I DE STERKE
LICHTGEWICHT
Specialisten
stemmen in
met akkoord
positie van D66
De kansloze
Waalwijk hoopt dat
vervuiling meevalt
"Olympia"
Leerkrachten en huisartsen geven
het goede voorbeeld in niet-roken
Schipholreiziger pakt vaak de trein
Kok: sfeer nu verslechterd
DE NIEUWSTE RETOURFLES VAN SPRITE
)8l
- VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1989
- BINNENLAND
PAGINA 3
Grote bedenkingen over lager inkomen
UTRECHT (ANP) Een ruime meerderheid van de specia
listen steunt het akkoord dat de Landelijke Specialisten
Vereniging (LSVj in juli heeft gesloten de verzekerings
maatschappijen. Al eerder gaven de andere partners - zie
kenfondsen, particuliere verzekeraars, ziekenhuizen en
ambtenarenverzekeringen - hun fiat aan het akkoord. Ook
het kabinet heeft het groene licht gegeven.
Het fiat van de specialisten is overi
gens nog niet definitief. Verschil
lende onderdelen van het akkoord
worden nog nader uitgewerkt.
Voordat een definitief akkoord
wordt gesloten, dat op 1 januari
moet ingaan, wordt de achterban
opnieuw geraadpleegd.
Het principe-akkoord houdt on
der meer in dat de kosten voor spe
cialistische hulp in de jaren 1990 tot
en met 1992 worden bevroren, dat
de verschillen tussen de zieken
fonds- en particuliere tarieven wor
den verkleind, en dat de tarieven
anders worden opgezet om de doel
matigheid te bevorderen. Belang
rijk is ook een inkomensverschui
ving waarbij specialismen waarin
meer dan het gemiddelde wordt
verdiend moeten inleveren ten gun
ste van specialismen onder de
streep.
Hier staat tegenover dat het kabi
net bereid is af te zien van de voor-
Open dag
a.s. zaterdag van 11.00 tot 16.00 uur.
Zie advertentie elders
in deze krant,
Sport Fitnesscentrum Olympia
Pr. Hendrikkade 8, Katwijk
genomen forse verlaging van het
norminkomen van de specialisten
en van hun praktijkkostenvergoe
ding. Als de kosten in 1990 of een
van de volgende jaren toch boven
het niveau van 1989 stijgen, wordt
dat het jaar daarop gecorrigeerd
door een algemene verlaging van de
specialistentarieven.
Veel specialisten hadden gisteren
kritiek op de afspraak dat specialis
ten min of meer gedwongen zullen
worden om weer overeenkomsten
te sluiten met de ziekenfondsen.
Wie dat niet doet wordt gestraft met
een korting van 10 procent op het
tarief. Op het ogenblik hebben de
meeste specialisten geen contract
meer met de fondsen door een al
twee jaar oud conflict met de Vere
niging van Nederlandse Zieken
fondsen. Ook het feit dat door de be
vriezing de toenemende vraag naar
specialistische hulp de komende
drie jaar in feite voor rekening van
de specialisten komt, vonden veel
leden uiterst onbillijk.
Desondanks stemde maar onge
veer 30 procent van de specialisten
uiteindelijk tegen het akkoord.
Daaronder waren de plastisch chi
rurgen, die ver boven het gemiddel
de verdienen en dus moeten inleve
ren. LSV-voorzitter Piasmans ont
kende dat er sprake zou zijn van een
dreigende scheuring binnen zijn or
ganisatie, die 7000 leden telt. De on
langs opgerichte 'groep van veront
ruste specialisten telt volgens hem
maar tussen de 300 en 500 leden.
Binnenfand kort
DEN HAAG (ANP) - Leerkrachten
en huisartsen geven het goede voor
beeld in de strijd tegen het roken.
Terwijl 42 procent van de Neder
landse bevolking regelmatig rookt,
zegt slechts 24 procent van de leer
krachten sigaret, pijp of sigaar aan
te raken. Negenentwintig procent
van de huisartsen rookt, zo blijkt uit
een EG-onderzoek naar roken.
Volgens EG-cijfers overlijden
jaarlijks 450.000 mensen als gevolg
van het roken, meer dan de helft
sterft aan kanker. Het comité van
kankerdeskundigen van de Europe
se Commissie heeft grote waarde
ring voor de leerkrachten, die
overal beduidend minder roken
dan de rest van de bevolking en in
verreweg de meeste gevallen ook
minder dan huisartsen. Het percen
tage rokende leerkrachten varieert
van 13 in Engeland tot 34 in Spanje,
tegenover respectievelijk 35 en 45
procent van de gehele bevolking in
deze twee landen.
Opvallend is dat de leerkrachten
in de noordelijkè landen - met als
enige uitzondering Denemarken -
veel minder roken dan hun colle
ga's in de landen rond de Middel
landse Zee. In Groot-Brittannié,
Ierland, Frankrijk, Luxemburg, de
Bondsrepubliek Duitsland en Ne
derland rookt respectievelijk 13, 16,
17, 21 en 24 procent van de onder
wijsgevenden.
Symbool
Portugal krijgt van Brussel een fik
se pluim op de hoed. Daar wordt het
minste gerookt. Slechts 28 procent
van de bevolking zegt tabak te ge
bruiken. Daarna komt Italië met 32
procent, direct gevolgd door
Luxemburg en de Bondsrepubliek
met elk 34 procent. Het percentage
rokers in Ierland en het Verenigd
Koninkrijk is gelijk: 35 procent.
Hetzelfde geldt voor Belgie en
Frankrijk, elk met 36 procent. De
percentages in de overige landen
zijn: 40 (Spanje), 42 (Nederland). 43
(Grienkenland) en 45 (Denemar
ken). Het gemiddelde in de Europe
se lidstaten ligt op 36 procent.
Óe gunstige situatie in Portugal
houdt volgens de commissie ver
band met de zeer vooruitstrevende
wetgeving. Er is een volledig ver
bod van reclame, van sigaretten met
een hoog teergehalte enzovoorts.
Bovendien geeft de regering van
dat land zelf het goede voorbeeld.
Op kabinetsvergaderingen mag niet
gerookt worden. Toch moet Por
tugal, zo waarschuwt Brussel, op
zijn tellen passen. Het percentage
jonge mannen 15 tot 24 jaar) dat aan
de sigaret gaat, ligt erg hoog: 52 pro
cent.
De commissie vindt het vreemd
dat in de landen waar de prijs van
tabak het hoogste is, naar verhou
ding de meeste vrouwelijke rokers
voorkomen: Denemarken 45 pro
cent, Nederland 37 procent en het
Verenigd Koninkrijk 32 procent.
Het dagelijks bestuur vraagt zich af
of de sociaal-culturele factoren in
deze landen (de sigaret als symbool
van de gelijkheid van man en
vrouw) zwaarder wegen dan de eco
nomische druk.
Naast Nederland roken huisart
sen in de meeste andere landen van
de Europese Gemeenschap minder
dan de bevolking in zijn geheel. Al
leen in Spanje. Italië en Portugal
blijken de huisartsen graag een si
garetje op te steken. De percentages
rokende huisartsen liggen op res
pectievelijk 45, 41 en 39, terwijl die
van de bevolking neerkomen op 40,
41 en 28.
In de twaalf lidstaten sterven jaar
lijks 760.000 mensen aan kanker,
570.000 aan hart- en vaatziekten en
88.000 aan ademhalingsziekten.
Van deze gevallen moeten respec
tievelijk 30 procent (228.000), 25 pro
cent Ü43.000) en 75 procent (66.000)
toegeschreven worden aan roken.
De douaniers Ron Masmeijer (r) en Henk Bosschier kijken in het centrum van Londen op de kaart. Ze lieten zich
per trein vervoeren van de luchthaven Gatwick richting Londen-centrum en van Schiphol richting Amsterdam
centrum. In Engeland waren ze het snelst, in Amsterdam kwamen ze vier minuten later aan dan hun collega's die
een taxi hadden genomen. (foto anp)
SCHIPHOL (ANP) - Twintig pro
cent van de Schipholreizigers
maakt gebruik van de trein voor het
vervoer van en naar de luchthaven,
50 procent komt per auto. Het zijn
deze passagiers die de NS de ko
mendejaren in toenemende mate in
de trein willen zien te krijgen. Uit
eindelijk moet 40 procent van de
schipholreizigers per trein komen,
zo luidt de doelstelling van NS.
De trein is ook zo gek nog niet, zo
concludeerde NS-chef marketing
international Hatch gisteren na af
loop van de Duivenralley Amster-
dam-Londen-Amsterdam. De uit
slag van deze door Transavia Airli
nes georganiseerde ralley luidde
dat de trein het snelste en goed
koopste vervoermiddel is om tus
sen de Londense luchthaven Gat
wick en het hart van de Britse
hoofdstad te reizen. Voor het ver
voer tussen Schiphol en Amster
dam-centrum werd de trein met en
kele minuten verschil tweede. De
taxi bleek hier de snelste.
Aan de ralley namen een Boeing
737 van Transavia, de Dakota van de
Dutch Dakota Association, en een
uit 1942 daterende Boeing Stear-
man deel. De 737 voerde een norma
le lijndienst uit, waarop betalende
passagiers werden vervoerd. De op
vallendste deelnemers waren ech
ter 248 duiven van Amsterdamse
duivenhouders, die even voor half
een in het hart van Londen werden
gelost.
Vanaf die plaats begaven zich op
dat moment drie teams, bestaande
uit personeesleden van de douane,
de marechaussee en de luchthaven-
politie met verschillende transport
systemen richting Londen-Gatwick
om van daaruit via de transportsys
temen in Nederland naar hartje Am
sterdam te reizen. Gebruik werd ge
maakt van taxivervoer, een huurau
to en de trein.
Wat verwacht mocht worden
bleek overduidelijk: de lijnvlucht,
nauwelijks gehinderd door vertra
gingen op de zeer drukke route
Londen-Amsterdam, won het
glansrijk van de historische vlieg
tuigen, die voorrang kregen van de
luchtverkeersbeveiligingsdiensten.
Hoewel sommige duivenhouders
anders hadden gehoopt kwamen de
duiven ver na de vliegtuigen weer
thuis. Even na zeven uur werd de
eerste duif geklokt.
WAALWIJK (ANP) - We hopen en
verwachten dat de vervuiling van
de bodem meevalt. Het zou mij per
soonlijk erg tegenvallen als dat niet
zo zou zijn. Aldus probeerde burge
meester Van Casteren gisteren de
bewoners van Waalwijk gerust te
stellen nadat enkele weken bekend
werd dat grote delen van de ge
meente waarschijnlijk zijn vervuild
met zware metalen.
Vanaf de jaren dertig tot pakweg
twintig jaar geleden zijn woonwij
ken, plantsoenen, straten en plei
nen opgehoogd met slib uit de
Maashaven en allerlei soorten afval.
Ook het plaatselijk riviertje de
Loint met tal van zijtakken is daar
mee gedempt.
Verhalen dat driekwart van de ge
meente daardoor zou zijn vervuild
zijn volgens burgemeester Van Cas
teren niet juist. "Als we uitgaan van
de meest erge situatie gaat het hoog
uit om de helft van het bebouwde
oppervlak". De mogelijk vervuilde
plaatsen zijn dit voorjaar aange
meld bij de provincie Noord-Bra
bant. Dat gebeurde op nadrukkelijk
verzoek van de provincie zelf in ver
band met toekomstige toekenning
van subsidies voor onderzoek. Het
aantal mogelijk verontreinigde ge
bieden in Waalwijk steeg daardoor
in een klap tot 52. In 1985 waren dat
nog maar 19 plaatsen.
Volgens wethouder Van Rijen be
stond tot 1987 niet het geringste ver
moeden dat het voor het ophogen
gebruikte havenslib weieens ver
ontreinigd zou kunnen zijn. "Eerde
re metingen hadden uitgewezen dat
het slib geen gevaarlijke stoffen be
vatte. In 1987 bleek echter op ande
re plaatsen dat er wel degelijk te ho
ge concentraties zware metalen in
zaten. Toen kwamen we er achter
dat de samenstelling van het slib
niet overal hetzelfde was".
De gemeente weet echter niet
precies waar het havenslib wel of
niet is gestort. Archieven zijn niet
meer compleet of moeilijk te door
gronden. Daarom wil de gemeente
ook zoveel mogelijk betrokkenen
horen. Ook de bewoners zullen wor
den ondervraagd. Dat onderzoek
gaat alles bij elkaar een half jaar du-
Volgens een woordvoerder van
de inspectie voor de volksgezond
heid valt op dit moment overigens
betrekkelijk weinig te zeggen over
schade voor de gezondheid. "Vast
staat dat in het verleden nooit ge
zondheidsproblemen zijn geconsta
teerd die mogelijk het gevolg zijn
van enigerlei vorm van bodemver
vuiling". aldus de woordvoerder.
Veel vragen waren er over de waar
devermindering van de huizen en
een eventuele verlaging van de .on-
roerend-goedbelasting.
Aww wordt
afhankelijker
van inkomen
DEN HAAG (GPD) Uitkeringen
op basis van de weduwen- en we
zenwet (aww) worden beperkt. De
basisuitkering wordt de helft van
het netto-minimuloon, waarbij
mensen die een beroep doen op de
regeling een inkomensafhankelijke
toeslag krijgen.
Tot die wijziging heeft het kabi
net besloten om te voorkomen dat
de aaw stukken meer gaat kosten
nu ook weduwnaars aanspraak
kunnen maken op aaw, zoals de
rechter eerder dit jaar vaststelde.
Het weduwnaarspensioen kost de
staat naar ^chatting 500 miljoen gul
den per jaar.
De wijziging van de aww levert op
termijn een besparing op van 450
miljoen. Met het plan wijkt het kabi
net af van voorstellen van de SER
en de Emancipatieraad. Die stelden
voor iemand pas aaw toe te kennen
als men door overlijden van de part
ner zelf minder inkomen zou krij
gen. Dit plan zou blijvend een be
sparing van 750 miljoen gulden be
tekenen. Of en wanneer het besluit
wordt uitgevoerd is overigens een
zaak voor het nieuwe kabinet.
De aww-uitkering is nu voor we
duwen tussen ruim 1100 en ruim
1600 gulden bruto per maand. Voor
wezen is dat tussen ruim 350 en
ruim 700 gulden per maand.
door
Peter de Vries
PvdA
De PvdA heeft besloten het interna
tionale reclamebureau Saatchi en
Saatchi Advertising aan de kant te
zetten. De partij zegt dat het gele
verde werk goed was, maar dat de
samenwerking te 'onfortuinlijk' in
het nieuws gekomen om verder te
gaan. Met name het feit dat Saatchi
en Saatchi voor de regering-That-
cher een campagne voerde onder
het motto 'Labour (de Britse soci
aal-democraten, red.) doesn't work',
was aanleiding tot de nodige hilari
teit en ergernis.
Purmerend
Purmerend wil zich onder financië
le curatele van het rijk stellen. De
gemeente kocht begin jaren zeven
tig op grote schaal grond aan om te
kunnen voldoen aan de groeikern-
taak van 120.000 woningen. Bij
65.000 woningen blies het rijk het
project af, wat de gemeente 'op een
schadepost van bijna 68 miljoen
gulden komt te staan. Als artikel-12
gemeente moet Purmerend volgens
B en W bezuinigen op onder meer
de bodemsanering, bestratings- en
rioleringswerk.
Sinds de oprichting beroept D66
zich immers op een zelfaangemeten
dubbelrol: de partij was een politie
ke beweging net als socialisten, li
beralen en confessionelen. Maar te
gelijk stond D66 tegenover de ge
vestigde politieke cultuur, met in
dringende oproepen tot bijvoor
beeld staatkundige hervormingen.
In de affaires die het vorige kabinet
teisterden, vond Van Mierlo gedu
rende de verkiezingsstrijd dankba
re voorbeelden om die dubbelrol
nog eens te illustreren. Hij kan ook
uit de politieke cultuur van de afge
lopen weken de schrale troost van
zijn gelijk halen.
In kort bestek wat voorafging:
vanaf de verkiezingen zijn de De
mocraten het slachtoffer geworden
van openlijke en schaamteloze ma
noeuvres van het CDA. Eerst was
daar de uitnodiging tot een regel
rechte vorm van kiezersbedrog, na
melijk het aanschuiven bij de ern
stig verzwakte centrum-rechtse co
alitie van CDA en WD. Voor Van
Mierlo, die zich al jaren ontpopt als
voorstander van een centrum-links
kabinet of een historische rood-li-
berale coalitie zonder CDA, was een
dergelijke oversteek op 7 septem
ber natuurlijk ondenkbaar.
brede instemming. En bij de zetel
verdeling ging het CDA er blinde
lings vanuit het volste recht te heb
ben op de helft van de ministerspos
ten.
Van Mierlo laakte gistermiddag
de Partij van de Arbeid, die beide ei
sen wel snel slikte en concessies
deed. "Ik bedoel het niet kwaadaar
dig, maar daarmee is ook onze posi
tie moeilijker geworden". Door sa
men op te trekken, hadden D66 en
PvdA de CDA-hegemonie wellicht
kunnen trotseren, luidde de redene-
CDA-WD
Een grimmige Van Mierlo geeft
een toelichting op het besluit van de
Democraten om zich terug te trek
ken uit de kabinetsformatie.
(foto ANP)
De manoeuvre was bedoeld om
de WD via de achterdeur uit de co
alitie-besprekingen te lozen. Voor
het rechter deel van de achterban
kon de weg naar een coalitie met de
socialisten immers slechts worden
ingeslagen, wanneer de route naar
de WD afgesneden zou blijken. De
voorspelbare opstelling van D66
vormde voor Lubbers het alibi om
de oversteek te maken.
Dubbelspel
Bij de noodzaak van die centrum
linkse coalitie aangekomen, begon
het dubbelspel van het CDA echter
pas goed. D66 is politiek gezien niet
broodnodig om die coalitie te vor
men, en kon, nee: móest, daarom
overboord gezet worden. Het res
sentiment jegens Van Mierlo bleek
diep te zitten. D66 is, zo verklaarden
CDA'ers tegen een ieder, een nutte
loze partij, overbodig. En onder
huids kriebelde de ergernis over
Van Mierlo's herhaalde oproepen
het CDA nu eens naar de oppositie-
banken te verwijzen.
D66 diende 'werkende weg' (Lub
bers) 'weggewerkt' (De Vries) te
worden, en daartoe waren twee
breekijzers voorhanden: de eutha
nasiekwestie en de zetelverdeling.
In beide gevallen wierp het CDA
zichzelf tot de norm der politieke
dingen op. Het euthanansie-stand
punt van D66 is immers alleen 'ex
centrisch' wanneer men het onder
werp beschouwt door christende
mocratische bril. Buiten het CDA
(en klein rechts) ontmoet het D66-
streven naar beperkte legalisering
van het recht op euthanasie immers
In PvdA-kringen wordt dat betwij
feld. Daar wijst men er op dat het
CDA nog altijd in de luxe situatie
verkeert dat de partij desnoods de
.coalitie met de WD, gebaseerd op
de schrale meerderheid van 76 ze
tels, kan herstellen. En bovendien
wordt het in socialistische kringen
een veeg teken gevonden dat Van
Mierlo's Democraten de PvdA eerst
een houding ten opzichte van het
CDA liet bepalen, alvorens zelf op te
stappen. "Als ze één front wilden
vormen, hadden ze zelf wel het
voortouw kunnen nemen", heet het
in PvdA-kring.
De intern-linkse vete heeft alleen
betekenis voor wie er vanuit gaat
dat de zaken anders hadden kunnen
lopen dan ze zijn gelopen. Dat is
twijfelachtig, wanneer bedacht
wordt dat ook de PvdA nog wel en
kele belangen had bij het kortwie
ken van D66, en het is in elk geval
nakaarten. Interessanter is de vraag
naar de politieke toekomst van D66.
Er vanuit gaande dat het derde
kabinet-Lubbers door PvdA en
CDA gevormd zal worden, ziet D66
zich nu immers geplaatst voor de
bijkans onmogelijke opgave cen
trum-linkse oppositie te voeren te
gen een centrum-links beleid. Te
meer daar de VVD onder leiding
van Joris Voorhoeve zich nog niet
lijkt te hebben verzoend met haar
rol aan de rechterkant van het poli
tieke spectrum, en van plan is 'soci-
aal-libprale' oppositie te voeren. Het
CDA kan, als lachende derde,
vanuit de regeringsmacht het elec
torale midden op beslissende mo
menten bewerken.
Van Mierlo heeft zo vaak gewaar
schuwd: alles draait in de Neder
landse politiek om het CDA. Hij
kreeg gelijk. Het CDA heeft D66 de
keus gelaten tussen de kogel - fijn
gemalen worden in de formatie - of
de strop in de vergetelheid van de
oppositie. Het werd het laatste.
(vervolg van pagina 1)
DEN HAAG (ANP/GPD) - PvdA-
leider Kok vindt de manier waarop
het CDA de afgelopen weken D66
heeft behandeld niet bevorderlijk
voor de start van de verdere onder
handelingen tussen PvdA en CDA.
CDA-onderhandelaar De Vries
denkt dat in het begin van de verde
re besprekingen het wederzijds
wantrouwen tussen de beide partij
en moet worden weggenomen, om
dat PvdA en CDA de laatste jaren
tegenover elkaar hebben gestaan.
Kok en De Vries hadden gister
avond een kort. gezamenlijk ge
sprek met informateur Lubbers.
Het ligt in de bedoeling dat de beide
onderhandelaars in een later stadi
um ieder een secondant meenemen.
Bij de PvdA is dat vermoedelijk
vice-fractievoorzitter Woltgens, bij
het CDA demissionair minister
Brinkman. Beiden worden ge
noemd als nieuwe fractieleiders.
Kok zei de houding van het CDA
tegenover D66 'ernstig te betreu
ren'. Het heeft Kok 'pijn gedaan' dat
D66 uit de gang van zaken de con
clusie heeft moeten trekken niet
meer mee te doen. "Het is een gemis
voor de kwaliteit en het draagvlak
voor een centrum-links kabinet. Ik
ben een vriend kwijtgeraakt, niet in
politieke zin, maar als mogelijke co
alitiegenoot", aldus Kok op rouw
toon.
De Vries daarentegen sprak over
een 'wenselijke situatie'. "In poli
tiek opzicht ben ik blij", aldus de
CDA-fractievoorzitter. Lubbers liet
weten het 'jammer' te vinden dat
dat D66 niet meer meedoet. Hij zegt
zijn standpunt dat D66 mag mee
doen op voorwaarde dat het CDA de
meerderheid houdt in een centrum
links kabinet, nog steeds redelijk te
vinden.
WD-fractieleider Voorhoeve
meent dat de christendemocraten
D66 'publiekelijk hebben beledigd',
zodat die partij uit zelfrespëct geen
andere keus restte. Groen-Links
constateerde bij monde van fractie
voorzitster Beckers dat de partijpo
liticus Lubbers heeft gewonnen van
de informateur. Zij beschouwt de
informatiepoging van Lubbers als
mislukt.
DEN HAAG De verbittering was
enorm, tijd voor relativering had hij
nog nauwelijks gevonden. Hans
van Mierlo haalde gistermiddag
met nauwelijks ingehouden woede
zijn gram. Hij was het zat: de spasti
sche opstelling, de dictaten,
kortom, het machtsvertoon van het
CDA. Na twee weken een 'structu
reel proces van vernedering' te heb
ben ondergaan, trok D66 zich terug
uit de onderhandelingen over de
vorming van een centrum-links ka
binet.
"Ik heb de er pest in", zei Van
Mierlo nog ten overvloede. Die
emotionele uitbarsting overstemde
zijn vertrouwde kritiek op de poli
tieke cultuur in Nederland, en de
omgangsvormen tussen de grote
partijen. "We zijn altijd een partij
tussen, maar ook tegenover de an
dere partijen geweest", probeerde
hij nog even de oude reden van be-,
staan van D66 op te halen. Maar de
ergernis van het moment won het al
snel.
