Doorbraak in onderzoeknaar behandeling suikerpatiënten Familie Burgy bouwt aan zeewaardig jacht in de tuin Onderzoek camerabewaking in Leiden Ontdelddng door artsen Leids Academisch Ziekenhuis AZG werkt aan komst van kunstmatige alvleesklier actiefta^ Stichting islamitische scholen verliest geding LWG: Leiden vogelvrij9 DINSDAG 24 OKTOBER 1989 De drie AZL-artsen die bij het onderzoek zijn betrokken: (vlnr) R. Ploeg, H. Gooszen en M. van der Burg. <fotoT>jo LEIDEN - Artsen in het Aca demisch Ziekenhuis in Lei den hebben een doorbraak bereikt in de behandeling van patiënten met suiker ziekte. De artsen slaagden er in lichaamsmateriaal, dat verantwoordelijk is voor de produktie van insuline, met succes in een hond in te brengen. Verwacht wordt dat deze techniek over drie jaar gebruikt kan worden bij de mens en mogelijk al na vijfjaar breed toepasbaar is, overigens niet voor alle dia- betes-patiefinten. door Gert Visser Verantwoordelijk voor de aanmaak van insuline zijn de zogeheten 'Ei landjes van Langerhans', zo ge noemd naar de Berlijnse arts die dit materiaal in 1869 herkende en be schreef. De eilandjes maken deel uit van de pancreas (de alvleesklier) en zijn verantwoordelijk voor de insu- linetoevoer naar het bloed. Het slecht functioneren van deze ei landjes is de oorzaak van suiker ziekte. Deze ziekte, waaraan in Neder land circa 35.000 mensen lijden, gaat in een aantal gevallen gepaard met vergaande complicaties aan nieren, ogen, benen en bloedvaten die in het uiterste geval de dood tot gevolg kunnen hebben. Diabetes patiënten moeten zichzelf kunstma tig insuline toedienen om complica ties zoveel mogelijk te voorkomen. "Die insuline-injecties zijn echter niet in staat het suikergehalte in het bloed optimaal te regelen", zegt de AZL-chirurg H. Gooszen, project leider van het onderzoek: "Dat bete kent dat we in enkele gevallen over gaan tot het vernieuwen van het or gaan dat niet functioneert. Omdat we niet in staat waren voldoende ei landjes te isoleren, werd de hele al vleesklier getransplanteerd. Maar dat bracht nogal wat risico's met zich mee. Ongeveer 98 procent van de pancreas is niet interessant voor de produktie van insuline en be staat uit spijs verterend weefsel, nogal griezelig spul dat bij lekkage in het lichaam ernstige problemen veroorzaakt". Verval De grote vraag was dan ook of het mogelijk is niet de gehele klier, maar alleen de eilandjes te trans planteren. Dit onderzoek werd uit gevoerd door de bioloog M. van der Burg. Het gewenste rësultaat bleef aanvankelijk uit. Experimenten die werden uitgevoerd op ratten had den duidelijk gemaakt dat uit één pancreas onmogelijk voldoende zuivere eilandjes konden worden vrijgemaakt om een goede insuline- produktie te garanderen. De oor zaak daarvan lag in het feit dat het weefsel van de pancreas in de toen gebruikte conserveringsvloeistof- fen slechts vier uur stand hield. Het snelle verval van het weefsel bete kende dat de opbrengst van zuivere Politie palet oplichters op LEIDEN - In de Merenwijk heeft de politie gistermiddag vijf mannen aangehouden wegens overtreding van de Colportagewet. Eerst wer den drie mannen aafigehouden, uit Rotterdam, Dordrecht en Capelle aan de IJssel, die in de Condorhorst en omgeving probeerden begrafe nisverzekeringen te slijten. Later werden nog twee mannen aange houden, beiden uit Rotterdam, die zonder vergunning diverse verzeke ringen aan de man trachtte te bren gen. In de Marislaan en Aloëlaan wa ren gistermiddag twee nepcontro- leurs actief. In een woning aan de Aloëlaan werden de mannen door de bewoners binnengelaten. Het tweetal ging er van door met de spaarcentjes en een kistje sieraden. LWG krijgt toch serieus antwoord LEIDEN - LWG heeft van het col lege van B en W toch nog serieus antwoord gehad op de schriftelijke vragen over het wijkspreekuur van wethouder De la Mar. De la Mar vond de vragen zo flauw, dat hij ze allemaal met 'hihihi' wilde beant woorden. In hun antwoord schrijven B en W dat het college de serieuze vragen uit de brief van LWG heeft gedestil leerd "nadat we uitgelachen waren over uw ontzettend komische brief'. Het college schrijft verder aan LWG dat De la Mar van zijn ervarin gen met het wijkspreekuur verslag gaat doen aan B en W en de raads commissie financiën, personeel en organisatie. Het college wacht het verslag af voor een standpunt in te nemen over het wijkspreekuur. en dus bruikbare eilandjes gering Zo moesten voor een enkele transplantatie meer alvleesklieren worden behandeld om voldoende opbrengst aan zuivere eilandjes te garanderen. Met het huidige tekort aan donororganen leek deze metho de geen oplossing te bieden. Een an der probleem was dat de eilandjes vrij snel werden afgestoten. De doorbraak in het onderzoek kwam toen Van der Burg op het idee kwam de enkele jaren geleden op de universiteit van Wisconsin sa mengestelde bewaarvloeistof UW te gebruiken voor de conservering van de eilandjes. Dat bleek goede resultaten op te leveren. De opbrengst van zuivere eilandjes kon met behulp van deze methode worden verhoogd. Afstoting Op 13 juni van dit jaar werd de nieu we techniek voor het eerst toege past. Uit de pancreas van een hond isoleerde Van der Burg de 'Eiland jes van Langerhans'. Dat gebeurde door de pancreas in een vloeistof te leggen die het bindweefsel afbrak waardoor de eilandjes overbleven. Na verdere behandeling werd de vloeistof vervolgens ingespoten in de milt van het dier. Door deze auto transplantatie was er geen gevaar voor afstoting van het weefsel en konden de onderzoekers zich con centreren op de vraag of de eiland jes na transplantatie voldoende in suline produceerden om het dier volwaardig te laten functioneren. Het resultaat was hoopgevend. "Gebleken is dat er onder gewone omstandigheden voldoende insuli ne wordt aangemaakt", aldus de tweede chirurg die bij het project betrokken is, R. Ploeg. Het experi ment werd herhaald bij vijf andere honden en had in vier gevallen het zelfde resultaat. "Wat niet betekent dat we nu pre cies weten hoe alles werkt. We gaan nu kijken hoe de eilandjes zich op lange termijn en onder stress gedra gen. Het proces van afstoting moet nog nader worden beschouwd en we willen te weten komen waar we de eilandjes het beste kunnen in spuiten. Wat is de ideale plaats voor de eilandjes om zich te nestelen? Maar 13 juni was de grote stap in het onderzoek", aldus Ploeg. Donortekort Na drie jaar, verwachten de onder zoekers, moet het mogelijk zijn met deze nieuwe techniek de eerste mens te behandelen. Wanneer alles mee zit - en er voldoende geld be- LEIDEN Dat een zeewaardig jacht over het huis in de achter tuin wordt getakeld, gebeurt niet dagelijks. De familie Burgy aan de P.C. Hooftlaan in Leiden is er zo onderhand wel aan gewend. Een paar jaar geleden werd het zelfde gedaan met een tien meter lange boot. Gistermorgen om streeks 11.00 uur was de nieuwe aanwinst, een twaalfeneenhalve meter lange kotter, aan de beurt. Onder belangstelling van familie, vrienden, kennissen en buren werd het ruim negen ton wegen de gevaarte moeiteloos over de piek van het huis gehesen, om in de achtertuin verder te worden af gebouwd. Het casco is door een rederij in Woerden gefabriceerd. Van daar werd het half afgebouwde schip over de Oude Rijn naar de Haagse Schouw gesleept, waar het uit het water werd gelicht. Een grote dieplader transporteerde het jacht onder begeleiding van twee motoragenten naar het adres aan de P.C Hooftlaan. Een kraan met een capaciteit van 200 ton, maak te het karwei vervolgens af. Even zag het er naar uit dat de garage van de buren een flinke opdonder zou krijgen toen de kolos de zij kant schraapte. Snel ingrijpen van een medewerker van Van Marwijk kon erger voorkomen. De buurt keek in ieder geval de ogen uit. "Het lijkt wel een zeppe lin. Als dat maar goed gaat", zei een buurtbewoner. Voor de kraanmachinist was het geen da gelijkse klus, al was hij de vorige keer ook van de partij. De vorige boot van de familie was een 'mak kie', wist hij te vertellen. Over de ze had hij zich ook niet al te veel zorgen gemaakt. De eigenaar van de kotter, W. Burgy, timmert de boot in de ach tertuin zelf af. Dat heeft hij ook zo met de vorige boot gedaan "Die kon ik aan een Duitser verkopen voor een leuk prijsje. Anders kan je zo'n boot nooit aanschaffen". Het opknappen ziet de Leidse ge meentefunctionaris als een aar dig tijdverdrijf. "Ik zie het puur als ontspanning en dat moet ook wel, anders hoef je echt niet aan een dergelijke klus te beginnen". Twee jaar lang elke dag van schikbaar blijft om dit onderzoek voort te zetten - kan de transplanta tie van eilandjes op grotere schaal plaatshebben. Dat wil niet zeggen dat alle diabetes-patiënten hiervoor in aanmerking komen. Maar men sen met ernstige complicaties kun nen op een simpele en vermoedelijk niet al te dure wijze afdoende wor den geholpen. "Behalve dat een veel beter resul taat dan met de huidige methoden wordt bereikt, is de transplantatie van deze eilandjes voor de patiënt een kleine ingreep omdat de inspui ting zelfs door de huid kan gebeu- GRONINGEN - Het Acade misch Ziekenhuis in Groningen werkt aan de ontwikkeling van een kunstmatige alvleesklier. Dank zij de micro-elektronica worden er vorderingen op dit ter rein gemaakt. Onderzoekster Netty Aalders zegt dat de kunst matige alvleesklier nog vastzit op een glucosesensor (een 'voelertje' dat in de bloedbaan wordt aange bracht om dag en nacht de suiker- piegel te meten). Het AZG heeft er een die thans op betrouwbaarheid wordt ge test. De sensor, geïmplanteerd bij een gezond persoon, functioneer- LEIDEN Het is niet uitgesloten dat de videocamera op de brand weerkazerne aan de Broekweg er toch mag komen. De gemeenteraad gaat eerst discussiëren over de vraag in welke gevallen camerabe waking van de openbare weg in Lei den is toegestaan. Tijdens een interpellatiedebat, dat gisteren tijdens de raadsverga dering werd gehouden, bleek dat de meeste fracties bewaking van de Broekweg met een videocamera niet zonder meer afwijzen. De par tijen vonden elkaar in een voorstel van wethouder Van der Molen om aan de hand van een beleidsnotitie over de camerabewaking te discus- De interpellatie had gisteravond plaats op verzoek van het raadslid Van Lint (Groen Links) naar aanlei ding van de plannen van de afdeling 17.00 tot 22.30 uur en elke vrije za terdag steekt de Leidenaar in het opknappen van zijn nieuwe aan winst. "Dat is hartstikke gezellig. Rond de koffietijd hoor ik dan het getik van m'n vrouw tegen de ren", zegt Gooszen: "En er is na tuurlijk veel minder risico aan ver bonden dan bij een transplantatie van een heel orgaan". "Het belangrijkste probleem blijft echter het donortekort. Zon der donoren ook geen transplanta ties", zegt Ploeg. Inmiddels heeft onderzoek echter uitgewezen dat de eilandjes ook van de ene diersoort naar de andere diersoort kunnen worden getransplanteerd. De on derzoekers sluiten daarom niet uit dat het tekort aan menselijke weef sel kan worden omzeild door dier lijk materiaal in de mens te planten. de negen dagen naar behoren. Het is de bedoeling dat als de sen sor alle testen heeft doorstaan, ze wordt uitgeprobeerd op diabeten. Netty Aalders verwacht dat dit nog voor het verstrijken van het jaar plaatsheeft. Gematigd optimisme is er wel bij de Groningse onderzoekster. Ze is echter voorzichtig in haar stedebouw van de gemeente om de Broekweg met een videocamera te laten bewaken. Deze camera zou op de brandweerkazerne moeten staan. Door nieuwbouw van een op slagruimte zou het zicht vanuit de kazerne op de weg verdwijnen. De Broekweg staat 's avonds als onvei lig bekend. Van Lint wees er gisteren op dat de Leidse politiek al eerder 'raads- breed' de voorstellen van hoofd commissaris Mostert om de Haar lemmerstraat met camera's te be waken, had afgewezen. "Ik ben blij dat het college van B en W die plan nen heeft laten vallen. De openbare weg moet openbaar zijn, er moet geen afweging zijn, wil ik wel of wil ik niet van die weg gebruik maken". PvdA-woordvoerster H. Koek zei dat haar partij de camera's niet zon der meer afwees. Volgens haar spe- romp van het schip. Dat is het voordeel als je je werk dichtbij huis hebt. Maar maak je geen zor gen dit is m'n laatste klus", aldus de doe-het-zelver, die 17 jaar gele den zijn eigen huis bouwde. mededelingen, omdat ze geen val se hoop bij diabetici wil wekken. Zeker is in elk geval dat als de sensor werkt er een begin wordt gemaakt met de ontwikkeling van een implanteerbare alvlees klier. "De sensor moet dan wel 100 tot 200 procent goed functio neren. Eerder kunnen we daaraan niet gaan werken". len de verkeersveiligheid, de totale 'onbewoondheid' van het gebied rond de Broekweg en angstgevoe lens bij de mensen mee bij de vraag of camera's zijn toegestaan. Volgens D66'er P. Langenberg heeft de plaatselijke politiek al die afwegingen al lang gemaakt bij de discussie over videobewaking van de Haarlemmerstraat. Hij sloot niet uit dat er andere mogelijkheden zijn om de veiligheid van verkeersge- bruikers op de Broekweg te verbe teren. "Het is voorbarig om naar een paardemiddel als dit te grijpen". WD'er G. Bakker noemde de ca mera aan de Broekweg een 'Camera Obscura', omdat niet duidelijk is wie verantwoordelijk is voor het idee voor plaatsing. Het CDA stelde bij monde van W. Hettinga dat er binnen de fractie verschillend wordt gedacht over de videocame- LEIDEN - De Stichting Islamisti- sche Basisscholen Leiden krijgt via de rechter geen plaats in het scho lenplan '90-'93 van de gemeente Lei den. De stichting had door middel van een kort geding daarin een plaats willen afdwingen om nog ko mend schooljaar (1990/1991)e en is lamitische school te kunnen ope nen. President Wijnholt van de Haagse rechtbank heeft de eis van morgen echter afgewezen. Op dit moment loopt er nog een beroepsprocedure van de stichting bij de provincie Zuid-Holland over de afwijzing van de gemeente Lei den in juli dit jaar. Volgens Wijnholt kan er via een kort geding geen uit spraak worden gedaan over een zaak die nog door Gedeputeerde Staten moet worden behandeld. 'Daarnaast meent Wijnholt dat er in dit geval ook geen mogelijkheid is om een voorlopige voorziening te treffen. Als hij nu zou besluiten dat er volgend jaar een islamitische school kan komen, dan is dat defini tief. Wanneer de provincie later bij voorbeeld alsnog de aanvraag af wijst, dan kan de school niet meer Chili De ontwikkeling van de Chileense mu ziek staat centraal bij een lezing die Ser gio Pereira Venegas zondag 29 oktober houdt in Inti aan de Hogewoerd 75. Hij gaat hierbij in op de relatie tussen de poli tiek en de muziek in zijn geboorteland De spreker brengt ook enkele Chileense liederen ten gehore. Aanvang 14.00 uur, de toegang is gratis. Ruildag De ruilvereniging Koningskerk houdt zondag 29 oktober een ruildag voor ver zamelaars. Op de beurs kunnen onder Aalders mag bij haar onderzoek rekenen op steun van de indus trie, maar vraagt zich daarbij wel af of de produktie van een kunst matige alvleesklier op grote schaal commercieel haalbaar is. "Wie wil er met een apparaatje op zijn buik lopen (zo groot als een portemonnee) waarvoor elke week een nieuw slangetje in de huid moet worden aangebracht? Bovendien zal niet iedere suiker patiënt voor zo'n 'apparaat' in aanmerking komen. Ik denk dan met name aan diabetici die moei lijk in te stellen zijn en zwangere ra: hij stelde wethouder Van der Molen dan ook voor om met een be leidsnotitie op dit punt te komen. De wethouder ging op die sugges tie in. Zij stelde verder dat het colle ge niet wist dat ambtenaren aan de brandweer de suggestie hadden ge daan om de camera te plaatsen bij het beoordelen van het plan voor nieuwbouw van een opslagruimte. "Dat plan is zoals alle bouwplannen door de afdeling stedebouw ge toetst op sociale veiligheid', aldus Van der Molen. Zij wees op de dilemma's die ge paard gaan met de discussie over privacy, de inbreuk op de persoon lijke levenssfeer. De wethouder wees erop dat een grondrecht zoals recht op privacy kan botsen met an dere grondrechten zoals de integri teit van het menselijk lichaam, die in het geding is bij bij voorbeeld aanranding. worden gesloten. De enige oplos sing is het afwachten van de uit spraak van de provincie. Volgens onderwijs-woordvoer- der Klein van de gemeente kwam deze uitspraak niet als een verras sing. Het was volgens hem duidelijk dat de wijze waarop de stiching een school wilde stichten, niet past in de wet die er op dat gebied bestaat. Voorzitter Oueslati van de stichting wilde nog geen commentaar leve ren op de uitspraak. Eerst wil hij overleg plegen met de advocaat en zijn bestuur. De islamitische gemeenschap in Leiden probeert al enige tijd een ei gen school van de grond te krijgen. Pogingen daartoe zijn tot nog toe mislukt, omdat bij de aanvraag en kele procedurele fouten zijn ge maakt. De gemeente heeft verschil lende keren laten blijken geen voor stander te zijn van de komst van een islamitische school in Leiden Wet houder Van Dongen van onderwijs meent dat een dergelijke school de integratie van kinderen van buiten landse komaf niet bevordert. meer postzegels, munten, prentbrief kaarten en stickers worden geruild. Men sen die een tafel willen huren kunnen zich telefonisch opgeven onder nummer 312513. De ruildag wordt gehouden in buurthuis 't Spoortje aan de Bernhardka- de 40 en duurt van 10 00 tot 16.00 uur. De toegansprijs voor niet-leden bedraagt een gulden. Afrikaanse dans op feestavond LEIDEN - De Afrika-stichting De Baobab houdt vrijdag 10 november een groot feest in het Leids Volks huis onder het motto Afrika Danst. Er staan tal van activiteiten op het programma, die allemaal te maken hebben met dans in Afrika. Zo wordt een lezing gehouden over ge bruik van maskers bij Afrikaanse dansen, en treedt de Sierra Leone Benevolent Society op met een maskerdans. Antropoloog Kees Epskamp geeft uitleg over muziek en dans in Afrika en de Senegalese danser Ibrahima Diaou laat het pu bliek enkele dansen uit zijn vader land zien. De bezoekers kunnen zelf de vloer op tijdens de afsluitende dis co, waarbij Afrikaanse muziek wordt gedraaid. Op de feestavond is een fototentoonstelling te bekijken over milieugebruik in Afrika. Deze expositie was al eerder te zien in het stadhuis. De toegangsprijs voor de feest avond bedraagt vijf gulden. De kaarten worden op de avond zelf verkocht bij het Leids Volkshuis, Apothekersdijk 33a. Het program ma begint om 19.30 uur. Forumdebat gaat niet door LEIDEN - Het afsluitende forum debat van het programma 'De Randstad in de Wereld, Leiden in de Randstad' is afgelast. Het Studium Generale van de Rijksuniversiteit, dat het forumdebat had georgani seerd, is teleurgesteld over de pu blieke belangstelling voor de eerste drie lezingen rond dit thema. Ze verwacht dat de opkomst bij de fo- rumdisccussie van dinsdag 31 okto ber net zo matig is. "Wij vinden die onvoldoende voor een forum, waar bij vier sprekers zijn uitgenodigd", aldus Wim van Niekerk, stafmede werker van Studium Generale. Voor de discussie waren verschil lende professoren van Nederlandse universiteiten uitgenodigd. Ook burgemeester Goekoop zou van de partij zijn. Overigens gaat de spreukbeurt vanavond wel door. Drs. J.P. Laurier spreekt in het cen traal faciliteitengebouw over 'Lei den, stad met twee gezichten'. Aan vang 20.00 uur. FNV-actie in supermarkten LEIDEN - Medewerkers van de dienstenbond FNV gaan deze week van donderdag tot en met zaterdag massaal de supermarkten in om werknemers te informeren over de dit voorjaar afgesloten cao. Volgens de dienstenbond leven de werkgevers de afspraken in veel gevallen niet na. De meeste klach ten die de bond behandelt zijn af komstig van werknemers in de de tailhandel. Tijdens de acties worden pamflet ten uitgedeeld waarin het super- marktpersoneel wordt opgeroepen naar een klachtenavond te komen. De Leidse versie daarvan staat op het programma voor maandag 13 november. Het klachtenspreekuur duurt van 17.30 tot 19.30 uur en de informatie-bijeenkomst begint om 20.00 uur. Plaats van handeling is het zalencentrum 't Parlement aan de Nieuwstraat 45. Radiatoren gestolen LEIDEN - Uit het in aanbouw zijn de Golden Tulip Hotel langs de Schipholweg zijn in het weekeinde 65 verwarmingsradiatoren gesto len. Om de radiatoren te kunnen be machtigen moest een goed afgeslo ten ruimte worden opengebroken. De waarde van de buit wordt ge schat op ruim 13.000 gulden. Bingo De muziekvereniging De Burcht houdt zondag 29 oktober haar eerste bingomiddag van dit seizoen. De bingo wordt gehouden in het nieuwe gebouw aan de J.C. de Rijpstraat 21in het indus triegebied de Waard. De bingo begint om 14.00 uur. Rommelmarkt De drumfanfare Matilo heeft een rom melmarkt op het programma staan voor zondag 29 oktober. De markt duurt van 10.30 tot 16 00 uur en wordt gehouden in buurthuis Matilo aan de Zaanstraat 126. Kraanwagen tilt boot over het huis i Als een enorme zeppelin zweefde de ruim negen ton wegende kotter van de familie Burgy boven het huis. De jacht wordt in de tuin verder afgebouwd. Naar verwachting duurt het nog twee jaar voordat het SChip te water WOrdt gelaten. (foto Henk Bouwman) LEIDEN Leiden Weer Gezellig (LWG) komt volgende week tijdens de begrotingsbehandeling met een motie om Leiden 'vogelvrij' te ver klaren. Bij de gemeentegrenzen moeten onder de bordjes 'Leiden, kernwapenvrije gemeente', ook bordjes met 'Leiden, vogelvrije ge meente' worden geplaatst. LWG komt tegelijk met het voorstel dat de gemeente Leiden geen jachtvergunningen meer afgeeft. De Nederlandse Vereniging ter Be scherming van Vogels heeft de gemeenteraad vorig jaar verzocht dat niet te doen om overtrekkende vogels te beschermen. Als Leiden offi cieel besluit geen jachtvergunningen af te geven, kunnen vogels zich 'vrij' in het Leidse luchtruim bewegen. De gemeente geeft overigens al tijden geen jachtvergunningen meer af, om de eenvoudige reden dat er geen jachtgebied binnen de gemeen tegrenzen is. Gemeenteraad wil opnieuw discussie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 15