Amnestie alle
Oostduitse
vluchtelingen
Pan-Amerikaanse
top begint met
aanval op Noriega
Toch weer betogingen in DDR
Lijk in Libië vermoorde Italiaan verbrand
Gevangenisopstand gesmoord
'Doodskleed van terreur' houdt Peru in wurggreep
Endara voor
gerecht na
'aanzetten
tot misdaad"
ZATERDAG 28 OKTOBER 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
Buitenland kort
Christer Petterson
nu gearresteerd
wegens hasj-bezit
STOCKHOLM (AP) - De 42-ja-
rige Christer Petterson, die on
langs in hoger beroep werd vrij
gesproken van de moord op de
Zweedse premier Olof Palme,
heeft afgelopen woensdag
avond op het politiebureau in
Stockholm vastgezeten, nadat
hij door twee agenten in een
park was betrapt bij de aankoop
van een geringe hoeveelheid
hasjiesj. Hij werd na verhoor
weer heengezonden, zo heeft de
politie gisteren meegedeeld.
Petterson werd in december
1988 gearresteerd op de verden
king dat hij op 28 februari 1986
Palme op straat in Stockholm
had doodgeschoten. Hij werd i
juli door een juryrechtbank
schuldig verklaard, maar
hof van beroep sprak hem twee
weken geleden vrij wegens ge
brek aan bewijs.
78 miljoen dollar
in de vuilnisbak
SYDNEY (AFP) - Vier schat
kistpapieren met een totale
waarde van 78 miljoen dollar
(rond 160 miljoen gulden) die
vanuit Canberra werden ver
stuurd naar een Japanse bank,
zijn in Sydney zoekgeraakt. De
Australische politie vermoedt
dat de papieren in de vuilnisbak
zijn verdwenen.
Een koerier leverde de waar
depapieren af bij de Staatsbank
in Sydney. Omdat daar geen
bankbedienden aanwezig wa
ren om de envelop in ontvangst
te nemen liet hij deze in de buurt
van een goederenlift achter. Op
die plaats wordt echter ook het
vuilnis verzameld, zo verklaarde
rechercheur John Neill van de
fraudebestrijding, die het on
derzoek leidt.
"Het lijkt erop dat de schat
kistpapieren bij het afval ge
gooid werden. Het vuilnis Werd
dezelfde ochtend opgehaald",
aldus Neill. "De bank heeft haar
eigen procedure voor het ver
werken van afval.Het ziet er
naar uit dat de envelop met in
houd is vernietigd".
Ongeveer 6.000 Hongaren hebben
profijt van de amnestie die de rege
ring gisteren heeft afgekondigd ter
gelegenheid van het uitroepen van
de Republiek Hongarije op 23 okto
ber. Van de amnestie zijn uitgeslo
ten de gevangenen die tot meer dan
driejaar zijn veroordeeld of geweld
smisdrijven of verkrachtingen op
hun kerfstok hebben.
De vorige amnestie dateert van
1985, toen Hongarije het feit her
dacht dat het 40 jaar eerder bevrijd
was door het Sovjetleger.
Barbel Bohley, sprak van een eerste
hoopvol teken. Zij vindt het niette
min noodzakelijk dat een onafhan
kelijke commissie de gebeurtenis
sen rond de demonstraties van 7 en
8 oktober onderzoekt.
De eerder door Krenz aangekon
digde nieuwe reisregeling treedt
volgens de Westduitse liberale frac
tieleider Mischnick voor het einde
van dit jaar in kracht. Mischnick,
die woensdag als eerste westerse
politicus een lang gesprek met de
Oostduitse leider had, sprak de ver
wachting uit dat dan alle Oostduit
sers vrij kunnen reizen. Met ingang
van 1 november kunnen inwoners
van de DDR weer zonder visum
naar Tsjechoslowakije reizen, zo
deelde het Oostduitse ministerie
van binnenlandse zaken mee.
Volgens de oprichter van de Oost
duitse sociaal-democratische partij
SDP, Reiche, hebben meer dan
750.000 mensen een verzoek inge
diend om legaal het land te mogen
verlaten. In Bonn verklaarde Rei
che dat zij alleen willen blijven in
dien er ingrijpende hervormingen
worden doorgevoerd. De SDP pleit
voor vrije verkiezingen en een soci
aal-democratisch maatschappelijk
stelsel. De jonge partij, die volgens
Reich, alleen in Oost-Berlijn al bijna
1000 leden heeft, heeft een verzoek
ingediend lid te mogen worden van
de Socialistische Internationale.
De Oostduitse CDU publiceerde
in Oost-Berlijn een document waar
in vernieuwingen worden geëist.
De Oostduitse christen-democra
ten, die nu nog de leidende rol van
de communisten erkennen, willen
een zelfstandiger rol gaan spelen.
Evacuatie
Gisteren arriveerden in Beieren dé
ongeveer 160 Oostduitsers, die
sinds weken op het terrein van de
Westduitse ambassade in Praag
hadden gebivakkeerd. De evacuatie
van de Oostduitsers die in de West
duitse missie in Warschau hun toe
vlucht hebben gezocht, begint iets
sneller te verlopen. Nadat begin de
ze week elke avond ongeveer 180
vluchtelingen naar Westduitsland
werden gevlogen, verwacht men er
dit weekeinde 700. Via de grens tus
sen Hongarije en Oostenrijk bereik
ten de afgelopen 24 uur ruim 500
Oostduitsers het Westen.
BONN (GPD) Ondanks de amnestieregeling voor vluchtelingen en de
monstranten en de versoepeling van het bewind die het DDR-regime heeft
aangekondigd, blijven de burgers massaal de straat optrekken. In verschil
lende steden in de DDR werd gisteravond opnieuw gedemonstreerd voor
meer vrijheid en democratie. Aan een mars in Dresden namen 12.000 men
sen deel, in Karl-Marx-stadt liepen 10.000 mensen mee. De deelnemers rie
pen de regering op de hervormingswoorden in daden om te zetten.
De betogingen volgden nadat de re
gering een aantal concessies had ge
daan. Zo maakte de Oostduitse
Staatsraad, onder voorzitterschap
van Egon Krenz, bekend dat alle
Oostduitsers die op illegale wijze
het land hebben verlaten, niet straf
rechtelijk zullen worden vervolgd.
Onder de regeling vallen de tien
duizenden die via Hongarije,
Tsjechoslowakije of Polen hun land
voorgoed de rug toe hebben ge
keerd. Ook de enkele duizenden
burgers die bij een vluchtpoging via
de Muur of via andere landen zijn
opgepakt, zullen voor 30 november
uit de gevangenis worden ontsla
gen. Het regime belooft hen werk en
hulp bij het zoeken naar een huis.
Verder komen de demonstranten
vrij, die na de massaprotesten van
drie weken geleden zijn gearres
teerd. Opgelegde boetes worden in
getrokken. De regeling geldt niet
voor demonstranten die geweld
hebben gebruikt, of voor mensen
die bij hun vlucht anderen in gevaar
hebben gebracht. De verrassend
snel tot stand gekomen amnestiere
geling wordt gezien als een poging
van de nieuwe machthebber Egon
Krenz om het vertrouwen van de
bevolking te winnen. Krenz brengt
volgende week een bezoek aan Mos
kou voor een bespreking met Gor-
batsjov.
Eerste stap
In Bonn begroette de regerings
woordvoerder de Oostduitse maat
regel, maar hij voegde daaraan toe
dat dit niets meer is dan een eerste
stap in de juiste richting is. De me
de-oprichter van de Oostduitse her
vormingsbeweging 'Nieuw Forum',
Bulgarije
De Bulgaarse regering heeft giste
ren toegegeven dat de politie don
derdag bij de aanhouding van 22 le
den van de Bulgaarse niet-oficiële
milieubeweging Ecoglasnost 'deels
buiten haar boekje is gegaan', Waar
het bij de aanhouding om ging, zo
tekende zij daarbij aan, is dat de be
trokken burgers zich niet op de
door de autoriteiten voorgeschre
ven plaats bevonden en da^r met
een bus naar toe werden 'getrans
porteerd'. Daarbij traden de agen
ten soms te ruw op, zo werd toege
geven.
Hitier
De leesbril en een kostuum van
Adolf Hitler worden op een veiling
in München op 10 en 11 november
bij opbod verkocht. Bril en kos
tuum, waarop al een bod is gedaan
van elk 7500 mark, komen uit de na
latenschap van Eva Braun. Een ka
merjas en andere persoonlijke be
zittingen van Hitiers echtgenote ko
men eveneens in de aanbieding.
Een foto-album zal naar verwach
ting minstens 14.500 mark opbren
gen.
Heroïne
In Herradura in Zuid-Spanje is een
partij van bijna 110 kilo heroïne met
een geschatte straatwaarde van
ruim 450 miljoen gulden ontdekt.
Volgens officiële zegslieden in Ma
laga is het de grootste heroïne-
vangst die ooit in Spanje is gedaan.
Twee Turken en een Brit werden
gearresteerd.
ROME (GPD) De Italiaanse tech
nicus die afgelopen woensdagnacht
nabij de Libische hoofdstad Tripoli
werd vermoord, is na zijn dood in
brand gestoken. Dit blijkt uit getui
genverklaringen van enkele van
zijn collega's, die het lichaam van de
35-jarige Roberto Ceccato bran
dend aantroffen in de buurt van het
Italiaanse bedrijf waarvoor hij in Li
bië werkte. De Italiaanse ambassa
deur in Libië heeft dit bevestigd.
In Italië .wordt vermoed dat is ge
probeerd mogelijke bewijzen van
een politieke moord op de Italiaan
te vernietigen. Volgens het Libi
sche staatspersbureau is Ceccato
door een 'gewone' roofmoord om
het leven gekomen. De Libische au
toriteiten weigeren Italiaanse lijk
schouwers toe te laten. De Italiaan
se regering eist van de Libische au
toriteiten volledige opheldering
over de moord.
De moord vindt plaats in een kli
maat van grote spanningen tussen
Italië en Libië. De afgelopen week
werd in Libië de Italiaanse invasie
van 1911 herdacht. Tijdens de 32
jaar durende Italiaanse bezetting
zijn er in Libië duizenden slachtof
fers gevallen. Honderden Libiërs
zijn onder het fascistisch bewind
van Mussolini gedeporteerd naar
verlaten Italiaanse eilanden, waar
de meesten stierven. De huidige Li
bische leider Gaddafi eist nu van de
Italiaanse regering een schadeloos
stelling voor de verwoestingen en
het leed dat Italië de Libiërs tijdens
de koloniale bezetting heeft aange
daan.
Italië beschouwt de kwestie van
de schadeloosstelling echter afge
handeld sinds de Italiaanse rege
ring in 1956 aan de toenmalige Libi
sche koning Idriss I een bedrag van
bijna 5 miljard lire (toen ongeveer
7,5 miljoen gulden) heeft betaald.
Gaddafi beschouwt die betaling
echter als 'ontwikkelingshulp' en
niet als schadeloosstelling.
Gaddafi zei gisteravond in een li
ve uitgezonden interview met de
Italiaanse televisie dat als het Libi
sche volk niet tevreden wordt ge
steld, er "problemen dreigen tussen
de Europese en Arabische wereld
en in het bijzonder tussen Libië en
Italië". Over de moord op Ceccato:
"Dat vind ik een heel vreemd inci
dent. Mogelijk is de misdaad be
gaan door een niet-Libiër".
Om de eisen van Gaddafi kracht
bij te zetten, en de slachtoffers van
CAMP HILL (DPA/RTR) Zwaar bewapende politie-eenheden hebben
gisteren in Camp Hill in Pennsylvania een einde gemaakt aan een twee
daagse opstand van gevangenen die protesteerden tegen slechte omstan
digheden in hun verblijf.
Een gevangene werd neergeschoten en in totaal raakten 44 bewakers,
gevangenen, brandweerlieden en politiemensen gewond. De opstand be
gon toen de celdeuren opensprongen. Hoe dit kon gebeuren is vooralsnog
een raadsel.
de facistische deportaties te her
denken, landde afgelopen dinsdag
een groep van 170 Libiërs in Italië.
Tegelijk legde er in de haven van
Napels een groot schip aan, met aan
boord meer dan 800 Libische man
nen en vrouwen die met spandoe
ken aan de railing de koloniale oor
log herdachten. De Italiaanse auto
riteiten verboden de opvarenden
echter het schip te verlaten, omdat
zo stelden zij geen van de pas
sagiers of de bemanningsleden een
geldig visum zou hebben. Gister
middag keerde het schip onverrich-
terzake terug naar Tripoli.
De Italiaanse minister van bui
tenlandse zaken, De Michelis, zei
dat hij het samenvallen van de te
gen Italië gerichte campagne in Li
bië en de moord op Ceccato een 'ge
vaarlijk en verontrustend feit'
1 vindt. De Michelis liet weten dat hij
van Italiaanse kant 'geen emotione
le antwoorden wil'. De Italiaanse re
gering zal pas over eventuele maat
regelen beslissen als alles grondig is
uitgezocht. "Wij nemen ons voor de
kwestie van de moord op Roberto
Ceccato met koelheid en objectivi
teit te behandelen".
Een succesvol verloop van de Peru
aanse gemeenteraadsverkiezingen
over ruim drie weken en de presi
dentsverkiezingen van april zal het
einde betekenen van de guerrillabe
weging Sendero Luminoso (Lich
tend Pad). Met die boodschap
trachtte Raul Gonzales, de autori
teit op het gebied van het gewapen
de verzet, maandag wat hoop te ge
ven aan zijn land, waarover volgens
Amnesty International een "doods
kleed van terreur" is gevallen.
door
Sjaak Smakman
De Peruaanse regering naaide
woensdag nog een knoop aan dat
doodskleed door ook voor de hoofd
stad Lima de noodtoestand af te
kondigen, waardoor nu in éénderde
van het land de staat van beleg
geldt. De situatie werd er nog eens
door onderstreept: P^ur is in de
wurggreep van een niets en nie
mand ontziende burgeroorlog en
een totaal ontredderde economie.
De hoop waarmee de Peruanen in
1985 de jonge, energieke sociaal-de
mocraat Alan Garcia van de Apra in
het zadel hielpen, heeft in vier jaar
plaats gemaakt voor bittere teleur
stelling. Niet Garcia, maar zijn con
servatieve opponent van het Demo
cratisch Front, de bekende schrij
ver Mario Vargas Llosa, leidt in de
opiniepeilingen met een ruime
meerderheid.
En niet zonder reden. Garcia
maakte een bliksemstart met een
verhoging van de lonen, verlaging
van de voedselprijzen en oorlogs
verklaringen het Internationaal Mo
netair Fonds. Hij liet de bankers we
ten dat hij de buitenlandse schuld
van 14 miljard dollar niet "via de
magen van de armen" zou betalen.
Maar de deviezen raakten snel op en
Garcia keerde terug in de economi
sche realiteit. De bankiers bleken
zijn uitspraken nog niet vergeten en
stelden zware eisen aan een ak
koord over de schulden. Om de eco
nomie nog enigszins draaiend te
houden, besloot Garcia de geldper
sen op maximum-snelheid te zet
ten. Dat resulteerde in een gierende
inflatie, die dit jaar ver boven de
3000 procent uit komt.
Geweld
Die economische moeilijkheden
gaan hand in hand met een golf van
politiek geweld. Peru kent al gerui
me een stadsguerilla, de op Cuba
georiënteerde Tupac Amaru die zijn
wortels heeft in de sloppenwijken
rond de hoofdstad Lima. In 1980
kwam daaT het Lichtend Pad bij,
voor wie het doel van een maoïsti
sche heilstaat alle middelen heiligt:
het land verkeert sinds negen jaar in
een staat van burgeroorlog.
Het geweld van Sendero Lumino
so werd met graagte beantwoord
door het leger. Garcia beloofde bij
zijn aantreden dat barbaarsheid
niet met barbarisme zou worden be
antwoord, maar dat heeft hij niet
waar kunnen maken. Volgens een
vorige maand verschenen rapport
van Amnesty International schendt
het leger op grote schaal de mensen
rechten. Verdachten van hulp aan
de guerilla worden gemarteld en»
vermoord. Sinds 1982 zijn volgens
Amnesty 3000 gevangenen "ver
dwenen" en zijn nog eens duizen
den Peruanen zijn bij legeracties
willekeurig geëexecuteerd.
Het geweld stopt al lang niet meer
bij de grenzen van Ayacucho, de
thuisbasis van Sendero Luminoso.
Ook in andere regio's heerst het ge
weld. De afgelopen weken zijn bij
Gemaskerde soldaten laden tientallen inwoners van Lima op vrachtwa
gens tijdens een nachtelijke razzia na de bomaanslagen op de ambassades
van het "afvallige" communistische China en de Sovjetunie door de ver
zetsorganisatie Lichtend Pad. Volgens Amnesty International maakt het
leger op grote schaal misbruik van zijn volmachten. (foto ap>
de strijd tientallen boeren, guerille- stad Lima. Reden voor Garcia om
ro's en soldaten omgekomen en de noodtoestand uit te breiden,
donderdag pleegde Lichtend Pad waarmee het leger nu in een nog
aanslagen op de ambassades van groter gebied de vrije hand heeft ge-
China en de Sovjetunie in de hoofd- kregen en de geweldsspiraal verder
is versterkt. "Er woedt een vuile
oorlog die steeds smeriger wordt",
zo omschreef de Peruaanse bis
schop Miguel Irizo Ocampo onlangs
de toestand in zijn land.
Verkiezingen
Maar Garcia heeft nauwelijks een
alternatief, mede vanwege de ko
mende gemeenteraadsverkiezingen
op 12 november. Die verkiezingen
zijn het nieuwe mikpunt van de ac
ties van Lichtend Pad geworden.
Als een groot deel van de bevolking
niet kan stemmen, moeten volgens
de grondwet de verkiezingen wor
den opgeschort. Dat hoopt Lich
tend Pad met een nieuwe terreur-
campagne te bereiken.
Omdat ze nooit de 40.000 stembu
reaus kan bestrijken, heeft de orga
nisatie gekozen voor het bedreigen
van de kandidaten. Wie zich ver
kiesbaar stelt, riskeert een kogel.
De afgelopen maanden zijn 64 bur
gemeesters vermoord en hebben
meer dan 300 kandidaten zich te
ruggetrokken. In Ayacucho is al
leen Apra-kandidaat Maciso nog
over, de rest van de kandidaten
heeft zich teruggetrokken.
Terreurdeskundige Gonzales
sprak maandag de verwachting uit
dat deze krachtmeting tussen rege
ring en Lichtend Pad van beslissen
de betekenis is. Maar zelfs als Lich
tend Pad verliest, ziet de toekomst
er voor Peru niet rooskleurig uit.
Dan resten nog problemen als de
Tupac Amaru, torenhoge inflatie,
zeer snel toenemende armoede, een
losgeslagen leger en niet te vergeten
een bloeiende cocaïnehandel die nu
al 40 procent van de buitenlandse
deviezen binnen brengt. "Garcia is
totaal versleten", zei bisschop Iri-
zar. Voor zijn land geldt bijna het
zelfde.
Bij het gerechtshof was al een
aanklacht ingediend tegen Endara.
Een ex-parlementarier en een jour
nalist beschuldigen de oppositielei
der ervan het brein te zijn achter de
mislukte coup tegen Noriega van
begin oktober. Ook Noriega heeft
gezegd dat Endara bij de 'samen
zwering' betrokken was.
Leger Suriname
geeft weg
naar Moengo vrij
PARAMARIBO (GPD) - De Suri
naamse president Shankar heeft
gisteren het leger opgedragen het
verkeer van en naar het bezette
bauxietdorp Moengo niet langer te
gen te houden. In de volksvertegen
woordiging was scherpe kritiek ge
uit op de tegenactie van het Natio
naal Leger nadat het Junglecom
mando Brunswijk op dezelfde weg
een door zwaarbewapende com
mando's bemande controlepost had
ingericht.
Een woordvoerder van het leger
verklaarde "niet gelukkig te zijn
met de beslissing om de weg vrij ge
geven", omdat deze voorbij de mili
taire post bij Stolkertsijver met dy
namiet zou zijn ondermijnd. "Het
betreden van de weg gebeurt op ei
gen risico", aldus de legerwoord-
voerder.
In het geïsoleerde Moengo dreig
de een tekort aan voedsel en andere
eerste levensbehoeften te ontstaan
omdat de militairen sinds dinsdag
geen auto's meer doorlieten. Bruns
wijk heeft gezegd dat reizigers bij
zijn post geen hinder zullen onder
vinden. Hij vindt de post nodig om
dat hij anders de bezetting van
Moengo niet kan handhaven. De
twee controleposten bevinden zich
op 10 kilometer afstand van elkaar
ongeveer halverwege de weg Moen-
go-Paramaribo.
LA CORUNA - Opvarenden van een Westduits vrachtschip klampen zich vast als de boot zinkt na een aanva
ring met een Panamese olietanker voor de haven van La Coruna in Spanje. Ze werden gered. Er deden zich geen
persoonlijke ongelukken voor. <ïoto AP)
Spanning tussen beide landen loopt steeds verder op
MEXICO-STAD - "Wie zijn han
den heeft besmet met bloed, cor
ruptie en drugs heeft geen enkel
recht om een volk te regeren". Met
deze woorden opende de Costari-
caanse president Oscar Arias giste
ren de top van Amerikaanse presi
denten. Die wordt gehouden in San
José ter ere van '100 jaar democra
tie' in Costa Rica.
Velen van zijn eregasten uitein
delijk niet meer dan 16 van de 36
staatshoofden die Arias oorspron
kelijk had uitgenodigd hoorden
daarin een stellingname tegen gene
raal Manuel Antonio Noriega, de
'sterke man' van Panama. De Ame
rikaanse president George Bush
knikte instemmend.
Eerder had Arias echter aange
kondigd, dat hij niet zal toestaan dat
er op de top naar een gezamenlijke
veroordeling van Panama wordt ge
zocht. "Daar is deze ontmoeting
niet voor bedoeld", aldus de Costa-
ricaanse president. Arias waar
schuwde ervoor dat de democratie
in Latijns-Amerika grote gevaren
loopt als de economische omstan
digheden de komende jaren niet
worden verbeterd.
Bij zijn aankomst in San José had
de Amerikaanse president George
Bush duidelijk gemaakt dat hij de
gelegenheid wil gebruiken om
toenadering te zoeken met zijn La-
tij nsamerikaanse collega's. "Wij zij
bereid om met Latijns- Amerika en
het Caribisch gebied een nieuwe
verhouding aan te gaan", aldus
Bush, "een verhouding die is geba
seerd op onderling respect".
Voor de gesprekken in San José
is geen vaste agenda opgesteld,
maar Arias wil dat er vooral aan
dacht wordt besteed aan zes onder
werpen: democratie, drugs, ontwa
pening, de buitenlandse schulden
lasten, ontwikkelingen ontbossing.
Francisco Rodriguez, de niet uit
genodigde president van Panama,
heeft zijn land via een open brief
aan de presidenten in Costa Rica
proberen te verdedigen. Zo biedt
Rodriguez aan om Panama te laten
fungeren als het operatiecentrum
voor een multinationaal leger tegen
de internationale drugshandel. Ook
belooft hij in de brief dat hij zo spoe
dig mogelijk de democratie in Pana
ma zal herstellen. Eerst moet er ech
ter een oplossing komen voor alle
'buitenlandse factoren' die dat on
mogelijk maken.
"Het is onbegrijpelijk", zo vindt
Rodriguez, "dat er over democrati
sche problemen in Panama wordt
gesproken zonder de meedogenloze
economische, militaire, politieke en
diplomatieke agressie van de Vere
nigde Staten te noemen".
Panama-stad (IPS) De Panamese
oppositieleider Guillermo Endara
zal zich voor de rechtbank in Pana
ma moeten verantwoorden voor uit
spraken die hij in Costa Rica heeft
gedaan. Woensdag zei Endara op de
Costaricaanse televisie dat Pana
ma's sterke man generaal Manuel
Noriega voor het einde van het jaar
zal zijn vermoord.
Daarop heeft de Panamese minis
ter van justitie gisteren een aan
klacht ingediend tegen Endara we
gens het aanzetten tot misdaad. En
dara zei letterlijk: "Noriega zal Pa
nama verlaten in een pyjama van
hout". De Panamese oppositielei
der bevindt zich momenteel in Cos
ta Rica waar hij deelneemt aan een
informele top van Amerikaanse re
geringsleiders.
