Zelfs varken drinkt bronwater Nakend Pook kabinet is geweldige doorbraak Privatisering moet kwaliteit Engels drinkwater redden Duitse kalveren met hoestdrank opgefokt Pauselijke nuntius wil geen Davidster voor zijn deur PAGINA 2 MAANDAG 21 AUGUSTUS 1989 LONDEN Vijfenzeventig procent van het drinkwater in Engeland en Wales vol doet niet aan de eisen van de EG. Het bevat te veel nitra ten, lood, aluminium en ver delgingsmiddelen. Als het tenminste al uit de kraan komt, want ook daar schort het de laatste tijd aan. Maar opgedroogde bekkens en be smet drinkwater zijn voor de regering geen reden de pri vatisering van de waterin dustrie af te gelasten. Deze week kondigde ze aan 145 miljoen gulden te besteden aan een reclamecampagne om het publiek over te halen aandelen te kopen in de wa terindustrie. door Lia van Bekhoven "Het is maar dat je het weet", zei mijn buurvrouw toen we terugkwa men van vakantie, "maar er komen wormen uit de kraan". De man van Thames Water klonk gekweld door zoveel overdrijving. De groene wor men waren kleine larven, legde hij aan de andere kant van de lijn uit, en totaal onschadelijk. En wist ik wel dat in 'bepaalde delen van Afri ka' mensen alleen maar water dron ken als er wormen in zaten omdat dat betekende dat het water niet vervuild was? Gevraagd naar de ge middelde leeftijd van de inwoners uit die bepaalde delen van Afrika gaf de man van Thames Water niet thuis. Wij waren die week niet de enigen die zich definitief overgaven aan de Perrier en de Spa. In Hyde Park deelden een stuk of wat varkens on ze mening over de kwaliteit van het hoofdstedelijke drinkwater. De beesten waren naar Londen ge transporteerd voor deelname aan een plattelandshow. Het allerbeste van het Britse buitengebeuren was er tentoongesteld. Koningin Eliza beth had het festival geopend, mi nisters waren aanwezig en er heer ste een stemming van nationale vol daanheid. Totdat de zwijnen arri veerden. Warm en dorstig werd hen emmers water voorgehouden. De beesten roken eraan, roken nog een keer en hielden het toen voor ge- "Je kon zien dat ze het vreselijk warm hadden", zei het hoofd van de veterinaire dienst Tony Andrews. "We gooiden emmers vol over hen uit, maar ze wilden geen druppel WARSCHAU - De top van Solida riteit is ervan overtuigd dat Polen voor het einde van de maand een door niet-communisten gedomi neerde regering heeft. Solidariteits- leider Lech Walesa sprak gisteren in Gdansk van "de grootste doorbraak in Polen sinds de Tweede Wereld oorlog". Walesa doelde op een aantal op merkelijke gebeurtenissen van het afgelopen weekeinde: president Jaruzelski benoemde een naaste medewerker van Walesa, Tadeusz Mazowiecki tot kandidaat-Dremier. door Hans Geleynse In Gdansk, waar zaterdag de hele dag werd vergaderd tussen vak bondstop en fractie, werd ervan uit gegaan dat Solidariteit de meeste ministers zal leveren voor de nieu we regering. Inclusief de premier zijn dat er vermoedelijk zeven. De communisten worden vijf tot zes kabinetszetels toegedacht, terwijl hun voormalige bondgenoten de Boerenpartij (ZSL) en de Democra- BORKEN/WINTERSWIJK (GPD) De ontdekking van het tot dusver als groeimid- del onbekende salbutamol in urinemonsters bij kalve ren van mesterijen in het Westduitse Munsterland heeft grote beroering veroor zaakt. Op last van landbouw minister K. Matthiesen van Nordrhein-Westfalen zijn bijna 4000 mestkalveren in de Kreis Borken in beslag genomen. Onderzoek naar de gevolgen voor de volks gezondheid moet uitwijzen of tot noodslachting van de dieren wordt overgegaan. Het ministerie voor volksge zondheid in Bonn zal hier over deze week advies uit brengen. door Jan Bengevoord Het is volgens de landbouwminis ter niet uitgesloten dat al flinke par tijen met salbutamol behandeld kalfsvlees in de handel zijn ge bracht. "De gewetenloosheid tegen over consumenten en de criminele inspanning om snel veel geld te ver dienen kennen blijkbaar geen gren zen", aldus Matthiessen met een verwijzing naar het schandaal dat precies een jaar geleden in hetzelfde gebied aan het licht kwam. Toen was er sprake van gemixte 'cock tails' van hormoonpreparaten en het groeiversterkende diergenees middel clenbuterol. Deze werden ingespoten op voor de inspectie moeilijk vindbare plaatsen zoals tussen hoeven en in de ogen. Salbu tamol wordt aan het vloeibare voed sel toegevoegd. Berufsverbot De deelstaatregering van Nordr- ria), rundvlees (sponsziekte) ook dood kan gaan aan water. Ieder mens heeft recht op zuiver drinkwater, zeggen milieugroepen. In Britse schoolbanken werd reeds geleerd dat dat recht voor relatief weinig mensen is weggelegd en dat het Verenigd Koninkrijk zich ge lukkig kon prijzen tot die selecte minderheid te behoren. Buiten lands water was niet te vertrouwen. Duizenden kranen in Europa en daarbuiten lagen op de loer de Brit se magen te vergiftigen. Het was de 'couleur locale' van de buitenlandse vakantie dat niemand voorbij Ca lais leidingwater dronk. Plannen van de regering de water leidingbedrijven in november te verkopen zijn nooit populair ge weest. Sinds de staatssecretaris voor milieu eind 1984 zei "dat we absoluut geen plannen hebben om de waterindustrie te privatiseren" is zonder succes getracht dit idee aan de kiezer te slijten. Ruim 70 procent is tegen privatisering van de natuur lijkste natuurbron. Men meent dat water uit de lucht of water uit de kraan niet met privé-bezit te rijmen is. Opiniepeilingen geven aan dat consumenten niet geloven dat par ticuliere maatschappijen de open bare gezondheid hoger zullen aan slaan dan particulier winstbejag. Van de serie privatiseringen onder de Thatcher-regering is water echt de meest impopulaire. Ook de beurs staat niet te juichen. "De verkoop van aandelen in giftig water is al geen gemakkelijke taak", zei een handelaar in de City. "En dat wordt er niet beter op als de EG juri dische stappen tegen de regering gaat ondernemen". De Londense beurs rekent uit dat het 65 miljard gulden kost om de lekken in het Victoriaanse waterleidingsysteem te dichten. Daarbovenop komt nog eens twintig miljard gulden om de kwaliteit op te schroeven tot Eu ropese hoogte. De kosten voor ver nieuwing van het langzaam ineen stortende afvoersysteem staan daar buiten. Er is maar één manier om de waterverkoop aantrekkelijk te ma ken en dat is om de aandelen zo goedkoop mogelijk van de hand te doen. Alles wijst erop dat het ministerie van milieu er precies zo over denkt. Het familiezilver, zegt Labour, de oppositiepartij, wordt goedkoop verkocht. Premier Thatcher wil zich middels een dure reclame- campgne uit de problemen adverte ren. Ze hangt het adagium aan dat de boodschapper nog niet bekeerd is omdat de boodschap niet goed is overgekomen. Voor de Britse con sument intussen zit er niets anders op dan in Italië en Spanje zoveel mogelijk leidingwater te drinken en het thuis bij Spa en Malvern-bron- water te houden. hein-Westfalen heeft harde maatre gelen aangekondigd. Matthiessen toonde zich vooral verbolgen over het feit dat "mesters niets hebben geleerd van het schandaal vorig jaar". Toen stortte de markt voor kalfsvlees in Duitsland nagenoeg volledig in. De landbouwminister dringt aan op strengere en uniforme controles in alle Duitse deelstaten en EG-landen. Hij opperde de mo gelijkheid van een 'berufsverbot' voor rfiesters die op verboden ge bruik van groeimiddelen worden betrapt. Het gebruik van salbutamol, dat in medicijnen verwerkt op dokters recept bij acute bronchites voor mensen verkrijgbaar is, kwam aan het licht toen bij slachterijen zeer zware dieren met relatief weinig vet werden aangeleverd. Na maanden langs vergeefs laboratoriumonder zoek kon de veterinaire dienst "na een tip over sulbutamol" het hoest middel in dertien urinemonsters vaststellen. Op dit moment worden een groot aantal monsters van mest erijen uit heel Nordrhein-Westfalen op salbutamol onderzocht. Ook Nederland is in landbouw- kringen grote bezorgdheid ontstaan over het gebruik van verboden groeimiddelen. Stierenmester C. Verhagen uit het Brabantse Reusel verklaarde vorige week in het KNBTB-orgaan Boer en Tuinder dat hem meer dan eens groeimidde len door onbekenden zijn aangebo den. Collega-mesters zouden hem het gebruik van groei preparaten hebben aangeraden. Groeimidde len zijn aantrekkelijk omdat kalve ren zwaarder worden en minder vet bevatten. Op basis van de huidige marktprijs kan het voordeel tot zo'n 150 gulden per levend dier oplopen. Harde aanpak Een woordvoerder van het ministe rie van landbouw en visserij in Den Haag erkènt dat in Nederland nog steeds illegale groeistimulerende middelen worden gebruikt. "We zijn sinds jaar en dag voorstander van een harde aanpak. Onze contro les zijn bijzonder streng. Zij beper ken zich niet tot slachthuizen, maar we controleren ook middels steek proeven op bedrijven zelf en de ge- neesmiddelenhandel. We betrap pen heel weinig. Opvallend is dat positieve gevallen heel vaak dieren uit België betreft die in Nederland se slachthuizen worden geslacht", aldus het ministerie. Het gebruik van verboden middelen is echter volgens de woordvoerder nooit vol ledig aan te pakken. Het diergeneesmiddel clenbu terol dat wat betreft samenstel ling en werking nauw verwand is met het nu gevonden salbutamol mag inmiddels niet meer vrij wor den verhandeld. Aanvankelijk be sloot landbouwminister Braks toe lating op recept van de dierenarts nog toe te staan. Hij scherpte dit la ter aan met de bepaling dat uitslui tend kalveren tot 14 weken oud het middel bij aandoening van de lucht wegen mag worden toegediend. Te vens werd de concentratie sterk verminderd. drinken". Drinkwater uit de privé- bron van het sjieke warenhuis Har- rods moest eraan te pas komen voordat de veelvraten het waagden hun dorst te lessen. Wat de andere deelnemers aan de boeren- en tuin dersshow betreft: hare majesteit hield het op Schots bronwater uit de fles en de ministers zeiden niet waar hun voorkeur naar uit ging. "Nergens in het Verenigd Konink rijk is het leidingwater een gevaar voor de gezondheid", zei Michael Howard, de staatssecretaris die over 's lands water gaat. Minister Nicholas Ridley, toen nog minister van milieu, was het met zijn collega eens. "Ik weet niet zeker of varkens het best in staat zijn over de kwali teit van ons water te oordelen", zei hij desgevraagd. "Misschien had den ze het liefste wijn gehad". Of misschien hadden ze een betere neus dan de minister. Volgens een onderzoek van de milieuorganisatie Friends of the Earth drinken ruim elf miljoen Brit ten besmet water. De EG is het hier mee eens. De Europese milieucom missaris Carlos Ripa de Meana heeft gedreigd de Britse regering voor het Europese gerechtshof te dagen als ze voor september geen acceptabel plan produceert voor het zuiveren van het leidingwater. Minister Ridley liet onmiddellijk weten een aantal Europese richtlij nen 'belachelijk, onnodig en over dreven' te vinden. Ook het Hogerhuis wierp zich in het watergevecht. Het voegde aan de privatiseringswet de bepaling toe dat het Britse water voor 1993 opgekrikt moest worden tot Euro pees niveau. De regering schrapte de bepaling. Ministers doen het voorkomen alsof kritiek op het kraanwater onderdeel is van een neurotische obsessie met eet- en drinkgewoontes. Critici worden af gedaan als hypochonders voor wie het leven éën lange voorbereiding op de dood is. Het waterdebat heeft de consument in grote staat van verwarring ge bracht. De combinatie van een zwe terig komkommerseizoen en lege kranen heeft de situatie niet verdui delijkt. Hoe gevaarlijk is het lei dingwater? Volgens sommige kran ten is het nauwelijks ongezond, ter wijl andere suggereren dat één glas per dag kan leiden tot de ziekte van Alzheimer, nitraatvergiftiging of blaaskanker. De lege frisdrank schappen in de supermarkt in aan merking genomen lijkt het alsof de natie het zekere voor het onzekere genomen heeft. Alleen degenen die het leven beu zijn poetsen hun tan den met water uit de kraan. Bij ge brek aan geloofwaardige richtlijnen van hogerhand is het de consument vergeven te denken dat men behal ve aan zachtgekookte eieren (sal monella), paté, zachte kaas (lyste- In 1971 was het Rotterdamse drinkwater be dorven door landbouwgif, zodat de inwo ners water uit een pak moesten drinken. In En geland is dat voortdurend het tische Partij (SD) op resp. vijf en drie ministers mogen rekenen. Verwacht wordt dat Solidariteit alle ministeries in de economische sector zal krijgen. De communisten lijken daar tevreden over te zijn, omdat zij zich realiseren dat juist op dit gebied veel problemen te ver wachten zijn. Of het oppositionele schema rea liteit wordt, hangt af van de mede werking van de communistische partij. Daar heerst grote frustatie over het verloop van de kabinetsfor matie en wat wordt gezien als het toegeven aan de slinkse manoeu vres van Walesa. In de door het Co mité aangenomen resolutie staat dan ook dat er eerst overeenstem ming over het regeringsprogramma moet zijn, voordat het parlement de benoeming van Mazowiecki be krachtigd. Bij de vorige premier, ge neraal Kiszczak, was dat niet het ge val. De partijtop constateert dat de poli tieke en economische situatie in Po len 'gevaarlijk is verslechterd' en dat de ontevredenheid onder de be volking groeit. Een nieuwe regering heeft als eerste en voornaamste taak de sociale rust te brengen, aldus de resolutie. Gewaarschuwd wordt ook dat Polen een betrouwbare bondgenoot in het Warschau Pact en de Come con moet blijven. Tevens wordt op geroepen tot verzet tegen 'ongefun deerde aanvallen op het overheids apparaat, het leger en de politie'. Jaruzelski krijgt aan het slot van de resolutie het verzoek het partij standpunt ernstig in overweging te nemen. Maar of Jaruzelski, die bij zijn verkiezing tot president uit de par tijtop is teruggetreden, aan alle ei sen tegemoetkomt, moet worden betwijfeld. Bij de oppositie kwam het als een grote verrassing dat hij Mazowiecki's benoeming tot kandi daat-premier bekendmaakte, ter wijl het centraal comité nog druk vergaderde. Een duidelijk signaal, zo reageerde een senator van Soli dariteit, van Jaruzelski richting par tij om duidelijk te maken dat hij een onafhankelijke positie wenst in te nemen en de partij zich bij de nieu we realiteiten moet neerleggen. Solidariteit heeft dat dit weekein de eveneens gedaan. Mazowiecki hakte zaterdag in een interview met de Poolse tv de knoop door met de aankondiging dat zijn doel niet was een kleine coalitie met ZSL en SD, aangevuld met een tweetal commu nistische ministers voor de vitale posten van defensie en binnenland se zaken. Mazowiecki maakte dui delijk dat er meer ruimte was voor de communistische partij in de re gering dan alleen deze twee porte feuilles. *Mazowiecki (foto ap> Goedingelichte bronnen in de top van de oppositie zeggen dat alle ver klaringen, inclusief die van Walesa, over een regering zonder commu nisten of, later, met een paar com munistische ministers, onderdeel waren van een politiek spel, dat er op was gericht Solidariteit.de lei ding van de regering in handen te geven. De weg is nu vrij voor de eerste niet-communistische regering in Oost-Europa. Het Kremlin heeft zijn zegen al min of meer gegeven. Gisteren noemde het regeringsblad Izvestia Mazowiecki een 'redelijke man die in staat is compromissen te sluiten'. Dat een niet-communist de regering van een socialistisch land zou gaan leiden werd als normaal beschouwd, omdat de communisti sche partij nu eenmaal had gefaald. *Mestkalveren De pauselijke vertegenwoordiger (nuntius) in ons land, mgr. A.J. Backis, wil dat de gele Davidster voor zijn deur wordt verwijderd. Het Centrum voor Informatie en Documentatie Israël (CIDI) heeft dit "symbolisch gedenkteken" woensdag voor de woning van Backis in Den Haag geplaatst uit protest tegen de weigering van de Rooms-Katholieke Kerk het om streden klooster in Auschwitz te verplaatsen. De nuntius heeft het ministerie van buitenlandse zaken over de Davidster benaderd, zo bevestigt een woordvoerder van het minis terie. Daarop heeft de Haagse po litie het CIDI gevraagd of de auto met de Davidster erop daar zou blijven staan. "Die ster blijft daar zolang het klooster in Auschwitz blijft", zo heeft CIDI-directeur drs. R.M. Naftaniel de politie ge antwoord. Backis zelf is niet bereid de pers te woord te staan over zijn bezwaren tegen de Davidster. Een woordvoerder van de nuntia tuur vond het "kwalijk dat der den wisten wat de nuntius met buitenlandse zaken heeft bespro ken", eraan toevoegend dat jour nalisten "hondsbrutale mensen" zijn. Naftaniël is zeer verbaasd dat de nuntius wel het ministerie, maar niet het CIDI over de David ster heeft benaderd. "Die hou ding lijkt verdacht veel op die van de paus, die weigert met een jood se delegatie over het klooster in Auschwitz te spreken". Inmiddels hebben Haagse jo den bloemen bij de Davidster ge legd uit solidariteit met het pro test van CIDI tegen de houding van de RK-kerk. De Israëlische minister van godsdienstzaken, Hammer zal binnenkort naar Polen reizen om de verplaatsing van het omstre den Karmelietessenklooster in Auschwitz te bespreken. Ham mer zal onder anderen spreken met kardinaal Macharski, die vo rige week verklaarde dat het klooster voorlopig niet verhuist. "Hij zal proberen op een heel aar dige manier duidelijk te maken dat Israël het grote belang van de ze zaak inziet", aldus een woord voerder van Hammer. Geslonken Het aantal leden van de Neder landse Hervormde Kerk is in 1988 met bijna tv/ee procent (1,83) ge slonken. Op 1 januari 1989 telde de kerk 2.677.086 leden, bijna 50.000 minder dan een jaar daar- Dit blijkt uit cijfers die de com missie Geldwerving heeft be kendgemaakt. Het ledental is vo rig jaar harder teruggelopen dan in 1987, toen er sprake was van een daling van bijna 1,5 procent. De commissie geeft in haar jaarlijks rapport cijfers over de hervormde deelname aan Kerk balans, de landelijke financiële actie voor het plaatselijk kerke- werk. Twee op de drie hervormde gemeenten deden mee aan deze actie. Verleden jaar werd, on danks het afnemend ledental, door de hervormde kerkleden ge middeld een iets hogere bijdrage toegezegd dan in 1987 (0,64 pro cent). In totaal ging het hierbij om een bedrag van 133,5 miljoen gul den. Conservatieve evangelische kerken en de Rooms-Katholieke Kerk winnen terrein in de Vere nigde Staten, terwijl de grote pro testantse kerken opnieuw hun le dental zien slinken. Dit blijkt uit het nieuwe jaarboek van de Ame- - rikaanse en Canadese kerken. Uit de cijfers over 1987 blijkt dat 58,8 procent van de Ameri kaanse bevolking bij een van de 219 "religieuze genootschappen" is aangesloten, waartoe ook de niet-christelijke geloofsgemeen schappen worden gerekend. De Rooms-Katholieke Kerk blijft met 53,3 miljoen leden (1,1 procent meer dan in 1986) de grootste Amerikaanse kerk. Daarna volgen de Zuidelijke Bap tisten met 14,7 (0,7 procent groei) en de liberale Verenigde Metho- distenkerk met 9,1 miljoen leden. Enkele kleinere conservatieve kerken boekten in 1987 de groot ste ledenwinst: de Pinksterkerk, de conservatieve Presbyteriaanse Kerk, de Jehovah's Getuigen en de fundamentalistische Kerk van God groeiden met 1 tot 5 procent. Methodisten, Anglicanen, Luthe ranen en 'gewone' Presbyteria nen verloren 1 a 2 procent van hun leden. De evangelische 'Assemblies of God' begonnen vorige week een agressieve campagne om voor het jaar 2000 vijf miljoen mensen te bekeren, 5.000 nieuwe kerken te bouwen en 20.000 nieuwe voor gangers op te leiden. "De velden zijn wit om te oogsten", aldus di recteur Charles T. Crabtee. Kerkendag Meer dan de helft (55 procent) van de gemeenten en parochies zal op 16 september vertegenwoordigd zijn op de nationale kerkendag in Utrecht. "Een geweldig hoge sco re", zegt Jan Gruiters, coördina tor van het festijn dat het Neder landse hoogtepunt moet worden van het conciliaire proces voor gerechtigheid, vrede en behoud van de schepping. De organisatoren zijn een maand voor de grote dag in de problemen geraakt, omdat er door dubbeltelling van een aantal aanmeldingen opeens nog 4.000 toegangskaarten beschikbaar bleken te zijn. De bijeenkomst in Utrecht kan door 16.000 personen worden bijgewoond. De medewerkers op het secre tariaat in Utrecht zijn er stellig van overtuigd dat ze de toegangs kaarten nog wel kwijtraken. De belangstelling voor plaatselijke en regionale kerkendagen, die de afgelopen maanden zijn gehou den, was immers ook zeer groot. Naar schatting hebben er 20.000 kerkleden aan deelgenomen. Bij de werving van deelnemers is lange tijd alleen uitgegaan van officiële afvaardigingen van maximaal vier personen uit de ge meenten en parochies. "Dat heeft wel veel irritatie gewekt", aldus een medewerker. Pas in een later stadium werden de deuren open gezet voor andere bezoekers. Paus Johannes Paulus II heeft de jongeren van de hele we reld gewaarschuwd voor de "ver vuiling van ideeën en zeden". De ze vervuiling is net zo zorgwek kend als de milieuvervuiling, al dus de paus zaterdagavond voor ruim 400.000 jongeren in het Spaanse bedevaartsoord Santia go de Compostela. De paus riep de deelnemers aan de vierde Wereldjongerendag op de verzoekingen van de duivel, "de vader van de leugen", te mij den. Hij veroordeelde egoïsme, hedonisme, abortus, echtschei ding en het gebruik van voorbe hoedmiddelen, die "in duidelijke tegenspraak zijn met Gods gebod en de leer van de kerk". De paus wees de katholieke jeugd erop dat liefde tegenwoordig al te vaak be perkt wordt tot puur seksueel ge not. Hij nodigde de jongeren tevens uit zich in te spannen voor de strijd tegen milieuvervuiling. De paus deelde de gevoelens van de meeste jongeren die "geschokt zijn door het slechte gebruik van de goederen van de aarde". De toespraak van paus Johan nes Paulus II vormde het hoogte punt van de vierde Wereldjonge rendag, die gisteren met een spe ciale mis werd afgesloten. De dui zenden jongeren uit ongeveer 150 landen hadden de bedevaart naar Santiago te voet, per rolschaats, op de fiets, met de auto, de bus of het vliegtuig afgelegd. Hervormde Kerk. Benoemd tot pastoraal medewerker te We- zep (deelgemeente Pauluskerk): B. Greveling, wonende te Amers foort die deze benoeming heeft aangenomen. Beroepen door de Generale Sy node tot predikant voor buitenge wone werkzaamheden (predikant bij de penitentiaire inrichting te Hoorn): drs. G. Prast eervol ont heven predikant te Amstelveen. Bedankt voor Middelharnis (toezegging): J.P. Nap te Huizen; bedankt voor Rumpt (toezeg ging): H. van Wingerden, predi kant voor buitengewone werk zaamheden (leraar godsdienston derwijs) en wonende te Barne- veld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 2