TAD LEIDEN
Ook spoedverkeer via
de nieuwe Stevensbrug
Belgisch bedrijf koopt al aantal jaren
placenta's op van Leidse ziekenhuizen
Leidenaar wil graf moeder
van Van Gogh adopteren
'De Randstad in de wereld,
Leiden in de Randstad'
Man beschiet
voorbijganger
s
LEIDSCH
DAGBLAD
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1989
'Stukje Leidse historie is nu een puinhoop'
LEIDEN Leidenaar Jan la
Grand heeft het plan opgevat om
het graf te adopteren van de moe
der van Vincent van Gogh op be
graafplaats Groenesteeg. Het min
of meer herontdekte graf van An
na Cornelia Van Gogh-Carbentus
verkeert, evenals de rest van de
begraafplaats, in deplorabele
staat. Met het Van Gogh-jubile-
umjaar 1990 in zicht lijkt het La
Grand een goede zaak dit "stukje
Leidse historie", dat volgens hem
nu een puinhoop is maar voor de
ware Van Gogh-fanaten wellicht
een trekpleister kan worden, zo
snel mogelijk in ere te herstellen.
La Grand doet nering in, zoals
hij pas sinds kort weet, het pand
aan de Herengracht waar Van
Gogh's moeder heeft gewoond.
Toen hem dit feit en de aanwezig
heid van het graf in Leiden ter ore
kwamen, bracht hij een bezoek
aan de nabijgelegen begraaf
plaats en concludeerde "dat het
zonde zou zijn als hiermee niets
gebeurt". Hij zegt te kunnen reke
nen op in elk geval de hulp vah
een aantal zeeverkenners, maar
zoekt nog meer vrijwilligers.
"Met een man of vijftien zouden
we het kunnen opknappen. En de
directie groen van de gemeente
zou haar kennis beschikbaar kun
nen stellen". La Grand overweegt
voorts een stichting in het leven
te roepen om het graf in stand te
houden.
Contact met de gemeente heeft
hij over zijn plan nog niet gehad.
"Maar ik denk niet dat iemand
hier tegen kan zijn". Plaatsver
vangend hoofd J.T. Siebenga van
de gemeentelijke directie groen
ziet echter nog wel wat haken en
ogen. "Ik ken de plannen van La
Grand nog niet en kan ook niet
voor het college van B en W spre
ken, maar met deze toch bijzon
dere begraafplaats moetje vrij se
cuur omgaan. Wat moet weg, wat
moet blijven? Daar denken we op
dit moment over na. Persoonlijk
vind ik het daar nu een hele
mooie chaos. Om daar vanwege
één persoon - er liggen wel meer
bekendheden begraven - een
soort bedevaartsoord van te ma
ken, ik weet 't niet'-.
Mensen die het idee van La
Grand ondersteunen, kunnen
contact met hem opnemen via te
lefoonnummer 140876.
- Jan le Grand heeft z
ners ingeroepen.
r instandhouding van het graf van de moeder van Van Gogh de hulp z
Studium Generale bij Leidse universiteit
LEIDEN - 'De Randstad in de we
reld, Leiden in de Randstad' is het
motto van een Studium Generale
dat de Leidse universiteit dit najaar
organiseert. Vier lezingen en een fo
rumdiscussie moeten inzicht ver
schaffen in de economisch-geogra-
fische positie van de stad Leiden.
De serie lezingen wordt geopend
op 6 oktober met een algemene in
leiding door de voormalige D66-
voorman Jan Terlouw, de huidige
secretaris-generaal van de confe
rentie van Europese transportmi
nisters. Terlouw spreekt over de
vooraanstaande positie van Neder
land op transportgebied. Hij gaat
vooral in op de vraag of deze positie
wordt aangetast door de verande
ringen als gevolg van de eenwor
ding van Europa en bespreekt de
verandering op het gebied van ver
keer en vervoer.
Prof. dr. J.G. Lambooy, hoogle
raar economische geografie en re
gionale economie van de Universi
teit van Amsterdam, spreekt op 10
oktober over een andere kant van
Nederland: de dienstverlening.
Vooral in de noordelijke Randstad
zijn de economische activiteiten
vooral dienstverlenend van aard.
Onderzoek van de gemeente Leiden
LEIDEN - De gemeente on
derzoekt of de in aanbouw
zijnde Stevensbrug straks
ook gebruikt kan worden
door 'spoedverkeer'. Op die
manier kan Leiden tegemoet
komen aan een van de be
zwaren van een aantal bewo
ners van de Stevenshof en
de Rijndijk tegen de afslui
ting van de spoorwegover
gang bij de Vink. Veel bewo
ners van met name de Rijn
dijk zijn aangewezen op
huisartsen in Voorschoten.
Na de afsluiting van de
spoorwegovergang kunnen
is de Rijndijk vanuit Voor
schoten slechts via een forse
omweg te bereiken. De be
woners zijn bang dat dit in
spoedgevallen tot proble
men kan leiden.
Mevrouw Y. Ulrich van de directie
verkeer en vervoer van de gemeente
erkent het probleem. "Vandaar dat
we nu aan het bekijken zijn of dit
spoedverkeer over de Stevensbrug
kan worden geleid". Een eenvoudi
ge zaak is dit niet, zo blijkt uit de
woorden van de gemeente-ambte-
"Deze brug is slechts bestemd
voor het openbaar vervoer, fietsers
en voetgangers. Als we de brug nu
openstellen voor spoedverkeer, zul
len we voorzieningen moeten tref
fen om het normale autoverkeer te
weren. De brug mag niet gaan die
nen als sluiproute voor automobi
listen die van en naar de Stevenshof
rijden. Daar is de Stevensbrug abso
luut niet op berekend", aldus me
vrouw Ulrich.
De gemeente heeft inmiddels met
de Nederlandse Spoorwegen afge
sproken dat de spoorovergang bij
de Vink niet wordt afgesloten voor
dat de Stevensbrug klaar is. Het is
de bedoeling dat deze brug eind no
vember in gebruik wordt genomen.
De overgang gaat dicht vanwege de
nieuwbouw voor station de Vink en
de verdubbeling van het spoor Lei
den/Den Haag. De werkzaamheden
zullen naar alle waarschijnlijkheid
vier jaar duren.
Omweg
Op het plan voor de afsluiting zijn in
totaal acht bezwaarschriften bin
nengekomen-van bewoners van de
Stévenshof en de Rijndijk. De
slechte bereikbaarheid voor het
spoedverkeer uit Voorschoten is
niet het enige bezwaar dat ze heb
ben. De bewoners hebben ook grote
moeite met de omweg die ze zelf el
ke dag zullen moeten maken. Na de
afsluiting bij de Vink zijn Stevens
hof en de Rijndijk nog slechts via
het Haagse Schouw bereikbaar. Be
woners van de Rijndijk wijzen er
daarbij op dat ze van oudsher voor
een groot aantal voorzieningen zijn
aangewezen op Voorschoten.
De bezwaarmakers dringen er nu
bij de gemeente op aan de overgang
op de een of andere wijze open te
houden voor het verkeer. Bijvoor-
beeld door de aanleg van een tun
nel. Mevrouw Ulrich stelt echter dat
dergelijke voorzieningen alleen
voor het gemotoriseerd verkeer zou
moeten worden aangelegd. "Fiet
sers en voetgangers kunnen van de
overgang gebruik blijven maken.
Voor het autoverkeer zal het straks
wat lastiger worden, mensen moe
ten inderdaad een stuk omrijden.
Overigens heeft de gemeente onder
meer hiervoor het kruispunt bij het
Haagse Schouw gereconstrueerd.
Het verkeer kan daardoor soepeler
de wijk in en uit rijden".
"Natuurlijk blijven de mensen
dan nog met vertragingen kampen.
Om hiervoor echter een speciale
tunnel aan te leggen, vonden we
niet verantwoord. Zo'n voorziening
is gigantisch duur. Noch de ge
meente noch de NS kunnen dat be
talen".
LEIDEN - Een Japanse delegatie heeft gistermiddag
honderd kilo mandarijnen overhandigd aan de Leidse
burgemeester Goekoop. De helft van de mandarijnen is
gistermiddag op verzoek van de Japanners bij konin
gin Beatrix bezorgd. -
De Japanners, leden van de Kumamoto Prefectural
Agricultural Association, komen uit Misumi en zijn op
promotietoer omdat de plantage in 1990 honderd jaar
bestaan.
Leiden wordt aangedaan omdat de mandarijnen
worden verscheept via een zeehaven die door ir. A.
Rouwenhorst Mulder is aangelegd. Rouwenhorst Mul
der werd in 1848 in Leiden geboren. De zeehaven be
stond in 1987 al een eeuw. Goekoop was bij de viering
van het eeuwfeest als eregast aanwezig.
Het is niet de bedoeling, dat Goekoop alle mandarij
nen zelf opeet. Ze worden vandaag bezorgd bij een
aantal Leidse scholen. (foto Jan Holvast)
De spoorwegovergang bij De Vink wordt eind van dit jaar
drie jaar afgesloten, (archieffoto) braken
Vooral de vele informatica-activitei-
ten in het noordelijk deel van de
Randstad en Schiphol vormen
daarin de sterke punten.
Het zuidelijk deel van de Rand
stad is het onderwerp waarover
prof. dr. G.G.J.M. Poeth, hoogleraar
bedrijfseconomie aan de Rotter
damse Erasmus Universiteit, een le
zing houdt. De goederenstromen in
de zuidelijke Randstad staan cen
traal. De positie van de Rotterdam
se haven wordt bedreigd en een ver
dere aantasting is slechts te voorko
men door een gezamenlijk optreden
van de gehele Randstad,
De lezingencyclus wordt besloten
op 24 oktober door drs. J.P. Laurier,
raadslid in Leiden voor Groen
Links en medewerker van de Leid
se universiteit. Laurier spreekt over
he thema 'Leiden, stad met twee ge
zichten'. Het raadslid, dat onlangs
afstudeerde op een onderzoek naar
de economische situatie in Leiden,
zal aan de hand van een analyse van
het economische verleden 'enige
mogelijke lijnen naar de toekomst
trekken'.
Een week later is het afsluitende
forumdebat. Behalve Terlouw de
batteren de sprekers over het on
derwerp 'Leiden in de Randstad'.
Het forum wordt aangevuld met de
Leidse burgemeester C. Goekoop.
Alle lezingen worden gehouden
in het Centraal Faciliteitengebouw
aan de Cleveringaplaats. Alle lezin
gen, behalve die van Terlouw, en
het forum beginnen om 20.00 uur.
Terlouw spreekt overdag om 12.00
LEIDEN - De politie heeft gister
avond een 24-jarige Leidenaar aan
gehouden in zijn woning aan de
Klikspaanweg nadat deze eerder op
de avond op een voorbijganger had
geschoten. De politie moest de toe
gangsdeur forceren omdat de man
niet open wilde doen. Hij is ingeslo
ten wegens poging tot zware mis
handeling en overtreding van de
wet op wapens en munitie.
Een bewoner van de Morsweg liet
rond 23.00 uur zijn hond uit op de
Brandts Buyskade en werd bescho
ten vanuit, zoals hij zag, een kamer
aan de Klikspaanweg. De man
waarschuwde de politie. De 24-jari-
ge Leidenaar wilde de deur niet
opendoen voor de agenten, waarna
deze een last tot binnentreding re
gelden en de deur vervolgens open-
'Ik heb nog nooit meegemaakt dat patiënt toestemming werd gevraagd'
LEIDEN - Het Academisch Zie
kenhuis koopt van de op
brengst tv-toestellen voor pa
tiënten. Het Diaconessenhuis
hield er ooit een vrieskist aan
over en het Elisabeth betaalt er
het abbonnement van de tele
foon bij de verloskamers van.
De opbrengst van de verkoop
van placenta's van pas bevallen
moeders aan de industrie wordt
zonder twijfel goed besteed
maar weten de pas bevallen
moeders die de placenta afston
den dat ook? In veel gevallen,
zo blijkt uit de reacties van be
trokkenen, verzwijgen zieken
huizen al dan niet opzettelijk
dat de placenta's in een bedrijf
in België worden verwerkt tot
grondstoffen voor de medische
en cosmetische industrie.
Sinds jaar en dag staan de Leidse
ziekenhuizen de placenta's af aan
het Belgische bedrijf Institituut Me-
rieux. Het bedrijf heeft vrieskisten
bij de ziekenhuizen geplaatst die
een maal per maand worden opge
haald. Een placenta levert een gul
den op zodat de opbrengst per zie
kenhuis niet meer dan enkele hon
derden guldens per jaar is. Overi
gens verhuizen niet alle placenta's
naar België. In sommige gevallen
nemen de ouders de placenta mee
terwijl een deel wordt vernietigd
omdat ze onbruikbaar zijn.
Door het uitblijven van de trans-
plantatiewet ontbreekt het aan wet
telijke regels waarin de medezeg
genschap van de patiënt, in dit ge
val de pas bevallen moeder, is gere
geld. De geneeskundige inspectie
vindt dat gebruik van de placenta
pas is toegestaan nadat daarvoor
toestemming is verleend. Sommige
ziekenhuizen zeggen zich aan deze
regel te houden maar verloskundi
gen en artsen hebben nog nooit
meegemaakt dat een pas bevallen
moeder om toestemming werd ge
vraagd.
Garantie
Over het standpunt van de regiona
le inspectie voor de volksgezond
heid kan geen misverstand bestaan.
Inspecteur F. Schicht: "Wij redene
ren vanuit de toekomstige trans-
plantatiewet. Menselijke weefsels
die weggenomen of uitgestoten
zijn, blijven eigendom van de pa
tiënt. Wanneer daar iets anders mee
gebeurt dan de gebruikelijke ver
nietiging is er toestemming van de
patiënt nodig. Dat geldt ook voor
placenta's. Wij gaan er vanuit dat
deze regel wordt nageleefd en heb
ben ook nooit signalen ontvangen
die er op wijzen dat het niet ge
beurt".
De dagelijkse praktijk in de zie
kenhuizen blijkt anders te zijn dan
wat de inspectie zich daarvan voor
stelt. In het AZL, zegt woordvoer
der P. van Dam, zijn duidelijke af
spraken gemaakt. "Als het goed is,
krijgt de patiënt te horen wat er met
de placenta gebeurt. Maar ik durf er
geen garantie voor te geven dat dat
ook werkelijk gebeurt", aldus Van
Dam. De praktijk in het Diacones
senhuis lijkt ongeveer hetzelfde.
"Het wordt veelal met de moeder
besproken", verklaart directeur pa
tiëntenzorg M. Hennink.
Algemeen directeur W. Rombout
van het Elisabeth-ziekenhuis toont
zich zeer openhartig. "Er wordt niet
afzonderlijk toestemming gevraagd
aan de moeders voor het gebruik
van de placenta's. Hoewel ik eigen
lijk vindt dat dat wel zou moeten ge
beuren. Ik ben van plan dat nog
eens aan de orde te stellen", aldus
Rombout die overigens zegt te we
ten dat de placenta's door de Belgi
sche firma alleen ten behoeve van
de geneesmiddelenindustrie wordt
gebruikt.
Ethisch
Artsen en verloskundigen weten bij
uitstek wat er met de patiënt wordt
besproken in de verloskamers van
de ziekenhuizen. Hun ervaringen
wijken nogal af van de verklaringen
van de Leidse ziekenhuizen. "Bij
mijn weten wordt hier nooit over
gesproken", zegt een Leids verlos
kundige: "De placenta wordt opge
haald, gaat in de vriezer en verder
hoor je er niets meer van. Ik heb nog
nooit meegemaakt dat er toestem
ming voor gebruik werd gevraagd.
Soms begin ik er zelf wel eens over.
Het komt maar zelden voor dat de
moeder er naar vraagt".
De ervaring van een huisarts die
poliklinische bevallingen doet, is
niet veel anders. "Die placenta's
verdwijnen gewoon. Zonder dat er
aan de moeder wat wordt gevraagd.
Ik ben het daar niet mee eens. Altijd
zou aan de moeder toestemming
moeten worden gevraagd als ze die
placenta's naar de industrie stu-
"Wettelijk kunnen we niets af
dwingen", zegt inspecteur Schicht
tenslotte: "Ik vind het ethisch ge
zien een vereiste dat er toestem
tekenen maar dat in het dossier
wordt vastgelegd dat er toestem
ming gevraagd is en is verkregen.
De controle daarop is ontzettend
moeilijk ook al omdat het om pa-
tiëntvertrouwelijke gegevens gaat".
"Gezien het doel waarvoor de pla
centa's gebruikt worden, vind ik dat
je de patiënt mag vragen om de pla
centa aan de industrie af te staan.
Mochten we echter de indruk krij
gen dat de afspraken niet worden
nagekomen, zullen we zeker actie
ondernemen", aldus Schicht.
Inbraak aan
Westlanderwerf
LEIDEN Uit een woning aan de
Westlanderwerf in de Merenwijk
zijn in de nacht van maandag of
dinsdag een portemonnee met 150
gulden, enkele sieraden en horloges
en een paar sportschoenen gesto
len. Deze bevonden zich met een
groot aantal andere zaken in een
koffer. De koffer werd door de da
dels) aanvankelijk meegenomen
maar uiteindelijk achtergelaten in
de tuin. De achterdeur werd gefor
ceerd.
Uit een woning aan de Damloper-
werf verdwenen dezelfde nacht vijf
foto-camera's van onbekende
waaarde, een paar schoenen, een re
kenmachine, twee betaalpassen en
een portemonnee met 400 gulden.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LE I DE
STAD LEIDEN STAD LE I DE
STAD LEIDEN
