PROPER
Stichting Saphier beantwoordt alle vragen
Op welke datum viel paaszondag in 1549?
menno smitsloo
bedrijfsmakelaardij bv
RIJNSATERWOUDE
menno smitsloo
bedrijfsmakelaardij bv
ÏH-
PAGINA 37
extra
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1989
Kunt u mij zeggen op welke datum
paaszondag in het jaar 1549 viel?
Heeft u het recept van het Turkse
voorgerecht Arnavuth? Hoe krijg ik
zweetplekken uit mijn colbertje? De
Delftse stichting Saphier wordt
dagelijks bestookt met de gekste
vragen. Geregeld zitten er ook
luciferdoosjes met enge beestjes bij
de post, omdat de nieuwsgierige
afzender wil weten wat de naam is
van dat vlooitje of torretje. Vergezeld
van een antwoord worden de vragen
afgedrukt in veertig dagbladen en
tijdschriften. In een klein kantoortje
met boekenrekken vol
encyclopedieën en andere
naslagwerken zoeken enkele heren
op leeftijd driftig naar de antwoorden
op tal van brandende kwesties. Een
verhaal over deze wonderlijke
stichting, die deze maand veertig jaar
bestaat.
door Jetty Claus
"Je kunt aan het papier zien uit welke re
gio een brief komt. Als er wat geschreven
is op een scheurseltje van een kalender
of reclamefolder, dan komt het van de
Veluwe. Die mensen zijn zo zuinig. Ik
heb weieens tegen een hoofdredacteur
gezegd: als het wc-papier dikker was,
zouden ze nog op de rand schrijven",
grinnikt secretaris en redactiechef P. van
Gelder (68) van de Stichting Saphier.
Op zijn bureau staat een glazen potje
met een zwam erin. Volgens een Japans
gebruik moetje hem met acht theezakjes
laten trekken. "Dat zou een wondermid
del zijn tegen allerlei kwalen", zegt Van
Gelder ongelovig. "Wij gaan uitzoeken of
het klopt".
Vreemde beestjes behoren eveneens
tot de dagelijkse post van de stichting.
"Soms maak je een envelop open, waar
ineens een beest uit kruipt. Het komt ook
voor dat het vermorzeld is onder de PTT-
stempelmachine. We adviseren de men
sen die diertjes in een filmrolkokertje te
doen, omdat zij zich nogal eens door het
luciferdoosje heen knagen".
"Een enkele keer wordt er een heel
zeldzaam dier opgestuurd, dat niet in on
ze boeken voorkomt. Neem nu de mala
riamug, die is geimporteerd. Het insekt
wordt meegebracht in vliegtuigen. Er zit
ten soms ook hele gevaarlijke diertjes
bij, zoals de balkanteek. Koningin
Beatrix kreeg hersenvliesontsteking van
de beet van dat insekt".
Deskundigen
De stichting heeft een leger van deskun
digen tot haar beschikking. Onder de
medewerkers bevinden zich een en
tomoloog (insektenkundige, red.), een
belastinginspecteur, een arts, een boer,
een econoom, een jurist, een kunsthisto
ricus, een plantkundige en een culinair
expert. Een van de medewerkers rijdt
met een autootje door het land en snuf
felt in bibliotheken en archieven.
Van Gelder en voorzitter G. Kunz (75),
oud-hoofdredacteur van de Delftsche
Courant, hebben lol in hun werk. Toch
verwachten zij dat de stichting geen lang
leven meer beschoren is. Gezien hun
leeftijd zijn ze er niet zo rouwig om. "Ik
zie ervan komen dat wij over vijf of tien
jaar overbodig zijn geworden. Toen de
belastingtelefoon zijn intrede deed, liep
het aantal vragen ook terug".
De tijden zijn veranderd. Tegenwoor
dig kunnen mensen overal te rade gaan
als zij met vragen of problemen zitten.
Tal van organisaties hebben informatie
diensten. Ook kun je er de vakliteratuur
op naslaan. Vlak na de Tweede Wereld
oorlog was dat wel anders. Archieven,
adreslijsten, encyclopedieën en andere
naslagwerken waren niet erg up to date.
Rechtswinkels en consumentenorgani
saties waren nog niet zo actief.
Brieven
Van Gelder herinnert zich nog de hart
verscheurende brieven, die indertijd
naar de kranteredacties werden ge
stuurd. Vragen als wie helpt mij aan een
huis of hoe kom ik in contact met mijn
verdwenen familie, waren aan de orde
van de dag. De journalisten wisten niet
wat zij ermee aanmoesten en vonden het
maar wat fijn dat zij die lastige vragen op
het bordje konden leggen van de Stich
ting Adviezen Pers Handel Industrie en
Radio (SAPHIER), die in september
1949 werd opgericht. De eerste (inmid
dels overleden) voorzitter nam veel
speurwerk in binnen- en buitenland voor
zijn rekening. Hij was dan ook hoofd van
een detectivebureau. Tijdens zakenrei
zen knapte hij tal van niet ongevaarlijke
klusjes op voor Saphier, zoals het opspo
ren van een vermist familielid achter het
IJzeren Gordijn.
Het karakter van de vragen is in de
loop van die veertig jaar sterk veranderd.
"Vlak na de oorlog kregen we opvallend
veel zwangere meisjes die smeekten om
uitleg hoe zij konden trouwen bij de le
gendarische Schotse smid van Gretna
Green. De huwelijken die hij sloot, wa
ren rechtsgeldig en konden binnen een
paar dagen worden gesloten". Ook wer
den vragen gesteld over hoe je bijvoor
beeld een radio kon bouwen of een sto
ring kon verhelpen.
In de jaren zestig kreeg Saphier veel
vragen over artiesten en teksten van lied
jes. "Dat kwam door zeezenders als Ve
ronica en de opkomst van de televisie.
Ook werd er geinformeerd naar moge
lijkheden om zwart te verdienen. Grap
pig is dat dergelijke vragen worden be
antwoord door onze belastinginspec
teur. Zijn antwoord zat heel slim in el
kaar: hij legde uit hoe het gebeurde en
voegde er dan heel slim aan toe, maar zo
mag het natuurlijk niet". In de welvaarts
jaren steeg het aantal vragen over beleg
gingen en belastingproblemen.
Vlekken
Van Gelder en Kunz sommen een aantal
zeer veel voorkomende vragen op: Erfe
nissen (bijvoorbeeld zijn dochter nam al
le juwelen mee en ik, zijn schoondochter,
kreeg er niets van), te hoge bomen bij de
buren, de vrees voor kankerverwekken
de stoffen en vlekken in kleding. De re
dactiechef laat een kaartje zien, waarop
allerlei vlekken-adviezen staan, van een
mayonaisevlek in suède tot kersensap op
leren schoenen. "In de bezuinigsperiode
kregen we steeds meer vragen over de
waarde van oude spullen. Om daarachter
te komen, moet altijd een foto worden
bijgesloten".
Volgens de redactiechef heeft Saphier
ook meermalen als eerste gewaarschuwd
voor bepaalde zaken. Als voorbeeld
noemt hij het hoge nitraat-gehalte, dat
wordt omgezet in het schadelijke nitriet,
in spinazie en andere bladgroenten als
gevolg van (over-)bemesting. Daarover
publiceerde de stichting al in de jaren ze
ventig. Pas veel later kwam de voedings
raad ermee.
"Onlangs kaartten wij het gevaar aan
van de spoelwormeitjes, afkomstig van
uitwerpselen van honden. Als kleuters
daarmee in aanraking kan dat nare ziek
ten veroorzaken, zoals blindheid en aan
tasting van de hersenfunctie. Honden
die jeuk hebben schuren met hun onder
lijf over de grond. Poepdeeltjes komen
dan op de grond terecht. De kruipende
kleuter kan er gemakkelijk mee in con
tact komen. Larven van spoelwormen
vreten zich door de darmwand naar bin
nen, komen in de bloedbaan terecht en
verspreiden zich naar organen als de le
ver en longen", aldus Van Gelder.
Toen Saphier daarvoor waarschuwde,
kreeg zij heel wat verontwaardigde die
renartsen op haar dak. "Volgens hen was
het allemaal paniekschopperij. Uit een
recent onderzoek van de Haagse GG en
GD onder kinderen van een tot zes jaar is
echter gebleken, dat een op de negen
kleuters een stoornis heeft aan de inge
wanden door die spoelwormen. Wij heb
ben toch gelijk gekregen".
Straf
Volgens Van Gelder komt het maar zel
den voor dat Saphier een vraag niet kan
beantwoorden. Bij moeilijke vragen
gaan er soms enkele maanden over heen.
Het komt ook voor dat er meer informa
tie moet worden gevraagd bij de brief
schrijver. Een enkele keer geeft Saphier
de briefschijver nul op request. "Zo
vroeg laatst iemand wat er toch was ge
worden van een oplichtersbende, die ja
ren geleden actief was. Daar kunnen wij
natuurlijk niet aan beginnen. We hebben
geantwoord, dat die mensen hun straf
hebben gehad".
Ï::LM! .W. W.A'.». fcHLM.Ï::LU! W ELKE zaterd.G
in m il'i ai n »l h m m ik ii as tas ta sa ia sa isaa os so isss os so isss I sluitingstijdvoor advertenties
ONROEREND GOED ONROEREND GOED ONROEREND GOED ONROEREND GOED ONROEREND GOED ONROEREND GOEO ONROEREND GOED ONROEREND GOED ONROEREND GOED ONROERENDGOED ONROERENDGOED 0NR0EREN0G0ED
telefoon (071)161400
OED ONROEREND GOED
KANTOREN
250m2 MODERNE KANTOORRUIMTE
LEIDEN - BOOMMARKT 3
Moderne kantooretage met uitzicht op gezelli
ge gracht. Oplevering op turnkey basis. Balie,
pantry en telefonische installatie aanwezig.
Huurprijs f 40.000,- exclusief BTW per jaar.
steboneweg 26 2311nWdn «eMei 071-M3442 telOTbOSOn
TF HIIIIR I M van der meer
IC nuun I /A\ onroerend goed
KAAGEILAND
EMMALAAN 2
Schitterende vrijstaande semi bungalow op 431 m2 eigen
grond met aanleg enjollensteiger grenzend aan de Kagerplas-
sen, bouwjaar 1980. Ind.: entree, hal met garderobe en toilet.
Royale woonkamer met open haard, convector en brede
schuifpui naar onderheid terras. Moderne keuken voorzien van
diverse apparatuur, bijkeuken met tuindeur en aansluitingen
voor wasmachine en droger. Slaapkamer met aangrenzend
een badkamer met ligbad en wastafel. Verd.: overloop, badka
mer met douche, wastafel en toilet. 3 slaapkamers, ouder
slaapkamer met eigen badkamer voorzien van ligbad/douche,
toilet en wastafel. Aangrenzend aan de ouderslaapkamer een
inpandig balcon bereikbaar d.m.v. schuifpui. Boven deze ver
dieping bevindt zich nog een kofferzolder. Div.: het gehele
pand is voorzien van hardhouten kozijnen en aluminium
schuiframen, welke uitgevoerd zijn in isolerende beglazing.
Terras en balcon alsmede het grootste gedeelte van de tuin lig
gen op het zuidwesten. Het eiland is bereikbaar d.m.v. een
veerpont dat een 24-uurs dienst heeft.
De vraagprijs bedraagt 690.000,- k.k.
openbare vrijwillige
bij inschrijving
van het centraal in het groene hart van Hol
land gelegen perceel grond met opstallen,
aan de Herenweg nr. 108 te Rijnsater-
woude, met magnifiek uitzicht over weids
polderlandschap, in totaal groot 13 aren
77 ca, met mogelijkheid tot nieuwbouw na
aanvraag vergunning.
Ten overstaan van
A.D.H. Heenk
notaris te Hazerswoude
Biedingen zijn uitsluitend mogelijk met de bij
genoemde notaris verkrijgbare inschrijvings
formulieren, welke moeten worden ingele
verd tijdens de openbare zitting, welke zal
plaatsvinden op 26 september 1989 om
11.00 uur in café-restaurant Keijzer,
Dorpsstraat 30 te Leimuiden.
Nadere informatie alsmede inschrijvingsfor
mulieren en verkoopvoorwaarden te verkrij
gen bij notaris A.D.H. Heenk (01714-14600),
Postbus 128, 2394 ZG Hazerswoude.
OPENBARE VERKOOP
Mrs Van Hoeken Janbroers, notarissen te
Noordwijk, zijn voornemens op woensdagen 20 en
27 sept. a.s. telkens te 11.00 uur v.m. in Hotel-Rest.
"het Hof van Holland", Voorstraat 79 te Noordwijk
(-Binnen), resp. bij inzet en afslag
PUBLIEK TE VERKOPEN
ex art. 1223 B.W.
het woonhuis met zomerhuis, erf en tuin,
Quarles van Uffordstraat 63 te Noordwijk,
kadaster N 1400, groot 2.65 aren,
in verhuurde staat, huursom 1.462,- per
maand.
Aanvaarding/Betaling koopsom: aanvaarding in
verhuurde staat bij betaling van koopsom uiterlijk
op vrijdag 27 okt. a.s.; gegadigden dienen op de
veiling desgewenst een verklaring van hun
bankrelatie te kunnen overleggen betreffende hun
financiële gegoedheid.
Bezichtiging uitsluitend in nader overleg na (tel.)
afspraak opdedinsd. resp. donderd. 7-12-14-19-21-
26 sept a.s.
Veiiingcondities en nadere inlichtingen bij Mrs Van
Hoeken Janbroers, notarissen. Lindenplein-
Voorstraat 85, Noordwijk (tel: 01719-19304) (fax:
01719-19475).
MAKELAARS IN ONROERENDE GOEDEREN
Leiden, Thorbeckestraat 19. Ruim, zeer goed onder
houden tussenwoning met voor- en achtertuin en aange
bouwde stenen schuur. Rustige ligging in Professoren-
wijk. Het pand is voorzien van c.v.-gas. Energie-kosten
155,- p.mnd. Ind.: entree, hall met plavuizenvloer, kamer
en suite met parketvloer en open haard, toilet en kelder
kast. 1e et.: 2 grote en 1 kleinere slaapkamer, badkamer
met ligbad, dubbele wastafel, apart toilet, overloop, balkon
aan zowel voor- en achterzijde. 2e et.: 2 kamers beide met
dakkapel, bergruimte. 3e et.: vliering.
Aanvaarding in overleg. 310.000,- k.k.
LD 16-09-'89
Oegstgeest, Passage 9-12.
Tel. 071-170741*.
FAX 071-155608.
i 10.00-16.00 uur.
WINKELS
300 m2 WINKELRUIMTE
LEIDEN - NIEUWE RIJN 9
Winkelpand met exclusieve uitstraling gelegen
in het centrum tussen de twee meest bekende
winkelstraten van Leiden t.w. Breestraat en
Haarlemmerstraat. Het front bedraagt 11 me
ter.
Huurprijs f 125.000,-per jaar exclusief BTW.
stationsw#g 26 2312avMd*n taiafax 071-143442 taf. 071-125041
Ieen vertrouwde naam in huizen
Lobeliadal 3
Groot woonhuis, breed type, prachtig gelegen met schit-
terend blijvend vrij uitzicht op polder en plassen. Tuin op
het zuiden, voorzien van c.v.-gas. Indeling: hal, toilet, rui-
me woonkamer 6x5,5m met plavuizenvloer en open"
haard, annex open keuken. 1e etage: 3 slaapkamers, -
waarvan 1 oorspr. 2 kamers 3.12x6m, luxe badkamer
met ligbad, 2e toilet. 2e etage: grote zolderkamer met"
dakkapel, veel bergruimte, ruime overloop met wasm-_
aansl. Vraagprijs: 267.000,- k.k.
Korevaarstraat 27b
In centrum gelegen mooi 3-kamerappartement op de 2e-
etage. Ind.: hal, woonkamer met erker, open keuken, log-
gia met kast voor c.v.-ketel en wasm.aans., 2 slaapka-
- mers, mooie badkamer met douche, apart toilet, inpandi-
ge berging. Vraagprijs: 132.000,- k.k.
Korevaarstraat 29c
In centrum gelegen mooi 2-kamerappartement met ruim"
terras op Z. Ind.: grote woonkamer met semi open keu-_
ken, ruime slaapkamer, badkamer met douche, apart toi-
let, berging inpandig. Direkt te aanvaarden.
Vraagprijs: ƒ119.000,- k.k._
Moddermanstraat 16
In rustige woonomgeving gelegen oorspr. 4-kamer hoek-
appartement op 2e woonlaag. Ind.: gang, ruime woonka- -
mer met balkon, oorspr. 2 kamers, slaapkamer voorzijde
met balkon, douche, toilet, achterslaapkamer, keuken
met RVS-aanrecht. Het pand heeft c.v.-gas en berging,
inpandig. Vraagprijs: 94.000,- k.k.
ZOETERWOUDE
Willem Alexanderstraat 18
Schitterend gelegen hoekwoning met 3-zijden tuin. Ind.:
ruime hal met garderobe, toilet en kelderkast, royale tuin
kamer met open haard, luxe hoekkeuken incl. app., grote
tuin met schuur op Z. 1e Etage: 3 ruime slaapkamers,"
grote luxe badkamer met ligbad, douche, 2e toilet en w.t.,
aansl.wasm. 2e etage: overloop, 2 grote slaapkamers,
aparte c.v.-ruimte. Het pand is zeer goed onderhouden. -
Begane grond en 1e etage gedeeltelijk dubbel beglaasd.
Vraagprijs: 268.000, - k.k.
OEGSTGEEST
Ridderspoorlaan 49
Hoekappartement op beg. grond met cv-gas. Ind.: hal,"
woonkamer met eetgedeelte, 2 slaapkamers, keuken,,
toilet, badkamer met douche, aparte berging.
Vraagprijs: ƒ99.500,--
Oegstgeester gegadigden genieten de voorkeur.
Oplevering medio juli/aug. '90.
INVMI
Doezastraat-IB, Leiden
Tel. 071 -14G745
Van Gelder (l) en Kunz: "Óver vijf of tien jaar zijn we overbodig'
(foto GPD)
I. - Zuidelnde 7
AA van der meer postbus«2
#A\onroerend goedïïfLdsveen
B.g.g. B.C.M. van Velzen. lel 01713-15569 01713-19019
