Het is echt een mannenwereld9
ïVio:
Vehikel '89
Verbeteringen aan auto gaan door
'Benzineprijs ook harmoniseren'
Elektronisch schakelen
in Porsche met tiptronic
Germaanse nederzetting
is rijke informatiebron
DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1989
De enige reden om de accijns op
dieselolie te verhogen, lijkt te zijn
dat de verhoging nu eenmaal is aan
gekondigd. Aldus de wat cynische
reactie van de vereniging 'De Rij
wiel- en Automobiel-Industrie', be
ter bekend onder de afkorting RAI.
Een van de argumenten die het
kabinet aanvoert om de prijs van
dieselolie, en daaraan gekoppeld
ook de LPG-toeslag op de motorrij
tuigenbelasting, te verhogen is de
Europese harmonisatie. Het niveau
van de Nederlandse dieselaccijns is
lager dan in andere landen, dus kan
deze wel worden verhoogd.
De prijzen van de brandstof moe
ten met het Europa van 1992 in aan
tocht meer worden gelijk gescha
keld. Maar hoe zit het dan met de
prijzen van de benzine in Duitsland
en Belgie bij voorbeeld, zo vroeg de
RAI zich af. Zijn die ook al een
beetje gelijk? In Nederland is de
prijs voor een liter super gelood on
geveer 1,75, in Westduitsland 1,44
en in Belgie 1,55. Er is dus nog heel
wat te 'harmoniseren', vindt de
RAI, niet alleen in hoogte maar in
de laagte.
Op Vehikel '89 staan tal van historische voertuigen.
Voor de vijftiende keer organi
seert Frits de Graaf de beurs Ve
hikel. Op deze (verkoop)ten-
toonstelling die 19 en 20 augus
tus in de Jaarbeurs te Utrecht
wordt gehouden, zullen weer
veel verschillende antieke voer
tuigen pronken.
De beurs Vehikel is vooral ge
schikt voor de sleutelaar en ver
zamelaar. Op zoek naar dat ont
brekende onderdeel, die fraaie
poster of dat schaalmodel ko
men zij hier ogen tekort. Maar
ook de leek komt er veel fraais
tegen, variërend van honderden
automobielen, scooters, moto
ren, (brom)fietsen tot talrijke
bijzondere verzamelingen die
iets met antiek vervoer te ma
ken hebben.
Zo zijn er onder meer stands
met radiateurmascottes, geë
mailleerde auto-emblemen en
speldjes. Er is ook een nage
bouwde antieke garage. De on
geveer 1000 stands in de Julia
na- en Margriethal zijn van 10-17
uur geopend. De entreeprijs is
ƒ10,-, kinderen en 65+ betalen
ƒ5,-.
Processen op het gebied van com-
fortverbetering aan de auto hebben
zich door de jaren heen altijd langs
de weg van de geleidelijkheid vol
trokken. Neem nu zaken als de ge
ringere luchtweerstand, elektroni
sche motorbesturing en verbeterde
wielophanging. Al deze verbeterin
gen zijn nauwelijks merkbaar tot
stand gekomen.
Dit proces van 'verborgen' verbe
teringen gaat nog onverminderd
door. Telkens worden weer moge
lijkheden ontdekt op het gebied van
moderne materialen. Nu bijvoor
beeld in de kunststoffen. Zowel
voor de autofabrikanten als voor de
toeleveranciers liggen hier tal van
mogelijkheden om de trillingen te
dempen en de geluiden te absorbe
ren. Zo wordt er nu voor de motor-
steunen een hydraulische demping
toegepast en zijn er koppelings
dempers die geluiden van de op el
kaar komende tanden van de ver
snellingsbaktandwielen elimine-
Met een speciaal materiaal kun
nen hoogfrequent-aanzuiggeluiden
(zoals bij een diesel met turbolader)
worden geabsorbeerd. Een speciale
voering op de zijkant van de schok
demperzuigers laat de hinderlijke
dempergeluiden verdwijnen. Voor
de cardanas of de voorwielaandrijf
assen zijn er isolatiestoffen waar
mee een nog rustiger loop wordt
verkregen.
Dit zijn alle 'verborgen' verbete
ringen, want behalve voor de recht
streeks betrokkenen wordt er nau
welijks over geschreven of gespro
ken. Wel moet het de geïnteresseer
de autorijder zijn opgevallen dat de
geluidsmetingen bij een autotest de
laatste jaren lagere dB(A)-waarden
tonen.
Een niet minder belangrijk voor
deel van deze nieuwe constructies
en materialen is dat ze bijdragen tot
een langere levensduur van het me
chanisme. Dit wordt nog onder
steund door de doelmatiger afdich
tingen voor de assen en de sterkere
afsluithoezen. Enerzijds wordt het
binnendringen van stof en vuil te
gengegaan, anderzijds blijven de
olie en het vet op de plaats waar ze
horen en komen niet op de weg te
recht.
Misschien is een efficiënte torsie-
trillingsdemper die het leven van de
krukas met 40.000 km verlengt op
zich niet iets óm je als autorijder
over te verheugen. Maar het weten
schappelijk onderzoek spitst zich
toe op alle motoronderdelen die
eveneens van een trillingvrije wer
king en langere levensduur profite
ren. Het zijn deze 'verborgen' verbe
teringen die naast de alom bekende
technische hoogstandjes de moder
ne auto "waar voor zijn geld" geven.
EG treedt op tegen
concurrentievervalsing
De Europese Commissie heeft aan
gekondigd juridische procedures te
willen beginnen tegen de regerin
gen van Westduitland en Spanje in
verband met subsidiëring van de
auto-industrie.
Als deze regeringen niet binnen
twee maanden volledige opening
van zaken geven betreffende de be
staande subsidieregelingen, zal de
Commissie een klacht indienen bij
het Europese Hof van Justitie.
Ook wil de Commissie dat in het
vervolg vooraf toestemming wordt
verkregen voor het verlenen van
steun aan autofabrikanten.
Porsche heeft in de raceauto 962 C
de tiptronic voor het eerst beproefd,
alvorens hem vanaf volgend jaar te
leveren op het nieuwe model Por
sche 911 Carrera 2. Met een lichte
schakelbeweging van de pook kan
naar wens de 4-traps automaat of de
gewone handbediende versnel
lingsbak in werking treden. Nadeel
van een conventionele automaat is
het ongewenst terug- of opschake-
len, iets dat bij snel rijden in boch
ten irritant kan zijn. In deze bijna 2
ton kostende Porsche heeft het in
telligent schakel programma (IPS)
de actuele rijomstandigheden, de
stand van het gaspedaal en de
dwars-versnelling in de bocht elek
tronisch onder controle.
AMERIKA hecht veel waarde aan
de veiligheid van de autobestuur
der en dat is de oorzaak van forse
prijsverhogingen voor de 1990-mo-
dellen. Bij Ford worden de auto's 5
tot 7 procent duurder en Chrysler
zet er 4 tot 9 procent bovenop.
TOYOTA gaat behalve een assem
blagefabriek in Engeland ook nog
een motorenfabriek in Wales bou
wen. In 1992 moeten er uit beide
produktiecentra jaarlijks 200.000
middenklassers komen. Het geheel
vergt een investering van 34 miljard
gulden en biedt werk aan 3300 men-
De traploos werkende regeling
komt in de plaats van de bij meer
merken bekende sport economy
schakelstanden. Met de handge-
schakelde manier van rijden, staat
de tiptronic versnellingspook in de
korte sleuf rechts op de middencon
sole. Met volledige tractie kan er di
rect worden opgeschakeld of terug
geschakeld. Naar voren duwen is
opschakelen en de pook naar achte
ren halen is terugschakelen. Die
korte schommelbeweging met de
versnellingspook zet elektronisch
.het schakelpatroon in werking.
Mocht er bij een te hoog toerental
teruggeschakeld worden dan treedt
de gewenste versnelling die in een
computer is opgeslagen pas in wer
king als het bijbehorende veilig ge
achte toerental is bereikt. Te veel
doortrekken in een lage versnelling
voorkomt dit systeem ook. De tip
tronic maakt van deze Porsche die
is afgeleid van de 911 Carrera 4, een
'sportief handgeschakeld scheurij
zer dat 260 km/u haalt en je kunt er
ook bedeesd volautomatisch in het
stadsverkeer mee rondtoeren.
Het modeljaar 1990 biedt verder
voor de Carrera 2 en 4 uitvoeringen
als Targa en Cabriolet; standaard
krijgen alle Porsches nu een ABS
remsysteem. De modellen 944 S 2.7
en 911 Turbo en Carrera zijn uit het
De Porsche 911 Carrera 2 is afgeleid van de vierwielaangedreven Carrera 4 en is uitgerust met een elektronisch
geregeld schakelmechanisme. <foto gpd>
programma verdwenen, aan de op
volger van de 911 Turbo wordt ge
werkt. Nieuw is de toepassing van
een metaal-katalysator in de Carre
ra 2 en 4, waardoor er minder ver-
mogensverlies optreedt en een be
tere koudstart wordt bereikt. Het
ding zou ook stabieler zijn dan de
keramiek-katalysator. De 928 GT is
een nieuw model met 5-
versnellingsbak dat met 330 pk
een top van 275 km/u neerzet. Aan
drijving, chassis, velgen- en ban
denmaat zijn aangepast aan deze
snelste Porsche uit het programma.
Officieel Porsche dealer
Oók voor onderhoud en réparatie.
Automobiel Maatschappij Wittebrug bv
Laan van Nieuw Oosteinde 100,
Voorburg: 070-86.54.53
BINNENLAND
Vrouwelijke vrachtwagenchauffeur wordt argwanend bekeken
via een uitzendbureau werkt, moet
ze dat soort meningen keer op keer
bestrijden. "Zo wilde iemand me
laatst niet hebben omdat een vrouw
volgens hem niet in staat was een
wagen met pvc-pijpen te lossen. Dat
is natuurlijk onzin. Een hoop din
gen die je moet doen, zijn minder
een kwestie van kracht als van han
digheid. Bijvoorbeeld de plastic
huif van een wagen afhalen, dat is
lastig, maar daar hoefje echt niet zo
sterk voor te zijn".
Steevast krijgt ze de vraag, wat ze
doet bij een lekke band: "Maar als
mannelijke chauffeurs in Neder
land een lekke band krijgen, roepen
ze ook de wegenwacht. En in het
buitenland hoef je maar even langs
de kant van de weg te staan of je col
lega's stoppen ongevraagd om je te
helpen". Problemen met de wagen
of met het lossen probeert ze, net als
iedere andere chauffeur, eerst zelf
op te lossen: "Maar'als die er niet
uitkomen, vragen ze ook hulp".
Dat neemt niet weg dat er dingen
zijn waarvan ze zegt dat een vrouw
die niet kan: "Aardappels rijden bij
voorbeeld. Als ze los gestort zijn
gaat dat wel, maar niet als ze in zak
ken van vijftig kilo zitten. Die kan ik
niet lossen". Waar ze bij aantekent
dat het sjouwen van zulke zware
zakken voor mannen ook niet ge
zond is.
Beperkingen
Het vrouw-zijn heeft ook een paar
andere beperkingen, met name op
het internationale transport. Hoe
wel vrouwelijke chauffeurs volgens
haar in het buitenland veel gewoner
zijn dan hier ("In Zweden zie je heel
vaak vrouwen achter het stuur. In
België hebben ze zelfs eigen kinder
opvang") zijn de voorzieningen er
over het algemeen niet naar. In de
damestoiletten van wegrestaurants
is geen warm water, laat staan een
douchegelegenheid. "Als je wil
douchen, moet je maar hopen dat
daar niet net een man onder staat.
Het is behelpen, maar daar moet je
je gewoon overheen zetten".
Verder heeft ze er zich inmiddels
bij neergelegd dat het voor vrouwen
niet is weggelegd om samen met
een mannelijke collega bloemen
naar Spanje te rijden. "Niet vanwe
ge die collega hoor. Naar mijn erva
ring heb je daar zelden problemen
mee. Nee, vanwege de achterban.
Het zijn vaak hun vrouwen die dan
bang zijn dat er iets gebeurt. Het is
net als toen er vrouwen kwamen
werken bij de politie en op de sche
pen bij de marine. Toen hadden al
lerlei echtgenotes ook bezwaren".
EMMELOORD (GPD)
"Voor andere mensen sta je er
altijd een beetje buiten. Ze
kijken je aan alsof je toch wat
vreemd bent. Bij verjaar
dagen kun je bijvoorbeeld
nooit over je vak praten. Want
een vrouw die op een vracht
wagen rijdt, dat is voor de bui
tenwereld toch een raar
manwijf".
door
Runa Hellinga
Marga Bolt, voorzitster van de be
gin dit jaar opgerichte Lady Truc
kers Club (LTC), reddert onder het
praten haar drukke gezin. Vier van
de zes kinderen zijn thuis, en terwijl
de jongste een sok kwijt is, worstelt
de oudste met een verzekeringsfor
mulier. Twee zonen mengen zich af
en toe nadrukkelijk in het gesprek.
Ze zijn al evenzeer van vrachtauto's
bezeten als hun moeder.
Toen Bolt haar diploma's haalde,
wist ze heel goed waar ze aan begon.
Ze komt uit een echte chauffeursfa
milie. "Mijn vader is chauffeur,
mijn opa's, mijn ooms, eigenlijk ie
dereen", meldt een van de kinderen
niet zonder trots. Als meisje ging
Bolt al met haar vader mee op lange
ritten, net zoals haar kinderen nu
meegaan wanneer ze de kans krij
gen. Ze werd - hoe kan het anders -
verliefd op een vrachtwagenchauf
feur en droomde ervan om, al was
het maar eens in haar leven, zelf een
wagen naar Italië te rijden. Die kans
kwam, en ze herinnert zich nog le
vendig het tevreden gevoel toen ze
de Zwitserse bergen afreed en een
collega haar aansprak: "Goed zeg
Marga, het is je gelukt".
Nog steeds rijdt ze het liefste op
buitenlandse bestemmingen, al is
het daar de laatste tijd niet van ge
komen. Met de komst van de kinde
ren is ze een tijd gestopt met wer
ken. Inmiddels is ze 34 en geschei
den. Bijstandsmoeder wilde ze niet
blijven en haar zonen zagen dat ze
de kriebels had. "Die hebben tegen
me gezegd: watje wil is weer rijden,
ga dan. Ze staan er echt achter en
zijn heel erg zelfstandig. Anders zou
het niet kunnen. Een vrouw met een
partner of kinderen moet haar gezin
achter zich hebben. Wantje bent na
tuurlijk heel vaak van huis". Sinds
begin dit jaar zit ze weer op de
vrachtwagen, voor een uitzendbu
reau en meestal op binnenlandse
ritten.
Mannenwereld
Het aantrekkelijke van haar werk
noemt ze de vrijheid. "Ik zou nooit
in een winkel of een fabriek kunnen
werken", zegt ze. Toch waarschuwt
ze voor de valse romantiek die erom
heen hangt. "Door de truckerslied
jes is ons beroep helemaal geïdeali
seerd. En dan blijkt het achteraf
toch heel hard werken te zijn. Als
een ander op bed ligt, zit jij al achter
het stuur".
Hoewel ze nu al weer een tijdje
rijdt, heeft Bolt nog steeds geen vas
te baan. Het is voor een vrouwelijke
chauffeur niet makkelijk om werk
te vinden. "Het is een echte man
nenwereld, waar ze vrouwen maar
argwanend bekijken", weet ze uit
ervaring. Sinds een paar jaar ver
biedt de wet het werkgevers om
vrouwen te discrimineren. Ze
wordt dan ook wel eens opgeroepen
voor een sollicitatiegesprek, maar
vaak op schimmige gronden afge
wezen: "Zo kreeg ik een keer te ho
ren dat ze om sociale redenen de
voorkeur gaven aan een man, want
die was werkloos en moest voor een
gezin zorgen. Nou, dat geldt voor
mij ook".
Er zijn maar weinig vrouwelijke
chauffeurs in Nederland, Bolt schat
hun aantal op een stuk of zeventig.
Omdat er een grote behoefte bleek
aan onderlinge steun en overleg
werd begin dit jaar de Lady Truc
kers Club opgericht. Met die naam
is Bolt overigens niet zo gelukkig,
omdat die zo doet denken aan stoe
re romantiek en vlammen in de pijp.
De club heeft inmiddels 33 leden
die elkaar met raad en daad probe
ren bij te staan. "Het is heel prettig
om met vrouwen te kunnen praten
die dezelfde problemen met sollici
taties en collega's hebben als jij.
Mensen die dezelfde belangstelling
hebben en het niet gek vinden dat
een vrouw vrachtwagenchauffeur
Grof taalgebruik
Als vrouw in de vervoerswereld
moetje wat kunnen hebben, anders
rnoet je er niet aan beginnen, stelt ze
duidelijk. Ze blikt of bloost niet van
grof taalgebruik en neemt in een
chauffeurscafé rustig woorden in
haar mond neemt die ze aan haar ei
gen eettafel niet wil horen. "Veel
mannen voelen zich ongemakkelijk
met een vrouwelijke collega omdat
ze denken dat ze zich dan netter
moeten gedragen. Als je dan binnen
komt, valt het gesprek stil. Maar ik
wil gewoon behandeld worden als
een collega die zijn werk doet en
Marga Bolt: "Veel mannen voelen zich ongemakkelijk met een vrouwelij
ke collega omdat ze denken dat ze zich dan Tietter moeten gedragen. ^foto
dan moet je net zo grof kunnen pra
ten als zij. Ik leef wat dat betreft dui
delijk in twee werelden".
Als je een tijdje meedraait, wordt
je door de collega's wel geaccep
teerd. Veel moeilijker is het om de
vooroordelen van werkgevers te
overwinnen. Die gaan er vaak bij
voorbaat van uit dat een vrouw al
lerlei dingen niet kan. Omdat Bolt
De opgegraven Germaanse nederzetting in Gennep trok gisteren meer
belangstelling dan verwacht. (foto anp>
GENNEP (ANP) - Zonder al te veel vertrouwen in de historische be
langstelling van zijn medemens, dacht prof.dr. H. Heidinga dinsdag
avond nog dat er geen mens zou komen. Gisteren keek hij zijn ogen uit.
Het nieuws over de opgegraven resten van een Germaanse nederzet
ting uit de vierde en vijfde eeuw bij het Limburgse Gennep lokte hon
derden buurtbewoners en toeristen naar de open dag op het opgra
vingsterrein. Ze verzamelden zich bij de bouwkeet, verdrongen elkaar
rond de kleine vitrines met pot- en glasscherven en zwermden uit over
het stoffige stuk grond langs de Maas.
Vanaf april hebben de leden van het Albert Egges Van Giffeninsti- -
tuut voor pre- en protohistorie van de Universiteit van Amsterdam on
gestoord kunnen graven naar resten van bewoning in de vierde en vijf
de eeuw. Gisteren kweten de meesten zich voor een keer routineus van
hun taak als gids. Alhoewel de onwetenschappelijke vragen die leken
nu eenmaal stellen de deskundigen wel eens met de mond vol tanden
liet staan. "Is die bruine vlek nou de wc geweest", of "Bloeiden hier in
de vijfde eeuw ook al korenbloemen?".
De vondst van de nederzetting is te danken aan de amateurarcheo-
loog H. Verscharen uit het naburige Middelaar. Hij hield een oogje in
het zeil bij de bouw van een zuiveringsinstallatie door het Limburgse
waterzuiveringsschap. Tijdens het aanleggen van leidingen, ongeveer
een halve kilometer voorbij de bouwlokatie, trof Verscharen opeens
resten aan die op vroege bewoning wezen. Inmiddels zijn op het 2,3
hectare grote terrein, zoals onderzoeker N. Paap het uitdrukt, "een hele
massa kuilen gevonden, paalgaten, hutkommen en huisplattegron
den". De tachtig hutkommen wijzen op grote bedrijvigheid, want op
die plekken moeten kleine smederijen, slachterijen en weverijen heb
ben gestaan.
De tien huisplattegronden - van het type dat ook in Drenthe en in
Westfalen is aangetroffen - geven met kleurverschillen en overblijfse
len de omtrek aan van de vroegere woningen met stallen. Menselijke
overblijfselen zijn er nauwelijks gevonden, althans niet van de Franki
sche stam die het stuk grond vanaf de tweede helft van de vierde eeuw
bevolkte. Wel de slordig in een kuil geduwde resten van een ongeveer
17-jarig meisje dat vermoedelijk in de 17e eeuw om het leven is ge
bracht.
Vast staat dat de Gennepse nederzetting een tamelijk rijke is ge
weest. Dat maakt Heidinga op uit de hoeveelheid gevonden glas, dat in
die tijd redelijk duur was. De munten die werden aangetroffen wijzen
op een soort geldeconomie. De Franken bootsten bovendien de Ro
meinse tafelcultuur met veel luxe goederen na. Van diezelfde Romei
nen hadden de Franken als militaire bondgenoten toestemming gekre
gen om zich in het rijk te vestigen. Ze bleven tot 500 na Christus, de
overgangsperiode naar de Middeleeuwen, een tijd waarover zeer wei
nig bekend is, hetgeen de vondst nog waardevoller maakt. "Deze ne
derzetting zal de komende tientallen jaren maatgevend zijn voor onze
kennis over die tijd", zegt een tevreden Heidinga.
