Nieuwe soorten op komst Honing Kritiek Roemenië op hervormingen Kandidatuur presidentschap Özal wekt beroering in Turkije Geheime wapen Royal Navy Larousse Gastronomie: voorvergevorderde culi en beroepskok Visgerechten voor in magnetron India naar de stembus VS hervatten hulp aan oppositie Nicaragua Libië en Egypte herstellen banden WOENSDAG 18 OKTOBER 1989 PAGINA 13 Fruittelers spreken van 'peregoed' jaar Volgens historici mag je een Britse marineman alles aandoen zolang je maar van z'n rantsoen ram afblijft. Met de Bounty liep het slecht af om dat er op de porties van de beman ning beknibbeld werd en de grote Britse zeeheld Nelson haalde roem omdat hij het geestrijke vocht rijke lijk liet vloeien. Misschien daarom ook noemde men de rum wel 'Nel son's blood'. Een andere naam voor dit bijprodukt van de suikerindus trie is 'Pusser's rum', waarbij pus- ser de verbastering is van purser, de man die dagelijkse rantsoenen uit deelde. Sinds kort is dit typisch Britse maritieme produkt ook in ons land te koop. Het wordt geïmporteerd door Virgin in Rotterdam (tel 010- 4045739) en kost rond de 47 gulden per fles, waarbij nog zij gemeld dat per fles een vast bedrag is bestemd voor de Royal British Navy Sailors Pensionfund, zodat u met recht op de goede oude dag van een zeerob kunt klinken. (foto GPD) Het zal de echt pereliefhebber ongetwijfeld zijn opgevallen. Dit jaar zijn de peren groot, goudgeel, sappig en vooral bijzonder aromatisch. Jan Zevenbergen, zelf fruitteler in het Zuidhollandse Oude Sluis, tus sen Numansdorp en Klaaswaal, raakt er niet over uitgepraat. "Je kunt het zien en proeven. De kleur en de maat zijn op hun best. De oogst is groter dan geraamd en alle peren zijn volledig uitgegroeid en gerijpt. Het suikergehalte is hoog, evenals het gehalte aan aromatische stoffen. Je proeft de zon", zegt Ze venbergen, die tevens voorzitter is van de Nederlandse Fruittelers Or ganisatie NFO. Hij voegt daar meteen aan toe dat dit extra zorg vuldigheid van de telers heeft ge vergd. door Pieter Harcksen "We moesten in kortere tijd oog sten. Normaal duurt de oogst enke le weken, maar nu moest alles er in één week vanaf. We moesten snel met onze oogst naar het koelhuis, want anders zouden de peren te ver doorrijpen. Dat proces kun je stop pen door ze snel koel te zetten. Doe het dat niet, dan gaat de peer over z'n hoogtepunt. Als een peer te rijp is, gaat het lekkere eraf', zegt hij. BEURRE ALEXANDRE LUCAS Een grote, brede en regelmatig ge vormde peer met een groene en la ter gele schil. Het vruchtvlees is wat grof en brokkelig, sappig en een beetje zoet. LEGIPONT (CHARNEUX) Deze handpeer wordt vooral in Limburg gekweekt. Het is een niet zo grote, dikke peer met een bleek groene, later gele schil. Het vrucht vlees is zacht, smeltend en zoet. CLAPPS FAVOURITE Een grote peer, regelmatig gevormd met een groen tot gele schil, een fraaie blos en wat roest. Het vrucht vlees is sappig, zoet maar wat flauw van smaak. CONFERENCE Een grote, slanke peer die soms wat onregelmatig van vorm is. De schil is groengeel met veel roest. Het vruchtvlees is sappig, licht oranje en zoet. Een heerlijke handpeer. DOYENNE DU COMICE Een grote, brede en onregelmatig gevormde peer met een geelbruine schil die soms weinig blos vertoont. Een bijzonder fijne handpeer. Wordt wel 'de koning van de peren' genoemd. TRIOMPHE DE VIENNE Een beer van een peer, vol zoet sap met een groengele tot bronskleuri ge schil. Een uitstekende handpeer. Het merendeel van de oogst, die tien procent groter is dan was ge raamd, is veilig opgeborgen. Er zijn nogal wat fruittelers die hun assortiment hebben uitgebreid met stoofpeertjes. "Die zijn weer popu lair", weet de NFO-voorzitter. "De lekkere ouderwetse gerechten met St. Remy of Giesser Wildeman zijn weer in. De afgelopen 25 jaar daalde dat areaal almaar. We zien daarin nu een kentering. Maar die ouderwetse rassen zijn wispelturig; het zijn geen gemakkelijke teelten. Dank zij de teeltkennis die we hebben opge daan, zijn we in staat geweest ze weer snel op te pakken. Vroeger moest zo'n boom tien jaar oud zijn, wilde er voldoende aanhangen, maar dat kunnen we nu sneller" Nieuwe rassen Op de proeftuinen staan op dit mo ment bomen die de komende jaren nieuwe rassen zullen brengen, zoals dat de afgelopen jaren ook met de appels is gebeurd. Zevenbergen: "Ik denk dat er zo'n acht nieuwe kruisingen staan die nu voor het eerst vrucht dragen. We verwachten er veel van, want een aantal soorten, dat nu nog geen naam maar een nummer heeft, zien er veelbelovend uit. We willen klaar zijn wanneer de consument ineens wat nieuws wil. De smaak van het publiek kan im mers snel veranderen". Hoewel het volgens Zevenbergen nog niet nodig is het assortiment uit te breiden, waarin nu nog de oude bekende Conference aan top staat, willen de fruittelers iets achter de hand hebben. "Stel je voor dat in eens de Conference, die zowel in ons land als in de ons omringende landen geliefd is, uit de gratie raakt. Dan moeten er alternatieven zijn. Ik vind het positief dat we al wat voor de toekomst klaar hebben staan", zegt hij. Evenals in de appelteelt maakt ook in de pereboomgaard de biolo gische bestrijding opgang. "We be denken ons goed voordat we gaan spuiten. We zijn erachter gekomen dat door spuiten ook de oorwurm en de roofwants doodgingen. Laten dat nu juist de twee gevreesde vijan den zijn van de schadelijke pere blad vlo. Nu hebben we van dat beestje geen last meer, terwijl we daar niets voor hoeven te doen", legt hij uit Wijn Tot slot heeft de fruitteler nog een tip voor de pereliefhebber. "Laat de peren niet overrijp worden, maar snijd de vrucht zeker niet aan als ze nog rauw is. Rijpe peren moeten koel worden bewaard en onrijpe een beetje warm in de kamer. Weet je, het is met peren net als met een fles wijn. Die moet je ook op het juiste moment consumeren. Voor wijn en peren is er slechts één mo ment waarop ze op hun best zijn. Tja, dat vraagt om een beetje gevoel. Maar je geniet er dan wel dubbel Natuurlijk zal het geen bestsel ler worden, de eerste Neder landse editie van de Grote Larousse van de Gastronomie. Vijfjaar heeft het geduurd voor die Nederlandse vertaling er was. Eerlijk gezegd had de uit gever, Zomer Keuning, zich wat verkeken op die vertaal- en dat oorspronkelijke werk uitgege- Dat is zo'n Prisma-formaat. Een pa- bewerkklus. Het vertalen van dit standaardwerk voor de kok, waarin niet alleen re- gepast Uitgebreid met de niet Franse gina daarin is de helft kookmethoden. En uitgebreid met de Larousse. De gemiddelde omvang is honderd pagina's. Omgerekend op het Larousse-formaat, vijftig. De Editie Pnjs: Gemiddeld717,50. buizend e^t^enomschriiv^neen en berel- de hoofdstukken over de niet pagina's zouden dan neerkomen op dinestechnieken bfeek veel om- Franse keukens komen te verval- 350 gulden. En dan hebben we het vaneritker^dan de uitgever ooit had len- Een beetJe hoogmoed van de nog niet over het enorme verschil in vangnjker dan de uitgever ooit naa ujtgever Dje gaat er vanuit dat de kwaliteit en bruikbaarheid. durven dromen. Nog Fransen nu eenmaal niet bij uitstek Het nadeel i eerste Neder- editie aangeschaft. En dan wordt e Nederlanders consu- warme meren het liefst vis uit mogelijk. de koude keuken. Hol- Boas in Zoetermeer (tel een mexicaanse saus) nie* 20 snel opnieuw 250 gulden op landse Nieuwe en zalm- 079-442622) importeert en tonijn italienne (met tafel gelegd om een Nederlandse salade scoren hoger vier maaltijden van het champignons en papri- dan kabeljauw uit merk John West in één- ka in een romige kaas- Trondheim of een Por- persoons porties: zalm tomatensaus). Drie mi- tugees stokvisgerecht, imperiaal (met courget- nuten in de magnetron encycloped «T. -"--J- op tes en champignons in op stand 600 watt en veel pech. Doordat de uitgave degenen zijn die goed kunnen vijf jaar op zich liet wachten, had- ^elen over bijvoorbeeld de Ameri- fouten insluipen. In eigen vet ge- den veel potentiele kopers al de oor- kaanse of Italiaanse keuken. Of, om stoofde paling wordt toegeschreven spronkelijke Franse, of Engelse eerlijker te zijn, er moest wat op de -x - kosten bespaard worden. Duur? Bijna vier kilo boek, in twee delen diént Larousse is het Franse begrip uitgebracht. Is 250 gulden (actie- hagen in schept jor de Winkeler Prins. Gedegen prijs, na 1 januari wordt het 300 gul- gaan naar me woordenboe- den) dan duür? Vier mooie Canade- Larousse zal kreeften zijn even duur, editie z te schaffen. landstalige editie is dat er uiteraard Edam in plaats van Volendam. De pastinaak bestaat niet voor de Larousse, terwijl diezelfde pasti naak wel genoemd wordt als ingre- iu feu. Wie er be- op speurtocht te ken. Larousse Gastronomique dille-sherrysaus), maaltijd is gaar. De scheen meer dan vijftig jaar geleden minder lang houdbaar. En omgere- lekkers. Dank zij de zalm parisienne (met zalmgerechten kosten magnetron zijn het eerst. Onder redactie ongetwijfeld den. Maar het boek blijft toch i vergevorderde culi of c - flageolets en paprika in 12,95, de tonijnge- Robert Courtine werd zes jaar gele- witte wijn-kruiden- rechten 8,95. den een geheel herziene editie a Bever-boekje van Bzztoh. HUUB KLOMPENHOUWER Honing bestaat voor 80% uit sui ker, een mengsel van druivesui- ker en vruchtesuiker:invertsui- ker. Voor het gebit is honing even slecht als suiker. Honing bestaat verder voor 19% uit wa ter, terwijl 1% wordt gevormd door vitamines, mineralen en ei witten. Het gaat hierbij om stof fen die in veel grotere hoeveel heden voorkomen in groente, fruit en melk. Verder bevat ho ning een kleine hoeveelheid en zymen. Die heeft het lichaam niet nodig. De meeste honing is van ver schillende bloemen afkomstig. Alleen als bijen nectar verzame len op uitgestrekte velden van één en dezelfde bloem kan men spreken van een min of meer zuivere bloemenhoning. De bloemensoort bepaalt de smaak, de kleur en de consistentie van de honing. Een nieuw produkt is honing m een fles. Hij wordt verkocht onder de naam schenkhoning. Het is een meng sel van honingsoorten die van nature zeer vloeibaar zijn. Volgens het Honingbesluit in de Warenwet mag honing uit sluitend een produkt zijn dat door bijen wordt gemaakt. Aan honing mag niets worden toege voegd. In het Besluit staan als verplichte aanduidingen om schreven honing, raathoning en brokhoning. Staat er honing op de verpakking, dan is dat ho ning die gewonnen is uit raten. Raathoning wordt verkocht met raat en al. Brokhoning is vloei bare honing waarin brokken raathoning voorkomen. Het is daarnaast toegestaan op de verpakking te zetten op welke wijze de honing is gewon nen. Het gaat daarbij om de vol gende aanduidingen: lekhoning: verkregen door het laten uitlekken van de raten; slingerhoning: verkregen door het centrifugeren van de raten; pershoning: verkregen door het samenpersen van de ra ten, eventueel bij matige ver warming. Bijna alle honing die in Ne derland te koop is, is slingerho ning. Is honing zodanig verhit dat daardoor de enzymen gro tendeels zijn vernietigd, dan moet de aanduiding bakkersho- ning op de verpakking staan. De woorden honingdauw, bloemen of nectar mogen gebruikt wor den als de honing hoofdzakelijk hiervan afkomstig is. Celstraf voor Oostduitse betogers iWENEN (GPD/AP/RTR/DPA) - Roemenië is niet van plan Ihet Poolse en Hongaarse voorbeeld te volen. De Roemeen- |se leider Ceausescu heeft dit gezegd in zijn eerste publieke ;reactie op de democratisering van Polen en Hongarije, zo 'meldde het officiële persbureau Agerpres gisteren. De Roe- imenen willen geen slaven worden van lokale of buitenland se imperialisten en kapitalisten, aldus de stalinistische lei- jder van Roemenië. 'Tijdens een bijeenkomst in de noor- veroordeeld voor hun rol bij de on- delijke stad Bistrita, in de regio lusten van twee weken geleden in Transsylvanie, zei Ceausescu dat Dresden. Dit meldde gisteren Jun- I Roemenië de tot nu - toe gevoerde ge Welt, het blad van de communis- politiek van zelfvoorziening zal tische jeugdbond FDJ. De drie kre- doorzetten. Door het geforceerde gen straffen tot viereneenhalf jaar de buitenlandse gevangenis wegens vandalisme, het schuld in de afgelopen jaren onbuigzame plan-i in Roemenië grote tekorten voedsel en brandstoffen. Ceausescu bezocht vorige week plotseling de voedselmarkten van Boekarest en beloofde een betere voedselvoorzienig aan de burgers. Het bezoek werd waarschijnlijk veroorzaakt door toenemende kri- verzet bieden aan de politie en ille- heer- gale samenscholing. Het is de eerste keer dat straffen zijn uitgesproken tegen mensen die betrokken waren bij de rellen, die gevolgd werden door vijf nachten van onlusten. De eerste 120 Oostduitse vluchte lingen die in de Poolse hoofdstad Warschau nieuwe papieren hebben ontvangen, zijn gisteravond tiek op de catastrofale voedselsitua- West-Duitsland aangekomen. Ze tie in het land. Onder de gedelegeer- riveerden met een chartermachine den naar het partijcongres vember zou een ongesigneerde peti tie de ronde doen met de oproep de de Poolse luchtvaartmaat schappij Lot op het vliegveld van Dusseldorf. In Polen verblijven nog partijleider wegens 'incompetentie' ongeveer 1500 Oostduitsers, die af te zetten. wachten tot de DDR hen het staats- Een Oostduitse rechtbank heeft burgerschap ontneemt, drie mannen tot gevangenisstraffen Westduitse papieren krijgen, Een medewerker van de verkiezingscampagne van Nicaragua's presi dent Daniel Ortega plakt een leus op die de jeugd voor de Sandinisten moet NEW DELHI (AP) - In India zullen op 22 en 24 november vervroegde algemene verkiezingen worden ge houden. De Indiase premier Gand hi heeft dat gisteren dinsdag beslo ten op een moment dat de Indiase media hoge regeringsfunctionaris sen opnieuw van corrupte hadden beschuldigd. Daarnaast leed Gand hi twee nederlagen bij pogingen de grondwet zo te wijzigen dat lokale overheden meer macht krijgen. Op positieleiders beweerden echter dat ze waren bedoeld om de rijksmacht veilig te stellen ten koste van de macht van de deelstaatregeringen. Een niet nader genoemde rege ringswoordvoerder zei dat de over heid met de beslissing te verkiezin gen vervroegd te houden geruchten over een opzettelijke vertraging in de kiem wilde smoren. Het dagblad India Express, dat zeer kritisch be richt over de huidige overheid, meldde dat de premier mogelijk zou willen proberen de verkiezingen tot februari of maart uit te stellen. Een opiniepeiling in augustus toonde aan dat Gandhi's Congres partij nu niet meer dan 314 zetels zou behalen. Hiermee zou de partij weliswaar nog steeds een redelijke meerderheid hebben, maar in de af gelopen twee maanden zijn er geen gezaghebbende opiniepeilingen meer-» uitgevoerd. Dat een nieuwe peiling een heel ander beeld zou kunnen opleveren ligt aan het toe nemende aantal beschuldigingen over corruptie dat de laatste tijd in de Indiase media verschijnt. Het meest gaat de regering ge bukt onder de beschuldiging dat naaste medewerkers van Gandhi en leden van de Congrespartij in 1986 steekpenningen ter waarde van ruim 100 miljoen gulden hebben aangenomen van de Zweedse firma Bofors. Dit bedrijf zou dit geld heb ben betaald om een contract voor de levering van wapens aan India ter waarde van bijna 3 miljard gulden in de wacht te slepen. WASHINGTON (AP) - De Verenig de Staten stellen op korte termijn 9 miljoen dollar beschikbaar aan de politieke oppositie in Nicaragua. President Bush hoopt dat de oppo sitie er daarmee in slaagt om de Sandinisten bij de algemene verkie- ngen van februari te verslaan. De Amerikaanse Senaat keurde de bijstand gisteren in navolging het Huis van Afgevaardigden goed. De hulp moet deze maand be ginnen en loopt via de National En dowment for Democracy, een semi- overheidsorganisatie die wil bijdra gen aan het democratische gehalte in verkiezingen in de hele wereld. Het Nicaragua-beleid is één van de heetste hangijers in de Ameri kaanse buitenlandse politiek en zorgt al tien jaar voor grote wrijvin gen tussen regering en Congres. iBush's voorganger Reagan stond lacht jaar geleden aan de wieg van de Contra-verzetsbeweging, die tever geefs heeft gepoogd de linkse rege- Iring met militaire middelen op de iknieën te krijgen. De VS hebben de jafgelopen jaren al 350 miljoen dollar 'uitgegeven aan de gewapende strijd tegen de Sandinisten. Door toene mend verzet in het congres zocht het Witte Huis naar geheime kana len, die uitmondden in de Irangate- iaffaire. Waarna alle militaire hulp moest staken. Nicaragua telt 14 oppositiepartij en. Uitgeefster Violeta Chamorro van de oppositiekrant La Prensa is presidentskandidate voor de geza menlijke opposite voor de verkie zingen van februari. Hoewel het sta tuut van de NED partij-politieke ac tiviteiten verbiedt, hoopt Bush na tuurlijk dat de steun alleen de cam pagne van Chamorro ten goede zal komen. ATHENE - De Turkse premier 'Turgut özal heeft zich gisteren als eerste kandidaat gesteld voor het presidentschap. Deze post komt volgende maand va cant, als de zevenjaarstermijn ivan de huidige president Kenan Evren zal zijn verstreken. Vol gens de grondwet van 1982 moet zijn opvolger door het parle ment worden gekozen in gehei me stemming en maximaal vier stemronden. door Frans van Hasselt Özals aanmelding komt niet on- jverwacht - enkele dagen gele den had hij al omstandig uitge legd waarom hij de meest ge- 'schikte figuur was voor dit ambt. Eén van zijn argumenten is dat hij "het bekendst is in het buitenland". Het vooruitzicht ;dat hij het hoogste ambt dat volgens de grondwet veel be voegdheden inhoudt zal gaan bekleden, vervult zijn tegen standers echter met huiver, en zal voor grote deining in de Turkse politiek zorgen. Özals Moederlandpartij (MP) beschikt over 290 zetels in het 450-koppige parlement, dank zij de 36 procent van de stemmen die zij bij de verkiezingen van 1987 bemachtigde en het kies systeem dat de grootste partij enorm bevoordeelt. Maar die 36 procent bleken bij de lokale ver kiezingen van maart jongstle den gezakt tot 21,8, en recent opinie-onderzoek spreekt zelfs van 15 procent. I Alle oppositiepartijen, maar jook een aantal aanhangers van de MP, achten het ondenkbaar Sdat iemand die nog maar zo wei nig aanhang heeft president kan worden, özal betoogt dat het huidige parlement indertijd is gekozen met onder andere de (opdracht een president te kie- jzen en dat het dit moet waarma ken. .Boycot De leiders van de in het parle ment vertegenwoordigde oppo sitiepartijen, de sociaal-demo- Icratische profesoor Inönü en de conservatieve Demirel, eisen dat verkiezingen voor een nieuw parlement voorafgaan aan de presidentsverkiezingen, jof dat er op zijn minst een kandi- idaat komt die de instemming van meer dan één partij heeft. Zij waarschuwen dat zij, in ge val van özals kandidatuur de stemmingen zullen boycotten 'en Demirel, die overal in het land demonstraties tegen özal i houdt onder het motto 'Maak dat je weg komt', heeft zelfs ge- ,dreigd dat hij na zijn verkiezing alsnog ten val zal worden ge bracht. Hoe, dat zei hij er niet |bij. I Van de legerleiding is bekend idat zij niet warm loopt voor een presidentschap-Özal, maar zij iheeft ook laten weten de demo cratische procedure volledig te Izullen respecteren, özal van zijn kant verkondigt dat het hoog tijd wordt dat er weer eens een burger staatshoofd wordt, nadat zes van de zeven Turkse presi denten uit het leger voortkwa- Repetitie Enkele MP'ers hebben zich openlijk uitgesproken tegen een presidentschap van özal. De verkiezing van de parlements voorzitter, in september, werd beschouwd als een soort 'gene rale repetitie' voor de presi dentsverkiezing, aangezien Özal daarbij een eigen kandidaat steunde. Yildirim Akbulut kreeg bij de eerste stemming slechts 173 stemmen, 97 MP'ers bleken özal ontrouw. Bij de der de stemming waren daar nog slechts 33 van over, zodat Ak bulut werd gekozen. Deze '33', zoals ze in Turkije al worden genoemd, onder leiding de liberale oud-parlements voorzitter Karaduman, zullen opnieuw een belangrijke rol spelen bij de komende presi dentsverkiezing en hun aantal kan zich uitbreiden. Het is on waarschijnlijk dat özal bij de eerste en tweede stemming, op respectievelijk vrijdag en maan dag aanstaande, wordt gekozen omdat daarbij een tweederde meerderheid is vereist. Hij mikt op de derde stemming, 26 okto ber, waarin nog slechts een ab solute meerderheid van 226 no dig is. Voor een opvolger van özals als leider van de partij worden vele namen genoemd, maar bij al deze doemt de bange vraag op of zij klaar zullen spelen wat Özal tot nu toe volbracht: de ver schillende vleugels van de partij bij elkaar te houden. Vanuit de liberale vleugel komt de meeste oppositie tegen Özals president schap, mede omdat men be vreesd is dat de sterke funda- jmentalistische vleugel het lei- jderschap zal veroveren en van de partij een islamitisch bol- (werk zal maken. •CAIRO (Rtr/UPI) - De Egyptische president Mu barak en de Libische leider Gaddafi hebben gisteren afgesproken in de wederzijdse hoofdsteden diploma tieke kantoren te vestigen, zo is vernomen van een Egyptische minister. Beide landen zetten daarmee een punt achter een jarenlange vijandschap, maar gingen ,na twee dagen van verzoeningsgesprekken toch niet over tot een volledig herstel van de diplomatieke ban- 'den, die 12 jaar geleden werden verbroken. Uc. toenadering van Egypte tot Israël en het sluiten van een vredesverdag met de joodse staat leidden tot de breuk met Libië. De verbetering in de relatie tussen Tripoli en Cairo volgde na een ontmoeting van Mubarak en al-Gaddafi tijdens een top van de Arabische Liga in Casablanca in mei van dit jaar. Inmiddels werd de grens tussen beide landen opengesteld en zijn de luchtvaartverbindingen hersteld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 13