Vrouw kan
wwv alsnog
verzilveren
Het ei van Columbus in de supergeleiding
Natuurfonds koopt schuld
Zambia voor natuurbehoud
'Rotterdam wordt dé Europese haven
Schuldakkoord tussen
Filipijnen en banken
Bonden eisen ontslag directeur
bijna-failliet Zoetermeers bedrijf
Vinding Twentse hoogleraar maakt toepassing in geneeskunde mogelijk
WOENSDAG 16 AUGUSTUS' 1989
ECONOMIE
PAGINA 7
De Koning erkent uitkeringsrecht
DEN HAAG (ANP) Enige honderden vrouwen krijgen
alsnog recht op een wwv-uitkering. Minister De Koning (so
ciale zaken) heeft na uitspraken van de Centrale Raad van
Beroep het recht op wwv, de verlengde werkloosheidsuit
kering, voor vrouwen en mannen met terugwerkende
kracht geheel gelijkgesteld.
Gehuwde vrouwen kregen tot 1984
alleen wwv wanneer ze hoofdkost
winner in een gezin waren. Op 23
december 1984 werd die discrimi
nerende bepaling op grond van een
EG-richtlijn geschrapt. Maar staats-
seceretaris De Graaf beperkte het
toekennen van een wwv-uitkering
tot nieuwe gevallen en tot vrouwen
die op die datum werkloos waren en
een ww-uitkering ontvingen. Daar
door vielen gehuwde
op 23 december 1984 al
half jaar werkloos waren e
geen ww meer kregen, buiten de
boot.
De Centrale Raad van Beroep, het
hoogste rechtsprekende orgaan
voor uitkeringen, bepaalde echter
vier maanden geleden in het geval
van twee vrouwen die het slachtof
fer van deze regeling waren gewor
den, dat ze gewoon recht op wwv
hadden. Minister De Koning heeft
gisteren in een brief de gemeenten
die laten weten dat ook andere vrou-
dan wen die het slachtoffer van deze r
AMSTERDAM (ANP) - Het We- deze maand maakte het WWF be
reid Natuur Fonds (WWF) heeft een kend dat het een overeenkomst met
schuld van 2,27 miljoen dollar (bijna Madagascar heeft gesloten voor het
vijf miljoen gulden) die Zambia had omruilen van drie miljoen dollar
overgenomen in ruil voor natuur- aan commerciële schuld van Mada-
projecten in dat land, zo hebben bei- gascar voor een natuurproject ge-
de partijen gisteren bekendge- richt op bosbouw. Eerder sloot het
Het WWF is al sinds 1962 i
bia actief en heeft buiten de
transactie ongeveer 4,5 miljoen gul-
WWF dergelijke overeenkomsten
met Ecuador (tien miljoen dollar),
Costa Rica (drie miljoen dollar)
de Filipijnen (twee miljoen dollar).
den in projecten in Zambia geïnves- De eerste transactie van deze soort
teerd. Het is de eerste keer dat de
Europese afdeling van het WNF
bruikt maakt vai
schuldconversie,
fonds in dit geval vijf miljoen gul
den kan besteden voor een prijs
1 miljoen gulden.
totstandgekomen tussen Bolivi;
de Amerikaanse organisatie
de zogeheten Conservation International in juli
het 1987.
Zambia heeft een buitenlandse
schuld van ongeveer zes miljard
dollar. Hiervan is het land 400 mil-
Dat gaat als volgt. Via de NMB joen dollar aan buitenlandse ban-
heeft het WWF van een aantal Eu- ken schuldig. Zambia, dat f
ropese banken bij
gulden aan schuld
gekocht voor ongeveer
vijf miljoen stige economische crisis door-
Zambia op- maakt, volgt een eigen aanpassings-
liljoen programma om zijn economie r - J
gulden. De bank is blij tenminste breuk met het Internationale Mo
nog iets van de schuld terug tekrij- taire Fonds (IMF) en de Werelaba
gen, al verliest die er zo'n tachtig in 1987 te saneren. Dit program
procent op. Het WNF int vervolgens heeft inmiddels de goedkeuring
ROTTERDAM In de haven van Rotterdam werden het afgelopen halfjaar veel
Havenbedrijf verrast door spectaculaire groei van bijna 9 procent
de schuld bij Zambiaanse centrale
bank, die echter niet in dollars hoeft
af te betalen (zoals te doen gebrui
kelijk in het internationale beta
lingsverkeer en waarvoor Zambia
dus exportprodukten moet verko-
de twee organisaties gekregen.
Zambia hoopt in de financiële we
reld en het internationale bedrijfsle
ven weer enig vertrouwen te wek
ken. Tevens heeft dit eerste echte
r dollars), maar in de natio- schuldenruilproject het doel bin-
nale munteenheid de kwatsja. Om-
de Zambiaanse regering
dat dit geld internationaal niets grotere interesse te wekken
Overijssel vreest
verlies banen bij
Holland Signaal
HENGELO (ANP) - De provincie
Overijssel en de gemeente Hengelo
hebben gisteren in een brief aan mi
nister president Lubbers hun vrees
uitgesproken voor het verlies van
werkgelegenheid bij Hollandse Sig
naalapparaten (HSA) in Hengelo.
De angst wordt ingegeven door de
besprekingen van Philips om haar
dochter Signaal te verkopen aan het
Franse concern Thomson CSF.
Hollandse Signaal telt 4.300 hoog
waardige arbeidsplaatsen en is
daarom uit industrieel oogpunt
voor Oost-Nederland van grote be-
tekentenis. De essentie van het be
drijf ligt volgens Hengelo en de pro
vincie Overijssel in het zelfschep-
pende karakter van de onderne
ming. Signaal beschikt over een
ontwikkelingsafdeling waar dui
zend mensen werken. Door die ei
gen research heeft het bedrijf in de
afgelopen decennia een leidende
positie verworven op de wereld
markt voor defensie-systemen.
Tegen deze achtergrond pleiten
de gemeente Hengelo en de provin
cie Overijssel er bij de regering voor
haar invloed als aandelhouder (een
procent) aan te wenden om te berei
ken dat alle actviteiten van
Thomson - die overeenkomen met
die van Signaal- in Hengelo te con
centreren. Gebeurt dét niet en ver
liest Signaal het zelfscheppende ka
rakter, dan ziet de toekomst van de
onderneming er weinig rooskleurig
uit. Deze ontwikkeling zal weer een
nadelige uitwerking hebben op de
totale industriële bedrijvigheid in
Oost-Nederland, te meer omdat Sig
naal het nodige werk uitbesteedt, zo
wordt gesteld.
dus geling worden, recht hebben op een
wwv-uitkering.
De minister tekent daarbij wel
aan dat de gemeenten geen actieve
rol moeten gaan spelen en alleen
mogen reageren op aanvragen die
ROTTERDAM (GPD) De Rotter- marktaandelen zijn verschoven,
damse haven heeft een zeer goed Wel laat het Havenbedrijf voorzich-
eerste halfjaar achter de rug. Er tig blijken dat de toch opvallend
werd een groei in de overslag geno- sterke groei een signaal kan zijn dat
en veevoeders hadden te lijden on
der de afneming van de West-
europese veestapel en i
Economie kort
1988. In cijfers groeide de overslag
van 131 naar 142,3 miljoen ton. Vo
rig jaar kwam de totale overslag i
Het waren de olie en de ertsen die
het laatste kwartaal van het jaar
uitstekende cijfers op de val-
de vrouwen zelf komen. Naar de Rotterdamse haven uit op 273 reep zorgden. Het overgrote deel
schatting gaat het in totaal om enige miljoen ton, 7 percent meer dan de
honderden vrouwen, die bedragen
tegoed hebben van enige honder
den tot enige tienduizenden gul
dens.
Het recht op wwv bestaat overi-
255 miljoen ton in 1987.
Op oudejaarsdag had burgemees
ter Peper nog een groeiraming over
1988 van 3 percent genoemd. Deze
gens niet meer. Volgens het nieuwe groei komt dan ook nogal onver
stelsel van uitkeringen, dat per 1 ja- wacht. Het Gemeentelijk. Havenbe-
nuari 1987 is ingevoerd, heeft ieder- drijf vindt het nog te vroeg om aan
een die werkloos raakt recht op
ww-uitkering die afhankelijk
de werkervaring varieert van
half tot twee jaar. Daarna is
werkloze aangewezen op de bij
stand.
deze nieuwe cijfers conclusies te
verbinden. De resultaten van de an
dere Westeuropese havens zijn nog
de niet bekend, en zeker niet de verde
ling naar goederensoorten, zodat
niet kan worden beoordeeld hoe de
de overslag betreft massagoed
(ertsen, kolen, graan, olie). Mede
doordat de haven bereikbaar is voor
zeer grote schepen heeft Rotterdam
hierin een ijzersterke positie. De
overslag van massagoed groeide
van 104 naar 112 miljoen ton.
De vraag naar ijzererts in West-
duitsland bleef in het tweede kwar
taal hoog. De Nederlandse elektrici
teitscentrales vulden hun voorra
den steenkool aan. Rotterdam pro
fiteerde ook van de vraag naar ruwe
olie in de Verenigde Staten. Granen
Nog verheugder is het Havenbe
drijf echter over de sterke groei van
de stukgoedsector (in containers,
op trailers en het 'klassieke' stuk- land, aan bestrijding van de strope-
goed). Hier werd in het eerste half- rÜ en tenslotte aan natuureducatie
jaar een groei genoteerd van 11,9 gericht op de bevolking van en bij
percent (van 26,5 naar 30 miljoen de natuurgebieden en aan steun aan
ton). "In deze sector bepaalt de lokale natuurbeschermingsorgani-
dienstverlening bij de distributie, saties. De transactie met Zambia is
opslag en veredeling van produk- niet de eerste schuld-voor-natuur-
ten) de keuze van de haven", zo licht ruil met een Afrikaans land. Begin
drs. R. Nagtegaal van het Havenbe
drijf toe.
De overslag van stukgoed- is ook
een goede graadmeter voor de ont
wikkeling van de Westerse econo
mie. De groei van de containersec
tor bleef iets achter bij het algemene
cijfer en het 'klassieke' stukgoed
(kratten en balen) liep zoals in voor
gaande jaren weer verder terug.
voorstelt kan het WWF dit geld al- soortgelijke overeenkomsten, ook
leen investeren in Zambia en zal het die waarbij schuld in aandelen
dan ook gebruiken voor natuurbe
schermingsprojecten.
Het geld zal worden besteed aan
de bescherming en het beheer van
twee nationale parken, te weten Ka-
fue Flats en Bangweulu Basin, aan
bescherming van de nog overgeble
ven neushoorns en olifanten i
bedrijfsinvesteringen wordt omge
ruild.
Binnen enkele maanden hoopt
het WWF nog een aantal van derge
lijke projecten in Afrika te kunnen
melden, aldus de Zwitser H.
Ehringhaus, Financieel directeur
van WWF International. Meer wilde
hij daarover niet zeggen. Bij de on
derhandelingen hierover is de NMB
ook betrokken. Vermoedelijk zal
het gaan om landen waarmee het
WWF al geruime tijd samenwerkt
en waar tropische bossen en moe
rasgebieden voorkomen, zoals Zaï
re, Gabon, Tanzania en Zimbabwe.
Autogas
Autogas (lpg) wordt vandaag twee
cent per liter duurder. De advies
prijs komt daardoor op 46,9 cent per
liter. Dat is gisteren in Rotterdam
bekendgemaakt. Maandag werden
al prijsverhogingen voor benzine en
dieselolie van respectievelijk drie
en twee cent per liter aangekon
digd.
Metaalwaren
De Industriebond FNV heeft giste
ren ernstig bezwaar gemaakt tegen
de aanvraag bij de directeur van het
arbeidsbureau in Venray om alle
114 werknemers van het failliete
metaalbedrijf Jako te mogen ont
slaan. Volgens districtsbestuurder
H. van Rees van de Industriebond
FNV is die ontslagaanvraag veel te
vroeg ngediend omdat er nog seri
euze gegadigden waren om Jako
over te nemen. Volgens de perso
neelsleden staan tegenover een
schuld van acht miljoen gulden in
hoofdzaak bij de banken, een waar
de aan orders van zeker zes miljoen
gulden.
Autos
In 1995 sal het aandeel van de Ja
panse aitoconcerns op de Europese
markt voor personenwagens met
meer dar vijftig procent zijn toege
nomen. Het komt dan uit op 17,8
procent egen 11,3 procent vorig
jaar. De vagens zullen vooral af
komstig ,ijn van Japanse autofa-
brieken in Europa en de Verenigde
Staten. Dd voorspelt de Economist
Intelligence Unit, een aan het eco
nomische veekblad The Economist
gelieerd orderzoeksbureau, in een
gisteren ve.schenen rapport.
EG
De voorstelbn voor de vorming van
een monetare unie in de Europese
Gemeenschep bedreigen de soeve
reiniteit vanie EG-landen, zo heeft
het Westduifce ministerie van eco
nomische zacen gisteren laten we
ten. Die vocrstellen zijn in strijd
met het sysfeem van de nationale
parlementen, met het federale ka
rakter van deEG en met de huidige
vorm van poltieke samenwerking.
leningen aan andere
ontwikkelingslanden.
Manilla zou van een aantal ban
ken een deel van haar schuldbeken
tenissen terugkopen tegen een ge
reduceerde prijs met geld uit de re
serves van het Internationaal Mone
tair Fonds. Tevens zouden de Fili
pijnen door uitgifte van nieuwe
obligaties een bedrag van 800 mil-
LONDEN Voor het eerst in de geschiedenis zal een vliegtuig de afstand
Londen-Sydney, een reis van 15.500 kilometer, in één keer overbruggen. De
kapitein van luchtvaartmaatschappij Quantos houdt hier een model om
hoog van de Boeing 747-400, waarmee het staaltje zal worden verricht: een
reis van 20,5 uren. (foto ap>
WASHINGTON (AP) - De Filipij
nen hebben met twaalf banken een
akkoord bereikt over de sanering
van hun buitenlandse schuld. Bij
het akkoord, dat volgens de Was
hington Post gisteren in Washing
ton is beklonken, ligt meer de na
druk op het aangaan van nieuwe le
ningen dan op kwijtschelding van
een deel van de schuld zoals in het
plan-Brady, genoemd naar de Ame- joen dollar willen lenen,
rikaanse minister van financiën die
het heeft ontwikkeld.
Volgens bankiers zullen de Fili
pijnen leningen proberen te sluiten
op vrijwillige basis, dat wil zeggen
zonder dat de betreffende banken
onder druk worden gezet door de
Amerikaanse regering om een le
ning te verstrekken. Bij het sane
ringsakkoord dat Mexico onlangs
sloot met een aantal banken, kregen
die de keuze om nieuwe leningen te
verstrekken of de afschrijving te ac
cepteren van 35 procent van de te
rugbetalingen of de rentebetalin
gen. Het akkoord van Mexico op ba
sis van het plan-Brady, waarbij
kwijtschelding van een deel van de
schuld centraal staat, werd om die
reden als een doorbraak gezien.
Voor het eerst waren banken toen
bereid om in de geest van het plan-
Brady daadwerkelijk een deel van
i Zambia K. Nsingo (l) e
ZOETERMEER - De Unie BLHP zelf naar andere overname-kandida-
heeft samen met de Dienstenbond ten. Gestetner in Diemen bleek be-
FNV de aandeelhouders
financiële problemen verkerende
kantoormachinebedrijf Kulik
reid het bedrijf na een eventueel
faillissement over te nemen en
werkgelegenheid te garanderen t
Kramer in Zoetermeer gevraagd di- zeker 55 werknemers,
recteur Van Westerhoven te ont- Volgens Vermeer zijn de aandeel
slaan. De bonden hebben volgens houders, de gebroeders Nijssen, ak-
teur, die een slecht en dubieus be- Ze hebben al r
leid 2
i hebben gevoerd.
i het bedrijf gestopt en hebben een
SLM vliegt weer op Schiphol
PARAMARIBO (ANP) - Het
vervoersprobleem van passa
giers van Paramaribo naar Am
sterdam zal binnen enkele we
ken opgelost zijn. Het toestel
van de Surinaamse Luchtvaart
Maatschappij dat voor een on
derhoudsbeurt in Luxemburg
was kan weer worden ingezet.
Het vliegtuig, de Stanvaste
genoemd, zal vier keer per week
naar en van Amsterdam vliegen.
De Nederlandse maatschappij
Martinair onderhoudt de route
sinds de vliegramp met het
SLM-toestel Anthony Nesty in
juni één keer per week.
Het faillissement van het 68 per- hoofdelijke garantie afgegeven
recteur te volgen. Bij diens con
structie zou de werkgelegenheid
van 38 van de 68 werknemers gega
randeerd zijn, terwijl dat er bij over
name door Gestetner 17 meer zou
den zijn.
Vermeer zegt dat de bonden niet
meer met de directeur wensen te
praten en nog slechts direct met de
aandeelhouders .communiceren.
Hij heeft er vertrouwen in dat de
aandeelhouders uiteindelijk met
An UnntAcn^ tn uci jomiaocmaii van nti vu IIUUIUCIIJivc gai amic uv. ddnamnUUUd b UlltMIIUC11 K IIICL
soneelsleden tellende Kulk en Kra- een lening van nog eens 8 ton. Al- overname door Gestetner akkoord
de sterfhuisconstructie zullen gaan. "Elke andere manoeu-
enige spanning werd dus ook uit ge
zien naar wat akkoorden met ande
re landen zouden brengen.
Volgens sommigen wordt in het
akkoord dat met de Filipijnen is ge
sloten het bezwaar vermeden dat
aan het akkoord met Mexico zou
kleven, namelijk dat banken die ge
dwongen worden een deel van de
schuld af te schrijven minder toe
schietelijk zijn met de verstrekking
zouden ze volgens de directeur dat
verkeerde voorstelling v
mer. De Unie kwam er achter dat de zaken heeft gegeven,
directeur, gesteund door de aan- Hoewel de aandeelhouders de
deelhouders, in het geheim bezig bonden hadden laten weten ak-
was met een sterfhuisconstructie, koord te gaan met de oplossing die
Toen de aandeelhouders de bond zoveel mogelijk werkgelegenheid
liet weten dat zij het bedrijf failliet veilig stelt, besloten ze onder druk
zouden laten gaan, zocht de Unie van het dreigende verlies toch de di-
ENSCHEDE (GPD) - Professor dr.
ir. H. Rogalla, hoogleraar natuur
kunde en hoofd van de vakgroep
Lage Temperaturen aan de Univer
siteit Twente, probeert de wasma
chine te repareren, maar dat lukt
nog niet erg. Toch heeft hij - net te
rug uit de Verenigde Staten - op
twee congressen in Los Angeles en
in San Francisco vooraanstaande
natuurkundigen uit Amerika en Ja
pan versteld doen staan van een
staaltje techniek dat hij aan de Uni
versiteit Twente tot stand heeft ge
bracht.
Rogalla is er met zijn medewer
kers in geslaagd om laagjes te ma
ken die de dikte hebben van twee
miljoenste van een millimeter. Die
laagjes kun je dus niet zien en als je
ze tussen duim en wijsvinger zou
houden, zou je er dwars doorheen
kijken.
Toch is het terdege een laagje van
de stof ytriumbariumkoperoxiet en
het bijzondere daarvan is dat er
stroom doorheen gestuurd kan wor
den, die in dat laagje geen enkele
weerstand ontmoet. Dat geeft onge
kende toepassingsmogelijkheden:
computers zouden er duizend keer
sneller door kunnen werken, er zou
den ongelooflijk gevoelige meetin
strumenten mee gemaakt kunnen
worden (bijvoorbeeld voor de me
ting van magnetische velden in het
hart en in de hersenen) en er zouden
ook supergevoelige sensoren mee
gemaakt kunnen worden. Rogalla
schat dat er voor al die toepassings
mogelijkheden nog wel vijf tot tien
jaar onderzoek nodig is.
Een kleine vier maanden geleden
slaagden Rogalla en zijn medewer
kers erin om die superdunne laagjes
te maken. Zoals het een goed weten
schapper betaamt, heeft hij daar
mee niet onmiddellijk aan de weg
getimmerd. "Je moet eerst goed kij
ken of je geen fouten hebt gemaakt
en of je vinding reproduceerbaar
Ogalla maakt niet met superkleine
zaagjes die plakjes van tweemil-
joenste millimeter maken. De hoog
leraar legt de leek uit dat het materi
aal ytriumbariumkoperoxiet (een
keramisch materiaal) daartoe wordt
bestookt met gasatomen. Materiaal
en techniek waren niet nieuw, maar
ook hier blijkt sprake te zijn van een
soort ei van Columbus.
Men moet zich voorstellen dat
zo'n blokje materiaal wordt opge
hangen en dat daaronder een soort
matje (een substraat in vaktermen)
l^omt te liggen waarop de stof te
recht komt, die door de gasatomen
van het materiaal wordt "los ge
bombardeerd".
Op die manier probeerde men tot
nu toe in diverse wetenschappelijke
centra overal ter wereld tot die
grens van tweemiljoenste millime
ter te komen, die ook theoretisch de
uiterste grens van 'dunte' is bij dit
materiaal. Maar steeds slaagde men
er niet in die grens te bereiken;
steeds was het stoflaagje dat op het
substraat viel te dik: wel vijftien
miljoenste of wel tien miljoenste
millimeter.
Tot Rogalla en zijn medewerkers
het ei van Columbus vonden: je
moet dat substraat er niet horizon
taal onder leggen, nee, je moet twee
substraten in verticale stand naast
het blokje materiaal zetten. Dan
stuift het stof er heel mooi gelijkma
tig en flinterdun op.
Met zijn medewerkers B. Hauser,
J. Gao, N. de Nivelle en G. Gerrits-
ma ("noem vooral hun namen, want
het is echt teamwerk") slaagde
Rogalla er bovendien in om 'sand
wiches' te maken: zo'n dun laagje,
daarbovenop een eveneens flinter
dun laagje isolatiemateriaal, dan
weer zo'n dun laagje, etcetera. Dat
moet de electronica van de toe
komst ongekende mogelijkheden
geven, want hier ontstaan superge
leiders die in stikstofgekoelde com
puters met fabelachtige bestanden
in split-seconds kunnen werken.
Dat is echter nog toekomstmuziek,
aldus Rogalla. Maar het zou inder
daad heel snel kunnen gaan, omdat
verwacht mag worden dat de grote
electronica-concerns er grote be
langstelling voor zullen hebben om
deze techniek commercieel toepas
baar te maken.
Professor Rogalla, afkomstig uit
West-Duitsland, is sinds 1987 aan de
Universiteit Twente verbonden
waar hij zich van meet af aan met dit
onderzoek heeft beziggehouden.
Het onderzoek heeft een miljoen ge
kost, wat in vergelijking tot andere
onderzoeken elders ter wereld heel
weinig is.
Na afloop van ons gesprek passe
ren wij in de keuken de kapotte
wasmachine waaraan Rogalla aan
het sleutelen is. De opmerking ligt
voor de hand en daarom plaatst hij
'm gauw zelf: "J^ja, dan maak je
schitterende supergeleiders, maar
je wasmachine kun je niet maken".
met een geringer resultaat
het personeel van Kulk en Kramer
is onaanvaardbaar", aldus Vermeer.
Ombudsvrouw
daagt Onderwijs
voor de rechter
ZOETERMEER (ANP) - De Stich
ting Landelijke Ombudsvrouw gaat
een gerechtelijke procedure begin
nen tegen het ministerie van onder
wijs. Een gesprek dat de stichting
gisteren met minister Deetman van
onderwijs had over de aanpassing
van de regeling voor arbeidsduur
verkorting (ADV) in het onderwijs,
is op niets uitgelopen, aldus de
stichting.
De Stichting Landelijke Om
budsvrouw vindt dat de op 1 augus
tus ingevoerde nieuwe regeling
voor ADV vrouwen discrimineert.
Ze wil dat het onderscheid voor
deeltijdwerkers uit de regeling ver
dwijnt.
De stichting had de minister ge
confronteerd met de resultaten van
een onderzoek van de Ri jks Univer
siteit Utrecht. Daaruit blijkt dat de
50.000 deeltijdwerkers die geen
ADV krijgen, voor 75 procent uit
vrouwen bestaat. Dit vindt zij in
strijd met de wet gelijke behande
ling mannen en vrouwen.
De minister legde het onderzoek
naast zich neer. Er is volgens hem
geen geld om de ADV uit te breiden.
Hij geeft hogere prioriteit aan taak
verlichting van oudere leerkrachten
boven gelijke behandeling van full-
en parttimers.
