Bollenkwekers mijden
gifspreekuur van AZL
Leiden en Zoeterwoude boycotten hardhout
Zes bedrijven mogen afvoer
afgewerkte olie verzorgen
Sassenheims begroting
-zonder doping- eerste
'Beter beheer noodzakelijk om
verwaarlozing tegen te gaan'
WOENSDAG 1 NOVEMBER 1989
PAGINA 15
Laura Zoeterwoude houdt vergunning
ZOETERWOUDE/DEN HAAG -
Het Zoeterwoudse bedrijf Laura is
één van de zes overgebleven bedrij
ven die van het ministerie van
VROM (milieu) vergunning hebben
gekregen om afgewerkte olie in te
zamelen en te verwerken. Het werk
gebied van Laura, dat dependances
heeft in Bodegraven, Tilburg, Span
keren en Maassluis, strekt zich uit
over de provincies Zuid-Holland,
Utrecht en Gelderland.
De nieuwe regeling gaat vandaag
in, zo maakte het departement gis
teren bekend. Gevolg hiervan is dat
twaalf ondernemers geen vergun
ning meer hebben. De branche
heeft al laten weten bij de Raad van
State beroep aan te tekenen. Boven
dien hebben de olie-inzamelaars
aangedrongen op een gesprek met
de vaste kamercommissie voor
milieubeheer.
Jaarlijks wordt er in Nederland
ongeveer 55.000 kubieke meter af
gewerkte olie ingezameld. Het mi
nisterie vond de manier waarop het
werd opgehaald niet doelmatig.
Vanaf vandaag zijn er nog zes gebie
den met evenzoveel inzamelaars.
Woordvoerder C. van der Avort van
Laura zegt dat de nieuwe regeling
hem minder werk, maar meer resul
taat oplevert. In de oude constructie
kon het gebeuren dat de ene dag
een telefoontje uit Friesland kwam
om een zending op te halen en de
dag erna een rit naar Limburg
moest worden gemaakt. Om de toe
gekende regio optimaal te kunnen
bedienen schaft Laura een extra in-
zamelauto aan.
Het idee van een saneringsfonds
is 'na verwoede pogingen' mislukt.
VROM was bereid om 25 procent,
met een maximum van een half mil
joen gulden, bij te dragen aan het
fonds voor de twaalf ondernemers
die hun activiteiten moeten stop
pen. Echter, één van de zes vergun
ninghouders heeft 'zijn kop in de
wind gegooid', zegt Van der Avort.
Totaal zou er een bedrag van twee
miljoen gulden in het fonds worden
gestort. De ondernemers zouden ie
der 250.000 gulden bijdragen.
DEN HAAG Met gezwinde
spoed en ook nog goed. Nog
voordat de maand oktober was
verstreken, hechtten Gedepu
teerde Staten van de provincie
Zuid-Holland gisteren hun
goedkeuring aan de begroting
voor 1990 van de gemeente
Sassenheim. Het was de eerste
van dit jaar en daarom werd er
vanochtend op het Provincie
huis in Den Haag een officieel
tintje aan gegeven. Gedepu
teerde J. Aalbers overhandig
de de goedgekeurde stukken
persoonlijk aan burgemeester
H. de Jonge van Sassenheim
(links op de foto).
Als over twee jaar de nieu
we gemeentewet in werking
treedt, wordt het voor ge
meenten erg aantrekkelijk de
begroting op tijd goedgekeurd
te hebben. Wie op tijd is hoeft
beslissingen van de gemeente
raad niet meer ter goedkeu
ring aan GS voor te leggen,
maar slechts ter kennisname.
Dat kan veel tijd besparen.
Aan de hand van een proef
project dat inmiddels vier jaar
loopt, probeert de provincie
gemeenten ertoe te bewegen
hun begroting snel afgewerkt
te hebben. Het project vlot re
delijk: waren vorig jaar al 35
gemeenten op tijd, dit jaar zijn
het er meer dan 50 op het to
taal van 101.
Al eerder werd de gemeente
die het eerst met de jaarreke
ning klaar was in het zonnetje
gezet. Vandaag werd nu ook
aan de eerste gemeentebegro
ting een officieel tintje gege
ven. Sassenheim won, nipt
vóór Voorburg. Aalbers: "Je
merkt dat gemeenten er toch
een competitietje van maken
en bet spannend vinden. Pri
ma, als het maar zonder fouten
blijft. En zonder doping", (foto
Wim Dijkman)
Spreekuur nu open voor land- en tuinbouwwerkers in hele land
LEIDEN/BOLLENSTREEK Het 'gifspreekuur' van het academisch ziekenhuis Leiden
krijgt een landelijk karakter. Het AZL gaat hiertoe over omdat kwekers uit de Bollen
streek er nauwelijks gebruik van maken.
Het spreekuur, in februari opgestart voor bollenkwekers met klachten die door het lang
durig werken met landbouwgif werden veroorzaakt, kreeg de afgelopen acht maanden
slechts 27 patiënten te verwerken. Gemiddeld betekent dat één patiënt per spreekuur.
Dr. E.J. Grünewald, de man achter
het initiatief, besloot daarom het
spreekuur tevens open te stellen
voor werknemers in de land- en
tuinbouw en voor personeel van
plantsoenendiensten. Niet alleen
uit Leiden en omgeving, maar voor
het hele land. Deze mensen werken
eveneens met pestyciden en kun
nen als gevolg daarvan soortgelijke
klachten hebben als bloembollen-
kwekers.
Ondanks de matige belangstel
ling denkt dr. Grünewald er nog
niet aan om het gifspreekuur voor
gezien te houden. Eerst wil hij ant
woord hebben op de vraag of er wel
licht geen behoefte aan is of dat de
bollenkwekers niet genoeg bekend
zijn met het spreekuur. Samen met
de Voedingsbond FNV, op wiens
aandringen het spreekuur werd in
gesteld, gaat Grünewald zoeken
naar de oorzaak van de matige inte
resse. De rol van de huisartsen
hierin staat niet ter discussie. Vol
gens Grünewald weten zij dat het
spreekuur er is en verwijzen ze ook
patiënten als dat nodig is.
Verbaasd
Verbaasd heeft het de AZL-arts
overigens wel dat maar zo weinig
bollenkwekers van het spreekuur
gebruik hebben gemaakt. Vooral
omdat de^Voedingsbond FNV zo
nadrukkelijk stelde dat er behoefte
aan was. Die behoefte is vooralsnog
niet écht gebleken. Patiënten dien
den zich slechts mondjesmaat aan.
Bovendien kon maar bij de helft
van de 27 patiënten die op het
spreekuur verschenen, worden
vastgesteld dat landbouwgif zo
goed als zeker de oorzaak van hun
klachten was.
Van huidklachten (exzeem) was
goed vast te stellen of die waren ont
staan door overgevoeligheid voor
een bepaald bestrijdingsmiddel. Dr.
Grünewald zegt dat het voor klach
ten als hoofdpijn, tintelingen, moe
heid en spierzwakte heel wat moei
lijker te bepalen is of het werken
met pestyciden hieraan schuldig
zou kunnen zijn.
De AZL-arts sluit niet uit dat bol
lenkwekers het gifspreekuur mij
den, omdat zij bang zijn hun baas
aan te klagen. Grünewald denkt dat
dit zeker een rol speelt. Hoewel,
voegt hij eraan toe, je dit nooit
rechtstreeks van de mensen zelf te
Themadag over plan-Oort in Alphen
tants- en belastingadviesbureaus.
Ondanks de voorlichtingscam
pagne van de overheid blijken velen
nog onvoldoende bekend te zijn
met de nieuwe belastingwetgeving.
Vandaar dat op 29 november in een
aantal lezingen vele praktijkgerich
te aspecten van de nieuwe wetge
ving aan de orde zullen komen.
Voor inlichtingen kan men bellen
met 01720-24000.
ALPHEN AAN DEN RIJN - On
der het motto 'Oort echt zo eenvou
dig?' organiseert de Stichting Des
kundigheidsbevordering Manage
ment (SDM) op woensdag 29 no
vember een themadag in Park Rijn
stroom in Alphen aan den Rijn. Me-
dewerking hieraan verlenen onder
anderen de Rotterdamse hoogleraar
fiscale economie prof.dr. L. Stevens
en vertegenwoordigers a
horen zult krijgen. Wel
die uit de directe omgeving van de
kwekers komen. Juist zij zijn het
die bevestigen dat het werken met
gif niet altijd even secuur gebeurt.
Onruststoker
Het is de AZL-arts daarbij opgeval
len dat kwekers hun klacht niet als
een echte klacht ervaren waarmee
ze zonodig naar een dokter moeten.
De klacht hoort bij hun werk en ze
hangen die niet graag aan de grote
klok. "Want", legt Grünewald uit,
"dan ontstaat heel snel de indruk
dat de baas met een onruststoker te
maken heeft. De kweker wil zoiets
ten koste van alles voorkomen. Dus
komt hij niet met z'n klachten naar
het spreekuur, maar werkt gewoon
door. Eenzelfde tendens zie je overi
gens ook bij de kleine zelfstandige
bollenkweker".
Onderzoek heeft aangetoond dat
de arbeidsinspectie te weinig con
troleert in bedrijven waar met land
bouwgif wordt gewerkt. Het vreem
de doet zich voor dat alleen de
werkgever de arbeidsinspectie kan
informeren als er binnen zijn bedrijf
iets niet in orde is. Grünewald om
schrijft dat als een 'kromme redene
ring', die de baas een vrijbrief geeft
om die middelen aan te- wenden
waarvan hij denkt dat ze het beste
rendement opleveren. Uiterst giftig
of minder giftig.
Maar de arbeidsinspectie reorga
niseert en is van plan wat intensie
ver te gaan controleren. In dat kader
heeft de AZL-arts een gesprek ge
had met de geneeskundige van de
inspectie. Centraal daarin stond de
vraag hoe alles in beter banen kan
worden geleid.
WASSENAAR/V OORSCHO
TEN Het landgoed De
Horsten, dal; gedeeltelijk op
grondgebied van Wassenaar
en Voorschoten ligt, vertegen
woordigt als onroerend goed
een waarde, die vermoedelijk
rond de acht miljoen gulden
ligt. Het vormt onderdeel van
het privé-bezit van prinses Ju
liana. De Rijksvoorlichtings
dienst wil het woord 'verko
pen' absoluut niet in de mond
nemen, maar weigert uit te
leggen wat 'andere beheers
vorm' betekent.
De Horsten valt onder de Natuur-
schoonwet. In het structuurschema
Natuur- en Landschapsbehoud
werd het gebied aangeduid als 'gro
te landschappelijke eenheid' en het
provinciale streekplan heeft het
over een 'natuurgebied'. Toen prin
ses Christina enige jaren geleden
plannen koesterde om in het zuid
westelijke gedeelte, Eikenhorst ge
naamd, een villa te bouwen, waren
de protesten van natuurbescher
mers niet van de lucht.
De inspecteur van de ruimtelijke
ordening in Zuid-Holland en Zee
land liet weten dat de bouw in strijd
was met de natuurschoonwet en
haaks stond op het provinciale be-
Veel gemeenten beperken gebruik
LEIDEN Leiden en Zoeterwou
de treden in het voetspoor van
Dordrecht: beide gemeenten boy
cotten op korte termijn het gebruik
van tropisch hardhout. Zowel Lei
den als Zoeterwoude passen daar
toe de bouwverordening aan, waar
in het verbod van gebruik van hard
hout wordt opgenomen. Hardhout
wordt onder meer toegepast in de
woningbouw, de aanleg van houten
bruggen en het slaan van damwan-
den.
Andere gemeenten in de regio
Leiden zeggen wel na te denken
over het gebruik van hardhout,
maar tot rigoureuze stappen zoals
Leiden en Zoeterwoude die hebben
genomen, heeft dat nog niet geleid.
Alleen Hazerswoude kent een 'bijna
geheel' verbod. Zelf mag de ge
meente het niet meer gebruiken en
adviseert ze aanvragers van een
bouwvergunning dit voorbeeld te
volgen. Acht gemeenten in de Bol
lenstreek en Rijnstreek maken be
perkt gebruik van hardhout. De
overige moeten nog een standpunt
bepalen. Alphen aan den Rijn
streeft er naar in plaats van hard
hout meer beton en staal te gebrui
ken.
De discussie rond het gebruik
van tropisch hardhout is weer opge
laaid nu boeren worden geworven
om zich in het Amazonegbied van
Brazilië te vestigen. De kritiek richt
zich tegen het omploegen van
150.000 hectare jungle in de provin
cie Mato Grosso. Een ingreep die
nodig zou zijn om de grond geschikt
te maken voor de produktie van
rubber en sojabonen. De ministers
Braks (landbouw) en Nijpels
(milieu) hebben er hun bezorgdheid
over geuit.
De enige gemeente in de regio Lei- cent van de hardhoutproduktie im- dat de gemeente de aflopen acht
den die zich niet echt druk lijkt te porteert. Zou de EG de invoer ver- jaar 98 procent van de hardhouten
maken is Noordwijk. Een woord- bieden, dan gaat het hout naar een kozijnen heeft vervangen door
voerder vertelt dat de Europese Ge- andere bestemming. kunststof (aluminium). Die kozij-
meenschap niet meer dan twee pro- De Noordwijkse ambtenaar zegt nen worden nu door zout aangetast.
"We willen best het goede", zegt de
ambtenaar, "maar ik zou willen dat
er nu eens een deskundige kwam
die vertelde hoe dat precies moet
De Vereniging van Nederlandse
Gemeenten heeft zich - net als de
Nederlandse Houtbond - uitgespro
ken tegen een boycot van hardhout.
De VNG zegt dat een totaal verbod
niet in de bouwverordening zou
passen. Woordvoerder Koole stelt
dat de bouwverordening en de wo
ningwet veilig en goed bouwen be
ogen. Tropisch hardhout werkt
daaraan mee. Selectief gebruik
staat de VNG voor, maar volledig
uitbannen wijst zij van de hand.
Brief
De Nederlandse Houtbond beweert
dat er sprake is van een misleidende
actie met als doel het gebruik van
tropisch hardhout te verbieden.
Een woordvoerder van de bond
schaart zich achter de mening dat
de regenwouden worden bedreigd.
Maar niet door het toepassen van
het hout in woningbouw of elders.
Volgens de bond wordt 80 procent
van de bossen vernietigd om de
grond te kunnen aanwenden als
bouwland. De overige 20 procent
van het regenwoud wordt gekapt
om als hardhout te verwerken.
Als reden voor de vernietiging
van het woud noemt de bond ar
moede. Om daar wat aan te doen
heeft de Nederlandse houthandel
de EG voorgesteld om op de invoer
van tropisch hardhout invoerrecht
te heffen. Geld dat kan worden ge
bruikt om het woud te redden door
middel van boomaanplant. Een be
slissing laat al een jaar op zich
wachten.
leid. Om het huis met een grondop
pervlak van 615 vierkante meter te
kunnen bouwen, werd in 1984 het
bouwverbod voor de Horsten opge
heven. Voor een zes hectare groot
terrein veranderde de gemeente de
bestemming natuurgebied. Voor
dat B en W en raad zover waren, was
er heel wat overlegd met de prinses
en werd het nodige beloofd.
Omdat de bouwplek nooit echt
toegankelijk is geweest voor wan
delaars zou de bouw geen invloed
hebben op de toegankelijkheid. Om
de Eikenhorst te bereiken en te ver
laten zouden de Guillermo's en hun
bezoekers gebruik maken van de
bestaande paden. Enkele maanden
later kregen bezwaarmakers te ho
ren dat het 'geenszins de bedoeling
is bestaande paden te zullen verbre
den'. De verkeersdruk zou amper
toenemen en bomen zouden niet
worden gekapt.
Strubbelingen
In de afgelopen jaren zijn toch
strubbelingen opgetreden met de
familie Guillermo vanwege gekapte
bomen, afgesloten ingangen en de
niet aangekondigde bouw van een
blokhut/annex garage. Niet zo lang
geleden ontstonden er problemen
toen de Guillermo's onaangekon
digd zand weghaalden van een an
der deel van de Horsten. Toch heeft
de Wassenaarse wethouder J.C.M.
Greep de indruk dat de Guillermo's
zich aardig aan de afspraken heb
ben gehouden en De Horsten een
waardevol natuurgebied zijn geble
ven.
De gemeentebestuurder vindt dat
het gebied behouden moet blijven
als natuurgebied voor de hele regio
en als groene buffer tussen Den
Haag en Leiden. Het gemeentebe
stuur van Wassenaar zal nog eens
nagaan of het bestemmingsplan
voldoende bescherming biedt. Sa
men met Voorschoten zal Wasse
naar een gemeenschappelijk stand
punt innemen over het conserveren
van De Horsten. "Dat wat er nu is,
moet er blijven", zegt wethouder
Greep.
Het jachtslot Huis Ter Horst moet
volgens de bioloog W.J. ter Keurs,
die het gebied op z'n duimpje kent,
nodig worden opgeknapt en het bo
tenhuis bij de vijver in de Raaphorst
verkeert volgens hem in ernstige
staat van verval. Op de landgoede
ren zijn twee jachtopzieners actief.
Twee anderen beheren het bos. Vol
gens Ter Keurs is dat te weinig om
het landgoed goed te beheren en de
verwaarlozing tegen te gaan.
Ter Keurs zou het toejuichen
wanneer de Vereniging tot Behoud
van Natuurmonumenten in Neder
land de landgoederen koopt en be
heert. "Het is een vereniging met
Vanuit de lucht is goed te zien hoe
prachtig de villa van het gezin Guil
lermo is gelegen in De Eikenhorst.
Het terrein is niet toegankelijk voor
publiek. Rechts is het zwembad van
de familie te zien, met bijgebouw. De
zonder vergunning gebouwde blok
hut annex garage, waarover veel te
doen is geweest, ligt verscholen tus
sen de bomen ergens tussen villa en
zwembad. (foto Frans Rombout)
een sterke sociale controle op het
beheer en met 300.000 leden vormt
ze een enorme macht tegen bedrei
gingen van buitenaf', laat Ter
Keurs weten. Recreatie zou zo'n be
dreiging kunnen zijn, de aanleg van
wegen niet minder. De Leidse Baan
is jaren geleden geschrapt, maar va
rianten blijven opduiken.
Volgens de bioloog is Staatsbos
beheer een veel te zwakke partij om
dergelijke ontwikkelingen tegen te
houden en heeft de instantie nu al
moeite met het beheer van de gron
den. Toch heeft hij liever dat Staats
bosbeheer de gronden koopt dan
dat een particulier dat doet: "Ik zou
me daar grote zorgen om maken.
Heeft zo'n particulier de expertise
in huis en de menskracht? En: hoe
duurzaam is het? Bij Natuurmonu
menten weet je dat het in goede
handen is. De vereniging koopt al
leen gronden die ze ook kan behe-
Volgens Ter Keurs gaat het om
een van de allerbelangrijkse natuur
gebieden van west-Nederland en is
het gebied extra bijzonder doordat
het midden in de Randstad ligt. "De
vele mensen die er omheen wonen
beschouwen het als hun persoon
lijk eigendom". Volgens de bioloog
trekt het landgoed jaarlijks 70.000
bezoekers. Het is er het drukst wan
neer de befaamde seringenberg
bloeit.
Laaggeschoolde
meisjes willen
blijven werken
LEIDEN Laaggeschoolde meis
jes hebben een baan of zijn daarnaar
intensief op zoek. Als de meisjes ge
trouwd zijn en kinderen hebben,
willen ze blijven werken.
Dat is de conclusie van een onder
zoek dat de Leidse universiteit
heeft gedaan in opdracht van het
ministerie van sociale zaken. De on
derzoekers volgden een groep van
17 meisjes die in 1981 in dezelfde
klas van het lager huishoud- en nij
verheidsonderwijs zaten.
Meisjes die na de lhno ook nog
een beroepsopleiding volgden, ko
zen vaak voor het kappersvak. Het
merendeel van hen heeft een vaste
baan. De rest van de groep is in deel
tijd werkzaam of kent flexibele
werktijden. Werkloosheid komt in
deze groep nogal eens voor. In zulke
gevallen maken ze gebruik van in
formele kanalen bij het vinden van
een geschikte werkgever.
