FNV400 miljoen
voor kinderopvang
'Huis van toekomst' heeft plastic dakpannen
BMK mag stuwdam bouwen
China in de
goudkoorts
greep van
op vulkaan
Geen'collectief ontslag
bierbrouwer Heineken
Subsidie 'rebelse' verplegers
ZATERDAG 28 OKTOBER 1989
ECONOMIE
PAGfNA 7
UTRECHT (ANP) De vakcentrale FNV wil een gedeelte van de loonruimte benutten
voor kinderopvang. Door bij cao-afspraken 0,1 procent voor kinderopvang uit te trekken
zou 200 miljoen gulden beschikbaar komen. De FNV bepleit een totale investering van 400
miljoen in 1994. Dat is 100 miljoen gulden meer dan het bedrag dat genoemd wordt in het
regeerakkoord.
PEKING (IPS) Terwijl overige
Chinese industrieën in de versuk
keling dreigen te raken, is de rek in
de goudgraverij er nog lang niet uit.
De Volksrepubliek staat inmiddels
op de zesde plaats op de ranglijst
van 's werelds grootste goudprodu
centen, na Zuidafrika, de Sovjetu
nie, de Verenigde Staten, Canada en
Australië. Dat heeft Bai Meiqing,
waarnemend secretaris-generaal jaar te evenaren,
van de officiële Goudraad, gezegd. Het onmetelijke land
Hoe groot China's goudproduktie voorraden goud herbergen. Van
precies is, blijft overigens staatsge- oudsher komt het Chinese goud uit
heim
Het delven van goud
groeit al tien jaar met gemiddeld
tien procent per jaar. De Chinese
leiders geven de produkt:
edelmetaal alle voorrang,
spraak
leid in gezamenlijke aanpak
overheid en sociale partners. Daar-
rin moeten regelgeving door het rijk,
de periode 1990 tot coördinatie op landelijk niveau en
kabinetsplannen controle op de kwaliteit centraal
staan. Uit een onlangs verschenen
FNV-rapport bleek dat de helft
Dat zei FNV-voorzitter J. Stekelen
burg vandaag in Utrecht op een stu
diedag van de vakcentrale over kin
deropvang. De FNV presenteerde
er een plan
1994. In de
gaat 130 miljoen gilden via de Wel
zijnswet naar de gemeenten
piek begin volgend jaar in het afbe
talen van buitenlandse schuldver
plichtingen te kunnen opvangen,
een kinderopvangbe: gens de Vrouwenbond hoe belang- De economische bezuinigingen ten
rijk het is dat de overheid kinderop- spijt, investeert China dit jaar 229
vang reguleert. Ook veel werkge- miljoen dollar in de goudmijnbouw.
vers hebben daar behoefte aan. Dat is ruim een vijfde meer dan de
drie gebieden. Goudhoudend erts
China wordt gedolven op het schiereiland
Jiaodong in de oostelijke provincie
Shandong, in Binnen-Mongolie en
in het gebied waar de grenzen van
de de drie centrale provincies Henan,
Shanxi en Shaanxi samenkomen.
Met behulp van moderne technie
ken zijn de laatste tijd nieuwe goud
aders bloot komen te liggen. Met na
me de mijnen op het eiland Hainan
en de vulkanische goudvelden in de
provincies Heilongjiang en Hunan
zijn beroemd geworden.
Sinds in 1978 het staatsmonopo
lie op gouddelven werd afgeschaft,
heeft de goudkoorts de Chinezen
pas goed in de ban. Verspreid over
het hele land werden duizenden
kleinere goudvoorraden ontdekt.
Lokale overheidsorganen, coöpera
ties en particulieren nemen van
daag de dag de helft van de delving
voor hun rekening. De laatste twee
jaar is het leger van individuele
goudzoekers zelfs verdubbeld tot
400.000.
Het afgelopen decennium heeft
de Chinese regering de goudkoorts
aktief aangewakkerd. De officiële
prijs per ounce is opgetrokken tot
dichtbij het niveau van de interna
tionale notering. Bedrijven die
goud aan de staat verkopen krijgen
een bonus, nog los van de subsidies
en belastingfaciliteiten.
Een probleem is ontstaan omdat
de individuele goudzoekers niet
systematisch genoeg te werk gaan.
In sommige gebieden is de geologi
sche structuur van de goudvelden
zodanig gewijzigd dat grootschalige
exploitatie onmogelijk is geworden.
De regering heeft daarom onlangs
de particuliere mijnwerkers verbo
den voor zichzelf te werken. Zij die
nen zich aan te sluiten bij de coöpe
raties die onder toezicht van de lo
kale overheid staan.
Het belang van de gouddel ving
voor de economie van China werd
onlangs door premier Li Peng nog
eens onderstreept: "Goudproduk
tie levert evenveel op als de handel
met het buitenland. Daarom moet
deze industrie als hoog worden aan
geschreven in de economische
planning van de staat en verdient zij
alle steun."
voorzieningen. Met de door de 17.930 onderzochte kindplaatsen
de FNV gewenste aanvulling kan
1994 dan vijftien procent van kinde
ren tot vier jaar op een professionele
niet werd gecontroleerd. Zelfs bij
gesubsidieerde kinderdagverblij-
bleek er in 29 procent geen
worden verzorgd, sprake van controle op brandveilig-
*J. Stekelenburg
Sijthoff krimpt
aantal banen bij
uitgeverij iets in
DEN HAAG (ANP) - Op de redac
ties van de Leidsche Courant, de
Haagsche Courant, Het Binnenhof
en het Rotterdams Nieuwsblad zul
len ruim dertig arbeidsplaatsen ver
dwijnen. Het aantal van ruim 1400
banen bij de Haagse uitgeverij Sijt
hoff Pers gaat namelijk met enige
tientallen omlaag. Er zullen geen
ontslagen vallen.
Dat is gisteren bevestigd door de
vice-voorzitter van de onderne
mingsraad van het bedrijf, F. van
Lookeren Campagne. Hij zegt dat er
zeker minder dan honderd banen
zullen verdwenen: "Eerder vijftig",
Van de directie van Sijthoff w
teren niemand bereikbaar
commentaar.
heid. De FNV sprak toen al
wildgroei.
Stekelenburg zei dat iedereen,
ook de kindercentra zelf, wel vindt
dat normering en controle nodig
zijn. Hij deed de gemeenten de sug
gestie om hun deel van de 130 mil
joen zo aan te wenden dat cao-rege
lingen en bedrijfsafspraken er goed
op aansluiten. Gemeenten zouden
nieuwe voorzieningen moeten op
zetten die ook (of uitsluitend) plaat
sen verkopen aan bedrijven in in
stellingen. "Wij hebben sterke voor
keur voor deze vorm van bedrijfs
kinderopvang die is verbonden met
het rietwerk van gesubsidieerde op
vangvoorzieningen", aldus Steke
lenburg.
De tarieven voor de werkgevers
zouden overal even hoog moeten
zijn. Als goed voorbeeld noemde hij
Den Haag waar voor bedrijfsplaat-
sen door de werkgever steeds het
zelfde vaste bedrag wordt betaald.
De instantie die de opvang regelt int
de ouderbijdrage.
Stekelenburg herinnerde zich
dat, toen twee jaar geleden het
FNV-vrouwensecretariaat met een
plan voor bedrijfskinderopvang
kwam, de vakcentrale wat scep
tisch reageerde. Ze was er altijd van
uitgegaan dat dat dit het 'pakkie-an'
was van de overheid. Dat ligt nu an
ders. Kinderopvang is een populair
onderwerp. "Er valt op te scoren,
zoals vakbondsbestuurders dat
noemen", zo zei Stekelenburg.
Desondanks zijn er opvallend
weinig werkgevers die stil staan bij
de voorwaarden waaronder vrou-
kunnen en willen werken. De DEN HAAG (GPD) - Het
Vant
e verslaggeve
De Nieuwe Waterweg met daarin de toekomstige waterkering geprojecteerd.
Vrouwenbond FNV concludeerde tium Bouwcombinatie Maeslant begonnen.
de stormvloedkering worden door ze met lucht te vullen. Een
maal op hun plaats worden de deu-
afgezonken. De deuren van Ni-
worden echter over een rail op
n, die op 4 oktober 1996 officieel de bouwopdracht te hebben gewon- de rivierbodem naar hun plaats ge-
gebruik wordt gesteld. BMK-
dat zaterdag in Rotterdam bij de Kering (BMK) mag de stormvloed- Het consortium BMK blijkt met
presentatie van de eerste resultaten kering in de Nieuwe Waterweg bou- 'redelijke* voorsprong de
van een landelijke actieweek om
400.000 vrouwen met kinderen op
nieuw aan een baan te helpen. De
actie bestond^uit het sturen van
kaarten aan werkgevers en een ad- r
vertentiecampagne, terwijl ook Smit-Kroes (verkeer en waterstaat), kering bestaande uit twee gebogen verwacht met slib op de rivierbo-
honderden vrouwen zelf werkge-
oandere
voorzitter ir. J. M. Veraart heeft dit binatie, Nieuwe Waterweg Storm- kundigen de nodige vraagtekens
aangekondigd na ondertekening vloedkering (Niwas). Beide combi- zetten. Ook 'steekt' deze kering die-
de bouwopdracht door minister naties maakten
segmentdeuren, die elk
i allerlei bedrijfstakken gin- De ministerraad had gistermorgen op het vaste land in de Nieuwe Wa
terweg kunnen worden gedraaid.
methode waarbij de des
per, waardoor problemen worden
dem.
LEIDEN Bij de voorgenomen re
organisatie van bierbrouwerij Hei
neken, waar ongeveer 5000 mensen
werken in de vestigingen Zoeter-
woude en Den Bosch, zal geen ge
dwongen collectief ontslag plaats
vinden. Dat heeft de directie giste
renmiddag in het hoofdkantoor in
Zoeterwoude toegezegd aan de vak
bonden en de ondernemingsraad in
een toelichting op een brief die on
langs aan alle werknemers werd
verstuurd.
Deze toezegging heeft de onge
rustheid bij de vakbonden niet kun
nen wegnemen. Districtsbestuur
der Lakerveld van de FNV: "Geen
collectief ontslag wil niet zeggen
dat dat er helemaal geen ontslagen
vallen. Er is nog altijd zoiets als out
placement, waarbij werknemers
van Heineken kunnen overstappen
naar een andere bedrijf. Maar als dat
niet op vrijwillige basis gebeurd is
dat nog een vorm van ontslag".
De vakbonden vinden bovendien
dat zij bij de reorganisatie-plannen
door de directie buitenspel worden
gezet. L. Bons van het CNV: "Wij
hebben van Heineken te horen ge
kregen, dat wij in januari concrete
plannen zullen zien. Dat betekent
dat wij een compleet plan krijgen
voorgelegd, waaronder wij dan nog
even een handtekening kunnen zet
ten. Wij staan daardoor aan de zijlijn
en dat vind ik een onverstandige
strategie van Heineken. Plannen als
deze moeten worden gedragen door
het gehele concern anders werkt
het niet".
De bonden vinden bovendien de
informatie van de directie volstrekt
onvoldoende en zullen volgende
week aandringen op meer details.
L. Bons: "Het enige wat duidelijk is
dat er echt gereorganiseerd gaat
worden. Verder weten we niets.
'Meer klant gericht denken', heette
het. Maar dat is dus iets wat je in elk
managements-boek kunt lezen".
De directie verzond drie weken
geleden een brief, waarin gewag
werd gemaakt van een "doorlich
ting van het bedrijf'. De brief ver
oorzaakte alom onrust onder de
werknemers. De vakbonden FNV
en CNV hadden toen harde kritiek,
omdat er naar hun mening te weinig
informatie werd gegeven. Gisteren
middag gaf Heineken aan te streven
naar een marktaandeel van onge
veer 50 procent in 1994 (nu is dat 57
procent).
Bus op aardgas
in grote steden
op de proef
GRONINGEN (ANP) - De open
baar vervoerbedrijven van de ge
meenten Groningen, Rotterdam en
Den Haag gaan een proef houden
met aardgasbussen. Zeven van deze
bussen zullen beurtelings worden
ingezet in deze drie steden.
Aargas veroorzaakt aanzienlijk
minder C02- en NOx-uitstoot dan
diesel. Ook de geluidsoverlast is
veel kleiner. Wordt de proef, die één
tot twee jaar duurt, een succes dan
zal de gemeente Groningen volledig
overschakelen op aardgasbussen.
Het ombouwen van zeven diesel
bussen tot aardgasbus heeft 2 mil
joen gulden gekost. Het ministerie
van milieubeheer heeft hieraan 1,5
miljoen bijgedragen. De rest is door
de drie gemeenten betaald. In het
Nationaal Miliebeleidsplan wordt
gepleit voor het gebruik van milieu
vriendelijker bussen, waarbij de
aardgasbus als mogelijkheid wordt
genoemd.
gen opzoeken. het licht op groen gezet
Veel werkgevers reageerden posi- tractondertekening. Eind volgend De kering
gis- tief, al waren er ook die "vrouwen jaar of begin 1991 zal met de bouw
to or horen thuis" zeiden of die geen zin
hebben in het regelen van kinder-
Van Lookeren Campagne zegt opvang. Ook stelde de Vrouwen-
ook dat er vooral op het buitenland
se correspondenten-ftet zal worden
beknibbeld. Zo werd de post in
Bonn al niet meer ingevuld na het
vertrek van de desbetreffende jour-
bond vast dat de huidige situatie i
de bedrijven over het algemeen nog
ongunstig is voor vrouwen. Ze wer
ken vaak in lagere functies en flexi
bele banen, in de meeste bedrijven
nalist naar de NCRV. Sijthoff Pers ontbreekt een beleid dat is gericht
zal haar buitenlandse i
toekomst gaan betrekken v
Oost Pers.
de
Campina
Als de directie van DMV Campina
volgende week niet besluit mini
maal 225 chauffeurs in dienst te
houden dan zal er vanaf de maan
dag daarop worden gestaakt. Een
woordvoerster van de Voedings
bond FNV heeft dit gisteren meege
deeld. De FNV-bond zal in de loop
van de week proberen ook werkne
mers van de produktiebedrijven
van DMV/Campina bij de acties te
betrekken.
Servies
De Amerikaanse hamburgergigant
MacDonald's gaat de wegwerpbor-
den en -verpakkingen die voor zijn
etenswaar worden gebruikt inzame
len en voor een deel opnieuw ge
bruiken. Jaarlijks worden er tonnen
van het niet-afbreekbare polys
tyreen weggegooid. MacDonald's
hoopt dat vijftig procent van het po
lystyreen kan worden hergebruikt.
MacDonalds is een aantal malen het
slachtoffer geweest van een boycot
omdat het concern, in tegenstelling
tot veel van zijn concurrenten, geen
papierverpakkingen gebruikt.
Beiersdorf
De industriebonden van FNV en
CNV, de Unie BLHP en de NCHP
hebben gisteren in een gesprek met
de directie van Beiersdorf in Alme-
re geëist dat het besluit om de pro-
duktie van cosmetica in Almere te
stoppen, wordt opgeschort. De con
cernleiding wil de produktie van
cosmetica in Nederland en Oosten
rijk overhevelen naar andere vesti
gingen. Daardoor zouden in Almere
150 tot 200 van de 425 arbeidsplaat
sen verdwijnen.
Stremsel
De Voedingsbond FNV heeft aan
gekondigde acties in de Coöperatie
ve Stremsel en Kleürselfabriek in
Leeuwarden voorlopig ingetrok
ken. De directie van de fabriek heeft
de meeste eisen van hpt personeel
ingewilligd. Volgens een FNV-
woordvoerster worden vertegen
woordigers van de bond ingescha
keld bij een functiewaarderings-on-
derzoek en wordt er in november
over een sociaal plan gesproken.
op het binnenhalen en laten door
stromen van vrouwen en aan kin
deropvang wordt weinig gedaan.
Verschillende werkgevers heb
ben nu toegezegd dat ze de moge
lijkheden van kinderopvang gaan
overwegen. Overigens bleek ook
dat een groot schoonmaakbedrijf,
dat eerst voor kinderopvang zorgde
omdat het moeilijk aan personeel
kon komen, de kinderopvang weer
afschafte toen de personeelsbezet
ting op peil was. Dat bewijst vol-
UTRECHT (ANP) Het minsterie van welzijn, volksgezondheid en
cultuur heeft de vereniging Verplegenden en Verzorgenden in Op
stand (WIO) een eenmalige subsidie van 120.000 toegekend. Wvc stelt
aan de subsidie de voorwaarde dat de WIO bijdraagt aan verbetering
van de beeldvorming en de werfkracht van het verpleegkundige en
verzorgende beroep.
Enkele maanden geleden besloot de WIO zichzelf te transformeren
van actiegroep tot vereniging. Daartoe vroeg de organisatie subsidie
aan bij het ministerie van wvc. De WIO zei dat het geld besteed zal
worden aan publiciteitswerk en verbetering van de organisatie.
De WIO is begin dit jaar bekend geworden als actiegroep die zich
tijdens de cao-onderhandelingen voor de gezondheidszorg sterk maak
te voor 5 procent loonsverhoging. De verplegers kwamen daarbij in
conflict met de vakbonden.De WIO telt nu 3000 leden en binnen twee
jaar moeten dat er 20.000 worden.
De kering van Niwas (een consor-
BMK bestaat uit deu- tium met onder meer Ballast Ne-
die dryvend worden gemaakt dam, Grootint en Bos-Kalis) bleek
bovendien uiteindelijk 'aanzienlijk'
duurder dan het plan van BMK
(Hollandse Beton Groep, Volker
Stevin, Dirk Verstoep en Hollan-
dia). De bouw van de kering kost
840 miljoen gulden, inclusief een
marge van tien procent voor de post
'onvoorzien'. Daarbij komt nog
eens een bedrag van zeshonderd
miljoen gulden voor aanvullende
dijkversterkingen, waaronder de
bouw van de Europoortkering in
het Hartelkanaal.
Sinds 1985 is over de mogelijke
bouw van een stormstuw in het be
nedenrivieren gebied gesproken.
Die discussie werd weer actueel (na
een eerdere poging in 1954) na be
kendwording van de nieuwe maat
gevende hoogwaterstanden, met
nieuwe minimale dijkhoogten bij
maximale waterstanden.
PiTi'SFIELD Het Amerikaanse
slektronika- en chemiebedrijf Ge
neral Electrics heeft onlangs een ex
perimenteel huis uit speciale plas
ticsoorten aan het publiek getoond.
De expermimentele woning is ge
bouwd op het-terrein van het hoofd
kantoor van het bedrijf in Pittsfield
in de staat Massachusetts.
Vice-president van de plastic af
deling van GE, Uwe Wascher, ver
klaarde bij de opening van het 'Li
ving Environments Concept' Huis
(LEC-huis) dat hij overtuigd is dat
bouwen in plastic de bouwmethode
'van de toekomst' zal worden.
door
Michelle Locke/AP
De plasticsoorten die in het huis
zijn gebruikt hebben weinig ge
meen met het soort plastic dat in het
dagelijks leven wordt gebruikt of
met de plasticsoorten die zijn ge
bruikt bij bouwexperimenten in de
afgelopen 40 jaar. De in het huis ge
bruikte plastic materialen zijn gea
vanceerde polymerenplastics die
speciaal ontworpen zijn voor indus
trieel gebruik. Polymeren zijn deel
tjes met een grote molecuulmassa.
Zij smelten pas bij hoge temperatu
ren, veroorzaken weinig rook bij
brand en zijn geluidsabsorberénd.
General Electric zal het huis gebrui
ken om te experimenteren met po-
lymerentechnologie en voor de op
lossing van practische bouwproble-
men met het materiaal.
Het LEC-huis bestaat voor onge
veer een derde uit plastic. Meer dan
20.000 kilo plastic is verwerkt bij de
bouw, vooral in het dak, de ramen,
leidingen, de fundering, in de elek
trische systemen en bij de afwer-
•Plastic 'huis van de toekomst' werd
king van het huis. Toch is nog veel
van het uiterlijk van het huis gelijk
aan een 'gewoon' huis. Volgens
Washer was het nooit de bedoeling
om alle hout, stenen, staal en glas
van het huis door plastic te vervan
gen, die er aan toe voegde dat het
nog wel een tijd zal duren voor dat
Een van de redenen
invoering van het plastic huis nog
op zich zal laten wachten, zijn de
kosten. De gemiddelde kosten van
de gebruikte plastic materialen lig-
De kosten van de bouw van het een
gezinshuis bedroegen, inclusief
ontwerp en onderzoek, ongeveer 22
miljoen gulden. Maar het bedrijf
denkt dat bouwondernemers in de
toekomst geintereseerd zullen ra
ken in plasticbouw omdat geprefa
briceerde onderdelen en makkelijk
te verwisselen componenten de
kosten drukken.
Het 280 vierkante meter grote
huis van twee verdiepingen valt
met zijn groot terras, gebogen er-
kerramen en een atrium duidelijk in
de categorie 'droomhuis'. Het huis
is verder uitgerust met automati
sche vensters, een badkamer die
omgevormd kan worden tot sauna,
waarin bovendien de modernste Ja
panse toiletten zijn aangebracht
mét ingebouwde ventilator en bid
et. Het huis heeft een Jacuzzi mas-
sagebad en zelfs beweegbare mu-
De gidsen laten vol trots de mo
derne snufjes van het huis aan de
bezoekers zien. De ramen van het
huis kunnen door kwarts-technolo
gie automatisch van kleur verande
ren zodat vitrage en zonnescher
men overbodig zijn. In de keuken
muren zijn ijs- en vrieskasten inge
bouwd en in de kelder is zelfs een
noodvooraad water aangelegd voor
tijden van grote droogte.
Overal in het huis zijn doorsnedes
aangebracht zodat de bezoeker kan
zien hoe het plastic aan de binnen
kant van het huis of in individuele
onderdelen verwerkt is. Door het
gebruik van plastic is het huis ex
treem luchtdicht en daarom is een
bijzonder goede luchtverversings
installatie absoluut noodzakelijk.
In het huis zijn een aantal bouw
materialen verwerkt die ook nu al in
de handel zijn. Dakpannen van
hardplastic zijn al enkele jaren
voorhanden, net als de kozijnen, die
met een simpele handbeweging
vervangen kunnen worden. "Ver
ven is er niet meer bij", zei gids Rob
Gillette, "je vervangt de kozijnen
gewoon'.
je worden gebouwd. Het Haags
openbaar-vervoerbedrijf HTM heeft
in het kader van haar 125-jarige be
staan als service voor het bedrijfsle
ven een tram omgebouwd tot Party
tram. Belangstellenden kunnen de
ze speciale tram huren om in aange
paste ambiance een rondrit te ma
ken door de hofstad. De HTM heeft
200.000 gulden geïnvesteerd in het
ombouwen en inrichten van de Par
tytram. De tram is bedoeld voor be
drijven die hun yip's eens op een an
dere manier willen vermaken dan
de gebruikelijke zakenetentjes. De
tram beschikt over luxueus uitge
voerde faciliteiten. Zo is er een bar
ingebouwd met biertap, een koel
kast en een magnetron. Ook is er een
toilet aan boord en kan er gezorgd
worden voor een muziekje.
Toch stakingen
in Sovjetunie
MOSKOU (Rtr) - In de grootste ko
lenmijn in de Siberische stad Vor-
koeta hebben arbeiders gisteren ge
weigerd het werk te hervatten, hoe
wel de dag ervoor de mijnwerkers
besloten hadden de stakingen te be
ëindigen. Dit heeft het officiële
persbureau Tass bekendgemaakt.
Woensdag en donderdag staakten
de arbeiders in verscheidene kolen
mijnen in zowel het Donets-bekken
in de Oekraïne als in het gebied
rond Vorkoeta, omdat zij ontevre
den waren over de uitvoering van
de concessies die zij in juli door sta
kingen hadden afgedwongen.
Onder druk van de plaatselijke
autoriteiten, die verwezen naar een
nieuwe wet die stakingen in sleutel
sectoren van de industrie verbiedt,
besloten zij donderdag hun staking
te beëindigen. De arbeiders hangt
ontslag of een boete boven het
hoofd.
