Ministeries
coördineren
milieubeleid
DE
WET VAN
HET
WESTEN
We moeten leren leven met
Rokers openen tegenaanval
Eis 20 jaar tegen
metromoordenaar
Misbruikte vrouwen eisen ton
DONDERDAG 2 NOVEMBER 1989
DEN HAAG (GPD/ANP) - Els van
Calker, fanatiek lid van de Neder
landse Nietrokers Vereniging,
noemt de oprichting van de Rokers
Belangen Vereniging (RBV) schan
dalig. "Vroeger mocht je alleen ro
ken in de rookkamer. Tegenwoor
dig steekt iedereen overal zo'n
stinksigaret op. Het is een prima ini
tiatief van de regering dat roken in
openbare gebouwen per 1 januari
verboden wordt." Dat was voor Jan
Dietvorst juist dé reden om de Ro
kers Belangen Vereniging op te
richten. "De wet beperkt de roker in
zijn bewegingsvrijheid", luidt zijn
beweegreden.
Rokers
kaar in de haren. Jan Dietvorst, ka
derlid van het culturele centrum
Paradiso in Amsterdam, is boos op
het ministerie van WVC. Ook Para
diso heeft de beruchte brief ontvan
gen waarin staat dat in het uitgaans
centrum per 1 januari niet meer ge
rookt mag worden.
Dietvorst: "Paridiso is geen over-
Topambtenaar: strenger tabaksbeleid nodig
van de Staat beschouwd. Als de wet
definitief doorgaat, zal de Rokers
Belangen Vereniging juridische
stappen ondernemen."
Dietvorst vindt dat roken 'een so
ciaal gebeuren' is. „Dat kan je in een
niet-rokers vliegen el-
DEN HAAG (ANP) - De ministeries van volkshuisvesting,
ruimtelijke ordening en milieubeheer (vrom) en van ver
keer en waterstaat willen een samenwerkingsovereen-
komst sluiten. De samenwerking zal vooral betrekking heb- subsidie""' En" iedereen^dk" "geld
ben op het milieubeleid. Beide ministeries zijn op dit ter- krijgt, wordt zeker als eigendom
rein actief. Een definitief besluit wordt pas genomen als de
nieuwe ministers op beide departementen hun goedkeu
ring hebben gegeven.
Als de bezoeker volgend jaar
radiso geen sigaret op mag steken,
zal het publiek aanzienlijk afne
men. Je kan een caféhouder toch
ook niet verbieden om alcohol te
schenken?"
Bovendien vindt Diethorst het
beleid van de overheid volstrekt te
genstrijdig. "De roker betaalt een
heidsinstelling. Tja, wij krijgen wel flinke som accijns voor zijn welbe- zinnig'. "Niet-rokers kunnen al vijf-
geerde sigaret. Wij bezorgen de tig jaar niet gaan en staan waar zij
overheid geld in het laadje. Door de- willen. De laatste jaren is roken op-
ze nieuwe wet kan de roker zich niet
meer vrijuit bewegen. Je levert geld
in voor je sigaret, maar je mag het
ding niet opsteken als je daar trek in
hebt."
Els van Calker van de Nederland
se Niet-Rokers Vereniging noemt
de redenering van Dietvorst 'vol
strekte waanzin'. "De overheid is
echt niet afhankelijk van deze ac
cijns-inkomsten. Als er minder
mensen roken, krijgen minder men
sen kanker. Dat bespaart de over
heid uitgaven in de gezondheids
zorg."
Van Calker noemt het argument
van Dietvorst over de beperkte be
wegingsvrijheid van de roker
De Britse onderzoeker R. Peto
voorspelde dat in Nederland van de
huidige jongste generatie uiteinde
lijk 400.000 kinderen doodgaan aan
de gevolgen van roken. De helft van
hen zal bovendien niet ouder wor
den dan 40 tot 65 jaar. In elk Euro
pees land liggen de verhoudingen
eens een normaal verschijnsel ge- 20De cijfers zijn bovendien nog
worden. Vroeger was dat niet zo. Ik voorzichtig, aldus Peto. Hij vroeg
herinner de verhalen van mijn
grootmoeder. Die had vroeger
zich af hoe het komt dat r
wel de overheden als de bevolking,
speciale ""rookkamer!" ÖiTverzoek niet onder de indruk lijken te raken
werd daar een sigaretje gerookt. We
moeten terug naar 'die goeie ouwe
tijd'. Roken moet weer als 'abnor
maal gedrag' worden beschouwd."
Congres
Bij de opening van een driedaags
congres over roken in Den Haag z
topman drs. E. Engelsman a
Een woordvoerster van Verkeer en
Waterstaat heeft dat vandaag beves
tigd. Van een fusie van beide minis
teries is geen sprake, zo stelt zij. De
samenwerkingsovereenkomst is maakt over het
opgesteld onder verantwoordelijk- het uitwisselen
heid v
beide departementen, de secretaris
sen-generaal Lemstra (vrom) en
Smits (verkeer en waterstaat).
In het stuk worden afspraken ge-
i van overleg,
personeel
Korpschef Breda
de hoogste ambtenaren op het afbakenen van taken. Verder is
het de bedoeling dat de nieuwe mi
nisters voor vrom en verkeer samen
zullen deelnemen aan internatio
naal overleg.
1 Zo zal voor conferenties over
Stapt morgen al op Rijn, Maas, Schelde en Noordzee,
die behoren tot het pakket van de
BREDA (ANP) - De Bredase hoofd- minister van verkeer en waterstaat,
M.N. Strooper werkt ook diens collega van vrom worden
uitgenodigd. Het omgekeerde geldt
voor de Europese ministerraad voor
milieuzaken, als daar over water
wordt gesproken.
Volgens de woordvoerster van
Verkeer en Waterstaat heeft de
Westduitse milieuminister Töpfer
al enkele malen zijn verbazing uit
gesproken over het feit dat hij
steeds met een andere Nederlandse
collega van doen krijgt als er over
miliezaken overlegd moet worden.
De ene maal was dat Nijpels (vrom),
de andere keer Smit-Kroes (verkeer
en waterstaat) en soms ook Braks
(landbouw). De samenwerkings
overeenkomst beoogt wat meer dui
delijkheid te scheppen op dit vlak.
met ingang van vrijdag niet meer bij
het politiekorps in die stad. Het mi
nisterie van binnenlandse zaken
heeft dat bekendgemaakt.
Strooper was betrokken in een
conflict met burgemeester Feij, die
per 1 maart uit Breda vertrekt. In de
leiding van het Bredase politie
korps wordt tijdelijk voorzien door
de benoeming van de Haarlemse
hoofdcommissaris van politie mr.
M.A. Straver voor de periode tot 1
juli volgend jaar. Straver blijft vol
gens Binnenlandse Zaken tevens
hoofdcommissaris in Haarlem.
Ruim een week geleden werd be
kend dat Strooper en Feij ontslag
hadden aangeboden. Deze medede
ling kwam volkomen onverwacht,
ook al was bekend dat de twee al
ruim twee jaar ruzie met elkaar had
den. Dat conflict ging over de wijze
waarop de politie zou moeten wer
ken. Feij wilde meer politie op
straat zien en Strooper wilde meer
rechercheurs voor de bestrijding
van de zware criminaliteit.
Overigens is inmiddels vastge
steld dat de afdeling recherche van
het politiekorps onderbemand is,
omdat de afdeling zich teveel bezig
houdt met algemene surveillance
en assistentieverlening. Dat schrijft
althans het bureau Andersson, Elf-
fers en Felix dat was aangewezen
om de problemen tussen de inmid
dels opgestapte burgemeester Feij
en hoofdcommissaris Strooper te
analyseren. Het bureau lijkt daar
mee de mening van Strooper te on-'
derschrijven, maar zegt dat het zich
niet over het conflict uit wil spre
ken.
Cityproject Utrecht
deze getallen.
Op het congres praten deskundi
gen uit 23 landen over de gezamen
lijke Europese actie 'Europa tegen
Kanker'. Passief roken komt daar
bij ook aan de orde. Het is volgens
directeur K. van de Poll van de Ne
derlandse Kankerbestrijding dui-
'het delijk dat er verband is tussen pas
ministerie van volksgezondheid dat sief r0^en - rook inademen van an-
er "zonder twijfel" een sterker ta- pere rokers - en het ontstaan van
baksbeleid nodig is. Over de ta- longkanker. Uit onderzoek in de
baksfabrikanten ze. Engelsman: "Is Verenigde Staten bleek onlangs dat
het niet tragisch dat we in strijd zijn een derde van de niet-rokers die ja-
met de tabaksindustrie om de ge- renlang in rokerige ruimtes hebben
bruikers te beïnvloeden?" gewerkt, longkanker krijgen
deling in een tbs-kliniek. Beiden
waren overigens zeer somber over
de mogelijkheid dat de man ooit zou
kunnen genezen en sloten boven
dien de kans op herhaling niet uit.
Voorlopige schadeclaim tegen ex-directeur Heldringstichting
ARNHEM (ANP) - Zes vrouwen en halen zou zijn. De eisers zeggen het ater bekijken, waarbij zij te horen
Het Utrecht City Project (UCP), dat nf,Pf,flKn
het gebied rondom het Centraal misschien n,ets
Station een geheel nieuw aange
zicht moet geven, valt minstens 100
miljoen gulden duurder uit dan de
geschatte 270 miljoen. Het UCP om
vat een omvangrijk gebied rondom
het Centraal Station in Utrecht. De
NS bij de planontwikkeling betrok
ken, evenals het Algemeen Burger
lijk Pensioenfonds (eigenaar van
het winkelcentrum Hoog Catharij-
ne), de Jaarbeurs en de gemeente.
Milieu-commissaris
Het Rotterdamse politiekorps be
schikt sinds kort over een coördine
rend milieu-commissaris die verbe
tering moet brengen in de werk
zaamheden van de politie bij het op
sporen en voorkomen van milieu
overtredingen. Dat maakte de Rot
terdamse korpschef Hessing be
kend. Momenteel zijn voor de op
sporing van milieudelicten drie
agenten van de rivierpolitie en drie
man van het bureau fraude vrijge
maakt.
Oorlogslessen
De Tweede Wereldoorlog en de le
ring die daaruit kan worden getrok
ken kunnen in het herdenkingsjaar
1990 een speciale plek in het basis-
en voortgezet onderwijs krijgen. Er
is een lespakket van videobanden,
posters, les- en leesboeken en mu-
seafolders samengesteld door orga
nisaties als de Anne Frankstichting,
het Instituut voor Leerplanontwik
keling en het Nationaal Comité 4 en
5 mei. Het is bestemd voor kinderen
van 10 tot 15 jaar.
Nieuwbouw
Dit jaar wordt naar verwachting be
gonnen met de bouw van 100.000 tot
105.000 nieuwe woningen. Het ge
raamde programma ging nog uit
van 94.500 woningen. Het hogere
aantal wordt veroorzaakt doordat
vermoedelijk meer ongesubsidieer
de nieuwbouw plaatsvindt dan de
geraamde 24.000' woningen. Dat
staat in een brief van demissionair
staatssecretaris Heerma (volkshuis
vesting) aan de Tweede Kamer.
Aids-infolijn
Omdat aan het gebruik van het be
staande tariefnummer (06-3212120)
nogal wat bezwaren kleefden, is de
Aids-Infolijn van de Nationale
Commissie Aids-bestrijding
voortaan voor iedereen gratis te
raadplegen. Het nieuwe nummer
(06-0222220) kan worden gedraaid
op werkdagen van 14.00 tot 22.00
hebben in een kort geding geld nodig te hebben om de "v
voor de president van de rechtbank schrikkelijke ervaringen" uit het weest was,
in Arnhem een voorlopige schade- verleden te kunnen verwerken. Al-
claim van 99.000 gulden ingediend len hebben de ex-directeur beschui
tegen de oud-directeur van de digd van regelmatig seksueel mis-
Heldringstichtingen in Zetten, een bruikte, zowel oraal, vaginaal als
55-jarige man uit Ubbergen. De ex- anaal. De pupillen, die onder andere
directeur zou de eisers negen tot wegens incest-ervaringen opgeno-
zestien jaar geleden ernstig seksu- men werden in de Heldringstichtin-
eel misbruikt hebben als behandeld gen, waren destijds tussen de elf en
psychiater van de instelling voor zestien jaar oud.
hioeilijk opvoedbare kinderen. De
totale schadeclaim van de zeven be- Zo zou hij twee meisjes door ver
loopt 840.000 gulden. krachtingen zwanger gemaakt heb-
Het kort geding had een bijzon- ben. Ook zou de psychiater vrou-
der karakter, omdat de strafzaak te- wen verkracht hebben terwijl zij
gen de man pas op 6 december van vastgebonden waren. Een vrouw,
dit jaar voor de Arnhemse recht- destijds een meisje van dertien jaar,
bank zal dienen. Tegen de man zijn werd gedwongen haar verkrach-
21 aanklachten ingediend. Volgens tingservaring in haar jeugd na te
de vier raadslieden van de zeven ei- spelen voor een videocamera. De
sers moest de civiele procedure nu psychiater verwondde haar daarbij
vast dienen, omdat er, na een ver- met een mes in been en pols. Later
te moest ze de opname met de psychi-
kreeg dat ze niet bang genoeg ge-
Advocaat mr. B. van Meer, raads
man van de verdachte, legde tijdens
de nadruk op het feit dat de ex-di
recteur nog niet veroordeeld is.
"Mensen zijn onschuldig, zolang
hun schuld niet bewezen is. Daar
om moet de eis tot schadevergoe
ding worden afgewezen". Recht
bank-president mr. L. van der Wey
doet op zijn vroegst 10 november
uitspraak.
GRONINGEN - In Groningen
wordt vandaag een congres over
prostitutie gehouden op initia
tief van de studenten genees
kunde organisatie Panacea.
Hier een kijkje in de Vishoek in
Groningen, een bekend plekje
voor raam- en straatprostitutie.
Aanleiding is een wetswijziging,
waarmee de exploitatie van
prostitutie zal worden gelegali
seerd.
Op het congres komen de
klanten aan het woord, onder
wie secretaris Gerrit Bloemen
van de hoerenlopersstichting
Man Prostitutie. Volgens i
we schattingen legt een op de
vijf mannen wel eens een
zoekje af bij een prostituée.
(foto ANP)
ROTTERDAM (ANP) - Officier van
justitie mr. G.J. Bouman heeft gis
teren 20 jaar gevangenisstraf en tbs
met dwangverpleging geëist tegen
de 29-jarige Rotterdammer, die op 6
maart op het metrostation Zuid-
plein in Rotterdam met een mes op
vier vrouwen ingestak. Twee vrou
wen van 16 en 22 jaar overleden ter
plaatse. Een 30-jarige vrouw over
leed een dag later in het ziekenhuis.
Het leven van een vierde vrouw kon
door snel operatief ingrijpen wor
den gered.
Mr. Bouman sprak van een "af
schuwelijke tragedie". "Weerzin
wekkend" vanwege de volstrekte
willekeur waarmee de man zijn
slachtoffers had gemaakt. Het is aan
de rechtbank, aldus de officier, om
het de dader "feitelijk onmogelijk te
maken ooit nog verderf en dood te
zaaien". Dat kan in zijn visie alleen
door de combinatie van een langdu
rige gevangenisstraf en tbs.
Daarmee ging de officier voor een
belangrijk deel voorbij aan de con
clusie van een psycholoog en een
psychiater van het Pieter Baan Cen
trum (PBC) in Utrecht. Volgens het
'door het PBC uitgebrachte rapport -gronden, dat er sprake
was ten tijde van zijn daad sterk ver- voudige moord
minderd toerekeningsvatbaar en
derhalve nauwelijks strafbaar.
De twee deskundigen werden gis
teren als getuigen gehoord, omdat
op de zitting van drie weken gele
den bij alle partijen vraagtekens
straf
den v
cliënt
gerezen
Volgens mr. Bouman waren de
twee deskundigen er niet in ge
slaagd hun eindconclusie voldoen
de te motiveren. De maatschappij
moet maximaal worden beveiligd
tegen de man aldus de officier. Een
langdurige gevangenisstraf en tbs
met dwangverpleging, geeft die ga
rantie volgens mr. Bouman, uitslui
tend tbs niet.
Raadsman mr. R. Power vond dat
in de eis van de officier sprake was
van "een wanverhouding" tussen
persoonlijke omstandighe-
t zijn cliënt. Tbs zou zijn
"geen hopeloos geval" - in
„een uitzichtloze situatie" brengen,
aldus de raadsman. Volgens mr. Po
wer was de man door een "ziekelij
ke omstandigheid die hem be
heerst" uiteindelijk in een situatie
geraakt waarin volgens hem ieder
een terecht zou kunnen komen. Hij
betwistte, vooral op juridische
as van drie-
poging tot
moord. Hij achtte alleen driemaal
doodslag en een maal zware mis
handeling bewezen.
De vraag waarom de man de
moorden beging, bleef onbeant
woord. De uit Suriname afkomstige
het uitgebrachte verdachte zou door de verbroken
rapport. Zij bleven bij hun bevin
ding dat de verdachte op het
ment van het misdrijf^balanceerde
op de rand
natie met e
had geleid tot de conclusie
relatie met zijn mindeijarige
vriendin haat koesteren tegen met
name blanke vrouwen. Haat die ge
gekte. Dat in combi- voed werd door gevoelens van min-
lage intelligentie derwaardigheid en mislukking,
door het geval gediscrimineerd te
sterk verminderd toerekeningsvat- worden. Het bleven veronderstel
baar.
Volgens de deskundigen
gevangenisstraf de psychische ge
steldheid van de man verder ver
slechteren. Ze adviseerden behan-
lingen, waarover ook de man zelf
een geen opheldering heeft kunnen ge-
Tentoonstelling over chemie in Museon
91
Bij ons in hel Westen is alles anders.
Alles is leuker, groter, mooier, Westerser
enzovoort.
Zelfs de zon trekt iedere dag weer
naar het Westen. Dat is bekend. En ook
wonen in het Westen de meeste mensen.
Dat hebben we allemaal op schoolgeleerd.
En zelfs de melk is anders. Die is
namelijk van Melkunie. En dat is wel zo
lekker.
Of zou het juist andersom zijn?
Dat alles hier anders, leuker enzovoort is,
omdat hier iedereen Melkunie zuivel
nuttigt?. Hm Hoe langer je erover
nadenkt
HET BESTE UIT HET WESTEN
DEN HAAG In Nederland wordt
teveel onderzoek gedaan naar che
mische stoffen die de gezondheid
zouden kunnen bedreigen. Het vele
geld dat hiervoor nodig is, kan beter
worden besteed aan het in praktijk
brengen van onderzoeksresultaten
die we al kennen.
door
Tom Pagen
Dit zegt Maarten Smies, voorzit
ter van de commissie voorlichting
en educatie van de Nederlandse
Vereniging voor Toxicologie (leer
van de vergiften) "De vraag is: wat
kun je als samenleving doen om
chemische stoffen zo bewust moge
lijk te gebruiken. Ermee werken
brengt altijd onbekende risico's
met zich mee. CFK's in ijskasten
bijvoorbeeld zijn destijds ontwik
keld, omdat de stof op zich veilig is
voor de mens. Later ontdekte men
pas dat de stof wel gevaarlijk is als
ze in de buitenatmosfeer terecht
komt. Dan breekt ze af en komen
schadelijke stoffen vrij die de ozon
laag aantasten. Dit gevaar kon men
bij de ontwikkeling van de stof niet
voorspellen".
"We moeten niet vergeten dat on
derzoek niet alleen antwoorden
geeft, maar ook veel nieuwe vragen
oproept. Daarom roepen onderzoe
kers altijd dat ze nog meer geld no
dig hebben voor onderzoek. Als je
eenmaal weet hoe een bepaalde stof
ongeveer in elkaar zit, is het veel be
langrijker datje keuzes gaat maken
welke stoffen je wel wilt gebruiken
en welke niet. Er zijn in Nederland
geen aanwijzingen dat de volksge
zondheid snel achteruitloopt. Wij
leven blijkbaar zo gezond en zo
lang, dat we uiteindelijk op hoge
leeftijd dood gaan aan kanker".
Tien jaar
De Nederlandse Vereniging voor
Toxicologie bestaat tien jaar. Ter
gelegenheid daarvan organiseert zij
de tentoonstelling TOX '89, die tot
en met 5 november (zondag) in het
Museon in Den Haag wordt gehou
den. Er wordt een informatiemarkt
over gif ingericht, er worden de
monstraties gegeven en video's ver
toond. Zeshonderd wetenschap
pers uit het bedrijfsleven en bij de
overheid zijn lid van de vereniging.
Maarten
Smies: "Als we
de stoffen die we
dagelijks via
koffiedrinken
binnenkrijgen
chemisch zou
den namaken
en in voeding
zouden stoppen,
dan zou dat
produkt afge
keurd worden,
omdat het teveel
schadelijke stof
fen voor de ge
zondheid be
vat".
Men houdt zich voornamelijk bezig
met onderzoek naar chemische sche stoffen als plastics, brandstof zondheid bevat".
het Rijnmondgebied veel erger dan
nu. Vroeger heette die vervuiling
een volksgezondheidsprobleem.
Dat was op die schaal nog op te los
sen. Tegenwoordig is de luchtver
ontreiniging een milieuprobleem,
dat over hele continenten speelt.
Dat is veel moeilijker te beheersen,
omdat dat een samenwerking tus
sen alle betrokken landen vereist".
"Dat wil niet zeggen dat j'e als sa
menleving niets meer kunt doen.
Integendeel. Wij moeten leren be
wust met chemische stoffen om te
gaan. Plastic tassen hebben een be
paald nut in onze samenleving; ro
ken heeft dat niet. We kunnen kie
zen voor het rijden in auto's of we
kunnen het openbaar vervoer ne
men. We moeten ook kiezen welke
produkten we gaan maken. Plastic
is op zich een onschadelijke stof,
maar bij de produktie ervan komen
wel schadelijke stoffen vrij. Zo
moet bij dit proces de uitstoot van
etheen zoveel mogelijk beperkt
worden, omdat anders de tuinders
in de buurt verminkte tomaten-
plantjes krijgen".
"Mensen zijn geneigd in hun me
ningsvorming snel het gevaar van
chemische stoffen te zien. In de na
tuur komen echter ook veel giftige
stoffen voor. Mensen hebben enzy
men om die stoffen af te breken, on
ze stofwisseling kan zelfs wennen
aan een bepaalde hoeveelheid scha
delijke stoffen en daarmee leren
omgaan", aldus Smies.
"In Nederland zijn de toegestane
waarden van chemische stoffen in
produkten, die in grotere hoeveel
heden schadelijk zouden zijn voor
de gezondheid, zeer laag. Als we de
stoffen die we dagelijks via koffie
drinken binnenkrijgen chemisch
zouden namaken en in voeding zou
den stoppen, dan zou dat produkt
afgekeurd worden, omdat het te-
hiermee omgaan. Chemi- veel schadelijke stoffen voor de ge-
stoffen in het milieu, genetische- en of conserveringsmiddelen bieden
het gebruik van chemische stoffen hoe groot het risi
als vervanging van proefdieren bij van deze stoffen
onderzoek.
Maarten Smies: "De tentoonstel-
het gebruik
de gezond
heid van mens en milieu".
"Veel problemen lijken
.Wij hopen dat dekken. Vroeger was de luchtver-
verantwoorde ontreiniging door zwaveldioxide in
Aan de tentoonstelling werken 40
tot 50 instellingen mee, o.m. Rijks
waterstaat, TNO. Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieuhy
giëne, Plantenziektekundige
Dienst in Wageningen. Apart hier
van is een tentoonstelling gemaakt
voor onderwijsdoeleinden: 'Toxolo-
gie als tegengif. Deze tentoonstel
ling zal volgend jaar door heel Ne
derland reizen.
