Brinkman legt zich
neer bij Véronique
Optimisme troef rond formatie
Uitspraak Raad van State sterkt TV 10
'Miskende' politieman
stelt looneis uit onvrede
Tehuis in andere handen na
dood bejaarde in te heet bad
Uitsterven paddestoel
dreigt op grote schaal
DONDERDAG 5 OKTOBER 1989
BINNENLAND
PAGINA 3
DEN HAAG (GPD) - Minister Brinkman (WVC) legt zich neer bij de komst van Véronique
op de kabel. De bewindsman vindt het "onlogisch" en "onwaarschijnlijk" om het 'ja
woord' voor Véronique van het Commissariaat voor de Media te schorsen, nu de Raad van
State heeft bepaald dat Véronique terecht via de kabel wordt verspreid. Vandaag zal
Brinkman zijn standpunt in een brief aan de kamer uiteen zetten.
ROTTERDAM (ANP) - De Neder-
landse politieman wordt goed be
taald in vergelijking met onderwij
zers, verplegenden en andere werk
nemers in de niet-zakelijke dienst
verlening. Zijn onvrede, die uit
mondt in eisen tot betere betaling,
moet worden verklaard uit maat
schappelijke miskenning.
Dat schrijft mr. J. Demmink, tot
vorig jaar hoofd van de Directie Po
litie bij Justitie, in een vandaag ver
schenen bundel ter gelegenheid
van het lustrum van de Advies- en
Arbitragecommissie Rijksdienst
(commissie Albeda). Deze commis
sie houdt zich bezig met geschillen
over arbeidsvoorwaarden tussen
minister en ambtenarenbonden.
Volgens Demmink, bij Justitie in
middels overgestapt naar de direc
tie Rechtspleging en Rechtshulp, is
sinds de jaren zestig de politie niet
alleen niet langer "je beste kame
raad" maar blijft zij ook het ant
woord schuldig op de toeneming
van de criminaliteit. Aan de groei
van de politie kan het volgens hem
niet liggen (ze bleef vrijwel buiten
schot in de ombuigingsjaren, na een
forse groei sinds begin jaren zeven
tig), wel aan de topzware organisa
tie. Maar een vijfde van de Amster
damse politiemensen doet dienst
op straat ("en kankert tussen het
werk door in de surveillance-auto
met zijn collega over gebrek aan be
loning en waardering").
Veranderingsbereidheid is nau
welijks te bespeuren. Men ontkent
problemen, trekt cijfers en deskun
digen in twijfel, wat volgens Dem
mink duidt op angst en gebrek aan
vertrouwen in de eigen maatschap
pelijke positie. Het organisatiebe-
lang legt zoveel beslag op de ge
dachten, dat het eigen functioneren
niet wordt vergeleken met de ver
wachtingen uit de maatschappij.
Die bereidheid is juist noodzakelijk
voor veranderingen, schrijft hij.
Demmink waarschuwt ervoor dat
de aandacht voor een ander politie
bestel (een beproefd middel bij ge
brek aan waardering) de aandacht
van het werkelijke probleem, de po
litiecultuur, afleidt. Hij wil daarin
een omslag bereiken door de poli
tietop open te stellen voor mensen
van buitenaf. Een vergelijking met
de bekaamheidseisen buiten de po
litie vindt binnen het sterk gesloten
apparaat vrijwel nooit plaats, nadat
de onderlinge rangorde al vroeg (in
de opleiding) is bepaald.
Verder moet via het ontwikkelen
van leidinggevende capaciteiten
van zittende hogere politiefunctio
narissen de onderlinge competitie
en doorstroming worden verbeterd.
Demmink vindt verder kwalitatieve
versterking van het middenkader
dringend geboden. Ook hier zal een
landelijk loopbaanbeleid op termijn
een belangrijke bijdrage leveren.
De ongelijke leeftijdsopbouw
binnen het korps (in verhouding
veel .jongeren" in leiding en mid
denkader) zorgt nu voor geringe
carrière-vooruitzichten. Veel men
sen verlaten daarom de politie en
niet omdat het bedrijfsleven zoveel
beter betaalt, meent Demmink.
Tenslotte moet het algemene oplei
dingspeil omhoog, waarbij een rol
moet spelen dat de opleiding maar
weinig afvallers telt.
De minister werd gisteren door de
Tweede Kamer gemachtigd voorbe
reidingen te treffen voor de vor
ming van een duaal bestel. Daarin is
plaats voor publieke en (legale)
commerciële omroepen. Het was
voor het eerst dat zich in het parle
ment een meerderheid aftekende
voor de toelating van commerciële
tv. Voorwaarde is wel dat het pu
blieke deel van het bestel afdoende
wordt beschermd.
Daarnaast kreeg Brinkman nog
van een overgrote kamermeerder
heid het groene licht om Véronique
van de kabel te weren. Daartoe zou
Brinkman moeten overgaan tot
schorsing van het besluit van het
Commissariaat voor de Media dat
Véronique een buitenlandse zender
is - en dus op de kabel mag. Maar
toen de Raad van State later op de
dag uitsprak dat het Commissariaat
Véronique terecht tot de kabel heeft
toegelaten, veranderde Brinkman
van mening.
"We moeten uiterst voorzichtig
opereren", aldus Brinkman nog tij
dens het debat. Later op de dag gaf
hij echter toe dat het waarschijnlijk
niet mogelijk zal zijn Véronique nog
van de kabel te weren. De juridische
positie van deze commerciële zen
der is immers door de uitspraak van
de Raad van State ijzersterk gewor
den.
Het CDA-kamerlid Beinema
hoopt dat het juridische steekspel
rond Véronique er alsnog toe leidt
dat "de buitenlandse mombakkes-
sen worden afgerukt". Ook hij gaf
later echter toe dat de kans daarop
niet groot is. Een overgrote Kamer
meerderheid van CDA, PvdA,
HAARLEM (ANP) - Het particulie
re verzorgingstehuis De Haemstede
in Bergen functioneert slecht, ter
wijl er ook gebrek is aan goede lei
ding. Het tehuis, waar eind augus
tus dit jaar een bejaarde bewoner
overleed aan de gevolgen van
brandwonden na een te heet bad,
moet daarom opgaan in een nieuwe
stichting. Dat heeft de Noordhol
landse gedeputeerde voor welzijn,
C. Korver, bekendgemaakt.
De provinciale inspectie voor ver
zorgingstehuizen stelde eind augus
tus een onderzoek in naar de gang
van zaken bij De Haemstede, nadat
een bewoner was overleden. De
man bezweek aan de verwondin
gen, die hij in een te heet bad had
opgelopen. Ook justitie stelde een
onderzoek in naar mogelijke nala
tigheid van het personeel. Volgens
gedeputeerde Korver heeft de
hoofdofficier van justitie in Alk
maar de zaak inmiddels gesepo
neerd.
Woningbezit
Tussen 1982 en 1986 nam het eigen-
woningbezit onder Turken en
Marokkanen in Nederland af van 20
naar elf procent, zo concludeert het
Sociaal en Cultureel Planbureau in
een gisteren verschenen rapport.
Surinamers en Antillianen wonen
in kwalitatief slechtere woningen
dan de totale bevolking, terwijl Tur
ken en Marokkanen nog slechter af
zijn.
Historisch Museum
E. Fischer zal voorlopig als interim-
directeur de dagelijkse leiding op
zich nemen van het Amsterdams
Historisch Museum (AHM). Het
Amsterdamse college van b en w
heeft hem vandaag benoemd, zo be
vestigde de gemeente. Fischer is on
der andere directeur van het Inter
nationaal Instituut voor Sociale Ge
schiedenis. Het college hoopt hier
mee een een einde te maken aan de
problemen rond de sollicitatiepro
cedure voor een nieuwe directeur.
Verkrachting
De Bredase rechtbank heeft giste
ren een 21-jarige man uit Oud-Gas
tel voor verkrachting van een meis
je uit die plaats veroordeeld tot acht
maanden gevangenisstraf en hem
ter beschikking van de regering ge
steld. Hij kwam tot zijn daad uit
woede, omdat zij de verkering na
zes weken uitmaakte. De verdachte
ontkende.
Onderwijs
De totale jaarlijkse kosten per stu
dent in het hoger onderwijs liggen
in Nederland hoger dan in de
Bondsrepubliek Duitsland maar la
ger dan in Groot-Brittannë. De ver
schillen hangen samen met de duur
van de studie, het beschikbare per
soneel voor onderwijs en onder
zoek, de structuur van het hoger on
derwijs en de grootte van de univer
siteiten en hogescholen. Dit bleek
gisteren uit een onderzoek dat de
universiteit van Rotterdam in op
dracht van het ministerie van on
derwijs heeft uitgevoerd.
Dierenleed
De actiegroep Dierenleed mag geen
kaarten, stickers, boeken of derge
lijke zaken verkopen onder het
mom dat de opbrengst voorname
lijk gaat naar de bestijding van die
renleed. De rechtbank in Arnhem
heeft dat woensdag bepaald in een
civiele procedure die acht Neder
landse dierenbeschermingsorgani
saties hadden aangespannen. Vol
gens hen suggereerde Dierenleed
steeds ten onrechte dat de op
brengst ten goede zou komen aan
Hp hpstriidinu van HiprpnlPPH
De conclusies van de inspecteur
voor verzorgingstehuizen, J.P.
Scholten, zijn niet mis. De mensen
die de leiding over het tehuis heb
ben, schieten ernstig tekort, terwijl
het werk van het verzorgend perso
neel nauwelijks wordt gecontro
leerd. Het-onderzoek van de inspec
tie was mede gebaseerd op klachten
van de bewoners over hun voedsel,
de hygiëne en de verzorging in het
tehuis.
Inspecteur Scholten heeft de pro
vincie voorgesteld om de eigenares
se van De Haemstede te laten terug
treden en overleg te beginnen met
twee andere tehuizen in Bergen om
tot een nieuwe stichting te komen.
Het provinciaal bestuur heeft die
aanbevelingen overgenomen. In te
huis De Haemstede wonen op dit
moment in totaal 50 ouderen. Het is
daarmee het grootste persoonlijk
geleide bejaardenoord in de próvin-
cie Noord-Holland.
OKTOBER
NATIONALE
WOONMAAND
Groen Links en klein rechts zien
Véronique als een Nederlandse zen
der die de Nederlandse wetgeving
omzeilt door zich in een buiten
lands jasje te steken.
Volgens het WD-kamerlid Her
mans dreigt Nederland op het ge
bied van de media een "bananenre
publiek" te worden. Hij vroeg zich
af of de "burcht waarop CDA en
PvdA zich terugtrekken wel be
stand is tegen Europese druk". Het
WD-kamerlid is furieus over de
plannen van CDA en PvdA om (le
gale) commerciéle programma's al
leen via de kabel (en niet via de
ether) te verspreiden. "De kabel
wordt misbruikt als wurggreep om
de vrijheid van meningsuiting mee
af te knellen", aldus Hermans. Het
is voor zijn fractie onverteerbaar als
het onbekabelde deel van Neder
lander straks geen commerciële uit
zendingen kan ontvangen.
Voor de vorming van een duaal
bestel legde het CDA nog twee aan
vullende voorwaarden op tafel. Al
lereerst moeten de financiën van
het publieke deel van het bestel ten
minste op peil blijven. Bovendien
zouden bestaande publieke omroe
pen niet op de commerciéle toer
mogen gaan.
TV 10
TV 10 ziet zich gesterkt door de uit
spraak van de Raad van State over
RTL Véronique. Het commerciële
televisiestation van Joop van den
Ende, dat eind deze maand de lucht
in wil, zal in beroep gaan tegen de
uitspraak van het Commissariaat
voor de Media. Het Commissariaat
besloot vorige week dat TV 10 niet
aangemerkt kan worden als een
buitenlandse zender, en daarom de
toegang tot de kabel moet worden
geweigerd.
TV10 hoopt nu dat de Raad van
State de negatieve uitspraak van
het Commissariaat voor deze com
merciële zender alsnog zal rechtzet
ten. "TV 10 is van mening dat het
Commissariaat zich eenzijdig heeft
uitgesproken en geen faire afwe
ging heeft gemaakt van alle ter zake
doende argumenten", aldus een be
kendmaking.
OTTERLOO - De Portugese president Mario Soares toonde gisteren tij
dens een bezoek aan het openluchtmuseum Kröller-Müller meer belangstel
ling voor enkele jeugdige, zonnebadende bezoekers dan voor de beeldhouw
werken. Soares sloot gisteren zijn staatsbezoek aan Nederland af. Hij
sprak onder andere met premier Lubbers over Oost-Timor. Sinds de Indo
nesische inval in deze Portugese ex-kolonie, in 1975worden de Portugese
diplomatieke belangen in Jakarta door Nederland behartigd. (foto anp>
UTRECHT (GPD) - "Paddestoelen
blijken uitstekend aan te kunnen
geven hoe het met ons milieu gaat.
Komen er steeds meer soorten, dan
is dat een goed teken; komen er
steeds minder, dan zit er iets flink
fout". Dr. E. Arnolds, werkzaam bij
het Biologisch Station Wijster, legt
in het oktobernummer van het
maandblad van de Stichting Natuur
Milieu uit, hoe het komt dat 944
soorten paddestoelen in Nederland
met uitsterven worden bedreigd.
"Zo'n achteruitgang van het padde
stoelenbestand wijst op een ernsti
ge ontwrichting van natuurlijke
processen in bossen en natuurge
bieden", aldus Arnolds.
In Nederland zijn 3391 soorten
paddestoelen te vinden. Bijna een
derde van dat aantal wordt met uit
sterven bedreigd. De Satansboleet.
de Eikeweerschijnzwam, de Geu
rende Wasplaat, de Pruikzwam, de
Heideaardster en vele andere soor
ten worden genoemd op een Rode
Lijst die onlangs werd vrijgegeven.
De paddestoelen lijden onder ver
mesting, verzuring en verlies van
geschikte leefgebieden. De oude ei
ken en beuken verliezen door lucht
en bodemverontreiniging hun vita
liteit en leveren daardoor niet meer
voldoende voedingsstoffen op.
Graslanden worden steeds intensie
ver gebruikt. Een teveel aan mest,
gier en mechanische grondbewer
king zorgen er voor dat een soort als
de granaatbloemwasplaat zelfs
geen schoon hoekje meer kan vin
den. Deze paddestoel werd in oude
boeken regelmatig genoemd. Te
genwoordig is hij slechts op drie
plaatsen in ons land te signaleren.
De soort die het zwaarste wordt
getroffen door de vervuiling is de
mycorrhiza-paddestoel. Onder deze
valt onder andere de rode.
Vakbonden en werkgevers bij onderhandelingen betrokken
Vervul nü uw
huiselijke harteweruen!
Ontdek de
nieuwste woonideeën
bij uw
woninginrichter
'Aantal pesticiden
niet verminderen'
WAGENINGEN (ANP) - Niet het
aantal bestrijdingsmiddelen maar
de hoeveelheid die er van wordt ge
bruikt, moet worden teruggedron
gen. Vermindering van het aantal
beschikbare middelen leidt zonder
twijfel tot meer gebruik van de
overblijvende middelen. Daarmee
wordt de kans groter dat de midde
len op den duur niet meer werken
omdat planten er ongevoelig voor
worden. Prof. dr. ir. J. Dekker zei
dit vandaag tijdens zijn afscheid als
hoogleraar planteziektenkunde in
Wageningen. Biologische bestrij
ding van schimmelziekten zal vol
gens Dekker op de korte termijn
geen alternatief kunnen ziin voor
chemische middelen.
DEN HAAG (GPD) - De onderhan
delingen over de vorming van een
CDA-PvdA-kabinet zijn gisteren in
een stroomversnelling geraakt. In
formateur Lubbers zal na het week
einde concrete voorstellen doen
voor het sociaal-economisch beleid
in de komende kabinetsperiode.
Het is niet uitgesloten dat de onder
handelaars volgende week al zo
dicht bij een financieel akkoord ko
men, dat ze dit aan de fracties kun
nen voorleggen.
Volgende week zullen waar
schijnlijk ook de sociale partners
(vakbonden en werkgevers) bij de
onderhandelingen worden uitgeno
digd. Het hele financieel-econo-
misch kader voor een nieuw kabi
net dreigt namelijk in duigen te val
len, als de looneisen te hoog wor
den.
PvdA-fractievoorzitter Wim Kok
zei gisteren dat hij "op dit moment
niet de indruk heeft dat de loonei
sen van de vakbonden veel reke
ning houden met de lastenverlich
ting" die voor 1990 op het program
ma staat. De informateur en de on
derhandelaars willen zeer spoedig
informele afspraken maken over
loonmatiging, koppeling van de uit
keringen aan de lonen en werkgele
genheidsbeleid.
Kok en De Vries (CDA) toonden
zich gisteren na afloop van de on
derhandelingen opvallend optimis
tisch over de voortgang in de infor
matie. De valkuilen en problemen
zijn inmiddels voldoende verkend,
en het 'echte zaken doen' kan begin
nen. Over verlaging van het finan
cieringstekort verschillen CDA en
PvdA niet al teveel meer van me
ning, terwijl de partijen elkaar na
deren op het punt \an de financiële
ruimte waar een nieuw kabinet over
kan beschikken.
In het 'praatstuk' van informa
teur Lubbers wordt voorgerekend
dat er de komende kabinetsperiode
ongeveer vijf miljard gulden be
schikbaar is voor nieuw beleid.
Voor de één wat aan de ruime kant,
voor de ander te krap, aldus kringen
rond de onderhandelaars. Het CDA-
verkiezingsprogramma ging nog uit
van drie miljard, de PvdA had maar
liefst negen miljard gulden beschik
baar voor nieuw beleid.
Maar die kloof is de afgelopen da
gen aanmerkelijk kleiner gewor
den. De onderhandelaars zijn het er
zo goed als over eens dat het finan
cieringstekort in de komende kabi
netsperiode moet worden terugge
bracht naar 3,25 procent van het na
tionaal inkomen. Ze worstelen nog
met de vraag hoeveel geld er be
schikbaar kan komen door extra be
zuiniging op tal van posten.
Gisteren is uitgebreid gepraat
over het beleid in 1990. Daarbij
draait het vooral om de lastenver
lichting in het kader van de zogehe
ten 'Oort-voorstellen'. Ook het CDA
lijkt inmiddels gevoelig te zijn voor
het argument van de PvdA dat de
hogere inkomens er volgend jaar
wat al teveel opvooruit gaan. Om
dat te veranderen wordt gedacht
aan milieuheffingen naar draag-
Eén van de grootste 'immateriële'
obstakels is de wet gelijke bahande-
ling. De PvdA vindt dat er een anti
discriminatiewet moet komen,
maar het CDA voelt daar weinig
voor. De christendmocraten den
ken te kunnen volstaan met aan
scherping van de huidige wetsarti
kelen tegen discriminatie. Ook zou
den organisaties van minderheden
het recht moeten krijgen discrimi
natie-zaken aan de rechter voor te
leggen. Nu mogen alleen benadeel
den dat.
'Partijen minachten achterban'
ROTTERDAM (GPD) De politieke partijen laten zich minder leiden
door de verlangens van hun achterban dan door de voorkeuren van de
eigen politici. In ons land geldt dat het sterkst voor WD en CDA. Je
kunt in Nederland de verkiezingen winnen (PvdA in '77) en de kabi
netsformatie verliezen en andersom (VVD in '86).
Dat concludeert de bestuurseconoom drs. Hans (J. G. A.) van Mierlo
(geen familie van de D66-voorman) in een politiek-economische analy
se van de Nederlandse verkiezingsstrijd tussen 1946 en 1982, waarop
hij binnenkort promoveert aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Een rationale stembeslissing is voor de kiezer onmogelijk doordat de
grote partijen zich voor de verkiezingen niet uiten over hun coalitie
voorkeur, aldus Van Mierlo. De kiezer stemt weliswaar maar heeft geen
invloed op de regeringsvorming en daarmee ook niet op het beleid dat
na de verkiezingen wordt gevoerd. Een tweepartijenstelsel (of een
stembusakkkoord voor de verkiezingen) geeft die invloed wel.
Van Mierlo wijst erop dat twee zware staatscommissies zich al met
dit probleem hebben beziggehouden (Cals-Donner in de jaren '60 en
Biesheuvel in de jaren '80), maar de aanbevelingen werden vervolgens
door de politiek als onrealistisch en onhaalbaar bestempeld.
F» E E K O l_ O PPENBURG
met witte stippen uitgeruste vlie-
genzwam die vooral bekend is van
kabouter Spillebeen. Ook het eek
hoorntjesbrood, de giftige groene
knolamaniet, de stekelzwam, de
ridderzwam, de gordijnzwam en de
cantharel behoren tot deze getrof
fen soort. De cantharel werd in de
jaren zestig bijvoorbeeld nog met
emmers tegelijk verzameld voor de
consumptie. De laatste jaren is hij
alleen nog maar in de duinen te vin
den, waar hij zich met moeite weet
te handhaven.
"Gaat het slecht met de mycorrhi
za-paddestoel dan gaat het slecht
met de bomen en de struiken, en
omgekeerd", weet Arnolds. Mycorr-
hizas leven in symbiose met bomen
en struiken. Ze omgeven levende
wortelpunten met een stevige man
tel en voorzien op die manier onder
andere eik, beuk, berk, den, en larix
van water, mineralen en bescher
ming tegen ziekteverwekkers. De
paddestoel krijgt daarvoor in ruil
organische voedingsstoffen. In dit
geval zijn plant en schimmel van el
kaar afhankelijk.
In Nederland is sinds 1960 95 pro
cent van deze paddestoelen ver
dwenen. Daarnaast worden volgens
Arnolds 51 mycorrhiza-soorten als
uitgestorven beschouwd. De weten
schapper verwacht dat dit aantal de
komende jaren gestaag zal stijgen.
"Dat heeft zijn weerslag op de vege
tatie: bossen worden ziek en strui
ken sterven af'.
Verdachte hoeft
geen bloed af te
staan voor dna-test
MAASTRICHT (GPD) - De van
verkrachting verdachte uit Kerkra-
de hoeft geen bloed af te staan voor
een dna-test. De rechtbank van
Maastricht vindt een gedwongen
bloedafname een onaanvaardbare
aantasting van de integriteit van het
lichaam.
Het Openbaar Ministerie wilde
met de bloedtest het sluitend bewijs
leveren dat de 42-jarige man ver
momd in een clownspak een zes
tienjarige scholiere heeft verkracht.
In dat geval zou uit de test kunnen
blijken of de DNA-structuur (erfe
lijke eigenschappen die in de cellen
liggen opgeslagen) van de verdach
te overeenkomt met de spermaspo
ren op het clownspak.
De advocaat van de verdachte
Moszkowicz had echter bij de recht
bank een bezwaarschrift ingediend,
omdat hij het voornemen van justi
tie in strijd vond met artikel 11 van
de grondwet. Daarin staat dat dat de
integriteit van het menselijk li
chaam niet mag worden aangetast.
Een DNA-test zou alleen op vrijwil
lige basis gebruikt mogen worden,
bijvoorbeeld als de verdachte zelf
hiermee zijn onschuld zou willen
bewijzen.
De rechtbank was dit met hem
eens en zei dat alleen een speciale
wet dit grondrecht kan beperken.
Voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld
de gedwongen bloedtest bij alco
holcontrole in het verkeer, die in
een wet vastligt. Het argument van
de rechter-commissaris dat er een
algemene bepaling is dat justitie al
het mogelijke moet doen om een be
wijs te krijgen, vond de rechter niet
steekhoudend.
CDA haalt streep
door bezuiniging
op kleine scholen
DEN HAAG - Indien PvdA en CDA
samen gaan regeren is de door oud
minister Deetman (onderwijs) voor
genomen bezuiniging van 50 mil
joen gulden op de kleine scholen in
basis- en voortgezet* onderwijs
waarschijnlijk van de baan. De
PvdA is altijd al tegen de bezuini
ging geweest en ook het CDA lijkt
nu genegen om de korting onge
daan te maken.
CDA-onderwijsspecialist Gerard
van Leijenhorst "Het lijkt me zeker
niet uitgesloten dat de bezuiniging
van tafel gaat. Het moet maar eens
afgelopen zijn met de bezuinigin
gen op onderwijs". Het CDA heeft
in zijn verkiezingsprogramma 500
miljoen gulden extra uitgetrokken
voor het onderwijs. Het is daarom
volgens Van Leijenhorst "geen pro
bleem" om dekking te vinden voor
de f50 miljoen.
Zoals gemeld zou de gewraakte
bezuiniging oorspronkelijk het hui
dige schooljaar al worden inge
voerd. Na protestacties, begin dit
jaar besloot Deetman tot een jaar
uitstel. In de begroting voor het ko
mend jaar is de bezuiniging weer
opgevoerd.
