Frankfurt
Nissan 200 SX: toptechniek
in een geraffineerd jasje
Opel toont Calibra op autoshow
Levering in Nederland pas over een jaar
'Show' van tv-dominee Bakker gaat door
Botsing over weduwnaarspensioen
Arts-assistent moet overuren
voortaan uitbetaald krijgen
BINNENLAND/BUITENLAND
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1989
ZiWkOi
PAGINA 29
elektronisch geregelde platenkop-
peling, die de verbinding tussen de
voorin geplaatste transmissie en de
achteras tot stand brengt. Dit sys
teem maakt de combinatie ABS en
4x4 mogelijk. ABS is standaard. De
nieuwe Opel coupé is luxe uitge
rust. Elektrisch bediende zijruiten
en verwarmde, eveneens elektrisch
verstelbare buitenspiegels zijn bij
voorbeeld standaard.
Dat het hier om een snelle jongen
gaat, zal duidelijk zijn. Dat is van
belang voor de voor Opel belangrij
ke Duitse thuismarkt, waar geen
snelheidsbeperkingen heersen. De
zestienklepper haalt volgens de fa
briek een top van 227 kilometer per
UUr' NOL VAN BENNEKOM
De ramen en beide buitenspiegels
laten zich elektrisch bewegen en
eveneens standaard is de centrale
portiervergrendeling. De stoelen
missen een hoogteverstelling en dat
is voor kleinere mensen best wense
lijk, gezien de diepe zit in de kuip-
vormig gemodelleerde zachte kus-
Opbergruimte is er in de vorm
van twee portiervakken, een bakje
onder de armsteun tussen de voor-
stoelen en een dashboardkastje.
Voorin kunnen ook lange mensen
prima hun benen en hoofd kwijt. De
achterbank biedt voor volwassenen
te Weinig plek. Voor de knieën ont
breekt de ruimte en het hoofd moet
voorover worden gebogen door het
lage plafond.
Eigenlijk is de Nissan meer een
twee-zitter. Dat bankje achter hoeft
niet zo nodig. Door het neer te klap
pen ontstaat een flinke bagageruim
te, die goed bereikbaar is door de
grote derde deur. Nissan zou er
goed aandoen voor Nederland een
200 SX op grijs kenteken te gaan le
veren, want dan wordt het wel een
heel aantrekkelijk geprijsde coupé.
Vooralsnog moet voor deze Nis
san 60.995 gulden worden neerge
teld. Met vier-traps automaat, met
een lange overbrenging in de vier,
kost hij 64.335 gulden. Overigens
komt er voor de zes-cylinder coupé
van Nissan, de 300 ZX, begin vol
gend jaar een opvolger. Als die de
zelfde vormgeving meekrijgt als de
200 SX, dan kan ook die op de nodi
ge belangstelling rekenen.
Technische gegevens: motor vier-
cylinder in lijn, inhoud 1809 cc, ver
snellingen 5, vermogen 168 pk (124
kW), acceleratie 0-100 km/uur (ge
meten) 6.8 sec., topsnelheid (opge
geven) 215 km/uur, benzinever
bruik (gemeten) 1:9.8, prijs
60.995,-, (automaat) 64.335,-.
WIM OTTEN
De topsnelheid van de Calibra met 16-klepper bedraagt 227 kilometer per uur.
Liefde op het eerste gezicht. Zo zijn
de reacties van het publiek op de
nieuwe sportbolide van Nissan, de
200 SX, te omschrijven. In de week
dat wij deze Japanner ter beschik
king hadden, bleek de wagen een
echte 'eye-catcher'ondanks het feit
dat hij al een halfjaar geleden op de
AutoRAI is geïntroduceerd.
De vloeiende lijnen van de 200 SX
slaan aan. En als de bewonderaars
wordt verteld dat het een Nissan is,
dan kijken ze verwonderd. Zo'n
merk verwachten ze kennelijk niet
bij het model. Een enkeling infor
meert slechts naar de techniek en
de prestaties. Die lijken veel minder
te imponeren, terwijl de wagen echt
rijdt als een speer. x
De slechts 1809 cc metende motor
in deze coupé levert een bulk aan
vermogen van maar liefst 168 pk.
Een turbolader, gekoppeld aan een
koeler van de aangezogen lucht,
zorgt voor dat surplus aan kracht.
Het motorblok is oogstrelend voor
mensen die van bijzondere tech
niek houden.
De dubbele bovenliggende nok-
kenassen worden door een rode
kleur opvallend geaccentueerd in
het kleppendeksel. Draden en ka
bels zijn keurig weggewerkt, wat
onder de motorkap een volgepakt,
maar monteuronvriendelijk geheel
oplevert.
Nu behoeft er onder normale om
standigheden niet veel onderhoud
te worden gepleegd aan de 200 SX.
Er valt simpel weinig af te stellen.
De brandstofinjectie en pntsteking
worden verzorgd door een compu
ter met zelfdiagnose. Grote beurten
zijn nodig om de 20.000 kilometer
en olieverversen om de 5000 kilo
meter. En de koppeling is, als bij
veel nieuwe auto's, zelfstellend.
Asfaltvreter
De turbolader maakt van de Nissan
200 SX een asfaltvreter. De accele
ratie van nul naar honderd km
uur klokten wij op 6.8 seconden.
Dat lukt nog net in de tweede ver
snelling. Precies bij honderd grijpt
de toerenbegrenzer onverbiddelijk
in. Dat is maar goed ook, want de
vier-cylinder wil best boven de 7000
toeren/min. doorgaan.
Even inhalen kost eveneens niet
veel tijd met deze sportwagen, ten
minste als de turbo na ongeveer één
seconde 'aanspreektijd' druk gaat
leveren. In de derde versnelling van
tachtig naar 120 km/uur vergt
slechts 5.1 seconden en van hon
derd naar 160 km/uur lukt in 9.1 se
conden. Er is kortom met de 200 SX
menigeen het nakijken te geven.
Op de Duitse Autobahn slaat de
Nissan met de opgegeven top van
215 km/uur geen slecht figuur, maar
de wagen lijkt niet gemaakt om
uren achtereen op een recht stuk as
falt te blazen. Juist op een flink
bochtig traject valt het meeste ple
zier aan deze auto te beleven.
Als bestuurder heb je het gevoel
boven de achterwielen te zitten met
een flinke neus voor je, die nauw
keurig 'luistert' naar elke beweging
aan het stuur. Bochten zijn scherp
aan te snijden. Vervolgens het gas
op de aangedreven achterwielen en
de Nissan schuift schier moeiteloos
de hoek om. De wagen is over
stuurd, maar dat kan met het gaspe
daal prima in de hand worden ge
houden.
De korte vering en sterke stabili
satie zorgen voor de goede weglig-
ging. Toch is de schokdemping niet
Spartaans te noemen. Kleine onef
fenheden worden opgeslokt, grote
re worden daarentegen wel duide
lijk doorgegeven. Dat maakt de Nis
san in vergelijking met andere
sportcoupés, als bijvoorbeeld de
VW Corrada, comfortabeler.
Het gevolg van de soepeler dem
ping is wel dat de Japanner op hoge
snelheid in lange bochten wat neigt
tot deinen. De vierwielophanging is
volgens het MacPherson-principe
en de achterwielen harigen aan vier
reactie-armen.
De vloeiende lijnen van de Nissan 200 SX zorgen voor veel bewonderaars.
Sober interieur
functioneert zoals het hoort. Met
een kant van de wagen in de berm
valt nog een kaarsrechte noodstop
De Nissan 200 SX is standaard voor- te maken. Wel hadden de remblok-
zien van stuurbekrachtiging, die he- jes op de voorwielen het zwaar bij
laas nog werkt op het toerental van fiks remmen van 160 km/uur naar
lotor en niet snelheidsafhanke- stilstaand. De rook sloeg eraf en het
lijk is. Verder van een anti-blok-
keer-inrichting (abs) op de remmen.
Dat systeem, yan het merk Nippon,
vermoedelijk aanwezige vet achter
de blokjes vatte vlam! Het
doofde gelukkig snel.
Het interieur van de Nissan 200
SX is sober, maar wel fraai vormge
geven. Het dashboard bevat slechts
meters voor snelheid, toerental,
brandstofniveau, en koelvloeistof-
temperatuur. Op een dergelijke
sportwagen horen toch ook meters
voor oliedruk en olietemperatuur.
Het stuur is in hoogte verstelbaar.
Op de komende automobielten
toonstelling in Frankfurt (van 16
t.e.m. 24 september) zal het nieuw
ste coupémodel van Opel, de Cali
bra, worden onthuld. Met deze op
volger van de legendarische Manta
heeft Opel het begrip „Gran Turis-
mo" nieuw leven ingeblazen. De
wagen (waarvan nog geen prijs be
kend is) heeft een cW-waarde van
0.26, wat het laagste luchtweer-
standscoëfficient ter wereld is voor
in serie gebouwde vierpersoons au
to's. Er is keuze uit een voorwiel- en
een vierwielaangedreven versie.
Bovendien is de Calibra leverbaar
met een acht- of zestienkleppen mo
tor.
l De wagen, die pas over een jaar in
(foto gpd) Nederland beschikbaar komt, biedt
plaats aan vier volwassenen. Hij is
voorzien van een grote achterklep
en een deelbare rugleuning achter.
De neus is tamelijk laag en valt op
door de slanke koplampen (zeven
centimeter hoog) en de luchtsleu-
ven onder en boven de bumper. De
koplampunits bieden plaats aan de
hoofdverlichting, mistlampen, ver-
stralers en richtingaanwijzers. De
duidelijke wigvorm leidde tot een
zeer schuin geplaatste voorruit. De
zijpanelen zijn glad afgewerkt en de
aansluitende zijruiten bedekken de
middenstijl geheel. Een en ander
moet het windgeruis vrijwel geheel
onderdrukken.
De beide beschikbare viercilin-
der motoren zijn beide uitgerust
met een driewegkatalysator en vol
doen dus aan de nieuwe emissie-ei
sen van de EG. De achtkleppen mo
tor levert 115 pk en de zestienklep
per 150 pk. Een vijfversnellingsbak
is standaard en daarbuiten kan ook
een viertrapsautomaat geleverd
worden op de achtkleppenuitvoe-
ring.
Bij de vierwielaangedreven Calibra
wordt gebruik gemaakt van een tus-
senbak met viscokoppeling en een
WASHINGTON - Een rechter
in Charlotte, Noord Carolina,
heeft gisteren besloten dat tv-
evangelist Jim Bakker, die vori
ge week ineenstortte, wel dege
lijk psychisch in staat is verder
te recht te staan wegens fraude.
De rechter besliste dat nadat hij
van een psychiater had gehoord
dat Bakker weliswaar erg bang
is en dat hij een week eerder in
paniek was geraakt, maar dat er
geen sprake is van een onderlig
gende geestesziekte.
door
Henk Dam
De advocaten van Bakker had
den vorige week gezegd dat hun
klant niet langer in staat was in
de rechtszaal te verschijnen. Hij
kon niet meer samenhangend
praten, hallucineerde en was in
de foetushouding onder een
bank gekropen, zo meldden zij.,
De tv liet 's avonds beelden
zien van een geboeide Bakker,
die door agenten naar een psy
chiatrische kliniek van een ge
vangenis werd gebracht. Daar
werd hij op last van de rechter
onderzocht. Bakker kon alleen
nog maar strompelen. Hij huil-
de, zijn haar zat in de war, en
toen hij in de auto was gebracht
die hem naar de kliniek moest
rijden, kroop hij op de achter
bank weer in de foetushouding
ineen. Cynici zeiden vorige
week direct waarderend 'mooie
show!'. Want van Bakker is be
kend dat hij geweldig kan to
neelspelen, en dat hij naar belie
ven de tranen over zijn wangen
kan laten rollen. Zover wilde de
psychiater die hem de afgelopen
week heeft onderzocht, niet
gaan.
Ze zei gisteren aan het eind
van de ochtend tegen de rechter
ervan overtuigd te zijn, dat Bak
ker depressief en angstig is,
maar niet gek. Prima, zei de
rechter, dan gaan we om twee
uur vanmiddag weer door.
En zo werd weer een hoofd
stuk afgesloten van de lange, bi
zarre soap-opera die 'Jim and
Tammy Bakker' heet, het ver
haal over het tv-evangelisten-
echtpaar dat alles bereikte, en
nu bijna alles weer kwijt is ook.
Geld
Ooit was Jim Bakker een gewo
ne tv-dominee, zoals je er wel
meer hebt in de Verenigde Sta
ten, waar godsdienst, geld en
show nu eenmaal meer bij el
kaar horen dan in welk ander
land dan ook. Maar Jim was be
ter dan veel van zijn collega's.
Jim Bakker wordt naar het gerechtsgebouw gebracht na een korte be
handeling in een psychiatrische kliniek. Hij is depressief en angstig,
maar niet gek, aldus de psychiater. Het proces gaat dan ook gewoon
verder, zo besliste de rechter.
Hij was met name goed ii
geld schooien. Lachend, bid
dend, huilend, desnoods krij
send zorgde bij er keer op keer
voor, dat de gelovigen zielsver-
heugd hun laatste dollars weg
schonken.
Daarbij had hij de formidabe
le hulp van zijn echtgenote Tam
my, zelf evangeliste, die
gend, kirrend en knipperend
met haar enorme (valse)
pers op haar eigen manier de
boodschap bracht en de centjes
binnenharkte. Jim en Tammy
waren zo'n doorslaand succes,
dat ze met hun omroep PTT.
(People That Love, ook wel:
Praise The Lord) op den duur in
het hele land te zien waren. Maar
Jim wilde meer.
Hij kreeg een paar jaar gele
den het, zakelijk gezien, onge
twijfeld briljante idee om een
soort pretpark op evangelische
grondslag op te richten. Dankzij
(foto AP)
Jim's charisma, grote energie,
wilskracht en uiteraard de mil
joenen van de door de Bakkers
in tv-marathons genadeloos be
werkte gelovigen, kwam dat
park er ook. Het staat in Zuid-
Carolina, en het heet Heritage
USA. Tot enkele jaren geleden
was deze combinatie van zwem
baden, kerken, waterroetschba-
nen en passiespelen zo'n succes,
dat van alle Amerikaanse pret
parken alleen Disneyland en
Disneyworld meer bezoekers
trokken.
Maar, om het Bijbelse woord
vrij te citeren: h(j die naar de
show grijpt, zal door de show
vergaan. Jim kon de luxe, de ca
mera's, de glitter en de onverho
len adoratie van zijn honderd
duizenden fans niet aan. Begin
1987 kwam uit dat hij enkele ja
ren eerder met een jonge secre
taresse, Jessica Hahn, in een ho
telkamer had gezondigd. Hij
had bovendien, met donaties
van PTL-leden, geprobeerd
haar het zwijgen op te leggen.
Dat lukte maar korte tijd. Jes
sica, die zichzelf altijd als devote
wedergeboren christin be
schouwde, praatte en praatte,
toen de affaire eenmaal bekend
werd. Ze bracht het tot Playboy
model, vriendin van Playboy
baas Hugh Hefner, en werkt nu
bij de radio. Wat u zegt: een
Amerikaanse droom.
Aftreden
Maar met Jim (en Tammy) ging
het sinds de ontdekking van de
indiscretie in de hotelkamer
steeds sneller bergafwaarts. Hij
moest aftreden als de baas van
PTL. Tijdelijk, dacht hij zelf,
maar dat was niet zo. Want de
bewindvoerders ontdekten, dat
Jim geweldig met de boeken
had geknoeid, en vooral dat hij
zichzelf gaarne met het slijk der
aarde mocht bestrijken. Kort en
goed: alleen al in 1986, zo bleek,
hadden de Bakkers 1,6 miljoen
dollar aan salarissen en bonus
sen ontvangen.
Ze hadden overal huizen, Rol-
ls-en in de garage, gouden
kraantjes in de badkamers en
een hondenhok met air-condi
tioning. Kortom, de eenvoud
van de Man waarover Bakker zo
vaak preekte, waren hem en zijn
vrouw geheel vreemd. En dege
nen die voor al die overdaad
hadden betaald, waren uiter
aard de gelovigen.
Vanaf 1987 is aan het melodra
ma rond de Bakkers eigenlijk
nooit een eind gekomen. Soms
werden Jim en Tammy in of
vlakbij hun oude Heritage USA
gesignaleerd, en dan ging het
verhaal dat ze weer zouden te
rugkomen. Jim deed ook een
paar keer pogingen de hele zaak
te kopen.
Hij probeerde bovendien keer
op keer om weer met een eigen
tv-show te beginnen. Vlak voor
zijn proces startte hij z'n 'jim
and Tammy Show' opnieuw op,
ditmaal vanuit een verlaten win
kelcentrum in Florida. En on
dertussen draaide de gerechte
lijke molen, langzaam maar al
tijd maar door.
Het Openbaar Ministerie
denkt nu te kunnen bewijzen,
dat Bakker ten minste 4 miljoen
dollar uit de PTL-kassen heeft
gegraaid, en daarom begon op
28 augustus het proces tegen
hem. Hij kan 120 jaar cel en een
boete van 5 mihoen dollar krij
gen, als hij wordt veroordeeld.
Bakker's kansen om onge
schonden uit het proces te ko
men, mogen niet al te groot wor
den geacht.
BEGRAFENIS CHILI
DEN HAAG (ANP) Minis- De centrales willen e
ter Van Dijk (binnenlandse kende kracht tot april
i terugwer- duwnaars die op een wettelijke re-
6, de da- geling hebben gewacht en hooguit
zakenl en de vier amhtena tum waar°P de beroepszaak is ge- een jaar terugwerkende kracht ge
halten; en uc vier uniuluna- rfnl4 una. -i„
reneentrales kunnen het niet
eens worden over een inte-
start die uiteindelijk leidde tot de honoreerd
uitspraak dat ook weduwnaars Wat de kring van rechthebben-
recht op nabestaandenpensioen den betreft, willen de bonden dat
rimwetje dat het weduw- hebben. Nu dreigt de situatie, dat ook partners van ambtenaren die de
naorcnonoinon in hot A iweduwnaars die na die datum met actieve dienst al verlaten hebben
pfnci^fn" een aa™rage vooruit liepen op wet- recht op een weduwnaarspensioen
meen Burgerlijk Pensioen- geving, veel meer krijgen dan we- kunnen krijgen.
fonds moet regelen. Het in-
terimwetje is nodig als voor
loper op een definitieve her
ziening van de aww, waarop
ook het ABP-weduwnaars
pensioen gebaseerd moet
worden. De minister beraadt
zich op het probleem, liet hij
gisteren na afloop van het
ambtenarenoverleg in Den
Haag weten.
De ambtenarenbonden willen de
kring van rechthebbenden (in het
voorstel de partner van ambtenaren
DEN HAAG (ANP) - De r
het Leyenburg doen alle
arts-assistenten van het Haagse kenhuizen dat z
Leyenburg-ziekenhuis moeten al De arts-assistenten wezen echter
hun overuren betaald krijgen. Dat op een maatregel die de gemeente
heeft de vice-president van de Den Haag per 1 januari van dit jaar
rechtbank in Den Haag, mr. R. Port- heeft laten ingaan. Die stelt dat alle
heine, gisteren bepaald. De uit- gemeente-ambtenaren tot en met
spraak kost het ziekenhuis 1 mil- loonschaal 10 al hun
i actieve dienst) en de terugwer- joen gulden per jaar.
kende kracht (in het voorstel een De arts-assistenten hadden een
jaar)
Dat gaat tesamen kort geding tegen de directiè
130 miljoen gulden kosten
vindt Van Dijk te duur. Het ABP is
inmiddels begonnen met de uitbe
taling van weduwnaarspensioenen.
Het is zeer onwaarschijnlijk dat de
minister hierin zal ingrijpen, gezien
de sterke druk vanuit de Kamer om
met een ABP-weduwnaarspen-
te komen.
het Leyenburg aangespannen,
dat dit de eerste tien overuren
uitbetaalt. Het ziet die uren als
soort verrekening: de arts-assisten
ten worden tijdens het werk opge
leid en moeten die uren goedmaken
met tien uur overwerk. Na die tien
wordt het overwerk wel
SANTIAGO De begrafenis in Chili van de linkse voorman Jecar Negh-
me is gisteren uitgelopen op een demonstratie tegen dictator Augusto Pino
chet. Ongeveer 15.000 mensen bewezen de leider van de Beweging van Re
volutionair.Links (M1R) de laatste eer. Neghme werd maandagavond door
onbekenden vermoord. Het Chileens hooggerechtshof heeft gisteren aan een
lagere rechtbank opdracht gegeven de moord te onderzoeken en liep daar
mee vooruit op een verzoek uit een petitie die door tal van bekende persoon
lijkheden is ondertekend. Neghme is sinds 1986 de eerste oppositieleider die
wordt vermoord. Zijn dood heeft geleid tot onrust bij de oppositie over de
voortgang van de geleidelijke democratisering en het verloop van de ver
kiezingen van 14 december. (foto afp>
ver
goed moeten krijgen. Arts-assisten
ten in gemeentelijke ziekenhuis gel
den als ambtenaar en zitten in loon
schaal tien. Ze werken in het Leyen-
niet burg gemiddeld 62,5 uur. Op de af-
een deling cardiologie zelfs 75 uur.
Gewerkte uren zijn "overwerk"
als ze bovenop de "normale werk
week" komen. Portheine stelt in
zijn vonnis dat nergens staat dat 48
uur voor de arts-assistenten in het
goed. Volgens directeur E. Sloot Leyenburg een normale werkweek
is. Als er geen afwijkende regelin
gen zijn getroffen dan is ook voor
deze groep een week van 38 uur nor
maal, aldus de president.
Het ziekenhuis heeft volgens
Portheine ook "in geen enkel op
zicht aannemelijk gemaakt dat er
per dag twee uur per assistent aan
overwerk zou worden besteed. Aan
nemelijk is overigens dat het oplei
dingsaspect, zoals te doen gebrui
kelijk, tot uitdrukking komt in de
lagere inschaling van de salaris
groep".
Ziekenhuis-directeur Sloot toon
de zich gisteren verrast door de uit
spraak, maar kon nog geen com
mentaar geven omdat hij het vonnis
niet kende. Hij gaf wel toe dat er ge
woon nog geen goede regeling over
een normale werkweek met de arts
assistenten was getroffen.
Hij zei ook dat de arts-assistenten
de gemeentelijke maatregel niet
hebben aangegrepen om individu
eel mëer geld te krijgen. De arts-as
sistenten stelden ter zitting inder
daad dat ze eigenlijk willen dat er -
van het miljoen dat de uitspraak het
ziekenhuis kost - meer arts-assis
tenten kunnen worden geplaatst,
waardoor het aantal overuren naar
een aanvaardbaar niveau kan wor
den teruggeschroefd.
Het kort geding was min of meer
bedoeld om een stok achter de deur
te krijgen. Sloot hoopt nog deze
week met de arts-assistenten te
overleggen.
