'Walesa stuurt aan op nationale crisis' Jaar na bestand nog geen vrede tussen Iran en Iraq Israël zal aanslag Hezbollah vergelden Rapport: kustwateren in VS ernstig vervuild Geen oude ministers in nieuw kabinet Japan Nieuwzeelandse ontsnapt aan galg DONDERDAG 10 AUGUSTUS 1989 BUITENLAND PAGINA 5 Poolse communisten woedend op leider Solidariteit WARSCHAU (Rtr/AFP) - De Poolse communistische partij heeft de leider van de vakbond Solidariteit, Lech Walesa, ervan beschuldigd op een nationale crisis aan te sturen, door de vorming voor te stellen van een coalitieregering zonder de communisten. Dit staat in een communiqué dat gisteren in de Poolse kranten werd gepubliceerd. Het communiqué verscheen op het moment dat 15.000 arbeiders een van de grootste staal- en machinefa brieken voor de tweede dag bezet hielden, uit protest tegen de verho ging van de voedselprijzen die vori ge week werden afgekondigd. Bijna alle werknemers van de Huta Nowotko-fabriek legden dinsdag het werk neer, aldus een woord voerder van Solidariteit. De stakers eisen een loonsverhoging van 100.000 zloty (circa 200 gulden) per maand, een verhoging van onge veer 100 procent. De prijsverhogingen, die voor le vensmiddelen als ham soms 500 procent bedragen, hebben geleid tot een stakingsgolf in het hele land, maar tot dinsdag waren de grootse industrieën nog niet getroffen. De communistische partij deed een aanval op Walesa wegens diens voorstel, afgelopen maandag, een coalitie te vormen met Solidariteit en twee kleine politieke partijen, de Verenigde Boerenpartij en de De mocratische Partij. Deze hebben in het verleden altijd de communisten gesteund. Het initiatief van Walesa schept het gevaar van een regeringscrisis. Dat zal zeker niet bijdragen tot sta bilisering van de situatie in Polen, aldus het Poolse Politburo. Solidariteit is echter van mening dat de meerderheid van de Poolse bevolking achter een dergelijke re gering zou staan. "Er is grote verbit tering in de publieke opinie over het feit dat de huidige machtsverdeling gewoon een herhaling is van de machtsverdeling tijdens de staat van beleg", zo verklaarde de fractie leider van Solidariteit in het parle ment, Geremek. Geremek zei dat de vorige week gekozen premier Kiszczak, een communist die achter de onder drukking van Solidariteit stond tij dens de in 1981 afgekondigde staat van beleg, heeft gevraagd om uitstel voor de vorming van zijn kabinet, tot 23 augustus. Kiszczak had Solidariteit ge vraagd deel te nemen aan een rege ring met de communisten. Maar de vakbond is van mening dat zij op grond van haar overweldigende ze ge bij de verkiezingen in juni recht heeft op meer dan tweederangspos- ten in een door communisten geleid kabinet. De Boerenpartij heeft gezegd meer te zien in Kiszczaks visie van een 'grote coalitie' dan in Walesa's voorstel, omdat Polen "een sterk bewind" nodig heeft. Woordvoerders van de Democra tische Partij zeiden gisteren Walesa's voorstel in overweging te zullen nemen, maar voegden daar aan toe liever te hebben gehad dat het eerder was gekomen, vóórdat de afgevaardigden vorige week hun steun gaven aan de kandidatuur van Kisczcak als premier. WASHINGTON (AP) - Vakantie gangers die graag een duik willen nemen in de Amerikaanse kustwa teren, zijn gewaarschuwd. Volgens een gisteren uitgebracht rapport van een particuliere Amerikaanse milieuorganisatie 'Natural Resour ces Defense Council' dienen de bad gasten rekening te houden met ern stige vervuiling van de wateren door giftige chemicaliën, rioolwater en medisch afval. De in Washington gevestigde or ganisatie concludeert dat "weinig gebieden in het land zijn ontkomen aan de gevolgen van kustverontrei- niging". In het rapport wordt aange voerd dat de vervuiling van de kust wateren het komende decennium alleen kan worden verminderd als er stringente maatregelen worden genomen en verdere ontwikkeling van de kustgebieden aanzienlijk wordt beperkt. "Jaarlijks lozen onze fabrieken niet minder dan 19 biljoen liter af valwater in de kustwateren," aldus het verslag. "Daarnaast spoelen wij nog eens 6,4 biljoen liter rioolafval door. En iedere keer dat het regent of sneeuwt, worden enorme hoe veelheden giftige stoffen, waaron der benzine en verdelgingsmidde len, van onze straten en boerderijen naar zee gevoerd." De helft van de Amerikaanse be- volking woont in gebieden die niet verder dan 80 kilometer van kust wateren vandaan liggen. In het rap port wordt erop gewezen dat de ver wachting is dat ook het komende decennium de bevolkingsgrootte in veel kustgebieden zal stijgen. Als voorbeelden van de proble men die door de vervuiling worden opgeroepen, worden genoemd: - het recente besluit van het natio nale Bureau ter Bescherming van het Milieu om drie gebieden in Pu- get Sound in de staat Washington aan te wijzen als regio's die met de hoogste prioriteit onder federaal toezicht dienen te worden gezui verd van vervuilende stoffen; - de sluiting van delen van de Cas co Baai in Maine in de afgelopen ja ren voor het vergaren van strandga- pers en mosselen vanwege bacterië- le verontreiniging die het gevolg is van onvoldoende gezuiverd riool water dat in de baai is geloosd. Ook is gebleken dat delen van de baai ontoelaatbaar vervuild zijn met - het voorkomen van grote hoe veelheden van het giftige pesticide DDT in de Baai van Santa Monica in de staat Californië, 20 jaar nadat de stof door bedrijven in de baai was geloosd. DDT werd in 1972 uit de handel genomen; - de gedwongen sluiting van ten minste 40 stranden in New York, New Jersey en Connecticut in de eerste drie weken van de afgelopen zomer vanwege de lozing van riool water; - de aanhoudende dumping van tonnen afval door de olie-industrie in de kustwateren, waaronder de zo geheten 'boor-modder' die giftige chemicaliën bevat. Vorig jaar kwam prominent in het nieuws dat op veel stranden in de VS grote hoeveelheden medisch af val werd gevonden. Volgens het rapport blijft deze kwestie onopge lost en hebben deze zomer 17 staten opnieuw hiervan melding gemaakt. Volgens het verslag draagt zelfs het korps der genie van de Ameri kaanse strijdkrachten bij aan het probleem. Het legeronderdeel bag gert jaarlijks enorme hoeveelheden slijk uit vervuilde havens en kana len. Ruim 30 miljoen kubieke meter van de opgebaggerde grond is zwaar vervuild met pesticiden, zwa re metalen, pcb's en olie en een groot deel hiervan wordt in de oce aan gestort. De milieuorganisatie roept op tot verscherping van de controle op de produktie van giftige stoffen door de industrie en de verontreiniging door de landbouwsector. De lozing van ongefilterd rioolwater in kust wateren dient volledig te worden gestaakt. Verder dienen er meer zui veringsinstallaties te komen en zal bij de opstelling van bestemmings plannen meer rekening moeten worden gehouden met de eisen van het milieu. Tenslotte wordt een dringend be roep op de overheid gedaan om snel te komen met maatregelen tegen de dumping en lozing in de oceanen van afval, of dat nu afkomstig is van ziekenhuizen, de chemische indus trie of de olieindustrie en of dat nu gebeurt door schepen of door riole ringsbuizen. TEL AVIV (GPD) - Israël wil de aanslag in zuid-Libanon op een mi litair konvooi vergelden. Een woordvoerder van het Israëlische leger verklaarde gisteravond: "Is raël zal Hezbollah behandelen zoals het alle organisaties, die het norma le leven in de veiligheidszone be dreigen, behandelt. Geweld heeft twee kanten en Israël zal tezijnertijd wraak nemen op een zelf te bepalen moment en plaats". Bij de zelfmoordactie van giste ren raakten vijf Israëlische soldaten en een lid van de met Israël samen werkende zuid-Libanese militie ge wond. Een of twee daders kwamen om het leven. In Israël heeft het ho ge aantal gewonden een schok te weeggebracht. Er was wel gerékend op vergeldingsacties na de ontvoe ring van sjeik Obeid, maar dat er zo veel slachtoffers zouden vallen had men niet verwacht. Een legerwoordvoerder wilde niet zeggen aan wat voor vergelding de Israëlische regering denkt. Dat militaire actie de geheime onder handelingen over de gijzelingscrisis in gevaar kan brengen, is een risicio dat men op de koop toe neemt. De pro-Iraanse Hezbollah ver klaarde dat de zelfmoordaanslag met een autobom een vergelding was voor de ontvoering van Obeid. De chauffeur van de met naar schat ting 250 kilo explosieven geladen auto kwam om het leven. Volgens het Israëlische leger zaten er twee passagiers in de pick-up truck. Maar een woordvoerder van de radi cale shi'itische beweging liet giste ren weten dat de aanslag is uitge voerd door "een kameraad van de ontvoerde sjeik Obeid". Deze kame raad zou sjeik Assad Biro heten. Zoekactie Reddingsploegen hebben gisteren met vliegtuigen, jeeps en zelfs te voet, de speurtocht voortgezet naar een vliegtuig met 14 inzittenden, dat sinds maandag in het Etiopisch- /Sudanese grensgebied wordt ver mist. Het vliegtuig met het Ameri kaanse congreslid Leiand aan boord, was op weg naar het vluchte lingenkamp Fugnido op 770 kilo meter ten zuidwesten van de hoofd stad. Peru De belangrijkste kandidaat voor het presidentschap van Peru, de schrij ver Mario Vargas Llosa, heeft giste ren in een interview met de Peru aanse radio gezegd dat hij een half miljoen ambtenaren zal ontslaan als hij de verkiezingen wint. Dat is de helft van het totale ambtenarenap paraat. Israël In een Palestijns vluchtelingen kamp zijn gisteren een Israëlische baby van 19 maanden en zijn vader door Israëlische troepen doodge schoten. De man opende het vuur op een patrouille op de Westelijke Jordaanoever, omdat hij meende dat de soldaten Palestijnen waren die een aanslag op hem wilden ple gen. Vrouw Het congres van Fatah, de belang rijkste factie van de Palestijnse Be vrijdingsorganisatie (PLO), heeft voor het eerst een vrouw in het cen traal comité gekozen. Het is de 47- jarige Umm Jihad, weduwe van de vorig jaar bij een aanslag omgeko men Palestijnse leider Abu Jihad. President Bush heeft gisteren de verzekering gegeven dat Amerika geen ruilhandel met Iran accepteert teneinde de gijzelaars vrij te krij gen. Amerika zal alles doen om de ontvoerde Amerikanen vrij te krij gen, maar voelt weinig voor het los laten van de bevroren Iraanse bank tegoeden, aldus Bush. Hoe moeilijk de onderhandelin gen over de gijzelaars verlopen bleek gisteren nog eens toen VN-af- gezant Marrack Goulding in New York terugkeerde zonder aanwijs baar resultaat van zijn besprekin gen in Libanon en Israël. Het is Goulding niet geliikt duidelijkheid te krijgen over het lot van de ver moorde Amerikaanse kolonel Willi am Higgins. Ook heeft hij niet .kun- nen bereiken dat de ontvoerders van de Amerikaan diens lichaam vrijgaven. MOSKOU (DPA/Rtr/UPI) - Naar schatting 20.000 Russische arbei ders hebben gisteren in de Sovjetre publiek Estland gestaakt uit protest tegen de nieuwe kieswet die door het parlement van de republiek is aangenomen. In tientallen fabrie ken en bedrijven werd het werk neergelegd. Ook het openbaar ver voer in de hoofdstad Tallinn werd getroffen. De autoriteiten hadden bussen uit andere steden laten ko men om de ergste klappen op te vangen. Een medewerker van de Estische televisie-omroep schatte het aantal actievoerders op onge veer 20.000. Volgens de zegsman zouden de buschauffeurs ook van daag niet van plan zijn de naar hun werk te brengen. i van Estland, stemmen voor stakingsacties als protest tegen nieuwe bepalin~ (Foto AP) gemeen wordt verwacht dat de wet uiteindelijk ook vi wordt op de Opperste Sovjet Baltische republiek. Massaal protest in Estland tegen kieswet In de nieuwe wet die dinsdag werd goedgekeurd, wordt bepaald dat kiezers ten minste twee jaar in Estland moeten wonen voordat ze mogen stemmen. Voor kandidaten bij verkiezingen geldt een mini mumperiode van vijf jaar. De wet is van toepassing op verkiezingen voor de sovjets (raden) van steden en districten later dit jaar. Maar al- De etnische Russen minderheid in Estland. De stakers, die spreken van discriminerende maatregelen tegen de Russische minderheid, protesteren ook tegen een eerder aangenomen wet die be paalt dat Estisch en niet Russisch de officiële taal van de republiek is. Als er niets wordt gedaan om dit systeem van discriminatie te bre ken, "dan zullen wij de macht grij pen, net als tijdens de Revolutie van 1917", aldus Joeri Roedjak, een lid van de Russisch-talige beweging Interdvizjenie. TOKYO (GPD) - In Tokyo is van morgen het nieuwe Japanse kabi net, dat de gisteren door het Lager huis benoemde premier Toshiki Kaifu direct na zijn aanstelling heeft samengesteld, beëdigd. Kaifu heeft alle ministers in het kabinet van zijn voorganger, Sosuke Uno, naar huis gestuurd en is met een compleet nieuwe uit 22 leden be staande regering voor de dag geko- Zijn overwegend jonge kabinet is een weerspiegeling van de drie be langrijkste machtsfracties in de LDP, zonder wier steun de 57-jarige voormalige minister van onderwijs het niet tot partijleider en premier heeft kunnen brengen. Kaifu is echter de eerste premier in 45 jaar wiens benoeming niet is bekrachtigd door het Hogerhuis. Het Lagerhuis benoemde de nieu we LDP-leider, nadat de oppositie, die in het Hogerhuis de meerder heid heeft, met 112 voor en 109 te gen mevrouw Takako Doi, voorzit ster van de Socialistische Partij, als premier naar voren had geschoven. Het Lagerhuis geeft bij zulke ge schillen de doorslag. Premier Kaifu verklaarde, dat de belangrijkste taak van zijn nieuwe kabinet is om het "vertrouwen van het publiek in de politiek te herstel len", na de recente schandalen waarin de top van de regerende LDP betrokken was. Zijn voorganger, Sosuke Uno, was maar drie maanden premier. De belangrijkste reden van zijn af treden was zijn buitenechtelijke af faires met twee geisha's. Hij diende zijn ontslag twee weken geleden in, na de nederlaag van de LDP in de Hogerhuis-verkiezingen. Zijn voor ganger, Takeshita, verdween we gens zijn betrokkenheid in het Re- cruit-beursschandaal. De drie belangrijkste posten, die van buitenlandse zaken, financiën en van internationale handel en in dustrie, gingen naar vertegenwoor digers van de drie machtsfracties. De 64-jarige Taro Nakayama kreeg buitenlandse zaken. Nakayama is directeur-generaal geweest van het bureau management en coördinatie en ex-voorzitter van een commissie in het Hogerhuis. Hij wordt be schouwd als een kundig beleidsma ker. Tot minister van financiën be noemde Kaifu de secretaris-gene raal' van de partij en een van de eer ste kandidaten voor het premier schap, Ruytaro Hashimoto (51). Zijn post van secretaris-generaal is overgenomen door een naaste me dewerker van ex-premier Takeshi- ta's, Ichiro Ozawa (47). En de in vloedrijke post van minister inter nationale handel en industrie ging naar Hikaru Matsenaga. In een poging om weer in de gunst te raken bij de vrouwelijke kiezers, benoemde de nieuwe LDP- leider twee vrouwen in zijn kabinet. De 56-jarige Sumiko Takahara leidt het Economische Planning Bureau en de 61-jarige Mayumi Moriyama kreeg de leiding over het Bureau voor milieuzaken. De benoeming van Kaifu wordt algemeen gezien als een interim op lossing voor de crisis in de leiding van de LDP. Kaifu is afkomstig van de Komoto-factie, de kleinste van de vijf machtsklieken in de LDP. Een eigen politieke koers zal hij wellicht niet kunnen uitzetten, aan gezien de drie factieleiders die hem aan de macht hebben geholpen, hem nauwlettend in het parlement zullen gadeslaan. KUALA LUMPUR - Een Nieuwzeelandse vrouw is giste ren aan de galg ontsnapt, nadat ze voor het Malaysische Oppers te Gerechtshof in Kuala Lum pur, met succes hoger beroep Lorraine Cohen na de rechts zitting. De Nieuwzeelandse ging in hoger beroep nadat zij tot de strop was veroordeeld door een rechtbank in Malaysia. De vrouw zou samen met haar zoon heroïne hebben gesmokkeld. had aangetekend tegen haar doodvonnis. De 46-jarige Lorraine Cohen werd in 1985 op het vliegveld van Penang gepakt en in 1987 ter dood veroordeeld wegens het bezit van iets meer dan 140 gram heroïne. Haar 22-jarige zoon Aaron Shelton, die ruim 34 gram heroï ne bij zich had bij aankomst op het vliegveld van Penang, in Ma laysia, werd tezelfdertijd veroor deeld tot levenslang. In Malay sia is het bezit van 15 gram hero ïne al genoeg om tot de strop te worden veroordeeld. Moeder en zoon gingen tegen het vonnis in beroep. De president van het uit vijf leden bestaande Opperste Hof oordeelde, dat de rechtbank die Cohen tot de strop had veroor deeld, het bij het foute eind had, omdat de verdovende middelen die in haar bezit zijn gevonden voor eigen gebruik waren. Met het oog hierop, geeft het Opperste Hof de Nieuwzeeland se moeder het voordeel van de twijfel, aldus operrechter Hamid Omar, die daarop de doodstraf omzette in levens lang. De levenslange gevange nisstraf voor zoon Aaron bleef gehandhaafd. De vrouw heeft altijd be toogd, dat zij om medische rede nen verdovende middelen moest gebruiken. Het is voor het eerst dat een buitenlandse met succes in hoger beroep ^en zaak wint. De verdediging hoopt nu bij de amnestieraad in Penang strafvermindering te kunnen krijgen voor de vrouw en haar Sinds Malaysia in 1975 de doodstraf invoerde voor heroï- nebezit zijn 210 mensen ter dood veroordeeld. Tot maart zijn er tachtig mensen opgehangen, terwijl de rest op voltrekking van het vonnis wacht. Vorige maand werd een 39-ja- rige Britse zakenman. Derrick Gregory, opgehangen wegens heroïnebezit. Internationale op roepen om clementie voor de Brit, werden door de Malaysi sche koning en de regering afge- OOST-BERLIJN Een Oostduitse man klopt aaji bij de Westduitse ambassade in Oost-Berlijn in de poging daar een visum te kunnen afdwingen. De Westduitse overheid heeft er echter bij alle Oostduitsers op aangedron gen niet langer hun heil te zoeken bij Westduitse ambassades. De vele visumaanvragen zouden de verhouding tus sen Oost- en Westduitsland op het spel zettenMoto AP) ABU DHABI Een jaar nadat een staakt-het-vuren een eind maakte aan de langdurigste en kostbaarste oorlog van de afgelopen decennia, lijken Iran en Iraq nog even ver van echte vrede af te zijn als op het mo ment dat het laatste schot werd ge lost. door Rawhi A Abeidoh/IPS Erger nog is dat de internationale gemeenschap de aandacht intussen op andere gebeurtenissen heeft ge vestigd en nauwelijks lijkt geïnte resseerd in het trage verloop van het vredesproces tussen Iran en Iraq. Complicerende factor is volgens westerse diplomaten verder de 'ver warrende situatie' in Iran, na de dood op 3 juni van ayatollah Kho meini en de verkiezingen die Rafs- anjani tot president van het land maakten. Het was opvallend dat Rafsanjani in zijn inaugurele rede op 3 augus tus met geen woord repte over de betrekkingen met Iraq. Hij had het over andere prioriteiten, zoals de economische problemen van het land en het verbeteren van de inter nationale betrekkingen buiten het Midden-Oosten. Dinsdag sprak de Iraakse presi dent Saddam Hussayn zijn volk toe en hield het voor dat het uitblijven van vrede volledig te wijten was aan het gebrek aan "goede bedoelin gen" van de kant van Iran. Iraq, zo beweerde hij, heeft zich altijd be reid getoond om vrede te sluiten, al lang voor een jaar geleden het ak koord werd bereikt. "Het enige dat in die tijd ten gun ste van Iran kon worden genoteerd was de brief met de aanvaarding van resolutie 598, onder de bekende omstandigheden", zei hij. Resolutie 598 is de basis van het bestandsak koord. Met de "bekende omstandig heden" doelde Saddam op wat hij beschouwt als de Iraanse "neder laag" tegen "dappere Iraakse solda ten". Saddam waarschuwde dat het op 8 augustus 1988 door VN-secretaris- Saddam Hussayn.ifoto AP) generaal Perez de Cuellar bekend gemaakte akkoord niet mag wor den beschouwd als "een talisman voor vrede". In resolutie 598 wordt opgeroepen tot terugtrekking van de troepen achter de vooroorlogse grenzen, het beginnen van formele onderhandelingen en het instellen van een neutrale commissie die moet vaststellen wie verantwoorde lijk was voor het conflict. De troepen trokken zich inder daad terug en grote incidenten heb ben zich het afgelopen jaar niet voorgedaan. Maar de onderhande lingen, die op 25 augustus vorig jaar Teheran beroept zich op het in 1975, door de Sjah getekende ak koord van Algiers, dat de waterweg tussen beide landen verdeelt, maar Iran de controle geeft over de vaar geul. Bagdad heeft herhaaldelijk gezegd dat dat akkoord onder dwang werd getekend en dat er op nieuw over moet worden onderhan deld, omdat de Shatt-al-Arab de eni ge zeeverbinding voor Iraq is. "Wij verlangen naar een alomvat tende vrede waarbij de legitieme rechten en plichten duidelijk wor den omschreven", zei Saddam. De Iraakse leider riep Iran op eerst op te houden met 'goedkoop afdingen', en echte onderhandelingen aan te gaan over het lot van, de 100.000 krijgsgevangenen die nog vast zit ten. Hij vToeg om een 'humanitair en patriottisch' gebaar. "Wie verlangt naar echte vrede moet het gevangenenprobleem op lossen", aldus de Iraakse president. Hij zei dat er in Iraq nog 'tiendui zenden' Iraanse gevangenen zijn. De huidige situatie van 'geen-oor- log-geen-vrede' zou tot een nieuwe oorlog kunnen leiden en dan zou den de Iraniërs "opnieuw voor hun misrekeningen moeten betalen", zei hij. Hij zei verder dat de strijdmacht, zolang de huidige situatie voort duurt, een onevenredig groot aan deel blijft opeisen van de landsbe- groting. Dat kost zowel Iraq, als Iran en de Arabische buurlanden veel geld. In de Arabische landen wordt veel kritiek geleverd op de Verenig de Staten en de Sovjetunie, omdat zij zich te weinig inspannen om het vredesproces te bevorderen. Alle aandacht lijkt nu gericht te zijn op Libanon, waar de kwestie van de buitenlandse gijzelaars een nieuwe crisis kan veroorzaken, waar de Verenigde Staten, Israël en ook Iran bij betrokken kunnen raken. begonnen, liepen vrijwel onmiddel lijk vast. Iran eist een gebied van ruim 2500 vierkante kilometer op van Iraq, dat door Iraq wordt be schouwd als Iraaks grondgebied. Inzet is de soevereiniteit over cle Shatt-al-Arab waterweg, die door beide landen wordt opgeëist. De commentatoren vinden dat het Westen zich het meest inspant wanneer het eigenbelang in het ge ding is. "Het Westen heeft zich nooit druk gemaakt om de menselijke verliezen in Iran en Iraq. Het maak te zich alleen maar druk om de olie bevoorrading uit het gebied", zei een Arabische hoofdredacteur in een interview. "En nu er een over-, schot aan olie is, hoeven ze zich toch helemaal geen zorgen meer te ma ken?".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 5