Meer acties
in tehuizen
bejaarden
I DE STERKE
LICHTGEWICHT
Vrolijke arbeider produceert meer
DE NIEUWSTE RETOURFLES VAN COCA-COLA
200 banen weg bij Philips buizenfabiiek
Ghana houdt
'radio-actief
vlees tegen
Schepen Nedlloyd gebouwd in Japan
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1989
ECONOMIE
PAGINA 7
Abvakabo steunt harde aanpak
ZOETERMEER (GPD/ANP) De protestacties van het
verzorgend personeel in de bejaardentehuizen voor een be
tere cao worden de komende weken verder uitgebreid. Tij
dens een bijeenkomst van ruim 200 actievoerders in
Utrecht is gisteren besloten dat meer tehuizen met de werk
onderbrekingen en zondagdiensten geconfronteerd zullen
worden dan de afgelopen twee maanden het geval was. Har
dere acties, zoals stakingen van ondersteunende diensten,
hebben de steun van de grootste bond in de sector, de Abva
Kabo, maar zullen aan de individuele personen en instellin
gen in de bejaardenzorg worden overgelaten.
Volgens de woordvoerder van de
AbvaKabo neemt de actiebereid
heid onder de bejaardenverzorgers
toe. Bovendien loopt van de kleine
re christelijke bond CFO aanstaan
de donderdag een ultimatum aan de
werkgevers - Vereniging van Ne
derlandse Bejaardenoorden (VNB) -
af, waarna de acties mogelijk op
nieuw verder kunnen worden uitge
breid. Morgen beraadt het VNB-be-
stuur zich opnieuw over het gerezen
cao-conflict.
Vandaag en morgen zullen in een
tiental bejaardentehuizen werkon
derbrekingen plaatsvinden. Voor
het draaien van zondagsdiensten op
doordeweekse dagen worden de ko
mende dagen draaiboeken opge
steld. In het conflict om de cao in de
gezondheidszorg bepaalde de rech
ter enkele maanden geleden dat
maximaal eens in de vier weken een
dergelijke actie toelaatbaar is. Ne
derland telt echter ruim 1500 bejaar
denoorden, waarbij tussen de
70.000 en 80.000 mensen werken.
De bonden eisen in de bejaarden
zorg een loonsverbetering van 5
procent, waarvan 4 procent structu
reel en 1 procent als eenmalige uit
kering. Evenals in de verpleging is
er onder meer door het bezuini
gingsbeleid van de overheid een
achterstand ontstaan ten opzichte
van werknemers in de marktsector.
In de tweede plaats moet er geld ko
men voor het financieren van een
nieuw systeem van functiewaarde
ring. De werkgevers hebben hier
voor toezeggingen van het ministe
rie van sociale zaken op zak, maar
hoeveel geld beschikbaar is blijft
vooralsnog onduidelijk.
Geen fusie van
Limburgse bladen
MAASTRICHT (ANP) - De voor
genomen fusie tussen De Limbur
ger en het Dagblad voor Noord-
Limburg is van de baan. De uitge
versmaatschappij De Limburger te
Maastricht en uitgeversmaatschap
pij Dagblad voor Noord-Limburg te
Venlo, die beiden behoren tot het
VNU uitgeversconcern hebben be
sloten af te zien van de samenvoe
ging, omdat er met name bij het
Dagblad voor Noord-Limburg op
dit moment, onvoldoende steun is
om de beoogde samenwerking met
succes te realiseren. Dat hebben de
directies gisteren meegedeeld.
De redactieraad van het Dagblad
voor Noord-Limburg in Venlo heeft
met grote instemming kennis geno
men van het besluit. Deze redactie
raad heeft zich van meet af aan sterk
gemaakt voor het zelfstandig voort
bestaan van het Dagblad voor
Noord-Limburg.
De redactieraad van de Limbur
ger liet weten geen standpunt over
het niet doorgaan van de fusie te
hebben bepaald. De ondernemings
raad van De Limburger toonde zich
verrast. De or vond het fusieplan
Peru
Het leger van Peru is sinds zaterdag
in staking. Dat hebben Twee Peru
aanse weekbladen die gisteren zijn
verschenen, gemeld. De stakers
protesteren tegen de lage lonen in
het leger en tegen het gebrek aan
materieel. De staking wordt geleid
door de opperbevelhebbers van dé
landmacht, marine en luchtmacht.
De omvang van de staking, of moge
lijk langzaam-aan-actie, is moeilijk
te bepalen omdat de meeste solda
ten in afgelegen gebieden strijd le
veren met guerrillagroepen en
drugsbaronnen.
Balten
De Baltische republieken willen
hun economisch beleid nauwert
gaan coördineren en in 1993 een'
Baltische economische gemeen
schap vormen. Dit hebben woord
voerders van de nationalistische
Volksfronten uit de Baltische repu
blieken gisteren verklaard. Het be
sluit om naar een Baltische econo
mische gemeenschap te streven
werd vrijdag genomen op een bij
eenkomst van hoge regeringsfunc
tionarissen en leiders van de Volks
fronten uit Estland, Letland en Li
touwen.
MANILA (IPS) - Als zoete brood
jes gaan ze over de toonbank in de
Filipijnen. 'Wrangier' spijkerbroe
ken, 'Nike' sportschoenen. 'Lacos-
te' t-shirts, 'WordPerfect' software-
paketten, videobanden van be
roemde films. Ze zijn nauwelijks
van het origineel te onderscheiden.
Maar de meeste van deze artikelen
zijn illegale namaak.
Filipijnse zakenlieden en buiten
landse bedrijven oefenen druk uit
op de regering om een eind te ma
ken aan deze piraterij. De namaak-
artikelen kosten de overheid vol
gens hen handenvol belastinggeld.
Erger nog, buitenlandse investeer
ders mijden de Filipijnen, omdat de
piraten hun afzetmarkt ondergra-
"We zijn de afgelopen drie jaar
minstens 60.000 nieuwe banen mis
gelopen door de piraterij,", aldus
Christopher Lim van de Raad tegen
Smokkel en Piraterij van Patenten
(Compact). Levi-Strauss, Adidas en
Nike wagen zich volgens Lim niet
in de Filipijnen. Ze zijn bang dat de
slechte kwaliteit van de namaak-
produkten hun reputatie zal scha
den en dat er door de goedkope con
currentie toch geen droog brood te
verdienen valt.
Vorige week overlegde Compact
Piraten houden
investeerders uit
ijnen weg
rij moet nu echt paal en perk wor
den gesteld, concludeerden ze. Uit
de cijfers blijkt dat de regering jaar
lijks 25 miljoen dollar aan belasting
inkomsten derft door de illegale
praktijken. Met dit argument pro
beren de ondernemers de overheid
tot actie te prikkelen.
Ook de internationale druk
groeit. De Internationale Vereni
ging voor Intellectueel Eigendom
(IIPA), waarbij 1.600 bedrijven zijn
aangesloten, rekent de Filipijnen
tot een van de ernstigste probleem
gevallen. Alleen al in 1988 zou het
verlies door de piraterij er honderd
miljoen dollar bedragen.
De zwaarste klappen krijgt vol
gens de IIPA de Amerikaanse film
industrie: twintig miljoen dollar
aan gedorven inkomsten. Maar ook
software-fabrikanten hebben reden
tot klagen. Een origineel data-base
programma bijvoorbeeld moet 500
dollar opbrengen. In de winkels
met een afvaardiging van het Fili- Manila zijn illegale copieen te koop
pijnse bedrijfsleven. Aan de pirate-
r twee dollar.
Ook boeken en geneesmiddelen
zijn gewild onder piraten. Er staat
naar schatting voor tachtig miljoen
dollar aan boeken in de Filipijnse
winkels, waarover geen auteurs
rechten zijn betaald, aldus Lorenzo
Tan, voorzitter van de Vereniging
van Filipijnse Boekhandelaren. Vo
rige week deed de politie in Manila
een inval in vijftig drogisten en slin
gerde hen op de bon voor de ver
koop van valse antibiotica en anti-
diarree pillen.
De advocaat Rico Domingo
meent dat de slappe wetgeving en
de trage afhandeling van strafklach
ten de strijd tegen de piraten geen
goed doet. Van de 248 processen-
verbaal wegens illegale namaak van
textiel tussen 1981 en 1989 hebben
er slechts vijf tot een veroordeling
geleid. Veel zaken, sommige inmid
dels zes jaar oud, zijn nog steeds
niet afgehandeld.
Met harde aanpak van de piraten
in de Filipijnen zelf komt de rege
ring er niet, meent de organisatie
Compact. Veel van de produkten
worden het land binnengesmok
keld uit landen als Taiwan, Thai
land en Hongkong. Van de illegale
software in de Filipijnen is maar
vier procent van eigen makelij,
denkt Orlando Morabe, directeur
van een software-huis.
Ook de gezinsverzorging staat te
trappelen om in actie te komen voor
meer loon. Zij eisen voor de cao in
1990 een loonsverhoging van 5 pro
cent en een inhaling van een achter
stand bij de pensioenen van 1,7 pro
cent. Dit heeft E. Augusteyn van het
rerTeezeed1"5 ^mers^oort S'ste" +LONDEN Begin jaren tachtig verwierf de Britse premier Margareth
Volgens Augusteyn betekent de tin*™ Dame'
eis van 6,7 procent een eerste stap in ",rtnr7T"""'p1" p ,1 e mar
het wegwerken van een achterstand
EINDHOVEN - Philips is van plan
in Eindhoven twee afdelingen te
sluiten. Het gaat om de produktie
van camerabuizen en helderheids-
versterkerbuizen. Philips wil de fa
bricage van die buizen overbrengen
naar het buitenland. Dat betekent
dat binnen nu en twee jaar 200 ar
beidsplaatsen in Eindhoven verval
len. Philips heeft dit gisteren mee
gedeeld.
Philips wil voor de betrokken
werknemers bemiddelen bij het
vinden van ander werk elders in de
onderneming of bij een ander be
drijf. Ook wil Philips gebruik ma
ken van vertrekregelingen voor ou
dere werknemers. Volgens Philips
kan echter niet worden gegaran- komen. Het overbrengen
uiteindelijk de macht van de vakhonden wist te breken. Nu,
geslaagde stakingen afgelopen zomer in het openbaar vervoer zoals de
{ofo laatt «en, maten de b ouden zich echter op voor een nieuwe krachtme-
verzorging heeft in vergelijking met Un° met hernieuwd zelfvertrouwen. <i.t. ap,
werknemers in soortgelijke om-
standigheden. In de cao voor 1989 is 9 1
voor de gezinsverzorging een ïoons- Kevolutionaire containerschepen varen koers van jaren negentig
verhoging van 0,75 procent en een
verlaging van de pensioenpremie
van 1,3 procent opgenomen.
Volgens de Vereniging van On
dernemingen in de Gepremieerde
en Gesubsidieerde sector (VOG),
waaronder de gezinsverzorging ROTTERDAM (ANP) Het Rotter- de Noord liet drie weken geleden
valt, is er in de afgelopen drie jaar damse concern Nedlloyd heeft
deerd dat er geen gedwongen ont
slagen zullen vallen.
Bestuurder J. Cuperus van de In
dustriebond FNV wijst gedwongen
ontslagen van dat hand. "Dat is voor
ons volstrekt onaanvaardbaar. Naar
onze mening is Philips het aan zijn
werknemers verplicht om vervan
gend werk te vinden. Het is tenslot
te al jaren bekend dat de produktie
van de betreffende buizen niet ein
deloos in Eindhoven kan worden
voortgezet".
Ook bestuurder A. Verhoeven
van de Unie BLHP noemt het zorge
lijk dat Philips kennelijk niet in
staat is voor vervangende werkgele
genheid te zorgen. "Ik vraag me af
welke positie Nederland nog
de
resterende produktie naar bestaan
de vestigingen in Brive (Frankrijk)
en Mitcham (Verenigd Koninkrijk)
is vanwege de gewenste industriële
schaalgrootte noodzakelijk, aldus
de zegsman van Philips.
weten dat de besprekingen tussen
dit consortium en Nedlloyd in een
vroegtijdig stadium waren afgebro-
gingsbeleid van Philips. Ik ben
evenmin gerust op dat deze
reorganisatie bij Philips zal uitmon
den in een afloop die sociaal aan
vaardbaar is", aldus Verhoeven.
Volgens Philips lukt het binnen-
uitgezet. Hierin staat onder andere kort niet meer om de buizen ir
ACCRA/VLISSINGEN (GPD) -
Het ministerie van handel en de na
tionale milieuraad van het Westafri-
kaanse land Ghana hebben maatre
gelen genomen tegen de invoer van
honderden tonnen bevroren vlees
dat augustus vorig jaar met veel
hun overheden.
aantal loonsverhogingen ge- order voor de bouw van vijf contai-
weest, waardoor de achterstand al nerschepen gegund aan de Japanse
iets is ingelopen. Volgens een on- werven Mitsubishi Heavy Indus- ken toen bleek dat de werven niet
derzoek bestaat die achterstand bij tries (MHI) en Ishikawajima Heavy konden rekenen op financiële steun
vergelijkbare beroepen nu nog uit 7 Industries (IHI). Zij vormen het
tot 10 procent. grootste scheepbouwconsortium
De ambtenarenbonden AbvaKa- ter wereld. Nedlloyd heeft dit giste-
bo en CFO willen pas met de gezins- ren bekendgemaakt,
verzorging over de eis gaan praten Naar deze order, waarmee een be- werp van Nedlloyd. De toepaste
na prinsjesdag. Zij vinden dat de ge- drag van naar schatting 500 miljoen technieken maakt het mogelijk dat
zins verzorging eerst moet wachten gulden is gemoeid, hebben tien
wat voor haar in het vat zit. Volgens werven in Europa en het Verre Oos-
Augusteyn heeft de gezinsverzor- ten meegedingd. Onder de tien zat
ging zich destijds gesteld achter de de Nederlandse werf Van der Gies-
eis van verpleegkundigen voor een sen-de Noord, die hiervoor een con-
loonsverhoging van 5 procent. De sortium was aangegaan met twee
bonden hebben toegezegd zich ook Westduitse werven en een Franse
te zullen inspannen voor de gezins- werf.
verzorging. De directie van Van der Giessen-
verdere uitbreiding van de activitei
ten in de containerlogistiek op
reldschaal, gebaseerd op eigen nig gemaakt Sinds 1985 doet zich de'cVanese Vütöritötén"niêt
commotie in Vlissingen is gelost
door het schip Reefer Rio.
Het vlees is naar de mening van
scheepvaartverbindingen, centraal
De Nedlloyd-vloot bestaat
uit 28 containerschepen,
zestien in eigendom. De overige zijn komst
ingehuurd. Het concern opereert op soren.
dit moment op 34 afzonderlijke lijn- soort buizen
diensten, deels zelfstandig en deels
via samenwerkingsverbanden,
waarmee 198 havens worden aange
lopen in 123 landen.
volgens Philips wereldwijd
nog sterke daling voor van de vraag r
camerabuizen als gevolg van de op. ^"'ontozoërdóor'de^Nedériandse
veiliger en efficiënter kan
den gewerkt, aldus het concern. De
schepen hebben elk een capaciteit
van 3.000 containers. De oplevering Nedlloyd een periode
is voorzien in de periode vanaf 1991 üjke groei door, met ee
tot het begin van 1992. jaarlijks groeipercentage
De nieuwbouwplannen van Ned- procent. Volgen eigen opgave is nel
lloyd passen in de koers die het con- aantal door Nedlloyd vervoerde be-
cern voor de jaren negentig heeft laden containers in de laatste vier
halfgeleiderbeeldsen
Om ook in de toekomst dit
instgevend te kun-
blijven produceren is het nodig
om de fabricage te concentreren in
Slatersville in de Verenigde Staten.
Daar worden nu ook al dergelijke
In de containerlijnvaart maakt buizen gemaakt. Philips heeft voor
m aanzien- Slatersville gekozen omdat de Ame-
gemiddeld rikaanse markt voor camerabuizen
20 veel groter is dan die in Europa.
Helderheidsversterkerbuizen
worden vooral gebruikt in militaire
nachtzichtkijkers. Ook daarvoor
STUTTGART (AP) De fusie tus
sen de bedrijven Daimler-Benz en
Messerschmitt-Boelkow-Blohm
(MBB) na een maandenlang touw
trekken nu dan toch door. Zoals
verwacht werd accepteerde Daim
ler-Benz gisteren het pakket eisen,
dat minister van economische za
ken Helmut Haussmann gesteld
had voordat de deelname in het
lucht- en ruimtevaartconcern MBB
toegestaan kon worden.
MBB verzorgt zeer veel defensie
orders en om die reden is de hele fu
sie een zeer omstreden aangelegen
heid in de Bondsrepubliek. De ge
hele politiek heeft zich ermee be
moeid, onder wie oud-premier Hel
mut Schmidt, die de fusie echter po
sitief beoordeelde.
De voorzitter van de raad van be
stuur van Daimler-Benz, Edzard
Reuter, verklaarde dat de voorwaar
den, waaronder de gedwongen ver
koop van de afdeling marinetech
nologie, "nog net geaccepteerd
kunnen worden zonder het hele be-
drijfsconcept in gevaar te brengen".
Reuter verklaarde dat Daimler-
Daimler-Benz
en MBB gaan
dit jaar samen
Benz de beslissing
in de Deutsche Aerospace (DASA),
en zal samen met Telefunken-
Systemtechnik (vroeger AEG), Dor-
nier en MTU de lucht- en ruimte
vaartafdeling van Daimler worden.
Volgens Reuter wil Daimler-Benz
al in de komende dagen met
Bremen en Hamburg spreken over
een serie openstaande vragen. Één
van de voorwaarden is het binnen
twee jaar verkopen van de afdeling
de minister marinetechniek van MBB, met
jaar verdubbeld, tot 470.000 contai- daalt de markt sterk. Bovendien i
een van de twee typen buizen die i
Eindhoven worden vervaardigd aa
het einde van zijn levenscyclus ge
veterinaire hoofdinspectie 1
volksgezondheid en de keurings
dienst van waren in Goes heeft vo
rig jaar augustus echter uitgewezen
dat de besmetting de normen van
de Europese Gemeenschap niet
overschrijdt.
Een gedeelte van de zes miljoen
kilo grote partij vlees uit Ierland,
Denemarken en Groot-Britannie is
vernietigd. De rest is in afwachting
van doorvoer naar een land buiten
de Europese Gemeenschap opge
slagen in koelhuizen in Vlissingen.
Het vlees mag niet binnen de EG
worden verkocht, omdat Brussel
een bijdrage voor de export heeft
verleend.
ADVERTENTIE
begroette "en de genomen politeke tigingèn in Bremen en Hamburg,
beslissingen zal respecteren". De Juergen Schrempp, de directeur
fusie kan alleen doorgaan als ook de
aandeelhouders van MBB, waaron
der de drie deelstaten Beieren,
Hamburg
met de ei:
DASA, verklaarde dat gezocht
zal worden naar een "regionaal en
sociaal-politiek goede oplossing".
Bremen, akkoord gaan Volgens hem gaat het 1.500 arbeids-
de minister. "Zo- plaatsen en een omzet van 900 mil-
dra zij akoord gaan, zullen alle joen mark.
noodzakelijke stappen voor de fusie
begonnen worden", verklaarde
Reuter. Hij twijfelde er niet aan dat
"de fusie voor het eind van jaar for
meel geregeld kan zijn".
De deelname van 50,1 procent in
MBB kost Daimler-Benz 1,7 miljard
D-mark. Het Daimler-Benz-aandeel te groot monopolie zou krijgen in de
Volgens Reuter heerste er bij
Daimler-Benz geen triomfgevoel.
De fusie kon pas na ministeriele
goedkeuring plaatsvinden, nadat
het Westduitse kartelbureau de fu
sie had afgewezen. Het bureau was
bang dat het te v
het MBB-.
zullen opgaan Westduitse defensie-industrie.
NIJMEGEN - Een vrolijk
fluitende arbeider doet meer dan
zijn sjagrijnige collega. Werkne
mers die trots zijn op hun bedrijf,
zetten samen meer om dan mensen
die na vijf uur 's middags niet meer
t hun werk herinnerd willen wor
den. Het is daarom de taak van de
moderne manager om door goed be
leid die arbeidsvreugde te stimule-
Want een goede concurrentiepo
sitie is meer afhankelijk van een
goed sociaal beleid in een bedrijf
dan van lage lonen en kosten. Wil
West-Europa zijn produktiepositie
ten opzichte van landen uit het Ver
re Oosten terugwinnen, dan zal op
dat vlak veel werk verzet moeten
worden. De Katholieke Universiteit
Nijmegen houdt dit najaar een le
zingencyclus over het sociaal beleid
in de jaren negentig.
door
Arnoud Cornelissen
Als de tijdens deze bijeenkomst
geventileerde ideeën niet in prak
tijk worden gebracht, bestaat de
kans dat het Nederlandse bedrijfs
leven zijn internationale positie
mettertijd zal moeten opgeven. En
niet alleen Nederland. Heel West-
Europa zal zich moeten bezinnen op
een nieuwe manier van produceren,
wil de boot niet gemist worden.
"Het gaat natuurlijk om de vraag
hoe het Westen zijn eigen sterke
kanten kan ontdekken en hoe wij
daarop kunnen kapitaliseren. Wij
Lage lonen
In de afgelopen decennia hebben
zich op de wereldmarkt nogal wat
verschuivingen voorgedaan. Com
plete industrietakken verdwenen
wordt gemaakt, leidde tot een gun-
Nederland stiger concurrentiepositie. Japanse
werknemers bij voorbeeld, zijn zeer
langdu-
w spannen zich in om een hoog
waardig produkt te kunnen maken,
waardoor het marktaandeel kan
stijgen", aldus De Wolff.
Het kopiëren van de Oosterse wij
ze van werken is natuurlijk een te
eenvoudige oplossing. Daarvoor
verschillen de culturen teveel. Geen
enkele werknemer van een Wester
se industrie zal bij voorbeeld bereid
zijn bij werkaanvang uit volle borst
het ondernemingslied te galmen
om daardoor gesterkt zijn dagpro-
duktie te gaan vergroten.
willen met onze lezingen de
gevers van het beleid
opinies en stof tot overweging
leggen. Er is over dit onderwerp gemotiveerd, werken
veel wetenschappelijke kennis. We
willen nu samen met het bedrijfsle
ven en de overheid de discussie
daarover op gang brengen", zegt de
Nijmeegse hoogleraar arbeidspsy
chologie prof. dr. Ch. J. de Wolff
"Want er is nog tijd genoeg om de
bakens te verzetten. Dat kan zelfs in
een betrekkelijk snel tempo, zo is in
de Verenigde Staten bewezen".
"Ook Nederlandse werknemers
vanuit West-Europa naar landen zijn bereid heel hard voor hun be
waar arbeiders als kostenpost nog drijf te werken", zo meent De Wolff,
niet echt gewicht in de schaal leg- „Het is beslist niet zo dat er in het
den. Andere industrieën slankten af Westen een mindere arbeidsethos is
tot soms meer dan de helft van hun dan in het Verre Oosten. Het is ver-
oorspronkelijke omvang. In plaats bluffend te zien tot welke prestaties
van de landen rond het Atlantische westerse werknemers in staat zijn
bekken, tekenden nu Japan, Tai- en met welke arbeidslust zij aan de
n, Korea of Hong Kong voor de slag gaan. Het gaat
produktie van electronische appa
ratuur, olietankers, staal, camera's
en motorfietsen.
"De vraag was", zegt De Wolff,
"wat de oorzaak was van die ver
schuiving. Het meest voor de hand
liggende antwoord, de lage lonen,
bleek echter van ondergeschikte in
vloed bij de totale kostprijsbereke
ning. De uiteindelijke conclusie
was dat de manier waarop bedrij
ven in die landen worden geleid en
de wijze waarop daar van de moge
lijkheden van mensen gebruik
de condi
ties binnen een bedrijf te verande
ren, waardoor werknemers bereid
zijn te investeren in hun eigen on-
dernefning".
"Maar niet alleen omdat er van al
les in het vooruitzicht wordt gesteld
als de produktie stijgt. In de jaren
zeventig zijn talloze arbeidsplaat
sen verloren gegaan. Veel werkne
mers zijn zich heel bewust van het
risico dat ook zij lopen indien de
concurrentiepositie van hun onder
neming niet verbetert. Ze weten dat
ze iets moeten doen".
