Deze week staat
het voordeel op
de eerste etage
1899
1099
'Zin in extra voordeel?
Dat komt dan mooi uit'
Kleine belegger kan risico beter mijden
Thmmbedd/m&eüM
Breestraat 146-148 Leiden Tel: 071-126862
Massaal
Hélène Coiffures
eerste d/h kapsters/kapper
aankomende kapsters/kapper
leerling
Hélène Coiffures
fH
Handel in effecten vereist betrokkenheid en durf
25 jaar Overgaauw 1964-1989
KLEURENTELEVISIE/
VIDEORECORDERS OP DE EERSTE
ETAGE
Als u bij Overgaauw twee trapjes
opgaat komt u op de pas
verbouwde televisie/ videorecor
der afdeling, waarzo'n 50 kleuren
televisies en videorecorders over
zichtelijk opgesteld staan. Als u de
aanbiedingen in deze advertentie
bekijkt, begrijpt u dat deze week
het voordeel op de eerste etage
staat.
GRUNOIG M 55-355 A TXT MONOLITH
STEREO KLEURENTELEVISIE MET CTI EN
TELETEKST
Moderne monitorlook stereo kleuren
televisie met een 55 cm flatsquare
beeldbuis (effectief 51 cm) en CTI
schakeling voor een betere kleur-
scheiding. Teletekst metSO pagina
nummer geheugen. Daglicht scherm en
uitklapbare speakers. 39 voorkeuze
zenders. 2 A/V-kanalen. IR afstands
bediening. Scart aansluiting.
In donker metallic uitgevoerd.
Alm: 52x49x39,5 cm.
OVERGAAUWPRUS
IJVC
SLAUPUNKT MS 63-70 KLEURENTELEVISIE
Hifi stereo kleurentelevisie met een
vlakke 63 cm (is effectief 59 cm) PST
beeldbuis, voorzien van CTI en
kristalglas contrastfilter. Uitstekende
geluidsweergave door 2x35 Watt
versterker, twee-weg luidsprekers aan
de voorzijdeAutomatisch zenderzoek
systeem met 60 voorkeuzezender s en 3
AV kanalen. Teletekst met Tronic Pilot
en 4x8 pagina's geheugen. Inclusief
infrarode afstandsbediening.
In antraciet en wit uitgevoerd.
Afm: 73x48x45 cm.
OVERGAAUWPRUS1999.-
AF INRUIL SPELENDE
KLEURENTELEVISIE100.-
OVERGAAUWPRUS
GRUNOIG VS 500 VHS VIDEORECORDER
Een prachtige middenklasse video
recorder met veel mogelijkheden en een
prettige prijs, wat vooral opvalt is de
bedieningseenvoud. Uitstekende weer
gave volgens de nieuwe HQ supervision
standaard. Bij het voorprogrammeren
(opnemen terwijl u niet thuis bent) kan
door de step-by-step methode niets mis
gaan. U kunt gelijktijdig 4 programma's
tot zelfs 365 dagen vooruit program
meren. Kompleet met draadloze
afstandsbediening. In zwarte uitvoering.
Afm.: 435x8.7x34,4 cm.
OVERGAAUWPRUS
I JVC HRD400 VHS VIDEORECORDER
Een echte gezinsrecorder is deze JVC
HRD-400. Met de afstandsbediening in
de hand en de omroepgids ernaast kunt
u via het ingebouwde LCD-beeldscherm
op eenvoudige wijze programmeren. 8
programma's binnen 365 dagen. Nadat
u alle start- en stoptijden heeft
ingetoets seint de afstandsbediening
het signaal via een druk op de knop
door naar de videorecorder. Naast dit
bedieningsgemak beschikt de machine
ook nog over een perfekt stilstaand
beeld en slowmotion.
Afm.: 43x9x35 cm.
OVERGAAUWPRUS
Uw dagelijkse voordeel op een presenteerblaadje.
vraagt voor nieuw te openen dames/heren kapsalon in Leiden
(leidinggevende functie)
Hoogmadeseweg 4
2351 CS Leiderdorp
tel. 071-411350
AMSTERDAM De beurskrach
van oktober 1987 lijkt een volko
men onverwacht effect gehad te
hebben: de kleine Nederlandse par
ticuliere belegger, die vroeger altijd
op zeker speelde en zich beperkte
tot de veilige obligatiefondsen,
heeft zich sinds Zwarte Maandag
massaal op de aandelenmarkt ge
stort. De emissies van DAF, DSM
en nu Pirelli konden op een over
weldigende belangstelling rekenen,
terwijl de kleine particulier zich
voor steeds meer andere beursfond-
sen interesseert.
door
Runa Hellinga
H. Smit van de afdeling onder
steuning binnenlandse kantoren
van de NMB herkent in Nederland
een soortgelijke ontwikkeling als in
Engeland. Daar werd beleggen on
der particulieren ook populair toen
een aantal overheidsbedrijven wer
den geprivatiseerd en naar de beurs
gingen. Sindsdien is beleggen in
aandelen, opties of obligaties in
Groot-Brittannië veel gewoner. In
Nederland is de ontwikkeling onge
twijfeld gestimuleerd door de forse
koerswinsten die sinds oktober
1987 op de beurs zijn gemaakt.
Ook uit een onderzoek van de
Vereniging van Effectenhandel
blijkt dat het bezit van effecten bij
Nederlandse huishoudens de
laatste jaren is toegenomen. ABN-
directeur marketing effecten Ch.
Wielaart waarschuwt dat het beeld
'uit dat onderzoek wel vertekend is
doordat nogal wat bedrijven de
laatste jaren aandelen of opties aan
hun personeel hebben gegeven.
"Die mensen weten vaak niet pre
cies wat ze nu eigenlijk bezitten. We
krijgen bij onze kantoren steeds va
ker de vraag hoe die handel in effec
ten nu eigenlijk in elkaar zit en spe
len daarop in met voorlichtingsses
sies bij bedrijven die hun personeel
aandelen willen geven".
ingewikkeld
Het bezitten van effecten is onmis
kenbaar ingewikkelder dan het be
zitten van een bankrekening waar
op jaarlijks rente wordt bijgeschre
ven. Effecten vereisen meer betrok
kenheid en meer durf. Wie het een
beetje aardig wil doen, moet naast
de koersen volgen ook de nieuws
feiten volgen die van invloed kun
nen zijn op de koersontwikkelin
gen.
En dan gaat het niet alleen om
economisch nieuws. Ook politieke
gebeurtenissen, zoals de recente
verkiezingen voor de Tweede Ka
mer, kunnen van grote invloed zijn
op de koersen. Bovendien heeft een
kleine belegger niet het voordeel
van de grote investeerders die door
hun bank nog wel eens getipt wor
den over een leuke transactie.
De Amsterdamse Effectenbeurs.
je toch van terug, zo is de ervaring
van Wielaart. "Zeventig procent
van de mensen die in effecten stapt,
is feitelijk leek op dat terrein. Vaak
worden ze aangestoken door verha
len van de buurman die zo'n leuke
winst heeft gehaald. Je moet zulke
nieuwe mensen in alle eerlijkheid
vragen of ze er echt interesse voor
(archieffoto)
hebben, anders wordt het zelf han
delen niets. Bovendien moeten
mensen zich realiseren dat effecten
onzekerheden met zich meebren
gen", zegt de ABN-directeur.
Een probleem voor kleine beleg
gers is dat de winsten van effecten
heel leuk kunnen zijn, maar dat an
derzijds de kosten bij handel in klei
ne aandelenpakketten fors oplopen.
Dat is iéts dat veel toekomstige aan-
delenbezitters zich niet voldoende
realiseren.
Bij iedere aan- en verkoop van
aandelen betaalt de koper/verkoper
7,50 gulden notakosten, 5 gulden
mutatieprovisie, 0,12 procent beurs-
belasting en een provisie aan de
bank, die varieert van 1,5 procent
bij transacties tot 5000 gulden tot
0,70 procent bij transacties tot een
miljoen. Bij grotere transacties is
zogenaamde nettohandel mogelijk
en zijn de kosten in de koersen op
genomen.
Bovendien betaal je de bank ook
nog eens geld voor het bewaren van
het aandelenpakket. Dat bewaar-
loon bestaat uit een vast bedrag van
3,50 gulden per fondssoort en een
percentage van de waarde van de
aandelen. Effecten thuis bewaren
kan, maar de bank rekent bijna 60
gulden per fonds voor iedere keer
dat aandelen via de balie worden af
gegeven of aangenomen. Van die
mogelijkheid wordt dan ook zelden
gebruik gemaakt.
"Het zijn vooral oudere mensen
die met de crisis van de jaren dertig
in het achterhoofd echt een papie
ren bewijs van hun aandelen willen
hebben", aldus Luuk Burlage van
de Vereniging van Effectenbezit
ters. Voor de banken is dat heel las
tig, omdat van aandelen tegenwoor
dig vaak geen papieren meer in de
kluis aanwezig zijn. Die moeten dan
speciaal worden gemaakt.
Wie zijn aandelen langdurig wil
bewaren, kan de bankkosten beter
ontlopen door het bezit bij het ven
nootschap dat de aandelen uitgeeft
te laten registreren. Dat is gratis en
dan hoeft er verder geen bewaar-
loon meer te worden betaald. De
kosten van de effectenhandel zijn
vastgesteld door de beurs en wor
den, hoewel het om minimumbe
dragen gaat, door vrijwel alle ban
ken gehanteerd.
Een uitzondering daarop zijn
sommige kantoren van de Rabo
bank, die notakosten van 32 gulden
berekenen aan hele kleine beleg
gers om op die manier al te kleine
klanten af te schrikken. Bij alle ove
rige banken kosten de aankoop en
verkoop van aandelen tot 5000 gul
den ongeveer 5 procent, een bedrag
dat bij het berekenen van de winst
natuurlijk wel moet worden meege-
Huisfonds
Die kosten en de problemen die
mensen tegenkomen als ze hun aan
delenpakket goed willen beheren,
maken tyet voor veel kleine beleg
gers aantrekkelijk om in een beleg
gingsfonds te gaan. Iedere bank
heeft wel een huisfonds, dat net als
het bekende Robecofonds een ta
melijk zekere garantie op een gesta
ge groei biedt. Dat soort fondsen
spreiden hun beleggingen veilig
over aandelen, obligaties en onroe
rend goed. Ze bieden iets meer
winst dan een gewone baknreke-
ning en bijna dezelfde zekerheid.
Aan de andere kant leveren ze na
tuurlijk niet de spectaculaire koers
winsten op die het beleggen in aan
delen nu juist zo populair hebben
gemaakt.
"Maar voor de kleine en begin
nende belegger is zo'n huisfonds
ideaal", aldus Wielaart. "De aan-
koopkosten zijn veel lager en het
bewaren is gratis. Bovendien is het
vaak mogelijk giraal te handelen.
Dat wil zeggen dat je als klant op
dracht geeft voor duizend gulden
aandelen van een huisfonds te ko
pen, in plaats van zoals bij aandelen
gebruikelijk is een bepaald aantal
stukken. Dan weet je tenminste ze
ker welk bedragje hebt uitgegeven.
Voor het gevoel werkt beleggen dan
meer als een spaarrekening".
Naast de Robeco-achtige huis
fondsen bieden banken de belegger
ook spannendere fondsen aan. Ach
ter namen als Asian Tiger, Goya-
fund en America-fund gaan fond
sen schuil die beleggen op de Aziati
sche, Spaanse en Amerikaanse
markt. Volgens Wielaart richten
dergelijke fondsen zich meer op de
ervaren belegger die bereid is risi
co's te nemen. "De winsten op de
beurzen in Azië zijn bijvoorbeeld
veel groter. Maar aan de andere
kant: als je ziet hoe de koersen na de
gebeurtenissen iri China in elkaar
zijn gekelderd... Dat is niks
belegger die voor veilig kiest".
