Weerstand Britten
tegen Emu minder
Arme landen vormen blok
'Meer nodig dan filiaal multinational
Nieuwe minister komt EG tegemoet
Mijnwerkers Sovjetunie
weer massaal in staking
Bang&Olufsen i
Jaguar begon met zijspannen
Ahold bundelt
la-achten met
supergrutters
Ondernemingsraad treedt af
Beurs New York zet
rem op computerhandel
PvdA wil minder nitraat
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1989
ECONOMIE
PAGINA 7
LONDEN (AP) Het keiharde verzet van
de Britse regering tegen de vorming van
een Europese monetaire unie (met één
munt en een Europese centrale bank) be
gint scheuren te vertonen. De nieuwe mi-
Het nieuwe Britse plan verschil qua
doel niet van de huidige EG-plan-
nen. Alleen de wijzen waarop de Eu
ropese monetaire unie (Emu) tot
stand moet komen lopen uiteen. "Je
kunt veel beter en sneller tot nau
were economische en monetaire sa
menwerking kunt komen door je op
de marktkrachten te richten dan
door nieuwe bureaucratische en ui
terst gecentraliseerde instituten in
het leven te roepen die zich tegen
over niemand hoeven te verant
woorden", aldus premier Thatcher.
Volgens minister Major blijft met
deze 'marktgerichte' benadering de
wens van de regering-Thatcher
overeind om zich nu al vast te pin
nen op een enkel muntstelsel en een
centrale bank, zoals dat is voorzien
in het zogeheten plan van voorzitter
Delors van de Europese Commis
sie. Dit plan wordt van harte onder
steund door de Franse president
Mitterrand, die momenteel het EG-
voorzitterschap bekleedt.
De Britse regering baseert haar
benadering op het algemene princi
pe dat marktkrachten het meest be
palend zijn en niet nieuw in te stel
len Europese instituten, zo ver
klaarde Major. Hij voegde daaraan
toe, dat Londen van mening is dat
beslissingen in principe alleen op
Europees niveau genomen dienen
te worden als dit niet kan gebeuren
op nationaal niveau.
Het door Major ontvouwen plan
geeft geen antwoord op de vraag
wat er, volgens Londen, op de lange
duur zou moeten gebeuren op het
terrein van de door Delors gepropa
geerde economische en monetaire
eenheid. Groot-Brittannië heeft
zich, weliswaar onder strikte voor
waarden, in principe vastgelegd op
Britse toetreding tot het Europese
Monetaire Stelsel (EMS). De pre-
MOSKOU (AP) In de kolengebie-
den van noordelijk Siberië grijpen
de stakingen om zich heen. Bij de
stakingsactie in de Vorgasjor-mijn,
die gisteren haar achtste dag inging,
hebben zich inmiddels werknemers
van acht andere mijnen in de regio
aangesloten.
Mijnwerkers in het nabijgelegerr
Inta zijn vandaag in staking gegaan.
Mijnwerkers in het Donetsk-bek-
ken, het belangrijkste kolengebied
van de Sovjetunie, die onlangs een
staking afbliezen, beraden zich nog
of zij het werk opnieuw neerleggen.
Woensdag gingen tienduizenden
kompels in 20 mijnen in het Do-
netsk-bekken enkele uren in sta
king om meer loon, een beter pen
sioen, langere vakantie en betere
werkomstandigheden te eisen. Ook
de stakers in het hoge noorden wil
len betere woon- en werkomstan
digheden.
In juli werd in de Sovjet-mijn-
bouwgebieden ook al massaal ge
staakt. De stakers gingen pas weer
aan het werk, nadat de regering in
Moskou hoger loon en de leverantie
Japans
Een Japans-Amerikaans
tium van zes projectohtwikkelaars
en onroerend-goedhandelaren on
der leiding van Taikichiro Mori
heeft een belang van 85 procent ge
kocht in Four Oaks Place, een ge
bouwencomplex in Houston
(Texas). De aankoop kost het con
sortium 300 miljoen dollar. Maan
dag nog werd bericht dat het Japan
se- Mitsubishi Estate voor 846 mil
joen dollar een belang van 51 pro
cent heeft gekocht in de Ameri
kaanse Rockefeller Group.
Reorganisatie
De Eerste Nederlandse Cement In
dustrie (ENCI) in Maastricht gaat
reorganiseren. Daardoor komen de
komende drie jaar honderd banen
te vervallen. De reorganisatie houdt
onder meer in dat bepaalde taken,
zoals onderhoud, bewaking en kan-
tinebeheer. worden uitbesteed. Het
aantal ontslagen zal beperkt zijn
aangezien de arbeidsplaatsen gro
tendeels verloren kunnen gaan
door het natuurlijke verloop niet
aan te vullen.
Fusie fondsen
Het Ziekenfonds MZB in Bergen op
Zoom heeft gisteren een fusie-over
eenkomst getekend met de particu
liere ziektekostenverzekeraar VGZ
in Nijmegen. VGZ was al de groot
ste 'zorgverzekeraar' sinds ze in juni
van dit jaar een fusie-overeenkomst
aanging met twee ziekenfondsen in
Noord-Brabant, twee in Limburg
en één in Nijmegen. De combinatie
telt nu 1.433.000 verzekerden, heeft
een omzet van een kleine 3,5 miljard
gulden en telt ruim 1.100 werkne-
Reiskostenforfait
De commissie-Brokx zal volgende
week verdeeld advies uitbrengen
over afschaffing van het reiskosten
forfait. Tijdens haar laatste vergade
ring gisteren is de commissie het
niet eens kunnen worden. FNV en
CNV staan positief tegenover af
schaffing. Werkgevers en de Vak
centrale voor middelbaar en hoger
personeel (MHP) vinden dat het
forfait niet mag worden aangetast.
In het regeerakkoord van PvdA en
CDA is overigens al besloten de
reiskostenaftrek te verminderen
per 1 januari.
Consumentenbond
Het bestuur van de Consumenten
bond heeft de ondernemingsraad
toegezegd dat de salarissen niet
worden bevroren, zolang het func
tie waarderingonderzoek niet is af
gesloten. Het conflict is ontstaan na
tegenstrijdige rapporten over te ho
ge salarissen bij de bond.
van meer levensmiddelen aan de
mijngebieden had beloofd.
De mijnwerkers zien echter geen
verbetering komen in hun situatie
en willen de regering met nieuwe
acties dwingen de gedane beloften
na te komen. Voor het vakbondsge
bouw in de stad Donetsk kwamen
mijnwerkers bijeen om te eisen dat
een uiterlijke datum wordt afge
sproken waarop de toezeggingen
moeten zijn gerealiseerd.
Ook in de Vorgasjor-regio willen
de stakers de regering aan de af
spraken houden. Een regionale
rechtbank in Vorkoeta verklaarde
de staking weliswaar onwettig,
maar liet na stakers die doorgaan
sancties in het vooruitzicht te stel
len.
Ooit kiest u voor mooist
Beosystem 4500/3500
Een beroemd ontwerp herbergt de
nieuwste technieken stel uw systeem
samen uit: radio, cassettedeck, platen
speler en cd-speler.
Wij demonsteren u het graag,
3 jaar garantie.
LOS ANGELES (Rtr) Het laatste
nummer van de Los Angeles Herald
Examiner was gisteren zo erg in
trek dat mensen zestig keer zoveel
als normaal ervoor wilden betalen.
"Sommige wilden tien of vijftien
dollar geven", aldus verkoopmede
werkster Elva Cabrera.
Er stonden ook mensen in de rij
voor het kantoor van de krant om
een exemplaar van de laatste editie
te bemachtigen van wat eens de
grootste avondkrant van de Vere
nigde Staten was. "Daarvoor beta
len ze de normale prijs van 25 cent",
aldus Cabrera.
Laatste nummer
noodlijdende krant
bijzonder in trek
De Los Angeles Herald Examiner
werd in 1903 opgericht door media
magnaat William Randolph Hearst
en groeide uit tot de grootste Ameri
kaanse avondkrant. De krant be
vond zich in grote financiële nood
en kon de concurrentie van de Los
Angeles Times van Times Mirror
Company in een stad met weinig
krantelezers niet aan. De Times
heeft een oplage van 1,1 miljoen ter
wijl de Herald het moest doen met
238.000 exemplaren. In 1964 had de
Herald nog een oplage van 729.000.
In de afgelopen twintig jaar heeft de
krant alleen maar verlies geleden.
De afgelopen tijd is naarstig ge
zocht naar een koper. Er was wel be
langstelling van onder anderen de
Britse mediagigant Robert Maxwell
maar er werd geen bod uitgebracht.
Daarop besloot de eigenaar, Hearst
Corporation dat nog elf andere dag
bladen uitgeeft, de krant 'met grote
spijt' te sluiten.
nister van financiën Major heeft gisteren
een plan ontvouwen dat een economische
en monetaire unie nastreeft. Premier That
cher heeft het plan gisteren in het Lager
huis als 'uitstekend' bestempeld.
mier heeft er echter geen twijfel
over laten bestaan dat ze het Britse
pond liever buiten het EMS zou
houden.
'Door ongewenste
intimiteiten weinig
werkende vrouwen'
UTRECHT (ANP) - Het vóórko
men van ongewenste intimiteiten
op de werkvloer is er de oorzaak van
dat veel vrouwen niet gaan werken.
Dat zei gisteren H. de Maat, topamb
tenaar op het ministerie van sociale
zaken en werkgelegenheid, namens
minister De Koning op een thema
middag over ongewenste intimitei
ten in Hilversum.
De Maat wees erop dat meer vrou
wen gaan werken wanneer duide
lijk is dat werkgevers maatregelen
nemen om ongewenste initmiteiten
te voorkomen. Niet alleen de aan
wezigheid van een goede klachten
regeling is daarbij van belang. Een
gelijkwaardige verhouding tussen
mannen en vrouwen, zowel in aan
tallen werkenden als in de verde
ling van hoge en lage functies, is
eveneens geboden als werkgevers
ongewenste intimiteiten in werksi
tuaties willen voorkomen.
Namens de Algemene Werkge
vers Vereniging, één van de groot
ste werkgeversorganisaties in Ne
derland, pleitte J. van de Veerdonk
er eveneens voor voorkoming van
ongewenste intimiteiten niet alleen
te laten afhangen van klachtenpro
cedures en vertrouwenspersonen.
Volgens hem leidt dat tot het af
schuiven van verantwoordelijkhe
den. Voorkoming van ongewenste
intimiteiten werkt alleen, zo be
toogde hij, als het een onderdeel is
van het totale sociale beleid van een
onderneming. Volgens Van de
Veerdonk moet de werkgever daar
voor zorgen.
De produktie van Jaguars anno 1957 in de fabriek in Coventry.
LONDEN (DPA) - De geschie
denis van Jaguar begint in 1922 in
een garage in Blackpool. Daar
bouwde de destijds 29-jarige Wil
liam Walmsley zijspannen voor
motorfietsen. Walmsley ging sa
menwerken met de 20-jarige Wil
liam Lyons en samen richtten zij
met duizend pond geleend geld
de 'Swallow Sidecar Company'
op. Ze zetten zich ook aan de ont
wikkeling en de bouw van auto's
en in 1927 kwamen ze op de markt
met de 'Austin Swallow', een
tweepersoons auto.
Het verkoopsucces deed de
twee verhuizen naar het indus
triële centrum in Coventry. In
1931 produceerden Walmsley en
Lyons de eerste wagen van de ge
slaagde SS-serie, een auto "die
maar 350 pond kostte maar er uit
zag als een auto van duizend
pond". De onderneming werd in
1935 omgezet in een vennoot
schap onder de naam 'SS Jaguar'.
Aan het einde van de Tweede We
reldoorlog heette de onderne
ming alleen nog Jaguar, om elke
toespeling op Nazi-Duitsland te
voorkomen.
De jaren vijftig waren een le
gendarische periode. De racewa
gens van Jaguar, met onder ande
ren Stirling Moss aan het stuur,
behaalden de ene overwinning na
de andere. Ook tegenwoordig is
Jaguar succesvol in de racerij met
Jan Lammers als een van zijn
coureurs. In 1960 kocht Jaguar de
Britse luxe-autoproducent Daim
ler.
In 1966 fuseerde Jaguar met
British Motor Corporation
(BMC), die auto's onder de merk
namen MG, Austin en Morris pro
duceerde. In hetzelfde jaar bracht
het concern zijn beroemdste mo
del uit, de 'E-type'. Destijds kost
te die wagen 2000 pond. Op het
ogenblik is dat model bij de lief
hebbers zeer gewild.
BMC werd later door financiële
problemen gedwongen samen te
gaan met Leyland, producent van
vrachtwagens en Triumph-perso-
nenwagens. De daaruit ontstane
British Leyland redde het niet en
moest door de Britse overheid
van de ondergang worden gered.
In 1982 haalde de regering Jaguar
uit British Leyland en in 1984
werd Jaguar aan de particuliere
sector verkocht, waarbij de over
heid met een 'gouden aandeel' al
le zeggenschap behield. Eerder
deie week zag de regering af van
het gebruik van dat aandeel,
waardoor Ford zijn bod kon uit
brengen.
GENÈVE (AFP) Veertien ont
wikkelingslanden in Zuid-Ameri-
ka, Afrika en Azië hebben besloten
een organisatie op te richten die als
tegenhanger moet dienen van de G-
7. de groep van zeven meest geïn
dustrialiseerde landen. Zij zullen op
6 en 7 november aanstaande hun
eerste vergadering houden in Genè-
Het idee de nieuwe groep te vor
men is ontstaan uit de noodzaak de
grote lijnen van een economisch sa
menwerkingsplan tussen de armere
landen op te stellen en oplossingen
te bedenken voor het schuldenpro
bleem. De afgevaardigden die in
Genève gaan vergaderen zullen tot
doel hebben een basis te leggen
voor de organisatie, die volgend jaar
voor het eerst in een top bijeen wil
komen, zo werd in Zuidamerikaan-
se kringen in Genève gezegd.
De veertien landen zijn Algerije,
Argentinië, Egypte, Indonesië, In
dia, Jamaica, Malaysia, Mexico, Ni
geria, Peru, Senegal, Venezuela en
Zimbabwe, plus Joegoslavië. Deze
'G-14' is een initiatief van de Peru
aanse president Alan Garcia in 1987.
Brazilië is uitgenodigd ook toe te
treden, maar heeft nog niet gerea
geerd.
De deelnemende landen vinden
dat de G-7 (de Verenigde Staten, Ca
nada, Frankrijk, Westduitsland, Ita
lië, Japan en Groot-Brittannië) het
te veel voor het zeggen hebben. De
armere landen willen door hun
krachten te bundelen de westerse
landen dwingen nVee rekening met
hen te houden.
Aan de eerste vergadering nemen
volgende week de persoonlijke ver
tegenwoordigers van staatshoofden
van de deelnemende landen en de
ambassadeurs bij de Verenigde Na
ties in Genève deel.
Dodelijk lood via
Antwerpse haven
in veevoer beland
STROOBOS (GPD) - De loodver-
giftiging van koeien in het noorden
van het land is waarschijnlijk ver
oorzaakt door een verontreinigde
lading rijstevoerpallets, die in de
haven van Antwerpen is aange
voerd. Vandaar is dit bijprodukt
deels via een im- en exportbedrijf in
Waspik geleverd aan het drogerijbe-
drijf Marknesse in Dronten en ver
volgens terechtgekomen in de Biks-
brokken van veevoerbedrijf Slump
in Oosterbos. Dat heeft onderzoek
van justitie uitgewezen.
Voor zover bekend zijn nu 29
koeien gestorven aan het met lood-
vergiftige veevoeder. Het aantal be
drijven waar loodvergiftiging is ge
constateerd, is echter nog steeds
even groot (18) als begin deze week.
Dat zou betekenen dat de hoeveel
heid vervuilde biks minder groot is
dan aanvankelijk werd gevreesd.
Slump, die niet weet in welke partij
de vervuiling precies zat, heeft voor
alle zekerheid 700 ton teruggehaald
bij 318 boeren. De schade loopt in
de miljoenen.
ZAANDAM (ANP) Het detail
handelsconcern Ahold (Albert
Heijn, Gall Gall) en de branchege
noten de Britse Argyll Group en de
Franse Casino hebben hun plannen
om in eikaars kapitaal deel te ne
men gisteren ten uitvoer gelegd.
Zoals zij begin septeber bekend
maakten wilden de drie groeperin
gen hun samenwerking versterken
en met het oog daarop nieuwe aan
delen uitgeven voor een waarde van
100 miljoen ecu (231 miljoen gul
den). De aandelen zouden gelijke
lijk bij de deelgenoten worden ge
plaatst tegen een prijs op grond van
een aan de beurskoers gerelateerde
formule.
In dat kader heeft Ahold 1,76 mil
joen aandelen uitgegeven, overeen
komende met 7,6 procent van haar
geplaatste aandelenkapitaal. Argyll
en Casino (La Société Établisse-
ments Économiques du Casino-
Guichard Perrachon et Cie, zoals
haar volledige naam luidt) houden
daar ieder de helft van. Tegelijker
tijd is Ahold gisteren in het bezit ge
komen van 15,32 miljoen aandelen
Argyll en 1,58 miljoen aandelen Ca
sino, respectievelijk 1,6 en 4 procent
in Argyll en Casino.
De drie kwamen indertijd over
een voorlopig hun belang in eikaars
kapitaal niet te vergroten en tot
geen enkele uitbreiding van de be
langen over en weer te zullen over
gaan zonder wederzijdse instem
ming.
De drie hebben de European Re
tail Alliance (ERA) in het leven ge
roepen, waarvan de activteiten op
het gebied van omzetbevordering
worden gecoördineerd door de As
sociated Marketing Services. Daar
in nemen behalve ERA ook Dansk
Supermarked, La Rinascente (Ita
lië), ICA (Zweden) en Migros (Zwit
serland) deel.
Het Duitse winkelbedrijf Asko
wilde daar ook aan meedoen, maar
Ahold heeft zich Asko door middel
van maatregelen en in gerechtelijke
procedures van het lijf gehouden.
AMSTERDAM (ANP) - De voltallige ondernemingsraad van het Over
slagbedrijf Amsterdam (OBA) is deze week dagen afgetreden als gevolg
van een conflict met directeur J. Rijsdijk. Geen vein de bij het conflict be
trokken partijen wenst echter commentaar te geven over de aard van het
conflict. Begin dit jaar werd OBA overgenomen door de Rotterdamse ha
venondernemer J. Rijsdijk. Rijsdijk wordt gezien als de enige die in staat is
het bedrijf, waar ongeveer 150 man werk hebben, te redden. Na een aantal
verliesjaren wordt dit jaar een winst verwacht van twee miljoen gulden.
De OBA behoort samen met IGMA en De Rietlanden tot de drie grootste
overslagbedrijven in de Amsterdamse haven. Het verliesgevende bedrijf is
lange tijd in onderhandeling geweest met De Rietlanden over een fusie.
Tool wil kleine ondernemer in Derde Wereld steunen
AMSTERDAM (IPS) - Ontwikke
lingsorganisaties hebben de steun
aan het midden- en kleinbedrijf in
de Derde Wereld schromelijk ver
waarloosd. En zonder kleine zelf
standigen zal het bedrijfsleven in de
ontwikkelingslanden vaak niet veel
meer omvatten dan filialen van
multinationals. Bovendien blijft er
een gapende kloof tussen klein be
drijf en moderne technologie.
Het technisch adviesbureau Tool,
dat zaterdag zijn 15-jarig bestaan
viert, wil daar verandering in bren
gen en de kleine ondernemer eer
herstel verlenen. Overdracht van
technologie naar de Derde Wereld
heeft volgens Tool-directeur Jan
Evers alleen zin als de produktie en
de inkomsten erdoor stijgen. Maar
de armoedebestrijding richt zich
vaak juist op de traditionele sector,
waar allerhande niet-commercieel
gerichte activiteiten worden ge
steund.
Aan de andere kant hebben veel
ontwikkelingslanden een moderne
industriële sector, opgezet met
steun van of als filiaal van grote be
drijven. Tussen de moderne en de
traditionele sector gaapt een gat.
"Het natuurlijke proces van econo
mische groei vanuit een gezond
kleinbedrijf ontbreekt", aldus Tool.
Uit een eerder dit jaar gehouden
onderzoek bleek dat uit de Neder
landse hulppot slechts 75 miljoen
gulden per jaar bij kleine bedrijven
terechtkomt. De Financierings
maatschappij Ontwikkelingslan
den (FMO) neemt daarvan met 70
miljoen het leeuwendeel voor haar
rekening.
Pas ontdekt
Momenteel werkt Tool, voluit
Stichting Technische Ontwikkeling
Ontwikkelingslanden, mee aan een
advies over dit onderwerp voor het
ministerie. De aandacht verschuift.
"Let maar eens op: het midden- en
kleinbedrijf wordt het ontwikke
lingsthema van de jaren negentig",
meent Evers.
Tool zelf heeft de kleine onderne
mer ook nog maar pas ontdekt. "In
het verleden heeft de nadruk toch
teveel gelegen op het aandragen
van nieuwe apparaten en technie
ken. We hadden te weinig oog voor
het produktieve gebruik van aange
paste technologie", geeft Evers toe.
Maar de centrale filosofie van de
stichting blijft recht overeind: c\e in
het Westen ontwikkelde methoden
en technieken kunnen niet klakke
loos worden overgeplaatst naar de
Derde Wereld. Ze sluiten niet aan
bij de cultuur van de ontvangende
landen en zijn vaak een bedreiging
voor het milieu.
Sinds de oprichting sleutelt Tool,
inmiddels een organisatie met 16
betaalde krachten en een achterban
van 400 vrijwilligers, aan windmo
lens, biogasinstallaties, oliepersen,
handpompen en ander werktuigen
waar organisaties en bedrijven in de
Derde Wereld behoefte aan hebben.
Jaarlijks worden bijna 700 vragen
om schriftelijke informatie afge
handeld. Daarnaast verstuurt Tool
per jaar ongeveer 10.000 boeken
naar klanten in de Derde Wereld. De
kwaliteit van de handboeken en
schriftelijke informatie is in de loop
der jaren enorm toegenomen, vindt
Evers.
Ook gaan steeds meer medewer
kers en vrijwilligers van Tool op
pad, om ter plekke advies te geven.
Zo kwamen twee gieters van het be
drijf Stork poolshoogte nemen in
een gieterij in India, waar de kwali
teit van het gietwerk te wensen
overliet. De twee gaven een aantal
technische adviezen ter verbete
ring.
Verlamd
Tool wil morgen de systematische
onderwaardering van cultuur en
milieu bij overdracht van technolo
gie aan de orde stellen. Daarbij richt
de stichting niet een beschuldigen
de vinger op het ministerie en ande
re organisaties. Ook in de eigen
praktijk stuit Tool bij herhaling op
deze problemen.
De gieterij in India bijvoorbeeld
slaagde er niet in de verbeteringen
door te voeren. Het bleek dat het
management van het bedrijf niet
deugde. Er was een soort kasten
stelsel binnen de onderneming ont
staan, die de communicatie volledig
verlamde. Een organisatie-advies
en een nieuwe manager boden uit
komst.
Een ander voorbeeld is de steun
aan kleine vissers op Lombok in
Indonesië. Met hun kleine kano's
konden ze alleen vlak onder de kust
vissen, terwijl de vis juist wat ver
der op zee zwom. Tool hielp bij de
ontwikkeling van grotere boten, die
echter niet het beoogde resultaat
opleverden. De vissers waren na
melijk niet gewend met zijn vijven
een schip te bemannen. Daarin
school het grote probleem, niet in
de nieuwe boten.
Meer en meer krijgt Tool vragen
over milieuproblemen. Zo zijn er
kleine bedrijven die willen weten
wat ze met afgewerkte olie kunnen
doen. In Nederland wordt dat inge
zameld en gaat het terug naar de raf
finaderij. In de Derde Wereld ligt
die oplossing meestal niet binnen
bereik.
Andere vragen betreffen bijvoor
beeld het hergebruik van papier of
plastic of het verbeteren van de wa
terkwaliteit. "Soms kunnen we een
antwoord geven, soms ook niet.
Maar voorop staat altijd dat de tech
nologie beheersbaar moet zijn voor
de organisaties en bedrijven die
hem toepassen", aldus Evers.
NEW YORK (AFP/Rtr/KRF) -
Het bestuur van de effectenbeurs
in New York (NYSE) heeft de
computergestuurde aandelen
handel op Wall Street aan strakke
banden gelegd. De afgelopen we
ken is van verschillende zijden
forse kritiek geuit op de invloed
van de computerhandel op de
koersvorming op de beurs, vooral
naar aanleiding van vrijdag 13 ok
tober toen de Dow Jones-index
van dertig industriële fondsen
met meer dan 190 punten kelder
de. Maar ook de weken daarna
vertoonde het beursgemiddelde
een grillig verloop, mede onder
invloed van de computerpro
gramma's.
Het NYSE-bestuur heeft be
paald dat in geval de Dow Jones
eenmaal dertig punten onder het
slotniveau van de dag ervoor be
landt de computergestuurde han
del gedurende een kwartier
wordt stilgelegd. Zakt de Dow
met 75 punten dan geldt een pau
ze van een half uur. Dat wordt een
uur zodra de Standard and Poor's
index van 500 Amerikaanse aan
delen (S&P 500) op de Chicago
Mercantile Exchange met twaalf
punten daalt, gelijk aan een da
ling van de Dow Jones-index met
negentig punten. De Amerikaan
se beurscommissie (SEC) moet
de maatregelen nog goedkeuren.
Verder heeft het beursbestuur
haar leden gevraagd computer
handel voor eigen rekening te be
perken en er ook bij hun klanten
op aan te dringen af te zien van
deze vorm van handel, tenzq 'er
een stabiliserend effect van uit
gaat'.
Met computergestuurde han
del wordt vooral index-arbitrage
bedoeld. Dat is een vorm van han
del waarbij computerprogram
ma's niveauverschillen opsporen
tussen de index van de S&P 500
en de onderliggende aandelen en
daarvan profiteren door aandelen
of termijncontracten te kopen of
verkopen. De verschillen zijn ge
ring en kortstondig. Volgens op
gaven van de NYSE maakte de
computerhandel in september
13,8 procent uit van de dagelijkse
aandelenhandel op Wall Street.
In reactie op de maatregelen
heeft het Amerikaanse effecten
kantoor Goldman Sachs and Co.
aangekondigd de computerpro
gramma's stil te zetten zodra zich
een daling of een stijging van de
Dow voordoet die groter is dan
dertig punten. Het is de vraag of
dit allemaal helpt. Sommige pro
fessionele beleggers geloven niet
in beloften van de effectenhuizen
omdat dergelijke toezeggingen
ook na de beurscrisis in oktober
1987 zijn gedaan maar niet zijn na
gekomen.
DEN HAAG (ANP) - De tweede
kamerfractie van de PvdA is zeer
verontrust over een advies van Kon-
sumenten Kontakt (KK) om in de
winter niet vaker dan één keer per
week bladgroente uit kas te nutti
gen. De groente bevat namelijk te
veel nitraat. Het PvdA-kamerlid De
Pree heeft de staatssecretaris van
welzijn, volksgezondheid en cul
tuur gisteren schriftelijk gevraagd
maatregelen te treffen.
KK schreef eerder deze week dat
het nitraatgehalte van bladgroente
die in de kas wordt geteeld zo hoog
is dat het beter is de groente 's win
ters niet vaker dan één keer per
week te eten. Onderzoek van de
Keuringsdiensten van Waren zou te
hoge nitraatwaarden hebben aange
toond, aldus KK.
De gewraakte groenten zijn kas-
geteelde sla, spinazie, kervel, raap-'
stelen, postelein, peterselie, radijs,
selderij en veldsla. Nitraat is op
zichzelf onschadelijk. In de mond
holte wordt echter een deel ervan
omgezet in het schadelijke nitriet.
KK zegt reden te hebben om aan te
nemen dat nitriet giftiger is dan tot
nu toe werd aangenomen. Dit blijkt
namelijk uit onlangs uitgevoerd
toxicologisch onderzoek, zo meldde
deze consumentenorganisatie.
