'Soms kun je ouderparen
zo veel verdriet besparen'
Hoe viert Leiden 3 oktober in 2024?
Leidens
ontzet
gevierd
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1989
REGIO
PAGINA 15
Naar schatting is ongeveer drie procent van de Nederlandse bevolking genetische technieken
zwakbegaafd of zwakzinnig. Dat zijn bijna een half miljoen landgeno
ten. 's Heeren Loo, de vereniging die acht inrichtingen omvat (waaron
der de Van den Berghstichting in Noordwijk) heeft een deel van de zorg
voor deze gehandicapten op zich genomen. Onlangs sneed zij het thema
i vroeg zich daarbij af of de solidariteit
met de geestelijk zwakbegaafden als gevolg hiervan afneemt.
Prof. dr. J.J.P. van de Kamp, bijzonder hoogleraar klinische genetica
aan de Leidse universiteit, gaat dieper op deze gedachte in en vertelt
wat zwakzinnigheid nu eigenlijk is.
Leidse hoogleraar klinische genetica:
LEIDEN Zwakzinnig-
hëid. Meestal gaat daarbij
om mensen die het normale
leerproces niet (hebben)
kunnen volgen en niet in
staat zijn om zichzelf in de
maatschappij te handhaven.
door
Jan Westerlaken
Maar aan deze definitie zitten twee
kanten. Prof. Van de Kamp: "Het
niet kunnen functioneren in de
maatschappi.i ligt niet alleen aan
hen, maar ook aan die samenleving.
Als.de maatschappij ingewikkelder
wordt, dan kun je je voorstellen dat
steeds meer mensen daarin niet
goed kunnen meedraaien. Wat de
zwakzinnigheid betreft zijn er gra
daties. Er zijn kinderen die zwakbe
gaafd zijn, maar nog best iets kun
nen leren; ernstiger gestoorden die
bijvoorbeeld alleen kan worden
aangeleerd zindelijk te zijn en diep-
gestoorden, die volledige verzor
ging nodig hebben. Met name bij de
ernstiger gestoorden spreekt men
van zwakzinnigheid."
De oorzaak van de zwakzinnig
heid? Prof. Van de Kamp zegt dat
de wetenschap dat eigenlijk nog
maar een beetje weet. Hij noemt
verschillende mogelijkheden: öf er
zitten fouten in de aanleg (in het er
felijkheidsmateriaal) öf de aanleg is
wel normaal maar voor of na de ge
boorte is er schade van buitenaf op
getreden. Daarnaast is er niet zel
den sprake van een (zwakke) erfelij
ke aanleg in combinatie met scha
delijke invloeden vanuit het milieu.
Genetica
De nieuwste genetische (DNA)tech-
nieken, spelen bij het onderzoek
van de zwakzinnigheid een kleine
rol. Prof. Van de Kamp: "Bij ons on
derzoek speuren we steeds naar de
oorzaak van zwakzinnigheid. Het is
een van de eerste vragen die ouders
vaak stellen. Wanneer je die vraag
kunt beantwoorden, kun je de ou
ders vaak beter inzicht geven in de
aandoening van hun kind, in de mo
gelijkheden en de toekomstver
wachtingen en in de kans op herha
ling bij een eventuele volgende
zwangerschap. Het verdrietige is
dat je zwakzinnigheid nooit kunt
genezen".
Alleen sommige stofwisselings
ziekten, zoals fenylketonurie, zijn
met een uitgedokterd dieet goed te
behandelen. Fenylketonurie (wordt
bij baby's opgespoord via de 'hiel-
prik') leidt tot diepe zwakzinnig
heid als de aandoening niet vroeg
tijdig wordt ontdekt en behandeld.
Prof. Van de Kamp voegt er echter
wel direct aan toe dat de zwakzin
nigheid op deze manier niet in grote
aantallen kan worden terugge
bracht.
Genetische manipulaties ter 'ge
nezing' of ter 'voorkoming' van
zwakzinnigheid is voor velen een
schrikbeeld. Prof. Van de Kamp
daarover: "Dat schrikbeeld is niet
reëel. Er zijn bij vele
zwakzinnigheid waarschijnlijk zo
veel genen betrokken, daarmee kun
je niet manipuleren. Zelfs als er in
een zeldzaam geval een duidelijk
aanwijsbaar gen-defect zou zijn,
dan is het zeer de vraag of het ooit
mogelijk zou zijn dat gen-defect te
herstellen".
Kennis
Zwakzinnigheid zal altijd deel blij
ven uitmaken van onze samenle
ving. Net als zoveel andere aange
boren afwijkingen. "Al zouden we
iedereen (willen) dwingen optimaal
gebruik te maken van de kennis die
inmiddels is vergaard, dan nog blij
ven zwakzinnigheid en andere aan
geboren aandoeningen bestaan. Zo
iets kan bij verrassing ontstaan of
door oorzaken die we niet in de
hand hebben. Voortdurend ont
staan er veranderingen in het erfe
lijk materiaal waartegen wij ons
niet kunnen indekken".
Zit hij er dan als klinisch geneti
cus niet om de zwakzinnigheid uit
te bannen? "Nee", zegt Van de
Kamp, "alleen kun je soms in indi
viduele gevallen mensen een hele
boel verdriet besparen als je kunt
voorkomen dat ze voor de tweede
keer een kindje krijgen dat zwak
zinnig is. Maar dat is strikt individu
eel. Dat is geen voorkomen van
zwakzinnigheid op grote schaal.
Het probleem bij zwakzinnigheid is
dat de variëteit van de aandoening
zo enorm groot is. Neem alleen de
groep van pure aanlegdefecten, dan
praatje al over honderden verschil
lende aandoeningen".
Wat wel op iets grotere schaal kan
bijdragen is prenatale diagnostiek:
onderzoek op de foetus in de baar
moeder. Vrouwen van 36 jaar of ou
der die in verwachting zijn komen
in Nederland voor zc'n onderzoek
in aanmerking. Zij hebben een ver
hoogde kans om een mongooltje te
baren. De vrouwen zijn vrij in hun
keus. Er is geen sprake van een ge
dwongen onderzoek. Van de Kamp:
"We pleiten er altijd voor dat ouders
al voor er een zwangerschap is, de
keuze maken of ze dat onderzoek
wenselijk achten. Want kies je daar
voor, dan kies je voor afbreken van
de zwangerschap als de diagnose
'mongooltje' is".
Geruststellen
De andere kant van de medaille is,
dat de klinisch geneticus ook ou
derparen gerust kan stellen. Ouder
paren die zich zorgen maken of hun
kindje wel gezond zal zijn. Van de
Kamp zegt datje op die manier ver
driet kunt besparen, maar ook le
vensvreugde kan schenken. "We
vergroten de keuzemogelijkheid
voor de mens. Dat is best wel eens
moeilijk. Want verantwoord leven
is misschien soms moeilijker dan
onverantwoord leven".
Van de Kamp benadrukt met
klem dat erfelijkheidsadvies niet
betekent dat aan (toekomstige) ou
derparen wordt verteld wat zij met
betrekking tot hun gezinsopbouw
moeten doen of laten. "We geven
feiten en mogelijkheden. De ouders
Voorzitter D.P. den Os: feestviering zal altijd blijven
LEIDEN - Er waren al heel wat palen de grond in ge
gaan en een aantal bewoners van Leiden Noord geloof
de zelfs dat er geen officiële eerste paal zou worden ge
slagen voor de ouderenvoorziening op Zijloever. Toch
was er gisteren een officiële handeling, als concreet be
wijs dat er na een strijd van vele jaren in Noord werke
lijk iets voor ouderen van de grond komt. Het was
weliswaar niet de eerste paal, maar toch sloegen drie
man met vereende krachten er een officiëlebetonpaal
m: gedeputeerde Boone, wethouder De la Mar en C.
van Dorp, voorzitter van de woningbuwvereniging De
Eendracht.
Daarmee ging de bouw van de twee wijkvoorzienin-
gen (op Zijloever en Bernhardkade/Alexanderstraat)
officieel van start. Op de beide locaties verrijzen in to
taal 73 woningen voor ouderen en een aantal wijk-
voorzieningen voor dezelfde categorie mensen. Met de
projecten is een bedrag van 13 miljoen gulden ge
moeid. De bouwwerken worden in juni en september
van 1990 opgeleverd. (foto Jan Holvast)
ARTSEN
Leiden
De weekenddienst begint zaterdag om 8 uur
en-eindigt zondag om 24 uur.
Spreekuur van 12-12.30 uur (alleen voor
spoedeisende medische hulp)-
Voor de patiënten van de artsen:
Groep 1 - Tan, Zwijnenburg, Meyer, Van Leeu
wen, Verhage, Groeneveld, de Ruiter, Jans
sen, Mans en Van Schie:
za 8 uur tot zo 8 uur A. Visser, tel: 143916.
zo 8 uur tot 24 uur: J.A. Verhage/C.M. Maris,
Rosmolen 2, tel: 218661.
Groep 2 - Nering Bögel, Van Gent, Taytel-
baum, Van Luyk, Klaassen, Rus, Kruis, Berg-
meijer.de Lange:
za 8 uur tot zo 8 uur: A. van Luyk, Wasstraat
2a, tel: 122522.
zo 8 uur tot 24 uur: Taytelbaum, Utrechtseveer
'17, tel: 120266.
Groep 3 - Pleiter, Smit, Lely, W. de Bruyne, J.
de Bruyne, Stólk, Jurgens, Fogelberg en Van
den Muijsenbergh:
za 8 uur tot zo 8 uur: M.E. v.d. Muysenbergh,
de Sitterlaan 18, tel. 132877.
zo 8 uur tot 24 uur: W. de Bruyne, de Laat de
Kanterstraat 32, tel: 134345.
Groep 4 - Van Wingerden, Lahr, Van Rijn, Be-
mt, Nieuwenhuis, Horn, J.G. Zaayer en R E.
Zaayer, de Kanter en Lodder:
za 8 uur tot zo 8 uur: R.E. J.G. Zaayer, R.P.
Geerligspad 11, tel: 316008.
zo 8 uur tot 24 uur: J.S. de Kanter, Ina Boudier
Bakkerplein 3, tel: 311414.
Groep 5 - Jasperse, Wiersma, Crul, Kooyman,
De Jong, Prince, Reinders, D. Hammerstein en
A. Hammerstein:
za 8 uur tot zo 8 uur J. Witpaard, tel: 217477.
zo 8 uur tot 24 uur: J. Reinders, G. Brandtstraat
29, tel: 760947.
Waarnemingsregeling Homeopatische artsen-
C. Juffermans/D. Koster, Haagweg 41, tel:
315900; via dokterstelefoon 071-122222 kunt
u vernemen welke arts dienst heeft.
Leiderdorp
za en zo: S.P. Ouwerkerk, Loevestein 40, tel:
891037, spreekuur (uitsluitend voor spoedge
vallen) van 12.30 tot 13.00 uur op Florijn 10,
tel: 891000.
Oegstgeest
van za 8 uur tot ma 7.30 uur: E.J. Roelants,
Frans Halslaan 10, tel: 153747.
Voorschoten
za: J. Baars, R. Wagnerlaan 63, tel: 2520, zo:
A. Meiman, J.W. Frisolaan 13. tel: 2118.
Warmond
Praktijk Hoornweg/Sleeboom, Prof. Aalberse-
laan 2, Voorhout, tel: 02522-11393.
Wassenaar
za: J. Stuyfzand, Kerkstraat 42, tel: 12460, zo:
J. Huls, Hofcampweg 65, tel: 13027.
Zoeterwoude
via het antwoordapparaat van een van de Zoe-
terwoudse huisarten, tel. 01715-1219 of 1614,
verneemt u welke huisarts de weekenddienst
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst van de
apotheken in de regio Leiden, wordt waarge
nomen van vr. 29/9 tot vr, 6/10 en 3/10 door:
Apotheek Kok, Diamantlaan 5a, Leiden, tel:
071-763439;
Apotheek Van Breest Smallenburg, Loeves
tein 6, Leiderdorp, tel: 071-894400.
Apotheek Voorschoten, Leidseweg 66, Voor
schoten. tel: 01717-2525.
DIERENARTSEN
Voor de praktijk van Muurling, Helder, Roest
(Leiden en omstreken):
A.W. Helder, Hermelijnvlinder 36. Leiden, tel:
071-220513.
Voor de praktjk van Vestjens, v.d. Wouw:
H. Vestjens, Rijn en Schiekade 23, Leiden, tel:
071-144323.
Voor de praktijk van Duijn, Brandt:
R.J.W. Duijn, Pres. Kennedylaan 260, Oegst
geest, tel. 156161; of D.J Brandt, Homans-
traat 1, Rijnsburg, tel. 173266.
Wassenaar
Alarm- en informatiekring dierenartsen Den
Haag, Voorburg, Rijswijk, Wassenaar en
Leidschendam: dokterstelefoon 070-455300.
TANDARTSEN
De weekenddiensl voor Leiden, Leiderdorp,
Oegstgeest en Warmond wordt waargeno-
L. Monas, Lokhorst 1, Leiderdorp, tel: 071-
895980, spreekuur om 13.00 uur.
Dienst in eigen praktijk-
S. Freeke, Laan van Meerburg 2, Zoeterwou-
de-Rijndijk, tel. 071-414547 of 410950.
Voorschoten/Wassenaar K. Sutiono, Goei,
Kon. Marinelaan 29, Voorschoten, tel: 01717-
5009.
WIJKVERPLEGING
Kruisvereniging Leiden, Oude Rijn 59, tel:
120144; na 17.00 uur en in het weekend uitslui
tend bereikbaar via dokterstelefoon, tel:
122222.
In '89, 35 jaar geleê
zag de ik meeste haringen
door kelen der notabelen glij
den.
Of zij behoeftig waren? Ach,
welnee.
Maar als ze 't eten gratis krij
gen, willen
alle mensen even arm zijn in
Leiden.
(Ceès van Hoore, 1989)
'Twintig gelukkige Leidenaars
werden dit jaar ingeloot om de
smaak van haring te mogen proe
ven. In aanwezigheid van enkele
duizenden afgunstige stadsgeno
ten lieten zij de vis op ouderwetse
manier naar binnen glijden. Oud
burgemeester en erelid van de 3
October-Vereeniging, de bijna 90-
jarige C. Goekoop, legde uit aan
de toehoorders dat het steeds
moeilijker wordt om aan de felbe
geerde vis te komen".
door
Meindert van der Kaaij
Als deze krant in 2024 nog be
staat, zouden dit de eerste zinnen
kunnen zijn van het verslag van
de 3 oktober-viering van dat jaar.
Het zou de 450ste keer zijn dat het
Leids Ontzet wordt gevierd. Zo
ver is het nog niet, maar het is
toch interessant daar eens over na
te denken. Hoe doorstaan onder
delen de tand des tijds? Is er dan
eigenlijk nog wel een 3 oktober
viering?
Volgens de huidige voorzitter
van de vereniging, dr. D.P. den
Os, zal er dan zeker nog wel een
viering zijn. "Het is toch eigenlijk
In verband met de viering van 3
oktober aanstaande dinsdag een
serie verhalen over hoe Leidens
ontzet door de eeuwen heen
werd gevierd. Vandaag de vijfde
en laatste aflevering.
een wonder dat een feest al langer
dan 400 jaar wordt gevierd. Als je
dan naar de laatste jaren kijkt, zie
dat de belangstelling voor het
feest is toegenomen en aan inten
siteit heeft gewonnen. Ik geloof
dat het niet zo'n gekke veronder
stelling is dat het feest ook over 35
jaar nog zal bestaan. 3 Oktober
lijkt me onaantastbaar", aldus
Den Os die in het dagelijks leven
secretaris van de Leidse universi
teit is.
Drukte
Volgens hem is het van belang er
voor te zorgen dat het in de bin
nenstad druk blijft. "Het gaat om
het concentreren van mensen in
dat kleine gebied. Als je dat op
peil houdt, dan blijft het feest al
tijd populair. Je weet dat het 3 ok
toberfeest een feest is van ont
moeten. Oud-Leidenaars komen
op die dag hun familieleden op
zoeken en scholieren maken
groepen. Als we als bestuur blij
ven zorgen voor goede evene
menten, dan blijft het feest altijd
levend".
Met dat laatste raakt Den Os
wel de kern van mogelijke proble
men in de toekomst. Neem nu de
optocht. De kosten van dat onder
deel dreigden de pan uit te rijzen.
Daar moet wat aan gebeuren, me
de doordat de optocht de laatste
jaren door allerlei verkeersobsta
kels steeds moeilijker aaneen ge
sloten bleef. In de optocht van
1987 zaten gaten van wel een half
uur. Niet bepaald aantrekkelijk
voor het publiek dat vaak al uren
van tevoren positie heeft gekozen
langs de straat.
Vandaar dat het bestuur al eni
ge tijd nadenkt over de wijze
waarop de optocht georganiseerd
moet worden. Zo is de optocht dit
jaar al veel compacter dan een
paar jaar geleden. Dit bij voor
beeld tot groot ongenoegen van
enkele Leidse muziekkorpsen die
niet kunnen meelopen in de voor
hen toch meest aantrekkelijke
optocht van Leiden. De stoet is zo
geformeerd dat het aaneengeslo
ten binnen twee uur door de bin
nenstad kan worden geloodst.
Evenementen
Een ander punt waaraan nu
wordt gedacht is het aantrekken
van evenementen die verband
houden met de optocht. Vandaar
dat het 'Ridderspel' naar Leiden
is gehaald en in de optocht kan te
rugkeren. "De optocht stond al
tijd zo op zichzelf. Het hield ner
gens verband mee. Door de nieu
we tactiek hopen we wat meer
eenheid te krijgen", aldus Den
Os. De structuur waarvoor nu ge
kozen is, moet de komende tien
jaar meegaan.
Een ander onderdeel waarover
het bestuur zich buigt, is het uit
reiken van haring en wittebrood.
Dit jaar wordt begonnen met het
experiment waarbij 40 Katwijkse
haringsnijders de haringen voor
mensen kan schoonmaken. Ook
wordt nog overwogen om vol
gend jaar de haring schoonge
maakt en vacuüm verpakt aan te
leveren. Ook voor andere onder
delen zoals de reveille en koraal
zang geldt volgens Den Os dat het
geen sleur moet worden. "We
moeten zorgen dat de spanninger
een beetje in blijft".
Dit jaar is het ridderspel door
een professioneel bureau naar
Leiden gehaald. Betekent dit het
einde van het vrijwilligerwerk?
Dat is volgens Den Os niet het ge
val. "We nemen al langer mensen
in de arm, denk alleen maar aan
de costumier voor de optocht. Het
is ook zo dat al sinds heel wat ja
ren de optocht niet meer volledig
door Leidenaars wordt gemaakt
en dat groepen van buiten Leiden
worden aangekocht".
Wel is besloten dat de participa
tie van de bevolking zo groot mo
gelijk moet blijven. Met de Tap
toe is dat niet zo'n punt. Wat be
treft de optocht wordt bekeken of
niet vaker een onderdeel in zijn
geheel aan een Leidse instantie
kan worden overgedragen. Dit
jaar heeft de reiniging in verband
met haar 75-jarig bestaan de uit
voering van een groep op zich ge
nomen. "Wellicht dat de Hortus'
Botanicus dat volgend jaar kan
doen, wanneer hij het 400-jarig
bestaan viert", zo oppert Den Os.
10.00 tot 22.00 uur in de Hervorm
de Sionskerk.
kindervoorstelling: "Raam zon
der uitzicht', door Studio Peer, om
14.30 en 19.30 uur in het Park-
Hazerswoude
optreden heavy metal band 'Je
wel', aanvang 21.30 uur in Stek,
Dorpsstraat.
Petruskerk, Lammenschans-
weg. van 10.00 tot 18.00 uur.
Haring- en Wittebroodtoernooi,
Eerste Leidse Petanque Club 'He-
leboule', van 10.30 tot 17.00 uur in
een tent op het Arsenaalplein.
prestatieloop NZH over diverse
afstanden door de Leidse Hout,
start om 13.30 uur bij NZH-gara-
ge, Rijnsburgerweg, aanmelden
tel: 220995 of 01718-71419.
optreden 'Lethal Gospel', mmv
Moengo Tapo, aanvang 21.00 uur
in 't Breehuys, Breestraat 19.
voorstelling Brigitte Kaandorp
met 'Kouwe Drukte', aanvang
20.15 uur in de Leidse Schouw
burg.
Leiderdorp
snuffelkermis COV Excelsior,
van 10.00 tot 15.30 uur in het Tref
punt, Eikenlaan.
bazar t.g.v. 15-jarig bestaan
peuterspeelzaal 't Speelbankje,
Kwikstaartplein, van 11.00 tot
15.00 uur.
voorstelling: 'Helpers weg-
...eerste ronde' met Joke Bruijs,
20.15 uur in de Muzenhof.
rommelmarkt, i
hands kledingmarkt, van 10.00 tot
16.00 uur bij sg 'Duinzigt', Wytten-
bachweg.
Wassenaar
lezing en discussie: 'Denken
over schuld en straf', met dr. Frits
Frenkel, aanvang 14.00 uur in De
Paauwhof, bespreken: tel:070-
837535 (20-21 uur).
optreden The New Orleans
Second Line Jazzband', Wasse-
naarse Jazzclub. 21.00 uur i
Dorpscentrum, Schoolstraat.
het
Woubrugge
optreden Gospelgroep The
Burning Candles', aanvang 20.00
uur in De Wijk.
ZONDAG 1 OKTOBER
Alkemade
verenigingsmanifestatie in de
Tweesprong, van 11.00 tot 15.00
Alphen
Maranatha-dag baptistenge
meente met diensten om 10.00 en
18.30 uur in de Triomfatorkapel.
koffieconcert 'Door Samenwer
king Sterk' en Vinkeveense Brass
band 'Concordia', aanvang 12.00
uur in de Spinmillhal.
Leiden
atletiekdag AV Holland, voor (li
chamelijk) verstandelijk gehandi
capten, van 11.00 tot 14.00 uur,
Leidse Hout, inlichtingen tel
225042 Of 312974.
archeologisch spreekuur in
Rijksmuseum van Oudheden, Ra
penburg, van 13.00 tot 16.00 uur.
soos voor 55-plussers in Dien
stencentrum Binnenstad. Hoge-
woerd 65, van 14.00 tot 17.00 uur.
bijeenkomst met discussie De
Pink Puppies, 'Meiden in een ho
mojongerengroep een pro
bleem?', aanvang 19.30 uur in het
pand Lange Gracht
optreden Orkest Pleasure en
Leidse kees in café het Centrum,
Nieuwe Beestenmarkt, vanaf
21.00 uur.
in 't Reghthuys.
Woubrugge
natuurwandeling I
oeverlanden van de Braassemer-
meer, vertrek om 14.00 uur bij de
voetveer Bodens Hosangweg.
Zoeterwoude
autopuzzeleit, voor jong en
oud, van jongerenvereniging Uto
pia, vertrek om 10.00 uur, inschrij
ven tel: 01715-2932.
MAANDAG 2 OKTOBER
bingo voor 55-plussers in de
grote zaal van Dienstencentrum
Merenwijk, aanvang 14.00 uur.
accepteert. We kunnen gehandicap
ten niet voorkomen. Deze mensen
zullen altijd onze zorg nodig heb
ben. Ik geloof ook niet dat de accep
tatie van deze mensen als gevolg
van ons werk minder wordt. Kijk, al
weer enige tijd geleden werd polio
myelitis (kortweg polio) uitgeroeid.
Toen hebben we toch ook niet ge
zegd pas op, straks worden die pa-
tienten niet meer geaccepteerd?
Het wil er bij mij niet in dat de maat
schappij straks aan het handje loopt
van het verzekeringsbedrijf om zich
bij een klinisch genetisch centrum
te laten nakijken. Gegevens waar
over wij de beschikking hebben
mogen nooit in handen worden ge
speeld van het verzekeringswezen".
Het probleem waarvoor de klini
sche gentica zich aan het begin zag
geplaatst was het feit dat er ruim
10.000 kinderen worden geboren
met een aangeboren afwijking.
"Met dat probleem", zegt prof. Van
de Kamp, "hielden wij ons aanvan
kelijk in de eerste plaats bezig. Het
ging dus vooral om de ouders over
wie de zorg zich uitstrekte. Wat zien
we de laatste tien jaar? De klinisch
geniticus is zich toenemend gaan
bezighouden met erfelijke ziekten
die soms pas op volwassen leeftijd,
misschien pas na het veertigste of
zestigste levensjaar, aan het licht
komen. Het is met DNA-technieken
steeds vaker mogelijk om ziekten
aan te tonen lang voor de sympto
men optreden. In hun levensplan
ning kunnen mensen er dan reke
ning mee houden of ze zoiets aan
hun kinderen willen doorgeven.
Wenst men toch kinderen, dan zou
je in de zwangerschap kunnen kij
ken of de ziekte aanwezig is. We
krijgen, dankzij de genetische tech
nieken, steeds meer inzicht in het
feit dat kwalen die zich op oudere
leeftijd openbaren, ook met erfelijk
heid te maken kunnen hebben".
Grens
Waar ligt voor prof. Van de Kamp
ethisch gezien het eindpunt? "Men
sen kunnen en mogen daarover ver
schillend denken", zegt hij. "Het af
breken van een zwangerschap blijft
voor de betrokkene een trieste in
greep. Maar als er een ernstige re
den is om dit te doen. kan ik die af
weging accepteren. Waarmee ik ab
soluut niet beweer dat alles voor mij
aanvaardbaar is. Ik leg wel sterk de
nadruk op de vrijheid van de men
sen om een bewuste keus te maken.
Dat vind ik heel essentieel".
Professor Van
de Kamp: 'Soms
kun je ouderpa
ren vel verdriet
besparen(foto
Holvast)
zelf beslissen over de samenstelling
van hun gezin en niemand anders.
Als zij goed geïnformeerd zijn is dat
de beste bescherming tegen mani
pulatie van welke aard dan ook".
Van de Kamp is er heel duidelijk
over: het onderzoek naar iemands
erfelijke eigenschappen mag nooit
en te nimmer ten dienste staan van
het verzekeringswezen of het be
drijfsleven. Iemand mag niet op ge
netische grond worden geselec
teerd. "Dat wijs ik af. Ik vind het
prima als iemand zich op een gene
tische zwak punt laat onderzoeken.
Dan maakt het individu zelf de keu
ze en niet iemand anders. Niemand
gaat dat wat aan, dat is iets heel ei
gens. Privacy moet prioriteit heb
ben".
Zoiets lijkt ook hoogst noodzake
lijk. Want het verzekeringswezen
heeft al eens geluiden laten horen
dat handicaps die voor de geboorte
aantoonbaar zijn, onverzekerbaar
worden.
Verbieden
Prof. Vah de Kamp: "Indien verze
keraars dit zouden willen invoeren,
dan zouden ze tevens skieën en au
torijden moeten verbieden. Ik denk
dat de maatschappij zo'n stap niet
Wat er ook in de toekomst met 3 oktober gebeurt, de eeuwenoude ker-
üs zal er altijd wel deel van blijven uitmaken. (archieffoto)
