Nationale Partij lijdt zwaar verlies sëSëSëESaasaei^tó GEEN GELUK IN DE LIEFDE? NAVO zeer optimistisch bij hervatting wapenoverleg Lid drugskartel naar VS uitgewezen Mmminmsi Hoge opkomst bij verkiezingen Zuidafrika De Klerk moet aan de slag na grote nederlaag Westduits blad: grootste spionnenruil op komst Mazowiecki biedt Kiszczak kabinetspost Polen aan DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1989 JOHANNESBURG De regerende Nationale Partij heeft gisteren bij de verkiezingen in Zuidafrika ondanks dramatische verliezen aan zowel de ünkse als rechtse oppositie de ab solute meerderheid in de blanke Volksraad behouden. JOHANNESBURG - De mend president van Zuidafrika, F. W. de Klerk heeft gisteren van de blanke kiezers de kans gekregen, waar zijn partij om heeft gevraagd. Het is een kans met een geweldig voorbehoud, want hoewel de Natio nalisten de absolute meerderheid in de blanke Volksraad behielden, moet het verlies van vermoedelijk 30 zetels hem zeer te denken geven. verwacht. De taxatie Het is voor Zuidafrika niet te hopen nalisten dat de blanke kiezer de De- dat hij uit de uitslag de conclusie m0craten de rekening zou presente- trekt, dat hij met de voet op de r moet gaan hervormen. door Peter van Nuijsenburg De winst van de Konservatieve Par- i de protestacties van de Bre de Democratische (BDB), de bundeling vai positiegroepen, tegen de laatste apartheidsverkiezingen is niet hele maal uitgekomen. De winst van de Democraten lo de Natio- de bevolkingsgroepen overbruggen en de onderhandelingstafel ont doen van het stoflaken. Maar tegelijkertijd werd het Beweging meestal vreedzame verzet van de zwarte op- BDB, de mensen met wie hij ooit aan diezelfde onderhandelingstafel moet gaan zitten, bruut bestreden. De twijfels in de zwarte gemeen schap over zijn oprechtheid zijn dus genstrafte de opvatting dat net als op zijn minst gerechtvaardigd bij voorgaande verkiezingen met groot succes de angst Om het vertrouwen De Nationalisten zouden volgens de laatste prognoses van vanmorgen kunnen rekenen op 94 van de 166 zetels; een verlies van 29. De partij verloor 17 zetels aan de extreem rechtse Konservatieve Partij en 13 zetels aan de tegen apartheid ge richte Democratische Partij (DP). Het aantal zetels van de DP steeg van 20 naar 33, het hoogste wat een anti-apartheidsgroep ooit heeft be- op het hervormingsprogramma haald. De Konservatieven hadden president De Klerk, gerekend op 50 tot 60 zetels, ir moest zich tevreden stellen met toename van 22 naar 39. De Konservatieven moesten gis- met een percentage van 50 hierbij partij haar toekomst achter zich tij mag dan wel aanzienlijk zijn, dit ?2wartegevaar'tonwordêrüitge- septische meerderheid te verandert niets aan het feit dat deze buit De hervormingsgezindheid wen n^d rDe mit'a: nst achter zich u* ,r<*n tieven nodig. De Klerk zal teren wel de gemeente Boksburg enigzins uit de toon. prijsgeven aan de Nationalisten. Een zwart woonoord bij Kaap- oksburg, waar de KP allerlei dis- stad leek volgens verslaggevers op heeft. De KP is een vergaarbak iroteststemmen, en kan dus per de- initie geen constructieve bijdrage criminerende maatregelen hadden een slagveld. Honderden jongeren leveren aan de ontmanteling van de Ongeveer twee miljoen van de drie miljoen stemgerechtigde blan ke Zuidafrikanen zijn naar de stem bus gegaan. De verkiezingen von den plaats tegen een achtergrond van massale stakingen door miljoe nen zwarte werknemers en onlus- ten in verschilende zwarte woon oorden, met name rond Kaapstad. De verkiezingen van gisteren gel den als de belangrijkste sinds 1948. Volgens de Brede Democratische toen de Nationalisten aan de macht Beweging (BDB), de bundeling van kwamen, en als de laatste waarvan zwarte oppositie-organisaties, is de de zwarte meerderheid (28 miljoen) algemene staking van gisteren de ingevoerd, was het symbool van hadden barricades opgeworpen van apartheid. Bovendien lijkt de KP Konservatief wanbeleid geworden, brandende autobanden, huisraad haar Plafond te hebben bereikt. Niettemin wordt verwacht dat de en betonnen telefoonpalen. Ook el- forse winst van de Konservatieven ders in het land trad de politie hard Het kan De Klerk daarentegen remmende invloed zal hebben op. Bij de onlusten is voorzover be- niet ontgaan zijn dat de liberale De- kend één dode gevallen. Tientallen mocratische Partij het tegen de ver mensen raakten gewond. De politie drukking in beter heeft gedaan dan verrichtte 47 arrestaties. onverwacht groot deel het electoraat zou hem dus moeten aansporen het gaspedaal in te druk- Veel tijd heeft De Merk namelijk opheffen niet. De acties van de BDB bewyzen dat het geduld van de zwarte bevol- beeld: alleen de Nationalisten kon- Wacht hij te lang dan verliest hij den de kloof tussen de verschillen- onherroepelijk het initiatief aan het ANC, dat zijn bereidheid tot onder handelingen heeft uitgesproken en druk bezig is internationale steun voor zijn 'vredesplan' te werven. De 'internationale gemeenschap' zal trouwens niet eeuwig willen wachten tot het de nieuwe Zuidafri- kaanse president behaagt zijn toe komstplannen te ontvouwen. Als De Klerk niet snel zijn retoriek over een 'nieuw Zuidafrika' inhoud geeft, en een agenda op tafel legt, zijn economische en financiële sancties niet tegen te houden. De Klerk en zijn Nationale Partij moeten dan ook dat deel van de blanke bevolking dat de feiten nog altijd weigert onder ogen te zien, voorbereiden op de onvermijdelijke veranderingen. Dat is een taak van herculesachtige omvang. De Natio- deze na*isten zijn, om het nog mild uit te drukken, in vroeger jaren schrome lijk te kort geschoten in dit opvoed kundige werk. En. omdat veel zo niet alles op de komt te r zijn partij schout moeten merk het kalibe^heeft1 om dhkar' ëëeBDBëewtó^ de noodtoestand, schrappf" naeöUD Dewijzen H ^r minaronHo n-oHnn or, Ho i te klaren een hele geruststelling zijn. Niets in zijn staat van dienst wijst er echter op dat hij over de kwaliteiten beschikt om de geest van ruim 40 jaar apartheid uit te drijven. Niemand kan hem beny- den om de kans die hij vanochtend heeft gekregen. door Peter van Nuijsenburg s uitgesloten. De Konservatieven streken hun winst vooral op het platteland van de provincies Transvaal en Oranje Vrijstaat op. De Democraten be haalden hun winst voornamelijk in de stedelijke Engelstalige gebieden. grootste in de geschiedenis Zuidafrika. In belangrijke industriële centra in Natal, in de oostelijke Kaappro vincie en rond Johannesburg was 80 tot 95 procent van de werkne mers niet op het werk verschenen. De westelijke Kaapprovincie viel BONN (Rtr/AFP) Negen landen, waaronder de Verenigde Staten, de Sovjetunie, de DDR en Israel bereiden in het diepste geheim de 'groot ste spionnenruil aller tijden' voor. Dat publiceert het Westduitse dag blad 'Die Welt' vandaag. Uit het artikel blijkt dat de Oostduitse advocaat Wolfgang Vogel, die eerder betrokken was bij de uitwisseling van spionnen, vorig weekein de naar Israël is gereisd om de bijzonderheden van de ruil te regelen die later dit jaar zou plaatsvinden. De andere landen die meedoen zijn Zuidafrika, de Bondsrepubliek, Groot-Brittannië, Noorwegen en Iraq. Die Welt gaf geen bron voor de informatie, maar het blad staat erom bekend dat het goede contacten heeft met inlichtingendiensten. Vogel wilde het bericht bevestigen noch ontkennen. De Westduitse regering weigerde commentaar te geven. Onder de spionnen die nu zouden worden geruild, zou Arne Treholt zijn, een voormalige Noorse ambtenaar die 20 jaar uitzit voor spioneren in het Oostblok. Daarnaast zijn bij de ruil betrokken de Oostduitse spionnen Rainer Selch (die gevangen zit in de BRD), Reinhard en Son- ja Schulze (die vastzitten in Groot-Brittannië) en de Sovjetagenten Die ter en Ruth Gerhard (die in Zuidafrika gevangen worden gehouden). Moskou is bovendien uit op de vrijlating van de KGB-agent Sjabtai Kalmanovitsj die in Israël een straf van negen jaar uitzit. De Sovjetunie en de DDR zouden in ruil daarvoor een aantal westerse agenten vrijla ten. De krant zei niet wat de vorige grootste spionnenruil was, maar in ju ni 1985 wisselden de VS en de DDR in Berlijn 27 gevangenen uit, in wat toen de grootste spionnenruil sinds de Tweede Wereldoorlog werd ge- WARSCHAU (AP/Rtr/AFP) - De Poolse premier Mazowiecki heeft zijn communistische voorganger, generaal Kiszczak, een niet nader genoemde post aangeboden in zijn nieuwe regering, heeft het Poolse persbureau PAP bekendgemaakt. PAP zei niet of Kiszczak de aan geboden post had aanvaard. De le gergeneraal, die acht jaar minister binnenlandse zaken is geweest, ben gekregen. De Boeren hebben al vier kabinetsposten aanvaard, en de communisten krijgen er ook min stens vier. De rest gaat naar Solida riteit, dat volgens een bron in het parlement ondermeer beslag zal leggen op de twee felbegeerde pos ten van buitenlandse zaken en het voorzitterschap die televisie en radio beheert. Behalve het beloofde aantal i werd op 2 augustus door het Poolse nisteries krijgen de Democratische- parlement tot premier gekozen, en Boerenpartij ook ieder een vice- r moest op ruim twee weken la- premierschap. Momenteel zitten t 16 ministers in de Poolse regering, "grote Vanavond worden de voorstellen de van Mazowiecki voorgelegd aan de de parlementsfractie van Solidariteit. Intussen werd Lech Walesa, de Een volledige lijst van kandida- leider van het Poolse vakverbond de eerste niet-communisti- Solidariteit, gisteren met applaus ingehaald door 2000 Westduitse ter zijn ontslag aanbieden nadat hij vergeefs had geprobeerd eei coalitie" onder aanvoering communistische partij grond te krijgen E ten sche regering in Polen sinds de c de loop van vandaag be- beiders van de Krupp-staalbedrij- i een se- ven in Bochum, in het hart van het i de pre- Ruhrgebied. De vakbondsleider nier. maakt een rondreis door de Bonds- Twee leiders van de communisti- republiek om de Westduitsers c BAYRUT (GPD) - Het ziet er niet naar uit dat de Amerikaanse ambas sadeur in Bayrut en zijn staf op af zienbare termijn naar Libanon zul len terugkeren. Volgens de Ameri kanen was het besluit van gisteren om ambassadeur John McCarthy en zijn uit dertig personen bestaan de staf te evacueren, gebaseerd op concrete dreigementen van de Li- o banese christelijke leider, generaal christenen bij VS-ambassadeur blijft voorlopig weg uit Bayrut sche partij die gisteren een onder- te halen rdat nen dreigden ook de water- en elek- vandaag verder moest worden ge- triciteitsleidingen van de ambassa- praat over enkele nog onopgeloste de af te sluiten. kwesties, zei PAP. Al die dreigementen samen leid- Het Politburo van de Poolse Ar den uiteindelijk tot het vertrek van beiderspartij bestudeerde gisteren de ambassadestaf. Ambassadeur de voorstellen van Mazowiecki voor McCarthy en zijn medewerkers de samenstelling van zijn regering, vormingen in Polen noodzakelijk te investeren in de Poolse i Walesa sprak eerder op de dag in Düsseldorf met werkgevers over de noodzaak in Polen te investeren "voor het te laat is". De voorzitter van de commissie verzekerde Wale sa dat de werkgevers Solidariteit steunen, maar benadrukte dat her- Michel Aoun, Volgens een woordvoerster van het ministerie van buitenlandse za ken in Washington heeft Aoun een van zijn medewerkers de ambassa de laten opbellen om aa gen dat op 5 september kaanse bevoorradingshelikopter "misschien twintig Amerikanen zou worden neergeschoten. werden gisterochtend opgehaald en zou de premier vandaag zyn defi- door twee helikopters van de Ame- nitieve standpunt geven over deel- Op die dag protesteerden 400 rikaanse Zesde Vloot en overgevlo- name van de partij. iet ambassadege- gen naar Cyprus. Generaal Aoun re- Mazowiecki heeft een blauwdruk gemaakt voor een coalitieregering landse zaken, waarin Solidariteit, de beweging De Libanese christenen hebben waaruit hij zelf voorkomt, de mees- zich de laatste weken steeds feller te posten krygt, gevolgd door de tegen Washington gekeerd. Ze me- Verenigde Boerenpartij, de Poolse nen dat de Amerikanen hun poli- Verenigde Artbeiderspartij (de tiek te veel laten bepalen door het communisten), en de Democrati- lot van de acht Amerikaanse gijze- sche Partij. laars, die in handen zijn van radicale De Democraten hebben gezegd moeten gijzelen". De christe- islamitische groepen. drie ministeries aangeboden te heb- bouw in Oost-Bayrut en de leider ageerde furieus op het vertrek van die betoging verklaarde dat de de Amerikanen, demonstranten de bevoorradings- vlucht hadden voorkomen. Drie dagen eerder had generaal te kondi- Aoun een verslaggever van de Fran- Ameri- se krant Le Figaro verteld dat hij zijn voor de BRD meer investeert. Vandaag ontmoet de vakbondslei der de Westduitse president, bonds kanselier en minister van buiten- ZOEKTOCHT GESTAAKT - De Zweedse kustwacht heeft in de loop van gisteren het zoeken naar overle venden van het scheepsongeluk in de Oostzee gestaakt. Naar verwach ting zijn alle 15 bemanningsleden van het Sovjetrussische vissers schip omgekomen. Buitenland kort DDR De DDR heeft Westduitsland giste ren woordbreuk verweten. Bonn zou zich niet hebben gehouden aan een afspraak over de Oostduitse vluchtelingen die hun toevlucht hebben gezocht in de Westduitse permanente vertegenwoordiging in Oost-Berlijn, aldus het Oostduitse persbureau ADN. Israël Vanuit Jordanië zijn vannacht ver scheidene Katjoesja-raketten afge vuurd op het noorden van Israël. Dit heeft het Israëlische leger ge meld. Er vielen geen slachtoffers en er was geen schade. Het was derde raketaanval op Israël in iets meer dan een week. Maar het is voor het eerst sinds jaren dat er vanuit Jor danië een aanslag tegen Israël werd gepleegd. Noodweer De oostelijke provincies van Spanje worden sinds dinsdag geteisterd door hevig noodweer, dat aan zes mensen, onder wie twee kinderen, het leven heeft gekost. In het kust gebied over een lengte van 400 kilo meter viel dinsdagmorgen in een paar uur tijd meer dan 25 centime ter regen. Door de regen traden ri vieren buiten hun oevers en werden oogsten vernietigd. Salvador De rechtse regering van El Salvador heeft ingestemd met een aanbod van het linkse Farabundo Marti Be vrijdingsfront FMLN vredesbe sprekingen te beginnen. Het besluit werd woensdagavond bekend ge maakt door president Alfredo Cris- tiani. De twee partijen zullen tussen 10 en 14 september in Mexico de twee jaar geleden afgebroken dia loog hervatten. Swapo Sam Nujoma, de leider van de Na- mibische bevrijdingsbeweging Swapo, zal op 14 september naar zijn land terugkeren nadat hij bijna 30 jaar in ballingschap heeft ge leefd. Dit heeft Hage Geingob, de verkiezingsleider van de Swapo, gisteren op een persconferentie in de Namibische hoofdstad Wind hoek bekendgemaakt. ADVERTENTIE WASHINGTON - Eduardo Marti nez Romero, een vooraanstaand lid van het Medellin drugskartel uit Co lombia, is gisteren naar de Verenig de Staten uitgewezen. Romero, die vanochtend vroeg aankwam, zal in de VS voor de rechter worden ge bracht. door Henk Dam Romero is het eerste lid van één van de Colombiaanse drugskartels dat naar Amerika is uitgewezen sinds de president van Colombia, Virgilio Barco, enkele weken geleden de kartels de duimschroeven aandraai de. Hij deed dat als reactie op de moord op de liberale presidents kandidaat Louis Carlos Galan, die door moordenaars van een van de kartels werd omgebracht vanwege zijn ferme houding tegen drugs. - Eduardo Mart, Barco huizen, vliegtuigen, auto's en Direct na de moord liet president andere bezittingen van leden van de kartels in beslag nemen. Ook wer den honderden mensen die ver dacht worden van lidmaatschap van de kartels opgepakt. Onder hen bevond zich ook Ro mero, die niet tot de allergrootste bazen van het Medellin kartel be hoort, maar een belangrijke rol heeft gespeeld bij het witwassen van £e enorme bedragen die wor den verdiend met de handel in co- Barco zei vlak voor de arrestatie van Romero dat alle drugsbazen om wie de Amerikaanse overheid vraagt, voortaan weer naar de VS zullen worden uitgewezen. Dat was tot 1987 ook het geval, toen zwaar onder druk gezette Colombiaanse rechters aan de uitwijzingen een eind maakten. Volgens ingewijden zijn Colom bia's drugsbazen voor niets zo bang als voor uitwijzing naar Amerika, omdat ze dan niet langer zoals in Colombia zelf de zekerheid heb ben door omkoping of geweld weer op vrije voeten te kunnen komen. Romero kan, als hij wordt veroor deeld, een maximumstraf van 30 jaar cel krijgen. Dat is evenveel als hy in Colombia maximaal zou kun nen krijgen, en dat maakt deel uit van de afspraken die tussen Colom bia en VS over de uitwijzingen zijn gemaakt. Dinsdag nog zei de Amerikaanse president Bush in zijn tv-rede over drugs dat drugsbazen de doodstraf verdienen. Maar op grond van de af spraken tussen Colombia en Ameri ka kan een Colombiaanse drugs baas, hoe belangrijk ook, nooit de doodstraf krijgen. Dat riep gisteren nogal wat kri tiek op onder degenen die vinden, dat de Amerikaanse regering, ook na de bekendmaking van Bush's drugsplan, nog steeds te weinig krachtig optreedt. "Niet hard ge noeg, niet doortastend genoeg en niet creatief genoeg", was een eer ste reactie van leden van de Demo cratische meerderheid in het Ame rikaanse Congres. Koop dan snel een Staatslot en wie weet heeft u alle geluk in het spel. U heeft nog 3 dagen voordat de verkoop van deze maand sluit U vindt de verkoopadressen in de Gouden Gids. Wacht niet er is immers geen mooier lot dan een Staatslot GELUK IS NOG 3 DAGEN TE KOOP. BRUSSEL - NAVO-diplomaten zijn zeer optimistisch over de kans dat binnen enkele maanden een eer ste akkoord tussen NAVO en War schaupact kan worden gesloten over de vermindering van de niet- nucleaire bewapening in Europa. door Hans de Bruijn Vandaag worden na een onderbre king voor de vakantie in Wenen de CFE-onderhandelingen (Conven tional Forces in Europe) hervat. De NAVO-landen zullen daar enkele nieuwe voorstellen op tafel leggen, vooral over de controle op de nale ving van akkoorden. NAVO en Warschaupact waren het voor de vakantie al in grote lij nen eens over de uitgangspunten voor de onderhandelingen. "Er zijn nog verschillen op details. Maar de politieke wil is groot om daar uit te komen", zei een hoge NAVO-func- tionaris gisteren in Brussel. De onderhandelingen gaan over de wederzijdse drastische beper king van de aantallen tanks, pant serwagens, kanonnen, vliegtuigen, helicopters en soldaten van beide blokken in Europa 'van de Atlanti sche Oceaan tot de Oeral'. Op de NAVO-topconferentie van eind deed de Amerikaanse presi dent Bush opzienbarende voorstel len voor vermindering van de bewa pening. De Sovjets en hun bondge noten moeten hun aantallen troe pen en wapensystemen ruwweg halveren. Overstag De NAVO, die veel minder solda ten, tanks en dergelijke heeft, zal een vermindering met tien tot vijf tien procent toepassen. Zo is Bush bereid 30.000 Amerikaanse soldaten uit Europa terug te trekken. De NAVO heeft die voorstellen overge- Aanvankelijk rezen er proble men, omdat de Sovjetunie tegen de zin van de NAVO meteen al ook over vliegtuigen, helicopters en manschappen wilde onderhande len. Maar half juli ging de NAVO overstag én kwam met eigen voor stellen terzake. Daardoor kwamen de onderhan delingen in een stroomversnelling terecht. De NAVO stelde voor het aantal vliegtuigen te beperken tot 5700 voor elk van beide partijen en het aantal helicopters tot 1900 stuks elk. Het Warschaupact reageerde daar positief op. Toch zijn er nog de nodige proble men op te lossen voordat tot echte akkoorden kan worden gekomen. Zo verschillen NAVO en Warschau pact over de vraag wat de definitie van een gevechtsvliegtuig is. De NAVO is daarin veel strikter dan de Oosteuropeanen. Het Warschaupact wil alleen vliegtuigen meetellen die ook feite lijk voor gevechtsdoeleinden wor den gebruikt. De NAVO telt alle toe stellen die voor gevechten kunnen worden gebruikt, dus ook als dat momenteel niet het geval is. "Als een bepaald type vliegtuig voor gevechtsdoeleinden kan wor den gebruikt, dat rekenen wy alle exemplaren van dat type tot de cate gorie wapensystemen", zegt de NAVO-fUnctionaris. Anders wordt Controle In oorlogstijd kan een vliegtuig voor het vervoer van gewonden im mers al worden omgeschakeld op het vervoer van commando's. Ook weigert de NAVO onderscheid te maken naar de plaats waar vliegtui gen zyn gestationeerd, omdat ze im mers snel verplaatsbaar zijn. De nieuwe voorstellen die de NAVO vandaag in Wenen op tafel legt betreffen vooral de controle op de naleving van wapenakkoorden. Hoge diplomaten hebben de afgelo pen dagen intensief aan het opstel len van dat voorstel gewerkt. Men was er gisteravond nog niet helemaal uit. Enkele landen, men noemt Sparye en Griekenland, lig gen dwars waar het gaat om het in groten getale toelaten van inspec teurs van het Warschaupakt, die moeten komen kijken of de NAVO zich aan de afspraken houdt. Het voorstel van de NAVO be staat uit vier hoofdpunten: informa tie, stabilisatie, verificatie en niet- ont^piking, zoals zij in het NAVO- jargon worden samengevat. In veel opzichten lijken zij op de regeling uit het INF-akkoord over de mid- dellange-afstandsraketten. De NAVO wil dat beide machts blokken geregeld opening van mili taire zaken geven. Zij moeten elkaar jaarlijks schriftelijk informatie ge ven over hun commano-organisatie, over de plaatsen waar troepen en wapens zyn gelegerd, of dat actieve of mobilisabele eenheden gaat. Inspectieteams Zij moeten melden wanneer grote aantallen reservisten worden opge roepen en wanneer grote hoeveel heden zwaar materieel worden ver plaatst. Dit om te voorkomen dat de ene partij denkt dat de andere met oorlogsvoorbereiding bezig is. Voorts wil de NAVO dat opslag plaatsen waar oorlogsmaterieel ligt door internationale inspectieteams kunnen worden bezocht. Die in specties zouden betrekking moeten hebben op minstens eenvijfde van het totale materieel van elk militair blok. Ook moet de omvang van militai re oefeningen worden beperkt. Er zou een limiet moeten worden afge sproken voor het aantal soldaten dat aan grote oefeningen mag mee doen. Slechts eenmaal per twee jaar zou daar een keer van kunnen wor den afgeweken. Alle plaatsen waar wapens of manschappen liggen, die volgens een verdrag zouden moeten worden beperkt, moeten openstaan voor in specties. Ook de vernietiging van wapentuig moet door inspecteurs van 'de andere kant' kunnen wor den bijgewoond. De NAVO wil tenslotte dat over treding van de afspraken uit een ontwapeningsakkoord op de een of andere manier bestraft kan worden. Hoe dat zou moeten worden gere geld kon de NAVO-functionaris gis teren nog niet zeggen. Daarover zal onderhandeld moeten worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 17