe de
meisjes is mooi getypeerd: aardig
vinden ze elkaar niet, maar ze zijn
geïntrigeerd door de ander. Mette
moet haar vooroordelen langzamer
hand overboord gooien. Esther is al
een keer weggelopen van huis en
doet onder 'verdachte omstandig
heden' een zelfmoordpoging.
Daarmee begint de ellende met
dit boek. Mette verdenkt de broer
van Esther iets met de 'zelfmoord'
te maken te hebben. Deze engerd
had immers gezegd dat hij alles
doen om zijn
houden'? Het is dus nogal
schijnlijk dat zij bij deze jongen in
huis gaat werken als vakantiehulp.
Zo verandert het boek van een psy
chologische roman gaandeweg in
een slechte crimi. Op bladzijde 143
War- gen de Duitsers mee. Zijn stiefvader
weet hem terug te halen. Buiten het
lopen
zich in leven met als enige troost te klagen omdat het geluid van de
zijn uitzicht op het 'Poolse' deel van kermis (het is Pasen) wordt
de stad. Na dit ontroerende boek uit stemd door de gevechten,
1985 van de schrijver Uri Orlev
scheen 'Loden soldaatjes'. Ook
hierin geeft de schrijver een beeld
van het leven van Poolse joden in de
Tweede Wereldoorlog.
In 'De r
onlangs verschenen bij uitgeverij
Fontein, bekijkt hij de zaak van de
andere kant. Het is het verhaal van
'op de juiste weg te de Poolse jongen Marian die betrok
ken raakt bij de joodse opstand in
het getto.
Het is een schokkend boek waar
in de anti-joodse houding van de
Polen duidelijker dan ooit naar vo-
komt. Marian helpt zijn stiefva-
valt het doek definitief. Een totaal der bij de handel met de joden.
niet uitgewerkte bijfiguur blijkt
'per ongeluk' de moordpoging te
hebben gedaan! Als 'whodunnit'
deugt dit verhaal van geen kant,
want een versuft iemand is niet in
staat een argeloze dame te bedrei
gen en een auto te starten.
Waar ik werkelijk benieuwd naar
ben is de ontwikkeling van de rela-
Door de riolen van de stad sjouwt
het tweetal spullen het getto bin
nen. Zo maakt Marian kennis met
hen kennis.
Onder invloed
vriendjes perst hij
teling geld af. Als zijn moeder dat
merkt, vertelt zij hem over zijn
leden vader die jood was. Omdat
tie tussen Mette en haar tante. Maar Marian zich schuldig voelt helpt hij
die wordt op bladzijde 148 met één tijdens e
kantje afgedaan. Zo vindt deze Hij laat hem onderduiken bij zyn fa-
De gruwel van het boek wordt
versterkt door de gortdroge manier
waarop Orlev een en ander heeft op
geschreven. Zonder enige franje
vertelt hij wat hij moet vertellen.
Het is geen literair overdacht ver-
de andere kant', haal. Integendeel, vaak lees je dat
hij iets heeft vergeten te vertellen of
dat hij zegt daar later op terug te zul
len komen. Dat geeft het boek de
kracht van een film, waarbij de ca
mera alleen maar draait en de ge
beurtenissen voor zichzelf spreken.
De beelden die Orlev laat zien van
het machteloze verzet van een ten
dode opgeschreven groep mensen
griffen zich zo in het geheugen.
Het voorwoord geeft een extra di
mensie aan het verhaal. Het boek is
gebaseerd op het levensverhaal van
een Poolse journalist die Orlev in
1987 ontmoette en die hem onderin-
in een paar vloed van veel drank dit verhaal
joodse vluch- vertelde. Hij verbood Orlev zijn re
laas te publiceren voor zijn dood.
Twee maanden later overleed de
man by een vliegtuigongeluk en
schreef Orlev dit boek.
VICTOR FREDERIK
1 iemand vluchten.
Een andere lijn is de relatie tussen Veronica Hazelhoff
begonnen roman een droevig
einde. En kan worden toegevoegd
aan het rijtje ongeloofwaaridge ver-
gpd) halen.
milie en wyst hem via het riool de in Sara's huis. Veronica Hazelhoff.
weg terug naar het getto, net als uitg. Querido, 22,50.
daar de opstand van de joden uit- De man van de andere kant, Uri Or-
breekt. Door een ontploffing wordt lev> uit»- Fontein, 22,50.
Non-fiction
Burgers. Een kroniek van de Franse Re
volutie, Simon Schama. Een nieuw boek
van de Britse historicus, waarin hij de
Franse revolutie kenschetst als een on
derbreking in het proces naar een moder
ne, westerse samenleving. Uitg. Contact,
95,- (gebonden)
Vrouwen en minnaars, Shere Hite en
Kate Colleran. Over relaties met mannen.
Uitg. Michon, ƒ29,50.
Het beeld van Nederland, Wim Wil-
lems en Annemarie Cottaar. Hoe zien
Molukkers, Chinezen, woonwagenbewo
ners en Turken de Nederlanders en zich
zelf. Uitg. Ambo en Novib, f29,50.
Industriële vormgeving, John Heskett.
Deze docent geschiedenis van de indus
triële vormgeving in Sheffield geeft een
inleiding over de krachten die sedert de
overgang van ambachtelijke naar massa-
produktie het uiterlijk van produkten
hebben bepaald. Uitg. SUN, f39,50.
Praktisch woordenboek nieuwe media.
Chriet Titulaer en Flip van Brabander
brengen met behulp van trefwoorden als
huiscomputer, robot en satelliet de nieu-
Mooipraat, Hans Rombouts. Een ver
halend boekje met een verzameling van
eufemismen en verhullend taalgebruik.
Uitg. Aramith, f 14,90 gulden.
Van capitulatie naar integratie. On
der redactie van Olivier Immig en Jos
Palm samengestelde bundel artikelen
over de jonge geschiedenis van de
Bondsrepubliek Duitsland. Uitgeverij
De Bataafsche Leeuw, f32,50.
De levensstijl van de Monets
gebreide weergave van zes door Monet
met de hand volgeschreven receptenboe
ken. Uitg. Unieboek, f75,00.
Christina Onassis, een moderne
Griekse tragedie, Nigel Dempster. Het le
vensverhaal van een vrouw die een im
mens fortuin, maar weinig geluk erfde.
Uitg. Bruna, f29,90.
Chet Baker, herinneringen aan een ly
risch trompettist, Jeroen de Valk. Biogra
fie met daarin verwerkt interviews met
Baker zelf, zijn vrouw, manager en vele
vrienden. Uitg. Van Gennep, f29,50.
Lily Marleen in New York, Ineke van
den Bergen. Een verslag vanuit de zelf
kant van de New Yorkse samenleving.
Uitg. Van Veen, f 19,90.
Spaghetti met stokjes, Jos Brink. Cur
siefjes van een schrijver die vindt dat 'de
geringe dingetjes' niet moeten blijven
liggen. Uitg. Teleboek, f 15.00.
RommelPOT, Georgette Hagedoorn.
Georgette vertelt...anecdotes, levensles
sen en herinneringen. Uitg. Teleboek,
f 15,00.
Als ik met je praten kon..., Dietmar
Zöller. Brieven en dagboeken van een
autistisch kind. Uitg. Kosmos, f 24)90.
Geschiedenis van het nieuws, van tam
tam tot satelliet, Mitchell Stephens. Over
de vraag wat nieuws is en hoe het in de
loop van de geschiedenis is verzameld,
bewerkt en onder de mensen verspreid.
Uitg. Aula, fT49,90.
Heimwee naar huis, Johan Vanhecke.
Teksten van typisch Vlaamse zangers.
Uitg. Singel 262, f24,90.
Nacht in Roemenië, Julien Wever-
bergh. Feiten, relazen, getuigenissen en
cartoons uit Roemenië, (uitg. de Prom,
f32,50.
Lekker leven, de ultieme lifestyle, Wil
lem Pijffers, Het leven van de trendsetter
vergeleken met dat van de trendvolger.
Uitg. Aramith, f 14,90.
De BV Sinterklaas, Chris In 't Veld en
Henk Smit. Ingedut familiebedrijf wordt
swingende multinational. Uitg. Lui-
tingh-Sijthoff, f 14,90.
Mindmapping in de praktijk, Nelleke
Dorrestyn en Ingemar Svantesson. Een
doorbraak in de techniek om snel, doel
matig en eenvoudig aantekeningen te
maken. Met ingebouwde geheugentrai
ning. Uit. Van Loghum Slaterus, 29,50.
Proza
Een diefstal, Saul Bellow. Novelle over
de hartstochtelijke Varia Velde en haar
gestolen ring. Uitg. Unieboek, f 17,50.
Als een roestige spijker, Hanna Leh-
nert. Een spannend verhaal over een
jeugd in Duitsland in de jaren veertig.
Uitg Leopold, f24,90.
Man op wielen, John Callahan. Wrange
autobiografie over het leven van een ge
handicapte. (Uitg. Bruna, f24,90.
Monsterliefde, Katherine Dunn. Ro
man over het toedienen van experimen
tele drugs. Uitg. Agathon, 45,00.
Tongen van schaamte, Günther Grass.
Een reiziger in India. Uitg. Meulenhoff,
ƒ28,50.
Bengaals vuur, Amitav Ghosh. Ro
man die zich afspeelt in India. Uitg. Het
Wereldvenster, 49,90.
De paddestoel plukker, Zinovy Zinik.
Russische auteur beschrijft Westerse ze-
1 literair
Uitg. De
Prom, 25,-.
Jeugdboeken
Auguust en de trompet, Max Bolliger en
Michael Grejniec. Het zoontje van een
vuurvreter is zo bang voor vuur dat hij
niet meer wil groeien. Hij wil trompet
spelen. Uitg. C. de Vries-Brouwers,
f26,90.
De zwanenhemel, Keizaburo Tejima,
geïllustreerd met houtsneden. Een ziek,
jong zwaantje kan na de overwintering
niet met de familie terugvliegen naar het
zomerverblijf in het noorden. Uitg. C. de
Vries-Brouwers, f26,90.
Lajka en ik, Mats Wahl en Tord Ny-
gren. Een kleine jongen verliest zijn gro
te hond. Uitg. C. de Vries-Brouwers,
f26,90.
Leopold Leeuw, Reinhard Michl en
Gerda Wagener. De eenzaamste leeuw
ter wereld zoekt iemand die dapper ge
noeg is om hem te knuffelen. Uitg. C. de
Vries-Brouwers, f24,50 gulden.
Super Familie, Babette Cole. Super
papa, Super mama, Super opa en Super
oma zijn vier prentenboeken voor kinde
ren van alle leeftijden. Uitg. Infodok,
f 17,90.
De Biebelebonse letterboeken. 22 kleur
rijke prentenboekjes waarin telkens een
letter van het alfabet centraal staat. Uitg.
Zwijsen, f9,50.
Vrienden van de maan, Mensje van
Keulen. Het derde kinderboek van deze
schrijfster met tekeningen van Juliëtte
de WitUitg Queride. f22,90.
Tin Toeval en de kunst van Madelief,
Guus Kuyer. Een ontmoeting tussen Ma
delief en Tin Toeval, die alles onderste
boven ziet. Uitg. Querido, f 4,95.
De Zwarte Stenen, Guus Kuijer.
Jeugdroman over twee jonge steenhou
wers. Uitg. Querido, f 17,90.
Het bergje spek, Harriët van Reek. Car-
la ontmoet een man met lange benen die
mooie verhalen vertelt. Uitg. Querido,
f 19,90.
Gorki zweeft, William Steig. Gorki de
kikker beleeft avonturen, met op elke pa
gina een tekening.
Maanzaad, Lydia Rood. Papaver
krijgt op haar dertende veijaardag een
brief van haar tien jaar gelden gestorven
moeder. Uitg. Leopold, f24,90.
Josje, Sjoerd Kuyper. Een sprookjes
achtig verhaal met tekeningen van Jan
Jutte. Uitg. Leopold, f 19,90.
Zwarte Jan en het Grote Kapersfeest,
Ivo de Wijs. Verhaal op rijm, geïllu
streerd door Ivo de Weerd. Uitg. Leo
pold. f 19,90.
De Toilettenkoning, Hans de Waart.
Strijd tussen kim Oranje en de verkoper
van het King Size Super Royaal Toilet
meubel. Uitg. Harlekijn.
Bij uitgeverij Lannoo zijn vier boekjes
verschenen in de serie Mijn woordenwe
reld. Titels zijn: Ik ga naar de markt, Ik
ben op vakantie, Ik feest met mijn vriend-
s, Ik vind reizen fijn. Per stuk 11,90.
Poëzie
Uit Het centraal Museum voor het Gevoel,
Frank Diamand. In deze dichtbundel is
de nagalm van de Tweede Wereloorlog
