SOLA SWAPO viert terugkeer leider Nujoma Misplaatst feest van Exxon in 'schoon' Alaska Marshall-plan' voor Polen Noodtoestand in Suriname blijkt toch te zijn opgeheven Gorbatsjov sprak leiders van Baltische republieken Papandreou verder in het nauw VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1989 BUITENLAND PAGINA 5 wnRTÏNGBjlS Alle goederen die hebben op beurzer showroom bieden 1 prijzen. Een kleine Allerhande restanten in diverse modellen en uitvoeringen Voordeliger kan niet! Nu vanaf f 1,- Langenthal I Theelepels, WINDHOEK (AP/AFP/Rtr.) - Sam Nujoma, de leider van de Namibische onafhankelijkheidsbeweging SWAPO, is na een afwezigheid van 30 jaar teruggekeerd in Namibia. On der scherpe bewaking landde hij gisteren in Windhoek, waar hij werd opgewacht door duizenden dansende en zin gende SWAPO-aanhangers. EG en VS verdubbelen voedselhulp STRAATSBURG (GPD/Rtr.) Europese Commissie en de Poolse regering zullen op 19 september in Warschau een verreikend handels- en samenwerkingsakkoord teke nen. Ook zal 'Brussel' de totale hulpverlening aan Polen coördine ren, waarbij naast de EG de Vere nigde Staten en de landen) pende hand bieden, aldus An- driessen. Veel woordvoerders in het Euro pees parlement wensten niet alleen hulp op korte termijn, maar ook en vooral lange termijn-actieplannen. Daarnaast zouden de lidstaten van de EG via kwijtschelding de lood- schuldenlast van Polen i De Verenigde Staten geven de ko mende 12 maanden extra voedsel hulp aan Polen tot een bedrag van ruim 100 miljoen gulden, zo heeft president George Bush meege deeld. De hulp "steunt de hervor ming op lange termijn van de Pool se landbouw", aldus het Ameri kaanse staatshoofd. Hij maakte dui- Namibia, dat 74 jaar lang is gerer geerd door Zuidafrika, zal binnen afzienbare ,tijd onafhankelijk wor den. Nujoma zal in november deel nemen aan verkiezingen. Algemeen wordt verwacht dat SWAPO, dat een bittere strijd voerde tegen Zuid afrika, deze met grote overmacht zal In Namibia zijn scherpe veilig- PARAMARIBO (GPD) - De nood toestand in de Surinaamse oorlogs districten Marowijne, Brokopondo en Sipaliwini is opgeheven. Presi dent Shankar blijkt hiertoe al op 2 september te hebben besloten, zon der de bewoners van het binnen land daarvan op de hoogte te stel len. De opheffing van de noodtoe stand kwam "bij toeval aan het licht". Het nationaal leger heeft zich niet verzet tegen afschaffing van de avondklok en de strenge pasjesre geling. "Het is een formaliteit, hef maar op. Als ze willen scoren, dan gaat de regering haar gang maar", zei legerleider Bouterse toen de Na tionale Assemblée de kwestie be sprak. De militaire -politie blijft in heel Suriname over opsporingsbe voegdheid beschikken, zodat overal burgers aangehouden kunnen wor den, met het verzoek zich te legiti- De Surinaamse justitie heeft de opsporing verzocht van de 38-jarige ex-militair Roy Tolud. Tolud is een van de 16 militairen die in 1980 het leger aan de macht brachten. Hij wordt er nu van verdacht betrokken te zijn bij de moord op vier Brazilia nen. Hun stoffelijke overschotten werden in brand gestoken op een vuilnisbelt in Paramaribo. Aange nomen wordt dat de moord een af rekening was binnen de drugsmaf fia. Wapenexport De Britse regering heeft een export vergunning verleend aan een be drijf dat militair materieel wil leve ren aan China. Volgens Labour- woordvoerder Kaufman schendt ze daarmee het wapenembargo dat zij zelf tegen China heeft ingesteld. De exportvergunning betreft compu ter- en radarapparatuur voor Chine se gevechtsvliegtuigen van het zo genoemde Type 7, de "Chinese ver sie van $e Russische MiG. Activiste Een rechtbank in de Tsjechoslo- waakse stad Tabor heeft een activis- te veroordeeld tot zes maanden ge vangenis. Dit heeft Anna Sabatova van de mensenrechtenbeweging Charta '77 verklaard. Zij zei dat de 18-jarige activiste Renata Panova tijdens de 1 mei herdenking rond liep met de tekst: 'Dialoog, Geen Confrontatie'. Turken Tal van etnische Turken keren te rug naar Bulgarije, nadat ze in de af gelopen maanden naar Turkije wa ren gevlucht. In de grensplaats Ka- pikule laden ze opnieuw kleren, ka chels, bedden en koelkasten in treinwagons, nu om de reis naar huis te maken. Meer dan 300.000 et nische Turken ontvluchtten Bulga rije tussen juni en augustus. De re gering wil dat ze hun Turkse, islami tische gewoontes en namen inrui len voor Bulgaarse. MX-raket In de Verenigde Staten is een proef met een MX-raket mislukt. Drie mi nuten na de lancering werd het pro jectiel vanaf de grond vernietigd, nadat er problemen met de bestu ring waren opgetreden, zei een woordvoerder van de luchtmacht op de basis in Californie. Dit was de eerste operationele test. De raket was voorzien van negen dummy kernkoppen en was gericht op een koraaleiland in de Stille Oceaan, 7.000 km verderop. Poolse toeristen Dertig Poolse toeristen zijn onder weg van Budapest naar Boekarest door Roemeense grenswachten uit een trein gehaald en mishandeld, meldde het officiële Poolse persbu reau PAP. De toeristen reisden dinsdagavond vanuit Hongarije naar Roemenie toen zij aan de grens door Roemeense grenswachten werden gedwongen om uit te stap pen en hun paspoorten af te geven. De trein reed verder zonder de Po- JSSk heidsmaatregelen getroffen, nadat een vooraanstaand blank lid van SWAPO dinsdag werd vermoord en ook Nujoma met de dood werd be dreigd. Nadat hij de landingsbaan had ge kust en zijn oude moeder en SWAPO-collega's omhelsd had, verklaarde Nujoma: "Ik ben blij weer thuis te zijn". De laatse jaren woonde Nujoma in Zambia en in Angola. Dertig jaar lang heeft hij buitenlandse regeringen bezocht om die ervan te overtuigen dat hij de enige ware stem van een' onaf hankelijk Namibia was. Nuj oma's grootste triomf was de toekenning van de waarnemerssta tus van de SWAPO bij de Verenigde Naties die verklaarden dat SWAPO "de enige en autentieke vertegen woordiger (is) van het Namibische volk". Als SWAPO de verkiezingen wint in november wordt ook Nujo- ma's grootste droom bewaarheid en kan hij eindelijk president worden van Namibia. De SWAPO heeft een links pro gramma en wil een socialistische economie invoeren, maar Nujoma, die na een korte gevangenisstraf Namibia in 1959 verliet, staat niet bekend als een ideologische scherp slijper. Nujoma ontvangt voor zijn beweging veel steun van Derde-We reldlanden en van de landen van het Oostblok. Zijn afwezigheid heeft hem een mytische heldenstatus bezorgd on der de aanhangers van de SWAPO in Namibia, hoewel een aantal voor malige leden een ander verhaal ver tellen. Ex-luitenant Andreas Shi- panga, nu een van zijn grootste te genstanders, schreef onlangs: „Vanaf 1974 reisden bevelhebbers van de SWAPO meer dan 500 kilo meter om te klagen over Nujoma". In recente persberichten is de SWAPO ervan beschuldigd honder den leden gevangen te houden en te martelen omdat zij spionnen zou den zijn. SWAPO-functionarissen hebben niet gereageerd op berich ten als zou de vrouw van Nujoma, Kowambo, ook gevangen zijn gezet. Moord De politie van Namibia heeft giste ren bij monde van inspecteur Kierie du Rand bekendgemaakt dat in ver band met de moord op de blanke SWAPO-topman Anton Lubowski in de hoofdstad Windhoek een 50- jarige blanke is gearresteerd. De identiteit van de verdachte, die een^ Iers paspoort had, is niet bekendge-' maakt, maar Du Rand zei dat er nog arrestaties werden verwacht. De verdachte was volgens Du Rand via Kaapstad naar Namibia geko men. Volgens het Zuidafrikaanse pers bureau SAPA onderzocht de politie een mogelijke samenhang met de activiteiten van het verboden Ierse Republikeinse Leger. Bijzonderhe den werden niet verschaft. De 37-ja- rige Lubowski, een advocaat die als enige blanke een hoge positie bin nen de Namibische onafhankelijk heidsbeweging SWAPO bekleedde, werd dinsdagavond voor zijn huis in Windhoek met schoten uit een automatisch wapen om het leven gebracht. Europese Vrijhandelsassociatie de ten helpen verlichten. Hetzelfde delijk dat de extra voedselhulp (bo- voornaamste partners zijn. Dit verklaarde Europees commis saris Andriessen gisteren in het Eu ropees Parlement, dat een lang de bat wijdde aan Polen, zijn nieuwe regering en zijn economische on macht. Vrijwel alle partijen pleitten voor grootscheepse materiële steun aan het land om het in gang gezette democratiseringsproces te consoli deren. Nu al heeft de EG voor voedsel hulp aan Polen 300 miljoen gulden uitgetrokken. Dit bedrag zal waar schijnlijk verdubbeld worden. De eerste zendingen granen, vlees, zuidvruchten en olijfolie zijn inmid dels in het land gearriveerd. De hulp aan Polen is een soort Mars hall-hulp. Zij is vervat in de vorm van giften, waarvan de tegenwaarde moet worden gebruikt pauperde agrarische sector te her- MOSKOU (Rtr.) - Sovjet-president structureren. Michail Gorbatsjov heeft woensdag De Europese cc gelijks bestuur vai meenschappen, w len graag helpen economie tot stand te brengen. Op groeiende nationalisme in de Haiti- andere staten in de vrije venop de eerder toegezegde 100 mil- wereld verwacht. joen gulden) voor de winter in Po- De nieuwe leider van de liberalen ]en za] zijn. Het nieuwe Amerikaan- in het Europees parlement, de Fran- se voedselhulpprogramma omvat se ex-president Gïscard d'Estaing, vlees, graan, boter, boterolie, zonne- deed een reeks concrete voorstel- bloemolie, katoen en rijst, len, waarmee Andriessen zich ge- De Verenigde Staten hebben in lukkig toonde. Giscard wil op korte het lopende belastingjaar voor on- termi.in komen tot een fonds ter mo- geveer 20 miljoen gulden voedsel- dernisering van de Poolse industrie hulp aan Polen verstrekt. De presi- en tot de vestiging van een tijdeljjke dent heeft het Congres gevraagd om EG-missie in Warschau voor het on- economische en technische hulp tot derhouden van rechtstreekse con- een bedrag van ongeveer 300 mil- tacten met de Poolse regering. joen gulden. het da- jn Moskou een ontmoeting gehad de Europese Ge- met de Aiders van Estland, Letland l het nieuwe Po- en Litouwen, klaarblijkelijk om te maIAt_ proberen de spanning j wordt de munt pel en kan een plaats wereldeconomie. Welisw; de Polen zelf hun politieke i sche republieken te doen afnemen. Gesproken is over het streven van zullen deze republieken naar economische onafhankelijkheid, zo zei de Esti- SWAPO-leider Nujoma, omringt door veiligheidsagenten, kust de grond- li ij zal binnenkort deelnemen aan verkiezingen in Namibia. (foto epa> nomische toekomst moeten bepa- sche partijleider Vaino Valjas len, maar de Europese Gemeen schap wil Warschau daarbij de hel- Griekse ex-premier ook betrokken bij bankschandaal ATHENE (AP) - Een Griekse parle mentaire commissie heeft gisteren voorgesteld een gerechtelijk onder zoek in te laten stellen naar de be trokkenheid van voormalig premier Andreas Papandreou en vier van zijn ministers bij de zogeheten affai- re-Koskotas, een omvangrijk bank schandaal waarbij meer dan 400 miljoen gulden werd verduisterd. Volgens de parlementaire com missie zijn er genoeg bewijzen ge vonden om aan te tonen dat Papan dreou enkele miljoenen dollars aan steekpenningen heeft geaccepteerd van Koskotas' bank van Kreta. Het is voor de tweede maal deze week dat Papandreou er openlijk van wordt beschuldigd tussen 1981 en juni 1989 als premier van een so cialistische regering de wet te heb ben overtreden. Dinsdag stelde een andere parlementaire commissie voor de 70-jarige Papandreou te la ten vervolgen omdat hij de geheime dienst opdracht zou hebben gege- Amerikaan doodt zeven collega's LOUISVILLE (Rtr.) - Een ontevre den werknemer van een drukkerij in de Amerikaanse stad Louisville (Kentucky) heeft gisteren met een geweer een slachting aangericht on der zijn collega's voordat" hij zich zelf met een pistool van het leven beroofde. De schutter heeft in het wilde weg om zich heen geschoten. Verdeeld over drie verdiepingen zijn zeven doden en veertien ge wonden gevonden. De toestand van vijf gewonden is kritiek. Collega's verklaarden dat de 47- jarige dader langdurig met verlof was geweest wegens arbeidsonge schiktheid. Hij had een baan waar door hij naar eigen zeggen onder grote druk stond en gold als opvlie gend van aard. de televisie in Estland. Ook praat over meer politieke rechten voor de Sovjet-republieken. Het ziet ernaar uit dat de ontmoe ting tot doel had een einde te maken aan de gespannen sfeer tussen Mos kou en de Baltische leiders, nadat het Kremlin vorige maand een har de verklaring had uitgegeven waar in deze werden beschuldigd te ver te gaan in hun streven naar autono mie. In de Baltische republieken werd de verklaring fel bekritiseerd 'atieven binnen de Sovjet-leiding. De Balti- maakt dat zij hun plannen meer economische onafhankelijk heid willen doorzetten. ven de telefoons van politieke te- ter meer dan 400 miljoen gulden te genstanders af te luisteren. zijn verdwenen. De meeste beschul- digingen tegen Papandreou komen als het werk Parlementsvoorzitter Athanas- van Koskotas zelf. De gewezen ban- jo. sios Tsaldiris zette een tweedaags kier vluchtte naar de Verenigde Sta- sche leiders hebben duidelijk ge- debat over de zaak-Koskotas en ten en wacht daar nu in een gevan- diens Bank van Kreta op de rol voor genis op zijn uitlevering aan Grie- de laatste week van september. Een kenland. datum voor het debat over het af- luisterschandaal was nog niet vast gesteld. Als het parlement de bevelingen van beide overneemt, zAl een speciaal tribu naal van het Griekse hooggerechts hof beide zaken onderzoeken en mogelijk vervolging instellen. Het is vrijwel zeker dat het parle ment zal besluiten tot een verder onderzoek, aangezien 173 van de 300 zetels worden bezet door con servatieve en linkse partijen die de regering steunen. De regeringscoa litie van conservatieven en links, die aantrad nadat geen van de par tijen bij de verkiezingen in juni een meerderheid behaalde, heeft zich voorgenomen schoon schip te ma ken alvorens nieuwe verkiezingen te houden op 5 november. Papan dreou ontkent bij de verduiste ringszaak bij de Bank van Kreta te zijn betrokken. Leden van zijn soci alistische beweging PASOK stap ten vorige week uit protest op uit de commissie van onderzoek. Koskotas werd in oktober door de regering als president en eigenaar van de Bank van Kreta afgezet, te midden van berichten in de pers over verduisteringen bij de Bank. Bij controle van de boeken bleek la- Het Centraal Comité van de c munistische partij zal dinsdag de kweste van de nationaliteiten aan de orde stellen. De eisen van de Bal tische republieken meer controle te krijgen over hun eigen lot - en mis schien terug te keren naar de onaf hankelijkheid van vóór 1940 - zal naar wordt verwacht een van de be langrijkste onderwerpen worden. De nationalistische onrust heeft zich na de Baltische en de Kaukasi- sche republieken - Georgië. Arme nië en Azerbsydzjan - uitgebreid naar andere delen van de Sovjetu nie, als Centraal-Azië en de Oekraï ne en Moldavië, in het zuidwesten van het land. In Moldavië hebben spoorwegarbeiders van de Russi sche minderheid een einde ge maakt aan een 18-daagse staking, nadat een van hun leiders een tele foontje had gekregen van Gor batsjov, zo meldde persbureau Tass. Zij staakten tegen de talen- wet, die vorige maand werd aange nomen. Gorbatsjov heeft de actie leider de verzekering gegeven dat de situatie in Moldavië dinsdag aan de orde zou komen, aldus Tass. Showmodellen voor ongekend lage prijzen. j het afgelopen jaar tentoongesteld verkoopshows, koopjeshal en ij u nu aan voor ongekend lage eeo uit ons assortiment: Kookpannen/Keukengerei AARDBEVING - Het noorden van Italië is in de nacht van woensdag op donderdag getroffen door een krachtige aardbeving; in oude ge bouwen onstonden scheuren in de muren, en zeker zes mensen raak ten licht gewond. Duizenden inwo ners van Trento, aan de voet van de Dolomieten verlieten in paniek hun woning. De beving duurde onge veer 15 seconden. Komplete cassettes zilverwit edelstaal adviesprijs opruimprijs model Constance 6 pers 40 dig. f 409,-f 199,- model Constance 9 pers. 105 dig. f 1.215,-1 595,- model Perla Rom. 6 pers. 40 dig. f 739.- f 420,- model Prelude 6 pers. 40 dig. f 710.-f 395,- model Old Dutch 6 pers. 40 dig. I 956. 625,- model Provence 12 pers. 135 dig. f 1.530,- f 695,- model Fiesta 9 pers. 105 dig. f 1.475,- f 599,- model Odessa 6 pers. 40 dig. f 409.- f 235,- zwaar verzilverd (basis 100) model Hollands Glad 6 pers. 40 dig. 11 980,- f 990,- model Haagsch Lofje 9 pers. 105 dig. f 3.995,- f 1.997,50 Etui-artikelen i voor ongekend lage prijzen n Sola-Duplo kookpannen tot 70% korting Losse bestekartikelen Porselein en kristal n Crystal Nu tot 50% korting De reis naar Zeist is zeker de moeite waard! Onze koop jeshal staat vol fantastische aanbiedingen en verras sende koopjes. Wacht niet te lang. want op is op! Sola Fabriek, Van Reenenweg 155 te Zeist. Openingstijden: ma. t/m vrij. van 9.00-17.00 uur. iedere zaterdag van 10.00-16.00 uur. Voor alle inlichtingen, route beschrijving of uitgebreide Sola dokumentatie kunt u bellen 03404-23364 of schrijven naar: Sola fabriek. Antwoordnummer 105, 3700 VB Zeist (postzegel niet nodig). WASHINGTON - Exxon viert van daag feest in Alaska. De schoon maak van degrootste olieramp in de Amerikaanse geschiedenis is, naar de mening van Exxon, voltooid. Zo'n 11.500 mensen zijn een half jaar aan het werk geweest om de 50 miljoen liter olie die de Exxon Valdez op 24 maart in de Prince Wil liam Sound loosde, op te ruimen. Kosten: ruim een miljard dollar. Het getroffen gebied ziet er op foto's tamelijk schoon uit, al zijn er nog plaatsen waar je in de olie kunt ba den. door Jaap van Wesel De staat Alaska voelt niets voor feest en champagne. De toekomst van het gebied op langere termijn is onzeker. Niemand weet nog voor hoe lang visgronden door de olie zullen zijn aangetast. "Milieuram pen zoals in Alaska zijn onvermijde lijk en niemand weet wat de schade lijke invloed op het milieu is op' lan gere termijn", zegt Telly Quyrke van Greenpeace. De staat Alaska is uiterst voor zichtig met de verkoop van vis, bang voor mogelijke processen en schadeclaims van kopers die olie in hun vis vinden. De democratische leider van de meerderheid in de Se naat, George Mitchel, heeft van Exxon geëist dat het de schoon- maakwerkzaamheden moet voort- zetten. Mitchel vindt verder dat de federale regering de leiding moet nemen bij de verdere schoonmaak. Vice-president Dan Quayle en mi nister van transport Sam Skinner zullen maandag in Alaska ter plaat se het gebied gaan inspecteren. Volgens Exxon zijn over een kustlijn van 1700 kilometer 60.000 vaten olie geborgen. De flessen mo gen ontkurkt want het gebied is nu 'stabiel' wat het milieu betreft. Wat Exxon eufemistisch 'stabiel' noemt, voldoet volgens vele deskundigen echter aan geen enkele objectieve wetenschappelijke maatstaf. Telly Quyrke: "Je kunt olie niet schoon maken, alleen behandelen. Je ver spreidt olie en spoelt het spul in het water, maar het komt terug". Na de ramp met de olietan ker Exxon Valdez begon een schoon maakactie, die volgens deskun digen echter weinig heeft uit gehaald. Milieudeskundigen en zegslieden van de staat Alaska vinden de feest stemming van Exxon dan ook mis plaatst. Er zijn, zegt Alaska, slechts 30.000 vaten olie opgeruimd, de helft van het cijfer dat Exxon geeft. Niet 1700, maar slechts 200 km van de kust van Alaska is schoon ge noeg voor het leven van zeedieren planten. Monster De National Wildlife Federation, een van de belangrijkste milieu groeperingen in Amerika, heeft aan I ieder congreslid in Washington een monster bezorgd van een strand dat Exxon tot twee maal heeft schoon gemaakt. De congresleden kunnen zelf zien, ruiken en voelen dat het volgens Exxon schone strand nog steeds doordrenkt is van olie en er naar stinkt. Op een aantal plaatsen overweegt Alaska zelf verder te gaan met het schoonmaken en de rekening naar Exxon te sturen. De maatschappij moet volgens de staat Alaska het volgend voorjaar de schoonmaak hervatten - in de winter is het daar te koud voor. De schoonmaak van Exxon in Alaska heeft meer te maken met pu blic relations dan met het milieu, zeggen de natuurbeschermers. Er staat voor Exxon en de andere olie maatschappijen dan ook veel op het spel. Want het Congres heeft oliebo ringen op land en in zee op vele plaatsen in Amerika uitgesteld. Een van de belangrijkste boorprojecten j is het nationale wildpark in noorde lijk Alaska, dat mogelijk een van de grootste olievelden in Amerika on der de grond heeft. Verder zijn er plannen om naar olie te gaan boren zowel langs de oostelijke als westelijke kust van het Amerikaanse continent. Het gaat om gigantische projecten van de kust van Nieu w Engeland tot aan Florida en langs de hele kust van I California. Onder druk van de publieke opi nie zijn al die plannen opgeschort, ^ilieu^roegeringer^ls^reenpeace proberen het publiek en de politici ervan te overtuigen dat het hoogst nodig en mogelijk is op alternatieve schone energie over te gaan, zoals zonne- energie. Een andere reden om de consumptie van olie dras tisch te beperken, is het broeikasef fect. Maar de milieugroeperingen heb ben in de oliemaatschappijen een formidable politieke tegenstander. De oliemaatschappijen zijn vere nigd in een machtige en rijke lobby in Washington, het Petroleum Insti tuut. Zij hebben 400 lobbyisten in dienst en besteden miljarden aan public relations en lobby-activitei ten die tot doel hebben de oliepro ductie uit te breiden. Er is Exxon dus veel aan gelegen om te bewijzen dat het schadelijke effect van de olieramp in Alaska wel meevalt. De schoonmaak heeft zich daarom veelal gericht op visuele en psychologische aspecten: grote olievlekken zijn met behulp van chemicaliën verspreid, zodat het ge bied er op de tv en foto's redelijk schoon uitziet. Exxon heeft verder miljoenen uitgegeven voor het redden van een betrekkelijk klein aantal vogels en otters. Iedere geredde otter heeft zo'n 40.000 dollar gekost. Maar zelfs als op een foto of de tv de zee schoon lijkt, hoeft dat onder water lang niet altijd het geval te zijn. Want de olie blijft vaak onder de oppervlakte kleven. Sommige milieudeskundi gen geloven dat de chemicaliën die Exxon gebruikt, een schadelijke in vloed op het milieu kunnen hebben. Zij zijn daarom van mening dat Exxon haar schoonmaakwerk- zaamheden beter kan staken en ho pen dat de natuur zich op den duur imr^al herstellen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 5