Privé-paradijs in Ottersum
open voor tuinliefhebbers
Opzoek naar Zeus
De keuken helemaal schoon
MAANDAG 21 AUGUSTUS 1
Wie naar Kreta gaat, kan om
twee pleisterplaatsen moeilijk
heen: Knossos (de sensatione
le opgraving van het paleis
van koning Minos) en de tocht
door de Samaria-kloof (een
wonderlijke ervaring die 18
km duurt). Minder bekend is
dat zich op dit eiland ook de
geboorteplek bevindt van
Zeus, de oppergod van de ou
de Grieken. Met hervormden,
gereformeerden en roomsen
redetwist ik vaak gramstorig
over tal van punten in hun ge
loofsleer, maar de Griekse
mythologie gaat er bij mij in
als koek. Ik ben wat dat be
treft net een simpel kind dat
alles slikt wat hem wordt
voorgezet. Het zal in veler reli
gieuze ogen wel uiterst beden
kelijk zijn, maar zo is het. Ik
kan het ook niet helpen.
Zeus behoort echt tot mijn fa
vorieten. De manier waarop
hij op de Olympus heerste,
spreekt mij zeer aan. Herhaal-,
delijk was het daar een zootje
met al die goden en hun diver
se belangen. Die hele bloedige
Trojaanse oorlog was niet no
dig geweest als Zeus er bij de
godinnen de wind onder had
gehad, maar hij kon ze ge
woon niet aan. Daarvoor
amoureusde hij ook veel te
veel met ze. Toch bleef hij on
betwist de grote heerser.
Het zijn vooral de kleine be
slissingen waarin Zeus zo aar
dig overkomt. Als tijdens de
Trojaanse oorlog in het hel
denduel Achilles-Hector de
Trojaan Hector tragisch het
onderspit delft, verlaat diens
vader, de Trojaanse koning
Priamus, overmand door
smart, de belegerde burcht
om het lichaam van zijn zoon
op te halen. Omdat hij daar
voor door de Griekse linies
moet, loop hij groot gevaar.
Zeus geeft dan Hermes, god
van de handel en de reizigers,
de opdracht de oude man te
beschermen En zo gebeurt
het ook
Zeus was een van de kinderen
uit de verbintenis van Chro-
nos en Rhea. Maar de machti
ge Chronos had een nogal
merkwaardige relatie met zijn
nazaten: hij vrat ze direct na
hun geboorte op, omdat hij
ooit een teken had gekregen
dat hij door een van zijn kin
deren van de troon zou wor
den gestoten. Rhea wist Zeus
echter door een list uit het
keelgat van Chronos te hou
den en verborg hem vervol
gens in een diepe grot op Kre
ta, waar nimfen zijn verdere
opvoeding ter hand namen.
gidsen. Je kon niet om hem
heen, want alleen mocht je de
grot niet in. De man liep met
een stok. De conversatie met
hem was kort en beperkt. Hij
sprak vier talen, maar helaas
alle tegelijkertijd, zodat zijn
mededelingen meer puzzels
dan helderheid verschaften.
De weg naar de grot is een
klauterpartij van een kleine
kilometer. Men kan daarvoor
gebruik maken van ezels en
dat is stellig de veiligste weg,
want die beesten vallen nooit,
maar de prijzen voor zo'n ezel-
rit zijn van Olympische allure.
Aangezien wij nog stevig ter
been zijn, verkozen wij zelf de
weg omhoog in te slaan. De
kleine gids ging ons voor, mis
schien niet met de behendig
heid van een klipgeit, maar
opmerkelijk vlot voor iemand
Het spreekt vanzelf dat ik mij,
samen met vrouw en jongste
zoon, bij het betreden van
Kreta direct naar de grot
haastte, waar de grote man
zijn jeugdjaren had doorge
bracht. Je moet er eigenhan
dig diep voor het binnenland
in, want excursies gaan er niet
heen. De grot bevindt zich
hoog in het gebergte en op de
parkeerplaats aan de voet er
van werden wij, laat in de
middag, opgewacht door een
oude, kleine, zo op het oog ui
terst breekbare man met een
vage glimlach. Hij was een der
die een stok tot steun heeft.
Halverwege de tocht vroeg hij
in een duet van Duits en En
gels hoe oud ik was. "Eenen
vijftig". Hij keek mij even aan
met de blik van iemand die
een puber voor zich heeft.
"Zevenenzeventig", zei hij,
trots op zichzelf wijzend. Wij
sisten allen van bewondering
en verbazing.
Bij de grot begint de eigenlij
ke excursie, want de weg er
heen kun je niet missen. Als je
er aankomt, staar je in een
groot, inkzwart gat. Onze gids
gaf ons nu ieder een klein
kaarsje dat hij behendig aan
stak. In bijna religieuze pro
cessie gingen wij nu via een
trap met een zeer gammele
leuning bijna loodrecht naar
beneden. In mijn zoons ge
zicht viel iets te lezen in de
trant van: "Ik ben op stap met
een stel gekken, als ik hier nu
maar in godsnaam niemand
van school tegenkom". Bene
den beland betraden wij een
wondere wereld van stalagtie-
ten en -mieten ter grootte en
dikte van volwassen eiken.
Een andere gids die daar
met wat mensen stond, vertel
de forse verhalen, maar onze
kleine man zei niets. Hij zag
daar kennelijk niks in. Zo rap
als hij kon, voerde hij ons een
meter of vijftig de grot in,
hield stil voor een kleine uit
sparing in de wand en zei stra
lend: "Baby Zeus". Hier was
het dus. Hier had de oppergod
zijn luieijaren doorgebracht.
We keken er devoot naar. Het
was in de grot wel ijzig koud,
maar een aankomende opper
god moet zoiets natuurlijk
kunnen hebben. Lang bleven
we er niet, want ons gidsje
leidde ons weer vlot naar de
trap. Daar nam hij haastig af
scheid van ons, want boven
zijn hoofd ontwaarde hij men
sen die zonder begeleiding
naar de grot waren gekomen
en die hij ook nog even naar
Zeus's luiermand kon leiden.
Hij nam ons vliegensvlug de
kaarsjes af en maakte het
aloude, nergens mis te versta
ne gebaar met duim en wijs
vinger: betalen. Hij vroeg een
bedrag dat in geen verhou
ding stond tot zijn gidswerk,
maar wij legden zonder mor
ren de bankbiljetten in zijn
verweerde jat.
Op de terugweg haalden wij
Nederlanders in die al eerder
door onze gid waren bediend.
De grot waar Zeus door nimfen zou zijn verzorgd.
"Jullie hebben toch wel afge
dongen, hè", vroegen ze. Dat
hadden we dus niet gedaan. Ik
had het bij het begin wel even
overwogen, maar verre van
mij geworpen. Ik bedoel: als
ik 77 ben en mijn geld moet
verdienen met het dagelijks
beklimmen van pakweg
Kraantje Lek, zou ik ook niet
willen dat men ging afdingen.
Er zijn grenzen. Onze landge
noten hadden een stuk min
der betaald, zo bleek. Jaja,
dachten ze. De gids was wel
akkoord gegaan met een lage
re prijs, maar eenmaal bij de
grot aangekomen, had hij 'een
speciale entree' geheven,
want die moest hij afdragen
aan de autoriteiten, had hij ge
zegd. Ons had hij dat niet ge
vraagd en zo had hij, via een
omweg, van hen precies het
zelfde bedrag binnengekre
gen als van ons. Die ouwe sa
lamander. Ik kreeg grote
waardering voor hem.
Een uurtje later gingen we
naar onze auto, maar voor we
konden instappen, was daar
ons gidsje weer, glimlachend
zijn stok omhoog stekend.
"My friends...." Of we hem
naar huis konden rijden. Dat
kon. Hij gidste ons nu, weer
karig met woorden, naar zijn
woning. Onderweg zei ik te
gen mijn vrouw: "Ik weet het
niet, hoor, maar ik denk dat
we nog heel wat meer moeten
doen voor dat honorarium dat
we hem hebben gegeven".
Dat viel mee. Hij nodigde ons
bij zijn huis uit om een drank
je te komen drinken. Op de
veranda werden we hartelijk
welkom geheten door zijn
dochter met haar kroost.
Waarschijnlijk liet hij zich el
ke avond op deze manier naar
huis brengen en gold het voor
zijn dochter een soort routine
begroeting.
Ons gidsje zette in glanzend
humeur de glazen meteen op
tafel en schonk daarin iets dat
bij de eerste teug behoorlijk
schroeide in de pens. Hij heeft
het zelf vast gebrouwen, ver
onderstelde mijn zoon lichte
lijk ongerust. De gids beves
tigde dat grif met een van oor
tot oor reikende lach. Wij ver
bleekten even, maar ach, de
man was er zelf 77 mee gewor
den dus dat zouden we ook
wel overleven. Een tweede
glas sloegen wij beleefd, maar
zeer krachtig af.
We namen kort daarna af
scheid als oude bekenden.
Nee, onze gids begeerde nu
niets meer van ons. Mijn
vrouw kreeg door het auto
raampje nog een paar bladen
mint toegestopt, die inder
daad 's avonds in de slaapka
mer prima hielpen tegen de
muggen. Nog lang bleef hij
ons nawuiven. "My
friends...".
Vanaf de Olympus moet Zeus
het tafereel met een tevreden
glimlach hebben gadegesla
gen.
RUUD PAAUW
Vijf tuinen met elk hun eigen sfeer
Een aards paradijs, waar
alleen de vogels hun lied
zingen en waar verder
rust en stilte heersen. Zo
kan de grote tuin van het
echtpaar Amy en Bertus
Ketelaar het best worden
omschreven. Aan de
Kleefseweg 14 in
Ottersum (achter
Nijmegen) schiepen ze in
vijftien jaar tijd als
verwoede
tuinliefhebbers hun
eigen privé-paradijs, dat
ze aan de lawaaiige
buitenwereld onttrokken
met een metershoge,
strak gesnoeide
meidoornhaag.
Hun prachtige bezit, gecre
ëerd op een hectare grond,
waar vroeger aardbeien groei
den, is opgedeeld in vijf kijk-
tuinen, die, omzoomd door
buxus-, taxus- en beukenha
gen, ieder een geheel eigen ka
rakter hebben. Hoe mooi het
er nu is. kunnen tuinliefheb
bers zelf zien, want het echt
paar Ketelaar stelt de tuinen
deze zomer een aantal week
einden open.
Het complex en het in neo-
romaanse stijl gebouwde
woonhuis op de restanten van
een oude boerderij, heet De
Rhulenhof, genoemd naar een
inmiddels verdwenen boerde
rij, die er naast stond.
Huis en tuinen kenmerken
zich door de strakke, recht
hoekige omgeving. In en rond laar aanlegde was de moes
kant gesnoeide Hollandse lin
den.
De bezoeker krijgt vanaf
een doorkijkje op de binnen
plaats een voorproefje van
hetgeen er zich achter de ha
gen van schoonheid bevindt.
Moestuin
De eerste tuin die Amy Kete-
het huis schiepen Amy
Bertus Ketelaar een stijl die
associaties oproept met de
Provenge.
Binnenplaats
Vanuit het overdekte terras
kijkt men uit op een lichte
binnenplaats, met veel (sub
tropische) kuip
ten. Opvallend
ting van de binnenplaats. Ber
tus Ketelaar was verrukt van
de kei-straatjes in het pittores
ke plaatsje Thorn en kwam zo
op het idee Maas-keien
tuin. Helemaal niet bedoeld
om later als kijktuin te funge
ren, maar uit hobby geboren.
Komend vanuit het centrum
van Nijmegen, waren de Kete
laars leken op het gebied van
tuinieren.
"Het is een boerenmoestuin
geworden met bloemen en
kruiden", legt Amy uit. "Alle
kleinplan- kleuren zijn er te vinden. De
de bestra- randen hebben vaste planten
of kruiden met fruitbomen".
Men komt er onbekende
bloeiers tegen, die Amy en
Bertus tijdens vakanties in
het buitenland opsporen
plaats van tegels te gebruiken de Ottersumse leemgrond la-
als plaveisel. Daardoor wordt ten gedijen.
het zuidelijke sfeertje nog
eens geaccentueerd. Middel
punt van de binnenplaats is
de Franse vogeldrinkbank,
die wordt omzoomd door vier-
Architectuurcursus Madurodam
Via een bosje met doorkijk
jes komt men in de land
schapstuin. Bertus kreeg van
de provincie toestemming
een flink gat te laten graven,
waar nu een grote vijver met
romantisch theehuis schittert.
Tijd om in het zelf gebouwde
rustpunt te zitten en te genie
ten van de mooie waterplan
ten heeft hij nauwelijks. Naast
zijn hobby is er ook nog het
werk in een Nijmeegs zieken
huis.
Stilte en water
In de derde tuin overheerst de
stilte. "Hier is alleen gras en
water in een rechthoekige vij
ver, waar nog twee mini-wa
terlelies in moeten", zegt Ber
tus. Vier rose regens accentu
eren de hoeken van de vijver.
De haag is nog niet hoog ge
noeg. Die moet, volgens de
tuinbezitters, minstens 2,75
meter worden om de totale be
slotenheid in deze tuin te kun-
overloopt", legt Amy uit. "De
plantenkeuze is daarop afge
stemd".
De diverse tuinen worden
afgescheiden door laantjes of
bloeiende borders. Dat laatste
is een liefhebberij van Amy.
Op papier maakt ze een ont
werp. "Anders klopt 't in de
praktijk niet en moetje steeds
verplanten. Daar word je gek
van. Kleuropbouw in een be
paalde kleur, de vorm van de
bloem en het blad zijn erg be
langrijk. Er moet afwisseling
in zitten. Ideaal is het als
groen tegelijk met de bloe
men omhoog gaat en er ver
schillende bloeitijden zijn".
Rozentuin
Hoewel Bertus en Amy veel
zelf gedaan hebben bij de aan
leg, kregen ze ook deskundig
advies van derden, die zich
bezig houden met de restaura
tie van oude tuinen. Dat was
onder andere het geval bij het
rosarium. Deze rozentuin
doet barok aan met een ver
stilde waterpartij, kunstig ge
knipte buxushaagjes en een
door
Anne-Marie Risse
Amy en Bertus Ketelaar op de binnenplaats
provenqaalse sfeer.
grote keramische vaas.
Hier wordt de eeuwenoude
geschiedenis van de roos in
beeld gebracht, van de mid
deleeuwen tot de moderne
rassen.
De vijfde tuin is een uitbar
sting van kleur. In vier vak
ken bloeit daar penstemon in
alle mogelijke kleurschake
ringen.
Kwekerij
Eigenlijk telt De Rhulenhof
zes tuinen. De laatste wordt
gevormd door de kwekerij,
die Amy anderhalf jaar gele
den volgens het strakke pa
troon van de tuinen opzette.
Opvallend is de lange laan
met siervakken aan weerszij
den en een stalen beeldmerk
van de kunstenaar Huub Kor-
tekaas.
Amy wil de tuinliefhebbers
laten zien hoe de planten in
volle wasdom groeien en
bloeien. In de vakken met
borderplanten zette ze niet al
leen de jonge plantjes, maar
aan de overzijde ervan de
moederplant. En dat alles op
kleur.
In en buiten de kas vindt
men bijzondere vaste- en
kuipplanten, afkomstig uit
het Middellandse Zee-gebied
en Australië.
Bertus en Amy zien hun tui
nen niet als iets ongewoons.
"We zijn tuinfreaks die grond
hadden en de mogelijkheid
om er iets in te zetten. In En
geland, vooral 't zuiden, kun
je tuinen van dit formaat
overal vinden".
Een grote tuin vergt veel on
derhoud, maar daar liggen
Amy en Bertus niet wakker
van. „Tweewekelijks loop ik
tussen de borders en knip en
snij wat bij", zegt Amy. "Dat
kun je alleen zelf doen, omdat
je een beeld in je hoofd hebt.
Bertus regelt het tuinonder
houd, maar het gras maaien
en de heggen knippen doet hij
niet zelf'.
Het idee vorig jaar om De
Rhulenhof open te stellen
voor leden van de Nederland
se Tuinen Stichting, sloeg zo
goed aan dat het echtpaar dit
jaar meer mensen van hun pa
radijsje wil laten genieten.
Van heinde en ver, zelfs uit
België, komen de tuinliefheb
bers naar Ottersum, om al dat
fraais in ogenschouw te ne
men en op de gevoelige plaat
vast te leggen.
Bezoekers krijgen van de
Ketelaars een plattegrond van
De Rhulenhof, die er zo mooi
uitziet dat hij een inspiratie
bron voor een eigen tuin kan
zijn.
De kijktuinen zijn geopend
op 2 en 3 september van 10-17
uur. De toegangsprijs voor
volwassenen is vijf gulden,
voor kinderen de helft. Voor
grote groepen moet een af
spraak worden gemaakt (tel.
08851-18039).
In de keuken is hygiëne van
het grootste belang. Moderne
materialen en een doelmatige
indeling van het dagelijkse
'keukenwerk' bevorderen de
hygiëne wel, maar toch moe
ten we zelf oplettend blijven.
De keuken moet regelmatig sen. Bacteriën die in het vlees
In de miniatuurstad Ma
durodam, waar je vrijwel alle
bouwstijlen van Nederland
aantreft, begint op 20 septem
ber een architectuurcursus,
die de drie daarop volgende
woensdagen doorloopt. Do
cente is de kunsthistorica
Claudia Thunnissen. Zij be
handelt elke woensdag een
bepaalde periode uit de bouw
kunst. Na een pauze wordt de
ze periode in Madurodam zelf
'nagelopen'. De cursus duurt
van 14.00 - 16.00 uur. Deelne
men kost ƒ75,-. Inlichtingen
tel. 020-265490.
Op de foto Claudia Thun
nissen (links) met de conser
vatrice van Madurodam Jani-
ne Nauta voor een mini-Mau-
ritshuis.
"Bij iedere tuin streven we
naar een nieuwe sfeer, maar
dan wel zo dat alles in elkaar
worden schoongemaakt c
voorkomen dat bacteriën
greep op ons eten krijgen.
Bacteriën vermeerderen
zich ook snel in allerlei afval.
De deksel van de pedaalem
mer moet daarom goed slui
ten; de emmer reinigen met
heet sop. Om te voorkomen
dat ongedierte binnenkomt
kunnen horren in of voor ra
men en deuren worden ge
plaatst. Vliegen en andere in-
sekten kunnen ziekteverwek
kende bacteriën en virussen
bij zich dragen.
Bij het koken moeten we
veel met de handen doen, dus
zorgen we altijd voor een stuk
zeep bij de kraan en een scho
ne handdoek. Als u gehakt of
ander rauw vlees beetpakt
aanwezig zijn worden door de
hitte van het koken, braden of
bakken weliswaar vernietigd,
maar de kans is groot dat zul
ke ziekteverwekkers aan de
handen blijven kleven.
Snijplanken, borden enz.
waarop rauw vlees heeft gele
gen, moeten worden afgewas
sen voor er wat anders opge
legd wordt. Zorg tijdens het
koken voor een goede ventila
tie. Een keuken die vochtig is
door waterdamp wordt gau
wer vies. Als er gemorst
wordt, dit meteen opnemen.
Voor de afwas vette borden,
enz. met keukenpapier afne
men en alles voorspoelen. Na
de afwas wordt het keukenge
rei direct opgeborgen. De
gootsteen en het aanrecht
moeten met een nieuw sopje
worden schoongeboend; dit
geldt ook voor de bovenplaat
en de morsplaat van het for
nuis. Vergeet hierbij de bran
ders niet.
Keukenmachines, snijma
chines, koelkast, e.d. moeten
eveneens regelmatig worden
gereinigd. Het fornuis, de
koelkast enz. moeten tenmin
ste één keer in de maand van
hun plaats worden gehaald
om de vlakken eronder en er
achter een goede beurt te kun
nen geven. Er zijn speciale
wieltjes in de handel waarmee
u zware apparaten van hun
plaats kunt rijden.
Als u een afzuigkap bezit,
verwissel dan regelmatig de
vetfilter. Reinig de randen
van de afwasmachine die niet
met het afwaswater in contact
komen. Denk daarbij ook aan
de zeef. Open kastjes zijn leuk
maar vragen wel om een regel
matige schoonmaakbeurt.
Dichte kasten en gladde deu
ren zijn gemakkelijk te onder
houden.
Bij intensief gebruik, de
theedoeken, handdoeken en
eventuele werkdoekjes dage
lijks verschonen. Bacteriën
gedijen namelijk goed in
vochtige doeken. Daarom de
ze niet op de radiator van de
verwarming te drogen leggen
om ze daarna opnieuw te ge
bruiken.
Verstandig is het om iedere
week de keuken of althans
een gedeelte ervan een
schoonmaakbeurt te geven.
Het schoonmaken van de di
verse onderdelen kan des
noods over enkele weken
worden verdeeld. Ruim regel
matig de keukenkasten op,
zodoende kunt u tevens con
troleren wat aangevuld moet
worden.
Tenslotte enkele punten die
uw aandacht verdienen als u
een keuken (opnieuw) gaat in
richten. De vloer moet be
stand zijn tegen vocht,
schoonmaakmiddelen, zuren
en vetten. Gladde vloeren, bij
voorbeeld van kunststof, zijn
gemakkelijk schoon te hou
den maar worden soms glib
berig. Ruwe vloeren daarente
gen zoals rubber en sommige
tegelsoorten worden minder
snel glad maar zijn moeilijker
schoon te maken. Vloerbe
dekking van nylon of wol is
voor de keuken totaal onge
schikt. De overgang van de
vloer naar de muur moet zo
zijn afgewerkt, dat er geen
spleten ontstaan waarin vuil
zich kan ophopen. Bij een ste
nen vloer zijn holle plinttegels
ideaal.
Een aanrecht die naadloos
is afgewerkt, met ronde hoe
ken, verdient de voorkeur.
EINDREDACTIE
HENK HOUTMAN EN
HENRIËTTE v.d. HOEVEN
Elly Singer stelde onlangs de tegenstrijdige
geluiden die moeders te horen krijgen aan
de orde in haar proefschrift 'Kinderopvang
en moeder-kindrelatie'. Een stelling:
"Sinds bijna twee eeuwen is de boodschap
van opvoedingsdeskundigen aan moeders:
u bent verantwoordelijk voor de dagelijkse
verzorging en opvoeding van uw kinderen,
maar of u dit goed doet, betwijfelen wij".
Enerzijds wordt de moederintuïtie beju
beld. anderzijds veel twijfelaars.
Om onduidelijke redenen heb ik mij nooit
iets aangetrokken van opvoedingsdeskun
digen. Geen deprivatie-theorie waarin
gesteld wordt dat kinderen in de eerste ja
ren de moeder continu nodig hebben kon
mij beginjaren '70 bereiken. Vol moederlij
ke overgave bracht ik mijn peuters naar de
crèche. Met een simpel geloof in mijn feillo
ze moederintuïtie gaf ik mijn baby's defies;
geen Brinkman/WVC had mij met een in
dringend advies over de voordelen van
borstvoeding ervan kunnen weerhouden.
Ik wens vele vrouwen dezelfde naïeve
kracht toe in deze moeilijke tijden.
Kom aan mijn kinderen en je komt aan
mij", ook deze primitieve gevoelens zijn mij
niet vreemd. Daarmee is het meest negatie
ve van het hebben van kinderen en dat
geldt voor veel Nederlandse moeders, bleek
uit een onderzoek dat ik onlangs voor 'Op
zij' verrichtte de kwetsbaarheid van het
'bezit'. Via kinderen kun je op hele verschil
lende manieren ook zo verschrikkelijk, on
machtig ongelukkig worden.
Een gespannen situatie van (on)geloof in
's moeders kunnen kenmerkt dus ons sociale
klimaat. Ongeloof in moeders capaciteiten
is nodig omdat ieder mens feilbaar is en er
natuurlijk veel fout kan gaan in die een-op
een relatie tussen moeder en kind. Geloof is
een vereist om haar zo(r)gend thuis te hou
den bij de kinderen, uit liefde veel onbe
taald werk verzettend. Mede daarom is het
biologisch determinisme zo sterk, het geloof
in de natuur die ons handelen zou dicteren.
Want als de biologie het niet meer voor het
zeggen heeft, vallen de belangrijkste gron
den weg voor de maatschappelijke onge
lijkheden tussen mannen en vrouwen,
Biologisch determinisme zien we ook in
de nog steeds actuele zaken van het biolo
gische vaderschap. Zowel de vader die via
incest bij zijn dochter een kind verwekte als
de vader die zijn zaad als donor beschik
baar stelde aan een lesbische vrouw, beroe
pen zich voor omgangsrecht op hun biolo
gische banden. De wetgever vindt namelijk
dat een directe bloedband (biologie) 'ge
zinsleven' (sociaal) impliceert. De twee
meest wezenlijke betrekkingen voor ieder
mens zouden zijn die met de man en de
vrouw waaruit hij/zij is geboren. Op basis
van deze redenatie moet in het uiterste ge
val een kind omgang krijgen met de ver
krachten van haar/zijn moeder, ook als va
der door deze daad in de gevangenis ver
toeft.
Ik ben heus geen voorstander van onge
breideld ingrijpen in de biologie. Maar het
huidige (wettelijke) biologische determinis
me ontneemt ons de mogelijkheden van re
lativeren, hetgeen juist een bittere nood
zaak is in het belang van ons nageslacht.
Wat wij volwassenen vinden, brengen we
over op de kinderen. Een collega vertelde
me eens over de reactie van haar negenja
rig dochtertje toen zij haar vertelde dat zij
veel van haar hield en al vanaf de geboorte
verzorgde, maar niet haar biologische moe
der was. Het kind liet haar het verhaal ver
tellen, zei af en toe: 'Oh ja, goh' en vroeg
toen gespannen: 'Mag ik nou weer buiten
spelen mam?' Nadien is het nooit een pro
bleem geweest, ook later taande ze niet
naar de biologische moeder.
Volwassenen brengen hun angsten en
verlangens over op jongeren, een eeuwen
oude wetmatigheid. Als wij de kennis van
de biologische moeder/vader een noodzaak
vinden, gaan mensen in hongerstaking als
hen dit recht wordt ontzegd. (Hongersta
king is wel bij uitstek een fenomeen dat laat
zien hoe juist de cultuur kan zegevieren
over biologische driften). Zo lang ook zullen
drama's en teleurstellingen die ieder
mensenleven kent snel geweten worden
aande onbekende biologische vaderlmoe-
der. We vragen er zelf om.
Door deze (wettelijke) koppeling van 'ge
zinsleven' aan biologisch ouderschap
wordt ook (on)vrijwillige kinderloosheid
een diep ingrijpende beslissing of tragiek.
Het delen van verantwoordelijkheden voor
kinderen wordt erdoor afgeremd. Toch blijf
ik een overtuigde optimist en geloof dat
spontane beweringen aan de basis uitein
delijk ingrijpender zijn dan de uitvergrote
jammerzanger. Een advertentie die ik in de
krant lees, zet me weer op het goede been:
"Wij willen graag samen met anderen ge
nieten van het opgroeien van onze twee
zoontjes, met het vertrouwen dat bij een on
verhoopt overlijden van ons beiden een
goed opvangklimaat vanzelf aanwezig is.
Is er een kinderloos echtpaar dat graag met
ons de opvoeding van de kinderen van
dichtbij wil volgenDie kant moet het op
en niet de kant van de verheerlijking van
de biologie.
