Bezwaren tegen jarenlange
afsluiting overweg afgewezen
'Je moet de haan nooit
bij de kippen zetten'
i'^'l 1
Posthof mag
uitbreiden
VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1989
LEIDEN - De gemeenteraad
wijst de bezwaren af die omwo
nenden hebben ingediend te
gen het afsluiten van de over
weg Rijndijk (Stevenshof) ge
durende een periode van vier
jaar. Het overgrote deel van de
bezwaren is gericht tegen de
lange duur van de afsluiting
waardoor de Stevenshof, voor
autoverkeer komend uit de
richting Leiden Zuid-West en
Voorschoten, alleen via een gro
te omweg bereikbaar is.
Het afsl .iten van de overweg Rijn
dijk houdt verband met de verdub
beling van de spoorweg Leiden-
Den Haag en de bouw van een via
duct, 100 meter verderop in het ver
lengde van de Stevenshofdreef. De
overweg moet per 1 december aan
staande dicht, terwijl het viaduct
pas eind 1993 voor autoverkeer be
schikbaar is. De Stevenshof is der
halve aan die kant voor vier jaar af
gesloten.
Als het technisch al mogelijk zou
zijn om de overweg voor het verkeer
open te houden, in afwachting van
het Stevenshofdreefviaduct, dan
zou dat volgens de gemeente alleen
kunnen wanneer zeer kostbare
voorzieningen worden getroffen.
Ook kan geen vervangende verbin
ding worden gemaakt.
LEIDEN - De gemeente heeft een
bezwaarschrift tegen de bouw van
een bloemenkiosk en de uitbrei
ding van restaurant De Posthof aan
de Rijnsburgerweg/Wassenaarse-
weg ongegrond verklaard.
Momenteel bevindt de bloemen
kiosk zich op een steenworp af
stand van de bouwlocatie, op een
terrein van de rijksuniversiteit. Het
gebouwtje moet hier binnenkort
verdwijnen omdat de universiteit
de huur heeft opgezegd aan de ex
ploitant van de bloemenkiosk. De
gemeente wil wel meewerken aan
de bouw van een nieuwe bloemen
kiosk op gemeentelijk terrein,
schuin tegenover de huidige plek
en naast het restaurant De Posthof.
De exploitant van het restaurant
heeft de gemeente vervolgens ge
vraagd de keuken te mogen uitbrei
den zodat één plan is gemaakt waar
in zowel de bouw van de bloemen
kiosk als de uitbreiding van De
Posthof zijn opgenomen.
Tegen het bouwplan is een be
zwaarschrift ingediend door een
omwonende die vreest voor ver
slechtering van de omstandigheden
in de buurt als de verplaatsing van
de bloemenkiosk doorgaat. Het ge
meentebestuur heeft verklaard een
aantal maatregelen te nemen waar
door de situatie eerder zal verbete
ren. De raadscommissie voor ruim
telijke ordening ging gisteravond
akkoord met het voorstel van B en
W om het bezwaar ongegrond te
verklaren. Een bezwaarschrift inge
diend door de universiteit is inge
trokken.
Bouwproject voor
buitenlandse jongeren
LEIDEN - Het Centrum voor Be
roepsoriëntatie en Beroepsoefening
(CBB) begint volgende maand met
een bouwproject voor jongeren van
buitenlandse afkomst. Dit project is
een vervolg van de opleiding die het
CBB vorig jaar gaf. Deze was echter
alleen bestemd voor Marokkaanse
jongeren. Het centrum heeft nu be
sloten het project open te stellen
voor alle groepen buitenlanders.
Tijdens de bouwopleiding krij
gen de jongeren scholing en kun
nen ze tegelijkertijd praktijk-erva
ring opdoen. Tijdens het project
biedt de gemeente Leiden de deel
nemers een leer/werk-contract aan
van zes maanden. Dit contract kan
later nog eens met zes maanden
worden verlengd. De voorgaande
cursus is een succes gebleken, al
dus het CBB. De meeste cursisten
hebben na hun opleiding een baan
gevonden of zijn gaan doorleren
voor een vakdiploma. Belangstel
lenden kunnen zich nog opgeven
voor de cursus.
VTL
In het clubgebouw van VTL aan de Voor-
schoterweg wordt vanavond een klaver
jas- en jokerwedstrijd gehouden. Aan
vang 20.00 uur.
Volkenkunde
De besloten leefwereld van de vrouw in
een Afghaans gezin is het onderwerp
van een film die zondag 17 september in
het Rijksmuseum voor Volkenkunde
wordt gedraaid. De aanvang is 15.00 uur.
Hengelsport
Visvereniging Hengelsprt viste in de
Ringvaart. De uitslag: 1 H. van Amster
dam. 5 st. 2150 gr,2 W. den Edel, 4 st,
1950 gr;3 C. Brandt, 6 st, 1500gr;4A. Le-
vahrt. 2 st. 1350 gr;5 Th. Blansjaar, 3 st,
1200gr.
Matilo
In buurthuis Matilo (Zaanstraat 126)
wordt vrijdag 15 september een bingo
avond gehouden. De aanvang is 20.00
Omwonenden vragen om noodmaatregelen
De gemeente wijst er op dat voor
zieningen worden getroffen om de
periode van afsluiting zo goed mo
gelijk te overbruggen. Ter hoogte
van het toekomstige Stevenshofvia-
duct wordt voor (brom)fietsers en
voetgangers een noodvoorziening
aangebracht in de vorm van een tij
delijke overweg. Eind november zal
de openbaar vervoerbrug over de
Rijn (de Stevensbrug) in gebruik
worden gesteld. Het autoverkeer
naar de Stevenshof zal plaatsvinden
via het gereconstrueerde kruispunt
Haagse Schouw.
Bekeken wordt nog in hoeverre
alarmverkeer van de nieuwe Ste
vensbrug gebruik kan maken. De
aanwezigheid van bussluizen
maakt dit onmogelijk. Het toestaan
van alarmverkeer, zonder busslui
zen, zou mogelijk maken dat de
brug ook door ander autoverkeer
als sluiproute wordt gebruikt. Om
dat te voorkomen denkt de gemeen
te er over een slagboom aan te bren
gen die automatisch vanuit de bus
kan worden bediend en door alarm
verkeer met behulp van een mag
neetkaart kan worden geopend.
In de raadscommissie voor ruim
telijke ordening en verkeer wees
een aantal raadsleden er gister
avond op dat als de verkeerssituatie
rond de Haagse Schouw straks he
lemaal spaak loopt, overwogen
moet worden om de Stevensbrug
tijdelijk voor alle verkeer open te
stellen. Wethouder Van der Molen
liet blijken die oplossing als laatste
in de rij te zien.
In totaal zijn acht bezwaarschrif
ten ingediend tegen het huidige
plan om de overweg gedurende een
periode van vier jaar af te sluiten.
De raadscommissie verklaarde alle
bezwaren ongegrond.
Toezeggingen Albert Heijn over
nieuwe supermarkt 'boterzacht'
LEIDEN - Autoklanten van het toekomstige Albert Heijnfiliaal aan de
Ir. Driessenstraat mogen het eerste uur gratis parkeren in de parkeer
garage. Ook heeft het bedrijf toegezegd maatregelen te treffen om
eventuele overlast van laden en lossen tot een minimum te beperken.
In een brief aan het college van B en W schrijft Albert Heijn dat theo
retisch m^ar drie grote AH-vrachtwagens (van 18 meter lengte) per
week noijig zullen zijn. De bevoorrading door derden schat Albert
Heijn op gemiddeld 6 kleine vrachtwagens per dag. Albert Heijn zegt
harde afspraken te zullen maken om deze bevoorrading zoveel moge
lijk te programmeren om verkeersopstoppingen te voorkomen.
De raadscommissie voor ruimtelijke ordening en verkeer bleek gis
teravond niet onder de indruk van de toezeggingen van Albert Heijn.
Het raadslid Hettinga noemde de brief 'boterzacht'. "Dat er maar drie
grote vrachtwagens per week zullen komen, daar geloof ik geen bal
van. Dat is pure misleiding en Albert Heijn weet dat dondersgoed", al
dus Hettinga. Het raadslid vreest dat de gemeente straks over onvol
doende middelen zal beschikken om iets aan ongewenste situaties te
doen.
Wethouder Van der Molen (ruimtelijke ordening en verkeer) ver
klaarde dat toen de gemeenteraad het groene licht gaf voor de vestiging
van Albert Heijn aan de Ir. Driessenstraat men zich bewust had moeten
zijn van het laad- en losprobleem. "We kunnen nu niet meer terug", al
dus Van der Molen die nog wel mogelijkheden ziet om op te treden te
gen eventuele overlast door filevorming.
Juffrouw Annie: "Als er een raddraaier tussen zit zeg ik: ikhebtweevoordeuren,jeligterzouit". (foto Jan Hoiva<
Juffrouw Annie, 60 jaar hospita, is tegen gemengd wonen
lil -flHH
'LEÏUEN - Mogelijk eind dit jaar wordt begonnen met de bouw van een nieuwe school voor Het Galjoen
Oosterstraat. Het gebouw verrijst op de plek van de voormalige school aan de Munnickenstraat. Als de
school klaar is - naar verwachting september of oktober volgend jaar - wordt het andere oude schoolgebouw ge
deeltelijk gesloopt. In het overblijvende deel wordt een buurthuis gevestigd. Het vrijkomende terrein wordt benut
voor een groot plein. Volgens architect E. van Reijzen zal de nieuwbouw en het plein een 'opfrisser' zijn voor dit
deel van de Zeeheldenbuurt. (foto Jan Holvast)
LEIDEN "Ik ben nooit
getrouwd geweest, maar ik
kreeg in mijn leven wel
kinderen, met kousen en
schoenen aan", zegt juffrouw
Annie. Ze is een hospita van de
oude stempel die bij de heren er
nog flink de wind onder heeft.
Een paar maanden geleden
vierde de Leidse hospita met 10
huisgenoten haar 90ste
verjaardag. Op 23 september is
in haar huis aan de
Boerhaavelaan een receptie ter
gelegenheid van het 60-jarig
jubileum.
door
Meindert vari der Kaaij
Ze heet eigenlijk Annie van Dijk,
maar iedereen noemt haar juffrouw
Annie. Dat is al zo sinds zij met haar
moeder in 1929 in het benedenhuis
aan de Boerhaavelaan kwam wo
nen. Haar vader die ook enige jaren
bij de Leidse politie diende, was
toen al overleden. Door omstandi-
gehden kwam het bovenhuis leeg te
staan en de eigenaar besloot dat het
maar aan studenten moest worden
verhuurd. Maar daar bleef het niet
bij. De heren werden ook nog ver
zorgd.
"Ik was eigenlijk naaister, maar
moeder had mij te hard nodig in het
huis", zegt juffrouw Annie gezeten
in haar lievelingsfauteuil. "Mijn dag
begon om zes uur 's ochtends. Dan
liep ik naar boven om de schoenen
die de heren altijd op de gang zet
ten, te poetsen. Of ik dat elke dag
deed? Natuurlijk, wat dacht je
dan?"
Papieren wekker
"Enfin, de heren hadden allemaal
een papieren wekker op de deur
hangen, waarop stond hoe laat ze
gewekt wilden worden. Terwijl ik
het ontbijt aan het klaar maken was,
vloog ik dan naar boven. Dan zei ik
zachtjes: 'Meneer bent u al wak
ker?' Dan kleedden zij zich aan en
konden ze beneden zo aanvallen.
Na het vertrek van de heren ging ik
met moeder ontbijten en daarna het
huis schoonmaken. De tafels afrui
men en de bedden afhalen. Ach,
ach, ik heb wat trappen gelopen in
mijn leven".
Vanwege de gunstige ligging ten
opzichte van het Academisch Zie
kenhuis, bestond veruit het groot
ste deel van de bewoners uit medi
cijnen-studenten. Weinig niet-aca-
demici zullen zoveel artsen in de
kennissenkring hebben als juf
frouw Annie. Nu zijn het veelal
rechten-studenten die haar huis be
volken. "Natuurlijk wel logisch met
al die echtscheidingen van tegen
woordig", zo becommentarieert juf
frouw Annie de hedendaagse ont
wikkelingen.
Met name na de oorlog zijn de
kinderen allemaal veel vrijer opge-
REDACTIE: JAN RIJSDAM, TELEFOON: 161444
Schandaal (I)
Wat gebeurde er precies in Lei
den in het jaar 1833? Welke on
tuchtige gebeurtenissen hielden
deze stad toentertijd in hun
greep? Wat is er waar van de rod
dels en geruchten? En, welke ge
heimen zijn jarenlang verborgen
gebleven in de (familie)archie-
ven?
'Schandaal in Leiden' is de
naam van een boekje dat gaat
over één van de meest gerucht
makende episodes in de Leidse
geschiedenis. Het beschrijft de
lotgevallen van Gerrit van de Lin
de, theologiestudent te Leiden,
die na een geruchtmakende affai
re gedwongen was Nederland te
vërlaten. Het boekje is niet nieuw,
maar verscheen bijna 15 jaar gele
den in de reeks 'Amsterdamse
smaldelen' in een' oplage van 2000
exemplaren. Deze uitgave is des
tijds kennelijk nauwelijks door
gedrongen tot Leiden.
De Oegstgeestse Els Coelman
vond het boekje onlangs ergens
op een rommelmarkt en raakte al
lezende geboeid door de gerucht
makende gebeurtenissen die
plaatsvonden in het najaar van
1833 en begin 1834. De lotgevallen
van Van de Linde hebben te ma
ken met (buitenechtelijke) lief
desrelaties, de geboorte van een
bastaardzoon en het maken van
enorme schulden. Zaken waar we
thans nauwelijks meer van opkij
ken. Maar in vroeger jaren was
dat uiteraard anders.
Stelt u zich eens voor: de Leid
se samenleving van meer dan
honderd jaar terug. De gegoede
burgerij werd gekenmerkt door
braafheid, een godvruchtig en
bloeiend gezinsleven. Achter die
schijnbaar onrispelijke levens
wandel speelde zich echter heel
wat af dat zich aan het oog van de
buitenwereld onttrok. De negen
tiende eeuw was zeker niet zo'n
domineestijd als het aan de bui
tenkant leek.
Over de escapades van Van de
Linde was weinig bekend tot dat
in 1959 enkele geheimen werden
geopenbaard die tot dan toe ver
borgen waren geweest in familie
archieven. Het boekje Schandaal
in Leiden bevat een reeks brieven
die nog later boven water kwa-
De studentensociëteit Minerva in 1829. Op de stoel, geheel rechts, een student met boek. Achter hem de in ops
praak gekomen Gerrit van de Linde die zijn vriend een snuifje aanbiedt. (foto uit de Atlas van stolk)
men. Het is het resultaat van ar
chiefonderzoek dat werd verricht
door Marita Mathijsen, Henk Eij-
sens en Dick Welsink.
Schandaal (2)
Wat gebeurde er precies in Lei
den in het najaar van 1833? Gerrit
van de Linde was op dat moment
een veelbelovende theologiestu
dent die zich alom geliefd had ge
maakt door zijn gevatheid, intelli
gentie en door zijn innemende ui
terlijk. In 1833 kwam Van de Lin
de echter in ernstige moeilijkhe
den. Hij had enorme schulden ge
maakt en zijn vader was niet meer
in staat financieel bij te springen.
Als hij niet geholpen was door
zijn goede vriend Jacob van Len-
nep zou de theologiestudent ge
noodzaakt zijn geweest zijn stu
die, hoewel hij die bijna had afge
rond en al enige proefpreken had
gehouden, af te breken.
De hulp die Van de Linde ont
ving mocht niet baten. In korte
tijd stapelden de moeilijkheden
zich op. Eind 1833 wierp een rela
tie die hij had met de Leidse mu
zikantendochter Leentje Jasper-
se vrucht af: een buitenechtelijke
stamhouder. Hoewel Van de Lin
des naam over de lippen van half
Leiden ging bestonden er kenne
lijk nog voldoende mogelijkhe
den om daar een mouw aan te
passen. Voor de bastaard werd
een onderkomen gevonden. De
gevallen Leentje had uiteindelijk
meer onder de zaak te lijden dan
Gerrit die haar in het kraambed
had doen belanden.
Nee, de handel en wandel van
Van de Linde werd pas echt ge
ruchtmakend en onhoudbaar
toen in Leidse universitaire krin
gen uitlekte dat de theologiestu
dent een verhouding had met de
schone professorsvrouw Jaene
van der Boon Mesch. Dat maakte
in één klap een einde aan Van de
Lindes aanzien en aan diens roos
kleurige toekomstperspectief. De
bedrogen professor deed al het
mogelijke om Van de Lindes toe
komst als aanstaand dominee on
mogelijk te maken.
Gerrit van de Linde hield er on
dertussen ook nog een Rotter
damse verloofde op na wier vader
zich beijverde om Van de Linde
tot een huwelijk te bewegen voor
het te laat was. En dan waren er
de schuldeisers. Die hielden zich
aanvankelijk wel gedeisd, zolang
er een vette domineespost in het
verschiet lag. Dan zouden ze het
geleende immers dubbel en
dwars terug krijgen. Maar toen de
hoogleraar in de theologie, W.A.
van Hengel, Gerrit niet langer ge-
schikt achtte voor het ambt van
dominee, kwamen de schuldei
sers van alle kanten op hem af.
Om de bedrogen professor, de
door verlangens gekwelde ver
loofde en de getergde schuldei
sers te ontlopen moest Van de
Linde' onderduiken in de pastorie
van een bevriende dominee te
Schipluiden. Maar de storm luw
de niet en zijn vrienden vonden
het beter dat Gerrit voorgoed uit
Leiden zou vertrekken. Eind ja
nuari 1834 werd Van de Linde op
de boot naar Engeland gezet, een
onzekere toekomst tegemoet.
In Londen wachtte hem aan
vankelijk een moeilijke tijd. Het
duurde langer dan een jaar voor
dat Van de Linde de situatie een
beetje te boven was. In april 1835
kreeg hij de kans, met financiële
steun van zijn vriend Van Len-
nep, een kostschool in Islington
bij Londen over te nemen. Hij
wist zich met zijn school weer een
zekere status te verschaffen, ze
ker nadat hij in 1843 het deftige
Cromwell House in Highgate had
betrokken.
Het kwam uiteindelijk allemaal
nog goed met Van der Linde. Hij
trouwde met een jonge Francaise,
kreeg vijf kinderen en raakte
langzamerhand de reputatie van
Don Juan kwijt waarmee hij in
Leiden zoveel onrust had veroor
zaakt. Zijn verleden bleef hem
wel achtervolgen, zeker toen hij
in de loop der jaren minder licht
vaardig ging denken over zijn los
bandige studententijd. Gewe
tenswroeging viel hem ten deel.
Na ruim vijftien jaar kwam Ger
rit van de Linde voor het eerst in
Nederland terug en bloeide de
vriendschap met zijn oude vrien
den weer helemaal op. Die her
nieuwde vriendschap moet er de
aanzet toe hebben gegeven dat
Van de Linde ging meewerken
aan Van Lenneps nieuwe Alma
nak Holland. Vanaf 1851 versche
nen er geregeld bijdragen (ge
dichten) van Van de Linde in Hol
land.
In 1858 stierf Gerrit van de Lin
de aan een longontsteking. Hij
was toen nog geen vijftig jaar oud.
Uit zijn nalatenschap stelde Van
Lennep een bun'del samen, onder
de titel 'Gedichten van den
schoolmeester' die Van de Linde
een plaats in de Nederlandse let
terkunde bezorgd heeft.
voed, zo stelt de hospita met enige
spijt vast. Tot voor een paar jaar ge
leden was damesbezoek na 23.00
uur niet toegestaan. Ook voor het
gemengd wonen heeft ze nooit wat
gevoeld. "Je moet de haan nooit bij
de kippen zetten", zo is haar stelre
gel. Toch is juffrouw Annie in de
loop der jaren wel wat soepeler ge
worden. "Wat doe je als ze de laatste
trein hebben gemist? Dan kun je die
kinderen toch niet buiten laten
staan".
Wel is er nog de regel dat alle bewo
ners op zondagmorgen stipt om
11.00 uur in haar met oude meubel
tjes gevulde kamer koffie komen
drinken. Eveneens moeten de he
ren niet vergeten het licht uit te
doen of het gas uit te draaien, want
dat is doodzonde. Juffrouw Annie
ziet er ook nauwkeurig op toe dat
het in huis netjes blijft en dat de be
woners zich goed gedragen. Dege
nen die hierop inbreuk maken kun
nen een vermaning verwachten.
Een van de studenten die ooit bij
haar in huis heeft gewoond is oud
minister Van der Klaauw. "Ik herin
ner me nog dat hij stond te jamme
ren over zijn broek waar in de pij
pen lelijke knieën zichtbaar waren.
'Zo kan ik toch niet op college ver
schijnen', zei hij. Dat vond ik ook
wel en zei dat hij die broek maar
naar beneden moest gooien. Dan
zou ik hem wel persen. Toen de an
deren dat zagen, wilden ze dat ook
en vervolgens heb ik de hele mid
dag staan persen. Met alle liefde
hoor".
Hoewel de meeste Leidenaars
studenten wel kunnen schieten,
vindt juffrouw Annie het aardige
jongens. "Soms komt het verstand
wel met de jaren, maar ik kan altijd
wel met hen opschieten. Als er een
raddraaier tussen zit zeg ik: ik heb
twee voordeuren, je ligt er zo uit".
Daarnaast interesseert het haar niet
wat ze op sociëteit Minerva uitspo
ken, als ze zich thuis maar netjes ge
dragen.
Een keer dreigde de ontgroening
van een student in haar huis te wor
den voortgezet. Een 'groene' met
een kaalgeschoren kop ("Dat vind
ik wel afschuwelijk, maar dat is nu
niet meer zo") werd door een ouder-
jaars bij haar boven aan de trap ge
zet en stond op het punt naar bene
den gegooid te worden. "Toen werd
ik giftig. Ik riep: 'Willen de heren
wel eens hun kalmte bewaren'. Te
gen de ouderejaars riep ik met mijn
vinger wijzend: 'U moet onmiddel
lijk het huis verlaten'. Hij voelde
zich zo beledigd, dat hij een enorm
rood hoofd kreeg".
Nu juffrouw Annie een beetje op
leeftijd begint te raken, verzorgt ze
de heren ook niet meer als vroeger.
Lange tijd deed ze van de vijf oud
ste nog de was, maar dat is een paar
jaar geleden opgehouden. De
laatste die dat voorrecht heeft mo
gen genieten is Werner Overdijk.
Volgens hem hebben de studenten
nu zo'n beetje de rollen omge
draaid. Ze helpen haar met veel din
gen zoals boodschappen doen. Zo
organiseren zij nu ook de receptie
en hebben alle oud-huisgenoten
aangeschreven.
Juffrouw Annie piekert er niet
over om naar een bejaardentehuis
te gaan. "Ik heb 60 jaar mensen ver
zorgd en ben nog te zelfstandig om
nu al naar een tehuis te gaan". Een
andere mogelijkheid is dat ze bij fa
milie in Canada intrekt, maar "er
moet toch heel wat gebeuren wil ik
mijn voeten onder een vreemde ta
fel steken".
