Strijd wordt grimmiger bij een harde 9 Zuiver beleggen moet beleid banken wijzigen Verkeersslachtoffer doet zelden iets met recht op smartegeld - Maison de Bonneterie Consumenten moeten niet al leen 'zuivere koffie' drinken, maar ook 'zuiverder' hun spaar centjes beleggen, om zo banken te dwingen tot een andere aan pak van het schuldenvraagstuk van de Derde Wereld. Het inter kerkelijke initiatief Solidari- dad vindt dat de Nederlandse banken veertig tot vijftig pro cent van de twaalf miljard die ze aan de arme landen hebben uitgeleend moeten kwijtschel den. De secretaris van Solidaridad, drs. N. Roozen, wees gisteren bij de presentatie van de campagne voor vergroting van het 'alterna tieve banksysteem' op de om vangrijke gelden die de kerken bij commerciële banken hebben belegd. Hij hoopt dat de kerken deze beleggingen gebruiken om deze banken te doen nadenken over hun verantwoordelijkheid voor de oplossing van de schul denlast van de Derde Wereld. Dit jaar richt de actie zich op de consumenten, maar volgend jaar hoopt Solidaridad, dat zich ge steund weet door diverse kerke lijke organisaties, ook de landelij ke en plaatselijke kerken tot steun te bewegen. De campagne vindt plaats in sa menwerking met de uit de vakbe weging voortgekomen Algemene Spaarbank voor Nederland, de Triodosbank en de oecumenische Ontwikkelingscoöperatie van de Wereldraad van Kerken (EDCS), die "evenveel oog hebben voor het sociaal als voor het financieel rendement van hun beleggin gen". Enkele jaren terug trad de Ne derlandse Raad van Kerken op verzoek van Solidaridad in over leg met de commerciële banken. Centraal stond daarin de verant woordelijkheid van de banken voor het ontstaan van de schul denlast. Dit overleg leverde wei nig op. Het teleurstellende voor de raad was dat de banken niet zelf met alternatieve mogelijkhe den kwamen om de schuldenlast van de Derde Wereld te vermin deren. Roozen maakte een vergelij king met de actie die Solidaridad voert voor 'zuivere koffie'. Op dit moment drinkt 2,5 procent van de Nederlanders koffie met het Max Havelaar-keurmerk, tien maal zo veel als het aantal Nederlanders dat in 1986 'zuivere koffie' dronk. De Nederlanders hebben 160 miljard gulden aan spaartegoe den uitstaan, waarvan nog geen miljard is belegd bij de drie beleg gingsinstellingen waarmee Soli daridad in de nieuwe campagne samenwerkt. Als het 'zuiver ban kieren' zou vertienvoudigen, zul len de banken zich misschien gaan bezinnen op alternatieven voor hun huidige beleid tegen over de ontwikkelingslanden. Ook op andere manieren pro beert Solidaridad de aandacht van de Nederlanders op de 'on draaglijke' schuldenlast van de Derde Wereld te vestigen. De or ganisatie opent een 'rentesolida riteitsfonds', waarin spaarders een deel van de rente op hun spaartegoeden kunnen storten. Uit het fonds worden projecten gesteund die aan de armen in La- tijns-Amerika ten goede komen. Glemp komt niet Het bestuur van de Katholieke Universiteit in Nijmegen acht een bezoek van de Poolse kardinaal Jozef Glemp, volgend,jaar februa ri. niet gewenst. Het bestuur dis tantieert zich uitdrukkelijk van de recente uitspraken van Glemp over joden en het joodse volk, zo blijkt uit een verklaring die giste ren is uitgegeven. Glemp, sinds 1981 aartsbis schop van Gniezno-Warschau en primaat van de Poolse Rooms- Katholieke Kerk, was door de universiteit uitgenodigd om te komen spreken over de rol van de Poolse RK Kerk in de recente po litieke ontwikkelingen. Deze uitnodiging kwam ter dis cussie te staan, nadat Glemp zich naar aanleiding van het conflict tussen de joden en de RK Kerk over het karmelietessenklooster in Auschwitz had laten verleiden tot 'antisemitische uitspraken'. Hij weet het conflict mede aan de machtige positie van de joden in de massamedia en adviseerde de joden "niet te spreken vanuit de positie van een natie die boven al le naties is verheven". De Poolse kardinaal, die inmid dels heeft ingestemd met ver plaatsing van het Karmelietes senklooster, was eerder deze maand gedwongen een bezoek aan de Verenigde Staten af te zeg gen, nadat hem door de Ameri kaanse kardinaal Joseph Bernar- din te verstaan was gegeven dat hij met demonstraties rekening moest houden. Het bestuur volgt het advies van twintig hoogleraren die maandag opriepen Glemp tot on gewenst persoon te verklaren en openlijk afstand te nemen van diens "uiterst antisemitische" uitspraken. Aidstest Bruidsparen in de Ugandese hoofdstad Kampala moeten de uitslag van een aidstest voorleg gen voör de Anglicaanse kerk hun huwelijk wil inzegenen. De maatregel ging begin deze maand in. Bisschop Misaeri Kaumu heeft nu voorgesteld de verplich te test in heel Uganda in te voe- "We moeten niet met de armen over elkaar toezien hoe deze ziek te de bevolking decimeert", aldus de bisschop. Veel mensen heb ben volgens Kaumu aids opgelo pen na een huwelijk met een be smette partner. Door de test te verplichten hoopt hij dat de ge liefde van de mogelijke aidslijder zich nog bedenkt. "We adviseren hen niet te trou wen, maar we gaan niets verbie den. Als een van de twee sero-po- sitief is en ze willen toch in het hu welijk treden, krijgen ze onze ze gen, ook al is een zekere dood hun lot. Mensen voor aids behoeden is ons doel, niet de aantasting van hun fundamentele rechten", al dus Kaumu. Het eerste kwartaal van 1989 meegerekend heeft Uganda vol gens de officiële opgave van de overheid 7.573 aidsslachtoffers te betreuren. Opgravingen klooster. On bekenden hebben de opgraving van een 13e-eeuws karmelietes senklooster bij Haifa in Israël ver woest. Joodse groeperingen had den gewaarschuwd dat ze be zwaar zouden maken zolang de zeventien karmelietessen in het omstreden klooster in Auschwitz verblijven. De vernielingen wer den ruim een week geleden ont dekt. Er werd geen bekenheid aan gegeven om te voorkomen dat hierdoor de oplossing van het probleem rond de kwestie- Auschwitz zou worden bemoei lijkt. Libanon. De paus heeft zich in een brief aan de moslims in Li banon "met vertrouwen" tot hen gericht, "niet namens een bepaal de groep, maar namens dezelfde God die wij aanbidden en die wij trachten te dienen". Hij roept de moslims op samen te werken met "diegenen die voor Libanon het recht op leven en op een leven in vrijheid, vrede en waardigheid ei sen". De moslims kunnen daarbij rekenen op de medewerking van de christenen, aldus de paus. In een brief aan de Libanese bis schoppen roept hij hen op een dag van gebed voor Libanon te houden. Opnieuw heeft de paus daarbij de wens te kennen gege ven een pastoraal bezoek aan het land te brengen. Beroepen Hervormde Kerk: beroepen te Oosterhesselen B. Prakke Grootegast en Doezum (part-ti me); bedankt voor Overschie W. Wagter Rijnsburg. Gereformeerde Kerken: aange nomen naar Ten Boer drs. S. Al- blas Heinenoord. Christelijke Geref. Kerken: tweetal te Rotterdam-West P. Roos Utrecht-Noord en R. Kok Damwoude. Gereformeerde Gemeenten: be roepen te 's-Gravenzande D. Riet dijk Moerkapelle; bedankt voor Westkapelle M. Mondria Waar denburg. Socioloog Baanders pleit voor Hollandse drugsaanpak Renckens: "Voor de mensen die aan de procedure beginnenblijft het voorlopig ellende. Maar dat moet hen er toch niet van weerhou- Vaststellen schade blijft groot probleem DEN HAAG Ze hebben er recht op, maar de meeste verkeersslachtoffers weten dat niet; Smartegeld als vergoeding voor pijn, verdriet en verlies van levensvreugde als gevolg van het ongeluk is daarom nog geen ingeburgerd fenomeen. hoogte van het smartegeld. zegt ANWB-chef Renckens. Het bepaalt geen bedrag, waar iedereen zich bij neer moet leggen. "Het is een in strument om de verschillende me thodes met elkaar te vergelijken. We hopen wel dat dit leidt tot een: zekere normstelling, waardoor de mensen ook zonder rechtsbijstand met de verzekeraars in de slag kun- door Weert Schenk Jaarlijks zouden volgens de ANWB ongeveer 100.000 mensen die in het verkeer gewond raken smartegeld kunnen eisen. Precieze cijfers zijn niet bekend, maar zoveel claims ko men er zeker niet bij de verzeke raars binnen. In principe kan iedereen die een verkeersongeluk heeft gehad, smar tegeld eisen van de partij die wette lijk aansprakelijk wordt gesteld. Het plakken van een pleister kan bij wijze van spreken al voldoende zijn om een claim neer te leggen, zegt M. Renckens, die bij de ANWB de functie heeft van chef rechtshulp binnenland van de juridische leden- Om smartegeld te claimen, is blij vend letsel dus niet noodzakelijk, hoewel mensen in deze categorie er het meeste belang bij hebben. Het komt volgens Renckens wel dege lijk voor dat vergoedingen worden uitgekeerd voor tijdelijk letsel. Ook iemand met 'medisch aantoonbare' psychische schade kan aanspraak maken op smartegeld. Nabestaan den van een verkeersslachtoffer krijgen echter niets. De bedragen die de verzekerin gen als smartegeld uitkeren, vari eren van een paar duizend gulden voor een gecompliceerd letsel tot een kleine twee ton voor een dwars- lesie. Renckens vindt het aanzienlij ke bedragen, die evenwel in verge lijking met de ons omringende lan den aan de te lage kant zijn. Formule Niemand weet hoe je pijn, verdriet of verlies van levensvreugde kan meten. Lange tijd werd het smarte geld bepaald op basis van wat eer der in soortgelijke gevallen was vastgesteld. Vijf jaar geleden be dacht de Bond van Verzekeraars een formule voor het smartegeld. De nieuwe norm werd echt niet met gejuich ontvangen. De formule hield te weinig rekening met de per soonlijke omstandigheden van, het slachtoffer. En zwaardere gevallen zouden minder geld ontvangen dan in de jurispredentie. Dat bracht de Vrije Universiteit in Amsterdam tot het ontwikkelen van een nieuwe, statistische metho de, die aangeeft met welke factoren rechters het meest rekening hou den bij het bepalen van het smarte geld. Ook dat bleek niet afdoende. De hoogte van de vergoeding wordt nu vastgesteld aan de hand van de jurispredentie, de formule van de Bond van Verzekeraars en de statistische methode van de Vrije Universiteit. Dat is zo inge wikkeld, dat het nauwelijks meer is te hanteren. De ANWB heeft om die reden een computerprogramma laten ontwik kelen, dat de zaak weer overzichte lijk maakt. Hoofddirecteur P.A. Nouwen van de ANWB overhandig de het eerste expemplaar van het 'DOLOR' genoemde programma deze week aan minister Korthals Al- tes (justitie). Het computerprogramma biedt niet meer dan een richtlijn voor de WARME WINTERREGENJAS 329- BIJ DE BONNETERIE. De voering van deze regenjas is uitritsbaar en voorzien van een antipick- pocket. Ideale bescherming tegen het vochtige, kille herfstweer. In beige, taupe, marine, kaki of beige ruit. Maten 38 t/m 50. Ook in korte maten! Jubileumprijs: van f 429,- oor f 329.-. Amsterdam: Kal verst raat. 020-262162 en Beethovenstraat. 020-761191 Dot Haag: Buitenhof, 070-65 6844 Rotterdam: üjnbaan, 010-4 li 6125 Handjevol Renckens zegt dat momenteel maar een handjevol mensen bij de rechts- 1 bijstand aanklopt. Zo behandelt de afdeling rechtshulp van de ANWB. jaarlijks ruim 1000 gevallen, waar van slechts 400 binnenlandse claims. "De meeste mensen regelen' het smartegeld niet of op eigen houtje. Dat is niet goed. Ze zijn dan heel afhankelijk van wat de verze keraar aanbiedt. De mensen be schouwen het smartegeld dan meer, als een extraatje". Renckens betreurt het dat de smartegeld-procedure nog steeds zo onbekend is. Hij vermoedt dat het te maken heeft met de bureau cratische molen waarin verkeers slachtoffers terechtkomen. De men sen worden overdonderd met een enorme hoeveelheid regelingen op het gebied van ziektekosten, sociale uitkeringen en hulpverlening. In die massa ontgaat hen de smarte geld-procedure. De verzekeraar ziet het niet als zijn belang om daar zelf i de nadruk op te leggen. Renckens wil niet keihard bewe- ren dat de verzekeraars de smarte- geld-mogelijkheid bewust verzwij gen: "Sommigen wijzen de slacht offers er wel op". Maar de ANWB- man voegt er fijntjes aan toe dat de verzekeraars de premies ook in de hand willen houden. "Als er teveel wordt uitgekeerd, moeten de pre mies omhoog". De mensen die, op welke manier dan ook, uiteindelijk de smarte geld-procedure gaan volgen, halen zich veel ellende op de nek. De weg naar een uitkering is niet alleen las tig te vinden, maar ook moeilijk be gaanbaar. De verkeersslachtoffers komen terecht in een vaak weinig eensgezind medisch circuit. Herkeuringen Renckens: "De medici zijn cruciaal voor het bepalen van de ernst van het letsel, een van de zwaarst we gende factoren voor smartegeld. Wat kan er dan gebeuren: de eigen behandelend arts zegt dat het slachtoffer nog niet is genezen. De keuringsarts van de verzekeraar be weert dat het slachtoffer wel is ge- nezen. De GAK-arts voor de sociale j uitkering meent dat het slachtoffer voor 80 procent weer de oude is. j Dan volgen er weer herkeuringen. Het is voor de mensen erg schok kend dat alles zo te moeten onder gaan. Ze snappen het ook helemaal niet". Op die manier kan een smarte- geld-procedure soms wel drie tot tien jaar in beslag nemen. Op korte termijn ziet Renckens daar geen grote verbeteringen in komen. "Al leen de discussie over de hoogte van het gmartegeld kan mede door ons computerprogramma worden ver- j soepeld. Maar voor de mensen die aan de procedure beginnen, blijft het voorlopig ellende. Maar dat moet hen er toch niet van weerhou den. Vind ik". AMSTERDAM De aandacht die verslaafden nodig hebben op psychisch en sociaal gebied is tanende. Daar voor in de plaats komen 'arrogante regelaars die hoog en droog zetelend boven de wereld van de verslaafden de zaken voor hen regelen'. Van de euforie in de jaren zestig naar de nieuwe zakelijkheid van de jaren tachtig, noemt de 38-jarige socioloog Baanders dat. Hij promoveerde gisteren aan de Universiteit van Amsterdam op zijn proefschrift 'De Hollandse aanpak', een onderzoek naar de werkwijze en de opinies binnen het Nederlandse harddrugsbeleid. door Saskia Belleman/ANP Nederland doet het ondanks de zakelijker benadering van de laatste jaren lang niet gek, conclu deert Baanders uit de gesprekken die hij hield met negen sleutelfi guren binnen het harddrugsbe leid. De meningen van de gezond heidswerkers en die van politie en justitie verschillen wel aan zienlijk. Gezien de niet aflatende stroom illegale drugs en een niet zichtbare verbetering van het ver slavingsprobleem, beoordelen politie en justitie de situatie als veel minder rooskleurig. Toch concludeert Baanders dat vergeleken bij veel andere landen in ons land sprake is van een evenwichtige situatie. De resulta ten zijn zeker niet minder dan el ders en worden met heel wat min der pijn behaald. Een reden te meer, vindt Baanders, om de Hol landse aanpak niet los te laten wanneer de Europese bin nengrenzen in 1992 vervallen. Hoe groot acht hij de kans dat dat lukt? "Het zal moeilijk te ver dedigen zijn. We zijn slechts een klein, maar economisch wel dege lijk belangrijk land. Buitenlandse deskundigen hebben al lang te kennen gegeven dat de Neder landse aanpak de beste is. Als je er nuchter naar kijkt kun je je haast niet voorstellen dat welden kende politici Nederland zullen dwingen water bij de wijn te doen", aldus Baanders. Voorwaarde is wel dat degenen die het beleid moeten uitvoeren standvastig blijven. En daar, oor deelt de socioloog, ontbreekt het nog wel eens aan. "Men laat zich te snel van de wijs brengen door het uitblijven van resultaten", vindt Baanders. Argusogen Pers en publiek houden alle ont wikkelingen met argusogen in de gaten en de kritiek is niet van de lucht als er niet snel resultaten worden geboekt. Dat, gevoegd bij de wens om een zakelijk en bo venal effectief beleid te voeren, heeft tot gevolg dat oude inzich ten te snel worden vervangen door een nieuwe, modieuze aan pak. "Zonde", vindt Baanders, "want dat betekent dat nuttige gegevens in de kast verdwijnen en al die reeds opgedane kennis onbenut blijft". Baanders zou graag zien dat de neiging om beleid te onderbou wen met vage, ver in de toekomst gelegen doelen wordt onder drukt. Het is beter, vindt hij, om de doelstellingen uiterst beschei den te houden en de streefdata re alistisch en binnen bereik. Kritiek heeft de socioloog ook op de slechte voorlichting over verslaving. Die komt nu voorna melijk terecht bij de verkeerde_ De wijk Klarendal in Arnhem, waar bewoners momenteel actie voeren tegen de drugsoverlast. Gisteren kwam het tot ernstige ongeregeldheden. Want de kritiek is niet van de lucht wanneer de Hollandse aanpak niet snel resultaten oplevert, aldus Baanders. (foto anp> Is legalisering dan de oplossing? Baanders, voorzichtig: "Mis schien. Het lijkt mooi, maar ik denk toch datje het niet moet be schouwen als een toverstok. Ver dovende middelen zijn bijzonde re stoffen, altijd geweest. Er zul len steeds machten blijven die er geld aan verdienen. Ik denk dat het naïef is om te denken dat je verdovende middelen van hun magische betekenis kunt ont doen. Legaal maken kan ook nooit in één klap. Dat zou net zo iets zijn als op een dag met elkaar afspreken dat goud uit Zuidafrika niets meer waard is. Zoiets kan natuurlijk niet". Stapje voor stapje decriminali seren en je goed blijven realiseren dat de resultaten vaak niet te me ten zullen zijn. En ook hier geldt dat de beleidsmakers zich niet te snel uit het veld moeten laten slaan door kritiek, vindt Baan ders. "Want als het ergens kan lukken, dan is het hier". Baanders: "Zolang drugs strafbaar zijn, is de handel lucratief'. (foto ANP) groep, vindt hij. Scholieren wor den er zo ongeveer onder bedol ven, terwijl huis- en bedrijfsart sen zitten te springen om meer kennis. Volgens Baanders wordt er een onevenredig groot effect verwacht van voorlichting. "Zodra mensen niet meer we ten hoe ze het probleem moeten aanpakken, grijpen ze terug op voorlichting. Daarmee kun je je goede wil tonen en het kost niet eens veel". Hij is niet tegen voor lichting, maar dan wel graag aan de juiste groep; degenen die con crete hulp moeten verlenen. Nu weten ze soms niet eens waaraan ze een drugsverslaafde kunnen herkennen, laat staan hoe ze moe ten handelen. Juist die artsen zijn volgens Baanders een onmisbare schakel in de ketting van personen die het drugsprobleem beheersbaar moet houden. Want dat het onop losbaar is, staat voor Baanders vast. Hij is een groot tegenstander van de harde aanpak. "Je ziet hoe dat gaat in Colombia, waar de re gering niet opgewassen blijkt te zijn tegen de macht van de drugsmaffia. Je riskeert dat de strijd nog grimmiger wordt en daar tref je doorgaans de mensen op het laagste niveau, de verslaaf den, het hardst mee. Zolang het strafbaar blijft, is de handel lucra tief'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 2