OEKEM
'Carpe diem' een pijnlijke
vertoning van Biesheuvel
In de sfeer van het onnatuurlijke
Preciese portretten
van Eelke de Jong
Passief en actief voorieesvoer
Spanning en creativiteit
in een misplaatst kaftje
Onnavolgbare butler
Jeeves weer in druk
LITERATUUR
WOENSDAG 23 AUGUSTUS 1989
Soms is het een raadsel waarom een
schrijver geen groot publiek be
reikt, of zelfs bij een minder groot
publiek niet echt doorgaat voor een
vaardig penvoerder, terwijl zoveel
mindere collega's de ene na de an
dere prijs in de wacht slepen en
voortdurend met hun koppen op de
televisie verschijnen om hun me
ning over van alles en nog wat te
verkondigen.
Ik bedoel, waarom genoot de in
1987 overleden Eelke de Jong niet
meer bekendheid? ik heb het niet
over de Eelke de Jong die samen
met zijn vriend Rijk de Gooijer de
mottige en versleten journalist
Koos Tak bedacht, ik heb het over
de schrijver van 'Ginds' en 'Dorps-
schetsen', miniaturen die mooi en
kaal waren geschreven.
In één zin
Want dat kon De Jong als geen
ander: in een paar zinnen een ver
haal vertellen. Zijn vriend Hans
Sleutelaar ging zelfs zo ver te bewe
ren dat De Jong dat in één zin kon.
En verdomd, het is nog waar ook.
In 'De man achterin', portretten die
De Jong in de periode 1965-1987
schreef, staat een verhaal over jan
Cremer, waarin De Jong er inder
daad in slaagt om de schrijver/schil
der in één zin te typeren: "Hij mikte
een sacharine-tabletje in zijn thee
en besmeerde zijn pannekoekje met
een te dikke laag kandijstroop".
De portretten uit 'De man ach
terin', uitgegeven door Nijgh Van
Literatuur/proza
Joop Waasdorp, het laatste interview.
De schrijver Joop Waasdorp doet aan
zijn vrienden Hein en Dens Vroege het
relaas van een boottocht van Amsterdam
naar Spanje. Opgetekend door Dens
Vroege. Uitgeverij Van Nijgh Van Dit-
mar. ƒ22,50
De ziekte van de tijd is de nieuwe ro
man van Roberto Pazzi, waarin hij be
schrijft hoe in het laatste decennium van
deze eeuw een Mongoolse heerser de we
reld aan zich onderwerpt via een kern
oorlog. Uitgeverij Bert Bakker, 29,50
Kiebitz. De jood Kiebitz poogt na de
tweede wereldoorlog in Polen een betere
wereld op te bouwen in dit boek van An-
dré Kaminski. Dat mislukt volkomen.
Uitgeverij Bert Bakker, ƒ29,50
Het kleine verschil. Hannah Green be
schrijft de liefdesgeschiedenis tussen
John, een dove en blinde jongeman, en
Leda, een gedreven actrice die met hem
werkt. Uitgeverij Hollandia, 24,50
Het Chazaars woordenboek, door Mil-
orad Pavic. Culturele reconstructie van
een verloren gegaan volk, de Chazaren,
dat van de zevende tot de tiende eeuw
huisde tussen de Zwarte Zee en de Kas
pische Zee. Er zijn twee versies: een
vrouwelijk en een mannelijk. Uitgeverij
Bert Bakker, f34,90 per deel.
Het avontuur van Achterberg. Speur
tocht door het werk van dichter Gerrit
Achterberg door A. Middeldorp. Uitge-
Ditmar, verschenen in verschillen
de periodieken: van de Haagse
Post, waaraan De Jong in de jaren
zestig als verslaggever was gebon
den, tot 'De Combinatie', het
maandblad van het psychiatrisch
ziekenhuis Veldwijk te Ermelo,
waarvan de schrijver in zijn laatste
levensjaren voorlichter was.
In een bundel verhalen als deze
schuilt altijd een gevaar: het is maar
de vraag of artikelen uit een week-
dan wel een maandblad goed blij
ven wanneer ze in boekvorm ver
schijnen. Vaak ontbreekt de nood
zaak van een boekuitgave, waar
door die kranteverhalen iets
obligaats krijgen.
Dat dat in het geval van De Jong
niet zo is, heeft een paar redenen
volgens mij: in de eerste plaats is hij
altijd meer een schrijver dan een
journalist geweest, in de tweede
plaats is er een sterk 'bindmiddel'
tussen de verhalen, De Jongs inte-
Het is grappig om te lezen hoe hij
zichzelf in die jaren nooit verloo
chend heeft. Of hij nu schreef over
Jan Arends voor de Haagse Post, of
een gesprek voerde voor 'De Com
binatie' met een psychiatrisch ge
stoorde, altijd weer ging zijn be
langstelling uit naar mensen die aan
de zijkant staan. Aan succesvollen
had De Jong volgens mij een diep
gewortelde hekel. 'De man ach
terin' spreekt wat dat betreft boek
delen.
Vakbekwaam
Zijn aandacht voor die 'misfits'
doet nergens in dit boek vals aan. Je
krijgt als lezer de indruk dat De
Jong nooit een onoprechte belang
stelling had. Dat blijkt vooral uit dé
verhalen die hij voor 'De Combina
tie' schreef. Ik denk niet dat er in
Nederland nog een voorlichter
rondloopt* die zo vakbekwaam en
zo precies verhalen schrijft voor zijn
orgaan.
De interviews met psychiatrisch
gestoorden laten zich lezen als korte
verhalen waarin twee gelijkgestem
den aan het woord zijn. Nooit is er
van De Jongs kant sprake van dé
dain of vlakke beroepsinteresse.
Het kan niet anders of de patiënten
mochten hem graag. Dat blijkt ook
wel uit het slot van 'Op een lichte
wolkenwagen'.
"Ze scheldt me ook uit voor bril-
lejood. En ze heeft zelf een leesbril.
Nou Eelke, ik vind het leuk van u.
En niks zeggen van het geld, hè".
"Nee, Harm, ik zwijg als het graf.
WIM BRANDS
Eelke de Jong: oprechte aandacht
Ook in de literatuur is rechtvaardig
heid soms ver te zoeken. Goede
schrijvers kan het overkomen dat ze
nooit erkenning vinden. Kleine ta
lenten daarentegen kunnen nu en
dan grote faam verwerven. Een van
de raadsels in onze letterkunde is de
overschatting van de verhalen die J.
M. A. Biesheuvel schrijft. Die lof
voor dat povere proza moet te ma
ken hebben met de persoonlijkheid
van de schrijver.
Zo'n sympathiek man af te moe
ten vallen, dat is voor critici inder
daad geen prettige taak. Zeker om
dat Biesheuvels innemende aard
ook uit zijn werk spreekt. Hij hoopt,
schrijft hij ergens, dat zijn verhalen
'warm, koddig en vriendelijk' zul
len zijn.
De vraag of dat zo is, is nauwelijks
relevant. In de literatuur worden
andere maatstaven aangelegd. Le
zend in zijn nieuwste bundel Carpe
diem èn in de uitgebreide keuze uit
zijn werk Vijftig verhalen valt op
dat hij die normen nooit weet te ha
len. Zelfs in zijn sterkste momenten
ontroert hij niet echt, verrast hij niet
werkelijk. Ook zijn beroemdste ver
halen omvatten zelden meer dan
een niet al te bekwaam vertelde,
grotesk bedoelde anekdote.
'Brommer op zee' is zo'n bekend
verhaal. Jongen die op schip werkt
ontmoet bromfietser die over het
water kan rijden. 'Oculare Biesheu-
Als een kind in een dierentuin
wordt meegenomen door een gids
die de weg uitstippelt en bij elk hok
zijn verhaaltje vertelt, dan kan dat
interessant zijn maar niet erg avon
tuurlijk. Want misschien vindt het
kind het veel leuker om zélf op zoek
te gaan naar de leeuwen en onder
weg opeens de krokodillen te ont
dekken. Sommige boeken zijn als
een gids in de dierentuin: je kan als
lezer alleen maar de door de schrij
ver uitgestippelde weg volgen. Het
lezen zelf is niet spannend meer.
Het andere uiterste is als een kind
bij de ingang wordt losgelaten met
de mededeling 'bekijk het maar'.
Het zou doelloos kunnen ronddwa
len zonder iets te zien. Misschien
durft het kind niet eens de dieren
tuin in. Sommige boeken bieden zo
veel mysterie en zo weinig verhaal
dat de lezer blijft staan bij de ingang
en zich niet geroepen voelt om het
verhaal te volgen, laat staan een
avontuur te beleven. Vroeger werd
gedacht dat jeugdliteratuur de kin
deren aan de hand moest meevoe
ren langs het. verhaal. Tegenwoor
dig neigen jeugdboeken ernaar om
kinderen aan hun lot over te laten.
In 'Het Dagboek van Morgen'
(eerf voorleesboek voor 7 jaar en ou
der) is precies de juiste afweging ge
vonden tussen concreet verhaal en
avontuur. Tijdens het voorlezen is
het kind benieuwd naar wat er gaat
gebeuren. Het wordt nieuwsgierig
gemaakt, krijgt vermoedens over
hoe het verhaal verder gaat. Vervol
gens zet de tekst het kind op het ver
keerde been, maar op zo'n manier
dat het onmiddellijk weer gaat spe
culeren over de afloop. Zo is lezen
geen passieve zaak en is de lezer
meer dan een consument: hij neemt
actief deel aan het verhaal.
Het dagboek uit de titel is van het
Japanse jongetje Nori. Als hij ont
dekt dat zijn moeder erin leest, ver
zint hij een list. Hij schrijft iets op
dat nog moet gebeuren. Het blijkt
dat zijn 'voorspellingen' uitkomen.
Eerst verdenkt hij zijn ouders van
het spelen van een toneelstukje.
Maar als de goudvis uit zijn kom
springt en door de kamer vliegt, ge
looft hij toch dat het geheimzinni
ger in elkaar zit. Een boek met ge
noeg verhaal om te volgen en ge
noeg ruimte om mee te denken.
'Je bent geweldig' (een voorlees
boek voor 6 jaar en ouder) is een
boek waarbij de toehoordertjes
niets anders kunnen doen dan het
verhaaltje consumeren. Het jonge
tje Jeen heeft het moeilijk thuis: ou
ders met weinig tijd en nog minder
geduld en dan bovendien nog een
oudere zus die overal goed in is.
Plotseling blijkt Jeen letterlijk te
krimpen onder vervelende opmer
kingen. Dat valt zelfs de familie op.
Prompt groeit Jeen tot het plafond.
Voor passieve lezers een leuk, gek
boek.
VICTOR FREDERIK
Leopold, 19,90.
Je bent geweldig, Trude de Jong, ill.
Georgien Overwater, uitg. De Harmo-
vel', ook een topper in dit
gaat over een bril die de auteur
kwijt raakt op een Pools station. In
'De verpletterende werkelijkheid',
eveneens tot zijn meest geprezen
verhalen behorend, vertelt hij hoe
het alledaagse leven het schrijven in
de war stuurt. Daarmee is alles over
deze verhalen al gezegd. Als we het
tenminste niet zullen hebben over
de armzalige schrijfstijl, de slappe
aanpak, de flauwe humor.
Afgezien van de uitwerking, moet
worden gezegd dat zijn proza aan
vankelijk in ieder geval een serieuze
inzet had. De angstige worstelingen
met zijn geestelijke gezondheid die
hij beschrijft, bezorgden de lezer af
en toe een bekneld gevoel. Zijn
hang naar een betere wereld, naar
geborgenheid was waarachtig. De
attributen zoals daar zijn het gods
dienstig gevoel van de schrijver,
zijn vrouw Eva, zijn katten, zijn si
garen bleven dezelfde in de loop der
jaren. Maar zijn neiging tot krank
zinnigheid heeft hij netjes geculti
veerd. Alles wat zou kunnen schok
ken heeft een oubollig aanzien ge!
kregen. Dramatiek is tot sentimen
taliteit vervallen. Voor de behoefte
aan geborgenheid is een behoefte
aan gezelligheid in de plaats geko-
Biesheuvel is een schrijver ge
worden die niet meer voor zichzelf,
maar voor het publiek schrijft. Zijn
kunst verwerd tot een kunstje. Die
omslag is geleidelijk verlopen,
steeds minder waren sporen van in
nerlijke noodzaak zichtbaar. Maar
in Carpe diem blijkt het vuur geheel
en al gedoofd te zijn. Een auteur die
nooit over technische vaardigheden
heeft beschikt en nu ook zijn inspi-
ratie is kwijtgeraakt: geen wonder
dat deze verhalenbundel een pijnlij
ke vertoning is.
Wat nog het meest opvalt zijn de
platvloerse gedachten en benepen
wijsheden die Biesheuvel meent te
moeten verkondigen. In het titel
verhaal bij voorbeeld. Een boer
heeft een kostbare wijn in zijn kel
der, maar opent ook bij zeer bijzon
dere gelegenheden de fles niet. Na
zijn begrafenis wordt de fles gevon
den en zonder plichtplegingen sol
daat gemaakt. Aan dit verhaal waar
de banale boodschap zo dik boven
op ligt, voegt hij toe: "De moraal
van dit verhaal is: Carpe diem, pluk
de dag.' Je moet de wijn drinken als
je leeft." Biesheuvel gaat er blijk
baar vanuit dat zijn lezers niet al te
vlot van begrip zijn.
Misschien heeft hij daarin nog
niet eens ongelijk. Niet voor niets
voerde hij in het verhaal 'Gemiste
kansen' een figuur op die hem toe
voegde: 'Je hebt nu wel genoeg ge
schreven. Hou ermee op.' Hij beseft
dus heel goed hoe het met hem ge
steld is, zijn lezers vreemd genoeg
nog niet. Om hen niet teleur te stel
len moet een auteur die uitgeschre
ven is doorschrijven. Juist zo'n
sympathieke persoonlijkheid had
zo'n afgang bespaard dienen te blij-
HANS WARREN
Vijftig verhalen van J. M. A. Bies
heuvel, door de schrijver zelf gekozen;
f 49,50; Meulcnhoff.
Carpe diem, J. M. A. Bicsheuvel,
f 19,50 (gebonden f29,50); Meulcnhoff.
verij De Prom, f29,50.
Foto Jozef. Over een meisje dat won
derlijke en mysterieuze herinneringen
heeft aan haar Pools-joodse moeder. De
buut van Miriam Guensberg. Uitgeverij
Veen, f19,-. Vanaf 1 september in de
boekhandel.
's Nachts. Verhalen van Kristien Hem-
merechts over 'nachtelijke' gevoelens
over dood, afscheid en verlies. Uitgeverij
Houtekiet, f 19,50.
Jeugdherinneringen van Arthur van
Schendel. Beeld van een (eenzame)
jeugd in negentiende eeuwse armoede,
dat Van Schendel eigenlijk alleen voor
de familiekring schreef. Met foto's uit
Batavia, Haarlem en Amsterdam. Uitge
verij Meulenhoff, f29,50.
Poezie
De gedichten. Herdruk van gedichten
van Neeltje Maria Min van 'voor wie ik
liefheb wil ik heten', 'een vrouw bezoe
ken' en 'de ballad van Kastor Elim Wol
zak'. Uitgeverij Bert Bakker, 24,90
Het kind is vader van de man. Bloem
lezing uit het werk van Willem Wilmink.
Uitgeverij Bert Bakker, 19,90
Non fiction
Langzaam de Ganges af. Reisver
haal van Eric Newby, reisredacteur
van het Britse zondagsblad The Ob
server, over zijn 1200 mijl lange toch
over de Ganges. Uitgeverij Hollan
dia, ƒ32,50
De onsterfelijke blunders keren te
rug. Vervolg op het tien jaar gele
den verschenen Onsterfelijke blun
ders van Stephen Pile. Hij verza
melde de afgelopen jaren genoeg
nieuwe missers om een boek mee te
vullen. Uitgeverij Bert Bakker
Kleine bibliotheek van culinaire
kunsten. De eerste vier deeltjes van
deze serie gaan over thee, tuinkrui
den, zoete smaakmakers en spece
rijen uit word telen enn vruchten,
uitgeverij Bosch en Keuning, f 12,50
per deel.
Bernstein, een biografie. De le
vensgeschiedenis van dirigent Leo
nard Bernstein, componist van o.a.
de West Side Story, opgetekend
door Joan Peyser. Uitgeverij Ara-
mith, f49,50.
Thrillers
In de naam van de vader. A.J. Quinnel
vertelt het verhaal dat de Russische lei
der Andropov een aanslag op de paus be
raadt, maar dat het Vaticaan dat denkt te
voorkomen door Andropov om het leven
te brengen. Uitgeverij Centerhoek,
ƒ24,90
Gevecht in het duister. In een
Zufdamerikaans land wordt de Ameri
kaanse ambassadeur gegijzeld, die weet
heeft van een plan van de CIA om Cuba
binnen te vallen. A.J. Quinnel laat de pre
sident van de VS kiezen tussen het be
vrijden van de man of hem doden. Uitge-
Het uiterlijk van Vlaamse jeugd
boeken is in Nederlandse ogen vaak
de truttigheid ten top. Hoe is het
mogelijk dat ze een prachtig boek
als 'El Norte! El Norte!' van Gaston
van Camp verpakken in een vol
strekt misplaatste kaft?
In navolging van onder anderen
Annemarie van Haeringen heeft il
lustratrice Alice Hoogstad flink wat
modieuze spettertjes en kloddertjes
in haar tekening gestopt. Haar af
beelding van een klein, gek vracht
autootje met vier mensen en wat
dieren in de laadbak past totaal niet
bij het lome sfeertje in het boek en
zeker niet bij de doelgroep: jonge
ren van 12 jaar en ouder.
Achter de titel zit een schijnbaar
duidelijk verhaal. Acht mensen
vluchten uit een dorp in Mexico, na
dat het leger een eind heeft gemaakt
aan de jaarlijkse hanengevechten.
In de opwinding zijn enkele solda
ten gedood en is een huis opgebla
zen. De vluchtelingen besluiten
naar El Norte, de Verenigde Staten,
te trekken. Zij 'organiseren' een
vrachtwagentje en proberen onder
weg aan de kost te komen. De één
als zanger, de ander als kruiden-
Maar achter dit verhaal van alle
daagse ruzies en problemen is
voortdurend voelbaar dat er meer
aan de hand is. Met subtiele verwij
zingen naar het verleden van van
enkele leden van de groep houdt de
schrijver de lezer gekluisterd aan de
tekst. Langzamerhand ontstaat het
beeld van een gruwelijk plot dat in
het laatste hoofdstuk tot een drama
tisch hoogtepunt komt. De verras
sing aan het eind is redelijk bevredi
gend; sommige zaken vallen echter
niet geheel op hun plaats. Zo blijft
het geheim van een van de vluchte
lingen verborgen.
De taal van Gaston van Camp is
mooi, met prachtige beelden en met
van die heerlijk ouderwetse voor
uitblikken op wat komen gaat:
...."nog diezelfde avond zouden hun
woorden als de horens van vecht-
grage bokken tegen elkaar bon
ken".
Ook met de vorm van het verhaal
is Van Camp creatief omgegaan.
Het hoofdstuk van de overval door
het leger bestaat uit een aantal frag
menten, waarin dezelfde scène
wordt beschreven vanuit verschil
lende personen. Zo echoot deze be
langrijke gebeurtenis een aantal ke
ren in het hoofd van de lezer. De ve
le Spaanse uitdrukkingen (die
steeds worden verklaard) en de lo
me verteltrant geven het bek een
exotisch sfeertje. Advies: kopen en
kaften.
VICTOR FREDERIK
J.M.A. Biesheuvel: sympathieke man; pover proza.
De grenzen die de geloofwaardig
heid van een thriller bepalen, gel
den niet voor de auteur die zich be
dient van bovennatuurlijke elemen
ten. Hij kan ongestraft de spanning
opbouwen door middel van onwe
zenlijke effecten. Plot en slot tellen
minder zwaar. Het gaat hem - en zijn
lezers - in de eerste plaats om de
spanning van het ongrijpbare, om
de dreiging van het griezelige, om
de sfeer van het onnatuurlijke.
Peter James laat in zijn psycho-
thriller 'Bezeten', zijn hoofdpersoon
- de zakenvrouw Alexa Hightower -
converseren met haar bij een auto
ongeluk omgekomen zoon Fabian.
De agressieve jongeling roept via
het beeldscherm van de tekstver
werker haar hulp in, omdat hij in
zijn 'nieuwe omgeving' geen rust
kan vinden. Hij laat haar geen mo
ment los. Overal en in alles komt ze
hem tegen.
Peter James heeft met opvallen
de gretigheid gegraaid in de bak van
schrikaanjagende effecten om het
horror-sfeertjed te scheppen,
goed kan gedijen. Aan het slot
maakt hij op bijna gruwelijke wijze
duidelijk waarom zoon Fabian
'daarginder' niet zo rustig zat. Een
passend einde voor een vreemd,
maar pakkend verhaal.
Tijdreizigers
Zo'n sluitend slot mist het nieuwste
verhaal van Dean R. Koontz, die al
tweemaal eerder - in 'Motel van de
angst' en 'Het Franciscus komplot' -
bewees graag met onnatuurlijke
verschijnselen te jongleren. Dat
doet hij dus weer in zijn jongste pro
ductie 'Weerlicht' waarin hij een le
ger tijdreizigers oproept. Figuren
die zichzelf in de toekomst kunnen
verplaatsen. Een moeilijk te bestrij
den agressieve groepering, want zij
kunnen zien wat er gaat gebeuren.
Het begint aardig. In de groep be
vindt zich een goedwillende man
die zich als 'beschermengel' op
werpt van de lieve Laura Shanes. Al
voor haar geboorte is hij present.
Hij voorkomt dat een dronken arts
haar moeder helpt bij haar geboor-
menten van haar leven is hij steeds
op tijd ter plekke om haar voor on
heil te behoeden.
Maar zijn collega-tijdreizigers
pikken zijn gedrag niet. Ze vinden
dat 'verraad' en gaan op weg in de
tijd om haar en hem te verdelgen.
En dan ebt het aardige uit het ver
haal langzaam maar zeker weg. De
vertelling ontaardt in een beschrij
ving van een bloederige jaag- en
holpartij, waaraan een braaf en ei
genlijk onzinnig eind wordt ge
breid. Als je in dit tijdloze kader van
onzinnig kunt spreken.
Horror
Een ijzersterk horror-debuut maakt
Patrick McGrath met de verhalen
bundel 'De zwarte hand van de raj'.
Zijn verhalen verrassen van begin
tot eind en zitten vindingrijk in el
kaar. Het lugubere verhaal van een
gezin dat een nucleaire aanval
maandenlang in een schuilkelder
moet zien te overleven laat hij ver
tellen door een laars. En daarna zit
een vette vlieg op zijn praatstoel om
macabere liefdesgeschiedenis
McGrath gebruikt herhaaldelijk
oneigenlijke effecten. In het titel
verhaal groeit de zwarte hand van
de raj zomaar uit iemands hoofd en
gaat tenslotte een geheel eigen le
ven leiden. Door de vertelstijl er
vaart de lezer het verschijnsel wel
als absurd maar nauwelijks als niet
geoorloofd.
In de 'Tuinier van de dood' ge
bruikt de auteur daarentegen geen
enkel hulpmiddel. Met een feilloos
gevoel voor sfeer en detail schetst
hij het beeld van een Amerikaanse
journaliste die een Britse vrouwen
moordenaar vlak voor zijn executie
in zijn cel interviewt. Hij ontkomt
niet zijn lot, maar bijna sleept hij
haar nog mee in zijn dood. Een per
fect verhaal, de fraaiste in deze doos
literaire parels.
KOOS POST
Bezeten. Peter James, uitg, De Boe
kerij, 24,90;
Weerlicht, Dean R.Koontz, uitg. Lui-
tingh, 32.90;
De zwarte hand van de raj en andere
Adellijke jongelingen, in de regel
even stompzinnig als platzak en
vaak tot over hun oren verliefd op
bij voorkeur revu-meisjes, die ver
der gezegend zijn met dominante
moeders en dito tantes en daarom
regelmatig verplicht worden tot lo
geerpartijen waarbij zich de grootst
mogelijke complicaties voordoen,
maar die altijd weer als de nood het
hoogst is gered worden door hun
koelbloedige bediende of uit de gra
tie gevallen ooms...
Wie een paar boeken van de in
middels al weer veertien jaar gele
den overleden P.G. Woodhouse
heeft gelezen, herkent in het boven
staande onmiddelijk de even voor
spelbare als kostelijke ingrediënten
die de basis vormen van de verhalen
over de hooggeplaatsten uit de En
gelse samenleving. Zij.n humoristi
sche verteltrant, die meer dan vaag
doet denken aan de pen van onze ei
gen Godfried Bomans, maakt zijn
talloze boeken tot verrukkelijke lec
tuur.
Het is dan ook niet verwonderlijk
dat de belevenissen van de
Woodhouse-personages voortdu
rend opnieuw worden uitgebracht.
Het epos van Blandings Castle blijft
trekken, het kasteel waar de vol
strekt idiote Lord Emsworth de
scepter zwaait en al zijn aandacht
richt op 'de Keizerin' zijn prijs
winnende zeug en waar talloze
gasten steeds weer met het grootste
gemak van de wereld in staat zijn
om grote opschudding te veroorza
ken.
Of de avonturen van Bertie Woos-
ter, wiens financiële middelen bij
hoge uitzondering wel omvangrijk
zijn (in tegenstelling tot zijn ver
stand) en die in een wereld,
werk te helpen en vrienden om hem
in lastige situaties verzeild te doen
geraken, een niet te overschatten
steun heeft aan zijn butler Jeeves.
Deze statige bediende weet op
ronduit briljante wijze altijd voor
een happy-end zorg te dragen.
Jeeves is dan ook de bekendste
creatie uit de Woodhouse-stal. Wat
voor Agatha Christi Poirot is, is Jee
ves voor Woodhouse. Uitgever
Bosch Keuning heeft onlangs
twee romans en één verhalenbun
del over de butler opnieuw in druk
uitgebracht. Het betreft de spreken
de titels: 'De onnavolgbare Jeeves',
'Bravo Jeeves' en 'Uitstekend Jee
ves'. Het gaat om eerdere vertalin
gen, die zonder meer uitstekend
zijn.
Slordig
Hoewel de uitgever ongetwijfeld
veel mensen een plezier zal doen
met deze door fraaie kleurenprents
van Peter van Straaten voorziene
boeken, bestaat de indruk dat de
uitgever dit maal wel wat erg slor
dig te werk is gegaan. Niet alleen lij
ken voorplaten verwisseld te zijn,
ook bevat het zetwerk van twee poc
kets (waarin ook de pagina 3-gege-
vens als erratum zijn bijgevoegd)
wel wat erg veel vergissingen.
Jeeves zou hebben gezegd: "Als
ik mij een opmerking mag permitte
ren Sir, dan meen ik dat gezegd mag
worden dat onze verhalen hier en
daar wel wat erg geringschattend
zijn bejegend".
WIM SCHRIJVER
P.G. Woodhouse: 'De onnavolgbare
Jeeves', 'Bravo Jeeves' en 'Uitstekend
Jeeves*. Uitgegeven door 'Bosch
