Topontmoeting De
Klerk en Kaunda
Grieken verbranden herinneringen aan burgeroorlog
Cambodj a-overleg dreigt te mislukken
Vredesplan ANC niet besproken
Sacharov zocht in kampen
naar Raoul Wallenberg
Israëlische huurlingen
op borgsom vrijgelaten
Gorbatsjov: Litouwen ging te ver
Oproerpolitie herovert
eilandje in Hongkong
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
JOHANNESBURG (GPD/DPA/Rtr/AFP) De waarnemend president van Zuidafrika, commandopost
F.W. de Klerk en zijn collega Kaunda van Zambia zullen alles in het werk stellen om het
vredesproces in Angola te redden. De Klerk bracht gisteren een bezoek aan Kaunda in de
Zambiaanse grensstad Livingstone. De staatshoofden kwamen overeen dat het akkoord
dat twee maanden geleden werd gesloten tussen de leider van opstandige Unita-bewe-
ging. Jonas Savimbi, en de Angolese president Dos Santos de basis van de vredesregeling
moet blijven.
STOCKHOLM (AP) - De Russi-
sche mensenrechtenactivist en No
belprijswinnaar Sacharov heeft in
strafkampen in zijn land vergeefs
gezocht naar sporen van Raoul Wal
lenberg, de legendarische Zweedse
diplomaat die na de Tweede We
reldoorlog in Russische gevangen
schap verdween. Dat heeft de
Zweedse krant Svenska Dagbladet
gisteren gemeld.
Wallenberg redde tijdens de oor
log in Hongarije duizenden joden
van de nazi-vernietigingskampen
door hen Zweedse paspoorten te ge
ven. Op 17 januari 1945, na de ver
overing van Budapest door het Ro
de Leger, werd hij voor het laatst ge-
op weg naar een Russische
berg in 1947 in een Russische ge
vangenis een natuurlijke dood was
gestorven. Maar er bleven getuige
nissen komen van gevangenen uit
strafkampen in de Sovjetunie, die
zeiden Wallenberg te hebben ge
zien. De Zweed zou nu 77 jaar oud
zijn.
Volgens de documenten die het
Svenska Dagbladet kreeg, bracht
Sacharov de zaak ter sprake bij het
Politburo, en beloofde hij het op te
nemen met president Gorbatsjov.
Uit de papieren bleek dat Sacharov
was gestuit op een onlangs vrijgela
ten langgestrafte gevangene, die
per abuis mogelijk voor Wallenberg
gehouden was.
gearresteerd door het Rode Leger.
Svenska Dagbladet concludeerde den.
Rode Kruis. Sacharov vertelde
Wijkman dat hij met zijn vrouw Je-
lena Bonner, op aanwijzing van een
Zweedse bron, twee werkkampen
had bezocht nabij Torzhok, een
kleine 200 kilometer ten noorden
van Moskou. Hij had daar echter
geen spoor van Wallenberg gevon-
Sacharov stelde voor dat een
Zweedse afgezant met Marcus zou
gaan praten in diens woonplaats Si-
i niet Wallenberg heb- tivkar, ongeveer 900 kilometer ten
noordoosten van Moskou. Volgens
daaruit dat gevangenen die zeiden
een Zweedse diplomaat in de ge
vangenis te hebben ontmoet, moge
lijk Marcus e
ben gezien.
Vollrath Tham. op het Zweedse Sacharov zou Marcus, ondanks een
ministerie van buitenlandse zaken beroerte die hij onlangs kreeg, in-
verantwoordelijk voor de zaak Wal- formatie kunnen verstrekken over
lenberg, bevestigde dat Sacharov Wallenberg.
De waarnemend president van zien en er werd van tevoren druk ge-
Zuidafrika, De Klerk, en het Zam- speculeerd dat Kaunda De Klerk
biaanse staatshoofd Kaunda zeiden het nieuwe vredesplan zou voorleg-
gisteren "eerlijk en open" met el- gen van het African National Con-
kaar te hebben gesproken. Twee gress (ANC), dat in Zuidafrika we-
weken geleden nodigde Kaunda, gens terroristische acties verboden
als leider van de frontlijnstaten, De is.
Klerk uit voor een ontmoeting om Het vredesplan van de zwarte be-
"kennis te maken". De Klerk was vrijdingsbeweging ANC kwam ech-
toen nog leider van de regerende ter niet aan de orde, aldus De Klerk.
Nationale Partij en stond slechts op Hij had Kaunda verteld dat elke
de nominatie om Pieter Botha na de staat en dus ook Zuidafrika het
verkiezingen van 6 september op te recht had zijn eigen zaken te rege-
volgen als president. len. Kaunda herhaalde dat hij niet
Botha was echter dermate ont- de woordvoerder van het ANC is.
stemd over dit voorgenomen be- Over de ontwikkelingen in Zuid-
zoek dat hij op 14 augustus aftrad, afrika wilden geen van enige uit-
waarna De Klerk tot waarnemend spraken doen.
president werd benoemd. Het ge-
Intussen dreigt de burgeroorlog
in Angola weer op te laaien, nadat
Unita verleden week zei de wapens
weer op te nemen tegen de marxisti
sche regering in Luanda. Savimbi
was woedend, omdat de Organisa
tie voor Afrikaanse Eenheid (OAS)
verleden week de lezing van Dos
Santos en Kaunda had gesteund dat
Unita op zou gaan in de regerende
MPLA-partij en dat hij in balling
schap zou gaan. Kaunda heeft zich
gisteren van dit standpunt gedis-
zijn bezoeken aan president Chissa-
no van Mozambique, vorige maand,
en nu aan Mobutu en Kaunda wil hij
aantonen dat hij bij machte is Zuid-
afrika's isolement in Afrika te door
breken.
Een functionaris van het Zweed
se ministerie van buitenlandse za
ken bevestigde dat Sacharov was per abuiTmogelijk
betrokken bij de speurtocht naar
het lot van Raoul Wallenberg, en dat
het ministerie Svenka Dagbladet
nog niet eerder gepubliceerde do
cumenten ter beschikking had ge
steld.
De Sovjetunie maakte in 1957 na
een internationale campagne voor
Wallenberg, bekend dat uit de ar
chieven was gebleken dat Wallen-
verkkampen had bezocht om infor
matie over de vermiste Zweedse di
plomaat te vergaren. Tham weiger
de echter meer informatie te ver
trekken. Hij zei dat "belangrijke de-
Zondag riep de Russische televi
sie iedereen die informatie had over
Wallenberg op die te melden aan de
overheid. Nog nooit eerder was op
de staatstelevisie over de Zweedse
Kennissen hadden Sacharov ver
teld, gesproken te hebben met Ei-
nar Marcus, die tijdens de Tweede
Wereldoorlog in Tsjechoslowakije
joden redde van de vernietigings
kampen. Marcus, kennelijk van
Zweedse komaf, zou net als Wallen
berg aan het eind van de oorlog zijn
Afhaans verzet
voert strijd op
tegen regering
KABUL (Rtr) Afghaanse opstan- tantieerd.
delingen hebben hun aanvallen i
De Klerk had vrijdag al met de
het land geïntensiveerd in een po- Zaïrese president Mobutu Sese Se-
ging de volgende week beginnende ko, architect van het akkoord, over
conferentie
den te laten zien dat er nog altijd
kening moet worden gehouden met zijn opwachting in Pretoria, waarna
hen. Dit is gisteren vernomen in -hij zijn bereidheid uitsprak weer te
kringen van de Afghaanse regering, willen onderhandelen met Dos San-
Een zegsman zei dat de zwaarste tos.
gevechten momenteel plaatsheb- Voor De Klerk was het bezoek ex-
ben rond de stad Khost aan de grens tra belangrijk, omdat hij daarmee
met Pakistan. De verzetsstrijders aan de vooravond van de verkiezin-
hebben daar een post veroverd op gen op zes september zijn prestige
de regeringstroepen die er echter al
les aan doen hun positie terug te
winnen, aldus de woordvoerder. Hi j
voegde daaraan toe dat de opstan
delingen verder Kalat, hoofdstad
van de zuidelijke provincie Zabul,
en Jalalabad zouden bestoken met
raketten.
Diplomaten en regeringsfunctio- PARIJS Delegaties op de Inter-
narissen in Kabul vermoeden dat nationale conferentie over Cam-
het verzet zijn aanvallen heeft opge- bodja in de Franse hoofdstad doen
voerd om de conferentie van niet- verwoede pogingen om alsnog met
gebonden landen, die 4 september een compromis te komen, voordat
begint in de Joegoslavische hoofd- de bijeenkomst morgen wordt afge-
stad Belgrado, te laten zien dat het sloten. Maar conferentiekringen
nog altijd een belangrijke machts- meldden vanochtend, dat de minis-
factor is in Afghanistan. ters van buitenlandse zaken probe-
Kabul is van plan een diploma- ren in elk geval te verhinderen, dat
tiek offensief te lanceren op die bij- er een oplossing wordt gevonden
eenkomst om Pakistan en de Vere- volgens Afghaans model.
nigde Staten ertoe te bewegen mee
te werken aan een politieke oplos
sing voor de burgeroorlog in Afgha
nistan.
len" van het dossier-Wallenberg diplomaat gesproken. Het Kremlin
niet ter beschikking waren gesteld heeft bovendien een delegatie van
aan de krant, en dat die delen ook de in Stockholm gevestigde Raoul
geheim zouden blijven. Wallenberg Vereniging uitgeno-
Svenska Dagbladet schreef dat digd naar Moskou te komen om het
meer dan 6000 pagina's documen- Wallenberg-dossier daar te bestude-
ten waren doorgespit uit een dos- ren en om met hoge functionarissen
sier dat 54 boeken omvate. Volgens over de zaak te praten. Van de dele
de krant had Sacharov in december gatie zullen naaste familieleden
Zeilers brengen hun spullen in veiligheid nadat hun jacht in de buurt van Kiel aan de grond liep. Een zware
noordoosterstorm met orkaanbuien teisterde gisterochtend de Westduitse Oostzeekust van Schleswig-Holstein.
Dijken braken door, rivieren traden buiten hun oevers en bomen werden ontworteld. Over de schade was vanmor-
Zuidafrika kan opvijzelen. Met <?en nog niets bekend. <foto AP>
bodjaanse groepen elkaar in de ha
ren zullen vliegen.
Dat gevaar dreigt nu de drie ver
zetsgroepen onder leiding prins
Norodom Sihanouk geen akkoord
hebben kunnen bereiken om met
het door Hanoi gesteunde regime in
Phnom Penh een overgangsrege
ring te
zijn, gelooft dat er een nieuwe bur- slottekst op bezwaar bij China en de
geroorlog komt als de militaire ster- Rode Khmer. Ook is men het on-
ke Rode Khmer uit de regering eens
wordt gehouden.
De Franse minister van buiten
landse zaken en medevoorzitter van
de conferentie, Roland Dumas, ver
klaarde dat de commissies, die eer
der deze maand zijn ingesteld, er
TEL AVIV Twee Israëlische ver
dachten in de Colombiaanse huur
lingenzaak zijn gisteren na een eer
ste politieverhoor op borgsom vrij
gelaten. De ondervraging van de re
serve luitenant-kolonels Yair Klein
en Amatsia Shuali duurde zeven
uur en zal binnenkort worden
voortgezet.
door
Ad Bloemendaal
De twee, directeuren van het parti
culiere militaire adviesbureau Hod
Hachanit (Speerpunt), worden er
van verdacht betrokken te zijn bij
de opleiding van de moordbrigades
van Colombiaanse drugsbaronnen.
Het is nog niet precies duidelijk
welke beschuldigingen tegen het
tweetal zullen worden ingebracht.
De politie probeert na te gaan of
Hod Hachanit de Israëlische wet
heeft overtreden door zonder ver
gunning van het ministerie van de
fensie een militaire opleiding te ver
zorgen in het buitenland.
Het is mogelijk dat het onderzoek
zich uitstrekt tot andere operaties
van het bureau. Gisteren heeft de
politie huiszoeking verricht bij
Klein, waarbij documenten in be
slag zijn genomen. Klein en Shuali
hebben hun paspoort moeten inle
veren, in afwachting van verder ver
hoor.
De twee houden vol dat zij in Co
lombia niets anders hebben gedaan
dan arme boeren en landarbeiders
zelfverdediging tegen
terroristen. Het afgelopen weekein-
door
Bob Mantiri
Buitenland kort
Dat houdt in, dat dt bezetters het
land in een burgeroorlog achterla
ten. Gevreesd wordt dat wanneer
Vietnam volgende maand zijn troe
pen terugtrekt, de vier Cam- verafschuwt
Premier Hun Sen weigert de niet in zijn geslaagd c
macht te delen met de Rode Khmer, zamenlijke verklaring op te stellen,
die verantwoordelijk wordt gesteld Onderlinge fundamentele geschil-
voor de moord op anderhalf miljoen len tussen de Cambodjaanse groe-
landgenoten. Vietnam en de Vere- pen hebben een brede regeling van
nigde Staten willen evenmin dat de het al tien jaar durend conflict on
oude brute heersers weer regeer- mogelijk gemaakt,
macht krijgen.
Coalitieleider Sihanouk en China
eisen, dat de Rode Khmer deel uit
maken van de overgangsregering.
Sihanouk, die de Rode Khmer wel controle op
het aantal Vietnamese
igranten in Cambodja en over wat te trainen
er met hen moet gebeuren.
Er resten de conferentie nog twee de liet Klein weten dat hij tijdens
dagen. Maar het feit, dat ministers het politie-onderzoek "een doos van
van buitenlandse zaken van de VS, Pandora" zou openen, waarbij de
de Sovjetunie, Groot-Brittannië en namen naar buiten zouden komen
de secretaris-generaal van de VN, van hooggeplaatste Israëliërs, on-
Perez de Cuellar, hebben besloten derwieKnessetleden.dieinColom-
om weg te blijven van de slotzitting, bia actief zijn geweest in militaire
betekent volgens diplomatieke aangelegenheden,
waarnemers, dat een oplossing nog Twee leden van het Israëlische
niet nabij is. parlement hebben gisteren name-
Dumas.
Zo heerst e
ver de rol v
ook grote onenigheid
in de VN bij het over-
vredesregeling en de
een staakt-het-vuren.
r zegt realistisch te De term volkenmoord stuit in de
Azerbajdzjan
Het Sovjetministerie van binnen
landse zaken heeft meer speciale
troepen gestuurd naar Armenië en
Azerbajdzjan vanwege de toegeno
men spanningen in het gebied ge
durende de afgelopen week.
Cuba
Een militaire aanklager op Cuba
heeft 20 jaar gevangenis geëist te
gen generaal Abrantes, een paar
maanden geleden nog minister van
binnenlandse zaken en een van de
meest intieme medewerkers van
president Fidel Castro. Abrantes
wordt samen met nog zes officieren
beschuldigd van machtsmisbruik
en corruptie.
Warschaupact
Het Poolse leger is in het geval van
een confrontatie tussen Oost en
West niet meer te vertrouwen voor
het Warschaupact, zo menen wes
terse deskundigen. Als de Sovjet
troepen het Poolse spoorwegennet
niet vast in handen hebben, zal het
hun uiterst moeilijk vallen om een
grondoorlog in Europa te voeren,
zeggen analisten van het Ameri
kaanse ministerie van defensie.
Zuidafrika
De Zuidafrikaanse politie heeft gis
teren enige honderden zwarte scho
lieren met traangas uiteen gedre
ven, na een protestmars tegen ras
senscheiding in het onderwijs. Dit
hebben ooggetuigen verklaard.
Aids
Mensen die van plan zijn naar
Australië te emigreren, zullen een
verplichte test op aids en het HIV-
virus moeten ondergaan. Dit bete
kent echter niet dat Australië ieder
een die besmet is, de toegang tot het
land zal weigeren, zo heeft de
Australische regering vandaag mee
gedeeld.
Student
In de oostelijke Chinese stad Hang-
zhou is, voor zover bekend, de eer
ste student veroordeeld wegens zijn
aandeel in de betogingen van de
door het Volksbevrijdingsleger
bloedig neergeslagen democratise
ringsbeweging. Zhang Weiping,
student aan de Zhejiang-kunstaca-
demie in Hangzhou, werd door een
plaatselijke rechtbank veroordeeld
tn( nwpn inar wvAnwnisstraf.
MOSKOU (Rtr/DPA/AP) - De
communistische partijleiders van
Estland, Litouwen en Letland pro
beerden gisteren een openlijke bot
sing met Moskou te voorkomen, na
de waarschuwing van het Kremlin
dat de drie Baltische Sovjet-repu
blieken de nationalistische senti-
de partijleiders hielden gisteren
reeds een voorbereidende vergade
ring.
Gisteren werd ook bekend dat
Sovjet-president Gorbatsjov het af
gelopen weekeinde vanaf zijn va
kantieadres heeft gebeld met Algir-
das Brazauskas, de leider
menten binnen de perken moeten communistische partij in de repu-
houdep. bliek Litouwen. Gorbatsjov zei te-
Zowel van de communistische gen de partijleider van de commu-
partij in Estland als die van Litou- nistische partij in Litouwen, Bra-
wen kwam gisteren het Centraal zauskas, dat de Baltische Sovjet-re-
Comité in spoedzitting bijeen om publiek te ver is gegaan in haar
zich te beraden over de waarschu- strijd om de onafhankelijkheid,
wende wóórden uit Moskou. In Let- Het Centrale Comité van de com-
land vindt het plenum van het Cen- munistische partij in Moskou gaf
traal Comité morgen plaats, maar zaterdag een verklaring uit waarin
het zei dat separatisten de Sovjet-re
publieken Estland, Letland en Li
touwen in een poel van verderf stor
ten met hun onafhankelijkheids
streven.
De verklaring kwam enkele da
gen nadat inwoners van deze drie
Baltische staten een menselijke ket
ting tussen hun drie hoofdsteden
hadden gevormd in het kader van
de herdenking van het Molotov-
Ribbentrop pact dat in 1939 werd
gesloten. Een jaar later lijfde de
Sovjetunie de drie staten in. Zon
dag stroomden in Moldavië hon
derdduizenden mensen samen om
te eisen dat hun moedertaal de offi
ciële taal van Moldavië wordt.
HONGKONG (Rtr/AFP) De oproerpolitie van Hongkong heeft giste
ren via een bestorming een onherbergzaam eilandje in een uithoek van
de kolonie heroverd, waarvan de politie zondag na een hevige slag was
verdreven door 5000 woedende Vietnamese bootvluchtelingen.
Niet minder dan 250 man politie landde met helikopters en patrouil
levaartuigen en begon onmiddellijk met de verplaatsing van 1000
vluchtelingen naar een ander eiland.
De rellen op Tai Ah Chau, een heuvelachtig eilandje zonder water
voorziening, braken uit naar aanleiding van onenigheid over rijstrant-
soenen. De politie vuurde tientallen traangasgranaten af om de stenen
gooiende menigte van Hongkong in bedwang te houden. Zij moest
evenwel het eiland verlaten nadat ongeveer 23 agenten gewond waren
geraakt.
De Vietnamese bootvluchtelingen verblijven op het eilandje vor de
kust van Hongkong in smerige provisorische onderkomens. Het is de
bedoeling dat zij daar blijven totdat er wat ruimte komt in de overvolle
vluchtelingenkampen in de Britse kroonkolonie.
De rellen van zondag tonen duidelijk het veiligheidsprobleem in de
kampen aan en geven opnieuw voedsel aan oproepen in Hongkong om
een aantal van de ongeveer 55.000 vluchtelingen snel naar huis terug te
sturen.
lijk bevestigd dat zij in de afgelopen
paar jaar militair zaken hebben ge
daan in Colombia, zij het naar hun
zeggen met medeweten van de Is
raëlische autoriteiten. Het gaat om
oud-generaal Saguid (Likud), voor
malig hoofd van de militaire inlich
tingendienst, en reserve-generaal
Ze'evi, leider van de rechts-extre-
mistische partij Moledet.
Intussen raakten een cameraman
van het Amerikaanse televisiesta
tion ABC en vier Israëlische politie
agenten gisteren gewond bij onge
regeldheden in het dorp Beit Safafa
op de Westelijke Jordaanoever. De
problemen deden zich voor tijdens
de begrafenis van een jonge Pales
tijn die een dag eerder door het le
ger was doodgeschoten. De politie
besloot de begrafenisstoet te ont-
binden.
Extremisten in
Libanon dreigen
paus te doden
BAYRUT (AP) Een vrijwel onbe
kende Libanese strijdgroep heeft
gisteren gedreigd paus Johannes
Paulus II te vermoorden, indien hij
een bezoek zou brengen aan Liba-
Na een nacht van beschietingen
over en weer tussen de Syrische
troepen en het christelijke Libanese
regeringsleger, bleef het gisteren
vrij rustig in en rond de Libanese
hoofdstad Bayrut.
Sinds vijf maanden geleden de
gevechten uitbraken tussen de troe
pen van de christelijke legerleider
Michel Aoun en de alliantie van isla
mitische strijdgroepen en het Syri
sche leger, zijn volgens de politie
792 mensen om het leven gekomen
en 2247 anderen gewond geraakt.
Paus Johannes Paulus II heeft ge
zegd dat hij graag Libanon zou be
zoeken om islamieten en christenen
te bewegen de 14 jaar oude burger
oorlog te beëindigen. Het Vaticaan
heeft bekend gemaakt te bestude
ren of een bezoek mogelijk is.
Het dreigement van de Organisa
tie voor de Verdediging van de On
derdrukten, en het taalgebruik in de
handgeschreven in het Arabisch ge
stelde verklaring doen vermoeden
dat de groep bestaat uit fanatieke
shi'ietische moslims, mogelijk met
banden in Iran.
"Aan zijne heiligheid paus Johan
nes Paulus II. Wij richten ons tot
hem, in de hoop dat hij zijn testa
ment maakt voor hij naar Bayrut
komt", zo schrijft de groep. "De or
ganisatie waarschuwt dat zijne hei
ligheid de paus een van de slachtof
fers zal zijn van de criminele oorlog
die ons geliefde vaderland Libanon
doormaakt. De organisatie bena
drukt tevens dat dat de paus zal.
worden ontvangen op dezelfde ma
nier als wij de Israëlische invallers,
de troepen van Reagan en die van
de 'Liefhebbende Moeder' (waar
mee Frankrijk wordt bedoeld) in
1982 en 1983 hebben ontvangen."
ATHENE Augustus, de maand
die Griekenland ook dit jaar weer
een aantal noodlottige bosbranden
heeft opgeleverd, eindigt met een
ceremonie waarin het vuur een heel
andere rol moet spelen: een reini
gende, louterende rol. In een grote
hoogoven bij Athene worden van
daag miljoenen 'dossiers' verbrand
uit de periode van en na de burger
oorlog van 1946 tot 1949. Dit moet
de 'nationale verzoening' symboli
seren tussen rechts en links, die el
kaar in die oorlog bevochten.
door
Frans van Hasselt
Sinds twee maanden steunt de Alli
antie van Links en Vooruitgang
(ALV), waarin de communisten de
hoofdmoot vormen, de regering van
de conservatief Tzannetakis. De
meeste ministers zijn afkomstig uit
de rechtse Nieuwe Democratie. Ex
perts uit de ALV beheren echter on
der andere de belangrijke porte
feuilles van justitie en binnenland
se zaken. De regering wil drie maan
den aanblijven om schoon schip te
maken na de vele schandalen waar-
van haar vnnrgungpr Hip van rip sn-
cialistische Pasok onder Andreas
Papandreou, wordt beschuldigd.
Geleidelijk nam deze combinatie
de omschrijving van 'nationale ver
zoening' aan. Zo kon zij de 29ste au
gustus van dit jaar, waarop het pre
cies 40 jaar geleden is dat de burger
oorlog tot een eind kwam, moeilijk
voorbij laten gaan. Op die dag leden
de pro-communistische legers in
het hooggebergte van Noordwest-
Griekenland hun definitieve neder
laag.
Besloten werd om alle 16,5 mil
joen dossiers, die tijdens en na deze
burgeroorlog over het politiek ge
drag van de burgers zijn bijgehou
den, plechtig te verbranden. Later
op de dag zal een feestelijke parle-
mentszitting worden gehouden,
waar alle partijleiders het woord
zullen voeren, inclusief, voor het
eerst sinds zijn politieke nederlaag
en ziekte, Pasok-leider Andreas Pa
pandreou.
Erg feestelijk zal die toespraak
niet uitvallen. De Pasok heeft reeds
bezwaar aangetekend tegen de ver
brandingsceremonie, en de 128 le
den van haar parlementsfractie
hebben een verzoek ingediend dat
hun dossiers niet worden verbrand,
iets wat administratief vermoede-
luk moplink valt te yprwf/fnliikyn
Andreas Papandreou.
Het is een ingewikkelde en curi
euze zaak met die dossiers. In 1984
was het de Pasok, toen op het hoog
tepunt van haar macht, die plotse
ling de verbranding van de dossiers
aankondigde. Daarmee moest sym
bolisch worden duidelijk gemaakt
rial 7,i h„ n,)ctck rlo
zoening' belichaamde en de periode
had ingeluid dat niemand meer
bang hoefde te zijn voor de autori
teiten en de politie.
Maar er rezen meteen bezwaren,
van linkse verzetsorganisaties, van
individuele kopstukken uit de link
se gelederen en van historici.
Laatstgenoemden klaagden dat het
verbranden van documenten, van
welke aard dan ook, altijd ten koste
gaat van hun wetenschap. Het was
toch al zo'n toer, een enigszins ob
jectieve weergave te brengen van
wat er in de jaren '40 en '50 was ge
beurd. De dossiers hoefden hele
maal niet meteen te worden open
gesteld, maar ze moesten wel be
schikbaar blijven voor latere gene
raties historici.
Velen van degenen over wie de
dossiers gingen betoogden: "Het is
mijn dossier, ik wil het hebben, of
op z'n minst heb ik er recht op, het
in te zien. Juist omdat er nu geen re
den meer is tot angst, mag ik met
mijn eigen dossier worden gecon
fronteerd".
Er werden ook juridische argu
menten aangevoerd om deze rede
nering kracht bij te zetten. Het ge
volg was dat het project inderdaad
op de lange baan werd geschoven.
Bij de verkiezingen van 1985 kwam
de Pasok nog wel met een affirhp
waarop men dossiers zag, aan de zij
kanten aangetast door vuur, maar
daarna hebben we over de zaak niet
veel meer vernomen.
De nieuwe regeringscombinatie
dreigt nu, er als het ware met de kle
ren van de PAasok vandoor te gaan,
en dat maakt de socialisten heel ver
stoord. Bovendien is de rechtse mi
nister van openbare orde Kefa-
loyannis, die de verantwoording
heeft voor de dossiers, gekomen
met de beschuldiging dat de Pasok
tijdens haar bewind gebruik is blij
ven maken van de oude dossiers en
er nieuwe heeft bijgemaakt. Het
wordt hem daarbij makkelijk ge
maakt door het zogenaamde afluis-
terschandaal, een van de grote
schandalen waarvan de Pasok, in
clusief Papandreou. nu in het parle
ment wordt beschuldigd.
Dezelfde bezwaren tegen de col
lectieve verbranding die in 1984
weerklonken worden nu weer ge
hoord, ook vanuit de ALV. maar op
veel kleinere schaal. De regering
heeft, door de zaak slechts enkele
dagen tevoren en in vakantietijd
aan te kondigen, de natie zowat
voor een voldongen feit gesteld. De
enige concessie zal waarschijnlijk
zijn dat enkele dossiers, bij wijze
van 'museumstukken' aan de vlam-
mpn zullnn ontltnmpn fn ,n ht-ilr,.
ten bewaring zullen worden ge
steld.
Een van de argumenten van de re
gering is dat de meeste dossiers he
lemaal niet zo heroïsch van inhoud
zijn. In het merendeel van de geval
len ging het om personen die voor
de eerste, tweede of zoveelste keer
moesten betuigen dat ze niets met
de 'communistische benden' te ïna-
ken hadden, maar honderd procent
'nationaal gezind' waren en zouden
blijven.
Deze zelfde 29ste augustus wordt
ook een wetsvoorstel ingediend
waarin deze hele terminologie
wordt afgezworen, de periode '44
tot '49 wordt bestempeld tot 'burge
roorlog' en alle nog levende slacht
offers daarvan recht op pensioen
krijgen. Daarom is de Pasok, die
wel de linkse verzetsorganisaties
van tijdens de bezetting als 'natio
naal' erkende en haar leden pen
sioenrechten toekende, nooit zover
get/aan
