Producenten
computers in
de problemen
TOPMERKEN?
Oud-onderwijzer
jaren betrokken
bij kinderporno
Schippers:Kerk als bedreigd bos
Bejubeld bolwerk van technologie kraakt in zijn voegen
PAGINA 2
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 19»
Het gaat niet goed met de computerindustrie. Het zo bejubelde bolwerk
van de nieuwe technologie kraakt in zijn voegen. Door de misschien te
snelle technische ontwikkelingen en de moordende concurrentie zijn in
het bijzonder in de Verenigde Staten de radertjes van de 'supermachine'
vastgelopen. Alleen door forse saneringen kan de bedrijfstak het hoofd bo
ven water houden. Bij Digital (DEC), na IBM de grootste computergigant
ter wereld, moeten dit jaar 4000 arbeidsplaatsen verdwijnen en bij Unisys
(nummer drie op de wereldlijst) worden 6000 banen geschrapt. Hoe kon
het zo ver komen?
NEW YORK - Er hangt een be
drukte sfeer in het sobere
hoofdkantoor van Unisys in
Blue Bell (Pennsylvania). De
spetterende promotiefilm, die
bezoekers steevast als een soort
appetizer (voorgerecht) krijgen
voorgeschoteld, kan de grauwe
sluier niet doorbreken. "Unisys
komt er aan! In 1992 zijn we een
20 billion company (een con
cern met een omzet van 20 mil
jard dollar)", schettert het uit de
luidsprekers.
Maar wie even later het halfjaarbe
richt doorbladert, komt snel tot an
dere gedachten. In de eerste zes
maanden van 1989 werd een verlies
geleden van 25,1 miljoen dollar, ter
wijl in dezelfde periode vorig jaar
een winst werd geboekt van maar
liefst 311,6 miljoen.
door
Joan Haan
"Het is een hard gelag", verklaart
James Unruh, de gedoodverfde op
volger van Unisys-president Mi
chael Blumenthal. "We hebben het
tij tegen. Door de moordende con
currentie zijn de prijzen gedaald en
zijn de marges te smal geworden.
Daarnaast hebben wij in de eerste
maanden last gehad van een ko
persstaking. Onze klanten wilden
wachten op de nieuwe produkten
die in aantocht waren. Dat sloeg een
enorme bres in onze omzet. We heb
ben gewoon verkeerd gepland; zo
simpel is dat. Maar ook het ontwa-
peningsbeleid, hoe goed ook, heeft
grote consequenties voor ons. Een
kwart van onze omzet komt name
lijk van defensie".
Unisys heeft inmiddels de priori
teiten verlegd. "Het creëren van een
betere financiële situatie staat nu
centraal. We hebben de organisatie
flink doorgelicht en een aantal pro
jecten afgestoten. De operatie heeft
nu al 300 miljoen dollar opgeleverd.
Daar moeten nog een paar honderd
miljoen bij. Ik denk dat we dan een
goede basis hebben gelegd voor de
komende jaren. Daarnaast zullen
we ons meer richten op de consu
ment. Waren we vroeger enkel een
fabrikant van mainfraims (grotere
systemen), we leveren nu ook soft
ware en hebben een uitgebreid ser
vice-apparaat".
Omzetgroei komt voor Unruh op
dit moment duidelijk op de tweede
plaats. "Die ambitie van 20 miljard
moet maar even wachten. Aan de
andere kant is het voor onze pro-
duktie-afdelingen noodzakelijk dat
de omzet jaarlijks met 10 tot 15 pro
cent groeit. Dat ligt aan het feit dat
computers steeds kleiner worden,
waardoor er capaciteitsoverschot
ontstaat".
De nummer twee bij Unisys weer
spreekt de kritiek, dat de top van
zijn concern te weinig ervaring in de
computerbusiness heeft. "Ik zit zelf
al 25 jaar in deze branche; dat kun je
niet weinig noemen. Blumenthal
loopt met negen jaar wat kórter
mee; dat klopt. Maar dat hoeft geen
belemmering te zijn". Toch heeft de
oud-minister van financiën (periode
Carter) de laatste maanden behoor
lijk wat macht moeten afstaan. Alle
cijfers worden sinds medio augus
tus aan Unruh gerapporteerd. Op
dat punt heeft deze de leiding van
Blumenthal overgenomen.
Computers worden steeds kleiner, zodat er op de produktie-afdelingen capaciteitsoverschot ontstaat, (ai
Terugslag
Ingewijden wijten de terugslag bij
Unisys aan de cultuurverschillen
tussen Sperry en Burroughs, de
twee bedrijven waaruit de gigant
1987 ontstond. In Nederland mag de
integratie zonder noemenswaardi
ge problemen verlopen zijn, in de
VS zelf zijn de obstakels nog lang
niet geslecht. "Dat krijg je als twee
honden, die eerst vochten om het
zelfde been, samengaan", verklaart
marketing-topman Mike Gallup
van Apollo. Zijn concern werd een
halfjaar geleden overgenomen door
Hewlett Packard (HP). "Maar wij
bijten elkaar niet. Integendeel, we
vullen elkaar op het gebied van
werkstations en graphics uitste
kend aan. Ik verwacht, dat we over
een jaar volledig geïntegreerd zul
len zijn. De cultuurverschillen zijn
dan ook weggewerkt".
Gallup is bijzonder optimistisch
gestemd. "De twee research-afde-
lingen worden samengevoegd,
waardoor we straks tijd en ruimte
hebben om nieuwe ideeën te ont
wikkelen". Dat er bij Apollo 150 ar
beidsplaatsen moeten verdwijnen,
wordt door hem afgedaan als een
normaal gegeven bij een fusie van
enige omvang.
Zijn collega-bestuurder Werner
Brockhagen, directeur internatio
nale betrekkingen bij Apollo, is veel
minder te spreken over de fusie met
HP. Hij voorspelt een leegloop van
vooral de creatieve mensen bij zijn
concern. "Op zich is de overname
door HP een goede zaak. Wij zijn in
één klap groter dan onze concurren
ten Sun en DEC. Maar de reorgani
satie gaat te snel. Onze losse be
drijfscultuur wordt in een record
tempo afgebroken. HP had er ver
standig aangedaan als ze Apollo een
jaar of vijf rustig zijn gang had laten
gaan. Dan had je ook langzaam de
boel in elkaar kunnen schuiven. Nu
jaag je je goede mensen de poort
uit".
Brockhagen betreurt het beleid
van HP. Hij maakt er geen geheim
van, dat ook hij zijn langste tijd bij
Apollo heeft gehad. En dan te be
denken dat de Duitser pas veertien
maanden op de loonlijst staat. De
topman is er van overtuigd dat de
naam Apollo over enkele jaren zal
verdwijnen. "Nu nog niet want we
hebben deze week net twee nieuwe
artikelen geïntroduceerd. Als eerste
concern brengen we een werksta
tion onder de 4000 dollar op de
markt, waarmee we een magische
grens doorbreken. Natuurlijk wil
HP van dat produkt de revenuen
opstrijken. Maar als Apollo straks
samen met HP nieuwe systemen
ontwikkelt, is het met de naam snel
gebeurd".
Pech
wordt opgeslokt door een gigant.
Bij de softwarefabrikant Legent,
ontstaan uit Duquesne en Morino,
lag dat anders. Om te overleven
bundelden de twee (bijna even gro
te) ondernemingen hun krachten.
"Grote overnames hoeft men voor
lopig van ons niet te verwachten",
verklaart vice-president Tim Dreis-
bach. "Dat geeft te veel onrust. Niet
alleen bij ons intern, maar ook bij
onze gebruikers. Daarnaast zijn wij
nog te klein om vanuit Pittsburg
een groot bedrijf in het buitenland
te runnen".
Dreisbach heeft wel grote plan
nen in Europa. "Daar zit de markt
de komende jaren", legt hij uit. "We
willen onze Europese vestiging dan
ook verder uitbouwen. Als het no
dig is zullen we niet schromen om
notering aan te vragen op de Lon-
dense effectenbeurs".
De Legent-topman slaat de spij
ker op de kop. De Europese vesti
gingen van de grote Amerikaanse
computerbedrijven draaien hier in
het westen uitstekend. Unisys bij
voorbeeld zag zijn omzet in Neder
land de laatste zes maanden met 5
procent stijgen, terwijl de thuis
markt in de VS ineenstortte. Voor
financiering van de activiteiten
kunnen de concerns ook beter in
Europa terecht. Op Wall Street
wordt de spoeling steeds dunner.
"In 1984 waren er op Nasdaq (zeg
maar de Amerikaanse parallel-
markt) maar liefst 180 computerbe
drijven genoteerd. Een groot deel
van die investeringen is de mist in
gegaan", betoogt James Preston,
president van Masstor Systems.
Zijn kleine, gespecialiseerde onder
neming (grote opslagsystemen on
der de schijf) is er desondanks in ge
slaagd vorige maand 10 miljoen uit
de Amerikaanse kapitaalmarkt te
halen.
Voor Masstor is het dit jaar erop
of eronder. Door een andere bereke
ningswijze van de beurs (orders
worden pas geconsolideerd wan
neer het bedrag definitief is vastge
steld) kelderde de omzet in 1988.
Toch is de onderneming van groot
belang voor de computerindustrie.
Bij Masstor werkt men aan gloed
nieuwe technologieën zoals hallical
scanning en infrarood licht. "Wij be
geven ons qua technieken op het ge
bied van Star Wars", verklaart Pres
ton trots.
Eén van de weinige concerns in
computerland, die geen last hebben
van de kritische blik van aandeel
houders, is Information Builders in
Boston. "Wij zijn het op één na
grootste particuliere computercon
cern ter wereld", legt eigenaar/op
richter Gerald Cohen uit. Hij heeft
geen enkele behoefte aan een beurs
notering. "Wel nee, dat hindert ons
alleen maar in ons beleid. Wij zijn
ook niet geïnteresseerd in overne
mingen, maar in technologie".
Het gaat Information Builders,
uitvinder van de computertaal Fo
cus, voor de wind. "We verdubbelen
elke vier jaar. Als je naar de beurs
gaat krijg je geld, maar verlies je je
zeggenschap. Geld heb ik voldoen
de, dus verlies ik alleen de controle
op het bedrijf en dat wil ik niet".
Gerald Cohen: 'Geen behoefte aan een beursnotering'.
Naast de merken:
Bang&Olufsen, Onkyo,
Kef, Quad, Nakamichi,
Impulse, B&W,
nu ook
PIETERSKERKCHOORSTEEG 11,
LEIDEN. TEL. 071-122184
GOUDRIAAN - "Gaat u maar eens
praten op Goudriaan, dan hoort u
vanzelf de verhalen die de ronde
doen. Iedereen weet wel wat te ver
tellen. Zelf heb ik nooit wat aan
hem gemerkt. Ik deed iedere week
wel een paar karweitjes voor hem.
Een caravan verplaatsen, zijn hon
den verzorgen, dat soort dingen,
weet u wel. Het was een echte heer,
een grote rijzige man, de beleefd
heid zelve zogezegd. Een onderwij
zerstype en zo werd hij ook bekeken
in Goudriaan. Op het dorp praatte
iedereen altijd over hem, maar hij
praatte nooit over iemand op het
dorp".
door
René Sauveur
Overbuurman H. A. van Arkel
woont pal langs de rivier de Goudri
aan, die zich traag door het zonnige,
oer-Hollandse landschap slingert.
Een vredig stilleven, dat model had
kunnen staan voor een echte Anton
Pieck. De Alblasserwaard op zijn
mooist, waar erven en moestuinen
rondom schitterende hofsteden
zich laten begrenzen door rijen
goed onderhouden knotwilgen.
Maar ook Holland op zijn smalst, zo
blijkt tijdens een ronde door het
dorp.
De boerderij van de 'onderwijzer'
dissoneert enigzins door achterstal
lig onderhoud, maar verder zou je
achter de gevels van deze hoeve
geen kwaad zoeken. Toch denkt de
rijkspolitie hier een produktiecen-
trum van kinderporno te hebben
blootgelegd, waar vandaan lijnen
lopen met uitgeverijen in Europa,
de Verenigde Staten en Autralië. De
eigenaar/bewoner, een 66-jarige
oud-onderwijzer, werd daartoe vori
ge week maandag gearresteerd op
verdenking van het maken van por
nografische foto's van kinderen. Hij
zit sindsdien in voorlopige hechte
nis op het rijkspolitiebureau van
Dordrecht. Zes rechercheurs onder
leiding van luitenant Dick Schou
ten hebben zich daar vastgebeten in
een zaak die de reputatie van Neder
land als centrum van kinderporno
voor eens en voor goed zou kunnen
bevestigen.
Leeftijden
Rijkspolitievoorlichter Willem de
Rooij zegt omwille van de voort
gang van het rechercheonderzoek
geen details te willen vrijgeven over
de zaak, die deze week in de publici
teit kwam. De Rooij: "Wij vermoe
den dat de verdachte al ten minste
tien jaar betrokken is bij de handel
in kinderporno. Ik kan niet zeggen
of het on> onschuldige of keiharde
opnamen gaat. Ook niet of er jon
gens en meisjes bij betrokken wa
ren en in welke leeftijden".
Hoeveel kinderen bij deze zaak
betrokken zijn (geweest) staat vol
gens De Rooij nog niet vast. "Als je
het aantal kinderen over de afgelo
pen tien jaar becijfert kunnen dat er
best enige tientallen zijn. Die slacht
offers zijn vooral afkomstig uit de
regio rondom Goudriaan, maar ook
van daarbuiten. Hoe de verdachte
zijn contacten legde en onderhield
weten we niet. En in hoeverre er
sprake is geweest van dwang van de
verdachte jegens de kinderen moet
het onderzoek ook nog uitwijzen".
De zaak kwam twee maanden ge
leden aan het rollen, nadat een 15-ja-
rige jongen bij de rijkspolitie aan
gifte had gedaan van pornografi
sche opnamen, die de verdachte
van hem over een periode van enke
le maanden had gemaakt, in diens
huisstudio. Op maandag 11 septem
ber viel de rijkspolitie binnen in de
boerderij die de verdachte vanaf
eind jaren zeventig bewoont. Acht
duizend dia's, enkele honderden fo
to's, negen films en een verzameling
(kinder)pornoboekjes werden daar
bij in beslag genomen.
Hoewel de arrestatie van de rijzi
ge ex-leraar Engels de tongen in
Goudriaan heeft los gemaakt, zijn er
maar enkele dorpelingen die werke
lijk iets van hem weten. De meester
bedienen zich van roddel of praten
elkaar na. Een aantal elementen ui:
die verhalen keert echter meer dar
eens terug, onder meer bij de mo
biele kruidenier, maar net zo goec
bij de slager, die in Goudriaan ooV
al aan de deur verschijnt.
Zij weten te vertellen dat het niet
de eerste keer is dat de fotograferen
de onderwijzer wordt verdacht van
betrokkenheid bij kinderporno.
Een aantal dorpelingen verwijst
voor meer informatie naar buur
vrouw Bode. Maar die wil niet over
deze zaak praten, 'omdat ik al zoveel
ellende heb meegemaakt rond de
dood van mevrouw'. Niettemin er
kent ze een artikel uit het Rotter-
damsch Nieuwsblad van enkele ja
ren terug te hebben bewaard, waar
in de verdachte ook al werd ge
noemd. De man is toen vrijgespro
ken, maar die wetenschap vormt
voor de dorpelingen het bewijs dat
de man er dit keer wel gloeiend bij
Overbuurman Van Arkel wil n?
enig aandringen best een paar vra>
,gen beantwoorden, als we dan maai
geen leugens over zijn buurman in
de krant zetten. Van Arkel was eer
van de weinige inwoners van Goud
riaan die contact onderhield mei
zijn buurman. Van Arkel. "Hij
wordt hier beschouwd als eer
vreemde eend in de bijt. De mensen
stellen hier vragen over hem, omdat
een ander ze ook stelt. Maar ik heb
echt nooit wat aan hem gemerkt. Hij
bemoeide zich nauwelijks met de
mensen uit zijn buurt, maar er
kwam bij hem wel meer bezoek aan
huis dan bij mij. Regelmatig ver
schenen er jongens uit de omgeving
op de brommer. Die waren zo'n jaar
of zestien, zeventien. Ze kwamen
wel uit deze omgeving, ja. Zeg maar
tot aan Sliedrecht, want wij hadden
het wel gemerkt als er vreemden op
bezoek kwamen".
Brommer
Volgens Van Arkel was het niet dui
delijk wat die jongens aan de over
kant kwamen doen. Van Arkel, ont
nuchterend: "Je kan vaststellen dat
ze in ieder geval oud genoeg waren
om brommer te rijden. Als die jon
gens pornofoto's hebben laten ma
ken, moeten ze dat zelf gewild heb
ben. Echt hoor, ik heb nooit ge
merkt dat mijn overbuurman het
had op jongens, want dat zou toch
nog wat anders zijn als met meisjes,
nietwaar?"
Een manier waarmee de verdach
te opzien baarde in Goudriaan en
omgeving was met zijn hondenken
nel. Aanvankelijk fokte hij boxers,
die hij als rashonden verkocht. Na
dat een aantal kopers had vastge
steld dat de papieren en de stam
boom niet klopten, kwam de klad in
die handel. Wel hield hij de kennel
aan; dorpelingen konden er hun
hond onderbrengen als ze met va
kantie gingen.
Van Arkel: "Ik hielp hem wel
eens met de verzorging van die
beesten. Hij had ook nog twee van
die Braziliaanse vechthonden, maar
daar fokte hij niet mee. Met de han
del in pitbull-terriërs of kruisingen
daarvan heeft hij zich nooit ingela
ten".
Hoewel de verdachte zich nauwe
lijks bemoeide met zijn omgeving,
heeft menig echtpaar in de Alblas
serwaard een foto die de man heeft
gemaakt op de schoorsteen staan.
De ex-onderwijzer maakte zich ge
regeld verdienstelijk als bruidsfoto
graaf.
Maar de verdachte heeft zich ver
moedelijk nog het meest doen ken
nen als de onderwijzer die slecht
van betalen was. Menig leverancier
moest sorps maanden zeuren om
betaling van geleverde diensten of
goederen. De slager weet die ge
woonte nog het best te kenschet
sen: "De man zag er uit als een gent
leman die je zo je portefeuille zou
toevertrouwen, maar zodra je met
hem in zee ging, was hij zo slecht als
vloeken".
De kerken in Nederland heb
ben hetzelfde nodig als de be
dreigde bossen: beschutting en
ruimte voor nieuwe aanplant.
Met deze boodschap nam prof.
drs. K. A. Schippers vandaag af
scheid als hoogleraar prakti
sche theologie aan de gerefor
meerde Theologische Universi
teit te Kampen.
"Het oude moet voorzichtig en
behoedzaam worden behandeld.
Laten we het niet voortijdig af
schaffen. want beschutting blijft
noodzakelijk. En voorzover nodig
moet het met mate worden weg
gekapt om het nieuwe de nodige
ruimte te verschaffen", aldus
Schippers in zijn laatste college.
De hoogleraar maakte furore
als motor en initiator van onder
meer de huiscatechese en de
stadszending, 'urban mission", zet
een punt achter zijn wetenschap
pelijke carrière, die in 1968 begon
toen hij benoemd werd als weten
schappelijk medewerker voor ca-
techetiek en gemeente-opbouw.
Schippers stelde vandaag voor
het kerkelijk werk onder achter
gestelde groepen de officiële sta
tus van zending te geven, met de
daarbij behorende faciliteiten.
Hij constateerde dat de kerk af
wezig is in "de afgeknotte wereld
van de gemarginaliseerde mens".
De kerk spreekt de taal niet "van
het land waar deze mensen wo
nen, ook al ligt dat land midden in
de Nederlandse samenleving".
De scheidende hoogleraar sug
gereerde de kerken ook hun
kerkorde zo aan te passen dat
'mensen aan de rand van de kerk'
er toch volledig bijhoren. Naast
het bekende geografische model
van de kerk zijn er andere vormen
van de kerkelijke gemeente ont
staan, zoals de basisbeweging en
recentelijk tal van 'vrouw en ge
loof groepen. De kerk moet be
seffen dat ook deze groeperingen
"delen in de beweging van de
Geest", aldus Schippers.
'Formeel en koud'
Hij bepleitte tenslotte meer ker
kelijke steun voor het Multidisci
plinair Centrum voor Kerk en Sa
menleving (MCKS), dat kerken
wil begeleiden bij hun morele
taak in de moderne cultuur. "Niet
geheel ten onrechte wordt er over
geklaagd dat de kerk wel zware
morele eisen stelt, maar zich wei
nig bekommert om de vraag of re
alisering wel mogelijk is", zei
Schippers, verwijzend naar de
discussies over de armoede in Ne
derland en de grenzen van de eco
nomische orde.
Grootste probleem is volgens
hem of de kerk vandaag nog wol
werkelijk kerk is. "Het gezicht
van de kerk is formeel, koud,
strak en veeleisend. Hoewel veel
mensen in de kerk erg hun best
doen, lukt het niet om een mense
lijk gezicht te creeren. De kerk
moet leren in dienst te staan van
het Rijk van God en dat is veel
breder dan de eigen gemeente".
Het proces van kerkverlating
beschouwt Schippers in dit ver
band als een 'louteringsproces',
waar je beter uit kunt komen dan
dat je er inging. "De kerk heeft
zich te vaak gecorrumpeerd met
de heersende machten. Nu ver
liest de kerk veel van haar protse
righeid. Dat is een goede zaak.
Een kleiner wordende kerk heeft
wellicht kwalitatief veel meer te
bieden aan de samenleving".
De kerk heeft in het verleden
echter veel krediet verspeeld.
Voor veel mensen hoeft de kerk
niet meer. Er zijn volgens Schip
pers twee wegen die leiden naar
meer geloofwaardigheid van de
kerk in de samenleving: "In de
eerste plaats via de Raad van Ker
ken, die de overheid hinderlijk
volgt. Denk bijvoorbeeld aan de
'Arme kant van Nederland'.
Daarnaast bestaan er in de meeste
grote steden groepen van pasto
res en vrijwilligers die proberen
solidair te zijn met de mensen om
hen heen. Samen voeren zij acties
en verbinden die acties met vie
ringen". Er is nog steeds een voe
dingsbodem voor de kerk, meent
Schippers. Veel mensen zijn be
zig met vragen naar de zin van het
leven. Er bestaat grote belangstel
ling voor bewegingen die zich be
zig houden met religie.
Het is volgens de Kamper hoog
leraar erg belangrijk dat de kerk
bevolkt wordt door mensen die
open staan voor God en een open
oog hebben voor de zwakkeren in
de samenleving. Er is bovendien
een grote behoefte aan bezielende
voorgangers. "Predikanten moe
ten iets uitstralen van een eigen
spiritualiteit. Daar moeten ze in
groeien".
Schipper omschrijft zichzelf als
'een laagkerkelijke gereformeer
de'. die vooral belangstelling
heeft voor het 'gewone' gemeen
telid. "Mensen vormen immers
de basis voor de kerk". Schippers
is geen lid van een groep die zich
binnen de Gereformeerde Ker
ken profileert. "Ik beschouw mij
zelf als een gewone gereformeer
de, die probeert het beste van de
traditie te vefbinden met de prak
tijk van vandaag".
DDR. De communistische
partij in de DDR heeft de oproep
van de synode van de Evangeli
sche Kerken om te komen tot her
vormingen, scherp afgewezen.
Volgens de partij willen de pro
testanten een kapitalistische
staat. "Wat de vijanden van de
DDR in veertig jaar niet is gelukt,
moet nu blijkbaar zo worden be
reikt", aldus de communisten.
Agenda
'Totale genezing' is het thema
van een bijeenkomst die de Volle
Evangelie Gemeente in Voor
schoten morgenavond in het Cul
tureel Centrum (Marijkelaan 4)
organiseert. Naast getuigenissen,
een toespraak en zang, staat pan
tomime op het programma. Aan
vang is acht uur.
De mime-groep 'De Vonk' (van
de jeugdorganisatie van de zeven
de-dagsadventisten uit Leiden)
voert morgenmiddag in het Rijns-
burgs winkelcentrum 'De Hof-
tuin' tweemaal het stuk 'El Shad-
dai en zijn zoon' op. Aanvang half
drie en half vier.
In de hervormde gemeente van
Lisse zal ds. J. Verdijk zondag be
vestigd worden door collega ds.
B. C. de Gelder en intrede doen.
De dienst begint om drie uur.
'The St. Cecilia Singers' verle
nen medewerking aan de zesde
'Evensong', die zondagavond in
de Hooglandse Kerk plaatsvindt.
Het koor werd twee jaar geleden
opgericht door de cantor-organist
van de 'Boom-kerk' in Amster
dam-west, Michael Hedley. Aan
vang is zeven uur. Ds. Ad Alblas
is liturg.
In de Hulp en Heilkerk van
Schakenbosch in Leidschendam
begint zondag om tien uur een
zangdienst, waarin ds. A. F. Ver-
heule voorgaat.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Amsterdam J. R. Lammers kand.
Scherpenzeel, beroepen te Koot
wijk-Kootwijkerbroek dr. P. Ver
meer Kesteren, te Middelharnis J.
C. Schuurman Rijssen, te Zwam-
merdam J. B. Kamp kand. El-
speet; beroepbaar mw. A. L. Ro-
zema (Lobbendijk 31, 3991 EB
Houten); aangenomen naar Uit
geest-Akersloot mevrouw E. Ha
gen kand. Leiden.
Gereformeerde Kerken: beroe
pen te Loenen aan de Vecht drs.
B. C. van Wieren Nieuw-Buinen,
te Hoogezand-Sappemeer drs. W.
de Groot De Krim, te Nijverdal K.
Meijer Surhuisterveen.
Geref. Kerken vrijgemaakt: be
dankt voor Grijpskerk en Harder
wijk K. van den Geest Alblasser-
dam, voor Groningen-Oost A. L.
Th. de Bruijne Nijverdal.
Christelijke Geref. Kerken:
tweetal te Haarlem-Noord J. van
Dijken Lisse en drs. W. J. Quist
Apeldoorn-Zuid.
Nederlands Geref. Kerken: te
Amsterdam-Tuinsteden-Zuid-
West A. M. van Leeuwen Deven
ter.
Gereformeerde Gemeenten: be
roepen te Lelystad G. J. van Aalst
Benthuizen; bedankt voor St.
Annaland J. Kareis Rijssen.