Pannen kopen is
moeilijk kiezen
Risico gering
voor bewoners
bij ramp Akzo
'Bejaarde kan ook in de war zijn door longontsteking'
Wees zuinig met zout
ë=i:i=i:i»]:ii:i;i=rb
De fijne kneepjes van bouillon trekken
STUDENTPROTEST IN SEOUL
Biiellenaar: Pisa gebruikt
mijn idee torenverzakking
WOENSDAG 11 OKTOBER 1989
Van oudsher is een pannenset
een van de onderwerpen op de
top tien van het uitzet. Maar
wie voor het eerst zelfstandig
gaat wonen heeft eigenlijk
nauwelijks nog ervaring met
het geregeld koken. De keuze
van de pannen, als ze al niet
cadeau gekregen zijn, zal dan
vooral bepaald worden door
het motiefje op de pannen, de
kleur en de prijs. Blijkt dan
dat de pannen eigenlijk niet
voldoen, dan duurt het door
onze zuinige inslag toch nog
jaren voor die pannenset op de
rommelmarkt terecht komt.
Toch verdient de pan meer
aandacht en vooral ook zorg in
de keuken.
door
Huub Klompenhouwer
Pannen zijn er in vele kwaliteiten.
Noemen we de meest vóórkomen
de: roestvrij stalen pannen, pannen
van plaatstaal, pannen van geëmail
leerd plaatstaal, giétijzer en geë
mailleerd gietijzer, aluminium of
aluminium met een coating. Het
maakt de keus van een goede pan al
niet makkelijker. Bovendien telt
ook nog eens het type fornuis mee.
Een gietijzeren pan is voor halogeen
koken taboe. De bodem van de pan
zal diepe krassen in het keramiek
achter laten. Bij elektrisch koken is
het weer van belang dat de bodem
van de pan niet groter is dan de dia
meter van de kookplaat. En eigen
lijk is alleen voor mensen die op gas
koken het type pan vrij te kiezen.
Roest vrij. staal is in principe een
slechte warmtegeleider. Maar het is
een materiaal dat bestand is tegen
alle zouten en zuren, makkelijk
schoon te houden en lang meegaat.
Om die warmtegeleiding te verbete
ren wordt in 'de bodems van dit type
pannen koper öf aluminium toege
past. In heel dure pannen, zoals bij
voorbeeld van het merk Spring,-is
de pan niet alleen op de bodem
maar ook in de wanden van binnen
gelegeerd. Zo zijn deze roestvrij sta
len pannen toch nóg snelle pannen
geworden, terwijl tegelijk de pan
heel lang ook de warmte vasthoudt.
Nadeel
Gietijzeren pannen zijn prima
warmtegeleiders. Er is een klein na
deel. Het zijn uitsluitend braadpan
nen. Een goede braadpan gaat nooit
met de afwas in het sop. Op de bo
dem van de braadpan moet zich als
het ware een permanente laag vet
vormen. Dat verhoogt de bak^- en
braadkwaliteit. De pan in het sop
dompelen, haalt die baklaag weg.
Om de pan schoon te houden wordt
keukenpapier gebruikt. Een niet-
geëmailleerde braadpan is stefker
dan een geëmailleerde. Die laatste
is makkelijker te reinigen. Dat wel.
Maar en dat geldt voor alle geëmail
leerde pannen, groteplotselinge
temperatuurverschillen kunnen het
emaille doen barsten. Onder het
emaille kan dan roestvoerming ont
staan. Het emaillé knalt daardoor
geregeld in uiterst kleine deeltjes
kapot. Die flinters kunnen zo in het
gerecht en dufs in het lichaam te
recht komeif. En ook al gaat het
dwars tegen onze zuinige imborst
in, een geëmailleerde pan waar een
stukje uit is, moet echt weggedaan
worden.
Een plaatijzeren koekepan is een
pracht. Goedkoop, sterk en hij bakt
uitstekend. Een nadeel, zo'n pan
ziet er niet uit. Maar, zegt de kok die
er dagelijks mee werkt, hoe zwarter
de pan, des te lekkerder 'ie bakt.
Ook hier weer de richtlijn om de
pan hooit in het sop te dompelen.
Aluminium is een fijne geleider.
Maar aluminium heeft het nadeel
dat het niet bestand is tegen veel zu
ren en zouten. Die zuren en zouten
vreten het aluminium aan.
Anti-aanbaklaag
Een vrij recente ontwikkeling is de
opkomst van de anti-aanbaklaag.
Tefal-pannen werden ze vroeger
wel genoemd. Tefal is een Franse
merknaam van panpen en ander ge- Die koude
reedschap. Inmiddels is die naam
ook wel synoniem aan goedkoop en
heeft het voor een deel een weg-
werp-imago. Niet helemaal terecht.
Ook bij Tefal is men inmiddels op
het spoor van sterk verbeterde tech
nieken en materialen. Er zijn
coatings, die zo hard zijn dat er zelfs
met een scherp voorwerp in de pan
geroerd kan worden, zonder dat er
beschadigingen optreden. Anti
aanbakpannen zijn vooral ideaal
voor bijvoorbeeld gepanneerde vis,
waarbij het toch steeds een kunst is
om de vis onbeschadigd te kunnen
keren. In de beroepswereld heeft de
anti aanbakpan nu ook de intrede
gedaan. Daar gooit onder andere
Fissler hoge ogen.
Bij de aanschaf van de pannen
laat de consument zich nog va.ak lei
den door kleur en vormgeving.
Daarin schuilt het gevaar van een
pannenset die na twee of vier jaar
niet meer in de keuken past vanwe
ge de kleur die uit de mode geraakt
is. Terwijl een goede pannenset
nooit goedkoop kan zijn, maar wel
een mensenleven mee kan. Een van
de voordelen van een roestvrijsta
len pan is de tijdloosheid van het ui
terlijk.
r liefhebbers van high-tech
van bakkeliet. Breken ze af, is het
nog maar de vraag, of er zoveel jaar
na de aanschaf van de pan nog nieu
we handgrepen te koop zijn. Het ri
sico dat een koudegreep afbreekt
met een volle kokende pan in de
handen is ook niet ondenkbeeldig.
Een pannelap, als de greep te heet
wordt, is een veel verstandiger op-
Advies
Pannen met een zogeheten koude
greep moeten afgeraden worden.
zijn bij voorbeeld
Slechte pannen zijn vooral moei
lijk te herkennen als ze geëmail
leerd zijn. Fabrikanten zijn niet zo
scheutig met informatie over de
kwaliteit van het plaatstaal of het
aluminium onder de emaillelaag.
En wantrouwend mag u meteen al
worden als er gesproken wordt over
roestvrije pannen. Dan gaat het niet
om roestvrij stalen pannen, maar
om aluminium pannen die zo mooi
geglansd zijn dat ze bij aankoop op
roestvrij staal lijken. Maar die
pracht is na een paar keer koken
wel voorgoed verdwenen.
Bij aanschaf van een pannenset is
een goed advies van onschatbare
waarde. Wat zijn de eisen die aan
het koken gesteld worden. Wie
kookt er? Voor hoeveel personen?
Het telt allemaal mee bij de uitein
delijke keus.
Het zout in de pap, het zout der aar
de, het zout van het leven... Het zijn
allemaal uitdrukkingen die duide
lijk maken hoezeer zout pit aan ons
bestaan geeft. In het algemeen gaan
we dan ook wat te scheutig met de
zoutpot om.
Hoewel er diverse 'zouten' bestaan,
bedoelen we er in het leven van alle
dag voornamelijk keukenzout mee.
Dat we deze smaakmaker zo waar
deren is ons waarschijnlijk al in de
vroege jeugd aangeleerd. Het lijkt
erop dat hoe meer zout we als zuige
ling en als kind kregen, hoe meer
zout we op latere leeftijd verorbe-
Minder zout eten is een kwestie
van wennen. Wie de zoutconsump-
tie gaat beperken, waardeert dit
goedje de eerste tijd weliswaar ex
tra, maar na enkele maanden ver
mindert de voorkeur voor zout.
Natrium
Het belangrijkste bestanddeel van
keukenzout is natrium: een kilo
keukenzout bevat zo'n vierhonderd
gram. Gemiddeld krijgt een volwas
sene 3,5 gram natrium per dag bin
nen. Een klein deel daarvan drie
procent, komt uit het drinkwater.
Zeventien procent zit van nature in
voedsel; veertig procent voegt de
industrie eraan toe en de rest strooi
en we er zelf in de keuken of aan ta-
Er zijn nog heel wat mensen die de
moeite nemen om zelf thuis bouil
lon te trekken. Het is daarom aardig
om eens stil te staan bij een paar
technieken van de beroepskok die
in particuliere keukens nauwelijks
worden beoefend, maar toch zeker
het navolgen waard zijn.
De meeste thuis gemaakte bouillon
is nogal licht van kleur. Om een
donkerder bouillon te krijgen past
de kok de techniek van het 'pince-
ren' toe. Dat is het eerst in de oven
(bij 200 graden C) kleur laten krij
gen van de botten, voordat hiervan
bouillon wordt getrokken. Gelijktij
dig wordt zo het overtollige vet ver
wijderd, waardoor later veel minder
vet van de bouillon verwijderd
hoeft te worden. Wat ook kan, dat is
een ui halveren en deze, in een dro
ge koekepan, enkele minuten laten
roosteren. De nu bruine ui geeft, als
hij met de bouillon meetrekt, een
prachtig kleurtje af.
Juist blanker wordt de bouillon
door eerst te 'blancheren'. Zet de
botten met ruim koud water op, laat
dat aan de kook komen en giet het
af. Spoel de botten onder de koude
kraan af en zet ze opnieuw op met
vers koud water.
De eerste tijd, als de inhoud van
de pan net tegen het kookpunt aan
komt, komen er vrij veel eiwitten
vrij uit de botten en het vlees waar
van we bouillon willen trekken. Dat
eiwit stolt door de warmte, vlokt uit
en drijft naar de oppervlakte van
het water. Het moet zorgvuldig met
een schuimspaan worden verwij
derd, en deze handeling van het 'af
schuimen' moet enige keren wor
den herhaald. Als we dat niet doen,
kan er later nooit een heldere bouil
lon ontstaan. Het is verstandig om
dit afschuimen te doen voordat de
andere ingrediënten die u wilt ge
bruiken bij het trekken van de
bouillon, zoals soepgroenten en
kruiden, aan het water worden toe
gevoegd.
Passeren
Als de bouillon voldoende lang te
gen het kookpunt aan heel zachtjes
heeft staan trekken, dient hij te wor
den gezeefd. De kok noemt dat 'pas
seren'. Hij gebruikt er een 'étamine'
en een 'chinois' voor.
door
Martin van Huijstee
Het eerste is een doek, een pas-
seerdoek, die goed vochtig is ge
maakt. Het tweede is een puntzeef,
waar die doek in wordt gelegd.
Thuis kunt u natuurlijk ook een bol
le huishoudzeef gebruiken. Maar
zo'n doek is wel essentieel, hierdoor
kunt u veel fijnere deeltjes uit de
bouillon zeven. Als u door een dro
ge doek zou zeven, duurt dat veel te
lang. Houd daarom de doek onder
de kraan en wring hem stevig uit.
Pers de restanten die in de doek
Vet weg
Afhankelijk van de gebruikte ingre
diënten bevat de bouillon meer of
minder vet. Dat willen we niet. Maar
hoe krijg je dat er nu af? Laat de
bouillon afkoelen, zodat het vet
stolt. Het kan er dan heel makkelijk
van worden verwijderd.
De gepasseerde, ontvette bouil
lon is maar zelden volkomen helder,
ook al is hij niet blind. Dat komt Om
dat u af en toe eens in de bouillon
heb geroerd, tijdens het trekken.
Dat kunt u dus de volgende keer be
ter laten. Laat die bouillon maar
rustig aan zijn lot over, dan wordt
hij het best. Zorg alleen dat de
bouillon nimmer kookt, maar altijd
hoogstens zo'n 95 graden C is tij
dens het trekken. Want bouillon die
gekookt heeft, is gegarandeerd
blind.
Om de bouillon helemaal transpa
rant en helder te krijgen, zoals het
hoort, dient deze te worden 'geclari-
ficeerd'. Dat kan door een groot
stuk ijs in de nog warme bouillon te
laten zwemmen. Net zoals u dat zou
doen, schrikt de bouillon hier ge
weldig van. Alle eiwitstoffen zak
ken naar de bodem van de pan.
Maar niet alle bouillon is even
schrikachtig. De methode werkt
dus niet altijd, en daarom is er nog
een tweede manier. Laat de bouil
lon eerst afkoelen tot ong. 50 graden
C. Doe per liter bouillon 100 gram in
kleine vlokjes verdeeld mager ge
hakt en twee losgeklopte eiwitten in
een pan en meng er wat gesneden
soepgroenten door, zoals u die zou
gebruiken wanneer u opnieuw
bouillon ging trekken. (Gebruik
voor visbouillon alleen eiwitten en
soepgroenten, geen gehakt.) Roer
hier scheutje voor scheutje de
bouillon door en breng hem, af en
toe roerend, opnieuw aan de kook.
Laat hem, tegen het kookpunt,
zachtjes een kwartier trekken. Pas
seer de bouillon opnieuw. Hij zal nu
volkomen helder zijn.
fel in. Aan zout wordt soms een
beetje jodium toegevoegd, omdat
dat goed is voor onze schildklier
functie. Dat zout wordt JOZO ge
noemd, zout zonder jodium heet
NEZO.
Zout wordt niet alleen als smaak
maker gebruikt. De voedingsmid
delenindustrie gebruikt het ook als
conserveermiddel (zoals in ham en
andere vleeswaren en worstsoor
ten). Sommige produkten kunnen
zelfs niet zonder zout bereid wor
den: kaas bijvoorbeeld.
Hoe moet je nu het natriumge-
bruik béperken? De industrie kan
dat maar in beperkte mate. Het pro-
duktieproces moet het mogelijk
maken en er moeten zo nodig alter
natieve conserveermiddelen be
schikbaar zijn. Thuis is het heel
goed mogelijk het zoutgebruik te
verminderen. Je kunt minder zout
gebruiken, je kunt het ook vervan
gen door bijvoorbeeld kruiden.
Denk eraan dat er niet alleen zout
uit het zoutvaatje komt, maar dat
ook vloeibare en poedervormige
smaakmakers, en -versterkers en
kruidenzout vaak grote hoeveelhe
den zout bevatten. Daarop berust
hun smaakversterkende werking
voor het grootste deel. Tegenwoor
dig bestaan er ook zoutvervangers.
Daarin is de helft van het natrium
vervangen door kalium. Kalium is
een stof die op natrium lijkt, maar
die geen bloeddrukverhogende
werking heeft. Het is niet mogelijk
om in deze produkten meer natrium
door kalium te vervangen, omdat
dan een bijsmaak ontstaat. In de
winkel is dit mengzout als Saltin
(een produkt uit Zweden, waar het
al jaren gebruikt wordt) of als Zon-
natura Halvazout te vinden. Denk
er wel aan dat deze produkten niet
erg geschikt zijn voor een natrium-
arm dieet, omdat ze nog steeds een
behoorlijke hoeveelheid natrium
bevatten.
Hoedt u voor Bad Reichenhaller
Marken-Salz. Naar aanleiding van
de opsomming van mineralen op de
verpakking denken sommigen dat
dit geen natrium bevat. Het bevat
echter 98,5 procent gewoon keu
kenzout.
Omdat het natriumgebruik in Ne
derland veel hoger is dan goed voor
ons is, de volgende adviezen:
voeg minder zout aan het eten toe
vervang zout desgewenst door een
goede zoutvervanger
werk meer met smaakmakers als
specerijen en kruiden
probeer aan een minder hartige
smaak te wennenvaak komt dan
ook de specifieke smaak van het
voedsel beter tot zijn recht
kijk naar wat op de etiketten staat
kies voor produkten met een lager
zoutgehalte.
Ineke Volkers is diëtist bij het Voor
lichtingsbureau voor de Voeding
Rapport over calamiteit in Hengelo
BINNENLAND/ BUITENLAND/ECONOMIE
HENGELO (ANP) Het risico dat bewoners van de wijk
Berfloes in Hengelo overlijden door het inademenen van
chloor door een calamiteit bij Akzo is kleiner dan eens in de
honderdduizend jaar. Dit staat in het Extern Veiligheids
rapport, dat Akzo gisteren aan de overheid heeft aangebo
den als onderdeel van haar aanvraag voor de revisie van het
fabriekscomplex in Hengelo. De woonwijk is hierover gis
teravond geïnformeerd.
Akzo verklaarde gisteren dat het te
voorbarig zou zijn uit het resultaat
van het onderzoek conclusies te
trekken, omdat er in Nederland nog
geen overeenstemming bestaat
over de uitangspunten voor bereke
ningen over de frequentie van cala
miteiten (faalkans).
Bovendien zijn de eigen cijfers
volgens Akzo gebaseerd op "een te
groot pessimismë en ontbreken er
normen voor ontoelaatbare risico's
van bestaande bedrijfsinstallaties".
Voor nieuwe fabrieken geldt dat
het risico op een dodelijk ongeval
kleiner moet zijn dan eens in de mil
joen jaar. In afwachting van de
norm voor bestaande installaties
wordt er van uitgegaan dat het risi-
so op een calamiteit kleiner dient te
zijn dan eens in de honderdduizend
jaar.
Het is dezelfde richtlijn die nu op
de LPG-opslag van toepassing is.
Op grond van deze norm zouden vijf
woningen te dicht bij het fabrieks
complex van Akzo-Hengelo staan.
De bewoners van deze huizen wor
den apart geïnformeerd.
De risico-analyse van Akzo-Hen
gelo is voor Gedeputeerde Staten
van Overijssel reden het bedrijf te
vragen om nader onderzoek naar
mogelijkheden voor het terugdrin
gen van de gevaren die zijn verbon
den aan met name de opslag en ver-
lading van chloor. Dit liet de
Overijssels gedeputeerde ir. Van
Rossum gisteren weten bij het in
ontvangst nemen van het rapport.
De uitkomsten van de aanvullen
de studie zullen Gedeputeerde Sta
ten gebruiken bij het nemen van
een besluit over de aanvraag die Ak
zo heeft ingediend voor revisie van
haar bedrijf in Hengelo. De grootste
ontsnapping van chloor bij Akzo-
Hengelo was in 1976. Groen in dè
wijk Berfloes liep forse schade op
en tal van Hengeloërs ondervonden
hinder bij hun ademhaling.
Akzo-Hengelo is een van de eer
ste bedrijven in Nederland met een
Extern Veiligheids Rapport. Nieuw
in de analyse van Akzo-Hengelo is
een afzonderlijk hoofdstuk over de
effecten van bedrijfsongevallen op
het milieu. Ongeveer tachtig Neder
landse ondernemingen zijn gezien
hun risico's voor volksgezondheid
en milieu verplicht zo'n rapport te
maken. Dit soort, risico-analyses is Bij de universiteit van Seoul speelden zich gisteren wilde taferelen af. Honderden studenten van de Hank.uk
van belang voor de ruimtelijke or- Universiteit demonstreerden voor de vrijlating van hun leider die door de regering van Zuidkorea al enige tijd
dening zoals het plannen van woon- wordt vastgehouden. De demonstratie liep geheel uit de hand toen de oproerpolitie op de betogers begon in te
wijken. slaan. (foto epa)
BRIELLE In de loop der tij
den hebben veel mensen zich
over het torenprobleem van Pi-
sa gebogen. Doordat het bouw
werk steeds schever zakt, dreigt
de Italiaanse stad zijn toeristi
sche trekpleister kwijt te raken.
In 1965 deed de burgemeester
van Pisa een internationale op
roep om een middel te beden
ken, waardoor de verzakking
kon worden tegengegaan. Hij
loofde een beloning uit van hon
derdduizend gulden en het ere
burgerschap van Pisa.
door
Glen Metselaar
Binnen korte tijd lag het bu
reau van de burgemeester vol
met brieven. Een Westduitser
opperde het idee de toren met
stalen kabels aan de heuvels te
verankeren. Enkele Japannners
wilden het bouwwerk door mid
del van 'een muur van lucht'
overeind duwen en een Ameri
kaan zag liever dat het bouwsel
werd afgebroken en op een an
dere plaats steen voor steen zou
worden opgebouwd.
De toentertijd 40-jarige uitvin
der Voermans uit Nijmegen zag
de oproep in een krante-artikel.
Na wekenlang piekeren, stuur
de hij zijn plan naar de burge
meester. Als antwoord krijgt hij
alleen een bericht van ont
vangst.
Acht jaar later schrijft de cor
respondent van de Nederlandse
Courant in Italië een artikel over
de zorgwekkende toestand van
het gebouw. De toren begint
steeds meer 'uit het lood te han
gen.' Voermans (inmiddels ver
huisd naar Brielle) leest het arti
kel en vraagt zich af wat er nu,
na al die tijd met zijn oplossing
is gebeurd. Hij schrijft opnieuw
naar Italië, maar krijgt geen ant
woord.
Vorige week donderdag, 24
jaar later, leest hij een stukje in
Het Vrije Volk en ziet warempel
zijn idee in de krant staan. Het
plan om 35 meter onder de toren
een cementen ring te storten
die, door middel van betonnen
palen, aan het manchet van het
bouwsel wordt bevestigd, had
hij ingestuurd.
Voermans: "Ik las dat artikel
en dacht: ze hebben mijn idee
gepikt". De tekeningen van het
plan heeft hij allemaal nog be
waard, net als de brieven die hij
uit Italië heeft ontvangen. Voer
mans: "Als ik nu bericht had ge
kregen dat mijn idee was aange
nomen of verworpen, dan had ik
de zaak laten rusten. Maar zo
lang ik nog geen bericht heb ge
kregen, kan ik dat niet doen".
Inmiddels stabiliseert de to
ren van Pisa zich. Specialisten
van het Toscaans Instituut voor
Landmeetkunde stelden vast
dat het gebouw de afgelopen
zestien maanden slechts drie-
tiende millimeter verder uit het
lood is komen hangen. De afge
lopen zestig jaar was dat 1,2
millimeter per jaar. Wat wil zeg
gen dat het monument nu vijf
meter en vier centimeter uit het
lood hangt. Om de toren voor
het omvallen te behoeden, is nu
het plan gelanceerd van de ce
menten fundering onder de to
ren.
DEN HAAG (GPD) - Artsen en
hulpverleners in ziekenhuizen, ver
pleeghuizen en bij de Riagg's wisse
len onderling veel te weinig kennis
uit over dementie. Patiënten met
een dementerend ziektebeeld (dat
kan ook bestaan uit depressies of
vormen van waanzinnigheid) wor
den daardoor verre van optimaal ge
holpen. Om daar wat aan te doen, is
maandag in Den Haag een psycho
geriatrisch (PG-)team gestart dat de
hulpverlening beter op elkaar af
moet stellen.
door
Anje Romein
"Het probleem is schrijnend en
wordt in de rest van Nederland nog
schrijnender", zegt J. de Keyzer,
arts op de afdeling Sociale Psycho-
geriatrie (het medisch specialisme
voor de behandeling van ouderen)
van de Riagg Westhage. Hij vorjnt
samen met een ziekenhuis- en een
verpleegarts het eerste PG-team
van Nederland, opgericht in het ka
der van de nota 'Beter Gezond', een
actieplan voor de gezondheidszorg
in Den Haag. In eerste instantie kan
het team ingeschakeld worden in de
wijk Loosduinen. Later moet de he
le stad, met alle veertien verpleeg
huizen, erbij betrokken worden, zo
dat het totale beleid erop afgesteld
kan worden.
De kennis van de drie artsen over
dementie (een geestelijke stoornis
die delen van de hersenen aantast)
wordt zo gebundeld, dat eerder de
juiste diagnose gesteld kan worden.
Dan hoeft de geestelijke gezond
heid van de bejaarde niet onterecht
wachtlijsten
Het probleem is kortweg als volgt.
Het aantal dementerende mensen
neemt toe, terwijl de verpleeghui
zen overvol zitten. - Wachtlijsten
worden langer en langer. Dus blij
ven demente bejaarden thuis. Daar
worden ze verzorgd door de eerste
lijnshulp: een gezingshulp, wijkver
pleegkundige, of door familie.
„Maar die zijn vaak niet in staat de
juiste hulp te bieden. Een gezins
hulp kan pririïa de boodschappen
doen en de wijkverpleegkundige
kan de patiënt wassen, maar de
mente mensen hebben een heel
aparte hulpverlening nodig".
Die hulp kan gegeven worden
door het verpleeghuispersoneel, dat
daar dan natuurliik wel voor vrijge
maakt moet worden. "De verpleeg
huizen moeten uit hun schulp ko
men. Dat willen ze ook wel. De hui
dige situatie is voor hen onhoud
baar. Het werk binnen een ver
pleeghuis wordt steeds zwaarder.
Zo krijg je langzamerhand de trend
te zien dat verpleeghuizen alleen
nog maar wat lichtere dementen op
nemen en de zwaarderen thuis laten
zitten".
Het thuisfront kan de problema
tiek echter ook niet aan. "Iemand in
huis hebben die wat vergeetachtig
is en niet meer kan bridgen, levert
niet zo gauw problemen op. Maar
een opa of oma die incontinent
wordt en gaat zwerven wel; die
heeft deskundige verzorging nodig.
De familie is daar veelal niet toe in
staat", meent de Keyzer.
Een bijkomend probleem is dat
vaak ten onrechte op een
wachtlijst voor een verpleeghuis te
rechtkomen. Dat gebeurt wanneer
de huisarts ook geen andere oplos
sing weet, of wanneer er een ver-
keerdè diagnose is gesteld. Dat laat-
se gebeurt vooral door gebrek aan
kennis.
De Keyzer: "Van een oudere die
in de war is, wordt al gauw gezegd
dat-ie dement is. Maar hij of zij kan
net zo goed alleen depressief zijn, of
in de war zijn door een longontste
king". Het PG-team pleit er dan ook
voor dat er binnen een ziekenhuis
een eilandje komt van in de ouder
domszorg gespecialiseerde men
sen, die tijd en moeite nemen voor
een volledig onderzoek.
Wat betreft de ziekenhuizen
speelt er nóg een probleem. "Zie
kenhuizen sturen een dementeren
de patiënt soms direct door naar een
verpleeghuis, uit angst dat die per
soon in het ziekenhuis terechtkomt
en daar voorgoed een bed bezet
houdt. Ook als een demente oudere
voor bijvoorbeeld een échte long
ontsteking opgenomen moet wor
den, houden ziekenhuizen nogal
eens de boot af'.
Ontlasten
Het ziekenhuis, het verpleeghuis en
de Riagg, moeten hun kennis bun
delen en voor ieder geval apart een
oplossing zoeken. Een oplossing
waarbij de patiënt in zijn waarde ge
laten wordt en waarbij deskundi
gen serieus achter de schermen kij
ken. Volgens de Keyzer ligt het er
ook maar aan wat je belangrijker
vindt "een schoon verpleeghuis of
af en toe een persoonlijk gesprek".
