Docenten helpen Barlaeus om zeep Veel volkstuinders gaan verkeerd om met mest Snoerloze keukenapparaten 'op de rail' Fiets met aanhanger voor zwaar transport Sam Nujoma man van tegenstellingen Infolijn KEMA Plastic zakjes thuis 'sealen' Rijk fietst niet Rector zondebok voor wrok jegens gemeente VRIJDAG 3 NOVEMBER 1 mmwrnwrnm In Nederland worden alle bij de Kema aangemelde elektri sche apparaten onderworpen aan een zeer strenge test die door de Kema wordt uitge voerd. De Kema is een onafhan kelijk instituut: de N.V. tot keu ring van elektrotechnische ma terialen. Daar bemoeit men zich niet al leen met schakelaars, stopcon tacten en ander schakelmateri aal, maar ook en vooral met zo wel industriële als huishoudelij ke toestellen die via het elektri citeitsnet worden gevoed. Van elektrische dekens tot afwasau- tomaten, van boormachines tot haardrogers. Voor de een is 'stroom uit het stopcontact' net zo simpel als water uit de kraan. Maar de an der heeft een heilige angst voor alles wat op elektriciteit werkt. Tot dusver was de Kema een voor de particulier nauwelijks bereikbare instantie. Daar is nu gelukkig verandering in ge bracht. De Kema is via een info lijn voor iedereen 'belbaar'. Wie vragen heeft over de veiligheid van elektrische apparaten, krijgt deskundig antwoord. Vragen? Bel dan de Kema-in- folijn: 06-82 12 227. Niet hele maal gratis, maar wel tegen ge reduceerd beltarief: de helft van de gesprekskosten betaalt de Kema. Een groot aantal volkstuinders grijpt te vaak naar meststoffen om een goed resultaat in de groentetuin te krijgen. Die mening is de Arnhemmer Gerard van 't Klooster (32) toegedaan. De overbemesting, schadelijk voor het milieu, komt volgens hem voort uit onkunde bij de amateurtuinder. door Anne-Marie Risse "Voor een amateur is het moeilijk om kennis te vergaren op het gebied van telen en ziektebestrijding. Er zijn wel boeken te raadplegen, maar dat is veelal taaie kost", stelt Van 't Klooster, die werkzaam is als ver edelaar van gazongrassen en in zijn vrije tijd zijn tuinadviesbureau Votu runt, dat zich specialiseert in het geven van bemestingsadviezen en de verkoop van bijzondere en exotische groentezaden. Met die bemestingsadviezen is hij nu vier jaar bezig en in die tijd heeft hij gemerkt dat de volkstuinder be wuster te werk gaat dan vroeger. meest milieuvriendelijke wijze van telen. Veel mensen weten de weg ses, "want de mensen willen weten het is levensgevaarlijk voor een wat ze moeten doen als iets niet volkstuin om met chemische mid- groeit of een bepaalde ziekte heeft". Als Van 't Klooster een verzoek voor analyse binnen krijgt stuurt hij delen te werken. Je weet het effect op het milieu niet. Nu kan het be strijdingsmiddel nog zijn goed ge- r het la- het kwaad geschied. Door de be- kennis, die met mesting van de grond te verbeteren processen nagaat krijg je betere groeiomstandighe- den van het gewas". Na driejaar Kleine Aarde vertrok Van 't Klooster naar kwekerij Xo- tus, die voornamelijk exotische ge- teelt. Daar deed de tuinadvi- ervaring op met de kweek is ingestuurd gaat alles boratorium vé scheikundige hoeveel fosfaten, cali en stikstof de grond zitten. Binnen twee weken heeft de volkstuinder de uitslag bin nen en weet hij hoe hij moet hande len op zand- of kleigrond. "Er zijn ook professionele labora toria die grond onderzoeken, maar die doen er veel langer over", vindt Van 't Klooster die voor een advies 45 gulden rekent. Wil de amateur tuinder ook nog een zuurgraadana- Een apparaat om de plastic zakken weer luchtdicht af te sluiten is er nu ook voor huisgebruik. Het is een vinding van Pritt, de lijmfabrikant. Er komt echter helemaal geen lijm aan te pas. De 'Pritt Sealer' dicht een plastic zakje met een strookje af. Aan de einden daarvan zit een stukje papier waarop je bijvoor beeld een eind-gebruiksdatum kunt noteren. Behalve verpakkingen uit de win kel kun je er ook lunchpakketjes voor weekend of school hygiënisch mee sluiten. De dichting heeft een groot voordeel ten opzichte van de methode die in winkels wordt ge hanteerd: je kunt het zakje weer openmaken en het sluitstrookje op- Steeds meer volkstuinders telen naast de boerenkool ook exotische groen- nieuw gebruiken. Daarbij wordt de i kruiden in hun moestuin. Populair zijn v.l.n.r. kouseband, Madam verpakking niet vernield, zodat die Jeanette, Paksoi, Sopropo, Kaisoi en tajerblad. exotische groenten en kruiden die doen. "Nederlanders hebben veel 5 klimaat kunnen groeien. belangstelling voor aparte groente en kruiden, in tegenstelling tot de buitenlanders, die de zaden van hun gpd) talloze malen herbruikt kan den. En dat heeft tot gevolg dat je groeit. "Veel volkstuinders willen veel minder milieuvervuilend pias- Als een van de weinige Xotus- steunpunten in het land timmert hij familie betrekken, omdat lyse plus bekalkingsadvies dan aan de weg met bijzondere zaden eindresultaat lekkerder vinden" die het in de tuin, een plantenkasje Het is niet leuk om rijk te zijn, want rijk zijn en fietsen gaat niet samen. Wie veel geld verdient voelt zich blijbaar gedwongen per auto te reizen. Dit blijkt uit recente cijfers over inkomens en bezit van vervoermiddelen. Met het stijgen van het inkomen daalt het fietsbezit evenredig. In bijna de helft van de huis houdens met een netto-jaarin komen tot 17.000 gulden is mini maal een fiets aanwezig. Bij een inkomen tot 24.000 gulden heeft 30,5 procent van de huishou dens een fiets en tot 38.000 gul den nog maar 18,8 procent. In slechts 6,9 procent van de huis houdens waar netto per jaar meer binnenkomt dan 38.000 gulden is een fiets te vinden. Verder dan dit schamele resul taat zin de onderzoekers maar niet gegaan. komt er nog 6,50 gulden bij. Naast de beoordeling van de of grond wordt door Votu met een computerprogramma berekend hoeveel een bepaalde groentesoort nodig heeft. "Kool bijvoorbeeld heeft meer mest nodig dan bonen", licht Gerard toe. Ecologisch De adviezen die Van 't Klooster ver strekt hebben een ecologische ach tergrond. Na zijn studie aan de Ho gere Tuinbouwschool wilde hij praktijkervaring opdoen. Zijn inte ressegebied is de ecologische tuin bouw. Hij kwam bij de Kleine Aar- Het aantal volkstuinders dat de een bak in de huiskamer goed exotische groentezaden aanschaft iets geks erbij in hun tuin", is de er varing van Gerard. "Ik heb sinds kort ook weer een volkstuin en ga het opnieuw proberen. Je krijgt met die groenten en kruiden bovendien wat anders in de keuken en in de tuin is het een lust voor het oog. tic in de vuilnisbak hoeft te gooien. De Pritt Sealer, sinds kort ver krijgbaar in huishoudwinkels, wa renhuizen en supermarkten, kost 17,95. Navulsets die voor zo'n 400 sluitingen goed zijn, 4,95. Aan veiligheid is veel aandacht besteed Onder de toepasselijke 2000' brengt Philips reeks snoerloze keukenapparaten. Vier in totaal: een mixer met gar den, een staafmixer (misschien be de in Boxtel terecht, een stichting kender onder de naam 'blender'), die voorlichting geeft op het gebied van ecologisch tuinieren. "Ik runde daar met anderen een ecologische tuin met groenten. Er werd niet gespoten en dat is de blikopener m 'Rail je ze net als een trein aan elkaar kop- nieuwe pelen en aan de wand bevestigen. Dan is er maar één snoertje nodig om de ingebouwde accu's via een stopcontact op te laden zodat ze stuk voor stuk permanent gebruiks- elektrisch klaar zijn. Opvallend is de slanke, handzame vormgeving van de ma chines. Hun motoren doen in kracht niet onder voor vergelijkbare appa- wilt aanschaffen, dan kun raten die met dat (vooral in de keu- ken) zo onhandige snoer. De ontwerpers hebben letterlijk aan alles gedacht. De mixer bijvoor beeld is voorzien van afneembare plastic kapjes die wand en bodem teflonpannen tegen krassen be- Een excuus om niet de fiets te ne men is het moeten vervoeren van grote en zware stukken. Surfplan ken, kratten, potten verf, stukken door Theo van der Kaaij hout of een forse tent laten zich nu eenmaal lastig onder de snelbinders vangen. Toch kan dat best per fiets door gebruik te maken van de fiets- Het aanschaffen van een fietskar is niet eenvoudig, want er is een enor me keuze op dat gebied. Ze zijn er in diverse afmetingen, van lichte en zware constructie, met grote en kleine wielen en er bestaat er zelfs een met één wiel. Ook zijn er op klapbare fietskarren, van belang voor wie weinig bergruimte in huis heeft. Om wegwijs te worden in fietskarrenland is het handig om ge bruik te maken van een service van de ANWB, die een inlichtingenblad 'Kopen van een fietskar' heeft sa mengesteld.,, Hierin staat precies waar de fietser bij aanschaf op moet letten. De wettelijke eisen, techni sche gegevens en prijzen van in Ne derland verkrijgbare fietskarren worden alle op een rijtje gezet. De informatie is bij de ANWB telefo nisch aan te vragen: 070-141420. Heel recent op de markt is een on langs door DBC (Dutch Bicycle Corporation) geïntroduceerde fiets kar die luistert naar de naam WEDEO. Het ding is geschikt voor allerlei soorten transport en dat kan niet van alle karren gezegd worden. Er zit een forse kuip in die 75 kilo bagage kan torsen. Zonder fiets valt de kar gemakkelijk als bolderwa gen te gebruiken en er kan een surf plank op. Bovendien is er een zitje op te bevestigen, zodat de sportvis ser met deze fietskar niet in het nat te gras hoeft plaats te nemen. De WEDEO-fietskar is in de meeste fietsenwinkels verkrijgbaar. De adviesprijs bedraagt 425 gulden zonder uitbreidingsset. schermen. Drie instelbare snelhe den maken alle mixklussen moge lijk. Ook aan de veiligheid is veel aan dacht besteed. Het mes wordt auto matisch geblokkeerd zodra de handschakelaar wordt los gelaten. Met stokbrood, diepvriesvlees, las tig snijdbare kaas heeft het elektri sche mes geen enkele moeite. Een blik kun je open maken met een blikopener uit grootmoeders tijd of met een handbediend appa raat dat op een vaste plaats boven het aanrecht gemonteerd is. De aan tafel een handig kwartet. Snoer- snoerloze opener uit de reeks 'Rail loze apparaten hebben uiteraard 2000' is echter op elke gewenste een beperking: de accu's zijn in het plek bruikbaar. Een magneetje algemeen na 30 minuten aan het houdt het deksel vast zodat het niet eind van hun krachten. Maar de op- in de soep valt. Het viertal is in een laad-units brengen de krachtbron moderne, 'snelle' keuken en ook dan weer in 16 uur op volle energie. BUITENLAND BINNENLAND ECONOMIE AMSTERDAM Op het Barlaeus Gymnasium zijn docenten en administratief perso neel gewend elkaar met de voornaam aan te spreken. Maar dat is de rector, mevrouw Charlotte de Vries-Lentsch, niet toegestaan. Zij dient meneer en mevrouw te zeggen tegen haar collega's. Het typeert de volledig verziekte sfeer op de Amsterdamse school, waar roddels, achterklap en indoctrinatie de boventoon voeren. Het eens ZO beroemde gym- zet van de docenten haalde het niet. nasium lijkt regelrecht op Tot twee keer toe stelde de rechter de gemeente in het gelijk. Op de advertentie reageerden 23 kandidaten, van wie er zes voor een gesprek werden uitgenodigd. De benoemingsadviescommissie, weg naar de ondergang. Er is nog nauwelijks tijd om les te geven. De docenten steken al hun energie in het beden- Won van micceliike afreken eigen or6aan van de school, beoor- ken van misselijke streken deelde alle kandidaten als onbe- om de nieuwe rector pootje te lichten. Tot nu toe zonder succes. Want De Vries- Lentsch is geen type dat zich weg laat pesten. Ten einde raad heeft de gemeente Am sterdam de hulp ingeroepen van een bemiddelaar. Die staat voor de bijna onmoge lijke klus de partijen weer op één lijn te krijgen. door Jos Heymans elk besluit van haar zou immers worden weggestemd, en schrapte het protocol. Tijdens vergaderingen was het de gewoonte dat een van de conrectoren de notulen bijhield. Uit pure pesterij besloten de docenten dat de rector dat voortaan maar zelf moest doen, maar daar voelde De Vries-Lentsch niets voor. Zij vroeg de administratie te notuleren, maar die weigerde dat op aanraden van de docenten. Mafia Insiders, die uit angst voor wraak acties niet bij naam genoemd willen worden, zeggen dat de school wordt geleid door een mafia-achtige kern van vijf, zes docenten. "Het zijn de classici en neerlandici, die uit lijfs behoud geen veranderingen willen. Er wordt bijvoorbeeld geen econo mie gegeven. Ze zijn bang dat een nieuwe rector dat vak zal invoeren ten koste van hun lesuren. Daarom wilden ze alleen een rector van bin nenuit. Ze stellen zich elitair op en hebben de school volledig in hun greep". Maar ook de nieuwe rector valt veel te verwijten. Zij wist dat zij niet welkom was en probeerde haar ge zag te forceren. Lang voor haar in diensttreding was er een voorstel ling in Paradiso, waar leerlingen i het Barlaeus een lesbisch paar- kwaam in de hoop dat de wethou der alsnog een advertentie zou plaatsen waarin ook mannelijke kandidaten werden opgeroepen. Maar daar trapte de wethouder niet in. Zij riep de kandidaten opnieuw op, die nu door de gemeente-ambte naren werden beoordeeld. Het leid de uiteindelijk tot de benoeming van Charlotte de Vries-Lentsch. Ziedend Het opgefokte docentenkorps was ziedend en bedacht allerlei streken om het leven van dé nieuwe rector zo zuur mogelijk te maken. De wrok van de docenten jegens de gemeen te werd afgereageerd op de nieuw benoemde. Op de deur van de ka mer van de rector hing dagenlang een gedicht van Van Randwijck: 'Een volk dat voor een tiran zwicht'. Niemand verwijderde het papier en het was dan ook het eerste stille ver zet, waarmee De Vries-Lentsch bij haar indiensttreding op 1 maart werd geconfronteerd. De docenten weigerden kennis te uitbeeldden. Het was voor elke maken met de nieuwe rector. Ook «a»">emer volstrekt du.delyk dat hier de meuwe rector en de wethou der werden uitgebeeld. De Vries- Lentsch stapte woedend naar de Swapo-leider vrijwel zeker president Namibia Het Barlaeus gymnasium is altijd al een buitenbeentje geweest in de we reld van het onderwijs. In de woeli ge jaren zestig stond de school be kend als een rood bolwerk, waar ei gen regels golden. Het bevoegd ge zag (de gemeente) werd niet erkend. Er gold een soort zelfbestuur onder het motto: de macht is aan ons (de werd zij niet uitgenodigd voor het docenten). In tien jaar tijd versleet schoolfeest. Administratief perso- de school vijf rectoren. Bemidde- neel werd opgefokt en leerlingen tSEÏÏr,*SS?de dnïnHnnfrinnorrf TiiHonc Ho lncenn SChOOl en Wilden de aCteUrS Uit de klas halen. Ze werd door de docen ten uit het schoolgebouw verwij derd. laars liepen af en aan om ruzies te sussen. Zelfs de directeur van de GG GD is een jaar lang toege voegd geweest aan de directie. De jongste problemen dateren van vorig jaar, toen de gemeente op zoek ging naar een nieuwe rector. In het kader van het minderhedenbe leid besloot de verantwoordelijke wethouder, Ada Wildenkamp, dat alleen vrouwen mochten sollicite ren. En dat betekende oorlog, want onderling hadden de docenten al lang afgesproken dat conrector De Ruijter (een man) de nieuwe baas geïndoctrineerd. Tijdens de lessen wordt er veel gepraat over de nieu we rector en dat leidde tot klachten van ouders. De medezeggenschaps raad wilde toen een brief sturen aan de ouders, waarin dat werd ont- fant door de porceleinkast gegaan", kend. Eerst ging de rector akkoord weten insiders. "Ze heeft haar gezag maar twee dagen later weigerde ze, willen afdwingen, maar dat is ver want, zo zei ze, er wordt wel degelijk keerd uitgepakt. Ze heeft veel te gekletst. Op het Barlaeus gold een proto col, dat inhoudt dat directiebeslui ten bij meerderheid worden geno men. De directie bestaat uit de rec tor de twee conrectoren. De niet anders kan". hoog van de toren geblazen vendien fouten gemaakt. De twee partijen zijn daardoor nog verder van elkaar komen te staan. Ze pra ten alleen met elkaar als dat echt moest worden. Maar het heftige ver- Vries-Lentsch zag de bui al hangen, De docenten zijn ervan overtuigd Ada Wildekamp: per se een vrouw. dat de nieuwe rector volstrekt onge schikt is. Aan het einde van het schooljaar hebben ze een brief aan B en W gestuurd met het verzoek om een functiebeoordeling van de rector. Dezelfde insiders noemen dat grote onzin. "Ze was op dat mo ment nauwelijks drie maanden in dienst. Dan kun je niet vaststellen dat iemand ongeschikt is. Ze heeft gewoon geen enkele kans gehad". Het college voerde gesprekken met alle betrokkenen en besloot een be middelaar aan te stellen. Ook die legde de eis van de medezeggen schapsraad om een functieonder- zoek naast zich neer en werd meteen beticht van partijdigheid. De bemiddelaar zou te vaak met de rector hebben gesproken en haar bovendien van adviezen hebben voorzien. De docenten vrezen dat ze van de bemiddelaar weinig te ver wachten hebben en hebben inmid- dèls geweigerd mee te werken aan een oplossing. De harde kern van de docenten is ervan overtuigd de strijd uiteinde lijk te winnen. Ze beroepen zich op de goede resultaten die de school boekt, maar anderen beweren dat dat niet aan de leraren te danken is. "Ze hebben gewoon hele goede leerlingen, die van huis uit een be hoorlijke bagage hebben meegekre gen. Het zou de school ten goede ko men als er een paar van die docen ten, van die 'die-hards', verdwe- Ondertussen gaan de pesterijen gewoon door. Er worden opmerkin gen gemaakt over het uiterlijk van de rector. Haar stem, die inderdaad iets wegheeft van die van Adele Bloemendaal, wordt door leraren in de gangen van de school nage bootst. Het administratief perso neel is kwaad, omdat de rector de dagelijkse post wil inzien. De vier leden van de administratie hebben zich nu tegelijkertijd ziek gemeld. "Dat is ze ingefluisterd door de do centen, die lekker op de achter grond blijven terwijl de mensen van de administratie kans lopen offi cieel te worden berispt". Of de bemiddelingspoging slaagt, hangt af van de bereidheid van alle partijen om de bemiddelaar te ac cepteren, naar elkaar te luisteren en eventueel van standpunt te wijzi gen. Lukt dat niet, dan zal de ge meente ongetwijfeld een interim- manager benoemen en zullen er zo nodig ontslagen vallen. "Want zo kan het niet langer", zeggen de insi ders. "Voor de harde kern geldt maar een ding: de rector moet weg. Ze zijn zelfs bereid de school daar voor naar de knoppen te helpen". JOHANNESBURG - De eerste president van het onafhankelijke Namibia na de verkiezingen voor een grondwetgevende vergadering van 7 tot 11 november, wordt waar schijnlijk Swapo-leider Sam Nujo ma. Dat is een vooruitzicht dat ve len, blank en zwart, met zorg ver vult. Want niets in Nujoma's loop baan wijst op de aanwezigheid van de kwaliteiten die de staatsman van de weinig briljante partijman on derscheidt. De erkenning van dit feit heeft ge leid tot opzichtige pogingen hem te verkopen als de Nelson Mandela van Namibia. Die pogingen werden al gauw gestaakt omdat ook de Swapo-top inzag dat haar Sam be halve zijn verzet tegen het bewind in Pretoria niets gemeen heeft met de legendarische ANC-leider. Shafishuna Samuel Nujoma werd op 12 mei 1929 in Ovambo-land, noord-Namibia, geboren. Zijn ou ders waren kleine boeren. Na de la gere school ging hij naar Windhoek en werd klerk bij de Zuidafrikaanse spoorwegen. In de avonduren pro beerde hij een vervolgopleiding af te maken, maar na twee jaar gaf hij daar de brui aan. Zijn verblijf in Windhoek opende hem de ogen voor de erbarmelijke omstandigheden waaronder de rondtrekkende zwarte arbeiders moesten leven. Deze ervaring leid de in 1958 tot de oprichting van een van de voorlopers van de Swapo, de Ovamboland Volksorganisatie. Dit kostte hem zijn baan en sindsdien is Nujoma verzetsleider van beroep. Hij speelde een hoofdrol in het verzet tegen de verdrijving van zwarten uit een woonoord bij Wind hoek, waarbij de politie op 10 de cember 1959 13 betogers dood schoot. Nujoma vluchtte naar New York, waar hij op 19 april de Swapo oprichtte. In 1966 keerde hij terug naar Namibia, maar werd onmid dellijk weer uitgewezen. In de bijna dertig jaar dat Nujoma zich nu manifesteert op de interna tionale podia, heeft hij vooral de in druk gewekt dat Multatuli's type ring 'vat vol tegenstrijdigheden' hem op het lijf is geschreven. Het oordeel van vrijwel iedereen die ooit langer dan een half uur met de Swapo-leider heeft gesproken, is onbarmhartig. Nujoma wordt afge schilderd als een intellectuele dwerg, een gevangene van zijn ei gen uit marxistische clichés be staande retoriek, niet in staat een sa menhangend betoog te houden over welk onderwerp dan ook. Als redenaar slaat hij weliswaar geen slecht figuur, maar zijn talent is dat van de standwerker. Niet dat van woordkunstenaar die subtiel zijn gehoor bespeeld. Nujoma's neiging tot onbekookte uitspraken en onbezonnen initiatie ven bezorgt zijn Swapo-collega's geregeld nachtmerries. De eerste zorg van de partij, zo besloot de lei ding, was het afschudden van het imago van woeste revolutionaire onruststokers die de partij in Nami bia, terecht of ten onrechte, had ge kregen. Met instemming van Nujo ma werd een strategie uitgestippeld waarin verzoening de boventoon zou A Maar al op de eerste persconferentie na dit beraad viel Nujoma uit zijn rol. Gevraagd naar zijn reacties op berichten dat Swapo in kampen in Zambia en Angola een ware terreur uitoefende onder ex-aanhangers, snauwde hij de vragensteller toe dat de gevangenen (1400 mannen, vrou wen en kinderen) allemaal spion nen van Zuid-Afrika waren en dat hy "een revolutionair en geen de mocraat" was. Bij een andere gelegenheid ver klaarde hij dat de blanken na de on afhankelijkheid van Namibia wat hem betreft allemaal konden op krassen. Alleen de bankmanagers mochten blijven: om de kluizen te openen en hem hun buitenlandse deviezen te overhandigen. Dit laat zich moeilijk rijmen met de partij lijn, waarin blanken worden opge roepen toch vooral te blijven en hun talenten in dienst te stellen van de opbouw van een nieuw Namibia. Maar de blunder die zijn collega's in Windhoek tot ware wanhoop dreef, was de invasie van zijn guer rillastrijders op 1 april, toen het vre desakkoord over Namibia officieel in werking trad. De inval was in alle opzichten een debacle: militair om dat de Swapo-strijders geen partij waren voor de meedogenloze Koe voet-brigade, en politiek omdat het Zuid-Afrika de kans bood Swapo te brandmerken als agressor. Deze Nujoma is, kortom, geen im posante man. Maar er is, zeggen mensen die hem langer kennen, nog een andere Nujoma. Die andere Nu joma wordt omschreven als een man met grote mensenkennis en een fijne neus voor kwaliteiten in anderen die zijn eigen tekortkomin gen compenseren. Maar hij heeft zijn onmisbaarheid vooral bewezen als de man die Swapo 29 jaar lang bijeen heeft weten te houden, on danks allerlei politieke en persoon lijke broedertwisten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 11