'Passagiers discobus op foto'
DE TIJ Pt 'kroniek over
VAN TO ENIÊMEs
Iwan van Breemen behoudt leiding
SEAHAWK OP WEG NAAR VALKENBURG
SCHILDERIJ GEEN VERSLAG,
MAAR EEN MEDITATIEBRON
PAGINA 10
DINSDAG 8 AUGUSTUS 1989
Bedenkingen van politie tegen voorstel Noordwijkse bareigenaren
NOORDWIJK - Jongeren
die komende zaterdagavond
in Noordwijk van de disco
bus gebruik maken, zullen
bij de haltes mogelijk wor
den gefotografeerd en ge
filmd. Op deze manier willen
de bedrijfsleiders van bar-
dancings althans een einde
maken aan de overlast in
NZH-bussen tijdens de
laatste ritten.
Het is de bedoeling van de bareige
naren om bij calamiteiten de chauf
feurs van de bussen de daders op de
foto's te laten aanwijzen. "Die gas
ten komen dan in heel Noordwijk
geen bar meer binnen", aldus P.
Beuk van bar-dancing The Champ.
De komende dagen zal het plan
worden voorgelegd aan de Stich
ting Noordwijk Promotie, politie en
NZH. Volgens Beuk zijn de be
drijfsleiders van de verschillende
bars de overlast beu. "Het is boven
dien anti-reclame voor Noordwijk.
Daar moet een eind aan komen".
Het vervoer van discogangers in
NZH-bussen heeft de afgelopen we
ken diverse keren tot ernstige pro
blemen geleid. In enkele bussen
werden vernielingen aangericht.
Een Oegstgeestse politie-agente
liep verwondingen op toen zij in een
van de bussen wilde ingrijpen. Het
afgelopen weekeinde werd onder
druk van NZH-chauffeurs de bus-
ritten na half een uit het rooster ge-
schapt. De 'vervroegde' laatste
dienst van half één richting Leiden
werd bovendien begeleid door de
politie. Eind deze week neemt de
NZH-leiding een besluit over de
verdere gang van zaken. De chauf
feurs zullen zich vervolgens weer
over dat besluit uitspreken.
Geld
Volgens A. Bruyn van bar-dancing
The Grand zal het de bars ook geld
gaan kosten als geen maatregelen
worden genomen. "Nu valt het nog
wel mee. Er zijn hier in de omgeving
op de campings voldoende gasten
die bij ons komen, maar straks loopt
dat zeker terug en krijgen wij min
der klanten als het busvervoer weg
valt".
De bedrijfsleider van The Grand
oppert de suggestie om in de bussen
naar Leiden een aantal uitsmijters
te posteren. "De raddraaiers kun
nen dan uit de bus worden gezet",
aldus Bruyn. Hij stelt voor om sa
men met andere bars een aantal
'krachtige jongens' daarvoor in
dienst te nemen.
De Noordwijkse politie heeft zo
haar bedenkingen tegen het voor
stel van de bedrijfsleiders. Plaats
vervangend korpschef H. van Op-
huizen: "De politie zal in elk geval
niet meewerken aan een dergelijk
initiatief. Wij geven bovendien niet
zomaar namen vrij van verdachten.
Als bedrijfsleiders een en ander bui
ten de politie om doen, dan begeven
zij zich op glad ijs. Denk alleen maar
aan de Wet op de privacy".
NZH-rayonchef C. Zweegman wil
over de suggestie van de bedrijfslei
ders nog geen standpunt innemen.
"Het voorstel is voor mij geheel
nieuw. Ik denk dat wij eerst maar
eens goed met elkaar over dat plan
moeten praten en pas dan onze con
clusies moeten trekken".
Wethouder J. Bedijn van Noord
wijk stelt voorop dat alles moet wor
den gedaan om de veiligheid van de
chauffeurs in de bussen te waarbor
gen. "Die mensen moeten gewoon
hun brood kunnen verdienen". De
ze week nog zal Bedijn, tevens loco-
burgemeester, met de NZH in over
leg treden om zich zo nodig over
verdere maatregelen te beraden.
"Op grond van informatie van de
NZH zullen wij kijken of verdere
stappen moeten worden genomen".
Bedijn gaat er overigens vanuit
dat na het zomerseizoen de oude re
geling weer van kracht wordt waar
door uitsmijters in de gelegenheid
zijn de discogangers naar de bussen
begeleiden. "Dat heeft tot nog toe
steeds goed gewerkt. Ik neem aan
dat dit straks weer zal gebeuren".
Tot 15 september geldt echter nog
de zomerregeling op grond waarvan
de bars niet om 01.00, maar om 02.00
uur mogen sluiten. Uitsmijters zijn
daardoor niet in staat de discogan
gers naar de bussen te begeleiden.
KATWIJK Om het publiek alvast warm te maken voor de Visserijdagen die van 12 tot en met 19 augustus wor
den gehouden, staat in de Katwijkse Princestraat momenteel weer de Visserijpoort opgesteld. Het bouwsel bestaat
uit vele honderden haringtonnen en is afgewerkt met allerlei visserij-attributen. De doorrijhoogte is zodanig dat
ook vrachtwagens die de winkels bevoorraden de poort kunnen passeren. Belangrijke publiekstrekkers tijdens de
Visserijdagen zijn onder meer de vlootschouw op 18 augustus en de vis-variamarkt op 19 augustus. (foto Wim
Dijkman)
Vlek op zee blijkt
onschuldig bacil
KATWIJK De onbekende vlek
die zondag op de zee voor de Kat
wijkse kust werd geconstateerd, is
volgens de politie van Katwijk een
concentratie van de volkomen on
schuldige bacil Cilitaat. De bacil
hoort thuis in de zee. Zodra Cilitaat
op het strand aanspoelt, wordt het
afgebroken.
Medewerkers van Rijkswater
staat en de kustwacht, die de mate
rie hebben onderzocht, weten niet
hoe de concentratie aan bacillen is
ontstaan.
Zeilwedstrijd op
Noordpias
NIEUWKOOP - De Nieuw-
koopse watersportvereniging
Noord-Zuid houdt komend
weekeinde weer Niwa-wedstrij-
den. Op de Noordpias komt tra
ditioneel een groot aantal zeil-
toppers aan de start. Ze zijn ver
deeld over diverse klassen,
waarvan de Olympia Jollen en
de Zestien Kwadraten zich in de
grootste belangstelling .mogen
verheugen. Zaterdag zijn er
starts om 11.00 en 14.00 uur. Een
dag later vertrekken de boten
om 10.00 en 13.00 uur.
Bloemenmarathon voor rolstoelers belandt in stortbui
VALKENBURG - Iwan van Bree
men uit Beesd heeft gisteren de lei
ding in het algemeen klassement
van de internationale bloemenma
rathon behouden. De Utrechtse rol
stoelatleet won een criterium in het
Limburgse Valkenburg en werd
tweede in een 'rit in lijn' over de be
kende en gevreesde Cauberg, ach
ter Huub Nelisse uit Vlaardingen.
De atleten troften het niet in het
Limburgse land. Bij de start voor de
rit over de Cauberg brak een enorne
regenbui los, die de rolstoelatleten
teisterde. Daardoor was het ook
minder druk op het parcours dan in
voorgaande jaren het geval was. La
ter op de dag bij het criterium in de
vakantieplaats Valkenburg was er
weer veel belangstelling voor het
evenement.
Bij de finish van het criterium in
Pillen verloren
LEIMUIDEN - In Leimuiden is
een buisje Natrostat-tabletten ver
loren. Inname van deze pillen kan
met name voor kinderen levensge
vaarlijk zijn. Degene die de pillen
heeft verloren, denkt dat dit is ge
beurd langs de Vriezenkoop, maar
is hiervan niet zeker. Wie de tablet
ten vindt, wordt verzocht dit te mel
den bij de rijkspolitie Alkemade
(01713-14400).
Valkenburg deed zich nog een spec
taculair ongeval voor. De Belg Jo-
han Eerdekens raakte in volle
sprint een paalje en sloeg daardoor
over de kop. De valpartij bleef ech
ter zonder gevolgen voor de rolstoe
latleet, die vandaag gewoon weer
aan de start verscheen.
In het algemeen klassement heeft
Van Breemen een voorsprong van
30 seconden op Huub Nelisse en de
Utrechtse fysiotherapeut Kees van
Breukelen. De Utrechter is niet-ge-
handicapt, maar is al jaren als lief
hebber bij de rolstoelmarathon van
de partij.
In de B-groep valt het sterke rij
den op van Fuat Akbulat. Hij won
zowel de rit over de Cauberg als het
criterium in Valkenburg. Inmiddels
heeft Akbulat een voorsprong van
ruim drie minuten op zijn naaste be
lagers Cees Ootjers en Jorien Bur-
Vervuiling Oude Rijn na lek in
olieleiding Koudekerks bedrijf
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
- Een lekkende leiding van een
gasolietank heeft gisteren voor de
nodige beroering gezorgd in Kou
dekerk. Omwonenden van de Ou
de Rijn klaagden bij de politie
over stankoverlast. Toen agenten
poolshoogte namen, troffen ze
een olievlek aan op het water. Na
der onderzoek wees uit dat de
verontreiniging' afkomstig was
van een bedrijf aan de Hoog-
ewaard in Koudekerk.
Wanneer de asfaltketels van de
onderneming in werking waren.
stroomde volgens de politie onge
veer een liter olie per tien minu
ten weg. De rijkspolitie te water
en de dienst luchtvaart hielden de
olievlek in de gaten. Het Hoog
heemraadschap van Rijnland was
ook ter plaatse. Tegen het bedrijf
is proces-verbaal opgemaakt.
Vandaag is begonnen met het af-
graven van de verontreinigde
grond rond de lekkende gastank.
Wat met de olievlek op het water
gebeurt, was vanmorgen bij de
politie nog niet bekend.
VALKENBURG Onder politiebegeleiding is vanmorgen een Engels vliegtuigeen zogenoemde Seahawk. over
de weg vervoerd van Europoort naar Valkenburg. Het vliegtuig, ingezet tijdens de Tweede Wereldoorlog, krijgt
een plaatsje in het luchtvaartmuseum in Soesterberg.
Op de marinebasis Valkenburg wordt het gevaarte van een nieuwe verflaag voorzien en wat opgeknapt. Volgens
een woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee verliep het vervoer van de Seahawk vlotter dan verwacht.
Het gevaarte werd via Wassenaar, Oegstgeest, Rijnsburg en Katwijk naar het militaire vliegveld overgebracht.
(foto Dlck Hogewoning)
kleding, nóch voor haar figuur,
maar voor Maria Magdalena des
te meer. Zozeer zelfs is Enge-
brechtsz. in het weergeven van
haar sierlijkheid opgegaan dat hij
haar in een houding heeft gezet
die ze rn werkelijkheid onmoge
lijk zou kunnen aannemen. Ze zit
aan Christus' voeteneind, met
haar knieén vlak bij zijn voeten,
maar met haar rechterhand be
reikt ze moeiteloos, dus zonder
een onnatuurlijk aandoende
draaiing van haar lichaam, de
zalfpot die van ons uit gezien ach
ter de voeten van Christus op de
grond staat.
Ook elders in het schilderij is
zo'n merkwaardige ruimtelijke
rangschikking te zien. Laten we
ons maar eens realiseren hoe
Christus' bovenlichaam wordt
ondersteund. Van welke vrouw is
eigenlijk de hand onder Christus'
hoofd? Van de tweede van links
of van de derde van links? En als
we dat al zouden weten: zou ie
mand in staat zijn om een dode te
ondervangen met zó'n los hand
gebaar?
Met kritische opmerkingen van
deze aard kunnen we doorgaan:
had de schilder niet wat duidelij
ker kunnen maken wie die drie
mannen rechts achter eigenlijk
zijn? Zelfs doemt de vraag op:
wist Engebrechtsz. eigenlijk wel
wat hij deed toen hij dit mis
schien oppervlakkig gezien
mooie schilderij maakte, was hij
wel in staat om juiste ruimtelijke
relaties te schilderen?
Hoogtijdagen
Voor een enigermate afdoend
antwoord op de vraag, moeten we
ons realiseren dat dit schilder
stuk op een altaar in een klooster
stond en dat hét alleen op hoogtij
dagen open ging. De kloosterzus
ters moeten iedere keer weer
overrompeld zijn geweest door
wat het hoofdpaneel te zien gaf:
zij moeten hun ogen niet hebben
kunnen afhouden van die inver-
drietige Moeder Maria, van dat
verstijfde en griezelig echte li
chaam van hun gestorven Hei
land, en van die tedere apostel in
zijn rode mantel. Dat was de kern
waar het om ging, al het andere
was bijzaak.
En als ze er al naar keken, dan
namen ze het detail voor detail in
zich op. Dan stond elk groepje
voor een ander episode uit de lij
densgeschiedenis: de vrouwen
die Christus verzorgden en nader
hand met hun drieèn naar het graf
gingen op Paasmorgen; de zal
ving van Christus, voordat hij in
het graf werd gelegd; het overleg
dat moest plaatshebben tussen
een aantal notabelen toen er een
graf moest worden gevonden; de
vrouwen die de gebeurtenissen
van ver gadesloegen. En, wat ver
der weg, de kruisen op de heuvel
van Golgotha; en dan ook nog, in
de lucht, de duisternis, die plotse
ling over het land trok toen het lij
den op zijn diepst en hevigst was.
En tenslotte: na het bekijken
van en het mediteren over de
hoofdvoorstelling mocht je je
aandacht ook nog richten op de
zes bijscènes: zes andere tafere
len uit het leven van Maria.
Als een schilderstuk zó functio
neert, en dus niet als was het een
reportage van wat er zich aan de
voet van het kruis, na Christus'
dood afspeelde, dan wordt het be
grijpelijker dat ook een schilder
zich niet al te veel gelegen laat lig
gen aan de feitelijke ruimtelijke
rangschikking van de figuren. Hij
moet in wezen dezelfde interesses
hebben gehad als de nonnen en
hij moest er voor hen een overtui
gend meditatietafereel van ma
ken.
Innige meditatie
Hopelijk is het toch enigszins dui
delijk geworden, hoezeer een
schilderstuk als dit kon aanzetten
tot innige meditatie. Maar daar
mee is nog niet verklaard hoe het
komt dat het op bepaalde punten
uitbundig van schoonheid is,
Ruim vierhonderd jaar geleden,
tijdens de Beeldenstorm, door
mensen van fatsoen losgetrog-
geld uit handen van hen die er
misschien liever het mes in had
den gezet: op deze manier is het
gegaan met heel wat 16de eeuwse
altaarstukken die nu de trots van
Nederlandse musea uitmaken.
Een drietal 16de eeuwse pronk
stukken in de Lakenhal is ook op
die manier voor de ondergang be
hoed. Ik bedoel uiteraard het be
faamde 'Laatste Oordeel' van Lu
cas van Leyden en de twee passie
taferelen die van de hand zijn van
Cornelis Engebrechtsz.
Deze Cornelis Engebrechtsz.
was een generatie ouder dan Lu
cas en hij gold in zijn tijd als een
van de bekendste en duurstbe-
taalde schilders van vrome altaar
stukken. Het is dus mooi dat er
van hem nog twee prachtige pa
nelen over zijn, daterend uit de
eerste decennia van de zestiende
Het grootste stuk, dat een druk
aandoende kruisigingsvoorstel
ling laat zien, laten we voor wat
het is, om des te meer tijd te heb
ben voor het andere, een Bewe
ning van Christus. De Heiland is
na zijn kruisdood voorzichtig van
het kruis afgenomen en nu is bij
na het ogenblik daar dat men
Hem moet begraven.
Wie het schilderij goed op zich
laat inwerken ziet dat er een cen
trale groep is geformeerd: de al
stijf geworden dode Christus,
vormt tezamen met zijn moeder
Maria, die in het donkerblauw is
gehuld, en de apostel Johannes
met zijn prachtig dieprode ge
waad de kern van het geheel: al
die anderen, mannen en vrou
wen, zijn eigenlijk bijwerk. Ook
de ontroerend mooie Maria Mag
dalena rechts op de voorgrond.
Verdriet
Engebrechtsz. bereikte die con
centratie op het centrale drietal
op een paar manieren. Christus
ligt totaal vrij, door niet^ of nie
mand overdekt voor ons opge
baard. Maria en Johannes zijn op
merkelijk veel soberder gekleed
dan de anderen. Zij tweeën zijn
ook de enigen van wier gezicht en
uit wier houding iets afstraalt dat
verdriet genoemd mag worden:
Maria leunt met haar hoofd tegen
Johannes' beschermende rech
terarm, Johannes wrijft zich met
de vrije hand de tranen uit de
ogen.
De gevoeligheid en de natuur
lijkheid van de hoofdgroep steekt
voor hedendaagse ogen, die aan
dit soort taferelen niet meer zo ge
wend zijn, vreemd af tegen de bij
na onaangedane manier waarop
de anderen op de gebeurtenis rea
geren. Waarom, zo kun je je afvra
gen, is Maria Magdalena niet ook
in tranen. En die vrouwen links,
wat staan die daar eigenlijk te
doen? Eenzelfde soort vraag rijst
bij de drie mannen rechts op de
achtergrond.
Om te beginnen: toen Cornelis
Engebrechtsz. dit prachtige schil
derij maakte voor het nonnen
klooster van Mariënpoel werd
van een schilder verwacht dat hij
blijk gaf op de hoogte te zijn van
de 'moderne' tendenzen in de al
taarstuktraditie. Daar had zich
kort gezegd het volgende voorge
daan: de oude thema's bleven ge
handhaafd omdat die centrale
elementen van de eredienst wa
ren, maar in de gedeelten van zul
ke stukken die niet tot deze 'har
de kern' behoorden, kon de schil
der zijn gang gaan.
Klein bovenlijf
Uit al zijn werken nu blijkt dat
Engebrechtsz. er erg van hield om
mooie stoffen en sierlijke mensfi
guren weer te geven. Sierlijk in
een vrouwenfiguur betekende
voor hem: een heel klein bovenlijf
en een buiten proportie groot on
derlijf, met zware heupen.
Voor Maria geldt dat in dit
schilderij niet zo, noch voor haar
het duurste kocht, en ook een
paar peperdure schilderijen be
stelde bij de toentertijd ver-
maardste altaarstukkenschilder
van Leiden, Cornelis Enge
brechtsz.
L.D.COUPRIE
vooral in de figuur van Maria
Magdalena.
Daar ligt nu een punt, dat zon
der nader gegevens niet goed op
gehelderd kan worden. Men heeft
wel eens gedacht dat het moet sa
menhangen met de smaak van de
toenmalige regent van het kloos
ter: ene Jacob Martens2!., van wie
bekend is dat hij zijn rentmeester
schap ruim heeft opgevat. Dat
had tot gevolg dat hij voor het
klooster steeds het mooiste van
het mooiste en het duurste van
Het middenstuk van Cornelis Engebrechtsz.'sBewening.
DINSDAG 8 AUGUSTUS
Katwijk
demonstratie Kano Branding
Team 'Katwijk', aanvang 19.00
'uur bij paviljoen Zee en Zonne-
Rijnmond, van 19.00 tot 21.30
badgasten schaaktoernooi in
strandpaviljoen 't Centrum, opga
ve vóór 19.30 uur.
concert Peter Eilander op het
Bètzorgel van de Vredeskerk,
aanvang 20.15 uur.
Leiden
oecumenisch avondgebed in
de Oud-Kath. kerk, Zoeterwoude-
se Singel. 19.00-19.30 uur.
Noordwijk
voetbalwedstrijd Noordwijk-
Haarlem, aanvang 19.00 uur op
het Gemeentelijk Sportpark, Duin
wetering.
groot vuurwerk op het strand
voor de Koningin Wilhelmina Bou
levard, aanvang 23.00 uur.
WOENSDAG 9 AUGUSTUS
Katwijk
duinwandeling olv een bos
wachter. start om 10.00 uur t.o.
Soeti-tempel, Sportlaan.
sportspelen-toernooi (8 jaar en
ouder) 'Net Effe Anders', aanvang
13.30 uur in t' Centrum.
openbare vergadering com
missie ROOG, aanvang 16.00 uur
in het gemeentehuis.
woensdagavondzang mmv
Marry van der Mey, aanvang
20.00 uur in de Oude Kerk, Boule
vard.
concert Willem H. Zwart op het
Batzorgel van de Vredeskerk,
aanvang 20.15 uur.
Leiden
film over Suriname: 'Een land
om mee te leven', aanvang 15.00
uur in het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde, Steenstraat.
informatiepunt gemeenschap
pelijk wonen, van 19.00 tot 20.00
uur bij Vereniging Centraal Wo
nen. Gerestraat 20, tel: 121554.
itrum Lei
derdorp, Bernhardstraat, aanvang
13.30 uur.
tracties, van 12.00 tot 15.30 uur in
het Bollenbad, Nieuwe Zeeweg.
voorstelling circus Holiday, par
keerterrein nabij Northgo Sport
hal, aanvang 16.00 en 19.00 uur.
woensdagavondzang mmv
o.a. het Pniélkoor uit Katwijk, aan
vang 20.30 uur in de Hervormde
Kerk, Hoofdstraat.
Voorschoten
rondleidingen in Kasteel Dui
venvoorde. Veurseweg. om 14.00
DONDERDAG 10 AUGUSTUS
Alkemade
kindervakantiespelen: ppny rij
den in Nieuwe Wetering.
zomermarkt Thorbeckeplein,
Van Manderslootstraat. Hooft-
straat en Raadhuisstraat, van
9.00 tot 17.00 uur.
zomerschildercursus in Ex
pressie 70. van 10.00 tot 16.00
Brigade, aanvang 13.30 uur bij
paviljoen Willy Zuid.
toeristenmarkt in het centrum,
van 14.00 tot 21.00 uur, met wis
selende aktiviteiten.
concert op het Van den Heuvel
orgel door Louis Robilard, aan
vang 20.15 uur.
Leiden
boottocht naar Avifauna, af
vaart om 10.00 uur bij de Oude
Singel.
r Volkenkunde. Steenstraat.
Leiderdorp
zomerdrive LBC, Bernhard
straat 3, aanmelden voor 19.45
Noordwijk
orgelconcert Herman van
Vliet, aanvang 20.15 uur in de
Grote Kerk, Voorstraat.
strandloop, recreatie- en pres
tatieloop 4 of 8 km, start om 19.30
bij de strandpolitiepost.
