TRIJFEL
PAGINA 6
WOENSDAG 1 NOVEMBER lb89
Menu
Het weer
NICO SCHEEPMAKER
Een van de grootste uitvinders
i deze eeuw (misschien wel de
grootste, als we Edison tot de vori-
eeuw rekenen): Ermal Cleon
F raze, is vorige week in Dayton,
Ohio, op 76-jarige leeftijd overle
den. Zijn naam zal over 5000 jaar
door de archeologen nog met
dankbaarheid genoemd worden,
omdat zij bij het afgraven van de
ene laag aarde na de andere aan
de hand van Fraze's uitvinding
met grote nauwkeurigheid zullen
kunnen vaststellen wanneer zij op
een aardlaag van de tweede helft
van de 20e eeuw zijn gestuit. Zij
zullen zelfs in staat zijn aan te ge
ven, waar zich vijftig eeuwen ge
leden precies een snackbar be
vond, of waar een verrijdbaar
frisdrankenkarretje heeft ge
staan. Dankzij Ermal Cleon Fro
ze dus, die de ring-pull opener'
heeft uitgevonden, dat metalen
ringvormige lipje bovenop blikjes
bier of frisdrank, dat je met je
wijsvinger optilt en daarna naar
je toetrekt en lostrekt, waardoor
een druppelvormige opening in
het blikje ontstaat, die het moge
lijk maakt het in je mond of een
glas leeg te schenken. Het alumi
nium ringetje heb je intussen al
achteloos op straat of in het
struikgewas gegooid, waar het
rustig zijn tijd beidt, om vijfdui
zend jaar later voor de tweede
keer in zijn leven van groot nut te
zijn.
Laatst vond ik er nog vier, toen
ik de auto uitmestte. De uitvin
ding van de ring-pull opener' be
gon natuurlijk met de uitvinding
van het blikje, zo'n achtduizend
jaar nadat het bierbrouwen was
uitgevonden. De Engelsman Peter
Du rand ontwikkelde in 1810 een
blik waarvoor hij een contract af
sloot met de Britse marine. Aan
een blikopener had Durand niet
gedacht. De Britse soldaten moes
ten de blikken met hun bajonet of
zakmes zien te openen, en als dat
niet lukte schoten ze het maar
open. Er zijn zelfs krijgshistorici
die menen dat de bajonet, ontwik
keld door een Franse smid in
Bayonne, in eerste instantie be
doeld was om die voedselblikken
open te maken, inplaats van de
vijand. Een blik met kalfsvlees
dat in 1824 door Sir William Par
ry werd meegenomen op een
n oordpoolexpeditie, bevatte de
instructie: 'Rondom opensnijden
met beitel en hamer'.
Nu waren die eerste blikken ook
van een andere consistentie dan
de huidige bierblikjes die 18 gram
wegen. Het blik dat Sir Parry
meesjouwde woog leeg meer dan
een pond. Het blik was zwaarder
dan zijn inhoud. Pas in 1858, toen
de blikjes wat dunner waren ge
worden en bovenaan een rand
hadden gekregen, werd patent
verleend aan Ezra J. Warner uit
Waterbury, Connecticut, voor de
eerste blikopener, een vervaarlijk
wapen, half bajonet, half sikkel,
dat maar beter niet kori uitschie
ten. Minder geschikt dus voor
huishoudelijk gebruik, het was
dan ook de gewoonte dat de win
kelier het blik meteen voor de
klant openmaakte, voordat die er
mee naar huis ging. Een nazaat
van dit prototype blikopener is
het stierekop-type, dat ik laatst tot
mijn schrik nog in de keukenla bij
mijn 85-jarige moeder aantrof.
Zij wrikte daar nog altijd de blik
jes kattevoer voor poes Hero mee
open. Ik wist niet hoe gauw ik in
het dorp een moderne blikopener
voor haar moest kopen, met het
snijwieltje langs de rand van het
blikje, in 1870 gepatenteerd door
de Amerikaan William W. Ly
man, en in 1925 weer aanzienlijk
verbeterd door toevoeging van
een tweede getand wieltje!
Inmiddels is er weer
blikopener ontwikkeld, die je niet
opzij van het blikje op de rand
plaatst, maar er bovenop. Hij
snijdt de top er inclusief de op
staande rand af en houdt het los
gesneden 'dekseltje' vast, zodat je
het kattevoer niet aan je vingers
krijgt als je het dekseltje weg
gooit. Zeer geschikt als je het blik
je meteen geheel ledigt, minder ge
schikt als je het nog half gevuld
met het plastic dekseltje van de
huls met tennisballen erop wilt te
rugzetten in de koelkast, omdat
het bij gebrek aan rand zijn ste
vigheid heeft verloren. Maar dat
is een ander probleem, de bier- en
colablikjes openen we dankzij
Fraze's uitvinding in 1962 van de
'easy-open zip-top (lift tab) alu
minium top' dus met één vinger
via dat ringlipje. Die archeologen
over 5000 jaar zullen de ouder
dom van een aardlaag dankzij
die ringlipjes zelfs tot op enkele
tientallen jaren kunnen vaststel
len, want het milieuvijandige
wegwerp-ringlipje wordt steeds
meer vervangen door een lipje dat
je eerst omhoogtrekt waardoor het
een rondje aluminium van de
'deksel' het blikje induwt, waarna
je het optreklipje naar achteren
kunt draaien en het blikje aan de
mond kunt zetten. Het lipje met
aanhangsel blijft daardoor ver
bonden met het blikje, en gaat als
lipje vertoren voor de archeologie.
Bovendien zullen die zitten-blij-
vende lipjes een handicap vormen
voor de octopussen in Monterey
Bay in Californië, die de gewoon
te hebben zich in gezonken bier
blikjes te 'nestelen'.
BIETENSALADE
(4 personen)
Bietjes worden over het algemeen gekookt aangeboden, maar mocht u ver
se bietjes kopen, maak ze dan schoon onder de stromende kraan, verwijder
het lof en kook ze in ruim water zonder toevoeging van zout gaar in 30-45
minuten. Het vel moet gemakkelijk loslaten.
- 4-5 gekookte bieten, 1 ui, 1-1,5 dl azijn, 1,5 dl witte wijn, 4 peperkorrels, 1
laurierblaadje, gemalen koriander ketoembar2 eetlepels zonnebloem
olie.
Ontvel de bietjes en snijd ze in mooie plakken. Pel de ui en snijd deze in
dunne ringen. Meng bietjes en uiringen in een schaal dooreen.
Breng azijn, witte wijn, peperkorrels, laurier en koriander aan de kook en
schenk dit mengsel vervolgens over de bietjes uit. Laat het mengsel een
dag en een nacht in de koelkast staan en schep de plakjes zo nu en dan om.
Schep voor het serveren de olie door de salade en verwijder peperkorrels
en laurierblaadje.
Lekker met speklapjes of uitgebakken spek en gekookte aardappeltjes.
JANNY VAN DER LEE
TRAPPUZZEL
Irt elk vakje dient een letter te wor
den ingevuld, waardoor zowel hori
zontaal als verticaal woorden van
navolgende betekenis verkregen
kunnen worden:
1 slaginstrument:
2 verdicht verhaal:
3 naaste omgeving:
4 titel;
5 overhelling tot iets:
6 hoogste vorstentitel:
7 afgesneden schijf;
8 ceramisch produkt.
OPLOSSING 2/11
Horizontaal: 1 kokosnoot; 8 appel;
9 I.M.; 11 aar; 12 si; 13 nota; 15 taps;
17 knol; 18 slot; 19 te; 20 en; 21 puts;
23 zege; 25 rust; 26 Oran; 27 Ir.; 28
ram; 30 t.o.; 31 Korea; 33 Rotterdam.
Verticaal: 1 klink; 2 ka; 3 opaal; 4
spa; 5 nerts; 6 O.L.; 7 twist; 10 mon
tuur; 12 spongat; 14 toets; 16 aleer;
21 prior; 22 strot; 23 zomer; 24
enorm; 29 are; 31 kt.; 32 ad.
Bioscopen
LIDO 1, 2, 3. 4, en STUDIO
(124130/133210): 'Indiana Jones and the
last crusade', dag. 14.15, 18.45 en 21.15
'Lethal weapon II', dag. 19.00 en 21.15
uur, vr., ma., di. en do. ook 14.30 uur, al.
'Dream team', dag. 18.45 en 21.15 uur, vr.,
,16 jr.
vriendjes'
14.30 uur, al.
'Taran en de toverketel', za., zo. en woe.
14.30 uur. al.
TRIANON (123875). The unbearable
lightness of being', dag. 20.00 uur, za., zo.
en woe. ook 14.00 uur, al.
REX (125414): 'Pikant kant', dag. 14.30
19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
'In de ban van de ring', vr. t/m zo. 20.00
'Der himmel über Berlin', ma. 20.00 en
22.15 uur.
'Kroniek van een aangekondigde dood',
di. 20.00 en 20.15 uur.
'The Front', woe. 20.00 en 22.15 uur.
'Irezumi', do. 20.00 en 22.15 uur.
LAK-THEATER
'The life of Brian', di. 20.00 uur; 'Time
Bandits' di. 22.00 uur.
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800):
EURO 1, 2, 3, 4: 'Indiana Jones and the
al.
'Lethal weapon II', dag. 18.30 en 21.15
uur, zo. ook 16.00 uur, 16 jr.
'Batman', dag. 18.30 en 21.15 uur, za. en
woe. 13.30, 18.30 en 21.15 uur, zo. 13.30,
16.00, 18.30 en 21.15 uur, 12 jr.
'K 9', dag. 18.45 en 21.30 uur, za. en woe.
13.30, 18.45 en 21.30 uur, zo. 13.30, 16.00,
18.45 en 21.30 uur.
'Taran en de toverketel', za., zo. en woe.
14.00 uur, al.
PARK FILMHUIS:' Rituelen', vr. 20.30
Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: 'Roadhouse', vr. 19.00 en
21.15 uur, za. en zo. 15.45, 19.00 en 21.15
uur, woe. 15.45 uur, 12 jr.
'Licence to kill', vr. 19.00 uur, za. en zo.
15.45 en 19.00 uur, ma. t/m do. 20.15 uur.
'A cry in the dark'. vr„ za. en ma. t/m woe.
20.45 uur, 12 jr.
'La lectrice'. zo. en do. 20.45 uur, 16 jr.
Kindervoorstellingen: Who framed Ro
ger Rabbit', za., zo. en woe. 14.00 uur.
'Lady en de Vagebond', za., zo. en woe.
14.00 uur.
Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075): City II:
'Lock up', za. en zo. 21.15 uur.
City I: 'Dirty rotten scoundrels', za. 19.00
en 21.15 uur, zo. 14.45,19.00 en 21.15 uur,
ma. t/m vr. 20.30 uur.
City II:'01d gringo', za. en zo. 14.45 en
10.00 uur, ma. t/m vr. 20.30 uur, woe. ook
14.45 uur.
Kindervoorstelling 'Taran en de zwarte
toverketel', za. en woe. 14.45 uur.
VERWACHTE WEERSITUATIE VOOR: 2 NOVEMBER OM 13.00 UUR
Harde wind
Morgen wordt het weer in onze omge
ving bepaald door een oceaandepres
sie die zich nu nog ver ten westen van
Ierland bevindt en in de richting van
Schotland trekt. Voor het zo ver is pas-
seert vannacht een zwakke rug van ho-
gedrük die er voor zorgt dat tijdens op
klaringen enkele mistbanken ont
staan. De temperatuur daalt dan tot
ongeveer 9 graden.
Overdag is het half tot zwaar be
wolkt en later op de dag komt het re-
gengebied van de oceaandepressie
dichterbij. De middagtemperatuur
loopt op tot omstreeks 13 graden. Van
nacht is er in het binnenland weinig
wind, maar in de ochtend neemt de
wind toe tot vrij krachtig, uit het zui
den. Langs de kust van Holland en
Zeeland tot hard. windkracht 7.
Weer in Europa
België en Luxemburg: Veel bewol-
king en af en toe regen. Middagtempe
ratuur omstreeks 13 graden
Westduitsland: Veel bewolking en
af en toe regen. Donderdag ook een en
kele opklaring. Middagtemperatuur
rond 14 graden.
Spanje en Portugal: In het noorden
veel bewolking en af en toe wat regen.
Alleen in het zuiden kan de zon af en
toe te zien zijn. Middagtemperatuur
van 18 graden in het noordwest tot om-
"streeks 24 graden langs de zuidkust.
Frankrijk: Veel bewolking en af en
toe regen, in de Alpen boven ongeveer
2000 meter ook sneeuw. Middagtem
peratuur van 13 graden langs de Ka-
naalkust tot rond 20 graden aan de Ri-
Zwitserland: Veel bewolking en af
en toe regen en boven 2000 meter
sneeuw. Middagtemperatuur in de da
len en het laagland omstreeks 14 gra-
Oostenrijk: Vanuit het westen toe
nemende bewolking, gevolgd door re
gen. Middagtemperatuur omstreeks
14 graden.
Italië: Perioden met zon maar in de
Po-vlakte nog steeds een hardnekkige
mist. Middagtemperatuur van 12 gra
den in de Po-vlakte tot 23 graden in het
zuiden. Aan de zuidkant van de Alpen
omstreeks 17 graden.
Joegoslavië: Perioden met zon
maar in het noorden ook wolkenvel
den. Middagtemperatuur rond 20 gra
den, aan de kust iets warmer.
Griekenland: Perioden met zon.
Middagtemperatuur omstreeks 22 gra-
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 tot zaterdag 13.00 uur
(Elisabeth Ziekenhuis) EHBO zieken
huis Rijnoord elke dag geopend.
Bezoekuren
Diaconessenhuis (tel. 071-178178).
dagelijks 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur. Afdeling intensieve
zorg 10.30-11.00 uur en 19.00-19.30
KmderafdehngMO30-19.00 uur en na
overleg.
Jongerenafdeling: 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur.
St. Elisabeth Ziekenhuis (tel.
071-454545): volwassenen
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Klasse afd. 11.15-12.00 uur.
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur
Kraamafdeling gynaecologie:
15.00-15.45 uur en 18.30-19.30 uur, al
leen voor vaders bovendien van
19.30-21.00 uur.
Afdeling CCU (hartbewaking)
14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur.
Intensieve verpleging: 14.00-14.30
uur en 19.00-19.30 uur.
Sportblessures: maandag 19.30-20.30
(tel.
kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskun
de 19.30-21.00 uur. (Uitsluitend voor
Partners/echtgenoten
Voor zwangeren: zaterdag en zondag
van 10.00 tot 11.00 uur, uitsluitend
voor partners/echtgenoten en éigen
kinderen.
Prematurenafdeling in overleg doorlo
pend bezoek mogelijk.
Ernstige patiënten: wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale kaarten worden ver-
Kinderafdelingen: voor ouders van
opgenomen kinderen is er een ruime
bezoek mogelijkheid in overleg met de
hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de vol
gende tijden: keel-, neus- en oorheel
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur
en 18.30-19.30 uur; oogheelkunde en
heelkunde 14.15—1&.00 uur en
18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters,
kleuters en grote kinderen:
15.15-17.00 uur; babyzaal en boxenaf
deling: volgens afspraak met de hoofd
verpleegkundige.
Rijnoord (tel. 01720-33771):
14.30-15.15 uur en 18.30-19.30 uur.
Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 uur.
Kraamafdeling: bezoek voor vaders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.15 en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling- bezoek voor ouders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.30 uur.
Beurs Amsterdam
pes(IOO) 1,70 1,85
Jf.(IOO) 1.16 1,26
rk (100) 47,60 50,60
ar (100) 0,001 0,007
Beursoverzicht
Chemiefondsen gevraagd
AMSTERDAM (TD) - De derde kwartaalcijfers
van DSM zijn op hel Damrak goed ontvangen.
Het chemiefonds realiseerde een spectaculai
re winststijging met 63 procent, wat beleggers
massaal in dit fonds deed stappen. DSM
opende bijna een rijksdaalder hoger óp
ƒ117,20 en trok Akzo, die donderdag voor
beurs cijfers presenteert, mee naar een 1,90
hogere koers op 132,70.
Beursplein 5 profiteerde verder van de ople
ving op Wall Street dinsdag, waar de Dow Jo
nes ruim 40 punten aantrok. Tokyo en Londen
bleven woensdag liggen. Daar namen beleg
gers een afwachtende houding aan in verband
met de vrijdag te publiceren Amerikaanse
werkloosheidscijfers. De stemmingsindex in
Amsterdam opende bijna een vol punt hoger
op 181.9 punten.
De internationals boekten allemaal koers
winst. KLM, die morgen halfjaarcijfers bekend
maakt, werd twee dubbeltjes duurder op
46,60. Unilever en Philips werden eveneens
twee dubbeltjes duurder, terwijl omzettopper
Olie twee kwartjes aandikte tot 137,30.
Andere actieve fondsen die opleefden waren
Oce-Van der Grinten (plus 3,80 op 310) en
KNP 0,60 op ƒ48,50).
Veel activiteit was er ook op de lokale markt.
Daar profiteerde Bos kalis van een order ter
waarde van 100 miljoen, dje het concern sa
men met Volker Stevin heeft ontvangen. Het
baggerbedrijf boekte 7 procent koerswinst op
14,30. Slijpschijvenfabrikant Flexovit veerde
4 procent op tot 89,50, Macintosh 2 tot
48 en Text Lite 7 procent tot 6,20. Ned-
schroef verkeerde 4,5 procent lager op 110
in mineurstemming, evenals Public Storage
Incorp., die 5 procent afstond op 13.
(11.00 uur)
Marktberichten
2e kwaliteit 580-680. Handel traag en prijzen
lager. Vaarskalveren extra kwaliteit 575-680,
vaarskalveren 1e kwaliteit 500-575 en vaars
kalveren 2e kwaliteit 350-500. Handel rustig en
prijzen iets lager. Aanvoer zwartbont 959.
Stierkalveren extra kwaliteit 695-675, stierkal
veren 1e kwaliteit 530-620, stierkalveren 2e
kwaliteit 325-500. Handel traag en prijzen la
ger. Vaarskalveren extra kwaliteit 450-550,1e
kwaliteit 375-450 en 2e kwaliteit 250-350. Han
del rustig en prijzen lager. Aanvoer vleesras
sen 150. Vleesrassen 1 e kwaliteit 850-1050 en
2e kwaliteit 700-850. Handel goed en prijzen
gelijk. Varkens per kg levend gewicht, inklusief
BTW: Aanvoer slachtvarkens 769. Slachtvar-
kens 3,25-3,35, zeugen 1e kwaliteit 3,10-3,20
en 2e kwaliteit 3,00-3,10. Handel slecht en prij
zen lager. Slachtschapen en lammeren per kg.
geslacht gewicht inklusief BTW: Aanvoer 920,
waarvan lammeren 870. Slachtschapen 3,75-
5,75. Handel redelijk en prijzen iets hoger. Ooi
en tot 20 kg 8,00-9,00. Handel stil en prijzen la
ger. Ooien boven 20 kg 6,75-7,90. Handel stil
en prijzen iets lager. Rammen tot 22 kg 8,00-
9,00, rammen 22-25 kg 7,50-8,50. Handel
traag en prijzen lager. Rammen boven 25 kg
7,00-8,00. Handel flauw en prijzen gelijk.
Slachtschapen en lammeren per stuk inklusief
BTW: Slachtschapen 135-200. Ooien tot 20 kg
150-170, Ooien boven 20 kg 160-180, Ram
men tot 22 kg 170-190, Rammen 22-25 kilo
175-200, Rammen boven 25 kg 180-220. Ge-
bruiksschapen en lammeren per stuk, inklusief
BTW: Aanvoer 200 stuks. Weidelammeren
150-200. Handel goed en prijzen gelijk. Aan
voer geiten en bokken 99 stuks. Geiten en bok
ken per stuk 30-90. Handel redelijk en prijzen
iets hoger. Totaal 3952 stuks.
Veemarkt Leiden - Prijzen slachtrunderen per
kg geslacht gewicht zonder nier en slotvet, in
klusief BTW (Volgens PW): Aanvoer slacht
runderen 80. waarvan mannelijk 10. Mannelijk
2e kwal. 7,25-7,90, Mannelijk 3e kwal. 6,60-
7,25. Handel goed en prijzen hoger Vrouwelijk
2e kwaliteit 6,45-7,15,3e kwaliteit 6,00-6,45 en
worstkwaliteit 5,50-6,30. Handel matig en prij
zen lager. Gebruiksrunderen per stuk inklusief
BTW: Aanvoer gebruiksrunderen 175, waar
van graskalveren 35. Melk- en kalfkoeien 1e
soert 2350-3200, 2e soort 1800-2350. Handel
goed en prijzen hoger. Melkvaarzen 1e soort
2200-2900 en 2e soort 1700-2300. Handel
goed en prijzen hoger. Kalfvaarzen 1e soort
2500-3100 en 2e soort 1950-2500. Handel re
delijk en prijzen gelijk. Guste koeien 1e soort
1950-2500 en 2e soort 1300-1950. Handel rus
tig en prijzen gelijk. Enterstieren 1600-2400.
Handel rustig en prijzen gelijk. Pinken 1400-
2050. Handel redelijk en pri|zen gelijk. Gras
kalveren 900-1500. Handel redelijk en prijzen
gelijk.
Nuchtere kalveren voor de mesterij, inklusief
Financieel kort
Infotheek
Het Leidse automatiseringsbedrijf Infotheek
voorziet voor dit jaar verdubbeling van de winst
en wil binnenkort notering aanvragen op de of
ficiële markt van de Amsterdamse effecten
beurs. Het fonds staat nu op de parallelmarkt
genoteerd. De overstap gaat gepaard met uit
breiding van het uitstaande kapitaal door de
uitgifte van 250.000 certificaten, waarbij aan
de bestaande aandeelhouders voorkeursrecht
zal worden verleend. Dat heeft Infotheek woe-
vandaag bekendgemaakt. Er staan ruim vijf
miljoen (certificaten van) gewone aandelen
van 1 gulden nominaal uit. Infotheek heefl de
verwachting dat het nettoresultaat uit gewone
bedrijfsuitoefening dit jaar uitkomt op 4,7 pro
cent van een omzet van 265 miljoen gulden,
zodat het totale nettoresultaat ongeveer 14,5
miljoen zal bedragen tegen 7,7 miljoen over
1988.
DSM
de woensdag gepubliceerde cijfers blijkt dat
het nettoresultaat over de eerste drie kwarta
len met 90 procent is gestegen, van 461 mil
joen gulden vorig jaar tot 875 miljoen dit jaar, of
per aandeel van 13 gulden 20 tot 24 gulden 90.
Over het derde kwartaal steeg de nettowinst
met 63 procent, van 144 miljoen gulden tot 235
miljoen.
