TAD LEIDEN
Toch 3 maanden cel
voor bommengooiers
'Gebrek aan databank is
LEIDSCH DAGBLAD
UÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ/ÊÊBÊKÊÊÊ^ÊÊKIÊÊÊÊ
Natuurlijke
dood bejaarde
Leidenaar (73)
Morsweg4
spookstraat
Jongens weigeren 'echte' daders te noemen
Drie ruziënde mannen
regelen hun eigen zaken
Meer problemen voor het
'Maatschappelijk Werk'
Pleidooi voor opzetten data-archief voor historisch onderzoek
actief in vrije tiid
s
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1989
LEIDEN - De 73-.jarige Leidenaar
J.B., die dinsdag levenloos in zijn
woning aan de Sumatrastraat werd
aangetroffen, is een natuurlijke
dood gestorven. Dit is vastgesteld
na een onderzoek van het gerechte
lijk laboratorium in Rijswijk. Bij
sectie op het stoffelijk overschot is
gebleken dat de man aan een ernsti
ge hartaandoening leed. De man is
waarschijnlijk overleden aan een
acute hartstilstand.
De politie liet het onderzoek ver
richten omdat aan de achterzijde
van de woning een ruit was ingesla
gen. Aanvankelijk werd daarom
niet uitgesloten dat de man tijdens
een inbraak door geweld om het le
ven is gekomen. Noch in het huis,
noch op het lichaam van de man
zijn echter sporen van geweld ge
vonden. Overigens is nog steeds
niet duidelijk of er ook daadwerke
lijk is ingebroken en of er spullen
van de overledene zijn verdwenen.
De politie zet daar naar het onder
zoek voort.
Leidse tasjesdief
gepakt, beroofde
vrouw spoorloos
LEIDEN - De politie heeft gisteren
op aanwijzing van enkele voorbij
gangers een 19-jarige Leidenaar
aangehouden die had geprobeerd
een vrouw van haar tas te beroven.
Terwijl de getuigen alarm sloegen,
ging de vrouw er overigens van
door. Ze nam de eerste de beste
trein richting Alphen. De politie is
nu op zoek naar de vrouw - die onge
veer 23 jaar was, blond haar had en
een rode jas droeg - want zonder
haar aangifte kan ze niets beginnen
tegen de tasjesdief.
Snelheidscontrole
LEIDEN - Bij een snelheidscontro
le op de Lammenschansweg heeft
de politie gisterochtend tussen tien
en twaalf uur 70 processen-verbaal
uitgeschreven. Bij de controle, uit
gevoerd met een radar, werd de
snelheid gemeten van 526 auto's.
Veertig overtreders werden door
agenten direct staande gehouden.
De 30 overige overtreders krijgen
hun bekeuring nagestuurd. De
hoogste snelheid die de politie mat,
was 94 kilometer per uur. Op de
Lammenschansweg geldt ,een
maximumsneleid van 50 kilometer
per uur.
LEIDEN - De Morsweg 4 begint
langzamerhand een 'spookstraat'
te worden, nu de gemeente met 42
van de 44 bewoners een overeen
komst heeft bereikt over aankoop
en sloop van hun huizen. Op vijf
woningen na zijn alle panden in
middels verlaten. Volgens ge
meente-ambtenaar H. van der
Wiel komt de oneven rij - het hui
zenblok langs de spoorlijn - over
enkele weken helemaal leeg. Na
lange onderhandelingen heeft
ook de laatste bewoner van dat
blok zich bereid getoond te ver
huizen.
In de even rij zijn nog vier hui
zen bewoond. De gemeente heeft
met twee van hen een overeen
komst gesloten en Van der Wiel
verwacht dat ook zij binnen af
zienbare tijd hun panden verla
ten. De twee laatste bewoners van
dit blok blijven zich echter verzet
ten tegen sloop van de panden.
"Eén van hen neemt overigens
een wat afwachtende houding in.
De ander heeft echter al aange
kondigd dat hij de plannen des
noods tot aan de Kroon aan
vecht", stelt Van der Wiel.
"Ik sluit daarom niet uit dat het
uiteindelijk op een onteigenings
procedure kan aankomen. En dat
kan een langdurige kwestie wor
den. Aan de andere kant denk ik:
we hebben met 42 van de 44 een
oplossing kunnen vinden. Waar
om zou het dan met de laatste
twee niet lukken?"
Ook al komt een huizenblok
nog deze maand compleet leeg,
de gemeente moet wachten met
de sloop ervan tot overeenstem
ming is bereikt met alle bewo
ners. Zo is de procedure nu een
maal. Ik vind het echter heel ver
velend, want in die leegstaande
huizen wordt bijna voortdurend
brand gesticht. Het is een onveili
ge situatie".
De grond die vrijkomt na de
sloop van Morsweg 4 wordt ge
voegd bij het bedrijventerrein na
bij Wernink. Inmiddels wordt
daar gebouwd voor drie bedrij
ven: het autobedrijf Hemcar Lei
den, Heras en de drankengroot
handel Boonekamp. Het is de be
doeling dat op het resterende deel
de Leidse Betonmortel centrale
(LBC) wordt gevestigd. Van der
Wiel hoopt dat de gemeente bin
nenkort definitief overeenstem
ming kan bereiken met dit bedrijf
over zijn plaats op het Wernink-
terrein. Overigens kan de LBC
pas naar dit terrein komen wan
neer de laatste Morsweg-4-bewo-
ner is vertrokken.
Het laatste deel van de doodlopende Morsweg is zo langzamerhand e
in het als 'Morsweg 4' aangeduide gebied moeten worden gesloopt.
DEN HAAG - Een 20-jarige
Noordwijker en een 19-jarige
Leiderdorper zijn gisteren door
de Haagse politierechter ieder
veroordeeld tot een gevangenis
straf van vijf maanden, waarvan
twee maanden voorwaardelijk.
De jongens kregen de straf om
dat ze een brandbom hebben
gegooid naar een auto van een
leraar van hun voormalige
school - de MSG aan de Dieper-
poellaan in Leiden - en het wer
pen van een fragmentatiebom
bij het Warmondse jongeren
centrum Ut Sloepie.
De jongens waren half april voor de
ze misdrijven ook al voor de politie
rechter verschenen. Die hield de
zaak toen aan, nadat de jongens
hadden verklaard dat anderen de
bommen hadden geworpen. De
Noordwijker en de Leiderdorper
toonden zich toen bereid de namen
van de werkelijke daders te noemen
voor de rechter-commissaris. Poli
tierechter Van der Lee stelde overi
gens in april al dat hij de jongens tot
drie maanden cel zou veroordelen
als ze hun toezegging niet zouden
nakomen.
Gisteren bleek dat de Noordwij
ker en de Leiderdorper er uiteinde
lijk toch van hebben afgezien om
namen te noemen. Ze hielden nog
altijd vol onschuldig te zijn. Toch
hadden ze besloten tegenover de
rechter-commissaris hun mond te
houden, na een aantal krante-arti-
kelen over hun eerste rechtszaak.
"We hadden verwacht dat wij bui
ten schot konden blijven, als we na
men zouden noemen", verklaarde
de Leiderdorper voor de politie
rechter.
"We gingen er van uit dat uitein
delijk niemand zou kunnen achter
halen dat die namen van ons afkom
stig waren. Toen in de krant echter
een bericht verscheen waarin stond
dat we de keus hadden tussen tus-
bom vormde volgens de beide kna
pen het "trieste hoogtepunt van een
ruzie tussen twee rivaliserende
groepen op de MSG". Voor die daad
werd al eerder een 18-jarige mede
dader uit Noordwijk veroordeeld
tot 125 uur dienstverlening. Tegen
de beide jongens werd de zaak aan
gehouden in verband met een ande
re rechtszaak voor het gooien van
een brandbom naar een auto van
een leraar. Die daad bekenden zij
aanvankelijk ook, maar trokken la
ter hun verklaringen weer in.
Officier van justitie mr. Van Eek
bleek niet onder de indruk van het
betoog van de twee. Hij herhaalde
zijn eis van bijna vier maanden gele
den: vijf maanden gevangenisstraf,
waarvan twee voorwaardelijk. De
advocaten van de Leiderdorper en
de Noordwijker bepleitten opnieuw
dienstverlening voor de twee jon
gens. Politierechter Van der Lee,
die al eerder zijn twijfel had uitge
sproken over het verhaal van ge
daagden, wilde niet van een alterna
tieve straf weten en veroordeelde de
jongens conform de eis van de offi
cier van justitie.
LEIDEN - Twee Leidenaars hebben gisteren, nadat ze door een Alphe-
naar met een mes waren bedreigd, met krachtige middelen zelf orde op
zaken gesteld. De Leidenaars, 26 en 37 jaar oud, kregen het gisteravond
rond zeven uur op de Nieuwe Beestenmarkt aan de stok met een 22-ja-
rige AJphenaar. Die trok tijdens de ruzie een ruim 30 centimeter lang
mes, en maakte daarmee volgens de politie 'stekende bewegingen' in
de richting van de Leidenaars.
De Alphenaar werd door twee passerende agenten overmeesterd, na
dat één van hen hem met getrokken pistool had gesommeerd zijn mes
te laten vallen. De Leidenaars weigerden vervolgens aangifte te doen
van bedreiging. Ze hielden het op een uit de hand gelopen caféruzie. De
politie gaf de Alphenaar een proces-verbaal wegens verboden wapen
bezit en liet hem enkele uren later weer vrij.
Kort na middernacht moesten agenten wederom in actie komen op
de Nieuwe Beestenmarkt. De Alphenaar had het opnieuw aan de stok
gekregen met de Leidenaars nadat zij, zo vermoedt de politie, met een
knuppel alle ruiten van de mercedes van de man hadden ingeslagen.
De drie vechtersbazen en de auto werden meegenomen naar het bu
reau. Nu echter weigerde de Alphenaar aangifte te doen, waarna de po
litie niets anders te doen stond dan alle partijen weer op vrije voeten te
stellen.
celstraf, schrokken we terug. Zo
konden de daders toch weten dat
wij de politie hun namen hadden
gegeven. Uit angst voor represailles
besloten we vervolgens maar te
zwijgen".
De beide jongens hadden al eer
der bekend een fragmentatiebom te
hebben gegooid bij het Warmondse
jongerensociëteit Ut Sloepie. Die
LEIDEN - Het aantal
een beroep doet op maatschappe
lijk werk, is het afgelopen jaar op
nieuw fors toegenomen. In 1988
boekte de Stichting Maatschappe
lijk Werk Leiden een toename van
ongeveer 20 procent. Vorig jaar
werd opnieuw een dergelijke stij
ging genoteerd. In totaal klopten in
1988 1348 mensen bij het maat-
LEIDEN "Aan historisch
onderzoek wordt zo veel
geld en tijd besteed, dat het
pure kapitaalvernietiging is
dat gegevens, die onderzoe
kers met veel moeite bijeen
hebben gebracht en in een
computerbestand hebben
opgeslagen, voorgoed in een
kast verdwijnen. Het is van
wege de enorme bedragen
die ermee zijn gemoeid en
zeker in deze tijden van be
zuinigingen, ook bijna maat
schappelijk onverantwoord
om die gegevens niet te be
waren en anderen de gele
genheid te geven daarvan
gebruik te maken".
door
Simone van Driel
Dat er in Nederland een centrale op
slagplaats voor historische compu
terbestanden moet komen, hoeft
volgens sociaal-geograaf Peter
Doorn en historica Ninette van Hall
derhalve eigenlijk geen betoog. De
behoefte onder historici aan een Ne
derlands Historisch Data Archief -
een initiatief van van de Vereniging
voor Geschiedenis en Informatica
en het Steinmetzarchief - is boven
dien groot, zo blijkt uit een onder
zoek dat Doorn en Van Hall hebben
gedaan in opdracht van het ministe
rie van onderwijs en wetenschap
pen en onder de vleugels van de
vakgroep geschiedenis van de Leid
se universiteit. Een dergelijk ar
chief is voorts van belang voor ge
schiedenisonderwijs, terwijl de ge
gevens door herhaald gebruik beter
kunnen worden gecontroleerd en
zo nodig aangepast. Vergelijkend
onderzoek zal daarbij een stuk ge
makkelijker worden.
"Een databank levert voor onder
zoekers een enorme tijdsbesparing
op", zegt Van Hall, speciaal voor dit
project aangetrokken. "Bij een his
torisch onderzoek gaat de meeste
tijd immers zitten in het verzamelen
van gegevens uit allerlei archieven.
Daar zijn mensen soms jaren mee
bezig. Aan leuke dingen komen ze
daardoor niet toe". Een sprekend
voorbeeld daarvan is het geval van
de mevrouw die zich vanaf 1971 tot
heel recent door 35.000 handelssta
tistieken over de handel tussen En
geland en Afrika worstelde en uit
eindelijk niet verder kwam dan
twee publicaties omdat zij kwam te
overlijden. Eeuwig zonde als al dat
werk verloren zou gaan, stellen
Doorn en Van Hall. Gelukkig ston
den de gegevens in een computer
bestand, zodat het materiaal door
anderen kan worden gebruikt. "Het
is frustrerend voor historici als al
dat werk in een la belandt".
Verspilling
Geschiedkundigen hebben de voor
delen van het verwerken van gege
vens per computer boven het on
handig gepruts met kaartjes nog
niet zo lang geleden ontdekt. Op de
ze manier kunnen ook bronnen
worden bewerkt die in het compu
terize tijdperk door hun omvang
onhandelbaar waren. Wat echter
niet wegneemt dat ook het opzetten
van een computerbestand veel tijd
vergt en alleen al daarom is eenma
lig gebruik van zo'n bestand ver
spilling, menen Doorn en Van Hall.
Een centraal archief voorkomt
daarbij ook dat elke onderzoeker
persoonlijk steeds weer het wiel
moet uitvinden, onder meer door
dat daarin een aantal veel geraad
pleegde standaardwerken zal wor
den opgenomen. Zij hoeven dan
niet, om maar een voorbeeld te noe
men, zelf met de hand te gaan tellen
hoeveel keer in de Gouden Eeuw
een schip van de Verenigde Oost-
Indische Compagnie (VOC) vanuit
de haven van Texel het zeegat koos.
Eén druk op de knop zal straks vol
doende moeten zijn. Een flinke tijd
besparing, wat moet leiden tot kwa
litatief beter en meer onderzoek.
"We willen ook een catalogus uit
brengen met daarin alle beschikba
re bronnen", zegt Doorn. "Ook die
in het buitenland. Het moet moge
lijk zijn dat onderzoekers via ons in
stituut bestanden kunnen krijgen
van buitenlandse instituten. Dat is
ook het eenvoudigst. Om in zo'n
buitenlands bestand te komen, is
een rekeningnummer en password
nodig en een Amerikaans instituut
bij voorbeeld kan niet elke Neder
landse onderzoeker een eigen code
geven". In de toekomst moeten bij
het Archief ook cartografische ge-
gevns zijn op te vragen. "Maar dat is
pas van later zorg. Eerst moeten we
weten of het allemaal echt door
gaat".
Geld
Het Nederlands Historisch Data Ar
chief zou intensief moeten gaan sa
menwerken met het Steinmetzar
chief, een al 25 jaar bestaande data
bank voor sociale wetenschappen.
Van Hall wijst erop dat wat nu voor
sociaal-wetenschappers interessant
is, bij voorbeeld materiaal over de
volkstelling van 1960, over 20 jaar
op de belangstelling van geschied
kundigen kan rekenen. Van inte
gratie van beide instellingen zal
echter geen sprake zijn. "Als dit van
de grond komt, is de kans heel groot
dat wij aansluiting zoeken bij het
Instituut voor Nederlandse Ge
schiedenis in Den Haag".
Of het Data Archief er komt, is be
halve een organisatorisch vooral
een financiële kwestie. Van Hall en
Doorn denken dat ten minste zeven
medewerkers moeten worden aan
getrokken voor onder meer het op
zetten en beschrijven van de data
bestanden. In totaal is een bedrag
van 2,7 miljoen gulden nodig. Een
hoop geld, maar volgens Doorn
niets vergeleken met de bedragen
die aan onderzoek worden uitgege
ven waarvan de gegevens in het gro
te niets verdwijnen. "We hebben
een aanvraag voor subsidie lopen
bij de Stichting Nederlands Weten
schappelijk Onderzoek. Die hebben
een fonds voor zogenaamde exper
tise-centra, bedoeld om ervoor te
zorgen dat voor de verschillende
wetenschapsgebieden een compu
ternetwerk zoals wij ook willen,
wordt opgezet".
Lidmaatschap
"Er is zeer grote kans dat die aan
vraag wordt gehonoreerd. Verder
moet het geld komen van bijdragen
van universiteiten, die overigens al
lemaal hun medewerking hebben
toegezegd. We denken aan een soort
lidmaatschapsysteem waarbij in
stellingen naar draagkracht beta
len. Zo zal een kleine vereniging
voor genealogie minder hoeven be
talen dan een universiteit om van de
bestanden gebruik te kunnen ma
ken". Hoewel dat niet de eerste
doelgroep is, wil het instituut ook
bedrijven en particulieren de gele
genheid bieden van de bestanden
gebruik te maken.
Van Doorn en Hall weten inmid
dels dat er ten minste honderd be
standen met historische onder
zoeksgegevens beschikbaar zijn om
in het Data Archief te worden opge
nomen. "Dat cijfer dateert van twee
jaar geleden. Ik denk dat als we be
ginnen, en dat is als alles meezit vol
gend jaar, dat er een paar honderd
zullen zijn", aldus Van Hall. Doorn:
"Dat is op dit moment een beetje
het probleem: we krijgen geregeld
aanbiedingen van mensen die hun
bestanden beschikbaar willen stel
len. Maar onmdat het instituut nog
niet bestaat, kunnen we daar nog
niets mee. We hebben hen gevraagd
hun gegevens in elk geval nog een
jaar te bewaren".
schappelijk werk aan voor langdu
rige hulp. In 1986 waren dat er nog
946, zo meldt de stichting in haar
jaarverslag over 1988.
De Stichting Maatschappelijk
werk Leiden gelooft dat de toename
vooral moet worden toegeschreven
aan de grotere bekendheid en toe
gankelijkheid van de organisatie.
Overigens blijkt wel dat de proble
men waarmee mensen bij de stich
ting aankloppen, steeds moeilijker
en complexer worden. Dit en het
grotere aantal verzoeken om hulp
verlening betekent dat de werk
druk voor het personeel steeds gro
ter wordt.
Uit het jaarverslag blijkt dat een
toenemend aantal vrouwen een be
roep doet op op maatschappelijk
werk (ruim 62 procent in 1988 tegen
ongeveer 53 procent in het jaar daar
voor). Bijna de helft van de cliënten
waren mensen met een uitkering.
Voorts blijkt ook dat het overgrote
deel van de 'klanten' de stichting op
eigen initiatief heeft benaderd
(ruim 35 procent). Een iets kleiner
aantal (bijna 32 procent) is doorver
wezen door de huisarts.
Mensen stappen vooral naar het
maatschappelijk werk omdat ze
moeite hebben met het verwerken
van een sterfgeval (ongeveer 15 pro
cent). Bijna 13 procent van de cliën
ten deed een beroep op de stichting
vanwege problemen met hun part
ner. terwijl bijna 11 procent van de
klanten met huisvestingsmoeilijk
heden kampte. Overigens hoefde de
hulpverlening in het merendeel van
alle gevallen (rond 84 procent) met
langer dan een jaar te duren.
Voorschotenaar
aan oog gewond
LEIDEN - Een 48-jarige markt
koopman uit Voorschoten is gis
terochtend op de Botermarkt ge
wond geraakt aan een oog. De man
loste wat spullen bij zijn markt
kraam. toen een zogeheten 'spin'
losschoot. De haak daarvan sloeg in
zijn oog. De Voorschotenaar is door
de EHD overgebracht naar het Dia-
conessenhuis.
Peter Doom en Ninette
chief in Nederland komt
Hall vinden het hoog tijd dat er een Data Ar-
historische gegevens worden opgeslagen.
Roots Dance
Gediplomeerde docenten van Afrikaan
se, Curagaose. Surinaamse, Indonesi
sche en Nederlandse origine geven op
zondag 22 augustus in De Droomfabriek
danslessen geschoeid op muzikaal-cul-
turele leest Meer informatie bij De
Droomfabriek aan de Oude Singel 56 te
Leiden, telefoon (071) 643416 of
133883.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
