'Ontslag bij reorganisatie GEM taboe' Privatisering loodsdienst was politieke zaak Sovjetunie wil landbouw op Nederlandse leest schoeien lingerie weg: diefstal of bedrijfsspionage? Belegger biedt miljarden voor United Airlines 'Blinde de dupe van verdwijnen postkantoren' Iran heeft westerse hulp nodig bij herstel economie Econoom onderzocht samenvoeging van rijks- en gemeenteloodsdienst Meer wao- en aaw-trekkers DINSDAG 8 AUGUSTUS 1989 FNV wil directie aan afspraak houden ROTTERDAM (GPD) Tot en met 1992 mogen er geen ge dwongen ontslagen vallen bij de Graan Elevator Maat schappij. Er is in april van dit jaar een keiharde garantie ge geven door de directie, aldus de Vervoersbond FNV. HES Beheer, de moedermaatschappij van de GEM, maakte gis teren bij de presentatie van de halfjaarcijfers bekend dat eind deze maand in de graanoverslag een ingrijpend reorga nisatieplan aan de vakbonden zal worden voorgelegd. GEESTEREN (GPD) De ope ning van de nieuwe fabriek van de Ten Cate tricot- en kousenin dustrie in Geesteren was een ge weldig feest. Drie dagen lang stond de deur van de fabriek wijd open om relaties gelegenheid te geven bet nieuwe complex te be zichtigen, met als hoogtepunt de show van de voorjaarscollectie dames- en herenlingerie. Groot was dan ook de teleurstelling toen bleek dat de geshowde mo dellen stuk voor stuk spoorloos waren. Ordinaire diefstal, of een weinig geraffineerd geval van be- drijfsspionage? Het was gezellig druk, iedereen genoot, de bedrijfsleiding niet in de laatste plaats. Maar, zoals dat altijd gaat als een sfeer van vriendschap en gemoedelijkheid de boventoon voert, verslapte de aandacht met als gevolg dat de volledige collectie dames- en he renondergoed verdween. Twintig stuks dameslingerie bestaande uit slipjes met bijpassende hem- pjes, bodysuits, T-shirts, fleurige topjes, pittige brassières kle- ding die dank zij popster Madon na weer in de gratie is raakten spoorloos en daarnaast tien tot vijftien stuks herenondergoed, voornamelijk slips, hemden en T- shirts. "Normaal gesproken gaat zo'n collectie de deur niet uit voordat ze helemaal getekend is en voor zien van bewerkingsvoorschrif ten", verklaart hoofd styling, Dorothy van Binsbergen. Op aan drang van de directie werd voor de gelegenheid van deze ijzeren regel afgeweken "omdat er alle maal grote jongens kwamen". Hoe groot de schade is, is niet precies duidelijk, maar dat de fa briek flink gedupeerd is, lijdt geen twijfel. Het verlies van der tig stuks lingerie is voor een fabri kant als Ten Cate met een jaarom zet van bijna veertig miljoen gul den geen drama natuurlijk. Maar het gaat hier om de prototypes van de nieuwe collectie en dat is andere koek. Voor Van Binsbergen staat vast "dat dit gigantisch veel gaat kos ten". Een half jaar werk moet in enkele weken over worden ge daan. Het produktieproces begint later dan gepland en mogelijk kan niet de volledige collectie op de beurs worden getoond. Dat kan gevolgen hebben voor de ver koop, want de grote warenhuizen hebben maar beperkt tijd hun in koop te regelen. Op die manier kan de rekening nog aardig oplo pen. Of de verzekering de schade dekt en hoeveel dan wel, is niet bekend. De ontwerptekeningen liggen nog veilig in de kluis bij Ten Cate, maar kledingohtwerpen zijn geen bestektekeningen. Allerlei details worden tijdens de produktie uit gewerkt en dat deel van het werk moet nu opnieuw. Dag en nacht wordt gewerkt om het gemis goed te maken. "De ruwe schetsen hebben we nog wel, maar exacte bewerkingen van groot belang voor een collectie weten we met meer". De manier waarop een naadje wordt verwerkt, beïn vloedt het uiterlijk van een slipje of een hempje en dat moet alle maal opnieuw worden bedacht. Wat de dief met de broekjes moet, is Pelle niet duidelijk. De gestolen ontwerpen namaken loopt in vakkringen onmiddellijk in de gaten. Ten Cate is ervan overtuigd dat het bedrijf dat zich daartoe laat verleiden, direct door de mand valt. "En het bewijst na tuurlijk dat je eigen ontwerpafde ling niet deugt". Directeur P.H. van der Vorm wil vooruitlopend op de presentatie nog niet meedelen hoeveel arbeids plaatsen er bij de GEM moeten ver vallen. Hij wil ook niet zeggen of er meer banen moeten vervallen dan de ruim driehonderd, die de GEM in eerdere reorganisatieplannen heeft bekend gemaakt. Volgens Van der Vorm is het wel zo dat de huidige vervroegde uittredingsregelingen voor 58- en 56-^arigen onvoldoende soelaas bieden om het teveel onge daan te maken. Indien de GEM aan het eind van deze maand met een plan komt dat verder gaat dan een afslanking tot 536 mensen werknemers, dan zal de Vervoersbond FNV het bedrijf hou den aan zijn garantie dat er geen ge dwongen ontslagen mogen vallen. "Als Van der Vorm fatsoen heeft, houdt hij zich aan zijn afspraken. De GEM brengt geloof ik elk half jaar wel een rapport uit over reorga nisaties. En tot nu toe is daarin LOS ANGELES (Krf) - De Ameri- steeds gesteld dat er geen gedwon- kaanse belegger Marvin Davis heeft gen ontslagen hoeven te vallen als een bod uitgebracht op de lucht- In het eerste halfjaar van dit jaar is de overslag bij de GEM met vijf tien procent teruggelopen tot zeven miljoen ton en staan de overslagta rieven onder zware druk. Bij het graanoverslagbedrijf werken ruim 850 mensen. Volgens een oud reor ganisatieplan van vorig jaar zou dat aantal moeten worden terugge bracht tot 536 mensen. Of in het nieuwe 'allesomvattende reorgani satieplan' van de GEM-directie toch sprake is van gedwongen ontsla gen, wil Van der Vorm niet zeggen. i aantal maatregelen i daan", aldus Marges. Bij de GEM loopt de graan- vaartmaatschappij United Airlines (UAL). UAL Corporation, moeder maatschappij van onder meer UAL, veevoederoverslag structureel te- - heeft gisteren bevestigd dat zij Da- rug door EG-maatregelen in de vis' bod heeft ontvangen. landbouw, die tot doel hebben r Over de hoogte van het bod wilde der granen en veevoeders in Europa de onderneming niets kwijt, te importeren. Ook de groeiende r verluidt gaat het om 4,32 mil- GEM moeilijk. Zo verplaatst de De afgelopen tijd overslag van tapioca (veevoeder uit United Airlines flink onder meer Thailand) zich Zuideuropese havens. Economie kort het aandeel koers geste gen. Medio juni was de koers nog 117,50 dollar. Eind juli was deze op gelopen tot 190 dollar per aandeel, toen geruchten de ronde deden dat grote beleggers als Robert Bass en Marvin Davis een belang in UAL hadden gekocht. Afgelopen week viel de koers terug naar ongeveer 164 dollar toen er maar geen bod werd uitgebracht. Davis heeft nog onlangs aan het kortste eind getrokken bij de over neming van de luchtvaartmaat schappij Northwest Airlines consortium onder leiding van belegger Alfred Checci als winnaar uit de strijd met een bod van 3,65 miljard dollar. KLM neemt ook in dit consortium deel. Het is niet denkbeeldig dat er bij de overneming van UAL meer kapers op de kust zullen komen, zoals de Amerikaanse luchtvaart maatschappij Pan Am, die bij de overnemingsstrijd rond NWA het nakijken had. UTRECHT (ANP) - De voorgeno men sluiting van postkantoren in de komende jaren is desastreus voor blinden en slechtzienden. Dat schrijft de Nederlandse Vereniging van Blinden en Slechtzienden (NVBS) in een protestbrief aan de PTT. De introductie van geldauto maten maakt een aantal postkanto ren onrendabel en overbodig, denkt de PTT. Maar, vindt de NVBS, post kantoren zijn een primaire voorzie ning voor blinden en slechtzienden. Geldautomaten zijn voor hen veelal niet te gebruiken. Bovendien zijn braille- of grootletterdrukwerken vaak groot van omvang zodat ze niet in een brievenbus passen. De slechtziende moet derhalve op een postkantoor in de buurt terecht kunnen, aldus de NVBS. ALMERE (ANP/GPD) - De Neder landse landbouw kan zeer goed mo del staan voor de hervorming van de Sovjet-landbouw. Met name het Nederlandse pachtsysteem waarbij boeren grond voor lange tijd van de staat in pacht krijgen en de hechte coöperatieve betrekkingen in de landbouw zijn goede voorbeelden van hoe de landbouw in de Sovjetu nie in de toekomst georganiseerd zou moeten zijn. Dit zei dr. Fedor Burlatzky, lid van de Opperste Sov jet, gisteren ter afsluiting van een officieel werkbezoek aan Flevoland. Burlatzky was naar Flevoland ge komen op uitnodiging van de pro vincie, nadat die had gehoord dat er in de Sovjetunie veel belangstelling bestaat voor de organisatie van de landbouw in ons land. Hij hoopt, zo zei hij, dat Nederland de voornaam ste partner wordt bij de hervorming van de landbouw-economie van zijn land. "Wij weten nu dat een Neder landse boer 123 mensen kan voe den. Ik schaam me er voor te zeggen hoe dat in de Sovjetunie is. Dat zijn er maar enkele. Daarom is Neder land een goed voorbeeld", aldus Burlatzky. In het kader van de perestroika is in de Baltische republiek Litouwen al een wet aangenomen die vrije (ge- zjns)boerderijen en kleine sovcho- zen toestaat. Volgens Burlatzky is een dergelijke wet nu ook in voor bereiding bij de Opperste Sovjet. "De beslissing de Baltische staten meer vrijheid te geven was een enorm belangrijke beslissing. De andere republieken verlangen nu ook meer zelfstandigheid. De vol gende stap is de boeren meer zelf standigheid te geven. Dat kan niet alleen met een nieuwe wet. Er zul len ook goede praktijkvoorbeelden moeten zijn", aldus Burlatzky. Het praktijkvoorbeeld van de bij de stad Kashira, 100 kilometer ten zuidoosten van Moskou. Daar zal met Nederlandse hulp worden geexperimenteerd met een klein- Het meest onder de indruk was Burlatzky van het technische en wetenschappelijke niveau van de Nederlandse landbouw. "Ik heb in middels vrij veel gezien in de Vere nigde Staten. Frankrijk, Zweden en de Bondsrepubliek, maar nog nooit zo'n hoog niveau van agrarische produktie". Ten tweede waren er de r positieve verrassing de konden zijn. Daar dromen wij van. Land dat eigendom is van de staat en dat in erfpacht wordt uitgegeven is voor ons bijzonder aantrekkelijk. Volgens mij is dat een aantrekkelij- rische produktie op te vijzelen voedselvoorziening op een aan vaardbaar niveau te brengen. Voor de financiering van het project hoopt de Sovjetunie in Nederland een bedrag van 500 miljoen gulden ke oplossing voor zowel de herv bij elkaar te krijgen. Onderhande- mers als de conservatieven lingen hierover zijn nog gaande. Sovjetunie." de Frisdrank Frisdrankenindustrie Winters het Brabantse Maarheeze is plan 80 van de 170 arbeidsplaatsen (NWA). Toen kwam te schrappen. De licentie voo, het bottelen van 7-Up gaat in septem ber over naar Heineken-dochter Vrumona in Bunnik, waardoor de produktie van Winters met zo'n 40 procent zal teruglopen. Benzine De prijs van benzine gaat morgen met twee cent omhoog. De meest voorkomende prijzen per liter aan de zelftankpomp zijn dan 162 cent voor super plus loodvrij, 158 cent voor euro loodvrij en 165 cent voor gelode superbenzine. Dit is gisteren in Rotterdam bekend gemaakt. De prijsverhoging wordt veroorzaakt door stijgende noteringen op de in ternationale produktenmarkt. Zuidafrika Het Japanse autoconcern Toyota heeft in zijn drie vestigingen in Zuidafrika 3500 zwarte werknemers ontslagen, zo is gisteren in Johanne sburg bekendgemaakt. De werkne mers bleven staken nadat ze op grond van een rechterlijke uit- TOKYO (Rtr/UPI) - Het Japanse ministerie van transport heeft maandag het groene licht gege ven voor het testen van een nieu we supersnelle trein. De trein wordt aangedreven met behulp van magnetische velden. Vol gend jaar zal in Yamanashi, een bergachtige streek ten westen van Tokyo, een 42 kilometer lang proeftraject in gebruik worden genomen. De magneettrein wordt al tien jaar getest op een kort stuk in het zuiden van Japan. Daar is al een snelheid bereikt van 517 km per uur. Een langer traject met wisse- Magneettrein in Japan bereikt 517 Ion per uur lende hoogteniveau's is nodig om resterende vragen te beantwoor den. Zo is het onduidelijk of er in de wagons een magnetisch veld kan ontstaan, dat bijvoorbeeld van invloed is op horloges en pace-makers. De kosten van het proeftraject belopen 250 miljard yen (vier mil jard gulden). De bouwtijd is vijf tot zes jaar. De kosten worden ge dragen door de centrale en regio nale overheden en door de Japan se spoorwegen. Het ministerie van transport wil ook de aandrijving van con ventionele treinen verbeteren als mede de ondersteunende facili teiten, zoals seinen. De bedoeling is de reistijd van forensen, die gemiddeld meer dan twee uur per dag bedraagt, te bekorten. De magneettrein zal, zelfs als alles meerit, pas einde ja ren negentig in bedrijf kunnen gaan. de staat veel grond onteigend. Daar is nog steeds niets mee gebeurd. De produktiviteit in de landbouw is laag. De opbrengst per hectare is slechts de helft van het wereldge middelde voor gebieden met een dergelijk klimaat. Iran moet per jaar 2,5 miljoen tarwe importeren. Daar- derde niet nodig zijn als gen oogst. Verder heeft de energiesector een grote opknapbeurt nodig. Door een tekort aan energie kan een groot deel van de zware industrie slechts een beperkt deel van de produktie- capaciteit benutten. Rafsanjani mikt op de ontwikkeling spraak gisteren i het werk nisterie i ROTTERDAM (GPD) - Privatise ring van het loodswezen heeft niet geleid tot besparingen op de rijks begroting. De reden van privatise ring was dan ook geen economi sche, zoals meestal het geval is bij vergelijkbare operaties om rijksta ken te verzelfstandigen. Privatisering blijkt Verkeer en Waterstaat politieke zaak te zijn ge was een middel om de de de Rotterdamse hadden moeten gaan. De afgelopen vooral week zijn er in de Zuidafrikaanse weest. Het auto-industrie enkele wilde stakin- rijksloodsdienst gen uitgebroken naar aanleiding gemeentelijke loodsdienst van de lopende cao-onderhandelin- voegen, gen. Dat schrijft J. van Erpers Rooy- aards in het laatste nummer van het Stilk^npH economenvakblad ESB. Hij stu- olUKgUta deerde vorig jaar af aan de Erasmus Ruim 80 procent van de leden van Universiteit op een doctoraalscrip- de Vervoersbond FNV bij de stuk- tie over de privatisering van de goedbedrijven in de haven van Rot- loodsdiensten en de besparingen terdam steunt het onderhandelings resultaat dat half juni tussen werk gevers en bonden werd bereikt met bekend dat het rijk veel i betrekking tot een nieuw cao voor kwijt is aan het loodsen van zee- het stukgoed. Met de omvangrijke schepen dan was begroot. Volgens steun van de leden van de Vervoers- het Tweede-Kamerlid Van Vlijmen bond FNV - verreweg de grootste (CDA) z bond in de 3.000 werknemers tellen- ming 1 de stukgoedsector - tweejarige cao een f< i dit komen door de toene- i het aantal werkelijk be- loodste schepen. Schepen betalen namelijk altijd loodsgeld, of ze ge bruik maken van een loods of niet. nnhtirac»»** Tegenover het grotere beroep op de 1 loodsdienst staan dus geen extra in- Twee vakbonden van Franse lucht- komsten. vaarttechnici hebben voor donder- Omdat het tarief niet kostendek- dag een vijfdaagse staking aange- kend is, past Verkeer en Waterstaat kondigd, zo hebben vakbondsfunc- bij. Zij betaalt de geprivatiseerde tionarissen gisteren gezegd. Vakan- loodsenorganisatie 750 gulden per tiegar.gers zouden het komende beloodst schip; daarvoor staat dit DUBAI (Rtr) - De handreiking van de nieuwe Iraanse president Rafs anjani naar de Verenigde Staten in zake de gijzelaars in Libanon zou wel eens ingegeven kunnen zijn worden door economische nood zaak. De Iraanse economie heeft de afgelopen jaren veel te lijden gehad van de Golfoorlog en van het theo- mingen zijn dan ook dringend ge wenst en daarvoor is de hulp van het buitenland nodig. Rafsanjani is de enige leider in Iran die werkelijk inzicht heeft in economische problematiek. Onder Khomeini is het economische den ken begraven omdat de vrije markt op ideologische gronden werd afge- aardgasproduktie, volgens wester se economen een terechte keuze. Iran heeft na de Sovjetunie de grootste aardgasvoorraad ter we reld. Het benutten van die voorraad vergt westerse hulp. Na de beëindiging van de oorlog met Iraq is hard gewerkt aan het herstel van de olie-industrie. Langs de grens met Iraq moet nog veel worden gerepareerd. De produktie- capaciteit is in de oliesector echter niet het knelpunt. De olieproduktie van Iran kan alleen toenemen als het land een groter contingent krijgt binnen de OPEC (Organisatie van Olie-Exporterende Landen). Daarvoor kan pas ruimte komen als de OPEC zijn produktieplafond verhoogt. Iran is voor'negentig procent van zijn inkomsten aan harde valuta's afhankelijk van olie. De export van ruwe olie brengt twaalf tot vijftien miljard dollar per jaar op. De kosten van de wederopbouw van het land worden geraamd op minstens vijf tien miljard dollar per jaar. regering heeft nog niet beslist wat haar houding zal zijn ten aanzien van buitenland se leningen, de particuliere sector en landhervormingen. Na de islamitische revolutie heeft weekeinde als gevolg met grote vertragingen ropese vliegverkeer rekening'moe- ten houden. Dokwerkers de actie jaar 20 miljoen gulden op de begro- het Eu- ting. Wanneer minder schepen zon der loods binnenlopen, wat.volgens Van Vlijmen het geval zou zijn, blij ven de inkomsten uit loodsgeld dus gelijk, maar moet het rijk een hoge re vergoeding afdragen aan de lood- miljoen gulden Dokwerkers in Liverpool, de laatste senorganisatie. Het ministerie wil Britse haven waar na een drie het eerste volle 'geprivatiseerde' jaar (1989) werd een verlies voorzien van 19 miljoen gulden. Van Erpers Rooijaards heeft uit- Voor (Verkeer en Waterstaat) bekend dat privatisering en integratie rijksloodsen en de Rotterdamse ge- meenteloodsen per 1 juli 1985 dien de te worden gerealiseerd. Het ken durende landelijke staking nog actie wordt gevoerd, hebben giste ren tijdens een stemming besloten het werk te gaan. Werkge- niet bevestigen dat de rekening middels is opgelopen tot 60 miljoen gulden. Opvallend is dat er geen sprake was van een verlieslijdende situatie, geplozen dat de uitgaven in 1987 166 duurde tot 1 september 1988 e miljoen gulden bedroegen, terwijl En in die tijd bleken de r het eerste jaar na de privati- kosten steeds hoger uit te vallen, sering op 214 miljoen werden be- Van Erpers Rooijaards noemt hadden de stakers met ontslag toen het loodswezen nog gedreigd indien zij weigerden r we contracten te accepteren. i rijk staak was. Volgens de Kamerstuk ken die juni vorig jaar werden be- verklaren uit de slepende onder handelingen over de afstoting van de loodsdienst. privatisering, en anderzijds het tel kens weer boven water komen van nieuwe aspecten die geld kostten. Hij schrijft: "Het moeten toegeven aan de eisen van de loodsen, een be langengroep die zich in een mono poliepositie bevindt, blijkt ten kos te van de rijksbegroting te zijn ge gaan". Met name de honorariakos- ten en de exploitatie- en ïnveste- ringslasten zouden na privatisering stijgen; ook is een 'opslag voor winst en risico' aan de verzelfstan digde organisatie toegekend. Dat de loodsen als onderhande lingspartij gebruik konden maken van hun monopoliepositie, geeft al aan dat deze verzelfstandiging een bijzonder geval is. De kabinetten- Lubbers koesteren de privatise ringsgedachte om drie redenen: be sparingen, afslanking van het over heidsapparaat en versterking van de marktsector. Van Erpers Rooy- aards concludeert dat geen van deze drie doeleinden uitdrukkelijk voor op stond bij de overheveling van de loodsdienst naar de particuliere sector: de privatisering was vooral een middel om de rijksloodsen en de Rotterdamse havenloodsen te in tegreren. Een budgettaire besparing is dus niet gehaald. Minder duidelijk is of de privatisering heeft geleid tot be stuurlijke afslanking en stroomlij ning. Van Erpers Rooijaards heeft vastgesteld dat geen cijfers be schikbaar zijn over de gevolgen voor het aantal formatieplaatsen op het ministerie, "hetgeen na een re organisatieproces van vijf jaar merkwaardig mag heten". Wel is duidelijk geworden dat er zonder privatisering enkele tiental len loodsen meer in dienst hadden moeten zijn genomen, op grond van het arbeidsvoorwaardenbeleid voor ambtenaren. De loodsen hebben er echter bewust voor gekozen hun ambtelijke status te verliezen: zij wilden zelfstandigheid (minder di recte bemoeienis van het ministe rie) en een hoger inkomen. 'Versterking van de marktsector' is in de discussie over deze verzelf standiging een vage zaak gebleven. Als men een aantal gangbare crite ria aanlegt, is er zelfs niets veran derd: er is geen concurrentie die tot lagere prijzen leidt (de loodsenorga nisatie behoudt een monopolieposi tie; de loodsgelden worden niet ver laagd) en de mogelijke winst door meer efficiency wordt niet aan de klant doorberekend. Alleen wat de kwaliteit van de dienstverlenig be treft is er mogelijk sprake van een verbetering ten opzichte van de ambtelijke situatie: de wachttijden voor zeeschepen zouden zijn ver minderd, of zelfs verdwenen. "Dit laatste is echter een stelling van de loodsen, die door henzelf niet is on derbouwd", schrijft Van Erpers Rooijaards. UTRECHT (ANP) - Het aantal mensen met een arbeidsonge schiktheidsuitkering (aaw/wao) is in 1988 met 21.000 gestegen tot 756.000. Dat zullen er naar verwach ting nog meer worden door de ver grijzing en de grotere deelname van vooral vrouwen op de arbeids markt. Dit schrijft de Gemeenschappelij ke Medische Dienst (GMD) in het gisteren gepubliceerde jaarverslag 1988. De GMD adviseert de bedrijfs verenigingen over de arbeidsonge schiktheid van aaw/wao-verzeker- den en geeft advies over voorzienin gen voor gehandicapten. In 1988 zijn ruim 31.000 arbeids ongeschikten weer aan werk geko men. van wie 15.760 bij de eigen werkgever. Dat komt gedeeltelijk door de Wet Arbeid Gehandicapte Werknemers (WAGW). Deze wet legt werkgevers een extra inspan ningsverplichting op voor werkne mers die arbeidsongeschikt zijn ge raakt. Sinds juli dit jaar bestaat de mogelijkheid bedrijven voor het in dienst hebben van gehandicapten een quotum van 3 tot 7 procent op te leggen. Het zal overigens nog zeker een jaar duren voordat een werkge ver een boete van 10.000 gulden per 'ontbrekende' gehandicapte krijgt opgelegd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 7