OnseMcrtVn tieni
ze 100 slaapkamersVieren ook feest.
Gronings onderzoek in het Zuidpoolgebied
VOORLOPIG IS
GELD HET ENIGE
MEDICIJN
TEGEN AIDS.
Met verrassende geschenken.
NO TROUBLE PARTY
Verrassend Verrijkend
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1989 ZA
Het onderzoeken van het effect van
ultraviolette straling op plantaardig
plankton in verschillende klimaat
zones: het bestuderen van het risico
van een wereldwijde toename van
hard ultraviolet licht (UV-B) door
het slinken van de ozonlaag in de
stratosfeer; - Het onderzoeken van
de evolutie van zeegrassen, wieren
en algen in het Noord- en Zuidpool
gebied en de invloed daarop van het
broeikaseffect. Dat zijn de twee
nieuwe, Groninger projecten, die
zijn opgenomen in de plannen van
de Stichting Onderzoek der Zee
voor Zuidpoolonderzoek.
door
Kees Wiese
In mei van dit jaar bracht de stich
ting in opdracht van het ministerie
van Buitenlandse Zaken een over
zicht uit van het (zeer bescheiden)
Nederlandse wetenschappelijke
Antarctische onderzoek sinds de .ja
ren zestig. Met dit plan, dat tot 1994
reikt, hoopt het ministerie in okto
ber. tijdens de tweejaarlijkse verga
dering van de stemgerechtigden
van het Antarctisch Verdrag, die
stemgerechtigden ertoe over te ha
len ook Nederland als stemheb
bend lid te accepteren.
Daarom heeft het kabinet inge
stemd met een verveelvoudiging
van het budget voor Zuidpoolon
derzoek. Werd van 1981 tot 1987 nog
in totaal slechts f.3.265.000 aan An
tarctisch onderzoek uitgegeven (ge
middeld dus nog geen half miljoen
gulden per jaar), in 1988 werd het al
1.320.000, in 1989 drie miljoen gul
den, voor 1990 is ƒ2.850.000, voor
1991 ƒ3.800.000, voor 1992
ƒ4.650.000 en voor 1993 ƒ3.530.000
geraamd.
Er wordt in het programma tot
1994 voortgebouwd op de lopende
projecten binnen het EPOS-pro-
gramma. EPOS is het poolweten-
schappelijke netwerk van de Euro
pean Science Foundation, een in
ternationale niet-gouvernamentele
organisatie met 49 leden en univer
siteiten in achttien landen. Uitvoe
ring van dit programma - de bestu
dering van de marine ecologie in
Antarctica - werd vooral mogelijk
door het aanbod van het Alfred We
gener Instituut in Bremerhaven het
grote onderzoekschip "Polarstern"
van oktober 1988 tot maart 1989 ter
beschikking te stellen. In dit EPOS-
programma heeft Nederland een
tiental onderzoeksprojecten.
Daarnaast wordt voortgebouwd
op reeds lopende projecten als het
onderzoek aan het poolijs van het
Utrechtse Instituut voor Meteorolo
gie en Oceanografie, het dateren
van in het Zuidpoolgebied gevon
den meteorieten (Utrechtse univer
siteit), oceanografisch onderzoek
van het Nederlands Instituut voor
Zee-onderzoek op Texel, vogelon-
derzoek van o.a. het Groninger Arc
tisch Centrum en geologisch onder
zoek van de Rijks Geologische
Dienst. Bovendien worden een aan
tal nieuwe projecten gestart.
"Onze wetenschappelijke activi
teiten slaan als regel op directe ge
volgen voor Nederland (bijvoor
beeld zeespiegelrijzing) of dragen
bij aan een gezond beheer van An
tarctica", aldus de Stichting Onder
zoek der Zee in het rapport voor het
ministerie van Buitenlandse Zaken.
Daarbij wordt vrijwel steeds aan
sluiting en samenwerking gezocht
met andere landen: met Westduits-
land, de VS, Engeland, Frankrijk,
België, Japan, Brazilië en Australië.
Een eigen Nederlands Zuidpoolsta-
tion of onderzoekschip wordt niet
nagestreefd. Bij het veldwerk blij
ven de Nederlandse onderzoekers
vooral aangewezen op de gastvrij
heid van andere landen.
Het Groninger onderzoek naar
het effect van toenemende ultravio
lette straling op plantaardig plank
ton wordt uitgevoerd door dr.
W.W.C. Gieskes, dr. W. Admiraal en
dr. E.D. de Ruyter van Stevenink.
"Het gat in de ozonlaag is", aldus
deze onderzoekers, "het meest uit
gesproken boven Antarctica, spe
ciaal in de maanden oktober en no
vember. Zelfs boven Europa nemen
de atmosferische ozonconcentra
ties jaarlijks sinds de vroege jaren
tachtig met 1,5 tot twee percent af.
Ozon absorbeert zonnestraling in
het ultraviolette deel van het spec
trum. De korte golflengten (rondom
300 nanometer, UV-B) zijn mogelijk
schadelijjk voor het functioneren
van planten en dieren."
"Onderzoek naar deze effecten
kreeg veel aandacht sinds de eerste
berichten over het gat in de ozon
laag. De gevoeligheid van organis
men voor ultraviolette straling
blijkt zeer variabel. Het feit dat deze
organismen complexe relaties heb
ben met hun omgeving, bemoeilijkt
het inschatten en verklaren van re
sultaten van studies over de invloed
van straling op soorten.
Het belang van het onderzoek is
evident, vooral omdat biologische
reacties van ecosystemen op ultra
violette straling in de komende tien
tallen jaren mogen worden ver
wacht: het verlies aan ozon in de
stratosfeer zal niet stoppen in de te
voorziene toekomst. Het effect op
aquatische systemen is belangrijk
omdat het grootste deel van de aar
de met water is bedekt. De korte
golflengten van ultraviolette stra
ling dringen door in de bovenste
laag van de oceanen. Ons onderzoek
in november 1988 heeft duidelijk
aangetoond dat het plankton in de
bovenste waterlaag (tien tot dertig
meter) door UV-B wordt beïnvloed.
De reproduktie en groei van sor
ge soorten, die een sleutelrol speler
in het ecosysteem, kunnen worder
geschaad," aldus de onderzoekers.
Het Groninger onderzoek naar
evolutie van zeegrassen, algen
wieren, is een project van prof. C'
van den Hoek, dr. W.F. Stam, dr
A.M. Breeman en dr. B.K. Stulp
Het project gaat uit van het feit dai
de ijskap van Antarctica veel eerdei.0
ontstond dan die op de Noordpool di
Waarschijnlijk zijn er daardoor bij-
zondere Antarctische soorten ont-
staan, die aan de Noordpool nog
niet zijn geëvolueerd. Dit onderzoe-11
ken en het vergelijken van nauw- n
verwante soorten in beide gebieden la
kan dan inzicht geven in het effect n
van wereldwijde temperatuurver- E
hoging (broeikaseffect) op Arcti- h
sche en Antarctische planten. u
De onderzoekers willen al vol-
gend jaar op zowel het Antarctisch A
Schiereiland als op Spitsbergen
materiaal bestuderen, selecteren en
verzamelen voor (genetische) expe- J]
rimenten thuis. Bij het onderzoek
wordt samengewerkt met het Alf- jÉ
red Wegener Instituut en de Biolo-
gische Anstalt Helgoland.
lïu) bijbels museum
FEESTTENT ARSENAALPLEIN
zondag 1 OkL v.a. 17.00 Artcn Direct Event
15 artists working under the influence of music by Henry Purcell
v.a. 22.30 Sunday Dance Night Nr.3 (special ART-Version)
Maandag 2 Oktv.a. 21.30 Ticrra Calicnte Tex Mcx
v.a. 23.30 The First No Trouble Super Disco Night
Dinsdag 3 Okt.v.a. 20.30 EYELINER' Big Trouble Band
v.a. 21.30 Jimmy James The Blue Flames
Soul Big Band
v.a. 23.30 The Last No Trouble Super Disco Night
Rembrandtstraat 27
Leiden
MAYFLOWER S TROUWSERVICE
ij ons kunt u keuze maken uit o.a.:
klassieke Mercedes Dora uit 1959 (wit)v.a. 300,-
Mercedes 280 S uit 1971 (wit)v.a. 250,-
Diverse moderne Mercedessen/Opel bruidsscoupé'sv.a. 200,-
Mercedes volgauto's 7 pers (zwart)v.a. 150,-
Limousines 7 pers (wit)v.a. 150,-
Inl.: Firma de Groot
Beestenmarkt 2
2312 CC Leiden
<4 '3 Tel. 071-123300
(ingang Hotel Mayflower)
Voor
sleutels,
sloten en
naamplaten!
Auto- en huis
sleutels, klaar
terwijl i
wacnt.
Herengracht 366, Amsterdam. Tel. 020-242436
Publikatie aangeboden door uw dagblad
Er is nog geen medicijn tegen aids. Maar er wordt naar
stig naar gezocht. In een race tegen de klok
En tegen de dood. Een race die we moeten winnen.
En waarin geld tijd betekent. Pak uw pen en geef het onder-
zoek oaar aids een AIDS FONDS: GIRO 8957
financiële injectie. (Storten op bankrekeningnummer 7070 70228 kan ook)
10 jaar Oase. Kom naar het verjaardagsfeest-van Oase.
En geniet van meer dan 100 fraaie en komplete slaap
kamers. Voor jong en oud, in alle stijlen en in elke
prijsklasse. U ziet er nu een extra feestelijke kollektie
met de nieuwste trends van de grote najaarsbeurzen.
VERRASSENDE GESCHENKEN.
De slaapvoorlichting is altijd heel persoonlijk.
Enuitstekend! Uw slaapkamer wordt altijd gratis
thuisbezorgd en vakkundig gemonteerd. Bovendien
krijgt u altijd al 12V2 jaar garantie.
EN NU GAAT OASE OOK NOG PRACHTIGE
GESCHENKEN WEGGEVEN:
een klokradio met walkman (winkelwaarde f 97,50
kado bij elke tienerkamer vanaf f1400,-.
een zwart/wit tv met klokradio (winkel
waarde f 350.-) kado bij elke slaapkamer
vanaf f 5000,-.
een CD-speler (winkelwaarde f 450,-)
kado bij elke slaapkamer
vanaf f7500,-.
In plaats van het kado kunt u ook kiezen voor de
helft van de winkelwaarde van het geschenk
in kontant geld. Deze aktie geldt tot
1 november a s. Dus kom nu naar één van
de grote slaapkamerspeciaalzaken van
Oase en geniet van onze feestelijke
stemming.
T*T,| x
Slaapkamer Speciaalzaken
Maak van uw slaapkamer een oase
BLEISWIJK Hoefweg 137 CAPELLE A/DIJSSEL Meubelboulevard. DEN BOSCH Meubelboulevard (Üsde Herven) DIEMEN Meubelpromenade
(^deSniep) EINDHOVEN Meubelplein Ekkersrijt. ENSCHEDE Meubelplein (Schuttersveld) LEIDSCHENDAM Winkelcentrum "Leidsenhage".
SLIEDRECHT Leeghwaterstraat 237b (<it Wijngaarden). UTRECHT Meubelboulevard (kanaleneiland)
