TAD LEIDEN
Leidse kunstmanifestatie kost zes ton
LVC opent deuren na
opknapbeurt van 7 ton
Provincie moet Die kleine kooltjes ruiken naar
s
LEIDSCH DAGBLAD
DONDERDAG 19 OKTOBER 1989
LEIDEN - Op en rond 23
bruggen in Leiden komen
volgend jaar van half juli tot
en met september kunstwer
ken te staan. Deze kunstmani
festatie, die Overbruggen
heet, wordt georganiseerd
door de Stichting '2,3 of 24'.
Het doel van Overbruggen is
het imago van Leiden als cul
tuurstad op te vijzelen en de
stad toeristisch aantrekkelij
ker te maken. Bovendien wil
de stichting de moderne
kunst in Leiden stimuleren.
Het project kost naar schat
ting 600.000 gulden.
door
Meindert van der Kaaij
De Stichting '2,3 of 24' liet giste
ren de kunstenaars die voor het
project zijn aangeschreven naar
Leiden komen voor een rondwan
deling langs de bruggen die in de
binnenstad liggen. Ze konden op
die wandeling wat ideeën opdoen
en ook de brug uitkiezen waar ze
wat mee willen doen. Bij die 23
kunstenaars zitten enkele namen
met landelijke bekendheid, on
der wie Marinus Boezem en Carel
Visser. Daarnaast doen ook Leid-
se kunstenaars mee, onder ande
ren Pieter Geraedts en Frans de
Wit. Voorts zijn er acht Belgische
kunstenaars die de opdracht heb
ben aangenomen.
Volgens woordvoerder Egon
Snelders van de stichting moeten
de 23 kunstenaars wat origineels
met de bruggen uithalen. Het is
niet de bedoeling dat er een beeld
wordt gemaakt dat vervolgens
keurig op de brug wordt ge
plaatst. De kunstenaars mogen
gebruik maken van de omgeving
zoals het water dat er onder door
stroomt, de walkanten, de brug
leuningen of zelfs de onderkant
enthousiast te zjjn voor het pro
ject. "Het is wel een uitdaging om
nog iets aan een brug toe te voe
gen. Het is van zichzelf al zo
mooi", zo zegt de Antwerpse kun
stenaar Mark Verstockt. Hij wist
gistermiddag al voor welke brug
hij iets wilde maken. "De Karne-
melksbrug is zo eenvoudig, maar
toch is alles aanwezig. Met die
brug denk ik dat ik iets kan ver
tellen".
Of die keuze ook gehonereerd
wordt is nog maar de vraag. Een
commissie buigt zich over de
ideeën en als meer kunstenaars
zich voor een brug hebben aange
meld, moet er een keus worden
gemaakt. De meeste kunstenaars
zien het als een prestige-object.
Met name de jongeren grijpen dit
aan om zich zich te presenteren.
Een van die jongere kunste
naars is Annelies Dijkman. Sa
men met haar collega Marijke van
Warmerdam wil zij zich richten
op ofwel de Nonnen- ofwel de
Doelenbrug, twee bruggen aan
het Rapenburg. "We hebben ge
dacht aan iets in het water, drij
vend of tegen de walkant. De om
geving is heel historisch en dat
spreekt ons wel aan. Bovendien
zijn hier veel studentjes en met
dat gegeven willen we ook wel
wat doen", aldus Annelies Dyk-
Een Leidse kunstenaar in de
merkwaardige stoet die gister
middag al keurend door de stad
trok, is Pieter Geraedts. "Van die
beeldenroutes word ik een beetje
ziek. Dat is niets bijzonders meer.
Dit is echter veel leuker. Hier
wordt wat gedaan met de omge
ving. Ik denk dat heel Leidenaars
dit kunnen waarderen. Natuur
lijk zijn er die zullen zeggen: 'wat
een onzin' en die meteen begin
nen over het geld".
Hijzelf wil dolgraag aan de gang
met de bruggen aan de Heren-
gracht. "Ik werk graag tegen een
historische achtergrond, maar
het Rapenburg is voor my weer te
druk", aldus Geraedts.
Kunst op en rond 23 bruggen in binnenstad
'Nette en schone gelegenheid voor jongeren'
Kecks op de LVC-bühne. De groep
gebruikt deze avonden voor de ona-
me van een live-album. "We zien die
optredens als de feestelijke opening
voor ons publiek. Het is toch een
zeer populaire groep die we hier
hebben binnengehaald", meent Ep-
pink.
Leidse geeft
overvaller
paar klappen
LEIDEN - Een nog onbekende jon
geman heeft gisteren een paar moei
lijke momenten gehad nadat hij een
18-jarige Leidse van haar handtas
had beroofd. De Leidse reed tegen
negen uur 's avonds met haar fiets
op de Breestraat toen de jongeman
haar tas van haar schouder rukte en
een plastic draagtas uit haar hand
trok. Hij rende met zijn buit weg in
de richting van de Langegracht.
De vrouw zette de achtervolging
in, achterhaalde de jongeman en gaf
hem enkele keren een paar stevige
draaien om zijn oren. Uiteindelijk
gooide hij de handtas op straat. De
jongeman wist te ontkomen met de
plastic tas, waarin een spijkerbroek
zat.
Studiedag
LEIDEN - De Leidse Rijksuniver
siteit houdt morgen een studiedag
over onderwijspsychologie. De dag
is georganiseerd in verband met het
emeritaat van de Leidse prof. dr. P.
van der Broek (65). Hij was vanaf
1954 verbonden aan de Leidse uni
versiteit. In eerste instantie was hij
wetenschappelijk medewerker.
Van 1965 tot 1973 werkte hij als lec
tor in de schoolpsychologie en daar
na als hoogleraar in de schoolpsy
chologie en schoolpedagogiek.
De schrijfster M. Römgens van het boekje 'Ik had dit niet willen missen'.
van de brug. Er zijn wel beperkin
gen. Zo moet de brug als zodanig
kunnen blijven functioneren en
moeten de kunstwerken vanda-
lisme-bestendig zijn.
De stroming in beeldende
kunst waarbij bestaande objecten
worden opgenomen in een kunst
werk heet omgevingskunst. De
maker moet wat met de brug én
de omgeving gaan doen. Bewust
is gekozen voor bruggen. "Leiden
is een bruggenstad. Het barst er
van. Het vele water en de bruggen
is voor de stad beeldbepalend. We
wilden een manifestatie buiten en
wat is dan mooier om iets met
bruggen te doen", aldus Snelders
die voor D66 in de Leidse ge
meenteraad zit.
Stimulans
Met het project zegt de stichting
ook een figuurlijke brug te willen
slaan naar juist de Leidenaars die
niet van moderne kunst houden
of daar niets van afweten. "We ho
pen dat als ze eenmaal een paar
keer over dezelfde brug hebben
gereden, de aardigheid van het
kunstwerk gaan zien", zo legt
Snelders de achterliggende ge
dachte uit.
Het geld voor de manifestatie
moet van verschillende kanten
komen. Zo geven het ministerie
van wvc en de provincie Zuid-
Holland subsidie. Ook de ge
meente geeft geld, maar verstrekt
daarnaast ook adviezen. Ten slot
te moet een groot deel van het
geld komen van het bedrijfsle
ven. Ondernemingen kunnen
voor de duur van de manifestatie
een brug adopteren. Zo zou dus
stimulans zijn om hierin verande
ring te brengen.
Er is gekozen voor een route die
een belangrijk en overzichtelijk
deel van de Leidse grachten be
slaat. Van het Galgewater langs
de Oude Rijn naar de Heren
gracht en via de Nieuwe Rijn
weer terug. Daarbij wordt een zij
sprong gemaakt naar het Rapen
burg. Met een rondvaartmaat-
schappij zijn er besprekingen om
langs de bruggen die in het pro
ject zijn opgenomen een speciale
boottocht te maken.
Daarnaast zijn er volgens Snel
ders wel meer activiteiten te ver
zinnen. Zo komt er in De Laken
hal een expositie van ander werk
van de kunstenaars die aan Over
bruggen meedoen. In De Waag
komen de schetsen te hangen die
worden gemaakt van de kunst
werken. Er ander plan is om in de
Leidse filmhuizen films te laten
draaien waarin bruggen een be
langrijke rol spelen.
Het project moet van Leiden
een toeristische trekpleister ma
ken. "De kunstenaars die hier aan
de slag gaan zijn van nationale
kwaliteit. We zijn er van over
tuigd dat dit project ook kunst
liefhebbers van buiten de ge
meentegrenzen zal trekken. Daar
van kunnen andere instellingen
natuurlijk ook weer profiteren. In
de speciale catalogus die we gaan
maken komen verwijzingen naar
de verschillende musea in", aldus
Snelders.
Prestige
De kunstenaars die zijn gevraagd,
bleken gistermiddag allen - zeer
LEIDEN - De deuren van het
Leids Vrijetijdscentrum (LVC)
aan de Breestraat staan' vanaf
morgen weer wijd open. Het in
terieur van het gebouw is ingrij
pend vertimmerd. De ongeveer
zeven ton kostende verbou
wing, die in juk is begonnen,
heeft ook de laatste herinnerin
gen aan een donker verleden
uitgewist.
Bij de verbouwingsoperatie is de
concertzaal omgetoverd van een
donker hol in een fris ogende, mo
derne ruimte de ruimte biedt aan
550 mensen. Verder is een beton-
vloer aangelegd en werd de riole
ring geheel vernieuwd. Nieuwe toi-
letblokken en een verlaagd plafond
geven het pand een veel verzorgder
uiterlijk. Ten slotte hebben de bar
en keuken een facelift ondergaan.
De kosten voor deze. operatie zijn
deels door de gemeente (vier ton)
betaald. Het restant moet de vereni
ging zelf ophoesten.
Er wordt nog druk aan het ver
nieuwde interieur getimmerd, maar
het bestuur heeft besloten de ope
ning toch deze week te verrichten.
"We zijn al laat met het begin van
kunnen we de scha
de nog beperken", verklaart stafme
dewerkster Carola Eppink de haast.
Vanmiddag staat een receptie op
het programma voor het eigen per
soneel en relaties, morgen kan het
publiek kennis maken met de nieu
we stijl van het gebouw aan de
Breestraat.
De samenstelling van dat publiejc
is de afgelopen jaren nogal veran
derd. Met de verbouwing heeft het
LVC definitief het punky imago van
zich afgeschud. Nadat het centrum
een aantal jaren geleden regelmatig
in opspraak kwam vanwege drugs
handel en vechtpartijen, ging flink
de bezem door de organisatie. Met
een nieuwe groep medewerkers
werd een programma opgezet voor
een zo groot mogelijke groep jonge
Leidenaars. De rotzooi werd uitge
bannen, er kwam bij voorbeeld een
verbod op drugs.
Alleen het interieur van het Bree-
straat-pand deed de bezoekers en
de organisatie af en toe nog terug
denken aan de oude situatie. Dat be
hoort nu ook tot het verleden. 'Uit
onderzoek is gebleken dat jongeren
graag gaan stappen in nette, schone
gelegenheden. Daarop zijn we inge
sprongen. Door het gebruik van
lichte kleuren en het opruimen van
oude kasten en pilaren hebben we
van het café en concertzaal ruime,
overzichtelijke en lichte ruimtes ge
maakt", aldus Tea van der Meer, die
onder meer het muziekprogramma
van het LVC in haar takenpakket
heeft.
Ze verwacht dat het vrijetijdscen
trum na de verbouwing meer toe
loop krijgt. "Veel mensen willen
weten hoe het pand er nu uitziet. Ik
denk dat ze wel terugkomen wan
neer ze eenmaal een kijkje hebben
genomen
Het LVC probeert met een afwis
selend programma een zo groot mo
gelijk publiek aan zich te binden.
Voor het komende seizoen staan in
de filmzaal, het theater, en de con
certzaal zeer uiteenlopende acts op
het programma. Vaste programma
onderdelen zijn dansavonden op
donderdag en vrijdag en een band
op zaterdag. In de filmzaal worden
de betere publieksfilms gedraaid en
incidenteel is er ook een theater
voorstelling. Dat programmaonder
deel is sterk ingekrompen in verge
lijking met vorig jaar. Van der Meer:
"Een puur financiële kwestie. Een
beetje produktie kost al snel 2500
gulden. Omdat we de toegangsprij
zen niet veel hoger willen maken
dat een tientje, moet daar te veel
geld bij". Ten slotte verzorgt het
centrum verschillende cursussen,
vooral op muziekgebied.
Als openingsact staat morgen en
overmorgen de liveband Trockener
Boekje over tien jaar vrouwenwerk in Leiden-Noord
standpunt over
vestiging Albert
Heijn toelichten
LEIDEN - De Raad van State heeft
de beslissing over de vestiging van
een Albert-Heijnsupermarkt aan de
Hooigracht in Leiden uitgesteld.
Eerst zal het standpunt van het pro
vincie-bestuur verduidelijkt moe
ten worden.
De buurtvereniging Pan-
cras-Oost heeft een spoedprocedu
re bij de Raad van State aangespan
nen omdat men tegen de komst van
de supermarkt is, vooral omdat er
veel parkeeroverlast wordt ver
wacht. Eerder deze week werd over
de kwestie reeds een zitting gehou
den, maar daabij was geen verte
genwoordiger van het provinciebe
stuur aanwezig.
De waarnemend voorzitter van de
afdeling rechtspraak van de Raad
van State, mr. J.A.E. van der Does
heeft nu een extra zitting uitge
schreven waarin het provinciebe
stuur moet verduidelijken waarom
men aanvankelijk tegenstander was
van de vestiging van de super
markt, maar later wel toestemming
gaf. Die zitting is gepland op vrijdag
27 oktober.
LEIDEN - "En zal ik jullie nu eens
vertellen hoe jullie kleine kooltjes
in het begin roken? Naar poep".
Een reactie van een Surinaamse
vrouw op de vermaarde Nederland
se spruiten tijdens een bijeenkomst
van Nederlandse en buitenlandse
vrouwen van het vrouwenwerk in
Leiden-Noord. Het voorval is opge
schreven in het boekje 'Ik had dit
niet willen missen' van de hand van
de Leidse schrijfster M. Römgens
over tien jaar vrouwenwerk in Lei
den-Noord.
door
Paul van Hooff
Het doel van de uitgave is om de
wijkbewoners te informeren over
de mogelijkheden van het vrouwen
werk in Leiden-Noord. Voor de
deelneemsters van de talloze activi
teiten is de uitgave tevens een her
inneringsalbum. Het boekje is de
eerste publicatie van Römgens.
De verzonnen wijkbewoonster
Sien vertelt op basis van ware ge
beurtenissen in het boekje 'over
haar ervaringen in het buurthuis 't
Spoortje aan de Bernhardkade in
Leiden. De schrijfster, die zelf acht
jaar met de vrouwen uit Leiden-
Noord heeft gewerkt, doet dit op
een ongedwongen, speelse i
Sien blikt terug en gaat na wat er
in de loop van tijd is veranderd.
Voorzichtig vertelt ze in het hoofd
stuk 'Moeilijk onderwerp' hoe haar
leven werd beïnvloed door de
komst van buitenlandse gezinnen.
Römgens: "Slapeloze nachten heb
ik gehad bij het samenstellen van
dit gedeelte. Je loopt namelijk het
risico dat bepaalde vooroordelen
worden bevestigd. Vaak wordt er
gezegd dat de buitenlanders eerder
een woning krijgen toegewezen.
Het valt nu eenmaal eerder op als
een Turk een woning krijgt toege
wezen. En als dat twee keer op een
dag gebeurt, krijg je zo je bedenkin
gen. Maar iedereen weet toch dat
het via de normale wachtlijsten
gaat? Dat wordt wel eens vergeten".
Bedreigend
De komst van de buitenlandse ge
zinnen in de wijk werd, volgens de
schrijfster, door veel bewoners als
bedreigend ervaren. Zij zegt dat de
buitenlanders andere gewoonten
hebben, die bij de oorspronkelijke
bewoners nogal wat vragen oproe
pen. "De Turkse man bij voorbeeld
onderhoudt de contacten en gaat de i
straat op. De vrouw daarentegen
wordt geacht thuis te blijven zitten.
De buren zien haar maar achter het
gordijn zitten en vragen zich af
waarom ze haar nooit te zien krij
gen."
Römgens geeft een ander voor
beeld. "Als er nieuwe buren naast je
komen wonen, stelt de Nederlander
zich volgens goed Nederlands ge
bruik voor en nodigt de nieuwe
buur uit voor een 'bakkie'. Maar hoe
pak je dat aan bij mensen van een
totaal andere cultuur? Misschien is
dat voor hen niet gebruikelijk. Bo
vendien spreek je eikaars taal niet.
Je weet niet hoe je met ze om moet
gaan en dat kan bedreigend zijn",
stelt Römgens vast.
In 'Ik had dit niet willen missen'
is Sien zich bewust van de kwetsba
re situatie waarin de buitenlandse
gezinnen zich verkeren. Op school,
tijdens tv- uitzendeingen of in de
groep nam ze het immers altijd voor
hen op. "Maar dan trek ik om elf
uur, half twaalf mijn gordijnen open
voor de nacht en dan ontdek ik een
stuk of wat van die Marokkaanse jo
chies, die nog op straat rond han
gen. Zoiets maakt me razend. Tegen
een hollandse vader of moeder zou
ik daar iets over zeggen, maar hoe
pak ik dat aan tegenover de echte
anderen?"
Begrip
De bijeenkomsten in 't Spoortje
hebben ertoe bij gedragen dat een
wederzijds begrip groeide voor on
der meer eikaars eetgewoonten. De
Nederlandse vrouwen begonnen na
verloop van tijd, volgens Römgens
de 'vreemde' hapjes lekker te vin
den en de buitenlandse vrouwen
raakten gewend aan de geur van de
spruiten. "Tijdens de kookactivitei-
ten in het buurthuis werden de con
tacten verstevigd. Dan durven ze in
eens te zeggen dat het voedsel toch
niet zo lekker ruikt, terwijl ze als
buur daar het lef niet voor hebben.
Ze raken aan de geurtjes gewend en
beginnen het eten zelfs lekker te
vinden. Voor mij is dat een eerste
stap naar een groter begrip", aldus
de schrijfster.
Afgelopen zondag werd het boek
je in het buurthuis gepresenteerd.
De dag stond in het teken van tien
jaar vrouwenwerk in Leiden-
Noord. Römgens, die sinds driejaar
in het volwassenonderwijs werk
zaam is, was verbaasd over de
sketch die de vrouwen opvoerden.
"Marokkaanse, Surinaamse, Turk
se en Nederlandse vrouwen leerden
elkaar op een komische manier de
les. Het was voor het eerst dat die
verschillende culturen zo broeder
lijk naast elkaar stonden. Er is voor
uitgang geboekt, zeker, maar het zal
veel tijd kosten eer er sprake is van
volledig samengaan", aldus Röm
gens.
Het boekje wordt gratis verspreid
onder de bewoners in Leiden-
Noord. Voor de overigen kost het
boekje 5 gulden, te bestellen via het
buurthuis.
Een bonte verzameling kunstenaars werkt r
jaar in Leiden wordt gehouden.
i het project 'Overbruggen', dat in de z
de Karnemelksbrug gesponsord
kunnen worden door een melkfa-
brikant.
Volgens de initiatiefnemers,
die voor een groot deel afkomstig
zijn van de ter ziele gegane Stich
ting De Burcht, is Leiden bij uit
stek een cultuurstad op histo
risch gebied. Op het gebied van
de hedendaagse kunst bestaat er
echter geen enkele traditie. Over
bruggen moet volgens hen een
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN