Voor niets gaat de zon op
C&A: warme kleuren
voor koude maanden
Bittertje
Grand Seigneur voor Olly's
BLANK
De bijbel zegt, naar ik heb
onthouden van mijn magere
jaren zondagschool, dat God
de mens heeft geschapen
naar zijn evenbeeld. En dat
is dan een blanke man.
Ik stelde daar toen een vraag
over, maar dat mocht hele
maal niet, vragen stellen. Of
twijfelen. Maar die vraag
bleef wel leven. En nog
steeds lijkt het me aanneme
lijker dat de blanke mannelij
ke mens gewoon een gods
beeld naar zijn evenbeeld
heeft bedacht. En dat wordt
ons al op heel jonge leeftijd
ingeprent door middel van
schilderijen, prenten en kin
derbijbels. Alles blanke man
nelijke mens wat de klok
slaat, god, jezus, apostelen,
aartsengelen, en ga zo maar
door. En daarmee begint ei
genlijk de discriminatie, met
al die blanke aartsengelen
en zwarte duiveltjes. Grappig
eigenlijk, die twijfelloze voor
keur voor blank als we iets
goeds moeten uitbeelden.
En omdat al die schilderijen
en prenten van beroemde
meesters tot in aller eeuwig
heid blijven bestaan, blijven
we dat beeld houden. Van
jongsaf aan. Dat god een ou
dere blanke man is. Vraag
willekeurig welke volwasse
ne, jong of oud, naar zijn
voorstelling van god en hij
ziet een oudere blanke man
voor zich. En vraagt zich niet
af waarom zó en niet anders.
Een onstoffelijk onzijdig we
zen kun je je ook niet voor
stellen. Óf afbeelden. Daar
om misschien is het dat de is
lam de gelovigen verbiedt af
beeldingen van hun god te
maken, en kan een ieder zich
een beeld naar zijn voorkeur
invullen. Ofschoon dat toch
wel weer een man zal zijn.
Een lichtbruine. Het grapje
van een van de eerste astro
nauten aan wie na zijn vlucht
door de ruimte gevraagd 1
werd: en, heb je god gezien?
waarop hij antwoordde: ja,
en ze was zwart, blijft een
grapje, want al die afbeeldin
gen zeggen ons heel wat an
ders. Leren ons hoe goed en
kwaad er uit ziet. Zwart is al
tijd mis.
Óok films doen daaraan
mee.
Laatst zag ik een oude Tar-
zanfilm van voor de oorlog
tot het eind toe uit in een
vlaag van jeugdsentiment.
Het was verbijsterend te ont
dekken hoe gewoon ik ken
nelijk destijds het beeld van
de zwarte mens zoals het in
die film werd getoond heb
gevonden. Ik herinner me
tenminste geen twijfel. En
zo'n beeld blijft bij een kind
lang hangen denk ik. Verbijs
terend hoe in die film zwarte
mensen aanwezig waren die
niet eens bestónden. Ze
sjouwden bergen bagage
achter de blanken aan, en
verongelukten bij tientallen,
waar dan geen enkele aan
dacht aan werd besteed, niet
meer dan aan het verdwijnen
van een zwerm mieren. Pas
toen een blanke man over de
rand van de afgrond ver
dween, toen kwam Tarzan in
actie. Er verongelukte toen
een méns.
Onvoorstelbaar. Je moet het
gezien hebben om te begrij
pen wat ik bedoel. Dat beeld
van toen. En nog maar een
mensenleeftijd geleden ge
maakt en nog steeds in rou
latie. Kinderen prenten zich
dat nog steeds onbewust in.
Blank is beter. Net als op die
schilderijen en prenten. Die
afbeeldingen zijn onvergan
kelijk, maar die films zou ie
mand niet meer moeten wil
len vertonen.
Dan was al wat gewonnen.
INA DE RUIJTER
MAANDAG 28 AUGUSTUS 1989
Voor hem zijn er eveneens
kleurige exemplaren met
cashmere dessins, die goed
passen onder de colberts in de
diepe specerij-kleuren, veelal
effen, met een vage ruit of een
ingeweven patroon. Opval
lend zijn de sterk verbrede,
iets afgeronde schouders in
de colberts.
Zowel bij de kostuums als
bij de combinaties zijn de
broeken voorzien van band-
plooien en ruime, rechte pij
pen, soms met een omslagje.
De stevige ribcordbroeken
passen uitstekend bij de stoe
re jacks, die ook voor de man
voorzien zijn van capochons
met imitatie-bontranden.
Kinderen
Diezelfde bontranden zijn
trouwens ook terug te vinden
in de kindermode. Maar dan
sieren zij jacks, die nog kleuri
ger zijn dan die voor de vol
wassenen. De kindermode
voegt namelijk aan het palet
van diepe herfsttinten ook
nog een grote variatie aan felle
kleuren toe, soms alle samen
gevoegd in patchwork-achti-
ge dessins.
Met hun veelkleurige jasjes,
katoenen broeken en ribcord
broeken met contrasterende
voeringen en omslagjes,
sweatshirts met grote emble
men, zwarte denimpakjes met
veelkleurige sierstiksels en
blouses met prominente zak
ken zullen de kinderen dan
ook hun steentje bijdragen
aan het vrolijke wintermode
beeld.
KITTY VAN GERVEN
Een doorsnee
eengezinshuis in de
Castricumse
nieuwbouwwijk
Albertshoeve. De lampen
branden,de tv staat aan,
het koffiezetapparaat
pruttelt, de wasmachine
draait en de koelkast
koelt. Op het eerste
gezicht een volstrekt
normaal beeld, maar de
werkelijkheid is anders.
Het huis is niet
aangesloten op het
elektriciteitsnet.
door
Theo van derKaaij
Zonnecellen op het dak zor
gen voor de eigen stroom
voorziening. Een uniek expe
riment van het Provinciaal
Bureau Energie (PBE) in sa
menwerking met de rijks
overheid, stroom- en gasbe
drijven. Prins Claus zal dit
Zonnehuis op 12 september
officieel openen.
Op het schuine dak van de
premie C-woning hebben 23
vierkante meter dakpannen
plaats gemaakt voor donker
blauwe, gladde platen waarin
zonnecellen het zonlicht op
vangen en omzetten in elektri
sche stroom. De opgewekte
elektriciteit van deze privé-
centrale wordt opgeslagen in
een fors aantal accu's met een
gelijkspanning van 24 volt,
waarmee vrijwel alle huishou
delijke elektrische apparaten,
soms met gebruik van een
'omvormer', kunnen worden
gevoed.
Het Provinciaal Bureau
Energie (PBE) is dermate be
trokken bij het experiment
dat besloten is een van de ze
ven personeelsleden. Evert
Sjoerdsma uit Castricum, met
zijn gezin het huis te laten ko
pen om er zelf in te gaan wo
nen. Aan het hoekhuis is een
extra ruimte bijgebouwd om
bezoekers te ontvangen en
uitgebreid informatie te ge
ven over de werking van het
Zonnehuis.
Misverstand
PBE-medewerker- Paul Hoe-
ke toont de details van de
Zonnewoning en vertelt over
de filosofie die aan het experi
ment ten grondslag ligt. "Al
lereerst even een misverstand
uit de weg ruimen," zegt Hoe-
ke, "Veel mensen denken: O,
dat ken ik. Ze vergissen zich,
want ze verwarren zonnecel
len met zonnecollectoren.
Experiment met zonnehuis; elektriciteit via zonnecellen
Het Zonnehuis, een deel van de dakpannen is vervangen door zonnecellen. Voorwaarde is wel dat het huis op het zuiden staat
gericht. Wil de zonnecel toekomst hebben dan zal daarmee bij verkaveling rekening moeten worden gehouden. (Foto gpü)
een onherstelbare aantasting
van het milieu door overvloe
dig brandstofgebruik.
Paul Hoeke: "Wat is er logi
scher dan gebruik te maken
van de energiebronnen als
zon en wind? Windturbines
hebben nog het nadeel dat ze
hinder kunnen opleveren.
Van een dak vol zonnecellen
heeft niemand last. Ze kosten
nu nog teveel. Daarom dit ex
periment om aan te tonen dat
het een goed systeem is. Wij
verwachten dat de prijs zal da
len door het toepassen van
zonnecellen in meer huizen".
Gasaansluitingen
Voor alle duidelijkheid: het
Zonnehuis is wel degelijk
aangesloten op het gasnet.
Het gas is nodig voor de ver
warming en als brandstof
voor een klein aggregaat, dat
bij te weinig zonne-elektrici-
teit de accu's op spanning
houdt. Het spreekt vanzelf dat
de woning optimaal is geïso
leerd om het energiegebruik
zo gering mogelijk te houden.
Het PBE heeft berekend dat
de woning per jaar niet meer
dan 1000 kubieke meter gas
zal verbruiken. Voor een der
gelijk gering verbruik is geen
centrale verwarming nodig.
Beneden staan twee kleine ge
velkachels die op gas werken.
Boven zijn geen kachels ge
plaatst. Het huis
van een ventilatiesysteem
met apparatuur voor terug
winning van warmte.
Via een ingenieus systeem
van kantelkleppen staat de
verbruikte, af te voeren lucht
warmte af aan verse koele
lucht die het huis binnen
stroomt. De temperatuur
blijkt dermate acceptabel, dat
er voor de bovenverdiepingen
geen kachels nodig zijn. 's-Zo-
mers kan met dit systeem de
warme buitenlucht afgekoeld
worden.
Het op gas werkende nood-
aggregaat levert stroom bij
een tekort aan zonlicht alsme
de warmte. De warmte van de
koellucht blijven via het ven
tilatiesysteem in de woning.
Warm water komt uit een boi
ler die Ook op zonne-elektrici-
teit werkt. Ook daar kunnen
in de winter tekorten ont
staan, die met een kleine, op
gas werkende geiser zijn aan
te vullen.
Speciale lampen
De 24 volts-installatie stelt bij
zondere eisen aan de elektri
sche apparaten. Er bestaan
speciale lampen, tv's, stofzui
gers en koelkasten voor 24
volt, die doorgaans alleen op
boten en in caravans worden
gebruikt. Ook kunnen met
220 volts-apparaten via een
geschikt gemaakt
worden voor 24 volt. De koel
kast werkt zowel op elektriki-
teit als op gas.
Paul Hoeke: "Alles in huis
is erop gericht dat de bewo
ners niet aan comfort hoeven
in te boeten. Het gemiddelde
eengezinshuis verbruikt per
jaar 3.000 kiloWatt/uur. De
zonnecellen kunnen 2.500 ki-
loWatt/uur opwekken. Wij
hebben berekend dat het Zon
nehuis maar 1.000 kiloWatt-
/uur per jaar nodig heeft. Het
overschot aan elektriciteit
wordt gebruikt om water te
Over het gasverbruik maakt
het PBE zich absoluut geen
zorgen. De gemiddelde eenge
zinswoning gebruikt jaarlijks
al minder dan 3000 kubieke
meter gas. De verwachting is
dat de extra isolatie van het
Zonnehuis, gecombineerd
met het gebruik van gevelka
chels en warmteterugwinning
via het ventilatiesysteem, een
gasverbruik oplevert van 600
kubieke meter per jaar. Daar
bij komt nog het aanvullende
gas dat het aggregaat ver
bruikt in tijden met weinig
zonlicht. Het gasverbruik zal
volgens het PBE in elk geval
beneden de 1000 kubieke me
ter per jaar blijven. Dat is voor
een eengezinswoning behoor
lijk zuinig stoken.
Nog te duur
Zoals het Zonnehuis er nu
staat is het nog te duur om
rendabel te zijn. De prijs van
de praktisch onkwetsbare
zonnecellen en bijbehorende
installaties is te hoog. Het
PBE heeft hiervoor 60.000
gulden betaald. Ook de infor
matieruimte die aan het huis
is vastgebouwd voor belang
stellenden heeft de totale
bouwkosten met 30.000 gul
den verhoogd.
Een apart fenomeen bij de
toepassing van zonne-energie
is het 'zongericht verkavelen'.
Om optimaal van de warmte
en het licht van de zon ge
bruik te kunnen maken moet
het huis met de woonkamer
globaal op het zuiden gericht
zijn. Bij het ontwerpen van
nieuwe woonwijken blijkt dat
niemand daar rekening mee
houdt. In Castricum heeft het
PBE alle medewerking van de
gemeente gekregen om het
Zonnehuis wel in de juiste
richting te bouwen.
Paul Hoeke: "Als je de toe
komst van zonnecellen open
wilt houden, zul je alle nieuw
te bouwen huizen op het zui
den moeten richten. Door dat
niet te doen sluit je de toe
komst voor zonne-energie af'.
Het kinderkleding bedrijf
Olly's uit Alkmaar kreeg
onlangs de hoogste mode-
onderscheiding van
Nederland de Grand
Seigneur.
Marieke en Willem Olsthoorn,
oprichters en directeuren van
Olly's kregen deze prijs uit
handen van minister De Korte
(economische zaken) tijdens
Modam. De jury kende de
onderscheiding aan het
Alkmaarse bedrijf toe omdat -
"het er in geslaagd is een in de
Nederlandse kinderkleding
volstrekt unieke plaats in te
Olly's dat het merk Oililiy
brengt, heeft in twintig jaar de
kindermode een geheel eigen
gezicht geven, het is kleding
die niet alleen de ouders maar
ook de kinderen zeer
aanspreekt. Het merk heeft
dan ook een eigen 'club' en
elke dag brengt de post zestig
kinderenbrieven van over de
hele wereld. De Olly's -
kleding wordt geexporteerd
naar 35 landen en de omzet
bedraagt 140 miljoen gulden.
HET VROUWENCONDOOM - DE SCHAAMTE VOORBIJ?
Ja hoor, niet verwacht en toch
gekregen, daar was-ie dan: het
vrouwencondoom, pontificaal op de
voorpagina van deze krant. Eerst
dacht ik nog even dat het een soort
fuikje was voor hele kleine visjes,
maar de kop boven de foto hielp me
uit de droom.
Ik zag twee handen, twee
mannenhanden natuurlijk, die het
nieuwe condoom in uitgerolde
toestand vasthielden. Wat een
afmeting had dat ding nog. Het was
zeker zo groot als het
boodschappentasje dat ik altijd van de
groenteman kreeg.
'Het in te brengen stuk rubber is
ontworpen opdat vrouwen zich
onafhankelijk van de man kunnen
wapenen tegen geslachtsziekte en
ongewenste zwangerschap', zo luidde
het onderschrift bij de foto. 'Het in te
brengen stuk rubber' - lekker
romantisch klonk dat, vooral in
combinatie met het plechtige woordje
'opdat'. Na wat propwerk zag ik me in
gedachten liggen met dat stuk rubber.
En mijn man, ook gedeeltelijk gehuld
in gummi, lag naast me. Zouden we
ons niet maar beter meteen helemaal
vacüum laten verpakken, net als
kippen? Dan waren we gelijk van al
die moeilijke toestanden af.
O nee, ik zal u het vrouwencondoom
niet tegenmaken. Natuurlijk is het
goed dat we nu extra gewapend zijn
tegen aids. En dat er nu in twee
condooms een gaatje moet komen
voor er 'ongelukjes' kunnen gebeuren,
is ook mooi meegenomen. Maar ik
vind het ding zoiets droevigs hebben,
het inspireert me niet. Het is lang niet
zo'n vrolijk smurfenmutsje als het
condoom van de man. Het doet nre
denken aan het regenkapje datje
vroeger zoveel zag, die droevige
waaier van de Nederlandse vrouw.
Zouden wij dat vrouwencondoom
straks zelfbij de drogist of apotheek
moeten gaan kopen, net als onze
moeders het regenkapje? Voor de pil
schaamde ik me niet. Maar dat
condoom - het had zoiets beeldends.
Je kon er meteen aan zien wat ermee
gedaan ging worden. Die schaamte
was eerst iets dat de mannen alleen
kenden. Ik vond dat wel iets hebben.
Maar nu moeten wij er dus ook aan
geloven.
Al vroeg werd ik geconfronteerd met
het bestaan van het mannencondoom.
De jongens in onze straat noemden
het trouwens een 'kapotje'. Als ze het
er over hadden, kreeg hun blik iets
broeierigs. Wanneer ze in een
baldadige bui waren, schoven ze het
ding om de knalpijp van hun
brommer en bliezen ze het op tot het
formaat van een feestballon. Soms zag
je zo'n condoom drijven in een plas en
dat maakte de liefde een beetje
treurig. Dat Jantje metTruusje 'liep',
wist je wel, maar nu zag je dat het niet
bij lopen kon blijven.
Kapotje. Ik heb dat altijd een gek
woord gevonden. Want een van de
kwaliteiten van dit ding was nu juist
dat het niet kapot ging. Dat
beweerden de fabrikanten tenminste.
Maar het bargoens woordenboek leert
me dat het preservatief is genoemd
naar een zeker dameshoedje dat in
1928 in de mode was, een hoofddeksel
dat nog door de figuren van Cissy van
Marxveld is gedragen. Maar wat gek,
was het condoom niet eerder een
mannenhoedje? Waarom hebben ze
het dan niet 'klotje' genoemd?
Ik herinner me nog goed dat mijn man
voor de eerste keer een condoom
wilde gaan halen. Hij moest daarvoor
naar de drogist waar allemaal mensen
kwamen die hem kenden. Hij zag die
drogist al fijntjes glimlachen. 'Durf jij
niet te gaan?, vroeg hij aan mij. 'Ik kijk
wel uit', zei ik. In die tijd dachten we
nog dat mannen ridders waren die
eerst allerlei hindernissen moesten
nemen voor wij hen onze gunsten
konden schenken. Hij stond een
beetje te dralen en te drentelen, maar
hij moest er toch ook niet aan denken
dat het feest vanavond niet zou
kunnen doorgaan. En zonder
condoom kón het echt niet doorgaan.
We woonden in een kamertje dat zo
klein was dat we er bij wijze van
spreken klem in zaten en voor een
derde bewoner was dus echt geen
plaats.
Uiteindelijk trok hij de stoute
schoenen aan en ging hij de drogisterij
binnen. Ik bleef, halfverborgen achter
een reclamezuil, op de uitkijk staan.
Arme jongen. Daar kwam net Annie
binnen, de vrouw van de bakker. Ze
stond bekend als een notoire
roddelaarster. Maar ja hoor, ik zag dat
mijn man toch iets kocht.
Met een rood hoofd kwam hij naar
buiten. 'En', vroeg ik, 'heb je ze?' Hij
schudde treurig zijn hoofd. 'Dat mens
stond ineens naast me en toen durfde
ik niet meer. Ik had plotseling het
gevoel alsof ik daar in mijn blote kont
stond. En toen heb ik dit maar
genomen'. Hij gaf me een flesje Soir de
Paris en een zak gemengde drop.
'Zullen we dan maar naar huis gaan',
zei ik. 'Dan zien we wel'.
De volgende morgen keek ik in de
spiegel lang naar mijn gezicht. Het
leek alsof er iets in veranderd was,
maar wat dat was kon ik niet
ontdekken. Ik deed mijn mond open
om mijn tanden te gaan poetsen en
schrok even. 'Laat jij je tong eens
zien', zei ik tegen mijn man. Net als die
van mij was hij zwart, pikzwart. Alsof
we samen de nacht hadden opgelikt.
ANGELA PINNEBERG y
Alsof de geschiedenis
zelf het niet anders heeft
bepaald; alsof de band
tussen India en het
moederland Engeland al
niet vele decennia
geleden werd verbroken,
zo eensgezind drukken
beide naties hun stempel
op de herfst- en
wintermode '89-'90 van C
A.
De nieuwe collectie van dit
modewarenhuis lijkt zijn
kleurenpracht te hebben ont
leend aan een uitstalling van
specerijen op een Indiase
markt, maar grijpt qua belij
ning en stoffenkeuze nog
even terug op de rustieke,
enigszins klassieke Britse
stijl.
Het resultaat van deze cul
tuurmix: kerriekleurige twee
dpakjes, plooirokken in hen-
na-rood, twinsets in saffraan
geel. En een gloedvolle, vrien
delijk ogende mode die hoe
koud het de komende maan
den ook mag worden voor
een warm straatbeeld zal zor
gen, waarin kleuren als helder
en donkerrood, brique, oran
je, oker, bruin, aubergine, vio
let, mosterd en olijf-groen,
maar ook fellere tinten fuch
sia, lime en petrol domineren.
Mantels
Hoewel de hele kledingcollec
tie van C&A een al kleur is,
komen de intense tinten nog
het best tot hun recht in de
mantels van zachte, wollige
stoffen en met comfortabele
grote zakken. Het accent ligt
komende winter vooral op de
kraag, die veelal breed en
rond is en de verbrede schou-
dèrs geheel bedekt.
Naast rechte jassen tot op
de kuiten omvat de collectie
ook zwierig wijde modellen
en driekwart jassen met extra
accenten op de rug of een aan
dachttrekkende schouderlijn.
In de meer sportieve lijn zijn
er bovendien allerlei warme
(gewatteerde) jacks en ano
raks met grote capuchons met
imitatie-bontranden, verstop
te ritssluitingen en tunnel
ceintuurs, alsmede suède
blousons en jacks, die zeer ge
schikt lijken voor een expedi
tie naar de Himalaya.
Pak
Het 'pak' blijft komende wift-
ter de basis van de garderobe.
Jasjes merendeels van
tweedstoffen, zowel effen als
geruit zijn er in allerlei mo
dellen, licht getailleerd, met
een reverskraag en een enkele
rij knopen of een double-bre-
asted sluiting met vier kno
pen. Daarnaast zijn er soepele
jasjes van jersey tot op de bo
venbenen met een ronde hals,
maar ook korte exemplaren
tot net op de heupen.
Of deze jasjes nu met een
Een zonnecel zet zonlicht om
in elektrische stroom, terwijl
een zonnecollector zonne
warmte verzamelt. 'Wat we
met dit experiment willen
aantonen is dat in Nederland
de zon genoeg schijnt om elk
huis van elektriciteit te voor
zien. We wilden geen uitzon-
delijk duur huis, maar juist
een eenvoudige woning, zo
dat het bereikbaar is voor het
publiek".
Het Provinciaal Bureau
Energie wil veel meer dan al
leen maar energie besparen.
Het gaat niet in de eerste
plaats om zorg voor uitputting
van de bekende energiebron
nen gas, kolen en olie. Veel
belangrijker is de vrees voor
Een kleurige
omslagdoek
wordt gredragen
op een sportieve,
warmgevoerde
parka met immi-
tatiebontrand.
Daaronder een
pullover van
lamswol bedrukt
in een dessin van
herfstbladeren en
een robuust vest
in patentsteek. De
bovenkant kan zo
de ergste kou wel
worden getrot
seerd. Of de tricot
broek dan genoeg
bescherming
biedt is nog maar
de vraag.
rok of met een broek worden
gecombineerd, in beide geval
len is de 'outfit' even actueel.
De klassieke rok valt sluik
naar beneden en reikt weer tot
op de kuiten of zelf daar over
heen. Voor het loopcomfort
zorgen diepe stolpplooien. De
jongeren hebben evenwel de
keuze uit lange versies en uit
korte, aangerimpelde rokjes
tot een handbreedte boven de
knie en voorzien van een bre
de ceintuur in de taille.
Is de rok al vrij klassiek,
datzelfde geldt ook voor de
broek. Pantalons met band-
plooien en rechte pijpen met
een omslagje maken in de
nieuwe wintermode de dienst
uit. Maar daarnaast zijn er ook
speelse broeken met wijde,
enigszins taps toelopende pij
pen of stoere ribcord broeken
met een verhoogde taille. En
als tussenvorm tussen de pan
talon en de rok is de broekrok
favoriet.
Vestje
Een broek zonder daarop een
vestje is eigenlijk niet denk
baar. De nieuwe collectie van
C&A omvat daarom vestjes
met allerlei vrolijke, oriëntaal
se dessins, die alleen achter
wege kunnen blijven als er op
de broek een grofgebreide
trui of een vest, dan wel een
twinset wordt gedragen.
Overigens mag het gilet ook
bij de man niet ontbreken.
