'Bouw boulevardhotel is lang tegen te houden' Geiten afwezig op 53ste Vebo DE TIJD, VAN TOEN Dekenaal centrum bollenstreek Haarlemmermeer goedkoopst VOLGEND JAAR HONDERD JAAR TELEFOON IN LEIDEN PAGINA 10 REGIO MAANDAG 4 SEPTEMBER 1989 NOORDWIJKERHOUT - De veer tien rooms-katholieke parochies in de bollenstreek krijgen voor het eerst in de geschiedenis een deke naal centrum, een accommodatie voor allerlei gezamenlijke activitei ten. Het dekenaat bollenstreek, een overkoepeling van deze parochies met aan het hoofd de Noordwijkse deken J.G.J. Straathof, heeft het voormalige kruisgebouw aan de Herenweg in Noordwijkerhout daartoe ingericht. Straathof opent het centrum op vrijdag 8 septem ber. Volgens D.M.B. Hendrickx uit Noordwijkerhout, voorzitter van de voorbereidingscommissie, is de vestiging van een dekenaal cen trum in de bollenstreek een zeer bij zondere gebeurtenis. "Het komt in Nederland vrijwel niet voor dat de deken en zijn medewerkers de be schikking hebben over een centraal gebouw. Meestal wordt het dekena le werk gewoon thuis verricht". De deken zelf, secretaresse H. Roelofs-Holtkamp, een jongeren pastor en een volwassenenca techeet zullen in het dekenaal cen trum hun dagelijkse werkplek vin den. Vrijwilligers uit de parochies zullen voor gezamenlijke vergade ringen gebruik maken van het cen trum. HeJ dekenaat bollenstreek kent voorts allerlei dekenale werkgroe pen die net als de functionarissen verspreid over de gehele bollen streek wonen en werken. Omdat het aantal taken toeneemt, is de behoef te aan een centrale werk- en verga derruimte sterk gegroeid. Ook de pastorale school, waar parochianen onder de vlag van het dekenaat een opleiding kunnen krijgen, vindt voortaan onderdak in dit gebouw. Een dekenaal centrum is in ver band met -entwikkelingen in de rooms-katholieke kerk eigenlijk on misbaar, meent Hendrickx. "Het dekenaat gaat als overkoepelend or gaan van een aantal parochies een steeds grotere rol spelen", legt hij uit. "Dat heeft twee directe oorza ken. Enerzijds zijn er veel te weinig priesters voor alle parochies be schikbaar, anderzijds zijn de mees te parochies te klein om een aantal taken op eigen houtje uit te voeren. Door het dekenaal centrum als her kenbaar punt in het dekenaat, zal het hopelijk dichter bij de parochies komen te staan. Het kan beter z'n coördinerende funtie vervullen". Omwonenden vechten verlies uitzicht op zee aan f KATWIJK - De bouw van het nieuwe hotel aan de Boulevard in Katwijk kan lange tijd door proce dures worden tegengehouden. Dat is de overtuiging van de Katwijkse advocaat mr. G. van der Plas, die de belangen behartigt van zeven bewoners van de Noordzeepassage. Voor hen en vier anderen van dit appartementencomplex verdwijnt door de bouw van het hotel het uitzicht op zee. Van der Plas heeft twee argumen ten voor zijn stelling, dat de bouw lange tijd kan worden voorkomen. "De bouw van het hotel wordt mo gelijk gemaakt met een artikel 19- procedure, een versnelde procedu re om te komen tot de afgifte van een bouwvergunning. De wetgever heeft aan die procedure twee be langrijke voorwaarden verbonden en in de jurisprudentie worden die zaken steeds uiterst serieus geno men. Er moet een spoedeisend be lang zijn voor de bouw en er mogen geen overwegende bezwaren van omwonenden tegen het plan zijn. Een spoedeisend belang is er niet, want er zijn al jaren plannen voor HAARLEMMERMEER - Van de 23 grootste gemeenten van Nederland is Haarlemmermeer de goedkoopste wat betreft de plaatselijke belastingen. De Haarlemmermeerder betaalt dit jaar gemiddeld 320,24 gulden aan plaatselijke belastingen, terwijl Rotterdammers het meest betalen, name lijk 670,31 gulden. In Leiden, de dertiende in het rijtje betalen de inwoners 411,19 gulden. Uit een onderzoek van de Consumentenbond bleek onlangs, dat Kat wijk op de Veluwse gemeente Oldebroek na, de goedkoopste is in de cate gorie gemeenten boven 20.000 een hotel in de maak. Bovendien er wel degelijk sprake gende bezwaren van den", licht hij toe. De advocaat beraadt zich nog op de juridische mogelijkheid om be roep aan te tekenen tegen het don derdag door de gemeenteraad geno men voorbereidingsbesluit. In ieder geval zal hij namens de zeven bewo ners de toekomstige artikel 19-pro- cedure en de verlening van de bouwvergunning bestrijden. Dat zal volgens hem resulteren in een verzoek om schorsing van de bouw vergunning bij de voorzitter van de afdeling rechtspraak van de Raad van State. Een positieve uitspraak, die volgens Van der Plas gezien de jurisprudentie in de lijn der ver wachtingen ligt, betekent dat de bouwers niet kunnen beginnen voordat de procedure is afgerond. De geheel ver nielde auto van de Katwijker te gen een boom aan de Storm van 's-Grave- zandeweg. (foto Frans Roomer) Deze ziet er tamelijk rustig uit, maar één van de stieren werd tijdens de keuring i slechts met de grootste moeite in bedwang worden gehouden. LEIDEN - Geen geiten dit jaar in de Groenoordhallen bij de 53ste Ve bo, de agrarische tentoonstelling. Een ziekte onder de beesten maakte het onmogelijk dat dit inmiddels traditionele onderdeel deel uit maakte van de tentoonstelling. Er waren echter wel koeien, waarvan een aantal fanatiek streden om de prijs voor de 'beste uier'. Corrie 120 van W. van der Post uit Leiden en Johanna 33 van Piet de Rijk uit Rijpwetering sleepten prijzen voor de beste uier in de wacht. De wedstrijd voor de beste uier begon enkele jaren geleden als een grap. Tegenwoordig is het een van de belangrijkste onderdelen van veetentoonstellingen, want - zoals jurylid Pieter Pons uit Hoogvliet zegt - "de koe is eigenlijk om de uier gebouwd". Wat had Johanna 33 nu wat de an dere deelneemsters niet hadden. Pons: "De uier hangt ver boven de hak. Daarom is er veel werkruimte onder de koe. Bovendien is de uier van Johanna mooi in balans, je ziet vaak dat de uier achterover hangt". Wat Johanna 33 volgens Pons ver der speciaal maakt, zijn de "schit- terdend gevormde spenen". Pons: "Vroeger vond men dat die zo groot mogelijk moesten zijn, handenwar- mers werden ze genoemd toen er nog met de hand werd gemolken. Tegenwoordig moeten ze ongeveer zo groot zijn als een duim". Niet al leen de vorm van de spenen, ook de rangschikking is van belang. "Dat hebben we van de Amerikanen ge leerd", zegt Pons. Wat hebben die Amerikanen nu weer mét ons vee te maken? "In het begin van de jaren '70, zijn er dieren uit Amerika gëimporteerd om het ras in Nederland zuiverder te ma ken. Holsteins zwartbont was dat. Tegenwoordig heeft 90 procent van het zwartbont Holsteins bloed. De Amerikanen hebben eigenlijk de slag gewonnen", zegt Pons. Naast de strijd om de "beste uier" is volgens Pons het klassement om de beste bedrijfsgroep van belang. ,Er worden daarbij verschillende dieren van een bedrijf bekeken. Dit jaar ging het tussen Wesselingh en Bol uit Zoeterwoude en W. van der Post uit Leiden. De koeien van bei de ondernemers waren volgens de jury aan elkaar gewaagd. Toch won Van der Post, ondanks het feit dat de dieren van de concurrent iets meer individuele klasse èn charme hadden. Maar ja, de dieren van Van der Post hadden de betere uiers en dat gaf volgens de keurmeesters de doorslag. Commotie was er bij de keuring van het slagvee. Een van de stieren werd dol, sprong anderhalve meter de lucht en kon slechts met moeite in bedwang worden gehouden. A. de Jong, secretaris van de Vebo en directeur van de Groenoordhallen: "Er zijn geen ongelukken gebeurd omdat iemand snel z'n jasje over de kop van het dier gooide. Toen kon den we de stier snel met een verdo- vingsgeweer onschadelijk maken". De Jong was tevreden over het toeschouwersaantal. Dat lag met 5.000 even hoog als vorig jaar. Van de nevenevenementen noemde hij de klederdrachtshow een groot suc ces. "Dat onderdeel wordt volgend jaar zeker geprolongeerd". Ook de sponsors vonden de agrarische ten toonstelling een succes. Volgens De Jong willen zij volgend jaar iets ex tra's toevoegen aan de Vebo. Automobilist uit wrak bevrijd WASSENAAR - De Wassenaarse brandweer heeft in de nacht van za terdag op zondag een 21-jarige in woner van Katwijk bevrijd uit een autowrak op de Storm van 's-Grave- zandeweg in Wassenaar. De man reed volgens de politie met veel te hoge snelheid over de weg tussen Katwijk en Den Haag, waarna hij de macht over het stuur verloor. Daar bij botste hij op een boom, waar door hij in zijn totaal vernielde wa gen bekneld raakte. De man hield een gescheurde lip en een gebroken vinger aan het on geval over. Hij werd per ambulance afgevoerd. De politie vermoedt dat de Kat wijker dronken achter het stuur zat, maar kon hem geen bloedproef af nemen omdat hij bij aankomst in het ziekenhuis meteen aan zijn lip moest worden geopereerd. PV De Rijnklievers Vanaf Oudenaarde: 1-2-10 Aad de Vries. 3-9 J. Zevenhoven, 4. P. Veelenturf, 5. J. v. Leyden, 6. J. Kok. 7. B. v. Mil, 8. H. Sladek. PV De Zwaluw Vanaf Moeskroen: 1-7-9-10 L. en Th. Ver- hoork, 2. P. v. Leeuwen, 3-4 Comb. Vlekke-de Water. 5. F. v. Heusden, 6. K. de Graaf. 8. A. Thierry. PV De Blauwkras Vanaf Oudenaarden: 1-3-5-8 Comb, v/d Nieu- wendijk, 2. F. v/d Wetering. 4-10 P. landens- bergen, 6. A. Houweling, 7-9 R. Verhoogt. PV Leiderdorp Van Oudenaarde: 1-5 D. van Seggelen, 2-7 R. v.d. Nieuwendijk, 3. J. Knijnenburg, 4-6-10 P. Sloos. 8. J. van Laar Zn.. 9. W. van Oosten. Het Stedelijk Samenspel Vanaf Oudenaarde: 1-6 Anders-Straathof, 2-4 Gebr. Heinen, 3. J.G. den Harlog, 5. N. van Wilgen. 7. de Combinatie Gr., 8. E. Dekker, 9. Mevr. Blouw-Janssen, 10. F. Sanders. Het APS 't Centrum Vanaf Oudenaarde: 1-3-5 Gebr. Heinen. 2-9- 10 J.G. den Hartog. 4. N. van Wilgen. 6-7-8 H. Sassen en Zn. PV Ons Genoegen 1-2-3-5-7-9 Gebr. de Wit, 4. Wim en Wil de Jong, 6. Comb. Bronstee, 8. H. Schellinger hout, 10. v. Vejeten-Bijlenveld. Alphense Vriendenclub Vanaf Oudenaarde: 1-2-6-7-8-10 Anders- Straathof, 3. de Combinatie Gr., 4. Mevr. Blouw-Janssen, 5. F. Sanders Jr., 9. G. Ver kerk Zn. Vanaf Oudenaarde: 1-5-6-7 W. Kop, 2-4-8 N. de Groot en Zn., 3. P. Mooten, 9. Harteveld- Schoenmaker, 10. A. v/d Dop. ILEIDSE KRONIEK OVER /MENSEN EN GEDANE ZAKEN Het is volgend jaar op 1 maart pre cies honderd jaar geleden dat de exploitatie van het telefoonnet in Leiden begon, maar de voorberei dende werkzaamheden begon nen uiteraard al iets eerder. Ook een eeuw geleden werd er flink gespit in de binnenstad, toen dus voor het plaatsen van hoge en vrij dikke palen om daaraan de tele foondraden te kunnen bevesti gen. Erg fraai waren deze tele foonpalen niet. Heel wat foto's van rond de eeuwwisseling wor den er door ontsierd. Aan de an dere kant behoren ze ook typisch tot die tijd en verhogen vaak het nostalgische karakter van die plaatjes. Herhaaldelijk waren er echter klachten over en er zal wel niemand geweest zijn die het be treurde toen de telefoondraden ondergronds gingen. Telefoonpalen Zo klaagde al op 3 mei 1889, dus heel kort nadat de eerste palen waren geplaatst en de telefoon nog lang niet operationeel was, Cornelis Goekoop Az. zijn nood bij de gemeenteraad., "Op de Middelstegracht juist vlak tegen den muur van zijnen tuin is een telefoonpaal geplaatst, waardoor inklimmen in zijn tuin zeer ge makkelijk is gemaakt en hij nu reeds veel last daarvan onder vindt". B W zagen niets in ver plaatsing en wezen op middelen om het beklimmen van de paal te bemoeilijken. Raadslid Du Rieu was daarin zeer geïnteresseerd: hij kampte met hetzelfde pro bleem! En een aantal jaren later, in 1898, klaagden de bewoners van de Pieterskerkchoorsteeg voor de zoveelste keer over de paal in die steeg. Niet alleen vond men hem lelijk, maar bij storm stond hij te waggelen, zodat ge vreesd werd dat hij, net als de paal in de Schoolsteeg, zou af knappen. In de discussie in de ge meenteraad betoogde burge meester Was dat het voor de tele foonmaatschappij ondoenlijk was een geschiktere plaats voor de paal te vinden, of op een dak in de omgeving een stelling (een soort rek vol isolatoren, waaraan de draden werden bevestigd) te plaatsen. Het raadslid Hassel- bach nam de klachten niet seri eus. Van een collega raadslid kreeg hij daarom de wind van vo ren: "Het is altijd zeer gemakke lijk een zaak belachelijk te ma ken, maar ik geloof niet dat de heer Hasselbach zóó zoude spre ken, wanneer zulk een wanstalti ge paal voor zijn deur stond daarom heb ik gevraagd of de houten paal niet zou kunnen wor den vervangen door een enigszins sierlijker ijzeren paal". Burge meester Was suste de ruzie door te vertellen dat er nagegaan werd of ondergrondse geleiding moge lijk zou zijn. In afwachting daar van bleef de paal gewoon staan. Pas in 1905 ging de telefoon echt ondergronds. Begin In 1876 kreeg Alexander Graham Bell patent op zijn uitvinding van de telefoon. Het leek alsof de hele wereld op die uitvinding had zit ten wachten, want de telefoon veroverde stormenderhand de ene stad na de andere. Ook het provinciestadje Leiden moest mee in die vaart der volkeren. In 1885 gingen hier stemmen op om een telefoonnet aan te leggen. Op een vergadering, bijeengeroepen door de verenigingen "Bouw kunst en Vriendschap" en "Afde ling Leiden en Omstreken der maatschappij tot bevordering der Bouwkunst", werd een commis sie ingesteld voor de voorberei ding ter verkrijging van een uit- gadering van het "Departement Leiden der. Maatschappij tot be vordering van Nijverheid". De Telefooncommissie ging met een aantal bedrijven praten over de aanleg en exploitatie van een net, waarbij de firma Ribbink, van Bork Co. te Amsterdam de meestbelovende en goedkoopste was. Op 12 december 1885 advi seerde de commissie de gemeen teraad om aan dat bedrijf de con cessie te verlenen. De voorkeur werd inderdaad aan dat bedrijf gegeven en de ge meenteraad kreeg het voorstel om een concessie voor 15 jaar te verstrekken. Enige raadsleden toonden tijdens de vergadering op 11 februari 1886 de nodige scepsis over de levensvatbaar heid van een telefoonnet in Lei den, maar toen het op stemmen aankwam bleek de grote meer derheid toch tot die grote stap voorwaarts bereid. De minister van waterstaat, handel en nijver heid keurde de concessie op 30 augustus 1887 goed, al had hij wel wat noten op zijn zang. Nadat de telefoonmaatschappij deze ge slikt had, ging het op zoek naar een geschikte plaats voor het een- traalbureau (de centrale). Een ka mertje op het stadhuis achter de archivariskamer, pal boven het politiebureau, leek het ge schiktst, en B W stelden de ge meenteraad voor dat kamertje te verhuren wanneer alle verdere kosten voor de firma kwamen en de stellingen op het dak, Waar alle draden zouden samenkomen, zo danig werden gemaakt dat die het dak niet beschadigden en van de kant van de Breestraat niet zicht baar waren. Het kamertje was ui- stekend telefoonnet. Deze Tele fooncommissie, waarvan de di recteur van de stedelijke gasfa briek voorzitter was, stuurde in maart 1885 een circulaire naar mogelijk geïnteresseerden. On derzoek had geleerd dat er mini maal 100 abonnenten (al snel werd dit woord vervangen door abonnees) nodig waren voor een levensvatbaar net, waarbij de abonnementsprijs niet meer dan 35 gulden per jaar zou bedragen. Al 35 bedrijven en personen (waaronder, genoemde C. Goe koop) hadden zich opgegeven na een proefneming tijdens een ver teraard niet voor publiek toegan kelijk, maar wel voor de politie, omdat er in het begin geen nacht dienst zou komen en opbellers dan een alarm in werking stelden, waarna een agent naar de centrale moest lopen om van de opbeller te horen wat er aan de hand was. De raad ging hiermee akkoord. Aanleg Op 31 januari 1889 werd de con cessie getekend en kon met de aanleg begonnen worden. B W stelden de raad voor om, behalve voor het politiebureau en de wo ning van de directeur van het De Aalmarkt rond 1900. Opvallend lijnen in Leiden bij elkaar. brandwezen, ook abonnementen te nemen voor twee lokalen op het stadhuis (de kamers van- de burgemeester en secretaris), de stadstimmerwerf en de woning van de adjunct-directeur van het brandwezen. Hiermee had de raad geen moeite. Wel was er nog de tegenslag dat begin januari 1890 ijsvorming op de draden optrad en deze daar door braken. De Leidsche Rijn bode van 4 januari bevat een sa menspraak tussen Snip en Snap waarin de draak wordt gestoken met zoo'n modeartikel dat zo slecht gemaakt bleek te zijn. Op 1 maart kon er tenslotte toch wor den begonnen en al op 24 maart verscheen er in het Leidsch Dag blad een artikel over Het Cen traalstation van de telephoon, waarin de verslaggever vertelt hoe de juffrouwen de verbindin gen tot stand brengen. Dit opwek kende verhaal leverde echter niet meteen veel nieuwe abonnees op. De eerste gedrukte abonneelijs- ten vonden een plaatsje in het jaarlijks uitgegeven adresboek en pas in 1894 werd er een speciale kaart gedrukt, vergelijkbaar met de telefoonkaarten die ook nu nog worden verspreid door recla- i de telefoonstelling op het dak van de Waag. Hier kwamen alle telefoon- (Fot.o J.Goedeljec) bed om in de nachtdienst wat te kunnen rusten) en hoe groot het brandgevaar was. Een verhuizing van de centrale naar de kamer bo ven de Waag ging echter zo'n 5.000 gulden kosten en Ribbink, Van Bork Co. wilden die wel (voor 100 gulden' per jaar) huren, maar dan wensten zij wèl verlen ging van de concessie met 15 jaar omdat er nog verlies werd gele den en de extra investering nu ook nog terugverdiend moest worden. Ellenlange discussies in de gemeenteraad en heronder handelingen waren het gevolg. Resultaat was dat de concessie niet werd verlengd, maar de cen trale wel weg moest. Na een bouwkundige ingreep in de Waag kon daar kort voor 22 december 1896 de centrale van start gaan. Het gebouw was daarmee echter wel opgeknapt met een stellage op het dak, die allesbehalve fraai genoemd kan worden. Nadat al in 1898 gediscussieerd was over de kosten van het ondergronds leg gen van de verbindingen, werd pas in 1903 na veel gepraat daar toe besloten. Het betekende ook het vertrek van de centrale uit de Waag. P.J.M. DE BAAR mebureaus. Die kaart werd rond 1900 al zo groot dat er een flinke plaats door ingenomen werd en werd toen verdrongen de handza mere telefoongids, waarvan het eerste exemplaar al in 1890 ver scheen. Interlokaal In maart 1893 liet Ribbink, van Bork Co. door uitgever A.W. Sijthoff informeren of er voldoen de belangstelling was voor kop peling van het Leidse net met dat van een aantal andere Nederland se steden (plaatsen als Delft en Gouda waren daar niet bij, maar wel Zandvoort, Maassluis en Baarn). Vermoedelijk was de uit slag bemoedigend, want er kwam enige tijd later inderdaad een in terlokale verbinding tot stand. Maar de beperkte diensttijd van het centraalbureau werkdagen 8 ure voor tot 9'h ure namiddag, zon en feestdagen van 8-9 voorm., van 12-1 en 6-7 nam.) werd al snel uit gebreid tot een 24-uursdienst. Dit baarde de burgemeester weer zor gen. Zijn werkkamer was dicht bij de centrale en uit eigen aan schouwing kon hij vertellen wel ke toestanden daar heersten (zo hadden de juffrouwen zelfs een MAANDAG 4 SEPTEMBER Lelden inschrijven en informatie c van 19.00 tot 21.00 uur in het K 8,0-gebouw. Oude Vest (ingang Hazewinds'.eeg). Leiderdorp open inschrijf- en informatie avond voor de nie bij K&O, van 19.30 tot 21.30 tel het Witte huis', aanvang 19.45 Voorschoten ruilbeurs De Verzamelaar, van 19.00 tot 21.00 uur in Gebouw De Werf, Schoolstraat. beiaard- orgelconcert Heieen DINSDAG 5 SEPTEMBER Hazerswoude/Rijndijk tent-evangelisatie, Swee- lincklaan, aanvang 20.00 uur. Katwijk sporten voor mensen met CA RA olv een fysiotherapeute, van 15.30 tot 16.30 uur in sportzaal Boorsma. Zwanenburg. van 18.00 tot 19.00 uur in het LVC, Breestraat. inl. tel: 215650/123377. lezing in de serie 'spreekbeur ten over onderzoek met bil- blotheek- en bronnenmateriaal' door drs. M. Hofstede, aanvang volksdansen voor 55-plussers, olv Joke Scholma, van 14.00 tot 15.00 uur in Sjelter, Heemraad laan. start cursus voor sportieve en actieve a.6. moeders olv Wilma Hempen, inl. tel: 071-890535. rondleidingen in Kasteel Dui venvoorde, Veurseweg, om 14.00 en 15.30 uur. WOENSDAG 6 SEPTEMBER Hazerswoude/Rijndijk Hillegom schrijfavond Amnesty Interna tional. van 19.00 tot 20.30 uur in de bibliotheek, Sportlaan. Leiden folkloristische danscursus voor kinderen bij de stichting FETA, van 18.00 tot 19.00 uur in het Ste delijk Gymnasium, Fruinlaan, inl. tel; 215650/123377. informatie-ochtend VIDO-Lei- den, over haar activiteiten, van 10.00 tot 12.00 uur in gebouw Leimuiden braderie en rommelmarkt, cra zy cars en piwi-baan, van 13.00 tot 21.00 uur. Voorschoten rondleidingen in Kasteel Dui venvoorde. Veurseweg. om 14.00 en 15.30 uur. folkloristische dans voor kinde ren bij de Stichting FETA, van 14.00 tot 15.00 uur (8-10 jaar) en van 15.15 tot 16.15 uur (11-14 jaar), Laurentiuskerk, Leidseweg. DONDERDAG 7 SEPTEMBER Hazerswoude/Rijndijk tent-evangelisatie, Swee- lincklaan, aanvang 20.00 uur. vergadering commissie Beelden de Kunsten, aanvang 19.30 uur in het raadhuis. bewegingsgym voor dames olv Mensendiecktherapeute, van 13.30 tot 14.15 uur in Sjelter, Heemraadlaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 10