'Bod kabinet
ambtenaren
is te laag'
Na 40 jaar regeerkans Japanse socialisten
Aantal ldachten over politie in
hoofdstad nam 30 procent toe
CHILEENSE COUP ALS SMARTLAP
Nijpels wil verdere
reductie kooldioxide
'Milieuplan voor ons absoluut plafond'
Oplossing vakantiepuzzel
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1989
BUITENLAND BINNENLAND ECONOMIE
PAGINA 11
Nieuwe CFO-voorzitter Loek Poell
DEN HAAG (GPD) - De twee procent die het kabinet vol
gend jaar overheeft voor de ambtenaren is veel te weinig.
Als in de komende onderhandelingen geen beter bod op ta
fel komt, ontstaat er onrust. Dat verwacht Loek Poell, de
huidige vice-voorzitter van de christelijke ambtenaren
bond CFO. Hij volgt op 1 oktober voorzitter Ton de Jong op,
die op die datum met de VUT gaat.
AMSTERDAM (ANP) - Het aantal
klachten over de Amsterdamse po
litie is. vorig jaar met dertig procent
gestegen tot 309. In vergelijking
met vorige jaren werd meer ge
klaagd over huiszoekingen, inbe
slagneming en het veroorzaken van
schade door politie-ambtenaren.
Dit staat in het vandaag versche
nen jaarverslag over 1988 van de
hoofdstedelijke Commissie voor
Politieklachten. "Ook in 1988 zijn
wij op klachten gestuit die getuigen
van onprofessioneel, onvolwassen,
misselijk en soms zelfs misselijk
makend politie-optreden", zo staat
in het verslag. De onafhankelijke
commissie, in 1986 ingesteld, be
handelt en onderzoekt klachten en
brengt advies uit aan de burgemees
ter over een te nemen beslissing in
zake een bepaalde klacht.
Het onderzoeken van klachten
wordt door de politie zelf uitge
voerd, maar als de commissie het
nodig vindt kan zij ook een onder
zoek verrichten. In het jaarverslag
spreken de leden van de commissie
hun zorg uit over de dreigende ver
dwijning van deze bevoegdheid na
het indienen van een wetsontwerp,
in juni 1989, voor een landelijke re
geling politieklachten. "Daardoor",
zo vreest de commissie, "dreigt een
belangrijke stimulans voor het naar
behoren verrichten van het politie^
onderzoek verloren te gaan".
gegrond werden verklaard. "Zelfs
als men in aanmerking neemt dat
daarin de bij de officier van justitie
en Nationale Ombudsman inge
diende klachten niet zijn inbegre
pen, kan niet worden gezegd dat het
gegronde klachten regent", zo oor
deelt zij.
Uitkleden
De commissie signaleerde dat het
gebruik van handboeien vorig jaar
bij het overbrengen van arrestanten
naar een bureau "bijna een automa
tisme is geworden". "Dit gebeurt
vaak als het helemaal niet nodig is
en leidt nogal eens tot nodeloze es
calatie". Verder vindt zij het onjuist
en in strijd met de wet dat, zoals op
sommige bureau's gewoonte is, ar
restanten zich helemaal moeten uit
kleden alvorens zij worden opgeslo
ten in hun cellen.
De meeste klachten hadden vorig
jaar betrekking op het gebruik van
geweld, door politie-ambtenaren
(9,3 procent) en ongewenste, soms
discriminerende, uitlatingen (9,2
procent). Per bureau variëert het
aantal klachten sterk. Over het der
de district en het daarin gelegen bu
reau Lijnbaansgracht, nam het aan
tal klachten sterk toe met 43 pro
cent. Volgens de commissie schort
te het daar „aan professionele be
langstelling voor aangevers en kla
gers" en laat de taakvervulling „zo
zeer te wensen over dat burgemees-,
ter en hoofdcommisaris daaraan
hun volle aandacht dienen te ge-
Kritiek aan het adres van de bur
gemeester leverde de Commissie
Politieklachten ook. Die bepaalde
dat de op het hoofdbureau aanwezi
ge pasfoto's van agenten niet mo
gen worden gebruikt bij het identi
ficeren van agenten over wie is ge
klaagd. Ook niet als het om strafba
re feiten gaat. "Hiermee begeeft hij
zich op het terrein van de officier
van justitie die tegen foto-identifi
catie geen bezwaren heeft", aldus
het verslag.
Volgens Poell moet komend jaar in
ieder geval de koppeling tussen
ambtenaren en de marktsector wor
den hersteld. Bovendien wil hij geld
Burgemeester
krijgt schuld
van chaos in
Winschoten
WINSCHOTEN (GPD) - B en W
van Winschoten zijn gister
avond gestruikeld over de be
stuurlijke affaire rond gemeen
tesecretaris G. Wijers. De PvdA-
wethouders R. Lukkien en G.A.
Aldag zijn opgestapt, nadat de
gemeenteraadsfractie van de
partij het vertrouwen in de twee
had opgezegd. Aangenomen
wordt dat wethouder A. Boven-
Boers (CDA) vandaag
aftreedt.
'Regeringscommissaris'
plaatsvervangend
van de koningin R. Vos schuift
de schuld van de ontstane chaos
volledig in de schoenen van bur
gemeester drs. J.J. Postma.
Het nieuw te formeren college
krijgt een brede basis, omdat
naast de gevallen coalitie-part
ners PvdA en CDA nu ook de
WD een wethouder gaat leve
ren. De PvdA heeft inmiddels
ex-wethouder G. Kuiper naar
voren geschoven, die op het
ogenblik geen deel uit maakt
van de fractie.
De WD levert het raadslid J.
Siertsema-Free. Het CDA be
raadt zich vandaag over invul
ling van deze positie. Door de
val van het college verdwijnen
de reorganisatie van het ambte
lijk apparaat en de kwestie-Wij-
ers in de ijskast tot na de ge
meenteraadsverkiezingen vol
gend voorjaar. B en W van
Winschoten wilden secretaris
Wijers lozen onder het mom van
reorganisatie. De affaire stond
bol van list en bedrog van de zij
de van het college.
Het vertrek van beide wet-
houdèrs is het zoveelste diepte
punt voor de PvdA in Winscho
ten. De socialisten, die twaalf
van de negentien zetels in de ge
meenteraad hebben, raakten in
de afgelopen twee jaar door on
derlinge haat en nijd in totaal
vier wethouders en twee fractie
voorzitters kwijt.
voor het inlopen van de achterstand
die ambtenaren en trendvolgers af
gelopen zeven jaar hebben opgelo
pen. Verder moet er iets worden ge
daan aan de onaanvaardbare werk
druk in ziekenhuizen, bejaardente
huizen en verpleegtehuizen.
Als inzet voor de onderhandelin
gen gaat hij uit van 2,5 procent
loonsverhoging, extra geld vanwe
ge de opgelopen achterstand en ex
tra werkgelegenheid, met name in
de verzorgende sector. Dat pakket
schat hij op zo'n 5 procent.
Poell verwacht dat de ruimte die
er uiteindelijk voor de ambtenaren
is, afhankelijk zal zijn van de sa
menstelling van het nieuwe kabi
net. "Maar een tweedeling zoals die
de afgelopen jaren heeft plaatsge
vonden, is voor ons niet meer aan
vaardbaar", waarschuwt hij een
nieuw kabinet.
De onderhandelingen over de
ambtenaren-cao zouden in principe
binnenkort van start moeten gaan.
Als het aan de nieuwe CFO-voorzit
ter ligt, zullen de besprekingen ech
ter worden uitgesteld tot er een
nieuw kabinet is. "Met een demis
sionair kabinet gaan onderhande
len heeft weinig zijn", aldus de nieu
we voorzitter. Mocht de huidige mi
nister van binnenlandse zaken, Van
Dijk, niets voor uitstel voelen, dan
moeten de onderhandelingen vol
gens Poell worden vertraagd tot het
nieuwe kabinet is aangetreden:
"Wij hebben geen haast, ais er in ja
nuari volgend jaar een akkoord ligt,
is dat vroeg genoeg".
SANTIAGO (AFP/Rtr.) - De Chileense president, ge
neraal Augusto Pinochet, heeft gisteren gezegd "in
dien nodig" bereid te zijn zijn leven te geven om op
nieuw de instellingen van het militaire regime te ver
dedigen. Met tranen in de ogen hield de dictator een
toespraak ter herdenking van de bloedige staatsgreep
waarmee hij 16 jaar geleden aan de macht kwam en de
afgezette linkse president Salvador Allende om het le
ven kwam.
In een televisietoespraak van anderhalf uur die hij
snikkend afsloot, verdedigde Pinochet zijn beleid en
zei dat het leger nooit zou toestaan dat de politieke cha-
)os van vóór 1973 terugkeert. Op hetzelfde moment de
monstreerden enkele duizenden Chilenen tegen het be
wind. De betogers, die liepen naar de begraafplaats
waar veel slachtoffers van de coup liggen, werden met
traangas door de politie uiteengejaagd. Een vrouw
werd door een kogel in het hoofd getroffen.
In het referendum van vorig jaar oktober werd be
paald dat Pinochet drie maanden na de verkiezingen,
die op 14 december moeten worden gehouden, het presi
dentschap moet afstaan aan een burgerpresident.
Kandidaten zijn de christen-democraat Patricio Ayl-
win, de enige kandidaat van de oppositie, Hemnan
Buchi, die wordt gesteund door de militaire junta, en
Francisco Javier Errazuriz, ook een rechtse kandi
daat.
Pinochet is desalniettemin van plan de komende
acht jaar zijn post als bevelhebber van de strijdkrach
ten te handhaven. Hij was op 23 augustus 1973 door Al-
lende op deze post benoemd, drie weken voor zijn coup.
(foto AP)
Werkgevers vinden aanscherping onaanvaardbaar
DEN HAAG - Aanscherping van het
Nationaal Milieubeleidsplan (NMP)
tijdens de kabinetsformatie is voor
de werkgeversorganisaties VNO en
NCW onaanvaardbaar. "Dat is niet
conform de afspraken. Dan krijgen
we grote problemen", aldus Blan-
kert, voorzitter van het Milieubu
reau van de twee werkgeversorga
nisaties. "Wij proeven dat de politici
het plan als een bodem zien. Maar
voor ons is het Nationaal Milieube
leidsplan het absolute plafond. Laat
door
Margreet Vermeulen
De milieuman van het VNO en
voorzitter van de metaalwerkgevers
betwijfelt zelfs of het Milieubeleids
plan in zijn huidige vorm uitvoer
baar is. "Het is een stoot aan maatre-
Straf geëist van
9 jaar in Turkse
heroïnesmokkel
AMSTERDAM (ANP) - Procureur-
generaal mr. J. de Bruin bij het ge
rechtshof in Amsterdam heeft giste
ren gevangenisstraffen tot negen
jaar geëist tegen vijf Turkse ver
dachten in een van de grootste hero-
ïnesmokkels van de laatste jaren.
De vijf zouden betrokken zijn ge
weest bij de invoer van bijna 100 ki
lo Turkse heroïne in 1988. Deze hoe
veelheid heeft een straatwaarde van
ongeveer dertien miljoen gulden.
De heroïne werd verborgen in
vrachtwagens met diepvriesaardap
pelen en zo naar Nederland gere
den.
De heroïnelijn werd vorig jaar
september na de half jaar durende
"operatie Attractive" opgerold door
het inmiddels opgeheven interre
gionaal rechercheteam verdovende
middelen, bijgenaamd het'Turken-
team. Door de Amsterdamse recht
bank werden de vijf in maart dit jaar
samen met nog drie anderen veroor
deeld tot gevangenisstraffen vari
ërend van 2,5 tot 9 jaar.
"In totaal werd de acht verdach
ten toen zestig jaar cel opgelegd.
Een fors bedrag voor justitie gezien
de 600 gulden die een gedetineerde
per dag kost", aldus een van de ad
vocaten.
Vijf van de acht door de' recht
bank veroordeelde verdachten gin
gen in hoger beroep omdat zij me
nen onschuldig te zijn of te zwaar
gestraft. Zoals ook bij de rechtbank
probeerden sommigen elkaar giste
ren de schuld in de schoenen te
schuiven. Procureur-generaal De
Bruin maakte er korte metten mee:
"De waarheid zult u wel nooit exact
te weten komen. Maar er is wel he
roïne Nederland binnengebracht",
zo hield hij het hof voor.
gelen. Er moeten prioriteiten ge
steld worden. Alles tegelijk kan
eenvoudigweg niet", waarschuwt
Blankert. Hij onderschrijft de doel
stelling van het NMP om de milieu
problemen binnen één generatie
beheersbaar te maken. "Maar of dat
haalbaar is, hangt af van de consu
ment. De grote vraag is waartoe de
consument in staat en bereid is".
Het definitieve commentaar van
VNO en NCW op het Milieubeleids
plan wijkt in een aantal opzichten af
van het advies dat de Sociaal Eco
nomische Raad (SER) gisteren aan
het kabinet h^eft gestuurd. In dat
advies pleiten werkgevers, werkne
mers en deskundigen eensgezind
voor meer geboden en verboden om
milieuvriendelijk gedrag af te dwin
gen. Uit de woorden van Blankert
blijkt echter dat de werkgevers in
eerste instantie toch de voorkeur
geven aan convenanten, vrijwillige
afspraken tussen werkgevers en
overheid. "Convenanten werken nu
eenmaal veel sneller dan wetten",
meent Blankert.
Hij onderschrijft de uitspraak van
de SER dat de nadruk in het milieu
beleid moet liggen op een "funda
mentele veranderingen van pro-
duktie- en consumptiepatronen".
"Het is natuurlijk een beetje ambi
tieus geformuleerd, maar ik denk
dat we het nog wel menen ook", al
dus Blankert. "Interne milieuzorg
is daarbij een heel belangrijk instru
ment. We krijgen straks een vol
strekt nieuwe situatie als werkne
mers van een bedrijf precies weten
welke stoffen er in hun bedrijf om
gaan en welk afval er geproduceerd
wordt", meent Blankert. Maar hij
vindt niet dat het op de weg van on
dernemers ligt om de produktie van
milieuvervuilende produkten
waar mogelijk - af te bouwen. "Niet
zo lang er vraag is haar die produk
ten".
Net als milieuminister Nijpels
omhelzen de werkgevers het princi
pe dat 'de vervuiler moet betalen'.
Toch is Blankert beducht voor hef
fingen. "De opbrengst en het doel
van de heffing moet met elkaar in
overeenstemming zijn. Als je de
gasprijs met een dubbeltje verhoogt
dan moetje dat geld gebruiken voor
het promoten van energie-bespa
ring. Maar onze angst is dat het geld
in de algemene middelen verdwijnt,
dat het uitdraait op ordinair geld-
graaien".
DEN HAAG (ANP) - Minister Nij
pels (milieu) wil een vermindering
van de uitstoot van kooldioxide die
verder gaat dan in het Nationaal
Milieubeleidsplan is voorzien. Hij
hoopt dat daar tijdens de kabinets
formatie een beslissing over wordt
genomen. Inmiddels heeft hij zijn
ambtenaren aan het werk gezet om
zo snel mogelijk enkele plannen uit
te werken.
De bewindsman zei dat gisteren
bij de opening van het achtste we
reldcongres over schone lucht in
Den Haag, waarbij koningin
Beatrix aanwezig was. Enkele hon
derden wetenschappelijke onder
zoekers, technici en vertegenwoor
digers van het bedrijfsleven en de
overheden uit een groot aantal lan
den nemen deze week deel aan de
bijeenkomst van de Internationale
Unie van Verenigingen ter Voorko
ming van Luchtverontreiniging
(IUAPPA).
De minister zei dat er politiek
overeenstemming is over een ver
dergaande vermindering van de
kooldioxide-uitstoot. De huidige
doelstelling van de regering is de
emissies niet verder te laten toene
men en te stabiliseren op het niveau
van 1989/1990. Als het nieuwe kabi
net besluit verdergaande maatrege-
Voorrang in
VS voor joodse
vluchtelingen
WASHINGTON (UPI) - De Ameri
kaanse regering wil volgend jaar
voor maximaal 50.000 joodse poli
tieke vluchtelingen uit de Sovjetu
nie de transport- en hervestigings
kosten betalen, zo heeft de Was
hington Post gisteren gemeld.
Volgens een vertrouwelijk me
morandum van het ministerie van
buitenlandse zaken willen de VS
betalen voor maximaal 125.000
vluchtelingen. De Amerikanen ver
wachten volgend jaar tussen de
100.000 en 150.000 aanvragen van
Russische joden voor toelating en
financiering van hun emigratie naar
de VS.
Voor joodse vluchtelingen is on
langs een vorig jaar ingevoerde wet
afgeschaft, die bepaalde dat zij zelf
moesten aantonen dat zij in de Sov
jetunie werden vervolgd. Het maxi
mum van 50.000 betreft alleen
vluchtelingen voor wie de VS alles
betalen.
De VS willen verder betalen voor
3500 vluchtelingen uit Zuid-Ameri-
ka, 3000 uit Afrika, 6500 uit Zuid-
oost-Azië en 6500 uit het Midden-
Oosten, en nog eens 6500 uit Oost-
Europa exclusief de Sovjetunie.
De tien gevraagde sleutelwoorden zijn:
Marktnotering, werkbesparing, lampenfabriek, waterverbruik, glas
bewerking, wolkenkrabber, marktonderzoeker, tuinarchitect, klank
verschil, horlogebandje. De letter E komt 18x in de sleutelwoorden
voor.
Een prijs van 100 gaat naar:
W. VAN DIJK, Hovens Grévelplein 38, 2331 RA Leiden.
MEVR. H.E. VAN DER HOLST, Soembastraat 12, 2341 XS Oegst-
geest,
D.DE JONGH, Merelstraat 53, 2352 VB Leiderdorp,
A.VAN VEEN, Johannes Vermeerplantsoen 22, 2251 GR Voor
schoten,
Mevr.A.PASSCHIER, Irisenstraat 27, 2231 KK Rijnsburg.
len te nemen, zal dit naar de mening
van Nijpels ook direct uitgevoerd
moeten worden: "Ik wil geen enkel
uitstel van een dergelijke beslis
sing".
Om ook de vermindering van de
uitstoot van kooldioxide wereld
wijd te bevorderen, heeft de be
windsman zeventig collega's uitge
nodigd voor een bijeenkomst over
dit onderwerp op 6 en 7 november
in Den Haag. Op het ogenblik heb
ben zich al meer dan vijftig milieu
ministers en tien betrokken inter
nationale organisaties aangemeld.
Alle grote westerse landen en de be
langrijkste ontwikkelingslanden
zullen op deze politieke bijeen
komst aanwezig zijn, tegelijk met
het milieuprogramma van de Vere
nigde Naties, de UNEP, en de We
reld Meteorologische Organisatie
WMO.
Ook wat betreft de bestrijding
van de zure regen wil Nijpels verde
re vermindering van de uitstoot van
ammoniak en stikstof. Het pro
bleem kan volgens hem niet alleen
worden opgelost met dure technie
ken: "We hebben echter verande
ringen nodig, zoals energiebespa
ring en een verschuiving van het ge
bruik van de privé-auto naar het
openbaar vervoer". Op het ogenblik
is een vermindering van de uitworp
van de twee verzurende elementen
voorzien van 50 a 70 procent over
tien jaar. De bewindsman acht een
verdergaande reductie van 80 a 90
procent noodzakelijk in het jaar
2010.
Als de huidige ontwikkelingen
zich voortzetten, verwachten de
deskundigen een verdubbeling van
de uitworp van kooldioxide in de
volgende eeuw. Daardoor zal de
temperatuur op aarde oplopen met
1,5 tot 4,5 graden Celsius. Dit kan
ernstige gevolgen hebben voor het
leven op aarde.
Lezers Schrijven
Gebakken lucht?
René Diekstra heeft het goed ge
troffen met zichzelf. Hij geeft zijn
column in deze krant de pretentieu
ze titel 'Denkwijzer' mee en liet
daarin op 2 september zijn licht
schijnen over de verkiezingen. Hij
komt woorden te kort om aan zijn
minachting voor 'het verkiezingsge-
doe' uiting te geven. Debatten tus
sen lijsttrekkers noemt hij 'een
windhondenrace in de mist', wat ze
zeggen is 'gebakken lucht' en 'een
woordenbrij'. Waarom zou je eigen
lijk gaan stemmen? Verkiezingen
zijn 'een ritueel' en het is allemaal
'lood om oud ijzer'.
Dit soort lichtzinnige antiparle-
mentaire praat is maar al de popu
lair in allerlei kringen. Het is mis
schien goed te bedenken dat in tal
van landen mensen er een lief ding
voor over zouden hebben om de
vrije verkiezingen te krijgen die wij
nu enkele generaties lang hebben.
En 'gebakken lucht'? Wie bijvoor
beeld het debat heeft gevolgd tus
sen Kok en Lubbers op diezelfde
tweede september heeft kunnen
zien en horen dat h,et een serieuze
discussie was, waarin reële politie
ke dilemma's aan de orde kwamen
en van een heel behoorlijk niveau
was. In elk geval van een veel en
veel hoger niveau dan het quasi-ge-
leerde geklets van meneer Diekstra.
TOKYO - De Japanse Socialisti
sche Partij lijkt, 40 jaar na haar op
richting, een serieuze kans te ma
ken aan de macht te komen. Sinds
de JSP in juli de Hogerhuisverkie-
zingen won, is het deze partij voor
de wind gegaan.
door
Bob Mantiri
Veel moeite hoefde de leider van
de JSP, mevrouw Takako Doi, er
niet voor te doen. De schandalen
rond de regerende Liberale Demo
cratische Partij maken het haar een
voudig. Vrij recent nog moest Sosu-
ko Uno het veld ruimen als premier,
nadat zijn buitenechtelijke avon
tuurtjes met geisha's de pers haal
den. Ook de pasbenoemde kabi
netschef van de nieuwe premier
Kaifu is alweer verdwenen wegens
een seksschandaal.
Dat zijn meevallers voor de Socia
listische Partij, die zelf de reeeer-
kansen vergroot door een wat soe
peler lijn te kiezen dan tot voor kort
gebruikelijk gebruikelijk. Dat geldt
bijvoorbeeld voor het defensie
standpunt. De JSP, per traditie te
gen kernwapens en voorstander
van ongewapende neutraliteit, lijkt
zich neer te leggen bij het bestaan
van een militaire strijdmacht. Se
cretaris-generaal Tsuruo Yama-
guchi verklaarde althans dat zijn
partij zich opstelt achter het Ja
pans-Amerikaanse veiligheidsver
drag en bereid is de Japanse militai
re troepenmacht te handhaven.
De JSP wil met deze koerswijzi
ging de weg vrij maken voor een co
alitie met de drie andere oppositie
partijen, Komeito, de Democrati
sche Socialisten Partij en de Sociaal
Democratische Federatie, die alleen
willen samenwerken als het Ja
pans-Amerikaanse veiligheidsak
koord intact blijft. Want de socialis
ten zullen bij de komende verkie
zingen wel winst boeken, zo wordt
verwacht, maar om een werkbare
meerderheid te kunnen vormen in
het parlement is samenwerking no
dig met de andere oppositiepartij-
De JSP kan zo een bedreiging
gaan vormen voor de LDP, die de
aanhang ziet slinken als gevolg van
de corruptie- en seksschandalen en
door de introductie van een consu
mentenbelasting van 3 procent.
Maar voor het zover is hebben de so
cialisten nog een grote achterstand
weg te werken. Zij zijn veertig jaar
in de oppositie geweest en hebben
nauwelijks regeringservaring. Al
leen in mei 1947 heeft de JSP even
(tien maanden) deel uitgemaakt van
een een coalitieregering.
Kernschepen
Belanrijk ook is de vraag hoe de VS
en de Japanse ondernemers zich
zullen opstellen tegenover de partij.
De Amerikanen zullen in elk geval
niet blij zijn met een regering die
kernschepen verbiedt in de Japan
se wateren en streeft naar ontman
teling van de Amerikaanse bases.
En zo zullen de Japanse industrie
baronnen. niet tolereren dat een so
cialistisch georiënteerd bewind
multinationals nationaliseert.
Over deze zaken bestaan binnen
de JSP nog ernstige geschillen van
mening tussen de pragmatische
rechter- en de ideologische linker
vleugel, ook al zijn de pragmatici
dan aan de winnende hand. En on
derlinge meningsverschillen vor
men sinds 1945 de grote zwakte van
de JSP. In 1951 splitste de partij
zich zelfs in een linker en een rech
ter vleugel, die in 1955 weer aaneen
werden gesmeed. In 1960 ontstond
een nieuwe splinter door de afsplit
sing van de gematigde Democrati
sche Socialistische Partij, een po
tentiële coalitiepartner.
Feit is dat de JSP is de laatste ja
ren is opgeschoven naar het cen
trum, waarbij de lijn van het com
munisme steeds meer werd afge
zworen. Nederlagen in de jaren
tachtig dwongen de partij het tradi
tionele marxistisme te verlaten.
Sinds de verkiezingen van 1979 par
ticipeert de JSP in een 'progressie
ve' coalitie met andere non-commu
nistische oppositiegroepen.
Vrouwelijke premier
De toenemende populariteit is ook
te danken aan de persoon van partij-
leidster mevrouw Takako Doi. Zij
verscheen op het politieke toneel op
een moment dat de kiezers zochten
naar een alternatief voor de bejaar
de politici in de door schandalen ge
troffen LDP. Mevrouw Doi wordt
gedoodverfd als de eerste vrouwe
lijke premier van Japan.
Toch is het, gegevens het traditio
nele conservatisme van de Japan
ner, de vraag of de JSP bij de ko
mende verkiezingen evenveel kie
zers zal trekken als die tijdens de
Hogerhuisverkiezingen in juli. Het
vermoeden is dat velen toen hun
stem gaven aan de oppositie bij wij
ze van protest. Bij de komende par
lementsverkiezingen kunnen ze wel
weer eens terugkeren naar de LDP.
Volksunie
In het artikel over de voorspellende
betekenis van politiek België voor
Nederland (in deze krant van 9 sep
tember) wordt de Volksunie verge
leken met een soort D66 van
Vlaams-nationalistische signatuur.
Deze overeenkomst doet helaas
geen recht aan het karakter van de
Nederlandse links-liberalen. De
Volksunie is in velerlei opzichten
een behoudende stroming in de
Belgische politiek en staat met na
me op immateriële punten mijlen
ver van D66 verwijderd.
Het benadrukken van de eigen
heid van het Vlaamse volk en de
cultuur en het zich afzetten tegen
Wallonië zijn ongewild een voe
dingsbodem voor opvattingen zoals
die bij het extreemrechtse Vlaams
Blok leven.
Programmatisch heeft dit alles
weinig met D66 te maken.
Th. G. van Eek
Minervaplein 13 V
Amsterdam
