Kr enz: geen
sprake van
Kamer ziet situatie
Suriname somber in
Baker buigt niet voor Israël
Aoun wil zitting van
parlement saboteren
Terwijl Suriname verliest, wint Bouterse
PanAm: VS wisten van
aanslag bij Lockerbie
Lima onder militair gezag
Presidentschap
Joegoslavië laat
proces Vlasi gaan
MIELE KEUKENS,
VOLMAAKT
IN DESIGN EN
KWALITEIT
DONDERDAG 2 NOVEMBER 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
DDR-leider juicht betogingen toe
MOSKOU (AP/DPA) - DDR-leider Egon krenz heeft giste
ren na zijn besprekingen met Sovjet-president Gorbatsjov
in Moskou verklaard dat van hereniging van beide Duits-
landen geen sprake kan 2ijn. "Deze kwestie staat niet op de
agenda en ik zie ook geen dag dat die er op zal komen te
staan. Er valt niets te herenigen en niets te verenigen".
Krenz sluit ook het neerhalen van
de Berlijnse Muur uit. Volgens de
SED-partijleider vormt het bestaan
van twee Duitslanden een integraal
onderdeel van de stabiliteit van Eu
ropa. "De Muur is geen grens tussen
twee staten,
le betogingen in zijn land noemde
hij "een heel goed teken" van de
steun van de bevolking voor hervor
mingen.
In enkele Oostduitse steden zijn
burgers gisteravond weer massaal
vormt een grens de straat opgegaan. In Neubranden-
tussen twee sociale stelsels, tussen
twee militaire blokken. Het gaat om
een grens in de onmiddellijke nabij
heid van een grote concentratie wa
pens", aldus Krenz.
De eerste secretaris van de SED
in het district Neubrandenburg, Jo- der Oder
hannes Chemnitzer, liet gisteren gen.
burg trokken zo'n 20.000
afloop van een vredesgebedsdienst
demonstratief door het centrum. t LONDEN Britse militairen dragen op de militaire vliegbasis Northolt bij Londen de kisten van de 34-jarige
Daarvoor hadden zij gediscussieerd britse korporaal Maheshkumar Islania en zijn zes maanden oude dochtertje Nivruti uit het vliegtuig. De twee
cm „.«a. werden vorige week door IRA-terroristen doodgeschoten bij de Britse basis Wildenrath
ren werden ze uit de Bondsrepubliek overgevlogen naar Groot-Brittannië.
met SED-functionarissen en burge
meester Hahn. Ook in Frankfurt an
Freital waren betogin-
i West-Duitsland. Giste-
heel andere mening
Berlijnse Muur horen. De Muur is
volgens hem niet langer onwrik
baar. Door de openstelling van de
grenzen in andere Oosteuropese
landen is de betekenis van de Muur
op zijn minst beperkt en illusoir ge
worden, aldus Chemnitzer tegen
journalisten in het Westduitse Kiel.
Het overleg met Gorbatsjov
liep volgens Krenz "i
echte vrienden", waarin is gespro
ken over de hervormingen in de
Sovjetunie en de mogelijke toepas
sing daarvan in de DDR. Krenz zei
dat zijn regering het socialisme ver
der wil versterken en hervormingen
doorvoeren voor alle aspecten van
de maatschappij. De recente massa-
Het Oostduitse Politburolid
Günther Schabowski heeft in een
interview met een Westduits blad
gezegd dat de strak geleide planeco
nomie de DDR voor grote proble
men stelt en dat vergaande hervor- TEL AVIV Israël buigt zich mor- Het oorspronkelijke plan
mingen nodig zijn. Schabowski gen over de tegemoetkomingen die zonder meer aanvaardbaar voc
stelt dat het-systeem van uitgebrei- de Amerikaanse minister
de subsidies op goederen en dien- tenlandse zaken Baker heeft ge-
stën hoognodig afgeschaft moet daan in een nieuwe
sfeer van worden. "We subsidiëren zelfs bloe- vijf-puntenplan
zijn wijzigingen geen echte veranderin-
Egyptisch vredesplan. Ook de
Egyptische regering bestudeert de
nieuwe versie van het plan Baker, in
nauw overleg met de Palestijnen.
PLO-voorzitter Arafat wordt van-
Palestijnse gen inhouden. De Likoed wil met daag in Cairo verwacht.
i vetorecht op de samenstelling
van de Palestijnse delegatie voorko-
Palestijnen van buiten
taxiritten. Dat is een on- verkiezingen in de bezette gebie-
houdbare situatie". De regering on- den. Die wijzigingen op verzoek van
derzoekt volgens hem of het ver Israël zijn hoofdzakelijk cosmetisch
doorgevoerde systeem van grote in- van aard, wat betekent dat de Li- de bezette gebieden in worden op-
dustriële coöperaties economisch koed van premier Shamir op princi- genomen. En de beperking
gezien wel verstandig is. De coöpe- piële punten met Baker van mening onderhandelingen tot technische
raties zijn altijd de trots van de blijft verschillen. Niettemin
Oostduitse industrie geweest.
DEN HAAG/PARAMARIBO
(GPD/ANP) Demissionair minis
ter van buitenlandse zaken Van den
Broek ziet de situatie in Suriname
somber in. Hij suggereerde gisteren
bij overleg in de Kamer dat het leger
achter de indianenopstand zit "al
hoop ik van niet" en wil mede daar
om de schuld van de onrust in Oost-
Suriname niet bij de regering leg
gen. In Surinarrie stelde gisteren
Brunswijk opnieuw een direct ge
sprek met Bouterse voor om uit de
problemen te komen.
De kamerleden kamerleden Aarts
(CDA) en Weisglas (WD) stelden in
tegenstelling tot Van den Broek dat
in Surinaamse regeringskringen de
politieke wil ontbreekt om tot een
oplossing voor Oost-Suriname te
komen. PvdA-kamerlid Pronk
toonde zich veel optimistischer. Hij
prees de inspanningen van de Suri
naamse regering en Assemblee
voorzitter Lachman om tot een vre
desregeling met de groep-Bruns-
wijk te komen. Een akkoord, enige
maanden geleden in Kourou be
reikt, wordt weliswaar niet uitge
voerd, maar dat is niet aan de Suri
naamse burgerregering te wijten,
aldus Pronk. Geen van de partijen
wil echter de ontwikkelingshulp
weer opschorten.
Minister Van den Broek zei niet
bang te zijn voor een nieuwe staats
greep. "Als het leger een machts
greep doet, zou dat leiden tot een
volstrekt internationaal isolement.
En dat zeg ik op goede gronden", al
dus de bewindsman.
Leider Ronnie Brunswijk van het
Junglecommando heeft bevelheb
ber Bouterse in een brief gisteren
uitgenodigd voor een gesprek "in
het belang van vrede en democratie
in Suriname". Plaats en datum voor
het gesprek moeten door de rege
ring worden bepaald. Vorige week
maandag vroeg Brunswijk ook al
om zo'n gesprek, waarop het mili-
details is bedoeld om te vermijden
de een officiële woordvoerder de dat de Palestijnen onderwerpen
stap
BAYRUT (Rtr/UPI/AP/AFP) - Het wil Husseini met zijn aankondiging
Libanese parlement moet zaterdag tijd winnen om een zitting elders te
een president en een parlemenst- organiseren. "Als Aoun de zitting
voorzitter kiezen en het akkoord van zaterdag saboteert, heeft Hus-
van Taif officieel goedkeuren, zo seini voldoende redenen om een zit-
heeft tijdelijk parlementsvoorzitter ting bijeen te roepen op een plaats
Husseini gisteren gezegd. De chris- waar Aoun geen invloed kan uitoe-
telijke generaal Aoun reageerde fenen", aldus een moslim-afgevaar-
met de mededeling dat "Libanon de digde.
komende 48 uur voor verrassingen De pro-Iraanse Jihad heeft giste-
zal komen te staan". Het is daarom ren de verantwoordelijkheid opge-
nog de vraag of de zitting in het par- ëist voor de moord op een 40-jarige
lementsgebouw in het christelijke Saudische diplomaat eerder op die
deel van Bayrut kan doorgaan. dag. De moord op Mohammed Ali
Het akkoord voorziet in een her- Marzouqi is een vergelding voor de
vorming var* het Libanese politieke executie op 24 september van 16
bestel en terugtrekking op langere shi'itische islamieten in Saudi-Ara-
termijn van Syrië. Aoun heeft het bië, die schuldig waren bevonden
akkoord verworpen omdat voor de aan terrorisme. Marzouqi was op
Syrische terugtrekking geen harde bezoek in de moslim-sector van
garanties worden gegeven. De Bayrut en werd door drie mannen
meeste, 58 van de 63, parlementsle- met machinegeweervuur neerge-
door
Ad Bloemendaal
aansnijden die betrekking hebben
op het vervolg van het vredespro
ces, waarover de Likoed en de Ar
beiderspartij hartgrondig van me
ning verschillen.
In het oorspronkelijke plan laat
Baker ruimte voor alle gesprekson
derwerpen die de onderhandelin
gen tot een succes kunnen maken.
ïwe versie komt hij de Is-
i stapje tegemoet, met de
formulering dat de besprekingen
Shamir maakte vorige week be
kend dat Israël alleen bereid is het In de
plan Baker te aanvaarden als dat raëli's
zou worden gewijzigd op twee pun-
ten. Jeruzalem eist dat de PLO sys- zullen gaan over de voorbereiding
tematisch wordt buitengesloten
de verkiezingen "en het onder-
wil met de Palestijnen alleen onder- handelingsproces". Premier Sha-
handelen over technische details mir verzet zich ook tegen Cairo als
van de voorgestelde verkiezingen plaats van de onderhandelingen,
op de Westelijke Jordaanoever en in maar Baker heeft duidelijk ge-
de Gazastrook. Op geen van beide maakt dat hij op dat punt voet bij
punten heeft Baker belangrijke stuk zal houden. Het plan-Baker is
eigen versie van een eerder
den stemden in Taif in met het ak
koord, maar het moet nog op Liba
nees grondgebied worden goedge
keurd.
maaid toen hij in zijn auto stapte.
Hij was op slag tïood, zijn moorde
naar ontkwamen.
De pro-Iraanse Organisatie
Aoun, staatshoofd sinds het aftre- de Revolutionaire Gerechtigheid
den van Amin Gemayel, wil nu het heeft gisteren tien Amerikanen te
parlement ontbinden, de grondwet doden "als het leven of de vrijheid
opschorten, de noodtoestand uit- van een revolutionair wordt be
roepen en het uit drie man bestaan- dreigd". De groepering reageert
de kabinet uitbreiden zodat alle ge- hiermee op een Amerikaans wets-
loofsgroeperingën zijn vertegen- ontwerp dat voorziet in de
woordigd. Hij heeft besloten die doodstraf in het geval van een
maatregelen pas morgen af te kon- moord op een Amerikaan waar ook
digen en bemiddelingspogingen ter wereld. De wet is door de Senaat
door het Vaticaan, plaatselijke be- goedgekeurd, het Huis van Afge-
middelaars en Frankrijk even af te vaardigden moet nog stemmen,
wachten.
LONDEN (Rtr/DPA) - De vliegmaatschappij PanAm onderneemt ge
rechtelijke stappen tegen de Verenigde Staten. Volgens de maatschap
pij was Washington gewaarschuwd voor de bomaanslag op een Pa-
nAm-toestel vorig jaar december, waarbij 270 mensen om het leven
kwamen. Dat schreef het Britse dagblad The Independent gisteren. De
aanslag is het werk van het Volksfront voor de Bevrijding van Palesti-
PanAm probeert te bewijzen dat de Israëlische veiligheidsdienst
Mossad de VS 24 uur voor de explosie boven het Schotse Lockerbie
heeft gewaarschuwd. De Westduitse politie zou de VS anderhalf uur
voor de start in Frankfurt hebben ingelicht over verdachte activiteiten
in de bagage-afdeling.
Een gearresteerd Volksfrontlid heeft toegegeven dat hij in de herfst
van 1988 een bom heeft afgeleverd, die daarna in een woning in West-
Duitsland is bewaard. In oktober 1988 zijn enkele Volksfront-leden uit
de BRD op Malta gesignaleerd. Op de dag van de explosie werd in
Frankfurt een uit Malta afkomstige koffer in het PanAm-toestel gela
den. Een begeleider ontbrak, iets wat de vliegmaatschappij Air Malta
overigens heeft ontkend.
MEXICO-STAD (GPD) - De Peru
aanse president Garcia heeft giste
ren de hoofdstad Lima onder mili
tair gezag gebracht na een bloedig
vuurgevecht in het centrum tussen
Lichtend Pad en de politie. Sinds
tair gezag liet weten dat "in ernstige
overweging" te zullen nemen.
Volgens Brunswijk is ook de be
trokkenheid van het nationaal leger
bij de acties van de Toekayana's be
wezen. Hij zegt mortieren te hebben
gevonden die op door het leger ge
bruikte bazooka's waren geplaats.
Eerder liet de leider van de Unie,
Kofi Ajonpon. weten dat indiaanse
actievoerders hem hadden verteld
dat Bouterse hen de opdracht had
gegeven Moengo binnen te vallen.
Dit is door het militair gezag ont
kend.
Het parlement besloot gisteren de
volksmilitie op te heffen. De volks
militie werd in 1983 opgericht door
het leger. Burgers werden bewa
pend en kregen een militaire oplei
ding met het oog op eventuele bui
tenlandse interventie.
'Swapo bereidt
invasie voor
in Namibia'
PRETORIA (GPD) - De Zuidafri-
kaanse regering heeft haar troepen
in en rond Namibia in staat van pa
raatheid gebracht. Dat gebeurde na
dat zij berichten had onderschept
van VN-eenheden dat de Namibi-
sche verzetsbeweging Swapo op
nieuw een invasie zou voorberei
den. Een op handen zijnde Swapo-
inval kan het onafhankelijkheids
proces in Namibia in gevaar bren
gen. Volgende week worden er ver
kiezingen gehouden voor een
grondwetgevende vergadering.
Op een haastig bijeengeroepen
persconferentie in Pretoria zei de
Zuidafrikaanse minister van bui
tenlandse zaken Pik Botha dat de
informatie afkomstig was van Un-
tag-eenheden, de speciale VN-troe-
pen in Namibia. Volgens deze be
richten hebben 600 Swapo-strijders
zich bij' de grens tussen Angola en
Namibia verzameld. Een aantal van
hen zou de grens zelfs hebben over
schreden. Volgens het Namibia-ak-
koord mogen de Swapo-leden zich
niet binnen 200 kilometer van deze
grens ophouden.
In de Namibische hoofdstad
Windhoek bestempelde een Swapo-
woordvoerder de beschuldigingen
van Botha als leugens. "Al onze
commandanten zijn in Windhoek.
En hoe kun je een invasie plegen
zonder legerleiding?"
Volgens Botha bleek uit de on
derschepte berichten dat de Swapo
de VN-eenheden had gewaar
schuwd niet in te grijpen. "En het
lijkt er op dat Untag zijn werk niet
doet", aldus Botha.
BELGRADO (AFP/ANP) - De ge
zamenlijke presidenten van Joego
slavië hebben gisteren verzoeken
afgewezen om de vervolging van de
Albanese oud-partijleider Azem
Vlasi van de provincie Kosovo te
staken. Volgens het Joegoslavische
persbureau Tanjug was de afwij
zing de uitkomst van een stemming
onder de acht leden van het ge
meenschappelijke presidentschap
(één lid voor elk van de zes republie
ken en de twee autonome provin
cies).
Het proces tegen de ex-leider van
Kosovo is maandag voor onbepaal
de tijd verdaagd, nadat de recht
bank zich niet bevoegd verklaarde.
Vlasi en 14 andere etnische Albane
zen worden verantwoordelijk ge
houden voor de onlusten die zich
Kosovo afspeelden.
In deze provincie kwamen 25 men
sen om het leven toen de
gend Albanese bevolking
Volgens islamitische zegslieden
Bezoek Kohl
De wens van de Westduitse bonds
kanselier Kohl om een Duitstalige
kerkdienst in Silezië te bezoeken,
werpt een schaduw over zijn bij
voorbaat 'historische' bezoek aan
Polen van 9 tot 14 november. Kohl
wil een klooster bezoeken in Opper-
Silezië, dat vroeger Duits was maar
sinds het eind van de oorlog Pools
is. Het klooster op de Annaberg is
een patriottisch en historisch sym
bool voor zowel Duitsers als Polen.
Een Duitse legermacht smoorde er
in 1921 een Poolse opstand in bloed.
In juni leek het a* ïaal weer de
goede kant op te gaai. t Suriname.
Een regeringsdelegat^ bereikte
met het Junglecommando van Ron
nie Brunswijk na lang onderhande
len in het plaatsje Kourou een vre
desakkoord. Daarmee kwam het
einde nabij van de uitzichtloze oor
log in de rimboe van Oost-Suriname
en zou eindelijk de opbouw van Su
riname serieus ter hand kunnen
worden genomen. Maar nu, ruim
vier maanden later, lijkt Paramari
bo zijn grip op de zaken te verliezen.
door
Sjaak Smakman
Turkije
De door Amnesty International ge- Inzet is het akkoord van Kourou.
uite beschuldigingen over systema- dan vooral de bepaling dat het
tische en aanhoudende martelprak
tijken in Turkije berusten op voor
oordelen. Dat heeft een woordvoer
der van het Turkse ministerie van
buitenlandse zaken gisteren ge
zegd.
stille terreur
om orde op zaken te stellen durft
het parlement niet aan. De kans dat
Kourou: de Toekayana- het tot een bloedbad komt, is te
Die leven evenals de groot. Bovendien willen de bezet
ters juist hetzelfde als het parle
ment: uitvoering van het akkoord.
Maar behalve het leger was er nog
een groep falikant tegen het ak
koord va
indianen.
bosnegers in Oost-Suriname
zen het slachtoffer te worden
straks het Niet
niets benadrukte
voorzitter Rogers van de Nationale
Assemblee dinsdag dat het Jungle-
me gaat handhaven. Hun verzet commando en de Unie de afgelopen
heeft de afgelopen weken steeds weken "van goede wil" blijk heb-
vorige maand was daar al de nood
toestand van kracht.
De schietpartij begon bij een de- dit voorjaar
monstratie van Sendero Luminoso.
Getooid met rode vlaggetjes met ha
mer en sikkel wilden de naar schat
ting 200 Sendero-militanten naar de stand kwam tegen het
begraafplaats om daar hun doden te Servisch bewind brengen
eren. Toen de politie arriveerde
werd plotseling van alle kanten ge
schoten. Volgens de regering vielen
er twee doden, volgens ooggetuigen
minstens tien.
Met de actie heeft de moaïstische
guerrilla-beweging de oorlog direct
in de Peruaanse hoofdstad ge
bracht. Voor morgen hebben de re
bellen een gewapende staking afge
kondigd. Bij wijze van antwoord
hebben alle politieke partijen, van
links tot rechts, een vredesmars ge
organiseerd.
Verscheidene Joegoslavische lei
ders, onder wie de Kroaat Stipe Su-
var (lid van het collectieve presi
dentschap) en twee Sloveense le
den van het Centraal Comité van de
Joegoslavische communistische
partij hebben zich tegen het proces
verklaard.
In Kosovo was het gisteren op
nieuw onrustig. Volgens Tanjug be
toogden in Urosevac en de hoofd
stad Pristina duizenden jonge Alba-
ADVERTENTIE
Praten met de Toekayana's is de
Ze stalen dynamiet, kaapten veer- optie van de Surinaamse regering.
Parlementsvoorzitter Lachmon wil
gesprekken met de indianen
boten en vielen als klap op de
pijl maandag het dorp Moengo
Maar na de indiaanse aanval op
Havel
Vaclav Havel is dinsdag uit het zie
kenhuis ontslagen en naar zijn wo
ning in Praag teruggekeerd, is giste
ren in zijn omgeving vernomen. De
53-jarige schrijver en leider van de
Tsjechische menserechtengroep
Charta 77 was donderdag door de
politie in 'preventieve hechtenis'
genomen. Op deze manier werd ver
hinderd dat hij zaterdag meedeed
aan de viering door de oppositie van
de 71ste verjaardag van de repu
bliek Tsjechoslowakije.
Junglecommando wordt opgeno- deed daarmee de enige verstandige
keuze. Bij zijn staatsgreep van 1980
kon hij aanvankelijk nog rekenen
ning voor Brunswijk en daarmee °P de sympathie van een behoorlijk
een even grote nederlaag voor de aantal Surinamers, dat het gegraai
Surinaamse legerleiding, die het
Junglecommando jaren op leven en
dood had bestreden. Bouterse, die
al een gevoelige tik had gehad door
zijn grote nederlaag bij de parle
mentsverkiezingen, noemde de
overeenkomst ongrondwettig en
dreigde woedend met ingrijpen
blijken te beschikken over wapens
van het Nationale Leger. Die zou
den ze hebben gevonden in een ge
heime legeropslagplaats, m
is waarschijnlijker dat ze die
leger hebben gekregen om uitvoe
ring van het akkoord vai
saboteren.
parlementsvoorzitter
Lachmon licht in de duisternis ziet.
Ook de Nederlandse politiek ziet
het dat niet, getuige de losgebarsten
het discussie over de vraag of de ge
plande hulpprojecten voor Oost-Su-
Kourou te riname nog wel moeten doorgaan.
Brunswijk ziet een andere oplos-
Bij een nieuwe staatsgreep zou hij
slechts op verachting kunnen r,eke-
nen, want na jaren van burgeroor
log willen ook de meeste Surina-
mers het akkoord een kans geven.
het leger als het parlement het ak- Bovendien zou de net weer op gang
komende Nederlandse ontwikke-
lingshulp, gestopt na de december-
üiteindelij'k moorden van 1982, direct worden
meerderheid gevoelig stilgezet. En die hulp, 200 miljoen
gulden per jaar, i
koord van Kourou zou goedkeuren,
Het werden spannende uren
het parlement,
bleek
de dramatische oproepen
Brunswijk zei dat gisteren hard- sing: een direct gesprek tussen hem
op, de Nederlandse minister Van en Bouterse op neutraal terrein. Dat
den Broek (buitenlandse zaken) gesprek komt er wel, maar of het
suggereerde het in overleg met de wat oplevert is de vraag. Waarom
Kamer over de toestand in Surina- zou Bouterse
me. Unievoorzitter Ajonpon ver- len met een m
klaarde al eerder deze week dat Toe- afgeschilderd als een terrorist? Hij
kayana-indianen hem hebben 1
kan rustig toekijken hoe het parle-
opdracht van Bouterse ment aanmoddert, regelmatig zijn
deze "historische kans op vrede" ge mogelijkheden om de totaal vast-
niet voorbij te laten gaan. Bouterse gelopen economie weer enigszins
voerde zijn dreigementen niet uit en U1* S^°P *e krijgen.
hadden om Moengo te zuiveren.
Penibel
Het Surinaamse parlement bevindt
zich daardoor in een penibele situa
tie. Het leger op Moengo afsturen
herhalen dat alle gewapende
groepen ontwapend moeten wor
den, en rustig afwachten hoe de in
dianen het vuile werk voor hem op
knappen. Terwijl het parlement
verliest, wint Bouterse.
Miele-Keuken-Centrum
"Leiden"
Leiden: Korevaarstraat 11. Tel.: 071-149859
