SER wijst rekening rijden unaniem af Damrak tevreden na verkiezingen Europarlement eist spoed bij sociale invulling 'Europa '92' 7 'Wegen afsluiten nog beter' Werknemers Philips-bedrijf gaan in staking Defensie wil samenwerking tussen RDM en Franse werf Groen licht voor fusie MBB en Daimler Benz VIUJDAU A Atlr1 lEmbhiB. 1^9 ECONOMIE "AGINA 7 DEN HAAG (ANP) - De Sociaal-Economische Raad heeft grote bezwaren tegen electroni- sche tolheffing tijdens spitsuren en andere vormen van 'rekening-rijden'. Een streng par keerbeleid, verhoging van brandstofaccijnzen, fiscale prikkels en de invoering van spits- vignetten zijn betere manieren om het autoverkeer terug te dringen, meent de SER. Als laatste redmiddel zou zelfs ge dacht kunnen worden aan direct in grijpen in de autostroom door de overheid, bijvoorbeeld door bepaal de wegen af te sluiten. Dit staat in het unanieme ontwerp-advies van de SER (werkgevers, werknemers en onafhankelijke kroonleden) over het tweede structuurschema ver keer en vervoer van minister Smit- Kroes (verkeer en waterstaat). Daar in wordt het verkeersbeleid voor de komende 20 jaar geschetst. Aan het rekening-rijden zijn vol gens de SER ernstige risico's ver bonden. Het systeem, dat inhoudt dat op een aantal hoofdverkeersas sen elektronisch tol wordt geheven, leidt tot willekeur, omdat niet elke automobilist er in dezelfde mate door wordt getroffen, aldus het ont werp-advies. Verder vreest de SER dat reke ning-rijden fraudegevoelig is en dat het maatschappelijk niet zal wor den geaccepteerd. Als nadeel wordt ook genoemd dat het systeem pas in de tweede helft van de jaren '90 kan worden ingevoerd. Het financieren van vijf tunnels in de Randstad door particulieren, waarvoor de opbrengst van het re kening-rijden deels is bestemd, acht de SER eveneens te riskant. De zorg voor een goede infra structuur (wegen, tunnels, open baar vervoer) wordt in het ontwerp advies een taak voor de overheid ge noemd. Het kabinet zou hiervoor dan ook "aanzienlijk meer" geld moeten uittrekken dan zij nu van plan is. Extra investeringen zijn vol gens de SER de komende jaren no dig voor het openbaar vervoer, fiets- voorzieningen en weg-, water- en spoorverbindingen die internatio naal van belang zijn en die belang rijke lucht- en zeehavens met het achterland verbinden. Ook de exploitatiesubsidies voor het openbaar vervoer zullen op kor te termijn omhoog moeten, stelt de SER. Volgens het tweede structuur schema zouden die de komende ja ren gelijk kunnen blijven. De SER wijst verder op de noodzaak via technische maatregelen de milieu vervuiling door het autoverkeer te gen te gaan. Zo moet de katalysator zo snel mogelijk verplicht worden ingevoerd en moet er gewerkt wor den aan schonere dieselmotoren. Gepleit wordt daarnaast voor een aanpak van de milieuproblematiek in EG-verband. De SER stelt het ontwerp-advies op 15 september vast. Boze Philips-werknemers in Groningen onderbraken gisteren al het werk uit protest tegen plannen om de fabri cage van koffiezetapparaten te verplaatsen naar Hogeveen. Maandag volgt een staking of bezetting. (foto anp) GRONINGEN (GPD) - De werk nemers van de Philips-vestiging in Groningen gaan maandag over tot een staking of bezetting voor onbe paalde tijd, als de directie van het concern dan niet is ingegaan op de eisen van personeel en vakorganisa ties. De bonden en werknemers willen dat Philips afziet van de overplaat sing van de produktie van koffiezet apparaten van Groningen naar Hoogeveen. Bovendien moeten de ongeveer 130 werknemers die de kunststoffabrikant Schuttersveld Holding van Philips overneemt, bij hun nieuwe werkgever dezelfde ar beidsvoorwaarden krijgen. Districtsbestuurders van de be trokken bonden en het personeel werden het vanmorgen eens over het ultimatum tijdens een kantine bijeenkomst. Een woordvoerder van de Industriebond FNV noemde het daar waarschijnlijk dat Philips de vestiging in Hoogeveen na de verplaatsing van de koffiezetters- produktie als compacte produktie- eenheid aan een ander verkopen. ROTTERDAM (ANP) - Van de drie buitenlandse werven waarmee de Rotterdamsche Droogdok Maat schappij momenteel in gesprek is voor eventuele samenwerking heeft staatssecretaris Van Houwelingen (defensie) een voorkeur voor de Franse staatsmarinewerf in Cher bourg. Dat heeft een woordvoerder van RDM meegedeeld. RDM is in con tact met een aantal buitenlandse marinewerven om mogelijke part ners te vinden voor onder andere de verdere ontwikkeling van de onder zeeboot van het type Moray. Naast de Franse werf wordt er ook gespro ken met de Spaanse staatsmarine werf Bazan in Cartagena en de Zweedse werf Kockum's in Malmö. Het goede contact met de Fran sen blijkt onder andere uit het feit dat de RDM-directie een aantal maanden geleden in Cherbourg de tewaterlating van een atoom-onder- zeeboot bijwoonde. Er ligt echter nog niets vast met betrekking tot eventuele samenwerking, aldus de RDM-woordvoerder. Vorige week werd bekend dat het rijk RDM zal steunen bij de verdere ontwikkeling van de Moray. Voor waarde van de kant van Van Hou welingen daarbij is dat er buiten landse belangstelling voor dit type onderzeeboot bestaat. RDM heeft zijn toekomst in de marinebouw ge baseerd op dit kleinere type onder- Economie kort EG-werkloosheid De werkloosheid in de twaalf lan den van de Europese Gemeenschap heeft in juli gemiddeld 9,3 procent van de beroepsbevolking bedragen, evenveel als in juni. Dit heeft het Europese bureau voor de statistiek in Brussel bekengemaakt. De groot ste werkloosheid werd in Ierland geregistreerd. Katalysator Mensen die een auto met katalysa tor hebben, krijgen bij verzekeraar Centraal Beheer een eenmalige pre miekorting van 50 gulden. Naar schatting 60.000 verzekerden zullen van deze voorgenomen maatregel profiteren. De milieukorting gaat per 1 oktober in en geldt voor zowel bestaande als nieuw af te sluiten verzekeringen. Holec Holec Machines Apparaten uit Ridderkerk en BN Spoorwegmate- rieel en Metaalcontructies uit Bel gië gaan samenwerken met de Indo nesische PT INKA, fabrikant van spoorwegmaterieel in Madiun. Holec heeft dat gisteren meege deeld. De drie gaan technisch sa menwerken en elektrische trein stellen ontwerpen en bouwen vopr het voorstedelijk verkeer van Jak arta. Ten Hoopen J. ten Hoopen (43) wordt de nieuwe voorzitter van het Nederlands Christelijk Ondernemersverbond (NCOV). Ten Hoopen is gisteren door het bestuur en de Verbonds raad van het NCOV aanvaard als voorzitter, aldus de organisatie. Hij volgt in maart volgend jaar S. Ve- ninga op. Deze is sinds enige tijd burgemeester van Urk. Visfraude Urker vissers, die in 1986 onjuiste gegevens over hun vangsten heb ben verstrekt, worden niet ver volgd. De overtreding is na twee jaar verjaard. Economisch politie rechter mr. J. van Aerde besliste tot niet-ontvankelijkheid. Vorig jaar ju li kregen 82 Urker vissers transac ties van het ministerie aangeboden, maar. een aantal van hen betaalde niet. Zij kunnen nu een half miljoen gulden aan boetes in hun zak hou den. zeeboot, nadat Defensie vorig jaar besloot om de aankoop van nog twee Walrus-onderzeeërs niet door te laten gaan. De ministeries van defensie en economische zaken zullen elk 20 miljoen gulden steken in de verdere ontwikkeling van de Moray, die in totaal op 65 miljoen wordt geraamd. RDM heeft zich vooralsnog vastge legd voor een bedrag van 6 miljoen gulden, aldus de woordvoerder van de werf. Voor de overige 19 miljoen gulden moet nog een oplossing ge vonden worden. De RDM-woordvoerder legde er de nadruk op dat de Rotterdamse werf ook de afgelopen jaren al "ette lijke miljoenen" in het Moray-ont- werp heeft gestoken. Men is er al se dert 1985 mee bezig. Het schip kan in 1991 'uitgetekend' klaar liggen. ROME - De voorzitter en de direc teur-generaal van de grootste bank van Italië, de Banca Nazio- nale del Lavoro (BNL), zijn giste ren aftreden als gevolg van een schandaal waarin de bank via een van haar filialen in Amerika ver wikkeld is geraakt. In de Italiaan se pers is het schandaal inmiddels opgedoopt tot de Iraq-connectie. door Marjon van Royen De directeur van een onderge schikt filiaal van de BNL in At lanta heeft in de afgelopen jaren, illegaal, voor een bedrag van meer dan vijf miljard gulden aan leningen uitgeschreven aan be drijven die in Iraq opereren. Het bedrag dat de functionaris op ei gen gezag heeft uitgeleend, be draagt meer dan tweederde van het hele bezit van de BNL, dat on langs nog is geschat op 6,5 miljard gulden. Noch het hoofdkantoor in New York, noch de directie in Rome waren van de lening op de hoogte, of hadden er hun toestemming voor gegeven. Niemand van de BNL zegt te hebben geweten wat de filiaaldirecteur in Atlanta uit voerde. De vraag die men zich nu in Italië stelt is, hoe het mogelijk is dat een functionaris in een klein filiaal in het verre Ameri kaanse Georgia, leningen kan uit schrijven die de grootste bank Bankschandaal in Italië rond lening aan Iraq van Italië in gevaar brengen, zon der dat er iemand van wist. De zaak is aan het licht geko men na een onderzoek van de Amerikaanse binnenlandse vei ligheidsdienst FBI. Deze lichtte het kantoor van de BNL in New York in die op zijn beurt met de directie in Rome belde. Zo kwam de bal aan het rollen. Afgelopen dinsdag werd de no- teijng van de BNL op de beurs van Milaan geschorst, nadat de waarde van de aandelen eerst meer dan 8 procent en daarna nog eens met 10 procent waren ge daald. De voorzitter van het con trole-orgaan van de beurs in Mil aan zei gisteren dat hij met zijn beslissing om de bank te schor sen hoopt de situatie van de BNL voorlopig te 'bevriezen'. Net als vrijwel alle andere ban ken in Italië, is ook de BNL een genationaliseerde kredietinstel ling. Dat wil zeggen dat de bank in handen is van de overheid en gefinancierd wordt met openbare middelen. Het 'gat' van 5 miljoen gulden waar de directeur van het filiaal in Atlanta voor gezorgd heeft, heeft daardoor onmiddellij ke gevolgen voor de Italiaanse schatkist. Het is allerminst zeker en zelfs zeer onwaarschijnlijk dat Iraq in staat zal zijn om de leningen die voor korte termijn gegeven zijn, terug te betalen. Meer dan één- tiende van de hele nationale schuld van het oorlogsland Iraq wordt nu door de illegale operatie in Georgia betaald door de Itali aanse bank BNL. De BNL is daar mee nummer één geworden op de lange lijst van schuldeisers van Iraq. Volgens een rapport van het Britse weekblad The Economist is de totale schuld van Bagdad 2,9 miljard dollar, terwijl het land nauwelijks 13 miljard dollar per jaar aan opbrengsten heeft uit de eigen export. Voor de meeste westerse landen was dat de reden waarom ze Iraq dit jaar geen nieu we financieringen meer wilde ge- Over de oorzaken van het schandaal met de BNL tast men volledig in het duister. In de Itali aanse dagbladen is pagina's lang gespeculeerd over de vraag wie er verantwoordelijk is voor wat er in Atlanta heeft kunnen plaatsvin den, en waar de eventuele mede plichtigen zitten. Het wordt in Ita lië niet uitgesloten dat er tevens onduidelijke politieke verwikke lingen aan de zaak kleven. Dat zou niet voor het eerst zijn. Volgens insiders gaat het om het grootste Italiaanse bank schandaal sinds de ineenstorting van de Banco Ambrosiano in 1982. BONN (GPD) De Westduitse minister van economische zaken Haus- smann heeft vandaag het groene licht gegeven voor de voorgenomen fusie tussen de automobielgigant Daimler-Benz (omzet 73,5 miljard mark, 339.000 werknemers) en het lucht- en ruimtevaartconcern Messerschmidt- Boelkow-Blohm (omzet 6,2 miljard, personeelsbestand 38.500). De regering-Kohl negeert met dit besluit het verbod dat de kartelcom missie had uitgesproken. Minister Haussmann acht het geleidelijk vermin deren van de miljardensubsidies voor de mede door MBB gebouwde Air bus-vliegtuigen belangrijker dan concurrentienadelen voor de rest van de industrie. Het Kartelamt stelde dat Daimler-Benz-MBB een marktbeheer- sende positie zal gaan innemen in de nationale wapen-, lucht- en ruimte vaartindustrie. De zogenaamde monopoliecommissie had als tussenoplossing een fusie onder voorwaarden voorgesteld. Haussmann heeft enkele suggesties over genomen. Zo zal MBB" het aandeel van 12,5 procent in de tankfabriek Krauss-Maffei dienen te verkopen. Verder moeten het Münchense con cern en de Mercedes-dochter AEG hun marinepoten afstoten (omzet in 1988 een miljard, 2000 werknemers). Meer zat er volgens Hausmann niet in, omdat anders Mercedes de fusie zou hebben afgeblazen. Naar uit Stuttgart .verluidt, gaat Daimler akkoord met deze voorwaarden, die veel minder ver gaan dan door de monopolie-commissie was verlangd. De nieuwe reus wordt Duitslands grootste wapenproducent. Bijna de helft van dè 212 miljard mark die het ministerie van defensie de komende jaren aan orders te besteden heeft en meer dan 50 procent van de research- opdrachten, zullen terecht komen bij Daimler-MBB. De monsterfusie is zeer omstreden in de Bondsrepubliek. Jarenlang gold: wat goed is voor Mercedes, is ook goed voor het land. Nu klinkt steeds vaker: de staat wordt chantabel; een puur militair-industrieel com plex ontstaat. Kortom, de ster uit Stuttgart begint gevaarlijk te stralen, vin den veel politici, vakbondsvertegenwoordigers en concurrerende indus triëlen.. Daimler-Benz denkt daar heel anders over. Het bedrijf stelt dat er ook buitenlandse concurrentie op de Duits'e markt is en blijft, maar het Karte lamt is het daar niet mee eens: elke regering wil een eigen defensie-indus trie hebben en laat dus nationale belangen prevaleren bij het verstrekken van orders. DEN HAAG (ANP) - Bij een aantal winkeliers in de Haagse binnenstad kan deze week met Ecu's (de Europese koerseen- heid) worden betaald in het ka der van de gisteren begonnen EuropeanFestivities. Minister Ruding (financiën) was de eer ste, die van de gelegenheid ge bruik maakte. Hoewel hij een cheque uitschreef, zijn er ook munten geslagen. Een Ecu is ongeveer een rijks daalder waard en staat model voor de financiële integratie van Europa, die uiteindelijk ge stalte moet krijgen in de Econo mische en Monetaire Unie, de EMU. Voor heel Europa zal er dan één geldbeleid worden ge voerd. Ruding benadrukte giste ren het belang van een degelijke voorbereiding. "Anders trekt men de aarzelaars - en dat zijn niet alleen de Britten, maar ook de autonome Deutsche Bundes bank en Denemarken - nooit over de streep". De European Festivities du ren vier dagen. De Europese Commissie, de Europese Bewe ging Nederland en de gemeente Den Haag willen het festival ge organiseerd om aandacht te vragen voor de Europese een wording in 1992. Er zijn evene menten, congressen, exposities over technologie, milieu, consu mentenbelangen, sport, jeugd en cultuur. Bij het muziektheater het Haagse Spui demon streerden gisteravond 400 men sen tegen een "verenigd Europa van het kapitaal en de multina tionals". (foto ANP) BRUSSEL Het Europees Parle ment is zeer verbolgen over de trage besluitvorming aangaande de ver betering van de sociale omstandig heden in de Gemeenschap. De soci alistische fractie, met 180 leden de grootste, dreigde gisteren zelfs met 'obstructie' van besluitvorming op andere terreinen. Volgende week vergadert het Eu ropees Parlement in Straatsburg over die zogenaamde 'sociale di mensie' van de EG. Het gaat daarbij* om het verbeteren van de arbeids voorwaarden, werkomstandighe den en sociale voorzieningen in de lidstaten in het licht van '1992', het creëren van de vrije Europese markt. Algemeen is men het erover eens dat die vrije markt niet alleen voor delen voor het bedrijfsleven mag opleveren, maar dat ook de werkne mers en uitkeringstrekkers er beter van moeten worden. Maar voorstel len voor verbetering van de sociale omstandigheden liggen nog niet op tafel. De Europese Commissie heeft en kele maanden geleden een ontwerp voor een 'sociaal handvest' inge diend, dat eind dit jaar door de twaalf regeringsleiders op hun top conferentie besproken moet wor den. Daarna zou een actieprogram ma moeten worden opgesteld met concrete punten die kunnen wor den uitgevoerd. Het Europees Parlement vindt het echter allemaal te langzaam gaan. Dat komt vooral omdat de re geringen van de twaalf over dit punt zeer verdeeld zijn. Vooral de Britse premier Thatcher verzet zich hevig tegen een door 'Brussel' opgelegd pakket sociale maatregelen, zoals de door haar verfoeide medezeg genschap in bedrijven. De Europese Commissie, en vooral haar voorzitter Jacques Delors, AMSTERDAM - De Amsterdamse Effectenbeurs keek deze week vooral naar de verkiezingen voor de Tweede Kamer, waarbij de hoop uitging naar een teken van waarde ring voor het financieel-econo- misch beleid in de afgelopen jaar door regeriungen onder leiding van premier Lubbers. Elk signaal in die richting werd met vreugde en zelfs forse koerswinst begroet, terwijl el ke kans op de overwinning van de PvdA het tegendeel opriep. door Jan Wagenaar r~ 1 l J w E F K Maandag zette de beurs flauw in, omdat de grootste oppositiepartij nog een goede kans op de overwin ning leek te maken. Maar toen dins dag de peilingen aangaven dat het CDA opnieuw als de grootste partij uit de verkiezingen te voorschijn zou treden, keerde het getij. Woens dag, na drie dagen beurshandel, stond de algemene stemmingsin dex bijna drie punten hoger dan eind vorige week. Vooral de lokale markt was scherp in herstel, maar die had vorige week de meeste sla gen moeten incasseren. Toen donderdag bleek dat pre mier Lubbers inderdaad de beste troeven in handen kreeg gespeeld en kan eisen dat zijn beleid over eind blijft bij de komende rege ringsformatie, werd de beurs vas ter. Uiteindelijk leverde de verkie zingsuitslag nog eens drie punten winst op voor de meeste index- groepen. Hierdoor steeg de algeme ne stemmingsindex deze week zes punten, evenals de lokale markt. Wall Street begon de nieuwe week met een feestdag en gaf daar door geen impulsen aan de rest van het effectenbeurswezen door. Daar na zette de stemming gedrukt in en werd zelfs flauw. De oorzaak lag in het nogal tegenstrijdige beeld dat de meest recente economische ge gevens van de Verenigde Staten lie ten zien. Zo steeg het aantal nieuwe banen in de augustusmaand weer fors en bleef het toch al zeer lage werkloosheidscijfer onveranderd. De economische barometer wees daarentegen in de richting wat flauwer wordende sche groei. Vooral de obligatie- markt van Wall Street wist er niet goed raad mee en liet nogal wat schommelingen zien. Met spanning wordt gewacht op nieuwe gegevens, zoals de prijsont wikkeling en de handelscijfers. Zo lang die niet bekend zijn, behoeft er niets verwacht te worden van de Fed, het bestuur van de gezamenlij ke Amerikaanse centrale banken, zo luidt de opvatting in Wall Street. Vooral nu er geen duidelijk beeld is van de economische ontwikkeling in het land lijkt een versoepeling van de kredietverlening niet voor de hand te liggen. Duidelijke kansen op renteverla ging in de Verenigde Staten zijn er dan ook niet. Dit heeft de Ameri kaanse dollar de laatste weken op nieuw versterkt. De Amerikaanse munt bracht deze week vele centra le banken in grote beroering, want het leek erop dat de koers door de psychologische barrière van twee Duitse marken zou breken. Ook in Amsterdam dreigde de prijs fors te stijgen en werd de f 2,25 genaderd, de hoogste koers in 2,5 jaar. Toen grepen echter voor het eerst sedert maanden de centrale banken in. Hierdoor kon de hausse voor de dol lar worden beteugeld. De hierdoor dreigende verkrap- ping van de geldmarkt legde wel een druk op de effectenbeurs. Voor al de beurs van Tokio leed eronder en sloeg de weg terug in, gevolgd door Frankfurt en Londen. Hier door werd het florissante beeld dat eerder deze week voor het interna tionale beurswezen optrad, dras tisch gewijzigd. Maar toen donder dag de Westduitse centrale bank op haar tweewekelijkse beraad besloot voorlopig geen renteverhoging door te voeren, veerden de meeste Europese effectenbeurzen op. Al met al werd het geen slechte week voor de Amsterdamse beurs, ook al is de politieke onzekerheid- .nog niet opgelost. Van de interna tionals waren vooral de olies en Phi lips vast. Laatstgenoemde steeg zelfs 10 procent. Van de hoofdfond sen waren voorts hoger Fokker (10 procent) en Heineken (5 procent). Vijf procent meer werd er ook voor Nutricia en Nijverdal ten Cate be taald. De Europese Optiebeurs begon uiterst kalm met twee dagen een omzet van 40.000 contracten per dag. Maar dit liep snel uit tot de gi gantische hoeveelheden van ruim 100.000, zodat de weekomzet uit kwam op ruim 353.000 contracten, tegen 292.000 in de voorgaande werkweek. Hoogovens was aanvan kelijk nummer één, maar werd alras overvleugeld door Philips die op één dag zelfs tot een mzet kwam van 44.000, ruim 40 procent van de totale dagomzet. hecht er aan dat besluiten over de sociale dimensie bij eenstemmig heid worden genomen. Maar daar door kunnen dwarsliggers de be sluitvorming makkelijk vertragen. De socialisten in het Europees Par lement vinden dat de 512 verkoze- nen dit niet langer over hun kant kunnen laten gaan. "We worden overstroomd met voorstellen voor economische en monetaire maatregelen die het par lement dan snel moet behandelen. We zullen de Europese Commissie duidelijk moeten maken dat wij geen voorstellen op dat terrein meer zullen aanvaarden als er niet ook so ciale voorstellen komen", zegt He- dy d'Ancona (PvdA). "De toon in het parlement is buitengewoon on geduldig, geïrriteerd en teleurge steld. Ons geduld is op. Na de top conferenties van Hannover, Rhodos en Madrid zijn steeds weer allerlei beloften gedaan. Ook de Europarle mentariërs deden dat in de verkie zingscampagnes, omdat zij dachten dat nu echt wat zou gebeuren". De socialisten richten hun pijlen vooral op de Europese Commissie, hoewel die bekend staat als een voorstander van Europese sociale maatregelen. De Commissie moet eerst met voorstellen komen voor dat de regeringen besluiten kunnen nemen. De Commissie laat dat ech ter na omdat zij eerst zekerheid wil dat haar voorstellen eenstemmig door de twaalf zullen worden aan vaard. De socialistische Europarlemen tariërs willen dat de Commissie kiest voor een andere procedure, waarbij besluiten bij meerderheid van stemmen genomen kunnen worden. Dan kunnen de Britse dwarsliggers gewoon worden over stemd. Ook de andere fracties in het parlement willen dat, op de Britse conservatieven na. Maar tot nog toe weigert de Commissie echter daar toe over te gaan. Mitterrand De socialisten hebben hun hoop ge vestigd op de Franse regering, die dit half jaar voorzitter is van de Eu ropese Gemeenschap. President Mitterand is een groot voorstander van het 'sociale Europa' en wil zijn voorzitterschap afsluiten met een succes. Zijn partijgenoten in het EG-parlement zetten ook hem nu onder druk. Lukt dat niet, dan moe ten de Europarlementariërs maar tot hardere maatregelen overg^n, menen zij. De Duitse sociahste Heinke Salisch zei dat het parle ment dan gewoon moet weigeren om andere voorstellen van de Com missie in behandeling te nemen. Voorbeelden gaf zij niet. "We moe ten de tegenpartij raken waar het pijn doet", zei zij.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 7